Procedure Scabiës/Schurft (versie oktober 2018) 1
Toepassingsgebied Mensen in precaire situaties = Dak- en thuislozen, asielzoekers, mensen in armoede die ofwel de behandeling niet kunnen betalen, ofwel de behandeling niet zelf kunnen uitvoeren. Gebied: Gent (inclusief deelgemeentes) 1. Procedure Vermoeden van Scabiës Diagnose Doorverwijzen naar huisarts of arts van keuze in de wijk. Eventueel moet de patiënt begeleid doorverwezen worden. Negatieve diagnose -> geen actie Positieve diagnose In een WGC -> melding aan contactpersoon scabiës binnen het WGC, of vul het meldingsformulier zelf in. Buiten een WGC -> melding aan welzijnengelijkekansen@stad.gent of 09/2670300 Bij diagnose ook navraag doen naar vertrouwenspersoon. Kent de patiënt iemand van de buurtstewards, straathoekwerkers,? Indien gekend, contact opnemen met de betrokken dienst. Bij een diagnose bij kinderen, moet de school/clb enkel verwittigd worden als het om kleuters gaat. Oudere kinderen kunnen ook gewoon naar school blijven gaan. Organisatie In een WGC: Zalf, Hoezen om matrassen in te pakken en plastiekzakken om kleren in te doen zijn aanwezig in het WGC. Buiten een WGC: Zalf, hoezen en plastiekzakken zijn beschikbaar op de dienst Welzijn en Gelijke Kansen, AC Portus, Keizer Karelstraat 1, 3 de verdieping. Dienst Outreachend Werken (Abeelstraat) heeft ook een voorraad hoezen en zakken in de Abeelstraat. Zowel zalf als hoezen kunnen enkel na aanvraag en door een hulpverlener opgehaald worden. Patiënten worden hier NIET geholpen Folders zijn digitaal en op papier beschikbaar in Nederlands, Bulgaars, Slowaaks en Turks, aanvragen kan bij welzijnengelijkekansen@stad.gent Alternatieve folder: https://www.ggdghorkennisnet.nl/thema/kennisdelingsprogrammagezondheid-statushouders/publicaties/publicatie/16979-3-scabiesbehandeling (hier staan ook pictogrammen!) 2
Wassen en douchen kan bij De Fontein (afspraak op 09/236 62 52). Indien gekozen wordt voor een buurtwasserij, betaalt de dienst Welzijn en Gelijke Kansen dit bedrag terug via een verklaring op eer en na aanvraag. HOEVEEL ZALF Volwassenen: 1 tube, 30gr pp Kinderen 2m-1j: 5gr Kinderen 1-5j: 10gr Kinderen 5-12j: 15gr. Behandeling Vertrouwenspersoon/verpleegkundige helpt zalf insmeren of houdt toezicht op het insmeren. Procedure voor behandelen staat onderaan. Evaluatie Controle na 4 weken. Indien positief: terug opnieuw beginnen. Vertrouwenspersoon? Sommige patiënten hebben al contacten met straathoekwerkers, buurtstewards, Indien dit het geval is, hebben zij vaak een vertrouwensband met deze persoon. Zij zijn dan de meest aangewezen persoon om de verdere procedure mee op te volgen. 3
Het Agentschap Zorg en Gezondheid (Vroegere toezicht volksgezondheid) beantwoordt nog informatieve vragen. Bij een outbreak van scabiës is het Agentschap Zorg en Gezondheid beschikbaar voor overleg en advies. Contactpersoon: Dr. Naïma Hammami Email: infectieziektebestrijding.oostvlaanderen@zorg-en-gezondheid.be Tel: 09 /276 13 70 2. Behandeling Scabiës HOE MOET ZALF WORDEN AANGEBRACHT? Benodigdheden: propere kledij, plastiekzakken en douchemogelijkheden Het is absoluut noodzakelijk dat alle gezinsleden en contactpersonen op hetzelfde moment de behandeling krijgen, ook wanneer ze zelf geen jeuk of huiduitslag hebben. Bij afwezigheid worden zij gecontacteerd met de vraag om alsnog ter plaatse te komen en zich te laten behandelen. Een ideaal tijdstip voor de behandeling is s avonds, maar om organisatorische redenen kan deze ook op een ander moment plaatsvinden. De volgende ochtend zijn de mijten dood en kunnen onder de douche worden verwijderd. De douche zelf is na het wassen van een besmette person geen bron van infectie. Zorg dat alle kleding in de was gaat vóór het douchen, zodat na het douchen geen vuile was meer aangeraakt hoeft te worden. Benodigdheden: nagelknipper, handschoenen, eventueel schort. De crème aanbrengen op een schone, droge en afgekoelde huid. Dus geen douche nemen van tevoren, want als de huid nat en warm is, worden de middelen gedeeltelijk opgenomen in het lichaam, wat niet de bedoeling is. Alleen van tevoren wassen als de huid heel erg bevuild is. In dat geval wachten met insmeren tot de huid goed droog is. Het hele lichaam, met uitzondering van het hoofd, insmeren vanaf de kaakrand tot onder de voetzolen. Bij kinderen tot twee jaar, personen met scabiës crustosa (hier zeker een schort gebruiken), verminderde afweer of bedlegerigen óók het hoofd mee behandelen, vooral achter de oren. Speciale aandacht besteden aan alle huidplooien met name die van vingers, tenen en rond de genitaliën. 4
Nagels kortknippen en het middel ook onder de nagels aanbrengen. Voorkom dat het middel in ogen, mond, of op andere slijmvliezen komt (pas op voor huidmondcontact, trek baby s bijvoorbeeld handschoentjes en sokjes aan). Wanneer toch contact heeft plaatsgevonden: spoelen met veel water. Het is onmogelijk om jezelf volledig in te smeren (rug!). De persoon die smeert, dient wegwerp handschoenen te dragen. Het is de bedoeling dat de crème langdurig in contact is met de huid. Dus bij tussentijds handen wassen, toiletbezoek, verwisselen van luiers of incontinentiemateriaal: bijsmeren. Op de ochtend na het insmeren (8 tot 12 uur na het aanbrengen van de crème) moet het gehele lichaam onder de douche goed worden gewassen. Na het douchen het lichaam afdrogen met een schone handdoek en schone kleren aantrekken. Het blijkt praktisch om op voorhand per persoon pakketjes te maken met propere kleren en deze in aparte zakken te verpakken tot na de behandeling. Wat moet je doen met kleren en beddengoed? 1. Alle kleren die in de afgelopen 3 dagen gedragen zijn en op 60 C kunnen worden gewassen gaan de was in, evenals het beddengoed. Bij wassen of laten ronddraaien in een droogtrommel op een temperatuur van boven de 50 C gedurende minimaal 10 minuten worden de aanwezige mijten gedood. 2. Kledingstukken of knuffels die niet op deze temperatuur (of helemaal niet) mogen worden gewassen moeten gedurende ten minste 3 dagen (72 uur) in een plastic hoes worden bewaard bij kamertemperatuur. De overleving van de mijt is afhankelijk van omgevingstemperatuur en luchtvochtigheid. In het algemeen overleven mijten drie dagen bij kamertemperatuur (18-20 C) niet. 3. Na de behandeling in een schoon bed stappen, d.w.z. met schone kussenslopen, lakens of dekbedovertrek en matrashoes. De matras en het kussen hoeven niet gereinigd te worden. Laat matras en kussen overdag onopgemaakt tot voor het slapen gaan. Draai de matras om. Dekens moeten gedurende 3 dagen worden gelucht alvorens zij weer kunnen worden gebruikt. Lakens kan men eventueel verkrijgen bij de nachtopvang in Huize Triest (0473/75 67 04) of CAW Gent (078 150 300). Bij scabiës crustosa is het huishoudelijk schoonmaken van de omgeving ook noodzakelijk. De stofzuigerzak na gebruik weggooien. Toelichting bij de behandeling - Alle contactpersonen die langer dan 15 min huidcontact hebben gehad, moeten worden behandeld - Een huisbezoek van 1 à 2 uur blijkt voldoende om 15 personen te behandelen - 12 uur na het insmeren met de zalf zijn de mijten dood en is er geen besmetting meer mogelijk kinderen mogen m.a.w. naar school 5
- De jeuk kan de eerste 3 dagen verergeren als gevolg van allergische reactie op de mijt. Na 1 week moet het beter zijn, doch deze kan tot 4w na behandeling aanhouden. Lokale hydraterende zalven en eventueel een systemisch antihistaminicum kunnen de jeuk verminderen - Ter evaluatie wordt gevraagd aan de patiënten om contact op te nemen met de arts indien de jeuk na 4 weken aanhoudt, dan pas kan herinfectie worden beoordeeld. Bij scabiës crustosa is herhaling van de medicatie aanbevolen na een week tot de scabiës verdwenen is. Soms zijn hier wekenlange herhalingen nodig. 6