Francis Poulenc Quatre motets pour un temps de pénitence Olivier Messiaen O sacrum convivium! Thierry Machuel Psaume 50 PAUZE Gabriel Fauré Requiem

Vergelijkbare documenten
Herdenkingsconcert. voor oorlogsslachtoffers. Zeist

Herdenkingsconcert. programma ADVENIAT MUSICA. voor oorlogsslachtoffers. Zondag 4 mei o.l.v. Rienk Bakker. Oude Kerk 1e Dorpsstraat 1, Zeist

4 mei uur Oude Kerk 1 e Dorpsstraat 1 Zeist. Requiem. Maurice Duruflé

De Uitvaartdienst. (viering van Woord en Gebed) OPENINGSRITEN

HEILIGE MIS BIJ DE UITVAART VAN

ONTSTEKEN VAN DE KAARSEN ROND DE BAAR (Niet verplicht) door

sinfonia rotterdam & laurenscantorij de oosterpoort programma 24 september, uur

OPENINGSRITUS. Begroeting van de overledene. Intrede

Introitus. Kyrie. Dies irae

UITVAARTLITURGIE GEBEDS- EN COMMUNIEVIERING

REQUIEM MISERERE. Gabriël Fauré. Johann Adolf Hasse. 9 april 2017 Domani Venlo Entree 15,00 Aanvang 17:00 uur opgericht 1911

Woerdens Vocaal Ensemble

Groene of Willibrordkerk Oegstgeest

Wij zingen voor de dienst: Lied 869: 1 en 2

UITVAARTLITURGIE EUCHARISTIEVIERING

Stille week woensdag 23 maart. Zou ik U mijn hart niet wijden?

PS. Begin 2016 hopen we de Petite Messe Solennelle van G. Rossini ten gehore te brengen.

De stem van de stilte (nav 1 Koningen 19: 12, 13)

Remonstranten en Vrijzinnige Protestanten

Uitvaart Ton van Hout. 27 september 2012

Koorprogramma 1 januari 2015 t/m 3 april 2015

Oude Kerk, zondag 8 oktober 2017, uur Dienst van Schrift en tafel

Sorry, vergeef me. Het voorbeeld van David psalm 51. blok B - nivo 1 - avond 6

PROGRAMMA. Zaterdag 22 juni Adelbertuskerk, Haarlem

De Uitvaartmis OPENINGSRITEN

MIDDAGCONCERT PROGRAMMA

21 mei uur AA Kramer orgel: Piet Noort schriftlezing: Mijndert Blijdorp. Welkom. Votum en zegengroet. GK psalm 147: 1 = LB 147: 1.

1. Het gesprek tussen theologie en muziek

die hij eerder componeerde en die gebaseerd zijn op de gregoriaanse gezangen van de dodenmis,

Liturgie zangdienst Oh Happy Day! Zondag 11 juni 2017

Liturgie 19 maart 2017

HEILIGE MIS VAN REQUIEM

Vrede en eeuwige rust

Liturgie van zondag 24 februari in de Hervormde Dorpskerk. Aanvang uur

Samen op reis NAAR EEN ANDER LAND

De Heer is mijn herder, niets kom ik tekort. (Psalm 23) UITVAARTLITURGIE PRIESTER NOËL BONTE

HEILIGE MIS VAN REQUIEM

Orde van dienst voor de 3 de zondag van de herfst op 2 oktober 2016 om 9.30 uur. thema: Gods belofte

ONTVANG DE HEILIGE GEEST!

In ons concert voeren we het werk van MacMillan uit tussen de delen 1 en 2 van Tallis. Felix van den Hombergh

Eredienst 18 juni uur Voorganger: br. Jaap van Eijsden

DIENST VAN SCHRIFTLEZING EN GEBED. 11 januari Eerste Zondag na Epifanie De doop van de Heer in de Jordaan

Uitvaart OPENING VAN DE VIERING

HEILIGE MIS VAN REQUIEM

Requiem. Qui Mariam absolvisti. fons pietatis. Tuba mirum. Confutatis. Rex tremendae majestatis. pie Jesu Domine KV 626.

U bent welkom - opwekking 573. We zijn hier bij elkaar om de Koning te ontmoeten. We zijn hier bij elkaar om te eren onze Heer.

a. Looft God, die zegent al wat leeft der heemlen Heer is Hij die tussen ons zijn woning heeft Die ver is, is nabij

Adjuvanos. Adjuvanos, Deus salutaris noster; et propter gloriam nominis tui Domine, libera nos et propitius esto peccatis nostris, propter nomen tuum

HEILIGE MIS VAN REQUIEM

Eredienst zondag 20 januari 10.00u Voorganger: br. Huib van Leeuwen

14 april 2019 Palmpasen 10:30

Medewerkenden/muzikanten


De viering van Kerst. Thema: Wees niet bang! 25 december 2017, 10:00uur

MESSE SOLENNELLE G.A. ROSSINI

Pg Roodeschool Pg Uithuizen Pg Uithuizermeeden

Orde van dienst Tweede Kerstdag. Voorganger: Dr. J.C. Borst Muzikale begeleiding: enkele muzikanten van Jeduthun

BEGRAFENISLITURGIE VOOR

Zingen: OTH 45 - als een hert dat verlangt naar water. Zingen: Opwekking wij willen dat Jezus wordt verhoogd

Missa in nomine Domini

Liederen voor zondag 3 december 2017

Eredienst 11 juni 2017 Voorganger: Ds. R. Vreugdenhil

Pinksteren. 15 mei AD Barbesteinkerk Heinkenszand

Orde van dienst zondag 6 januari 2019 De Open Hof te Oud-Beijerland Epifanie Voorganger: Ds. Gertjan Robbemond Organist: Dhr.

in de Hoeksteen te Numansdorp

Prijs nu zijn naam samen met de engelen. o, nacht dat Jezus kwam

Paasmorgen 2011 in de Open Hof te Drunen Voorganger ds. M. Oostenbrink Organist dhr. B. Vermeul Mmv zanggroep Joy. De tuin van de Opstanding

Protestantse Gemeente De Open Hof te Oud-Beijerland Orde van dienst zondag 14 juli 2019 Voorganger: ds. Annelene Metz - Brink orgel: dhr.

Welkom in deze dienst

Lied 01 Titel: Psalm 108 Eerste componist: Traditional Uitvoering: Samenzang Opname: Bolsward - Martinikerk Tekst:

Paasmorgen Ik geef je de toekomst. Voorganger: Ds. Marco Schut Organist: Johan hoeve Blazersgroep

Genade zij u en vrede van God onze Vader, van Jezus Christus, de Heer en van de heilige Geest. Onze hulp is de Naam van de Heer,

18 februari uur A Koster orgel: Harry Kroeske schriftlezing: Anny Runhaar

Orde voor de ingebruikneming van een orgel of ander muziekinstrument

Verkondiging Lied: Gezang 477 Geloofsbelijdenis Lied: Gezang 95:3 Gebed Inzameling van de gaven Lied: Psalm 33: 7,8 (NB) Zegen

Eredienst 12 maart uur Voorganger: ds Maurits Oldenhuis

Onderdeel van. Gedichten voor de rouwkaart. Uitvaart Zorgcentra Nederland. Uitvaartcentrum Haarlem

Cadeautjes. Aangepaste dienst Zondag 27 november 2016 Ds. Henk Bondt

15 juli uur A Buursema orgel: Harry Kroeske; piano: Jannes Munneke schriftlezing: Pieter Helmus. Votum: psalm 121 psalmen voor nu.

ORDE VAN DIENST ZONDAG 21 APRIL 2019 MARTINIKERK PASEN. Muziek van chr.muz.ver.harmonie

LOFPRIJS & GELOOFSCOMMUNICATIE

Welkom in deze dienst Voorganger is ds. L.P. Blom

Wees barmhartig, zoals uw Vader.

Opwekkingsdienst 2 juli 2017 om Voorganger: Ds. Timmer M.m.v.: de Opwekkingsband. Thema: Hoop!

Voor de dienst op Eerste Kerstdag 2016 in de Hervormde kerk te Woudenberg. Aanvang uur.

Voor de dienst zingen we:

Orde van dienst voor de viering van zondag 10 mei 2015 Wijkgemeente Ambacht-Oost Bethelkerk, Vlaardingen

Eucharistieviering. m.m.v. Taizé-jongerengroep Amersfoort. Vijfde zondag van Pasen. 24 april 2016

JUBILEUM CONCERT. 26 oktober 2013 Gereformeerde Kerk Andel

Voorganger: Ds. W. Gugler Ouderling: Ariëtte van Kempen Muziek: Double DJ Music Koster: H. Hoorn / J. Hijmissen

DIENST VAN SCHRIFTLEZING EN GEBED

dinsdag uur Completen

25 december Voorganger: ds. Co Janssen m.m.v. Accoord Ouderling van dienst: Carla van Welzenis Extra collecte: Kinderen in de knel

Onderwerp: Een andere

Liturgie voor Paasmorgen, 1 april 2018 Voorganger: ds. Gea Smit-de Groot, ouderling: Leo t Hart, diaken: Petra van Kampen, muzikale begeleiding:

1 februari uur AA Kramer

Orde van dienst voor Eerste Kerstdag

Orde van dienst voor de Kerstnacht zondag 24 december, 2017 om uur, in de Oude of Alexander Kerk te Bennekom.

Liturgie voor de afscheidsdienst van ds. E.J.N. Kronenburg Zondag 30 december 2018 Aanvang: uur

Transcriptie:

Francis Poulenc Quatre motets pour un temps de pénitence Olivier Messiaen O sacrum convivium! Thierry Machuel Psaume 50 PAUZE Gabriel Fauré Requiem 25 en 26 november 2017

UITVOERENDEN FELIX VAN DEN HOMBERGH Dirigent Felix van den Hombergh (1966) groeide op met musiceren: viool, piano en zingen in het koor van de kathedraal van Haarlem. Op het conservatorium studeerde hij fagot bij Johan Steinmann in Den Haag en koordirectie bij Barend Schuurman in Rotterdam. Zijn huidige werkzaamheden omvatten, naast de Amsterdamse Cantorij, het kamerkoor Doulce Memoire in Haarlem, Coro Encanto en Koor FeniX in Amsterdam en het, door hemzelf opgerichte, Haarlemse Projectkoor 023. Verder dirigeert hij op projectbasis diverse gezelschappen, zoals Vocaal Ensemble TIEN. Ook is hij zelf als zanger actief in het ensemble QYtet, dat zich vooral richt op oude muziek en traditionele polyfonie. Het repertoire van Felix strekt zich uit van de vroege renaissance tot hedendaagse composities en van de grote bekende werken zoals de passies van Bach, de Mariavespers van Monteverdi en het Requiem van Mozart tot de minder gangbare stukken. Hij heeft daarbij een grote interesse voor repertoire uit streken zoals Georgië, Armenië en Litouwen. Naast zijn werk als dirigent schrijft Felix van den Hombergh ook composities voor koor en instrumentale begeleiding. Then Shall You Truly Dance, gecomponeerd voor het jubileum van de Amsterdamse Cantorij, ging in 2009 met blazers van het Koninklijk Concertgebouworkest in première. Ter gelegenheid van Felix 50ste verjaardag, een jaar geleden, werden dit stuk en andere composities van zijn hand opnieuw uitgevoerd samen met het VU-Orkest. JAN WILLEM BALJET De bariton Jan Willem Baljet studeerde bij Udo Reinemann aan het Utrechts Conservatorium en het Conservatoire Régionale de Metz. Beide opleidingen sloot hij af met de hoogste onderscheiding. Ook volgde hij lessen aan het Mozarteum te Salzburg bij, onder anderen, Hartmut Höll en Mitsuko Shirai. Op dit moment wordt hij gecoacht door Margreet Honig. Jan Willem was de afgelopen jaren regelmatig te zien op het operapodium: als Don Giovanni, Figaro en Papageno in opera s van Mozart, maar ook zong hij de titelrol in Don Pasquale van Donizetti. Bij de Nederlandse Opera was hij betrokken bij de wereldpremière van Tan Dun's opera Tea, bij Die Soldaten van Bernd Alois Zimmermann en Saint François d'assise van Olivier Messiaen en soleerde hij in Foto: Marisa Beretta Foto: Ronald Knapp de veelgeprezen voorstelling Billy Budd. Jan Willem zingt regelmatig solopartijen in oratoria vorig jaar nog met Amsterdamse Cantorij en de IJ-Salon in Bachs Johannes Passion. Ook is hij een veelgevraagd solist en geeft hij regelmatig liedrecitals. Jan Willem was te gast bij BBC Proms, Holland Festival, Grachtenfestival, Festival de Périgord Pourpre, Festival de Auvers-sur-Oise en Festival entre Indre-et-Loire. Hij werkte met diverse orkesten in binnen- en buitenland en met dirigenten zoals Ed Spanjaard, Nicholas MacGegan, Maurizio Kagel, Lawrence Renes, Martin Brabbins, Ingo Metzmacher en Ivor Bolton. Jan Willem maakt deel uit van de zingende herenformatie Frommermann, maar verzorgt voor de stichting Diva Dichtbij ook optredens voor dementerende ouderen en is lid van Amsterdams leukste muzikanten collectief Splendor. Hij wordt geprezen om zijn veelzijdigheid, zijn theatraal en komisch talent en zijn doorleefde liedinterpretaties. www.janwillembaljet.com BENJAMIN WAGEMAKERS Benjamin Wagemakers, geboren in Haarlem, zit in groep 7 van de Koorschool St. Bavo waar hij sinds juni 2016 sopraan zingt in het Kathedrale Koor. In september van dit jaar werd hij geselecteerd om lid te worden van de soloklas onder leiding van Sarah Barrett. In de soloklas worden kinderen met een bijzondere stem gevolgd en getraind om als solist te kunnen worden ingezet. Dat kan zijn in de kathedraal, maar ook bij andere koren. De Koorschool St. Bavo is een bijzondere basisschool voor jongens en meisjes vanaf groep 5. Naast de normale schoolvakken wordt er dagelijks veel aandacht besteed aan stemvorming, solfège, algemene muziekleer en repertoirestudie. Daarnaast bespeelt elke leerling een muziekinstrument. Benjamin houdt natuurlijk van zingen, maar speelt ook gitaar. Hij drumt graag mee met muziek van The Eagles. 5

6 CLUB CLASSIQUE Het ensemble dat vandaag het Requiem van Fauré zal begeleiden bestaat uit leden van belangrijke Nederlandse orkesten en net succesvol afgestudeerde musici. De artistieke leiding van Club Classique is vanaf het begin (2012) in handen van cellist Leonard Besseling en violiste Myrthe Helder. De oorspronkelijke naam van het ensemble was Stichting Muziek buiten de Concertzaal. De doelstelling van Club Classique is dan ook om klassieke kamermuziek toegankelijk te maken door deze te presenteren op onverwachte locaties en te combineren met andere kunstvormen. Maar het is voor het eerst dat Club Classique een koor begeleidt! Het begon allemaal in Café de Klepel in Amsterdam en nog altijd spelen de musici iedere laatste zondag van de maand, tegenwoordig in Café Kobalt aan het Singel. Club Classique heeft een eigen serie in De Rode Hoed, maar speelt ook op andere locaties, zoals het Theater Ostade A dam. Hier presenteert Club Classique multidisciplinaire voorstellingen waarin muziek wordt gecombineerd met andere kunstvormen, bijvoorbeeld film, poëzie, beeldende kunst of dans. Dit leidde tot samenwerkingen met bijvoorbeeld dichter Ramsey Nasr, cabaretier Diederik van Vleuten, actrice Katja Schuurman en schrijver Thomas Verbogt. Het muzikale gedeelte wordt uitgevoerd door een kleine vaste groep professionele musici, incidenteel aangevuld met gasten uit onder meer Camerata RCO. Nieuw is Club Classique in Meneer De Wit. In dit cultureel centrum worden amateurmusici in staat gesteld hun droom van het musiceren met professionele topmusici te verwezenlijken. Club Classique presenteert zich ook regelmatig op festivals en in de media. Zo zijn de musici vaak te horen op Radio of te zien in Podium Witteman en Vrije Geluiden. Het programma van Club Classique is te vinden op www.clubclassique.nl SOPRANEN: ALTEN: TENOREN: BASSEN: Marijke Beversluis, Marijke Dams (solo), Sarie van t Hof, Fleur Jurgens, Agnes van Koert, Aafke Komter, Anna Luijmes, Renate Meijer, Marijke Tros Simone Aarendonk, Adrienne van den Bogaard, Pauline de Die, Julia Ose, Geraldine Raap, Margriet Rienks, Svenja Ruff, Mischa Spel, Tineke Verheus Pete Boonstra, Bram Coops, Mark van Duijn, Gert van t Hof, Jan Erik Krikken, Edwin Oudemans, Christoph Pieper, Huug Tempelmans Plat, Maarten Vlijmincx Rob Beck, Maarten Boelsma, Marten Hoogenhout, Luc Klaphake, Gijs Klunder, Niek van Noppen, Rein Steeman, Bas van Wingerden VIOOL: ALTVIOOL: CELLO: CONTRABAS: HOORN: HARP: PAUKEN: HARMONIUM: Casper Donker Hessel Moeselaar Mara Tieles Isabel Juárez Masha Kropotkina Leonard Besseling Sebastiaan van Halsema Veerle Schutjens Renée Timmer Benjamin de Boer Mees Vos Hanna Guirten Michelle Verheggen Leonie Haenen Piet Hulsbos AMSTERDAMSE CANTORIJ De Amsterdamse Cantorij is opgericht in 1959 door de Amsterdamse dirigent en klavecinist Louis Mol, en stond vervolgens onder leiding van Barend Schuurman en Frank Hameleers. Sinds 2002 is Felix van den Hombergh de dirigent. Het koor kiest voor een gevarieerd repertoire, waarbij werken uit alle stijlperioden aan bod komen: oude muziek, maar ook romantische en hedendaagse muziek. De Amsterdamse Cantorij streeft ook naar variatie in de producties: a-capellaconcerten worden afgewisseld met grotere producties met medewerking van professionele instrumentalisten en solisten. De Amsterdamse Cantorij brengt elk seizoen ongeveer drie programma s uit. Dit jaar zijn dat er vier: de Cantorij trad op in het Muziekgebouw aan t IJ in een geënsceneerde Mattheus-Passion van de IJ-Salon. Kort daarop zongen we de Lagrime di San Pietro van Orlando di Lasso en in juli volgde een programma met Argentijnse tango s en feestelijke Braziliaanse koormuziek. En nu dus Franse Passie! Meer details over de komende programma s vindt u achter in dit boekje. 7

8 FRANSE PASSIE In dit programma hoort u Franse motetten uit de laatste anderhalve eeuw met als thema de passie, het lijden van Christus. We beginnen met FRANCIS POULENC, die in zijn jonge jaren vooral bekend stond als schrijver van lichtvoetige muziek. Hij was lid van de Groupe des Six, die zich afzette tegen impressionisten zoals Ravel en Debussy. Na zijn vaders dood had hij de kerk afgezworen, maar toen een goede vriend en collega verongelukte, bekeerde Poulenc zich opnieuw tot het katholicisme. Hij deed zelfs boete bij de zwarte madonna van Rocamadour. De mystieke ervaring die hij daar beleefde inspireerde hem tot religieuze composities. In 1938-1939 bijvoorbeeld de Quatre motets pour un temps de pénitence (Vier motetten voor een tijd van boetedoening), met teksten ontleend aan de passietijd-liturgie. Voor deel I gebruikte hij psalm 5. De cyclus heeft een ongelooflijke intensiteit. Haast kinderlijk eenvoudige melodieën en harmonieën worden afgewisseld met schrijnende chromatiek en dissonanten. Het koor zingt vaak homofoon (teksten op hetzelfde ritme), maar niet altijd met het hele koor. Zo zijn er vaak driestemmige passages in verschillende formaties. De tempi zijn overwegend langzaam, maar in het laatste deel zitten grote wisselingen in tempo en ritme. QUATRE MOTETS POUR UN TEMPS DE PÉNITENCE 1. TIMOR ET TREMOR Timor et tremor venerunt super me et caligo cecidit super me. Miserere quoniam, in te confidit anima mea. Exaudi Deus deprecationem meam quia refugium meum es tu et adjutor fortis Domine. Invocavi te non confundar. 2. VINEA MEA ELECTA Vinea mea electa, ego te plantavi. Quomodo conversa es in amaritudinem, ut me crucifigeres et Barrabam dimitteres. Sepivi te et lapides elegi ex te et aedificavit turrim. Vrees en beving bevingen mij en donkerheid is op mij gevallen. Wees mij genadig, o Heer, want op u vertrouwt mijn ziel. Hoor toch, o God, mijn smeekbede, want gij zijt mijn toevlucht en mijn sterke helper, o Heer. Ik roep u aan en zal niet in verwarring raken. Mijn verkozen wijngaard, ik heb je geplant. Waarom ben je in bitterheid veranderd, dat je mij kruisigde en Barrabas vrijliet? Ik heb je omhaagd, de stenen uit je verwijderd en een toren opgericht. 3. TENEBRAE FACTAE SUNT Tenebrae factae sunt, dum crucifixissent Jesum Judaei. Et circa horam nonam exclamavit Jesus voce magna: Deus meus, ut quid me dereliquisti? Et inclinato capite emisit spiritum. Exclamans Jesus voce magna: Pater in manus tuas commendo spiritum meum.. TRISTIS EST ANIMA MEA Tristis est anima mea usque ad mortem. Sustinete hic, et vigilate mecum: nunc videbitis turbam, quae circumdabit me. Vos fugam capietis, et ego vadam immolari pro vobis. Ecce appropinquat hora et filius hominis tradetur in manus peccatorum. De duisternis viel in, toen de Joden Jezus hadden gekruisigd. En omstreeks het negende uur riep Jezus met luide stem: Mijn God, waarom hebt u mij verlaten? En hij neeg het hoofd en gaf de geest. Jezus riep met luide stem en sprak: Vader, in uw handen beveel ik mijn geest. Mijn ziel is ten dode bedroefd. Wacht hier en waakt met mij: dan zullen jullie de schare zien, die mij zal omsingelen. Jullie zullen op de vlucht slaan, en ik zal voor jullie worden geofferd. Zie, het uur is nabij en de mensenzoon zal in de handen van zondaren worden overgeleverd. OLIVIER MESSIAEN, op zijn beurt, zette zich in zijn jonge jaren af tegen de volkse stijl van de Groupe des Six, waartoe Poulenc behoorde. Wij zingen zijn O sacrum convivium! uit 1937. Messiaens katholieke geloof wankelde nooit. Hij was een diepreligieus man, die in zijn composities een mystieke sfeer opriep. Naast de religie vormden vogels (!) en ritmiek zijn belangrijkste inspiratiebron, maar dat is in dit motet alleen te horen aan de ongelijke lengte van de lettergrepen. Messiaens intense geloof is goed te voelen in dit bondige, vrijwel volledig homofone stuk. Het laatste avondmaal en het lijden van Christus dat daarop volgde zijn de inspiratie voor deze zinderende compositie. Messiaen zag het laatste avondmaal als parabel voor Gods liefde en de belofte van de eeuwige glorie. O SACRUM CONVIVIUM! O sacrum convivium in quo Christus sumitur, recolitur memoria passionis eius, mens impletur gratia, et futurae gloriae, nobis pignus datur. Alleluia O heilig gastmaal waar Christus wordt genuttigd, waar zijn lijden wordt herdacht, waar de ziel met genade wordt gevuld en ons het onderpand voor toekomstige heerlijkheid wordt gegeven. Halleluja 9

10 Als laatste stuk voor de pauze hoort u een werk van de enige nog levende componist van dit programma, THIERRY MACHUEL. In deze Psaume 50 uit 2003 gebruikt hij verschillende technieken. Zo begint hij met een of twee melo dieën tegen een klankveld van andere stemmen (soms quasi-geïmproviseerd). Maar dit stuk is ook echt een toonbeeld van Machuels omgang met teksten. Hij combineert verschillende teksten én talen, in dit geval de oudtestamentische tekst van de psalm in modern Frans met de christelijke liturgische schuldbelijdenis in het Oudgrieks (, Christe eleison). Opmerkelijker is nog de verdeling van de tekst van verzen 8 en 9. Deze gezamenlijke tekst van tweede alt en tenor klinkt in een none (octaaf plus één toon) met de overige stemmen. Dit levert een dissonant effect op. Daarna zingen de eerste alten solo tegen een welluidend harmonisch blok van andere stemmen. In het laatste gedeelte, waar de beenderen gaan juichen, begint schoorvoetend een dansant Alléluia, dat in een jubelstemming eindigt. PSAUME 50 TEKSTVERDELING VERZEN 8 EN 9 Mais tu aimes la vérité au fond de l'être, instruis-moi des profondeurs de la sagesse. Purifie-moi avec l'hysope: je serai net. Lave-moi: je serai blanc plus que neige. Machuel verdeelt deze tekst soms per klank van de lettergreep als volgt over de alt- en tenorpartij: Pitié pour moi, Seigneur, en ta bonté, en ta grande tendresse efface mon péché, lave-moi de toute malice, de ma faute purifie-moi. Car mon péché, moi, je le connais, ma faute est devant moi sans relâche. Contre toi, toi seul, j'ai péché, ce qui est mal à tes yeux, je l'ai fait. Christe eleison Wees mij genadig, God, in uw trouw. U bent vol erbarmen, doe mijn daden teniet, was mij schoon van alle schuld, reinig mij van mijn zonden. Ik ken mijn wandaden, ik ben mij steeds van mijn zonden bewust. Tegen u, tegen u alleen heb ik gezondigd, ik heb gedaan wat slecht is in uw ogen. Christus, ontferm u over ons. Alto 2 Tenor 2 mp Mê mp tu me au fond in struis moi sa es la vé ri té de l ê tre des pro fon deurs de la 3 2 5 2 3 ges se, a vec l hy so pe je 2 pu ri fie moi net 5 Door deze verdeling zingen de alten en tenoren afzonderlijk een nieuwe tekst: ALTEN: Même au fond, instruis-moi sagesse, avec l hysope, je serai lave-moi plus que neige. TENOREN: Tu es la vérité de l être, des profondeurs de la purifie-moi net. Je serai blanc... mf 3 se rai la mf 2 3 f ve-moi... Zelfs in het diepste moet u mij wijsheid leren en met hysop zal ik was mij! meer dan sneeuw worden. U bent de waarheid van het zijn, reinig mij uit de diepten. Ik zal wit worden... Mais tu aimes la vérité au fond de l'être, instruis-moi des profondeurs de la sagesse. Purifie-moi avec l'hysope: je serai net. Lave-moi: je serai blanc plus que neige. Ô mon Dieu, crée pour moi un coeur pur, restaure en ma poitrine un esprit ferme. Ne me repousse pas loin de ta face, ne retire pas de moi ton esprit saint. Maar u wilt dat waarheid mij vervult. U leert mij wijsheid, diep in mijn hart. Neem met hysop mijn zonden weg en ik word rein. Was mij en ik word witter dan sneeuw. Schep, o God, een zuiver hart in mij. Vernieuw mijn geest, maak mij standvastig. Verban mij niet uit uw nabijheid, neem uw heilige geest niet van mij weg. Rends-moi le son de la joie et de la fête Laat mij vreugde en blijdschap horen: u et qu'ils dansent, les os que tu broyas! hebt mijn botten gebroken, laat mij ook dansen. Alleluia! Halleluja! PAUZE 11

12 Na de pauze klinkt het Requiem van GABRIEL FAURÉ in een versie uit 1889 voor koor en klein orkest. Sommigen zeggen dat hij dit componeerde naar aanleiding van het overlijden van zijn vader. Anderen (ook Fauré zelf!) beweren dat hij het Requiem voor zijn plezier schreef. We voeren de eerste versie van het Requiem uit, die veel kleiner is dan hoe de meeste mensen het stuk kennen. Dat gaat over de bezetting alleen hoorns, pauken, harp, harmonium, soloviool en lage strijkers maar ook is deel II (Offertoire) beduidend korter dan in de latere versies. Daarnaast is de dynamiek nog minder uitgewerkt. De bezetting is de belangrijkste reden om voor deze versie te kiezen, omdat we hiermee het stuk in de intieme setting van een kamerkoor kunnen uitvoeren. Daarom kiezen we ook voor een harmonium, dat dichterbij staat én klinkt dan een kerkorgel. Het Requiem begint met een homofone aanhef met een sombere ondertoon, die later in het stuk nog een keer terugkomt. Voor de rest is het werk een toonbeeld van optimisme over het leven na de dood, zelfs in het doorgaans zo duistere Libera me. En met name de sopraansolo Pie Jesu en het slotdeel In paradisum zijn van een hemelse schoonheid. Iets van dat plezier, waarmee het Fauré het stuk componeerde, zal iedereen meekrijgen. REQUIEM 1. INTROIT ET KYRIE Requiem aeternam dona eis, Domine, et lux perpetua luceat eis. Te decet hymnus, Deus, in Sion, et tibi reddetur votum in Jerusalem. Exaudi orationem meam, ad te omnis caro veniet. Christe eleison Heer, geef hun eeuwige rust en het eeuwige licht verlichte hen. God, u moeten wij prijzen op de Sion en u de beloofde offers brengen in Jerusalem. Luister naar mijn gebed, tot u komt al het vlees. Christus, ontferm u over ons. 2. OFFERTOIRE Hostias et preces tibi, Domine, laudis offerimus. Tu suscipe pro animabus illis, quarum hodie memoriam facimus. Fac eas, Domine, de morte transire ad vitam, quam olim Abrahae promisisti et semini eius. 3. SANCTUS Sanctus, sanctus, Dominus Deus Sabaoth. Pleni sunt coeli et terra gloria tua. Hosanna in excelsis!. PIE JESU Pie Jesu Domine, dona eis requiem. Pie Jesu Domine, dona eis requiem sempiternam. 5. AGNUS DEI Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, dona eis requiem. Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, dona eis requiem sempiternam. Lux aeterna luceat eis Domine, cum sanctis tuis in aeternum, quia pius es. Requiem aeternam dona eis, Domine. Lux aeterna luceat eis Domine, cum sanctis tuis in aeternum, quia pius es. Wij dragen u offers en smeekbeden op, Heer. Wil ze aanvaarden tot heil van de zielen die wij heden gedenken. Laat hen, Heer, van de dood overgaan naar het leven, zoals gij eertijds Abraham en zijn nakomelingen beloofde. Heilig, heilig is de Heer, God der heerscharen. Hemel en aarde zijn vol van uw glorie. Hosanna in den hoge! O lieve Heer Jezus, geef hun rust. O lieve Heer Jezus, geef hun eeuwige rust. Lam Gods, dat de zonden van de wereld draagt, geef hun rust. Lam Gods, dat de zonden van de wereld draagt, geef hun eeuwige rust. Het eeuwige licht verlichte hen, o Heer, bij uw heiligen in eeuwigheid, omdat gij goedertieren zijt. Geef hun eeuwige rust, o Heer, en het eeuwige licht verlichte hen, o Heer, bij uw heiligen in eeuwigheid, omdat gij goedertieren zijt. HET HARMONIUM Historisch gezien is de keuze voor het harmonium in dit Requiem van Fauré verantwoord. Het harmonium was eind negentiende eeuw een vaak geziene vervanger voor het orgel. Het instrument dat vandaag wordt bespeeld is zo'n 120 jaar oud. Het is een zogeheten drukwindharmonium, sterk en expressief van toon. Deze toon wordt gevormd door lucht die wordt uitgeblazen anders dan bij de wat bekendere 'zuigwindharmoniums', waar de klank wordt gevormd door ingezogen lucht. Naast het verschil in klank dat dit veroorzaakt, heeft het drukwindharmonium bovendien een expression-knop waarmee de bespeler de sterkte van het geluid kan beïnvloeden. 13

1 6. LIBERA ME Libera me, Domine, de morte aeterna, in die illa tremenda. Quando coeli movendi sunt et terra dum veneris iudicare saeculum per ignem. Tremens factus sum ego, et timeo, dum discussio venerit, atque ventura ira. Dies illa, dies irae, calamitatis et miseriae, dies magna et amara valde. Requiem aeternam dona eis, Domine: et lux perpetua luceat eis. Libera me, Domine, de morte aeterna, in die illa tremenda. Quando coeli movendi sunt et terra dum veneris iudicare saeculum per ignem. Libera me, Domine, de morte aeterna. 7. IN PARADISUM In paradisum deducant te angeli, in tuo adventu suscipiant te martyres et perducant te in civitatem sanctam Jerusalem. Chorus angelorum te suscipiat et cum Lazaro, quondam paupere, aeternam habeas requiem. Bevrijd mij, Heer, van de eeuwige dood op die verschrikkelijke dag, wanneer de hemelen moeten wankelen en de aarde, wanneer u de wereld zult komen oordelen met vuur. Bang ben ik geworden en ik vrees, wanneer de beoordeling zal komen en de toorn nabij is. Die dag, dag van toorn, van rampspoed en ellende, grote en zeer bittere dag. Geef hun eeuwige rust, Heer, en het eeuwige licht verlichte hen. Bevrijd mij, Heer, van de eeuwige dood op die verschrikkelijke dag, wanneer de hemelen moeten wankelen en de aarde, wanneer u de wereld zult komen oordelen met vuur. Bevrijd mij, Heer, van de eeuwige dood. Mogen de engelen u geleiden naar het paradijs, dat de martelaren bij uw komst u zullen ontvangen en u binnenleiden in de heilige stad Jeruzalem. Moge het koor van de engelen u ontvangen en moge u met Lazarus, eens een arme, de eeuwige rust ontvangen. TOT SLOT VOLGENDE CONCERTEN Na het Requiem van Fauré brengt de Cantorij in maart 2018 opnieuw begrafenismuziek, vandaar de naam van het programma: Tranen. Dit keer is het vorstelijke muziek, begeleid door koperblazers: Henry Purcells Funeral Music for Queen Mary en de Musikalische Exequien van Heinrich Schütz. Concertdata en -locaties zijn: za. 10 maart 2018, Noorderkerk, Amsterdam, 20.15 uur zo. 11 maart 2018, Dorpskerk, Abcoude, 15.15 uur Vlak voor de zomervakantie, op 7 en 8 juli, volgt een programma met teksten van Shakespeare op muziek van Martin, Vaughan Williams, Mäntyjärvi, Andriessen, Seppar en Uusberg. We sluiten 2018 af met een grote productie: Bachs Weihnachtsoratorium! Zet dus die data alvast in de agenda: 8 en 9 december 2018. COMITÉ VAN AANBEVELING VAN DE AMSTERDAMSE CANTORIJ Ton Koopman Lucia Meeuwsen Hans van den Boom Wim Straesser Sjoerd van den Berg MET DANK AAN VSBfonds Amsterdams Fonds voor de Kunst Gijs Mathijs Ontwerpers Donateurs van de Amsterdamse Cantorij We hopen dat u heeft genoten van deze Franse passie en hopen u terug te zien bij een volgend programma! Felix van den Hombergh DONATEUR WORDEN Vindt u de Amsterdamse Cantorij een waardevol koor? Uw steun is welkom! Voor 0 (de basisdonatie) krijgt u: Regelmatig informatie over onze concerten Gereserveerde, goede plaatsen bij de concerten Toegangskaarten tegen gereduceerd tarief www.amsterdamsecantorij.nl