Kerkblad van de Protestantse Gemeente te Muiden 42e jaargang nr. 9, 12 oktober 2018

Vergelijkbare documenten
Kerkblad van de Protestantse Gemeente te Muiden 42e jaargang nr. 2, 3 februari 2017

Kerkblad van de Protestantse Gemeente te Muiden 42e jaargang nr. 10, 9 november 2018

Kerkblad van de Protestantse Gemeente te Muiden 42e jaargang nr. 12, 10 november 2017

Kerkblad van de Protestantse Gemeente Muiden 44e jaargang nr. 7, 23 augustus 2019

Kerkblad van de Protestantse Gemeente te Muiden 42e jaargang nr. 1, 6 januari 2017

Kerkblad van de Protestantse Gemeente te Muiden 39e jaargang nr. 10, 25 juli 2014

Grote kerk te Schagen

Kerkblad van de Protestantse Gemeente te Muiden 42e jaargang nr. 9, 18 augustus 2017

Kerkblad van de Protestantse Gemeente te Muiden 42e jaargang nr. 10, 15 september 2017

Kerkblad van de Protestantse Gemeente te Muiden 41e jaargang nr. 7, 24 juni 2016

Kerkblad van de Protestantse Gemeente te Muiden 41e jaargang nr.2, 5 februari 2016

Kerkblad van de Protestantse Gemeente te Muiden 42e jaargang nr. 2, 16 februari 2018

Protestantse gemeente Biddinghuizen

Kerkblad van de Protestantse Gemeente te Muiden 41e jaargang nr. 4, 1 april 2016

zondag 25 oktober 2015

Kerkblad van de Protestantse Gemeente te Muiden 41e jaargang nr. 12, 11 november 2016

Zondag 18 November 2018 Viering heilig Avondmaal/lopend

Kerkblad van de Protestantse Gemeente te Muiden 42e jaargang nr. 8, 14 september 2018

Woorddienst Voorgangers: Jan Haen en Aarnoud van der Deijl m.m.v. de zanggroep o.l.v. Marjolein Dijkstra, piano

Het Open Huis. Zie, het lam Gods dat de zonden der wereld wegneemt.(johannes 1:29)

Het open Huis Kerkblad van de Protestantse Gemeente te Muiden 39e jaargang nr.1, 10 januari 2014

Het open Huis Kerst-uitgave

TOV! Koningsdag. Nieuwsbrief april. Geplande activiteiten. Belangrijke mededeling

Kerkblad van de Protestantse Gemeente te Muiden 42e jaargang nr. 11, 13 oktober 2017

Liturgie voor Zondag 25 februari 2018

Liturgie voor Zondag 7 januari 2018, Epifanie

Het open Huis Pinksteren 2017

Grote of Sint Vituskerk Naarden Zondag 30 september de tweede zondag van de herfst -

Kerkblad van de Protestantse Gemeente te Muiden 42e jaargang nr. 8, 21 juli 2017

Kerkblad van de Protestantse Gemeente te Muiden 42e jaargang nr. 5, 28 april 2017

Hervormde Gemeente Zevenbergen

Kerkblad van de Protestantse Gemeente Muiden 44e jaargang nr. 2, 15 februari 2019

Na afloop van elke zondagsdienst is er gelegenheid elkaar te ontmoeten met koffie/thee/limonade.

Kerkblad van de Protestantse Gemeente te Muiden 40e jaargang nr.12, 6 november 2015

Protestantse Wijkgemeente 'Open Hof' te Kampen

Liturgie voor de morgendienst op Zondag 11 juni 2017 PG Schagen Zondag Trinitas

Kerkblad van de Protestantse Gemeente te Muiden 40e jaargang nr.7, 19 juni 2015

Zondagmorgen 10 januari

ALS ER EEN GOD IS WAAROM IS ER DAN ZOVEEL ELLENDE IN DE WERELD?

DUINZICHTKERK zondag 30 september 2012

Kerkblad van de Protestantse Gemeente Muiden 44e jaargang nr. 8, 20 september 2019

Kracht en liefde worden ons gegeven

Protestantse Wijkgemeente 'Open Hof' te Kampen

Na afloop van elke zondagsdienst is er gelegenheid elkaar te ontmoeten met koffie/thee/limonade.

Orde van dienst voor de viering van zondag 24 juni 2018 Wijkgemeente Ambacht-Oost Bethelkerk Vlaardingen

Orde van dienst voor de viering van zondag 2 oktober 2016 Wijkgemeente Ambacht-Oost Bethelkerk Vlaardingen

Zaterdag 2 februari 2013 (57e jaargang, nr. 2)

Voorganger: ds. Rein Algera, Zoetermeer Ouderling van dienst: Victor van Bijlert Diaken van dienst: Rein Willems Organist: Gert Boersma

Zondag 20 december 2015

Ruimteviering in de sfeer van Taizé in vreugde en verdriet: "ik zie jou"

Nieuwsbrief De Lichtbron mei Lichtbron-inspiratie

GEEF ÓM JE KERK GÉÉF VOOR JE KERK

Agenda. Opening Achtergrond informatie Rapportage gemeenteontmoetingen Uitkomsten Aanbevelingen Voortgang proces Sluiting

Zondag 2 juni 2019 (Zondag Exaudi - Wezenzondag) Mevrouw H. Smeulers uit Papendrecht

Kerkblad van de Protestantse Gemeente te Muiden 41e jaargang nr. 11, 14 oktober 2016

Activiteiten in Swellengrebel Maart 2018

Kerkblad van de Protestantse Gemeente te Muiden 42e jaargang nr. 1, 12 januari 2018

OMMELANDERWIJK-ZUIDWENDING

Orde van Dienst. voor zondag 6 april Vijfde zondag in de Veertigdagentijd 'Wonen overal even thuis' Thema: Bij het graf van een vriend

Kerkblad van de Protestantse Gemeente Muiden 44e jaargang nr. 6, 28 juni 2019

tijdens het orgelspel worden de tafelkaarsen aangestoken Als de kaarsen branden gaan wij staan

Liturgie van de Gezin-School-Kerkdienst op zondag 12 februari 2017 in de ochtenddienst in de Burgwalkerk en Open Hof te Kampen om 10.

Medewerkenden aan deze dienst zijn:

Kerkblad van de Protestantse Gemeente te Muiden 39e jaargang nr. 16, 28 november 2014

= = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = Liturgische kleur: rood

Liturgie voor de biddag op woensdag 14 maart 2018

DUINZICHTKERK. zondag 14 september 2014

Liturgie voor de ochtenddienst op zondag 5 maart 2017, met de Spoorzoekers, aanvang: uur.

Medewerkenden aan deze dienst zijn:

Kerkblad van de Protestantse Gemeente Muiden 44e jaargang nr. 1, 11 januari 2019

Zondagsbrief en Orde van Dienst zondag 15 september 2019

Kerkblad van de Protestantse Gemeente Muiden 44e jaargang nr. 3, 15 maart 2019

Kerkblad van de Protestantse Gemeente te Muiden 42e jaargang nr. 5, 25 mei 2018

Medewerkenden aan deze dienst zijn:

Zondagmorgen 30 oktober

Collecten: De eerste collecte is bestemd voor diaconie kerstpakketten actie. De tweede collecte is bestemd voor in stand houden van de eredienst.

Orde van dienst voor de viering van zondag 14 mei 2017 Wijkgemeente Ambacht-Oost Bethelkerk Vlaardingen

tijdens het orgelspel worden de tafelkaarsen aangestoken Lied 62 vers 1 en 4

Welkom in de morgendienst van zondag 23 oktober 2016 Afsluiting Vakantie Bijbel Club Voorganger : ds. Hanneke Paas Muzikale medewerking : Rikus

Kerkbrief Hervormde gemeente Wijk 2 Bennekom Protestantse Gemeente Bennekom in wording

Kerkblad van de Protestantse Gemeente te Muiden 42e jaargang nr. 6, 29 juni 2018

PROTESTANTSE KERK CASTRICUM

HET WOORD: SCHRIFT EN TAFEL

Protestantse gemeente te Hoek. STARTDIENST Zondag 16 september Een goed gesprek

Zondag 20 oktober 2013

Kerkblad van de Protestantse Gemeente te Muiden 41e jaargang nr.1, 8 januari 2016

Liturgie avondgebed in de Stille Week in de Michaëlskerk. Aanvang uur dinsdag 11 april Sterk en dapper

Orde van dienst voor de viering van zondag 10 november 2013 Wijkgemeente Ambacht-Oost Bethelkerk Vlaardingen

Kerkblad van de Protestantse Gemeente te Muiden 41e jaargang nr. 8, 22 juli 2016

Welkom! Wat fijn dat u bij ons in de kerk bent! Met dit kleine boekje willen we u graag vertellen wie we zijn, hoe we dingen doen en wat ons drijft.

Uitnodiging. Nieuwsbrief De Lichtbron Lichtbron-inspiratie

Pauluskerk. Voorganger: Dr. E.S. Klein Kranenburg Organiste: Anja van der Ploeg

Liturgie voor Zondag 21 oktober 2018, uur. Protestantse Gemeente Schagen - Grote Kerk op de Markt VOORBEREIDING. G: Kyrie eleison.

ZONDAGSBRIEF 5 februari 2017

Na afloop van elke zondagsdienst is er gelegenheid elkaar te ontmoeten met koffie/thee/limonade.

Liturgie voor de biddag op woensdag 14 maart 2018

Witte Donderdag Duinzichtkerk, 17 april 2014

Zondagsbrief en Orde van Dienst. voor. Zondag 14 juli

Het open Huis. Christ and Women at the Tomb. ANGELICO, Fra Resurrection of San Marco, Florence

Transcriptie:

Het open Huis Kerkblad van de Protestantse Gemeente te Muiden 42e jaargang nr. 9, 12 oktober 2018

Waar twee of drie Waar twee of drie in uw naam geloof delen, hoop koesteren, liefde schenken, elkaar de hand toesteken, elkaars zwakte dragen, elkaar levenskracht geven, dáár bent U in hun midden als bron van leven. Met maar twee of drie durft U het aan een nieuw begin te maken, een andere weg te wijzen, de toekomst te openen voor het gedeelde brood, voor het levende water, voor de klare wijn. Zó verandert U eenlingen in een volk dat samengaat. Geef dat ik met die twee of drie mij op weg durf te begeven, mij van harte wil inzetten, mij persoonlijk geroepen weet uit honger naar recht en rede, uit dorst naar echte vrede, om waarheid te doen en te spreken. Wil zo tastbaar aanwezig zijn als bron van mijn leven. Uit: Geloof-Hoop-Liefde Alfred Bronswijk Gre van den Bos 2

Kerkdiensten in de Grote Kerk Zondag 14 oktober 10.00 uur ds. G. Hoogterp Kleur: groen Er is één collecte voor: Sulawesi Zondag 21 oktober 10.00 uur ds. R. van de Weg, Uithoorn Kleur: groen Collecte: 1. Diaconie, Bloemenpot 2.Onderhoud gebouwen Zondag 28 oktober, dienst van Woord en Tafel 10.00 uur ds. G. Hoogterp Kleur: groen Collecte: 1. Zending 2. Kerk Zondag 4 november, Inzameling Voedselbank 10.00 uur ds. G. Hoogterp Kleur: groen Collecte: 1. Voedselbank 2. Onderhoud gebouwen Autodienst voor Muiden Als u gebruik wilt maken van de autodienst, dan kunt u bellen zondagmorgen p/m 9.00 uur naar: 14 oktober : Dhr. A. de Boer Tel. 263638 21 oktober : Dhr. F. Zevering Tel. 264318 28 oktober : Dhr. J. Bleeker Tel. 263243 4 november: Dhr. H. van Kooij Tel. 265211 Bloemendienst 14 oktober : Fam. Eggebeen 21 oktober : Fam. Keus 28 oktober : Fam. Mansvelder 4 november: Mevr. Meinders 3

Terugblik september We mogen terugkijken op een septembermaand met een prachtige doopviering en een mooie startzondag. Bijzonder was in deze dienst de muzikale ondersteuning van het gitaar duo met passende liedjes bij het thema Ruth en de gesprekken rond de tafels. De middaglunch was zoals gewoonlijk uitstekend verzorgd en bijzonder gezellig. De laatste zondag van de maand was er een oecumenische viering in onze kerk. Fijn dat we als gezamenlijke kerken van Muiden en Muiderberg stil kunnen staan bij het thema vrede. Bijzonder dat onze cantorij, die door omstandigheden iets verkleind was, deze dienst heeft opgeluisterd. Met name het toepasselijke Dona Nobis Pacem van Mozart heeft velen geraakt. Ook zijn alle gespreksgroepen (Open Deur, Kerk Anders en Leerhuis Ruth) en het gezamenlijk eten Andermaal in september weer begonnen. Met elkaar een toonbeeld van een vitale en betrokken kerkelijke gemeente waarin we proberen om te zien naar elkaar. Ook op de vrijwilligersmiddag zullen we daar deze maand bij stilstaan. Dat omzien naar elkaar was ook een belangrijk thema bij de vergadering van contactpersonen afgelopen week. Bijzonder dat deze bezoekers namens onze kerk een breed netwerk van contacten hebben in de Muider samenleving via bezoekjes, telefoontjes, een kaartje of een bloemetje met belangstellende aandacht en opmerkzaamheid. 4

Komende diensten: Jezus staat stil Met het seizoen en de vieringen zijn we nu in de herfsttijd beland. De laatste zondag van de maand willen wij weer H. Avondmaal vieren. Deze zondagmorgen gaat de wintertijd in, zodat we lekker een uurtje extra hebben. Bij de viering van schrift en tafel zullen we het bekende evangelieverhaal van Bartimeüs horen (Marcus 10, 46-52). Hij is een arme blinde bedelaar, een letterlijk en figuurlijk gebogene aan de kant van de weg. Deze arme roept Jezus aan. En Jezus staat stil. Roep hem, zegt hij en zijn discipelen roepen Bartimeüs. Houd moed, sta op, hij roept je! Wat een prachtige en krachtige woorden. Houd moed. Sta op. Jezus hoort je, ziet je, roept je. Woorden van hoop voor iedereen die gebogen is. Ik wens u en jullie allen goede moed en hoop. Hartelijke groet, ds. Gerben Hoogterp Kerkenraad Medewerkersmiddag zaterdag 13 oktober Bart Prins zoekt samen met pianiste Sara Crombach verbanden tussen het werk van de schilder Monet en dat van de componist Debussy. Vanaf 14.30 uur verwelkomt de kerkenraad jullie met koffie en thee, waarna we luisteren en kijken naar het verhaal dat de titel draagt: De stroom van de tijd, bespiegelingen van Monet, Debussy en Bergson. Alle medewerkers zijn persoonlijk uitgenodigd voor deze bijzondere presentatie. 5

Diaconie Inzameling Voedselbank De inzameling van houdbare levensmiddelen is op: zondag 4 november a.s. Evenals voorgaande jaren is het weer gezamenlijk met de parochie Levend Water, onze buren. Wij hopen dat er net zoveel opbrengst zal zijn als in voorgaande jaren. Deze hulp is heel hard nodig, er worden steeds meer pakketten per week uitgedeeld, ook hier in Muiden. Mocht u het vergeten of niet kunnen brengen, geef dan even een telefoontje, tel.nr. 263427, aan mij (Arie Eggebeen) en het wordt opgehaald. Ik regel dit al jaren voor de Diaconie. Heeft u de boodschappen vergeten in te kopen? Deze ochtend is er ook de collecte voor de Voedselbank, waar u dan een extra gift in kunt doen. Bij voorbaat dank namens de Diaconie, Arie Eggebeen Agenda Woensdag 17 oktober 15.00 uur : moderamen kerkenraad bij Emmy Janssen. Maandag 22 oktober 20.00 uur : vergadering kerkenraad, Rehoboth. Dinsdag 23 oktober 20.00 uur : Leerhuis Ruth, Rehoboth Zaterdag 3 november 20.00 uur : Muziekvereniging Cresendo, Donateursconcert, vrije toegang, na afloop vrijwillige bijdrage. Dinsdag 6 november 20.00 uur : Leerhuis Ruth, Rehoboth Woensdag 7 november 10.00 uur : Open Deur gespreksgroep, Rehoboth 6

Activiteitencommissie Een vroege aankondiging van concerten die volgende maand zullen gaan plaatsvinden. Toch meld ik ze alvast, omdat de verschijningsdatum van het volgende kerkblad de concerten bijna kruist en u wellicht de data ervan alvast wilt reserveren in uw agenda. Zaterdag 3 november ~ Muziekvereniging Crescendo Muiden Ook in 2018 geeft de plaatselijke muziekvereniging haar jaarconcert voor donateurs en andere belangstellenden in onze kerk. Dit keer heeft de fanfare gekozen voor een bijzonder thema en valt er van méér dan alleen haar muziek te genieten. Filmmuziek door de jaren heen het wordt een sfeerbeleving in beeld en geluid! Het concert begint om 20.00 uur en is gratis toegankelijk. Een vrijwillige bijdrage na afloop van het concert staat een ieder vrij en wordt door de vereniging vanzelfsprekend gewaardeerd. Zaterdag 10 november ~ pianiste Daria van den Bercken Een week later vindt het volgende Proefkamermuziekconcert plaats, waarin Daria van den Bercken de Sonates voor piano van Domenico Scarlatti zal uitvoeren. Deze pianiste doet dingen echter graag nét even anders. Zij nodigde mensen op straat uit om naar een huisconcert bij haar thuis te komen, hing in São Paulo met haar concertvleugel, musicerend, 30 meter hoog aan een hijskraan en liet zich met haar piano op een aanhanger langs de Amsterdamse grachten en het Vondelpark rijden. Op allerlei manieren bracht ze haar grote liefde voor muziek aan de man. Zó extreem wordt het in onze kerk niet, maar Daria heeft u tijdens dit programma wel graag dicht bij de vleugel zitten, om u in kleine kring te kunnen laten genieten van haar persoonlijke bloemlezing uit het rijke oeuvre van Scarlatti via de muziek en verhalen. Om 20.00 uur start zij haar Scarlatti Story. Kaarten à 14,50, 26,-- of 29,50 kunt u reserveren via 06-15173471 of reserveren@proefkamermuziek.nl De prijzen zijn inclusief een consumptie en reserveringskosten. Alle informatie vindt u op www.proefkamermuziek.nl U bent van harte welkom! Namens de Activiteitencommissie, Anja van Capelle 7

Geachte lezer, Nog even en het is weer Bijbelzondag. Bijbelzondag is dé zondag om stil te staan bij dat bijzondere en door God zelf geïnspireerde boek: de Bijbel! Op zondag 28 oktober wordt in veel kerken extra aandacht gegeven aan de Bijbel. Dit jaar is het thema: met andere ogen. Kijk eens met andere ogen naar de Bijbel, is eigenlijk de boodschap. Kijk eens, zoals je dat nog niet eerder deed. Er is nog zoveel te ontdekken in het Woord van God! De Bijbelvereniging staat er om bekend vele tienduizenden Bijbeluitgaven per jaar gratis te verspreiden. Ook veel evangelisatiecommissies en diaconale instellingen maken dankbaar gebruik van het aanbod om Bijbels te kunnen bestellen in meer dan 70 talen. Onze grote en welgemeende dank! Met vriendelijke groet, J. van Middendorp, bureaumanager Bijbelvereniging info@bijbelvereniging.nl www.bijbelvereniging.nl De Bijbelvereniging plaatst Bijbeluitgaven in hotels, motels, pensions, bed & breakfast gelegenheden, vakantiebungalows, zieken-, verpleeg- en verzorgingshuizen, hospices, gevangenissen en op schepen. Ook verstrekt de Bijbelvereniging gratis Nieuwe Testamenten in vele talen voor vluchtelingen en (asiel)zoekers. Voor kerken en diaconale instellingen, voor evangelisatiecommissies en missionaire werkgroepen is er de Bible Box: een kistje met Nieuwe Testamenten in acht talen voor geïnteresseerden in het christelijke geloof. Voor deze missie is de vereniging geheel afhankelijk van giften, donaties en collecten. Warm aanbevolen! De Bijbel: het meest uitgelezen boek! 8

Volwassenen en kinderen vanaf 3 jaar zijn met hun (groot)ouders van harte welkom! Een doorsnee Kliederkerk duurt ongeveer 2 uur en bestaat uit 3 onderdelen: samen ontdekken, samen eten en samen vieren Na afloop is er de gelegenheid om een financiële bijdrage te doen ter bestrijding van onze kosten. Voor vragen mail naar kliederkerkweesp@pgwd.nl of bezoek onze Facebookpagina Kliederkerk Weesp 9

Protestantse Gemeente te Muiden Grote of Sint Nicolaaskerk Kerkstraat 3 1398 AJ Muiden Vergadergebouw Rehoboth Kloosterstraat 6 Predikant Kerkenraad: Voorzitter Secretaris Postadres kerkenraad Diaconie Ds. G.J. Hoogterp De Pauw 1, 1398 CT, tel. 769042 e-mail: ghoogterp@grotekerkmuiden.nl Mevr. E.W. Janssen-Stam Burg.de Raadtsingel 8, 1398BE, tel. 261912 e-mail: voorzitter@grotekerkmuiden.nl Mevr. J.J.M. van den Hoven-Scholten Het Karveel 11, 1398BV, tel. 261800 e-mail: secr@grotekerkmuiden.nl Kloosterstraat 6, 1398 AM, Muiden Voorzitter: mevr. J.H. Meinders-Rodenburg De Lange Gangh 13, 1398CV, tel. 261790 e-mail: diaconie@grotekerkmuiden.nl College van Voorzitter: H. ter Beek Kerkrentmeesters Het Hert 10, 1398EJ, tel. 263411 e-mail: cvk@grotekerkmuiden.nl Penningmeester: R. van Meurs De Pauw 5, 1398 CT, tel. 0858780434 e-mail: penningmeester@grotekerkmuiden.nl Website Activiteitencommissie Rekeningnummers Kerk Diaconie Zending Activiteitencommissie Kerkblad www.grotekerkmuiden.nl Secretariaat: mevr. A. van Capelle-Goor Amersfoortsestraatweg 69-B14, 1403 AP Bussum e-mail: acgrotekerkmuiden@gmail.com Voor informatie over gebruik van de Grote Kerk: tel.0294 264298 (b.g.g.: 0294 263398 of 085 8780434) NL20RABO0343150484 t.n.v. Protestantse Gemeente te Muiden NL66INGB0000225618 t.n.v. Protestantse Gemeente te Muiden NL14RABO0343150107 t.n.v. Diaconie Protestantse Gemeente te Muiden NL38RABO0343154234 t.n.v. Zending Protestantse Gemeente te Muiden NL73RABO0157098486 t.n.v. Activiteitencommissie Grote kerk te Muiden NL61RABO0157017222 t.n.v. Kerkblad Het Open Huis, Muiden Abonnement administratie: Mevr. M. Eggebeen-de Haan Vondelstraat 20, 1398XL, tel. 0294 263427, e-mail: kerkbladoh@live.nl, jaarabonnement 12,50 Postabonnement (incl. frankeerkosten) 20,- Inleveren kopij voor het volgende kerkblad bij: Mevr. M. Eggebeen-de Haan e-mail: kerkbladoh@live.nl, uiterlijk donderdag 1 november 2018 10

Oproep: Zing zondag 7 oktober voor Sulawesi psalm 130 'Uit diepten van ellende' De afgelopen dagen zijn de beelden de wereld rondgegaan van de verschrikkelijke ramp op Sulawesi. Beelden die stil maken, onmachtig. Zoveel leed, zoveel slachtoffers. We hebben er geen woorden voor. We kunnen bidden, doneren... én zingen. Zingen om hoop, om troost, zingen om liefde. Een oproep van de Protestantse Kerken Nederland. Als we nu eens allemaal vanuit onze eigen kerk samen het grootste koor van Nederland. Afgelopen zondag hebben ook wij in de gemeente gehoor gegeven en Psalm 130 vers 1 gezongen: Uit diepten van ellende Roep ik tot U, o Heer Gij kunt verlossing zenden, Ik werp mij voor u neer. O laat uw oor zich neigen Tot mij, tot mijn gebed. Laat mij gehoor verkrijgen, Red mij, o Here red! As. zondag 14 oktober is er één collecte voor de hulp aan Sulawesi. 11

De actualiteit: alcoholconsumptie in Nederland Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat in 2016 76,5% van de Nederlanders van 12 jaar en ouder alcohol gebruikte, waarvan 10,7% overmatig. Dat betekent dat 8,2% van de Nederlanders van 12 jaar en ouder kan worden aangeduid als overmatige drinker. Uit onderzoek van de Stichting Alcoholpreventie Jongeren blijkt bovendien dat jongeren steeds meer drinken. Het aantal jongeren tussen 12 en 17 jaar dat met een alcoholcoma in het ziekenhuis belandt neemt schrikbarend toe. Er zijn in Nederland naar schatting zo'n 68.000 plaatsen waar alcohol verkocht wordt. Het gaat om zo'n 22.000 detailhandelvestigingen en zo'n 46.000 horecabedrijven. Daarnaast wordt naar schatting op 26.000 evenementen zwak-alcoholhoudende drank geschonken met een zogenaamde artikel 35 ontheffing van de Drank- en Horecawet. (bron: http://www.stap.nl/nl/home/) Kijk in de spiegel van Jan Steen 12

Satansvoedsel (5) Het waakse hondje van Jan Steen slaat aan! Iedereen sleept met water. Staat er een huis in brand? Dat niet, maar struise Sien ligt gestrekt. Laveloos. De haren hangen los. De versierde bef ligt op de grond, de afgetrapte slippers ernaast. Ziet u die rode kousen? U kunt zeker wel raden wat Sien voor de kost doet. Wanneer Sien eenmaal in de kruiwagen is gehesen, zullen de omstanders haar met water proberen bij te brengen. Hoedt u voor Satansvoedsel zoals alcohol en tabak! zegt de zedenmeester ten tijde van Jan Steen. Drank maakt meer kapot dan je lief is zeggen wij tegenwoordig. Kijk eens hoe het zoontje van Sien toekijkt met een mengeling van verdriet en schaamte. Kan het erger? Jazeker! 13

Een kijkje in de beslapen bedstee wijst erop dat we ons bevinden in een huis van lichte zeden. Een waakzaam katje kijkt oplettend naar een stomdronken paar. De vrouw is achterover gevallen. De man heft het glas terwijl hij wat zit te lallen. Hij heeft niet eens in de gaten dat de vrouw des huizes zijn mantel steelt, daartoe aangezet door twee muzikanten. Een liederlijke Jan Steen staat op de achtergrond in het midden. Hij heeft een viool in de hand. Zijn gebaar maakt duidelijk dat het idee van de diefstal aan het brein van de cellist ontsproten is. Aan de muur hangt een tekening van een uil met een bril op, die naast een kaars zit. De tekst onder de uil verduidelijkt de moraal van het schilderij. Wat baeter kaers of bril als den uil niet sien en wil? (Wat heb je aan een kaars of bril, als je zo blind bent als een uil?) Maar in de welvarende republiek zijn deze stichtelijke woorden aan dovemans oren gezegd. Voor geen prijs willen de Hollanders hun satansvoedsel missen. Uitermate winstgevend is de handel in de helse dampen van tabak, niet minder lucratief is die in alcohol. De wijnhandel is een pijler van de vaderlandse stapeleconomie met een groot uitstralingseffect op kust- en binnenvaart. In 1620 telt Amsterdam maar liefst 180 brouwerijen en1500 bierhuizen. B.P. 14