Doopsgezinde Gemeente Aalsmeer 12 maart 2017 Ds. L. Geijlvoet Schriftlezingen: Exodus 24:12-18, 1 Thessalonicenzen 4:1-12 en Mattheüs 15:21-28 Vooraf: Prelude and Fugue in D Minor Aansteken kaars Moment van inkeer Wij zingen lied 601 vers 1 en 2 Onze hulp Wij zingen lied 601 vers 3 Gebed Wij zingen lied 834 We lezen: Exodus 24:12-18 De stenen platen beloofd 12 De HEER zei tegen Mozes: Kom naar mij toe, de berg op, en wacht daar; dan zal ik je de stenen platen geven waarop ik de wetten en geboden heb geschreven om het volk te onderrichten. 13 Samen met zijn dienaar Jozua ging Mozes de berg van God op. 14 Tegen de oudsten zei hij: Wacht hier tot wij terugkomen, Aäron en Chur blijven bij u. Mocht iemand een uitspraak in een geschil willen, dan kan hij zich tot hen wenden. 15 Terwijl Mozes de berg op ging, werd deze overdekt door een wolk: 16 de majesteit van de HEER rustte op de Sinai. Zes dagen lang bedekte de wolk de berg. Op de zevende dag riep de HEER Mozes vanuit de wolk. 17 En terwijl de Israëlieten de majesteit van de HEER zagen, als een laaiend vuur op de top van de berg, 18 ging Mozes de wolk binnen en klom hij verder omhoog. Veertig dagen en veertig nachten bleef hij op de berg. Wij zingen lied 527 We lezen: 1 Thessalonicenzen 4:1-12 4 1 Broeders en zusters, in naam van de Heer Jezus vragen we u met klem te leven zoals wij het u hebben geleerd, dus zo dat het God behaagt. U doet dat al, maar wij sporen u aan het nog veel meer te doen. 2 U kent de voorschriften die wij u op gezag van de Heer Jezus hebben gegeven. 3 Het is de wil van God dat u een heilig leven leidt: dat u zich onthoudt van ontucht, 4 dat ieder van u zijn lichaam heiligt en in eerbaarheid weet te beheersen 5 en dat u niet zoals de ongelovigen, die God niet kennen, toegeeft aan uw hartstocht en begeerte. 6 Schaad of bedrieg uw broeder of zuster in dit opzicht niet, want de Heer vergeldt dit alles, zoals wij u vroeger al nadrukkelijk hebben voorgehouden. 7 God heeft ons niet geroepen tot zedeloosheid, maar tot een heilig leven. 8 Dus wie deze voorschriften verwerpt, verwerpt niet een mens, maar God, die u zijn heilige Geest geeft. 9 Over de onderlinge liefde hoeven wij u niets te schrijven, want u hebt zelf van God geleerd hoe u in liefde met elkaar moet omgaan. 10 U doet dat al met alle gelovigen in heel Macedonië, maar, broeders en zusters, wij sporen u aan het nog veel meer te doen 11 en er een eer in te stellen in alle rust uw eigen zaken te behartigen en uw eigen brood te verdienen. Dat hebben wij u opgedragen, 12 opdat u een eerzaam leven zult leiden in de ogen van hen die niet tot de gemeente behoren, en u van niemand afhankelijk bent.
Wij zingen lied 687 We lezen Mattheüs 15:21-28 Naar Tyrus en Sidon 21 En weer vertrok Jezus; hij week uit naar het gebied van Tyrus en Sidon. 22 Plotseling klonk de roep van een Kanaänitische vrouw die uit die streek afkomstig was: Heb medelijden met mij, Heer, Zoon van David! Mijn dochter wordt vreselijk gekweld door een demon. 23 Maar hij keurde haar geen woord waardig. Zijn leerlingen kwamen naar hem toe en vroegen hem dringend: Stuur haar toch weg, anders blijft ze maar achter ons aan schreeuwen. 24 Hij antwoordde: Ik ben alleen gezonden naar de verloren schapen van het volk van Israël. 25 Maar zij kwam dichterbij, wierp zich voor hem neer en zei: Heer, help mij! 26 Hij antwoordde: Het is niet goed om de kinderen hun brood af te nemen en het aan de honden te voeren. 27 Ze zei: Zeker, Heer, maar de honden eten toch de kruimels op die van de tafel van hun baas vallen. 28 Toen antwoordde Jezus haar: U hebt een groot geloof! Wat u verlangt, zal ook gebeuren. En vanaf dat moment was haar dochter genezen. Wij zingen lied 841 Overdenking: Lieve mensen, Toen ik een thema van de overdenking wou bedenken kreeg het de titel mee: Hond onder de Tafel, stenen Tafel boven het Hoofd Of ook wel: Kop onder de tafel, en wolken om het hoofd. Ik ben alleen gezonden naar de verloren schapen van het volk van Israël. De eerste reactie van veel mensen die deze tekst horen, de eerste keer is: Ik vind dat nu niets passend bij Jezus dat Hij dat zegt In onze eeuw, de 21 e, horen we de akelige genocides van de 20 e nog nagalmen in onze oren. De Shoah, heeft zulke diepe sporen getrokken door ons zelfbewustzijn als land als volk, maar ook van ons als kerken. En nu in deze dagen voor de verkiezingen klinkt er voor ons natuurlijk heel andere dingen weer in zulke zinnen door. En ook de angstige vraag of zinnen als Minder Marokkanen, zomaar mag Soms stel ik mij wel eens voor hoe dat vóór de oorlog in Mokem was. de joodse buurten in Amsterdam. Dan stel ik mij voor dat in ons straatbeeld van nu iedere vrouw met een hoofddoek, vroeger een joodse vrouw was. Even zoveel mensen, waar zijn ze gebleven? Genocide begint bij de leuze, eigen volk. en dan worden de verschillen in kaart gebracht, en de ander als anders neergezet, en de volgende stap als slechter hoe gaan die dingen En dat we dan zeggen, laten we dit maar nemen want wie weet waartoe deze mensen anders nog toe instaat zijn, ondergronds gaan of wat. maar met Trumpp en anderen zien we dat als de officiële regering deze dingen gaat zeggen, ze legaal tot allerlei daden overgaan en is dat dan niet nog erger? Deze vrouw omschrijft zichzelf als een Hond onder de Tafel.
Het is vaak meer een gevoel dan dat het werkelijk zo wordt gezegd. Maar het gevoel de mindere te zijn is natuurlijk funest voor de eigenwaarde en zelfervaring van mensen. Al snel zullen de kinderen van dit volk zich ook bijna genoodzaakt zien om zich steeds de mindere te voelen, te zien. een Marokkaanse kleuter die denkt dat de spreekwoordelijke dieven in de nacht waar alle kleuters bang voor zijn Zeker een Marokkaanse man zal zijn, waar komt dit arme kind aan dit gevoel over zijn eigen identiteit? Paulus en de mooie nieuwe Gemeente in Tessalonië zit in een vergelijkbare underdog positie. En hij probeert dit nieuwe Godsvolk voor te houden, dat als je al in een bepaalde negatieve hoek zit, het beter is om jezelf dan maar dubbel te bewijzen. Met goedheid en netheid. Je invechten in de samenleving zouden we sommige politici dat noemen, ik weet niet of dit een positief ding is want waarom zou je je moeten invechten? Dat zegt dan wel iets over die samenleving als er vanzelf geen ruimte is Wees extra zedig, voorbeeldig, kuis. Dan kunnen mensen je juist in positieve zin apart zetten. Een lamp op een berg die over de hele stad mag schijnen. En als je dan van je broeders en zusters houdt, houdt dan dubbel zoveel van elkaar. Dat hoorden we in het spiegelverhaal over de Abt en de Rabbijn, Toen de Rabbijn zei dat één van de monniken de Messias moest zijn, het kloosterleven doordesemt raakte van liefde en respect. Het klooster begon opnieuw te bloeien met nieuwe broeders erbij. Deze vrouw spreekt tot Jezus, deze nieuwe Schriftgeleerde, Rabbi, de vermeende Messias van Israël. Wat ziet ze in hem? Ze komt naar hem toe in het volle vertrouwen dat hij haar zieke kind kan genezen. Wat leefde er in haar hart dat ze zichzelf omschrijft als een Hond onder de tafel? Wat een verdriet en gevoel van buitensluiting, wat een diepe buiging maakt haar ziel, haar hart, berouwvol zou je zeggen. Een ouderwets woord. Of zou ze het hebben geroepen! Een bitterheid in haar stem om wat mensen haar naroepen. Een hond! wil je ook een brokje brood meevreten uit onze bak? Maar een vrouw is toch meer dan dat? deze mens uit Kanaän Een gelovig volk, die de oude gebruiken van Jakob naleven. Die wonen bij de oude bron van Jakob. De Bijbel spreekt ook over hen en het volk Israël samen. We kennen de woorden uit het onze Hulp 5 Gelukkig wie de God van Jakob tot hulp heeft, wie zijn hoop vestigt op de HEER, zijn God, 6 die hemel en aarde heeft gemaakt, de zee en alles wat daar leeft, hij die trouw is tot in eeuwigheid, 7 recht doet aan de verdrukten, brood geeft aan de hongerigen. De HEER bevrijdt de gevangenen, 8 de HEER opent de ogen van blinden, de HEER richt de gebogenen op, de HEER heeft de rechtvaardigen lief, 9 de HEER beschermt de vreemdelingen, wezen en weduwen steunt hij, maar wie kwaad doen, richt hij te gronde. 10 De HEER is koning tot in eeuwigheid, je God, Sion, van geslacht op geslacht. En Jezus zegt haar: U hebt een groot geloof! Wat u verlangt, zal ook gebeuren. We zullen nooit te weten komen waar haar geloof nu in Jezus ogen uit bleek. Misschien refereert hij naar haar gebruiken, het naleven van de geboden en de regels in het geloof in de God van Jakob. Een zedige vrouw, of een verwijzing naar het geloof van Kanaän. Er zijn mensen die zeggen: Jezus leerde ook onderweg, zijn inzichten veranderden, en hij zag zijn roeping veranderen. De volken rondom hadden net zo goed behoefte aan een nieuwe
verdieping van geloof, herbronning van wat misschien ook insluipt aan gemakzucht in leven en denken. Een nieuw Elan voor een oud geloof, wellicht. Deze vrouw raakt Jezus in een gewoonte van mensen om die anderen uit Kanaän weg te zetten, weg te zenden Weg Jij! Jij hoort niet bij ons! Maar het raakt een essentie van menszijn, zoals God ons oproept om onze hoop te vestigen op God, de Heer. Als stem aan ons geweten, de weduwe de wees en de vreemdeling, er zijn regels voor een oproep tot medemenselijkheid, bescherming en een oproep om een samenleving van erbarmen en saamhorigheid te hebben. Daar zit Mozes op de berg, 40 dagen in vasten en gebed. Ontvankelijk. Hij weet niet wat voor inzichten tot hem zullen komen in die Wolk, dichtbij het Wezen en het diepst opgenomen zijn in deze verschijning van God. Veertig dagen, zoals wij nu veertig dagen nadenken, verdiepen. Méér dan de uiterlijke daden van goedheid, meer dan wat Paulus vraagt van uiterlijke goed zijn. Maar ook echt de diepte in gaan bij je werkelijke voelen. Het uitvinden van je eigen beweegredenen om te doen en denken, zoáls je doet en denkt. Komen tot de kern. Ik dacht vandaag aan uiterlijk geloof en geloofsverdieping. Of daden uit gewoonte, hoewel tot stand gekomen uit geloof hoor! Het geloof dat lijkt op benzine dat op het water drijft. Zoals woensdag in de stromende regen bij het tankstation. Ik verwonderde mij over de kleurrijke schittering. Maar het blijft slechts aan de oppervlakte. Misschien moeten we dieper onder water durven duiken, onder de oppervlakte, onder de uiterlijke golven en spetterputjes en windribbels. Diep onder duiken in de zee onder onze eigen oppervlakte van leuke kleurtjes en glitteringen. In de Wolk verdwijnen zoals Mozes onder de tafel duiken zoals de Honden, de minste durven zijn (voor een tijd?) Op die manier kun je misschien opnieuw leren horen en voelen. En de uitkomst kan dan steeds opnieuw fris en nieuw en actueel gemaakt. Want wist u nog, de eerste set van geboden die hij op de berg van God ontving en die hij kapot gooide toen het volk een gouden kalf ging aanbidden. Toen hij opnieuw een tweede keer die berg op ging ontvangt hij hele andere regels: over Pasen en gedesemd brood en loofhutten feest. Nieuwe bezinning waar we mee bezig zijn, en dan komen met nieuwe inzichten, nieuw geloof. Nieuwe manieren en inzichten. Uit dezelfde ontmoeting met God. Komt het door de dialoog die we aandurven gaan? Onszelf bevragen in die time-out? En wie weet zullen mensen dan ontdekken opnieuw iets ontdekken. Wie weet zal iemand ons dan zeggen: Uw geloof is groot. Een doorleeft en doordacht geloof. Oprecht geloof zal spreken uit je ogen, daden, je menselijkheid, hoe je je ouders eert en goed in je gezin bent, in hoe je de rustdag invult en hoe Pasen viert. En in hoe je de ander tegemoet treed. Hoe je de vreemdelingen in je midden behandelt en hoe je de armen brood geeft om te leven. Als je af en toe eens een tijd je kop onder de tafel steekt, of onder de oppervlakte kijkt, of in een wolk je wilt verstoppen om na te denken zal je met nieuw geloof weer terugkeren in de bewoonde wereld van het dagelijks leven. Met tien nieuwe voornemens om God te eren in het dagelijks leven. 1 Ik zal niemand een Hond noemen en 2 ik houdt mijn principes als twee stenen tafels boven je hoofd wie weet wat onze voornemens lijst zal zijn. 3 Ik noem niemand een Slet of 4 roep nooit Minder
Nou, het is een begin de ware vruchten van de geest, zullen vast duidelijk zichtbaar zijn voor iedereen, en wie weet zullen ze zeggen: Je geloof is groot! Maar we doen het niet voor de beloning of het compliment toch? Maar voor wat er is tussen onszelf en God. Amen. Saxofoonspel: Arioso uit Cantate No. 156 Open ruimte: Vredesmoment en voorbedeboek Wij zingen lied 463 Voorbede stil gebed en onze vader Gebed van Franciscus van Assisi (1181-1226) Heer, maak mij een instrument van Uw vrede. Laat mij liefde brengen waar haat heerst, laat mij vergeven wie mij beledigde, laat mij verzoenen wie in onmin leven, laat mij geloof brengen aan wie twijfelt, laat mij waarheid brengen aan wie dwaalt, laat mij hoop brengen aan wie wanhoopt, laat mij licht brengen aan wie in duisternis is, laat mij vreugde brengen aan wie bedroefd zijn. Laat mij niet zoeken getroost te worden, maar te troosten, niet begrepen te worden, maar te begrijpen, niet bemind te worden, maar te beminnen. Want het is toch door te geven, dat men ontvangt door te verliezen, dat men vindt door te vergeven, dat men vergiffenis ervaart door te sterven, dat men verrijst tot het eeuwige leven. Amen. Collecten: Adagio uit Toccata in C Major We zingen lied 675 Zegenbede Wij zingen lied 416 Na afloop: Jesu, Joy of Man s Desiring en eventueel Fuga in sol minore