OPENINGSRITEN Intredelied 1 Wij komen tezamen onder 't sterreblinken, een lied moet weerklinken voor Betlehem. Christus geboren zingen d'eng'len koren. Venite adoremus, venite adoremus, venite adoremus, Dominum. 2 Drie wijzen met wierook kwamen er van verre, zij volgden zijn sterre naar Betlehem. Herders en wijzen komen Jezus prijzen. Venite adoremus, venite adoremus, venite adoremus, Dominum. 3 Ook wij uitverkoren mogen U begroeten en kussen Uw voeten, Emmanuël. Wij willen geven hart en geest en leven. Venite adoremus, venite adoremus, venite adoremus, Dominum. Kruisteken en begroeting Inleiding - Welkomstwoord Schuldbelijdenis Ik belijd voor de almachtige God, en voor u allen, dat ik gezondigd heb in woord en gedachte in doen en laten. Door mijn schuld, door mijn schuld, door mijn grote schuld. Daarom smeek ik de heilige Maria, altijd maagd, alle engelen en heiligen en u broeders en zusters, voor mij te bidden tot de Heer onze God. Pr. Moge de almachtige God zich over ons ontfermen, onze zonden vergeven, en ons geleiden tot het eeuwig leven. Allen Amen. Kyrie Kyrie, eleison. Kyrie, eleison. Christe, eleison. Christe, eleison. Kyrie, eleison. Kyrie, eleison. Heer, ontferm U over ons. Heer, ontferm U over ons. Christus, ontferm U over ons. Christus, ontferm U over ons. Heer, ontferm U over ons. Heer, ontferm U over ons. - 1 -
Gloria Gloria in excelsis Deo, et in terra pax hominibus, bonae voluntatis. Laudamus te, benedicimus te, adoramus te, glorificamus te. Gratias agimus tibi propter magnam gloriam tuam. Domine Deus, Rex caelestis, Deus Pater omnipotens. Domine Fili unigenite, lesu Christe. Domine Deus, Agnus Dei, Filius Patris. Q ui tollis peccata mundi, miserere nobis. Qui tollis peccata mundi, suscipe deprecationem - 2 -loria- 2 -. Qui sedes ad dexteram Patris, miserere nobis. Quoniam tu solus Sanctus. Tu solus Dominus. Tu solus Altissimus, lesu Christe. Cum Sancto Spiritu in Gloria Dei Patris. Amen. Eer aan God in den hoge, en vrede op aarde aan de mensen, die Hij liefheeft. Wij loven U. Wij prijzen en aanbidden U. Wij verheerlijken U en zeggen U dank voor Uw grote heerlijkheid. Heer God, hemelse Koning, God, almachtige Vader. Heer, eniggeboren Zoon, Jezus Christus. Heer God, Lam Gods, Zoon van de Vader. Gij die wegneemt de zonden der wereld, ontferm U over ons. Gij die wegneemt de zonden der wereld, aanvaard ons gebed. Gij die zit aan de rechterhand van de Vader, ontferm U over ons. Want Gij alleen zijt de Heilige. Gij alleen de Heer. Gij alleen de Allerhoogste, Jezus Christus. Met de Heilige Geest in de heerlijkheid van God de Vader. Amen Gebed - 2 -
WOORDDIENST Eerste lezing: Jesaja 52,7-10 Alle grenzen der aarde hebben het heil van onze God aanschouwd. Uit de profeet Jesaja Hoe liefelijk op de bergen de voeten van de vreugdebode, die vrede meldt, goed nieuws verkondigt, die heil komt melden, die zegt tot Sion: Uw God regeert! Hoort! Uw torenwachters verheffen hun stem, zij jubelen tegelijk want zij zien, oog in oog, de terugkeer van de Heer naar Sion. Barst los in jubel, allen samen, puinen van Jeruzalem, want de Heer heeft zijn volk getroost; Hij heeft Jeruzalem verlost. De Heer heeft zijn heilige arm ontbloot voor de ogen van alle volkeren; en alle grenzen der aarde hebben het heil van onze God aanschouwd. Lector: Zo spreekt de Heer. Wij danken God. Psalm 98 (97), 1, 2-3ab, 3cd-4, 5-6 Refr: Geheel de aarde aanschouwde wat onze God voor ons deed. Lector: Zingt voor de Heer een nieuw gezang omdat Hij wonderen deed. Zijn hand deed zich krachtig gelden, de macht van zijn heilige arm. Geheel de aarde aanschouwde wat onze God voor ons deed. Lector: Zijn weldaden deed Hij ons kennen, de volkeren zijn gerechtigheid. Opnieuw bleek zijn goedheid en trouw ten gunste van Israëls huis. Geheel de aarde aanschouwde wat onze God voor ons deed. Lector: Geheel de aarde aanschouwde wat onze God voor ons deed. Verheerlijkt de Heer, alle landen, weest blij, verheugt u en zingt. Geheel de aarde aanschouwde wat onze God voor ons deed. Lector: Zingt voor de Heer bij de citer, met citer en psalterspel. Laat schallen trompet en bazuin en danst voor de Heer, uw koning. Geheel de aarde aanschouwde wat onze God voor ons deed. - 3 -
Tweede lezing: Hebreeën 1,1-6 God heeft tot ons gesproken door de Zoon. Begin van de brief aan de Hebreeën Broeders en zusters, Nadat God eertijds vele malen en op velerlei wijzen tot onze vaderen gesproken had door de profeten, heeft Hij nu, op het einde der tijden, tot ons gesproken door de Zoon, die Hij erfgenaam gemaakt heeft van al wat bestaat en door wie Hij het heelal heeft geschapen. Hij is de afstraling van Gods heerlijkheid en het evenbeeld van zijn wezen. Hij houdt alles in stand door zijn machtig woord. En na de reiniging der zonden te hebben voltrokken heeft Hij zich neergezet ter rechterzijde van de majesteit in den hoge, ver verheven boven de engelen, zoals Hij hen ook overtreft in de waardigheid die zijn deel is geworden. Heeft God ooit tot een engel gezegd: Gij zijt mijn Zoon; Ik heb U heden verwekt? Of: Ik zal een vader voor Hem zijn en Hij zal mijn zoon zijn? Wanneer Hij evenwel de Eerstgeborene opnieuw de wereld binnenleidt, zegt Hij: Alle engelen Gods moeten Hem hulde brengen. Lector: Zo spreekt de Heer. Wij danken God Alleluia Alleluia. Wij staan in het volle licht van deze heilige dag: komt, laten we de Heer aanbidden. Want heden daalde een groot licht op aarde neer. Alleluia. Evangelielezing: Joh. 1, 1-18 de Heer zal bij u zijn. De Heer zal u bewaren. Lezing uit het heilig Evangelie van onze Heer Jezus Christus volgens Johannes. Lof zij U Christus. Het Woord is vlees geworden en heeft onder ons gewoond. In het begin was het Woord en het Woord was bij God en het Woord was God. Dit was in het begin bij God. Alles is door Hem geworden en zonder Hem is niets geworden van wat geworden is. In Hem was leven en dat leven was het licht der mensen. En het licht schijnt in de duisternis maar de duisternis nam het niet aan. Er trad een mens op, een gezondene van God; zijn naam was Johannes. Deze kwam tot getuigenis, om te getuigen van het Licht opdat allen door hem tot geloof zouden komen. Niet hij was het Licht maar hij moest getuigen van het Licht. Het ware Licht dat iedere mens verlicht kwam in de wereld. Hij was in de wereld; de wereld was door Hem geworden en toch erkende de wereld Hem niet. Hij kwam in het zijne, maar de zijnen aanvaardden Hem niet. - 4 -
Aan allen echter die Hem wel aanvaardden, aan hen die in zijn Naam geloven gaf Hij het vermogen kinderen van God te worden. Zij zijn niet uit bloed noch uit begeerte van het vlees of de wil van een man, maar uit God geboren. Het Woord is vlees geworden en heeft onder ons gewoond. Wij hebben zijn heerlijkheid aanschouwd, zulk een heerlijkheid als de Eniggeborene van de Vader ontvangt, vol genade en waarheid. Wij hebben Johannes getuigenis over Hem toen hij uitriep: Deze was het van wie ik zei: Hij die achter mij komt is vóór mij, want Hij was eerder dan ik. Van zijn volheid hebben wij allen ontvangen; genade op genade. Werd de Wet door Mozes gegeven, de genade en de waarheid kwamen door Jezus Christus. Niemand heeft ooit God gezien; de Eniggeboren God die in de schoot van de Vader is, Hij heeft Hem doen kennen. Zo spreekt de Heer. Wij danken God Evangelieacclamatie U komt de lof toe, U het gezang, U alle glorie, O vader, o Zoon, o Heilige Geest, in alle eeuwen der eeuwen. Homilie Credo - GVL 812 Credo in unum Deum, Patrem omnipotentem, factorem caeli en terrae, visibilium omnium et invisibilium. Et in unum Dominum lesum Christum, Filium Dei unigenitum. Et ex Patre natum ante omnia saecula. Deum de Deo, lumen de lumine, Deum verum de Deo vero. Genitum non factum, consubstantialem Patri; per quem omnia facta sunt. Qui propter nos homines, et propter nostrum salutem, descendit de caelis. Et incarnatus est de Spiritu Sancto ex Maria Virgine, et homo factus est. Ik geloof in één God, de almachtige Vader, Schepper van hemel en aarde, van al wat zichtbaar en onzichtbaar is. En in één Heer, Jezus Christus, eniggeboren Zoon van God. Voor alle tijden geboren uit de Vader. God uit God, licht uit licht, ware God uit de ware God. Geboren, niet geschapen, één in wezen met de Vader, en door Wie alles geschapen is. Hij is voor ons, mensen, en omwille van ons heil uit de hemel neergedaald. Hij heeft het vlees aangenomen door de Heilige Geest uit de Maagd Maria en is mens geworden. - 5 -
Crucifixus etiam pro nobis sub Pontio Pilato, passus et sepultus est. Et resurrexit tertia die, secundum Scripturas. Et ascendit in caelum; sedet ad dexteram Patris. Et iterum venturus est cum gloria, iudicare vivos et mortuos, cuius regni non erit finis. Et in Spiritum Sanctum, Dominum et vivificantem, qui ex Patre Filioque procedit. Qui cum Patre et Filio simul adoratur et conglorificatur: qui locutus est per prophetas. Et unam sanctam, catholicam et apostolicam Ecclesiam. Confiteor unum baptisma in remisonem peccatorum. Et exspecto resurrectionem mortuorum. Et vitam venturi saeculi. Amen. Hij werd voor ons gekruisigd. Hij heeft geleden onder Pontius Pilatus en is begraven. Hij is verrezen op de derde dag, volgens de Schriften. Hij is opgevaren ten hemel; zit aan de rechterhand van de Vader. Hij zal wederkomen in heerlijkheid om te oordelen levenden en doden. En aan zijn Rijk komt geen einde. Ik geloof in de Heilige Geest, die Heer is en het leven geeft, die voortkomt uit de Vader en de Zoon. Die met de Vader en de Zoon tezamen wordt aanbeden en verheerlijkt; die gesproken heeft door de profeten. Ik geloof in de éne, heilige, katholieke en apostolische Kerk Ik belijd één doopsel tot vergeving van de zonden. Ik verwacht de opstanding van de doden en het leven van het komend Rijk. Amen. Voorbeden Na ieder voorbede: Lector: Laat ons zingend bidden Heer, onze God, wij bidden U verhoor ons. Collecte en gereedmaken der gaven Tijdens de Offerande zingen wij: 1 De herdertjes lagen bij nachte Zij lagen bij nacht in het veld Zij hielden vol trouwe de wachte Zij hadden hun schaapjes geteld Daar hoorden zij d'engelen zingen Hun liederen vloeiend en klaar De herders naar Bethlehem gingen 't liep tegen het nieuwe jaar 2 Toen zij er te Bethlehem kwamen Daar schoten drie stralen dooreen Een straal van omhoog zij vernamen Een straal uit het kribje benee Daar vlamd' er een straal uit hun ogen En viel op het Kindeke teer Zij stonden tot schreiens bewogen En knielden bij Jesus neer - 6 -
3 Maria die bloosde van weelde Van ootmoed en lieflijke vreugd De goede Sint Jozef hij streelde Het Kindje der mensen geneugt De herders bevalen te weiden Hun schaapkens aan d'engelenschaar Wij kunnen van 't kribje niet scheiden En vonden het kindje daar 4 Ach kindje, ach kindje, dat heden In 't nederig stalletje kwaamt Ach, laat ons uw paden betreden Want gij hebt de wereld beschaamd Gij kwaamt om de wereld te winnen De machtigste vijand te slaan De kracht uwer liefde van binnen Kan wereld noch hel weerstaan Offerande Pr. Bidt, broeders en zusters, dat mijn en uw offer aanvaard mag Moge de Heer het offer uit uw handen aannemen, tot lof en eer van zijn Naam, tot welzijn van ons en van heel zijn heilige Kerk Gebed over de gaven Grote lofprijzing Dominus vobiscum. Et cum spiritu tuo. Sursum corda. Habemus ad Dominum. Gratias agamus Domino Deo nostro. Dignum et iustum est. De Heer zal bij u zijn De Heer zal u bewaren Verheft uw hart Wij zijn met ons hart bij de Heer Brengen wij dank aan de Heer, onze God Hij is onze dankbaarheid waardig EUCHARISTISCHE DIENST Praefatio Vere dignum et iustum est, aequum et salutare,nos tibi semper et ubique gratias agere: Domine, sancte Pater, omnipotens, aeterne Deus per Christum Dominum nostrum. Qui, in huius venerandi festivitate mysterii, in invisibilis in suis, visibilis in nostris apparuit, et ante tempora genitus esse coepit in tempore; ut, in se erigens cuncta delecta, in integrum restitueret uiversa, et hominem perditum ad caelestia regna Prefatie Heilige vader, machtige eeuwige God, om recht te doen aan uw heerlijkheid, om heil en genezing te vinden zullen wij U danken, altijd en overal door Christus onze Heer. In het mysterie van zijn geboorte dat wij heden vieren, is Hij die als God onzichtbaar is, zichtbaar onder ons verschenen. Voor alle tijden geboren uit de Vader is Hij onze tijd binnengegaan. Wat vervallen is richt Hij weer op, heel de schepping wordt - 7 -
revocaret. Unde et nos, cum omnibus Angelis te laudamus iucunda celebratione clamantes: hersteld en de verdwaalde mens roept Hij terug naar het Koninkrijk der hemelen. Daarom met alle Engelen loven U en zingen vol vreugde: Sanctus - GVL 814 Sanctus, Sanctus, Sanctus, Dominus Deus Sabaoth. Pleni sunt caeli et terra gloria tua. Hosanna in excelsis. Benedictus qui venit in nomine Domini. Hosanna in excelsis. Heilig, Heilig, Heilig, de Heer, de God der hemelse machten. Vol zijn hemel en aarde van uw heerlijkheid. Hosanna in den hoge. Gezegend Hij, die komt in de Naam des Heren. Hosanna in den hoge. Indien mogelijk knielen wij nu. Eucharistisch gebed - GVL 729 Ja, Heer, Gij zijt werkelijk de Heilige; heel uw schepping moet U wel prijzen, want door Jezus Christus, uw Zoon, onze Heer, maakt Gij alles levend en heilig, in de kracht van de Heilige Geest. Altijd blijft Gij bezig, U een volk bijeen te brengen uit alle naties en rassen en talen; want van oost tot west moet door een zuivere offergave hulde worden gebracht aan uw Naam. Wij hebben deze gaven dan ook hier gebracht om ze aan U toe te wijden. In alle ootmoed vragen wij U, ze te heiligen door uw Geest, en ze Lichaam en Bloed te doen zijn van Jezus Christus, uw Zoon, onze Heer, op wiens woord wij deze geheimen vieren. Want in de nacht dat Hij werd overgeleverd, nam Hij brood en sprak daarover het dankgebed om uw Naam te verheerlijken. Toen brak Hij het brood, gaf het aan zijn leerlingen en zei: "Neemt en eet hiervan, gij allen, want dit is mijn Lichaam dat voor u gegeven wordt Zo nam Hij ook na de maaltijd de beker en sprak een zegenbede om uw Naam te verheerlijken. Hij gaf hem aan zijn leerlingen en zei: "Neemt deze beker en drinkt hier allen uit, want dit is de beker van het nieuwe altijddurende Verbond, dit is mijn Bloed dat voor u en alle mensen wordt vergoten tot vergeving van de zonden. Blijft dit doen om Mij te gedenken. " Verkondigen wij het mysterie van het geloof. Heer Jezus, wij verkondigen uw dood en wij belijden tot Gij keert, dat Gij verrezen zijt. Daarom, Heer, gedenken wij het heilzame lijden en sterven van uw - 8 -
Zoon, zijn glorievolle verrijzenis, en zijn verheffing aan uw rechters hand; zo staan wij vol verwachting open voor zijn wederkomst bieden U vol dankbaarheid dit offer aan, zo levend en heilig. Wij vragen U, Heer: zie welwillend neer op het Offer van uw Kerk, en wil er uw Zoon in herkennen, door wiens dood Gij ons met U verzoend hebt. Geef dat wij mogen worden verkwikt door het nuttigen van zijn Lichaam en bloed. Vervul ons van zijn Heilige Geest opdat men ons in Christus zal zien worden tot één lichaam en één geest. Moge Hij ons maken tot een blijvende offergave voor U: dan zullen wij het erfdeel verkrijgen dat Gij ons beloofd hebt, samen met Maria, de Heilige Maagd en Moeder van God; met de Heilige Aartsengel Michaël, met uw Apostelen en Martelaren, met de Heilige Clemens en met allen die in uw heerlijkheid zijn en daar voor ons bidden. Mogen de vrede in de wereld en het heil van alle mensen toenemen door dit offer van uw Zoon, dat ons in handen is gegeven opdat wij met U worden verzoend. Maak uw volk, onderweg hier op aarde, sterk in liefde en geloof: samen met uw dienaar N, onze Paus, en N onze Bisschop, met alle bisschoppen, de geestelijkheid en heel het gelovige volk dat Gij u hebt verworven. Wij vragen U, welwillend te staan tegenover de wensen van deze gemeenschap die hier bij U is, en waarvan Gij de Vader zijt. Goede God, breng in uw barmhartigheid al uw kinderen van overal bijeen. Laat onze overleden broeders en zusters, ja, laat allen die U lief waren en die van hier zijn heengegaan, genadig binnen in uw Rijk. Ook wijzelf hopen daar eens te mogen zijn, om met hen samen voor altijd te mogen genieten van uw heerlijkheid, door Christus onze Heer. In Hem schenkt Gij alles wat goed is aan deze wereld. Door Hem en met Hem en in Hem zal uw Naam geprezen zijn, Heer onze God, almachtige Vader, in de eenheid van de Heilige Geest, hier en nu en tot in eeuwigheid. Amen. Pater Noster - GVL 820 Priester: Praeceptis salutaribus moniti, et divina institutione formati, audemus dicere: Onze Vader Aangespoord door een gebod van de Heer en door zijn goddelijk woord onderricht, durven wij zeggen: - 9 -
Pater noster, qui es in caelis: sanctificetur nomen tuum; adveniat regnum tuum; fiat voluntas tua, sicut in caelo et in terra. Panem nostrum cotidianum da nobis hodie; et dimitte nobis debita nostra, sicut et nos dimittimus debitoribus nostris; et ne nos inducas in tentationem; sed libera nos a malo. Onze Vader, die in de hemel zijt, uw Naam worde geheiligd, uw Rijk kome; uw wil geschiede op aarde zoals in de hemel. Geef ons heden ons dagelijks brood, en vergeef ons onze schuld, zoals ook wij vergeven aan onze schuldenaren, en breng ons niet in beproeving, maar verlos ons van het kwade. Verlos ons, Heer, van alle kwaad, geef vrede in onze dagen, dat wij, gesteund door uw barmhartigheid, vrij mogen zijn van zonde, en beveiligd tegen alle onrust: hoopvol wachtend op de komst van Jezus, Messias, uw Zoon. Want van U is het Koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid in eeuwigheid. Amen. Heer Jezus Christus, Gij hebt tegen uw Apostelen gezegd: Vrede laat Ik u; mijn vrede geef Ik u. Let niet op onze zonden, maar op het geloof van uw Kerk; vervul uw belofte: geef vrede in uw Naam en maak ons één. Gij die leeft in eeuwigheid. Amen. De vrede des Heren zij altijd met u. En met uw geest. Pr. Wenst elkaar de vrede. Allen geven elkaar een teken van vrede. Agnus Dei - GVL 822 Agnus Dei, qui tollis peccata mundi: miserere nobis. Agnus Dei, qui tollis peccata mundi: miserere nobis. Agnus Dei, qui tollis peccata mundi: dona nobis pacem. Lam Gods Lam Gods, dat wegneemt de zonde: der wereld, ontferm U over ons. Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wereld, ontferm U over ons. Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wereld, geef ons de vrede Zalig zij die genodigd zijn aan de maaltijd des Heren. Zie het Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wereld. Heer, ik ben niet waardig, dat Gij tot mij komt, maar spreek slechts één woord en ik zal gezond worden. - 10 -
Uitreiking van de heilige communie Lied na de communie 1 Stille nacht, heilige nacht, Alles slaapt, sluimert zacht. Eenzaam waakt het hoogheilige paar, Lieflijk Kindje met goud in het haar, Sluimert in hemelse rust., sluimert in hemelse rust. 2 Stille nacht, heilige nacht Zoon van God, liefde lacht Vriend'lijk om Uwe God'lijke mond, Nu ons slaat de reddende stond, Jezus van Uwe geboort', Jezus van Uwe geboort'. 3 Stille nacht, heilige nacht, Herders zien 't eerst Uw pracht; Door der eng'len alleluja Galmt het luide van verre en na: Jezus de redder ligt daar, Jezus de redder ligt daar Slotgebed SLOTRITUS Mededelingen Zegen en wegzending De Heer zij met u. En met uw geest Zegene u de almachtige God, Vader, Zoon en Heilige Geest. Amen. Gaat nu heen in vrede. Wij danken God - 11 -
Heilige Aartsengel Michaël, verdedig ons in de strijd; wees onze bescherming tegen de boosheid en de listen van de duivel. Wij smeken ootmoedig, dat God hem zijn macht doe gevoelen. En gij, vorst van de hemelse legerscharen, drijf Satan en de andere boze geesten, die tot verderf van de zielen over de wereld rondgaan, door de goddelijke kracht in de hel terug. Amen. Heilige Clemens, bid voor ons. Amen Slotlied: Eer zij God in onze dagen 1 Eer zij God in onze dagen, eer zij God in deze tijd. Mensen van het welbehagen, roept op aarde vrede uit. Gloria in excelsis Deo, gloria in excelsis Deo. 2 Eer zij God die onze Vader en die onze Koning is. Eer zij God die op de aarde, naar ons toe gekomen is. Gloria in excelsis Deo, gloria in excelsis Deo. 3 Lam van God, Gij hebt gedragen, alle schuld tot elke prijs, geef in onze levensdagen, peis en vreê kyrieleis. Gloria in excelsis Deo, gloria in excelsis Deo. - 12 -