TECHNISCH FORUM EPB kopzorgen van installateur. Hoe antwoord te bieden? Henderyckx Tom W15
Overzicht Inhoud - Overzicht eisen als achtergrond - EPB startverklaring wat nodig van installateur / aannemer? - Aandachtspunten bij EPB studie / wijzigingen - Ventilatie verslaggeving - Ecodesign labeling 2016 / 17 / 18 - Kunnen boilers wel nog? - Technieken & renovaties wat te onthouden - Staving documenten van installateur Overzicht EPB eisen 2015 2 EPB kopzorgen van installateur - Henderyckx Tom (Studiebureau Tom Henderyckx)
Overzicht EPB eisen 2016 Overzicht EPB eisen 2017 EPB kopzorgen van installateur - Henderyckx Tom (Studiebureau Tom Henderyckx) 3
Overzicht EPB eisen 2018 Overzicht EPB eisen 4 EPB kopzorgen van installateur - Henderyckx Tom (Studiebureau Tom Henderyckx)
Niet-residentiële gebouwen Overzicht EPB eisen Renovatie moet ik dan ook E-peil hebben? - Ingrijpende energetische renovatie = E-peil eis Meer dan 75% van buitenschil renoveren EN nieuwe verwarming & SWW installatie - Gewone renovatie = zonder E-peil Minder 75% van buitenschil renoveren Verwarming blijft behouden of verplaatst & eventueel uitbreiding (meer radiatoren, nieuwe kringen, ) EPB kopzorgen van installateur - Henderyckx Tom (Studiebureau Tom Henderyckx) 5
Overzicht EPB eisen Renovatie - Woningen = E 90 + hernieuwbare energie = E 81 zonder hernieuwbare energie - Niet-residentiele gebouwen = E-peil volgens bestemming met / zonder HE EPB startverklaring Wat nodig van installateur bij SV? Wanneer is installateur betrokken? SV = toch voor aanvang van werken MAAR wel ventilatie dossier nodig? 6 EPB kopzorgen van installateur - Henderyckx Tom (Studiebureau Tom Henderyckx)
EPB startverklaring STS ventilatie opmaak dossier voor start werken! Vanaf bouwaanvragen 2016 = verplichting Ventilatie dossier nodig voor Startverklaring Keuze van een systeem Mogelijke tracé van leidingen Stilstaan bij : debieten, toevoer / afvoer mogelijkheden, akoestiek, leiding isolatie, EPB startverklaring BCCA vzw SKH vzw Vroegere AICB EPB kopzorgen van installateur - Henderyckx Tom (Studiebureau Tom Henderyckx) 7
EPB startverklaring Nodig van installateur: - Type systeem (A; B; C of D systeem) - Plaats van toestel in gebouw - Plan met tracés van leidingen (eventueel diameters) - Debieten per ruimte noodzakelijk - - Samen = conformiteit van het voorontwerp = nodig om startverklaring te kunnen opmaken! EPB startverklaring - eindaangifte Installateurs zijn dichter betrokken bij uitvoering dan studiebureaus? Wat met opmetingen? moet ik dan ook voldoen aan deze eisen? Vanaf 2016 Bouwaanvraag = JA! - Opmeting debieten - Opmeting vermogen toestellen 8 EPB kopzorgen van installateur - Henderyckx Tom (Studiebureau Tom Henderyckx)
EPB startverklaring - eindaangifte Installateurs zijn dichter betrokken bij uitvoering dan studiebureaus? Wat met opmetingen? moet ik dan ook voldoen aan deze eisen? Vanaf 2016 Bouwaanvraag = JA! - Opmeting debieten - Opmeting vermogen toestellen Conformiteit = nodig bij einde werken EPB startverklaring - eindaangifte Debieten - Wat als er verslaggever opmeet en bekomt andere debieten dan ik als installateur? herafstellen & laten heropmeten? - Wat als we net 2m³/h tekort komen bij opmeting? toestel tolerantie van 5%? - Waarom is dit nu echt nodig? VEA berekende dat grootste groep boetes ten gevolge van ventilatie zijn & wil pijnpunt aanpakken - Vergeet het vermogen niet! ook het vermogen dient opgemeten te worden EPB kopzorgen van installateur - Henderyckx Tom (Studiebureau Tom Henderyckx) 9
Aandachtspunten in uitvoering Wijzigingen ten opzichte van het EPB verslag tijdens uitvoering: EPB verslaggevers zijn mensen die niets van de praktijk kennen In Brussel weten ze het altijd beter, maar dit systeem is echt goed EPB en uitvoering niet altijd goede combinatie Installateurs hebben voordeel & nadeel: technieken spelen grote rol in het E-peil Aandachtspunten in uitvoering Voornaamste uitvoering aanpassingen installaties: Verwarming CV ketel ander type omdat installateur met type X werkt en berekening met type Y voorzien werd. Probleem? Niet meteen! Installatie rendementen zijn gelijkwaardig? Warmtepomp ander type wordt gekozen Probleem? Niet meteen! Installatie rendementen zijn gelijkwaardig? COP of Scop zijn gelijkwaardig TIP: vergeet dimensioneringnota voor EPB niet! 10 EPB kopzorgen van installateur - Henderyckx Tom (Studiebureau Tom Henderyckx)
Aandachtspunten in uitvoering Voornaamste uitvoering aanpassingen installaties: Sanitair Warm water CV ketel ander type omdat installateur met type X werkt en berekening met type Y voorzien werd. Probleem? Kan probleem zijn! Ecodesign? label? / rendement? Warmtepomp ander type wordt gekozen Probleem? Kan probleem zijn! Ecodesign gelijkwaardig? Wat betekent ecodesign voor installateur & EPB nu juist? Aandachtspunten in uitvoering EcoDesign labeling & EPB: EPB kopzorgen van installateur - Henderyckx Tom (Studiebureau Tom Henderyckx) 11
Aandachtspunten in uitvoering EcoDesign labeling & EPB: Aandachtspunten in uitvoering EcoDesign labeling & EPB: Wat mag ik nu gebruiken? 12 EPB kopzorgen van installateur - Henderyckx Tom (Studiebureau Tom Henderyckx)
Aandachtspunten in uitvoering EcoDesign labeling & EPB: Wat mag ik nu gebruiken? EPB laat enkel productlabels toe Géén systeem labels (combinaties!) Probleem: wat met waterboiler? Valt buiten Ecodesign voor EPB = afstraffing! Aandachtspunten in uitvoering EcoDesign labeling & EPB: EPB kopzorgen van installateur - Henderyckx Tom (Studiebureau Tom Henderyckx) 13
Aandachtspunten in uitvoering EcoDesign labeling & EPB: Aandachtspunten in uitvoering EcoDesign labeling & EPB: 14 EPB kopzorgen van installateur - Henderyckx Tom (Studiebureau Tom Henderyckx)
Aandachtspunten in uitvoering EcoDesign labeling & EPB: Kan die boiler dan wel nog voor EPB? is dit geen systeem label? Doorstromer = geen probleem voor EPB Boiler? Interne boiler in het toestel (binnen dezelfde omhuizing) Ecodesign is van het volledige toestel, waterboiler zit IN ecodesign = OK voor EPB Externe boiler? Geen label met inbegrip van boiler = GEEN ecodesign! TIP: koppeling boiler met thermische zonneboiler = voor EPB wel terug ecodesign voor het SWW Aandachtspunten in uitvoering EcoDesign labeling & EPB: EPB kopzorgen van installateur - Henderyckx Tom (Studiebureau Tom Henderyckx) 15
Aandachtspunten in uitvoering Nodig van installateur? : bouwaanvraag = 2018 Aandachtspunten in uitvoering Bouwaanvraag 2018: SWW via doorstromer SWW via interne boiler SWW via externe boiler Zonneboiler 3,2m² aangesloten = 16 EPB kopzorgen van installateur - Henderyckx Tom (Studiebureau Tom Henderyckx)
Aandachtspunten in uitvoering Combilus systemen Collectieve installatie voor verwarming & SWW samen, Wat met EPB? Voor EPB is van tel: - korte leidingen met voldoende isolatie rond (vb, 5cm Resol ) - goede satelliet units per appartement - gegevens van de CV ketel (ecodesign?) of meerdere in cascade Aandachtspunten in uitvoering Aan te leveren gegevens voor EPB einddossier? CV ketel - Correcte EPB label EN ERP rekenblad met gegevens toestel - Toestel voor 2018 = rendement onderste verbrandingswaarde - Toestel vanaf 2018 = rendement bovenste verbrandingswaarde (ecodesign) - Dimensioneringsnota (zeker bij warmtepomp) volgens norm & stookregime vermelding - Gegevens van de pompen in CV toestel (rendement EEI & vermogen) - Buitenvoeler aanwezig? - Thermostatische knoppen op radiatoren / regeling vloerverwarming kringen? EPB kopzorgen van installateur - Henderyckx Tom (Studiebureau Tom Henderyckx) 17
Aandachtspunten in uitvoering Aan te leveren gegevens voor EPB einddossier? warmtepompen - Correcte EPB label EN ERP rekenblad met gegevens toestel - Toestel voor 2018 = rendement COP - Toestel vanaf 2018 = rendement Scop waarde & toestel vermogens - Dimensioneringsnota (zeker bij warmtepomp) volgens norm & stookregime vermelding - Gegevens van de pompen in CV toestel (rendement EEI & vermogen) - Buitenvoeler aanwezig? - Thermostatische knoppen op radiatoren / regeling vloerverwarming kringen? Aandachtspunten in uitvoering Aan te leveren gegevens voor EPB einddossier? warmtepompen - Correcte EPB label EN ERP rekenblad met gegevens toestel - Toestel voor 2018 = rendement COP - Toestel vanaf 2018 = rendement Scop waarde & toestel vermogens - Dimensioneringsnota (zeker bij warmtepomp) volgens norm & stookregime vermelding - Gegevens van de pompen in CV toestel (rendement EEI & vermogen) - Buitenvoeler aanwezig? - Thermostatische knoppen op radiatoren / regeling vloerverwarming kringen? 18 EPB kopzorgen van installateur - Henderyckx Tom (Studiebureau Tom Henderyckx)
Aandachtspunten in uitvoering Aan te leveren gegevens voor EPB einddossier? warmtepompen - Nood van dimensionering nota; stookregime voor EPB bij warmtepompen (en andere) WP zonder dim. nota WP met nota van vloerverwarming Stavignstukken EPB verslaggever Aandacht punten voor installateurs: - Van CV toestel = ecodesign waarden via ERP rekentool te verkrijgen productfiche met waarden - Warmtepomp = Ecodesign waarden via ERP, COP goed na te kijken welke testcondities vermeld worden!! EUROPA België met EPB!! Ecodesign van toepassing 2018 ervoor oudere gegevens te bezorgen rond COP, vermogen & elektrische weerstand! - Sanitair warm water boiler buffervat van tel? Ecodesign van groot belang om mee in te rekenen! - Warmteverlies berekening + dimensionering nota met stookregime van verwarming voor E-peil reductie EPB kopzorgen van installateur - Henderyckx Tom (Studiebureau Tom Henderyckx) 19
Stavignstukken EPB verslaggever Aandacht punten voor installateurs: - Elektrische keukenboiler (zonder ecodesign) is geen probleem als leiding kort genoeg is (1m max?) - Combilus: kort leidingsnet sterk doorgedreven isoleren in combinatie met goede satelliet units voor warmtewisselaar - STS ventilatie: voorontwerp tracé nodig vooraf MAAR mag nog wijzigen in uitvoering! - Ventilatie debietsmetingen hou rekening met voldoende debiet, meting moet overal alle minimale debieten halen voor het VEA! 20 EPB kopzorgen van installateur - Henderyckx Tom (Studiebureau Tom Henderyckx)
EPB kopzorgen van installateur - Henderyckx Tom (Studiebureau Tom Henderyckx) 21
22 EPB kopzorgen van installateur - Henderyckx Tom (Studiebureau Tom Henderyckx)
EPB kopzorgen van installateur - Henderyckx Tom (Studiebureau Tom Henderyckx) 23
10 toonzalen 15 afhaalmagazijnen Sax Aalst (Afhaalmagazijn) Nachtegaalstraat 8 9320 Erembodegem T 053 64 10 30 - F 053 67 07 76 Sax Gentbrugge (Toonzaal + afhaalmagazijn) Oefenpleinstraat 9 9050 Gentbrugge T 09 210 16 80 - F 09 232 03 22 Sax Lokeren (Toonzaal + afhaalmagazijn) Bergendriesstraat 88 9160 Lokeren T 09 326 92 00 - F 09 339 04 07 Sax Bissegem (Toonzaal + afhaalmagazijn) Meensesteenweg 179 8501 Kortrijk-Bissegem T 056 35 36 07 - F 056 35 85 59 Sax Gent-Zeehaven (Afhaalmagazijn) Afrikalaan 295 9000 Gent T 09 251 43 55 - F 09 259 01 62 Sax Melle (Toonzaal + afhaalmagazijn) Autostradeweg 3 9090 Melle T 09 252 44 00 - F 09 252 52 12 Sax Brugge (Toonzaal + afhaalmagazijn) Torhoutsesteenweg 369 8200 Brugge 2 T 050 40 00 80 - F 050 38 27 51 Sax Ieper (Toonzaal + afhaalmagazijn) Albert Dehemlaan 6 8900 Ieper T 057 20 32 11 - F 057 21 94 58 Sax Oostende (Toonzaal + afhaalmagazijn) Archimedesstraat 5 8400 Oostende T 059 80 80 80 - F 059 80 40 40 Sax Eeklo (Toonzaal + afhaalmagazijn) Ambachtenstraat 3a 9900 Eeklo T 09 218 98 00 - F 09 218 98 09 Sax Izegem (Toonzaal + afhaalmagazijn) Kachtemsestraat 10 8870 Izegem T 051 31 19 37 - F 051 31 15 74 Sax Oudenaarde (Toonzaal + afhaalmagazijn) Ronseweg 23 9700 Oudenaarde T 055 31 41 31 - F 055 30 95 40 Sax Gent (Afhaalmagazijn) Poortakkerstraat 5B 9051 Gent T 09 220 62 18 - F 09 220 53 94 Sax Kortrijk - Heule (Afhaalmagazijn) Ringlaan 11A 8501 Kortrijk-Heule T 056 36 22 50 - F 056 36 22 51 Sax Zulte (Afhaalmagazijn) Hooiemeersstraat 7 8710 Wielsbeke T 056 62 00 90 - F 056 62 00 99 Blijf op de hoogte van de laatste trends. Volg ons op de sociale media. in info@sax-sanitair.be www.sax-sanitair.be - www.sax-professional.be