Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid. Bouwplaatsmachinist. fvb ffc Constructiv Koningsstraat 132/5 1000 Brussel Tel.

Vergelijkbare documenten
BESTUURDER MOBIELE KRAAN

Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid HEFTRUCKBESTUURDER. fvb ffc Constructiv Koningsstraat 132/ Brussel Tel.

monteur metalen gevel- en dakelementen

boormeester horizontale boringen

BEROEPSKWALIFICATIE (BK0116) Bouwplaatsmachinist (m/v)

industrieel isolatiewerker

STANDAARDTRAJECT Bouwplaatsmachinist duaal

STANDAARDTRAJECT. Bouwplaatsmachinist duaal

VR DOC.0370/39BIS

Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid. boormeester. fvb ffc Constructiv Koningsstraat 132/ Brussel Tel.

OPLEIDIN GENSTRUCTUUR BESTUURDER MOBIELE KRAAN

Polyvalent touwtechnieker

SECTORAAL BEROEPSPROFIEL

BEROEPSKWALIFICATIE (BK 0092)

Machine stilleggen en vergrendelen (sleutel verwijderen) 112 en leidinggevende verwittigen

Kerntaak 1: Waterbouwkundig werk uitvoeren

SECTORAAL BEROEPSPROFIEL

OPLEIDINGENSTRUCTUUR ONDERHOUDSMECANICIEN ZWARE BEDRIJFSVOERTUIGEN

Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid MAGAZIJNIER. fvb ffc Constructiv Koningsstraat 132/ Brussel Tel.

OPLEIDINGENSTRUCTUUR ONDERHOUDSMECANICIEN PERSONENWAGENS EN LICHTE BEDRIJFSVOERTUIGEN

OPLEIDINGENSTRUCTUUR MATROOS BINNENVAART

OPLEIDINGENSTRUCTUUR BANDENMONTEUR

OPLEIDINGENSTRUCTUUR MONTEUR CENTRALE VERWARMING

OPLEIDINGENSTRUCTUUR KOELMONTEUR. KOELMONTEUR Beroepscompetentieprofiel (SERV/De bouw-, elektrotechnische en metaalsector, maart 2009)

ASBESTVERWIJDERAAR BEROEPSCOMPETENTIEPROFIEL. Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid

ABESCO ACTIVITEITEN SITUATIES PREVENTIEMAATREGELEN INSTRUCTIES RISICO'S ALGEMENE RISICO S

BEROEPSKWALIFICATIE (BK 0167) Behandelaar luchtvracht en bagage (Ramphandler) (m/v)

OPLEIDINGENSTRUCTUUR BESTUURDER HEFTRUCK

Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid. Ijzervlechter. fvb ffc Constructiv Koningsstraat 132/ Brussel Tel.

Opleiding: BESTUURDER HEFTRUCK

BEROEPSKWALIFICATIE (BK0114) Torenkraanbestuurder (m/v)

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED AUTO

SECTORAAL BEROEPSPROFIEL

Veilig werken & doen veilig werken

We kennen de regels en procedures en volgen die op.

Paritair leercomité 330 OPLEIDINGSPROGRAMMA ONDERHOUDSWERKER GEBOUWEN 24 maanden

OPLEIDINGENSTRUCTUUR SANITAIR INSTALLATEUR

BEROEPSKWALIFICATIE (BK 0153)

Plaatser boven- en ondergrondse leidingen

Hefwerktuigen op werven: Wettelijke inspecties. Luc Vandereyt. Provincie Limburg Infodag: Keuringen in de bouwsector

Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming 1 september STUDIEGEBIED Bouw

BEROEPSKWALIFICATIE (BK 0143)

Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming 1 september 2008 STUDIEGEBIED BOUW. Secundair volwassenenonderwijs Modulaire opleiding Stukadoor BO BW 007

SECTORAAL BEROEPSPROFIEL

Technieker (m/v) - Bachelor of gelijkgesteld

-2- Noem voorbeelden van orde en netheid (good housekeeping). -2- Bij welke werkzaamheden kan een aanvullende werkvergunning nodig zijn?

OPLEIDING BEHANDELAAR LUCHTVRACHT EN BAGAGE

OPLEIDINGENSTRUCTUUR ASSISTENT PODIUMTECHNICUS ASSISTENT PODIUMTECHNICUS

Slotconferentie Contracteranto

Het kader van het Welzijn op het Werk Toelichting bij de wet van 4 augustus 1996

OPLEIDINGENSTRUCTUUR PLAATSER EN HERSTELLER VAN ELEKTRISCHE EN ELEKTRONISCHE APPARATUUR

Veiligheidsinstructiekaart Rolsteiger ARAB - artikel 54 quater 4. en het KB Arbeidsmiddelen (Codex Titel VI Hoofdstuk I artikel 7)

Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming 1 september STUDIEGEBIED Bouw

Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming 1 september STUDIEGEBIED Bouw. Secundair volwassenenonderwijs Modulaire opleiding Behanger BO BW 009

BEROEPSKWALIFICATIE (BK 0150) Verwerker afgedankte elektrische en elektronische apparatuur (AEEA) (m/v)

SECTORAAL BEROEPSPROFIEL

Info veiligheidsopleidingen

OPLEIDINGENSTRUCTUUR PIJPFITTER

EVALUATIE GOED (7) MODULE PLAATSING INTERIEURPROJECTEN Zelf-evaluatie door cursist Naam cursist: 1. Werkt in teamverband.

BEROEPSKWALIFICATIE (0173) Uitvaartmedewerker

OPLEIDINGENSTRUCTUUR TERTIAIR ELEKTROTECHNISCH INSTALLATEUR

STUDIEGEBIED Bijzondere educatieve noden

2. MODULES. Module Inbedrijfstelling residentiële installatie

OPLEIDINGENSTRUCTUUR ONDERHOUDS- EN DIAGNOSETECHNICUS ZWARE BEDRIJFSVOERTUIGEN

Paritair leercomité 330 OPLEIDINGSPROGRAMMA LOGISTIEK HELPER IN DE ZORGINSTELLINGEN 12 maanden

-1- Over welke domeinen gaat de V&G-wetgeving? -1- Voor wie geldt de V&Gwetgeving? -1- Noem de twee vormen van overleg.

OPLEIDINGENSTRUCTUUR VERHUIZER-DRAGER

1. ORGANISATIE VAN DE PREVENTIE EN BESCHERMING

Opleiding: BESTUURDER REACHTRUCK

OPLEIDINGENSTRUCTUUR BESTUURDER REACHTRUCK

OPLEIDINGENSTRUCTUUR TECHNICUS ELEKTRISCHE ZWEMBADUITRUSTINGEN

Paritair leercomité 330 OPLEIDINGSPROGRAMMA LOGISTIEK ASSISTENT IN DE ZIEKENHUIZEN 12 maanden

OPLEIDINGENSTRUCTUUR ONDERHOUDSTECHNICUS INDUSTRIËLE INSTALLATIES

OPLEIDINGENSTRUCTUUR POLYVALENT MECANICIEN PERSONENWAGENS EN LICHTE BEDRIJFSVOERTUIGEN

OPLEIDINGENSTRUCTUUR VERHUIZER-INPAKKER

Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming 1 september STUDIEGEBIED Bouw

OPLEIDINGSPROGRAMMA ILW. DUUR: 12 maanden

OPLEIDINGENSTRUCTUUR FIETSMECANICIEN

SECTORAAL BEROEPSPROFIEL

Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming 1 september STUDIEGEBIED Bouw

OPLEIDINGENSTRUCTUUR DAKTIMMERMAN

competentiegerichte functiebeschrijving wegenwerker Technisch assistent bouw en wegen

Werken met zelfrijdende hoogwerker (IS-005) (inclusief: Werken met schaarlift (AV-003)) Versie TC-K

Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming 1 september STUDIEGEBIED Bouw

STUDIEGEBIED Koeling en warmte

Werken op hoogte PREVENTIEMAATREGELEN

BEROEPSKWALIFICATIE (BK0115) Bestuurder mobiele kraan (m/v)

OPLEIDINGENSTRUCTUUR MOTORFIETSMECANICIEN

BEROEPSKWALIFICATIE (BK 0052) Heftruckchauffeur (m/v)

Toolboxfiche U-008-v01

OPLEIDINGENSTRUCTUUR VERHUIZER-DRAGER

Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming 1 september STUDIEGEBIED Hout

Controle van hefwerktuigen. Bliksemacties van Toezicht Welzijn op het Werk

Paritair comité voor de sectors die aan de metaal-, machine- en elektrische bouw verwant zijn Elektriciens : installatie en distributie

Welzijn en opleidingen

DEEL B : GEBOUWEN/RUWBOUW HOOFDSTUK 4 : GRONDWERKEN pagina 1

BEROEPSKWALIFICATIE (BK 0055)

1. Identificatiegegevens: 2. Doel van de functie: competentiegerichte functiebeschrijving mecanicien. Niveau/weddeschaal: Categorie (duid aan)

De doelstellingen van de Arbowet zijn: het verbeteren van de veiligheid en gezondheid van medewerkers

plaatser nutsleidingen

Transcriptie:

Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid BEROEPScompetentiePROFIEL Bouwplaatsmachinist fvb ffc Constructiv Koningsstraat 132/5 1000 Brussel Tel.: +32 2 210 03 33

De beroepscompetentieprofielen zijn tot stand gekomen dankzij de bijdrage van de volgende organisaties : fvb ffc Constructiv, Brussel, 2013 Alle rechten van reproductie, vertaling en aanpassing onder eender welke vorm, voorbehouden voor alle landen. 2 Beroepscompetentieprofielen Bouwplaatsmachinist

Voorwoord Beroepscompetentieprofielen uitwerken neemt een belangrijke plaats in binnen de problematiek van het aanpassen van de opleidingen aan de behoeften van de arbeidsmarkt. Beroepsprofielen zijn immers de belangrijkste inspiratiebron bij het uitwerken van opleidingsprofielen, zeker bij de start. In een latere fase komen daar de opleidingsprogramma s bij. Met deze gegevens in gedachten heeft het Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid (fvb-ffc Constructiv) in samenwerking met het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (WTCB) en het Nationaal Actiecomité voor Veiligheid en hygiëne in het Bouwbedrijf (navb-cnac Constructiv) de bestaande beroepsprofielen aangepast. Daarbij werd vooral rekening gehouden met de talrijke ontwikkelingen als gevolg van de eisen inzake duurzaam bouwen. De aangepaste beroepsprofielen hebben betrekking op een groot aantal materies, zowel uit de ruwbouw- als de afwerkingssector, en werden goedgekeurd door deskundigen uit de sector. Zo dragen ze bij aan het concretiseren van één van de belangrijkste aspecten van de opdracht van het fvb: ze vormen namelijk de link tussen de vraag naar en het aanbod van arbeidskrachten en opleiding in de bouwsector. Robert Vertenueil Voorzitter fvb-ffc Constructiv 3

4 Contact Voor opmerkingen, vragen en suggesties kunt u terecht bij: fvb ffc Constructiv Koningsstraat 132/5 1000 Brussel Tel.: +32 2 210 03 33 Fax: +32 2 210 03 99 website : fvb.constructiv.be

Een woordje uitleg Een beroepscompetentieprofiel beschrijft de competenties van een ervaren bouwvakarbeider. Dit beroepscompetentieprofiel bevat de competenties van een bouwplaatsmachinist, met een uitgebreide ervaring. Het herwerkte profiel bestaat eerst uit een definitie van het beroep (een beschrijving van de activiteiten en een situering binnen de sector), en een oplijsting van de competenties. Een competentie is een set van kennis, vaardigheden en attitudes die zich uiten in observeerbaar gedrag. In dit document wordt deze indeling steeds gehanteerd. Onder kennis verstaan we alles wat een bouwplaatsmachinist moet kennen om zijn beroep te kunnen uitoefenen. Bijvoorbeeld de besturingsmechanismen (hendels, pedalen, instrumenten) en hun respectievelijke functies. Onder vaardigheden verstaan we alles wat een bouwplaatsmachinist moet kunnen om zijn beroep te kunnen uitoefenen. Bijvoorbeeld manoeuvreren met inachtname van de rentabiliteit van de bewegingen, de laadcapaciteit en de stabiliteit. attitudes verwijst naar de houding, de denkwijze en het gedrag die een bouwplaatsmachinist moet hebben om zijn beroep te kunnen uitvoeren. Bijvoorbeeld zelfbeheersing en aandacht voor de veiligheid van anderen. De activiteiten binnen het beroepscompetentieprofiel worden in vier blokken opgedeeld. 1. Gemeenschappelijke activiteiten eigen aan alle bouwvakarbeiders, zoals bijvoorbeeld de werfinrichting. 2. Basisactiviteiten eigen aan het beroep, zoals bijvoorbeeld de dagelijkse controles en het onderhoud uitvoeren. 3. Specifieke activiteiten van de bouwplaatsmachinist, zoals bijvoorbeeld het uitvoeren van afbraakwerken. 4. Transversale groene activiteiten, zoals bijvoorbeeld het plaatsen van isolatiemateriaal, kunnen integraal in meerdere beroepsprofielen voorkomen. Deze activiteiten zijn van groot belang voor een duurzaam bouwproces. Het beroepsprofiel bouwplaatsmachinist bevat geen dergelijke transversale groene activiteitenblokken. De ecologisch duurzame activiteiten zijn verspreid in het profiel opgenomen. Voor sommige activiteiten werken we met een kleurencode. Groen staat voor ecologische en duurzame activiteiten, oranje staat voor activiteiten die handelen over veiligheid en welzijn. De activiteitenblokken worden ook nog eens opgedeeld in sleutelactiviteiten. Per sleutelactiviteit worden de kennis, vaardigheden en attitudes benoemd. Beroepscompetentieprofielen Bouwplaatsmachinist 5

OMSchrijving van het beroep 1.1 Situering Een bouwplaatsmachinist is iemand die een bouwplaatsmachine bestuurt, bestemd hetzij voor het uitvoeren van graafwerk en verplaatsing van aanzienlijke hoeveelheden aarde, hetzij voor het vervoer van materialen (aarde, grint, rotsen, stenen,...), hetzij voor het nivelleren en verdichten van een terrein of het plaatsen van geprefabriceerde bouwelementen zowel boven- als ondergronds. Gewoonlijk voert hij zijn werk uit volgens de richtlijnen van een werfleider of conducteur. De bouwplaats kan zich zowel in de woning- en utiliteitsbouw situeren als in de industriële bouw, de wegenbouw of de burgerlijke bouwkunde (water- en baggerwerken). Een bouwplaatsmachinist kan in principe op alle bouwplaatsmachines ingezet worden, met uitzondering van een torenkraan of mobiele kraan. Deze laatste vereisen een dermate geëigend pakket kwalificaties dat dit aanleiding geeft tot een apart beroep (zie beroepscompetentieprofielen bestuurder mobiele kraan en torenkraanbestuurder ). 1.2 Beroepsinhoud Het werk van een bouwplaatsmachinist situeert zich tijdens het ganse bouwproces. Hij voert die werkzaamheden uit die maken dat op de voorziene plaatsen bouwelementen (funderingen, nutsleidingen, steenslag) kunnen worden aangebracht. In een aantal gevallen zal hij deze ook zelf aanbrengen daar waar zijn machine-uitrusting hiertoe uitgerust is. De essentiële aspecten van het beroep die bij de meeste taken terugkomen zijn het bedienen van de machine en het verplaatsen van grond of materialen. Er zijn diverse types machines voor de diverse vormen van grondverplaatsing (uit- en afgraven, laden, wegvoeren, lossen, verspreiden, ophogen, aanaarden,...), alsook met oog op de snelheid, de wendbaarheid, het vermogen, de vereiste vrije ruimte en de laadcapaciteit die voor de geplande grondverplaatsing nodig is. De diversiteit inzake gebruikte machines maakt dat we kunnen spreken van een polyvalent vakman. 6

Om de verschillende taken naar behoren te vervullen, moet men van elk van de genoemde machines de besturings- en bedieningswijze kennen, alsook de uitvoeringsmethode en deze op synchrone, accurate, veilige en economisch verantwoorde manier toe kunnen passen. Operaties gericht op grondverzet gebeuren volgens aangegeven coördinaten; binnen deze marge voert de bouwplaatsmachinist zijn taken autonoom uit. Hef- of hijsoperaties worden daar waar nodig ondersteund via seintekens door een andere werknemer. Gezien de investeringskost van het machinepark, wordt er veel belang gehecht aan het juiste gebruik, het nauwgezet controleren en het in goede staat onderhouden van de machine die men toegewezen krijgt. 1.3 Specialisaties Eigen aan het beroep is dat men polyvalent is en met de meeste klassieke machines (lader, hydraulische graafmachine, graaf-laadcombinatie, bulldozer) overweg kan. Met het oog op het routiniseren van de bediening, het onderhoud en de verantwoordelijkheidszin wordt er evenwel naar gestreefd een bouwplaatsmachinist zoveel als mogelijk met dezelfde machine te laten werken. In die zin vindt in de feiten soms een soort specialisatie plaats. Daarenboven zullen voor de bediening van meer gesofisticeerde machines meestal de meest vakbekwame krachten ingezet worden. Op bedrijfsniveau is specialisatie mogelijk in functie van de sector waarop het bedrijf zich toelegt. Firma s kunnen zich richten op respectievelijk burgerlijke bouwkunde (bruggen, tunnels,...), wegenwerken, waterwegenwerken, baggerwerken of grondwerken. Vaak leidt dit bij de werknemers tot een heel specifieke beroepservaring. Beroepscompetentieprofielen Bouwplaatsmachinist 7

0 VOORAFGAAND: GEMEENSCHAPPELIJKE BASISBEGRIPPEN BOUW WAARMEE REKENING DIENT TE WORDEN GEHOUDEN Zelfstandig werken Werken in een BOUWonderneming Zelf situaties en kansen zoeken om de eigen kennis te verhogen. Een taak individueel uitvoeren, zonder hulp of toezicht. Ondanks opduikende moeilijkheden een doel willen bereiken. Problemen en werk zelf aanpakken, zonder hulp of raad van buitenaf. Een taak in de voorgeschreven tijd uitvoeren. Op tijd komen. Anticiperen. De mogelijke gevolgen van een situatie overzien. Rekening houden met nog uit te voeren taken. Eventuele problemen opmerken die geen direct verband houden met de eigen taak. Leergierig zijn. Autonoom zijn. Doorzettingsvermogen hebben. Zin voor initiatief. Resultaatgerichtheid - het beoogde resultaat willen bereiken, ondanks tijd- en budgetbeperkingen; en zonder daarom de kwaliteitsnormen uit het oog te verliezen. Stiptheid. Vooruitziend zijn. Samenwerken Communiceren Administratieve taken uitvoeren Weten wat onder geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk wordt verstaan. Met anderen samenwerken en hen helpen met hun werk. Zich aanpassen aan veranderingen (andere gereedschappen, andere personen, andere procedures en taken). Contacten aanknopen. Zich onthouden van geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag op het werk. Op een constructieve en gebruiksvriendelijke wijze informatie uitwisselen met collega's. Op een constructieve en gebruiksvriendelijke wijze informatie uitwisselen met klanten. Een werkplanning bijhouden. Invullen van de eventuele fiches/documenten die de ploegbaas overgemaakt heeft. Teamgericht werken. Flexibiliteit. Sociaal vaardig. Respectvolle houding tegenover collega's. Communicatief vaardig zijn. Georganiseerd zijn. Zorgen voor kwaliteit Kwaliteitsvol werken Het imago en de kwaliteitsrichtlijnen van het bedrijf en de opdrachtgever. Traceerbaarheid van producten, bewijsstukken van wat uitgevoerd werd. Oog hebben voor de tevredenheid van de klant. Zin voor precisie. Oog voor detail bezitten en het Detailwerk zorgvuldig uitvoeren. geduld om detailwerk zorgvuldig uit te voeren. Wanneer mogelijk esthetische overwegingen laten Zin voor esthetiek. meespelen bij de uitvoering van het werk. Het melden als andere slechte kwaliteit afleveren. Professionele houding. Het eigen werk kwalitatief evalueren en indien nodig bijsturen. Zin voor zelfcontrole. Het eigen werk kwantitatief evalueren en indien nodig bijsturen. Werkzaamheden binnen vooropgestelde parameters Oog hebben voor rendement. uitvoeren. Zuinig omgaan met materialen, gereedschappen en Spaarzame ingesteldheid. tijd. Verspilling vermijden. De etiketten en markering van de gebruikte materialen bijhouden. 8 Beroepscompetentieprofielen Bouwplaatsmachinist

VOORAFGAAND: GEMEENSCHAPPELIJKE BASISBEGRIPPEN BOUW WAARMEE REKENING DIENT TE WORDEN GEHOUDEN 0 Veilig en gezond werken Rekening houden met de regels rond veiligheid, gezondheid en preventie van ongevallen Verantwoordelijkheden van werknemer, werkgever en de hiërarchische lijn. Hiërarchie van preventiemaatregelen (uitschakelen van risico's, collectieve en persoonlijkebeschermingsmiddelen). Opleidingsverplichtingen. Gevaarlijke situaties signaleren. Veiligheidsbewust werken - de moed hebben om de opmerkingen van collega s om veilig te werken te aanvaarden en zelf gevaarlijke situaties te signaleren. Hygiënebewust werken Principes van algemene en persoonlijke hygiëne. Richtlijnen in de onderneming of organisatie met betrekking tot netheid en hygiëne. Principes van algemene en persoonlijke hygiëne toepassen. Richtlijnen in de onderneming of organisatie met betrekking tot netheid en hygiëne toepassen. Bewust zijn van het belang van hygiëne en daar actief en pro-actief op gericht zijn. Melden van ongevallen, incidenten en gevaarlijke situaties De mogelijke bronnen van gevaar op het werk. Herkennen van potentieel gevaarlijke situaties. Oplettend zijn. De regels die van toepassing zijn bij het recht op werkonderbreking (o.a. ernstig en onmiddellijk gevaar, direct melden aan de werkgever). Interne procedures van de onderneming of organisatie inzake het melden van: ongevallen en incidenten (ook incidenten m.b.t. agressie en geweld) elke werksituatie die een ernstig of onmiddellijk gevaar met zich meebrengt elk geconstateerd mankement in de beschermingssystemen. Noodnummers (politie, brandweer,.). Interne procedures volgen. De geschikte diensten contacteren bij noodsituaties. Communicatief vaardig zijn en het belang begrijpen van verplichtingen voor de communcatie die de preventie, veiligheid en gezondheid aangaan. Collectieve beschermingsmiddelen toepassen Kennis van de verschillende collectieve beschermingsmiddelen (bv. vangnetten, valbeveiliging). Collectieve beschermingsmiddelen aanbrengen. Instructies opvolgen. Het belang van het gebruik van collectieve beschermingsmiddelen begrijpen, oplettend zijn voor situaties die collectieve beschermingsmiddelen vereisen. Persoonlijke BeschermingsMiddelen gebruiken De PBM's (veiligheidsuitrusting en de kledingvereisten) die nodig zijn voor de uitoefening van het beroep (gezichts-, gehoors-, hoofd-, hand-, voeten adembescherming). De situaties waarin persoonlijke beschermingsmiddelen moeten worden gedragen. De veiligheidssignalisatie mbt. het dragen van PBM s (blauwe gebodsborden). PBM s dragen wanneer het moet. De specifieke voorschriften voor de PBM's toepassen (handschoenen, bril,...). Aandachtig zijn voor alle situaties waarin het dragen van PBM's noodzakelijk is. Waken over het correcte gebruik van de PBM's. Het juiste gebruik, onderhoud en opslag van PBM s. De aanwezigheid van PBM's op de werf controleren. PBM's met de nodige zorg behandelen. PBM s regelmatig onderhouden en controleren. PBM s na gebruik correct opbergen. Zich bewust zijn van de eigen verantwoordelijkheden bij gebruik en onderhoud van persoonlijke beschermingsmiddelen. Beroepscompetentieprofielen Bouwplaatsmachinist 9

0 VOORAFGAAND: GEMEENSCHAPPELIJKE BASISBEGRIPPEN BOUW WAARMEE REKENING DIENT TE WORDEN GEHOUDEN Omgaan met gevaarlijke producten Omgaan met asbest Omgaan met kwarts- en houtstof Omgaan met elektriciteit Omgaan met lawaai Omgaan met brand en explosies De verschillende asbesthoudende producten. Gezondheidsrisico's bij werken met asbesthoudende producten. De middelen en technieken die gebruikt worden voor het verwijderen van asbesthoudende materialen. De risico's van blootstelling aan hout- en kwartsstof en de maatregelen om de stofemissie en de blootstelling aan stof te verminderen. Basiskennis elektriciteit. Omgaan met specifieke risico s De producten met gevaarlijke eigenschappen waarmee men op de werkvloer in contact komt. De manieren waarop gevaarlijke stoffen het lichaam kunnen binnendringen. De risico s en beheersmaatregelen voor het gebruik van producten met gevaarlijke eigenschappen. De regels in verband met de opslag van producten met gevaarlijke eigenschappen. De veiligheidssignalisatie, transportetikettering en productetikettering. Maatregelen bij ongelukken met gevaarlijke producten. Risico's verbonden aan werken met elektriciteit en elektrische apparaten. Veilig gebruiken van gevaarlijke producten. Veilig opslaan van gevaarlijke producten. De veiligheidsinformatiebladen lezen en begrijpen. Lezen en interpreteren van gevaarsaanduidingen en gevaarssymbolen op het etiket van gevaarlijke producten. Gepaste maatregelen nemen bij ongelukken met gevaarlijke producten. Asbesthoudende producten tijdens verschillende handelingen herkennen. De juiste reacties als er asbest aanwezig is (bescherming, verwittigen chef), etc. Gebruiken van machines die stofemissie beperken. Afzuigapparatuur aansluiten en correct gebruiken. Correct gebruik van ademhalingsbescherming. Werken met onbeschadigd en veilig elektrisch materieel. Voor installeren, herstellingen, wijzigingen en onderhoud beroep doen op een bevoegd elektricien. Oplettend zijn. Oorzaken (bronnen) van lawaai voor omgeving. Preventiemaatregelen voor omgeving implementeren. Respectvolle houding tegenover omgeving en Risico's van hoog geluidsniveau en preventie- en beschermingsmaatregelen tegen lawaai en gehoorschade. Persoonlijke beschermingsmiddelen gebruiken. collega's. Brand- en explosierisico's en de bijhorende preventiemaatregelen. De soorten branden. De vuurdriehoek. Procedures in geval van brand. Blusinstructies. EHBO. Preventiemaatregelen naleven. Prioriteiten naleven: alarmeren & evacueren, energievoorzieningen afsluiten, toegangswegen vrijmaken voor redders, brandhaard afsluiten, brandhaard bestrijden. Koelbloedig en snel reageren. Ergonomisch werken De risico s van overbelasting of verkeerde belasting van het lichaam. Tiltechnieken en tilhulpmiddelen: basisprincipes voor het hanteren van lasten zonder risico s. Juiste hef- en tilbewegingen toepassen. Correct hanteren van voorziene hulpmiddelen bij heffen en tillen. Hulp bieden aan collega's om ergonomisch werken mogelijk te maken. Respectvolle houding tegenover omgeving en collega's. 10 Beroepscompetentieprofielen Bouwplaatsmachinist

VOORAFGAAND: GEMEENSCHAPPELIJKE BASISBEGRIPPEN BOUW WAARMEE REKENING DIENT TE WORDEN GEHOUDEN 0 Machines en gereedschappen gebruiken De werking van de machines en/of gereedschappen. Machines en gereedschappen enkel gebruiken voor het werk waarvoor het gemaakt is. Het correcte machines en gereedschap selecteren. Oplettend zijn. Zin voor analyse hebben. Correct dagelijks gebruiken van machines en gereedschappen De risico s en veiligheidsmaatregelen bij het gebruik van machines en gereedschappen. Veiligheidsinstructiekaarten lezen en begrijpen. Nauwkeurig de veiligheidsvoorschriften toepassen. De gepaste PBM's dragen. Nooit machinebeveiliging willekeurig wegnemen of uitschakelen. Controleren van machines en gereedschappen De normale werkingstoestand van de machines en de gereedschappen. De verschillende onderdelen en de werking van de machines en gereedschappen. Basiskennis van hydraulica, mechanica, materialenleer en elektriciteit. Controleren van machines en gereedschappen op hun goede werking. Relevante werkingsparameters (peil, druk, temperatuur, ) aflezen. Een kritische blik hebben. Onderhouden van machines en gereedschappen Onderhoudstechnieken en de producten (oliën, ) en materieel (sleutels, vetpomp, ) gebruikt bij klein onderhoud. Olie bijvullen. Draaiende onderdelen smeren. Kleine vervangingen (bvb lampjes of zekeringen) doorvoeren. Handig zijn. Reinigen van machines en gereedschappen De technieken voor het reinigen van het materieel. De benodigde producten (reinigings-, ontsmettingsproducten) en materieel (spriet, hogedrukreiniger,...). Toepassen van de technieken voor het reinigen van het materieel. Gebruiken van de benodigde producten (reinigings-, ontsmettingsproducten) en materieel (spriet, hogedrukreiniger,...). Ordelijk en net kunnen werken. De werkplek inrichten Signalisatie aanbrengen De verschillende middelen om een werf af te sluiten. De verschillende veiligheidsborden, markeringen en pictogrammen. Afsluitingen installeren. Signalisatie respecteren. Elektriciteitsvoorziening realiseren Basiskennis van elektriciteit. Veilig aansluiten van elektrisch materieel op het stroomnet. Opstarten van de werfgeneratoren indien er geen stroomnet aanwezig is. Materialen en gereedschappen opslaan Voor elk soort materiaal en gereedschap de plaats en opslagwijze. De geschikte beschermingsmiddelen tegen vallen van opgeslagen materiaal en gereedschap. Materialen en gereedschappen in goede en veilige omstandigheden bewaren, tijdens en na de werken. Geschikte beschermingsmiddelen tegen de val van gereedschappen en materiaal plaatsen. Materialen ook op hoogte met de nodige omzichtigheid behandelen en stapelen. Zin voor orde. Verantwoordelijkheidszin, niet werken als de bescherming afwezig is. Vrijhouden van doorgangen. Orde en netheid bewaren Het materieel en de producten gebruikt bij het reinigen van de werf. Afval en bestemmingsloze onderdelen verwijderen. De werkplek opkuisen na de werkzaamheden. Zin voor orde en netheid. Beroepscompetentieprofielen Bouwplaatsmachinist 11

0 VOORAFGAAND: GEMEENSCHAPPELIJKE BASISBEGRIPPEN BOUW WAARMEE REKENING DIENT TE WORDEN GEHOUDEN Werken op hoogte Ladders gebruiken Steigers opbouwen en demonteren Vangnetten installeren Regelgevingen, normen en veiligheidsvoorschriften omtrent ladders. Voorwaarden voor gebruik van ladders: enkel voor lichte werken van korte duur en op beperkte hoogte. Regels voor de opbouw en vrijgave van steigers. Regels voor de demontage van steigers. Voorschriften van de fabrikant. Een ladder correct opstellen. Voor langdurige werken op hoogte andere arbeidsmiddelen gebruiken (hoogwerker, schaarlift, ). De regels voor de opbouw en vrijgave van steigers toepassen. De regels voor de demontage van steigers toepassen. Een geschikte toegang tot de werkplek voorzien. Gebruiken van hoogtewerker of valharnas bij plaatsing van vangnetten. Plaatsen volgens de voorschriften (voldoende overlap, voldoende vrij ruimte onder het net). Zichzelf en anderen niet in gevaarlijke situaties brengen. Elke tekortkoming aan de beschermingsinrichtingen aan de rechtstreekse leidinggevende melden. Zichzelf en anderen niet in gevaarlijke situaties brengen. Installatie van een randbeveiliging De verschillende soorten randbeveiliging in functie van de af te schermen werkplek. De geschikte randbeveiliging installeren. Aandacht hebben voor het valrisico. Persoonlijke beschermingsmiddelen voor werken op hoogte gebruiken De persoonlijke beschermingsmiddelen die nodig zijn voor het werken op hoogte (levenslijn, veiligheidsharnas, etc.). De aanwezigheid van veiligheidsuitrusting op de werf controleren. Plaatsen van ankers. De juiste uitrusting gebruiken. Waken over hun gebruik. Opbouwen en zekeren van goederenliften De voorschriften voor het gebruik van een goederenlift en de instructies van de fabrikant (normen, klassen, stabiliteit). De toestellen opstellen en de materialen correct stapelen. De goederenlift bedienen. Verifiëren of het materieel in orde is met de certificatie. Gebruiken van hefplatformen De gevaren en opleidingsverplichtingen bij het gebruik van hoogwerkers of schaarliften. Een hoogwerker of schaarlift enkel laten bedienen door competente personen, die de vereiste opleiding hebben gevolgd. Milieubewust werken Energieprestatie gebouwen (EPB) begrijpen Het afvalbeheer respecteren Waterverbruik beperken De algemene principes van de energieprestatie van gebouwen. De gevolgen van slecht plaatsen van isolatie en ventilatie. Onderscheid tussen gevaarlijke en niet gevaarlijke producten en afvalstoffen. De sorteercategorieën (recycleerbare producten, te storten producten - categorieën van storten en/of specifieke evacuatierichtingen, speciaal geval van asbest). Belang van de rol van de onderneming bij het sorteren en recycleren van sommige afvalstoffen, en de voordelen daarvan voor het bedrijf zelf en het milieu. De risico s van behandeling en de reglementaire bepalingen inzake de verwijdering van asbesthoudend en ander gevaarlijk afval. De regels omtrent lozen van water. Eindigheid van drinkwater. Het milieu beschermen tegen de schadelijkheid van bepaalde materialen en substanties. Zichzelf en collega's beschermen tegen de schadelijkheid van bepaalde materialen en substanties. Het sorteren organiseren (in bakken, containers, ) en het afval sorteren. Asbesthoudende en andere gevaarlijke afvalproducten identificeren, apart houden van de andere afvalstromen, op een veilige manier verpakken en verwijderen. Efficiënt gebruiken van water voor taken & schoonmaak. Er zich van bewust zijn waarom elke tussenkomst in het gebouw belangrijk is voor het binnenklimaat en de globale energieprestatie van het gebouw. Zich bewust zijn van het ecologische belang en van de mogelijkheden tot dwangsommen als gevolg van een slecht afvalbeheer. Systematisch verzamelen van afval. Motivatie om afvalstoffen te sorteren. Zich informeren in geval van twijfel over de bestemming van afvalstoffen. Zorgvuldig werken. Actie ondernemen wanneer container vol is. Economisch en ecologisch bewustzijn. Streven naar zuinigheid bij gebruik van water. Energieverbruik optimaliseren Milieubewustzijn - eindigheid van fossiele energiebronnen. Energieverbruikers op de werf (generatoren, transport, machines, werfkeet). Efficiënt gebruik machines en gereedschappen. Reflex & verantwoordelijkheidszin (uitschakelen energieverbruikers wanneer niet nodig: verlichting, verwarming, koeling, ; passief ipv actief koelen; ). 12 Beroepscompetentieprofielen Bouwplaatsmachinist

Basisactiviteiten die gemeenschappelijk zijn voor de verschillende specialisaties van de bouwplaatsmachinist 1 Transporteren van een bouwplaatsmachine Een machine op een dieplader oprijden, vastmaken en afrijden De beweegbare onderdelen van de machine. De besturingsmechanismen (hendels, pedalen, instrumenten) en hun respectievelijke functies op beheerste, synchrone en veilige manier kunnen hanteren. Seintekens. Vergrendelen of blokkeren van beweegbare onderdelen van de machine. Starten en besturen van de machine. Rijden en manoeuvreren. Manuele seintekens interpreteren. Omzichtigheid en precisie. Zin voor samenwerking. Reglementering voor ladingzekeren. Zekeren van de machine. Rijden met de machine tot op de werkplek Toegelaten belasting op openbare wegen (bv. geen rupsbanden, vermijden dat over vluchtheuvels, voetpaden e.d. wordt gereden). Principes van ecodriving. Staat van wegdek en/of ondergrond inschatten op openbare weg en privéterreinen (beschadiging en vastrijden voorkomen). Zuinig rijden. Voorbereiden van het werk Inrichten van het werkterrein Topografische aanduidingen. Informeren naar en kennis nemen van ondergrondse installaties (leidingen, buizen,...) en deze eventueel afsluiten. Verwittigen van de bevoegde verantwoordelijken bij het opgraven van kabels, geraamten, springtuigen,... Signalisatie. Eventueel plaatsen van signalisatie. Kiezen of aanpassen van de machine-uitrusting De verschillende baktypes voor de verschillende werkfuncties (graven, grijpen, hijsen, duwen, laden). Kiezen van de machine-uitrusting (gieklengte, baktype, de monteerbare en verstelbare onderdelen) met oog op het af te leggen traject, de te verrichten bewegingen, de terreinpositie en de functie (opheffen, uitgraven, afgraven,...). Machine in werkpositie brengen De onderdelen, de bedienings- en besturingsmechanismen (hendels, pedalen, instrumenten) en hun respectievelijke functies. Gevaren bij het raken van elektrische luchtleidingen. Invloed van gewichtsverdeling, draagkracht van de bodem en mate van effenheid. Invloed van de werkfunctie op de opstelling. Voorzorgen tegen omkantelen. Het af te leggen traject. De toegestane afwijkingen volgens het lastenkohier. De onderdelen, de bedienings- en besturingsmechanismen op beheerste, synchrone en veilige manier kunnen hanteren. Rijden zonder schokken en inschatten van de staat van het wegdek en de ondergrond. Manoeuvreren met inachtname van de rentabiliteit van de bewegingen, de laadcapaciteit en de stabiliteit. Nagaan of niemand zich in de nabijheid van de machine bevindt. Tijdens de te verrichten draaibewegingen zich vergewissen van de aanwezigheid van elektrische luchtleidingen. Opstellen van de machine. De meest aangewezen plaats voor het beginnen van de werkzaamheden bepalen. Werken binnen de toegestane marges. Verantwoordelijkheidsgevoel en veiligheidszin Zelfbeheersing en aandacht voor de veiligheid van anderen. Beroepscompetentieprofielen Bouwplaatsmachinist 13

1 Basisactiviteiten die gemeenschappelijk zijn voor de verschillende specialisaties van de bouwplaatsmachinist Dagelijkse controles & onderhoud uitvoeren Controleren van de machine Dagelijks onderhoud uitvoeren De startprocedure. De positie en de werkingsnorm (normale peil) van elementen als motoroliepeil, oliepeil van hydraulische kringloop, koelvloeistofpeil, bandenof rupsspanning, brandstofpeil, luchtfilter, De werking van de instrumenten, sturing, remmen, bedieningselementen (hendels voor beweegbare onderdelen) en uitrusting (bak). Machine- en gereedschapskennis: weten bij welke onderdelen zich op korte/lange termijn slijtageverschijnselen voordoen. Onderhoudstechnieken en producten (oliën, ) en materieel (sleutels, vetpomp, ) gebruikt bij klein onderhoud. Preventieve veiligheids- en milieumaatregelen bij het tanken. Maatregelen bij vervuiling door tanken of lekken. Elementaire kennis van het vakjargon, ook in andere talen. Begrijpen van de bedieningshandleiding, de technische uitleg inzake onderdelen, boordinstrumenten, bedienings- en onderhoudsvoorschriften. Visueel controleren van motoroliepeil, oliepeil van hydraulische kringloop, koelvloeistofpeil, banden- of rupsspanning, brandstofpeil, luchtfilter en eventueel andere elementen. Onregelmatigheden zelf verhelpen (vloeistof of olie toevoegen). Controleren van instrumenten, sturing, remmen, bedieningselementen (hendels voor beweegbare onderdelen) en uitrusting (bak). Regelmatig de staat van de kabels, het aanslagmateriaal, de rups- en wielbanden en de hydraulische uitrustingen inspecteren. Onregelmatigheden opsporen op basis van zicht, geluid en wijze van functioneren. Vloeistofpeilen bijvullen. Draaiende onderdelen smeren. De uitrustingsstukken smeren volgens smeerplan. Permanent rijklaar houden van de bouwplaatsmachine. Onder veilige omstandigheden tanken (bij voorkeur bij het afsluiten van de dagtaak): Bunkerplaats voorzien. Gebruiken van een oil spill kit. Het onderhoudsboek (in de eigen taal) lezen en begrijpen. De voorschriften van de fabrikant opvolgen zoals in het onderhoudsboek opgegeven. Handig zijn. Eenvoudige mechanische defecten zelf kunnen herstellen. Kleine herstellingen uitvoeren Technologie van hydraulische, pneumatische en elektrische systemen, dieselmotoren en bewegingsoverbrenging. Vastzetten van losse onderdelen. Vrijmaken van smeernippels. Vervangen van luchtfilters of hydraulische leidingen (drukloos maken van omloop). Verlichting van de machine herstellen. De normale werkingstoestand van de machine. Opsporen van mechanische en elektrische defecten, onregelmatigheden in de opstelling, de bedieningselementen en het functioneren van de bewegende onderdelen. Signaleren van defecten Weten wie voor welke herstellingen verantwoordelijk is. Communiceren / verslag uitbrengen van aard van defect. Defecten aan de oversten communiceren. De rubriek defecten in de structuur van het werkblad. Defecten invullen op het werkblad. Nood tot specifieke controles & onderhoud signaleren Weten welke onderdelen over welke periodes moeten gecontroleerd worden door de daartoe erkende instanties. Gereedschapskennis: weten bij welke onderdelen zich op korte of lange termijn slijtageverschijnselen voordoen. Nagaan of de wettelijk opgelegde controles hebben plaatsgevonden. Nagaan of de periodieke controles (aanvullend op de wettelijk opgelegde) hebben plaatsgevonden. In voorkomend geval de verantwoordelijken signaleren als de controles niet gebeurd zijn. Zie volgende pagina 14 Beroepscompetentieprofielen Bouwplaatsmachinist

Basisactiviteiten die gemeenschappelijk zijn voor de verschillende specialisaties van de bouwplaatsmachinist 1 Reinigen Dagelijkse controles & onderhoud uitvoeren Reinigingstechnieken voor de machine en haar toebehoren. De benodigde producten (reinigings-, ontsmettingsproducten) en materieel (spriet, hogedrukreiniger,...). Toepassen van de technieken voor het reinigen van de onderdelen. Gebruiken van de benodigde producten (reinigings-, ontsmettingsproducten) en materieel (spriet, hogedrukreiniger,...). Eventueel rijwerk reinigen (vooral in de winterperiode). Ordelijk en rein houden van de stuurcabine. Ordelijk en net kunnen werken. Grondverzet en graafwerken uitvoeren Kiezen of aanpassen van de in te zetten uitrusting De diverse bouwplaatsmachines en hun karakteristieken, meer bepaald hun wendbaarheid, verplaatsbaarheid, kracht, graaf- en laadvermogen, type en bereik van giek. Keuze verrichten met oog op het af te leggen traject, de te verrichten bewegingen, de terreinpositie en de functie (opheffen, uitgraven, afgraven,...). Zelfbeheersing en aandacht voor de veiligheid van anderen. Bedienen van de machine De onderdelen, de bedienings- en besturingsmechanismen (hendels, pedalen, instrumenten) en hun respectievelijke functies. De veiligheidsvoorschriften. De bedienings- en besturingsmechanismen (hendels, pedalen, instrumenten) op beheerste, synchrone en veilige manier hanteren. Rijden zonder schokken en kunnen inschatten van de staat van het wegdek en de ondergrond. Manoeuvreren met inachtname van de rentabiliteit van de bewegingen, de laadcapaciteit en de stabiliteit. De veiligheidsvoorschriften toepassen. Zelfbeheersing en aandacht voor de veiligheid van anderen. Inrichten en afzetten van het terrein Het doel en de betekenis van de topografische aanduidingen (piketten of andere hulpmiddelen). Kennis nemen van de topografische aanduidingen. Bouwrijp maken van het terrein Ontzoden, rooien en wegnemen van natuurlijke hindernissen met de aangewezen machine. Op aangeven van de ploegbaas een terrein indelen in bouw- en werkruimte, met name de aan te brengen platformen voor containers, parking en doorgangen van en naar bouwputten. Zelfstandigheid. Omschakelingsvermogen. Uitgraven op basis van visuele coördinaten (zichtjes of andere). Uitgraven op basis van plaatsaanduiding Gebruik en toepassingsmogelijkheden van GPS. Uitgraven op basis van de indicatoren van een laserontvanger. Nagaan of de laserzendapparatuur op de geëigende wijze functioneert. Afgraven De stand van de uitrusting aanpassen aan de aard van de opdracht of de staat van de ondergrond. Afgraven op basis van visuele plaatsaanduiding. Zelfstandigheid. Aanaarden van de oppervlakte of uitgraving In opeenvolgende lagen de aangevoerde of opgehoopte aarde verdelen. Een bestaande uitgraving opvullen tot een gewenst niveau. Met de machine haaks en binnen een veiligheidsmarge naar een diepte toe werken. Zelfstandigheid. Ophogen Een ophoging aanleggen volgens opgegeven hoek en met aangepaste en juist ingestelde uitrusting (duwblad). Verdichten Verdichten van een egaal uitgespreid oppervlak. Beroepscompetentieprofielen Bouwplaatsmachinist 15

1 Basisactiviteiten die gemeenschappelijk zijn voor de verschillende specialisaties van de bouwplaatsmachinist Profileren Bepalen van een taludhelling (uitgedrukt in vierden, waarbij 4/4 = 45 ). Een taludprofiel uitzetten Verschillende taludprofielen. De horizontale afstand uitzetten aan de hand van piketten en vervolgens de hoogte/diepte bepalen. Een laserzender instellen in de juiste hellingshoek. Een talud afgraven volgens een profiel Gebruik en toepassingsmogelijkheden van GPS. Graven in vloeiende gesynchroniseerde bewegingen met voortdurend zicht op de uitgezette piketten of voortdurende feedback van de laserontvanger. Opschonen van een sloot De richtlijn uitzetten met behulp van een werkdraad of zandstraal. Graven tot een nieuw profiel over de hele breedte van de sloot, in één vloeiende beweging. Afgraven van een terrein tot op een bepaald niveau. Nivelleren De opgelegde afmetingen en toegestane afwijkingen. Ophogen. Aanvullen van afgegraven gedeelte. Uitspreiden van aanvullingen (rots, zand) voor weinig draagkrachtige gronden. Opvullen tot gewenst niveau (bv. met dozer). Werken binnen de marge van de toegestane afwijkingen. Zelfbeheersing en aandacht voor de veiligheid van anderen. Zelfstandigheid. Nivelleren met nivelleermachine Wielpositie en bladinstelling (uitrusting) aanpassen aan de staat van de ondergrond (draagkracht, hardheid). Rijbewegingen aanpassen aan de uit te voeren werkzaamheden. Sleuven en bouwputten graven Opstellen van zichtlatten. Graven op basis van zichtlatten. Profielen van sleuven en bouwputten. Graven op basis van een door een werkdraad uitgezette richtlijn. Graven op basis van plaatsaanduiding Laserzendapparatuur instellen of bijstellen. Graven op basis van de indicaties van een laserontvanger. In opeenvolgende lagen graven. Zelfstandigheid. De werkvolgorde volgens de technische vereisten bij sleuven. Vanuit het laagste punt stroomopwaarts graven (met het oog op de afwatering). Een afvoer voorzien aan het uiteinde. De bodem effenen en randen schoonmaken. Om hindernissen heen graven (o.m. nutsvoorzieningen) Op basis van de verkregen informaties de obstakels in de uit te graven sleuf opsporen en blootleggen. De sleuf graven zonder de nutsvoorzieningen te beschadigen. Zelfstandigheid. Terug opvullen van sleuf of bouwput De aanvulling laten gebeuren in opeenvolgende lagen met de voorziene gestelde materialen of eventueel met de langs de rand liggende aarde. Zelfbeheersing en aandacht voor veiligheid van anderen. Zelfstandigheid. Nivelleren van opgevulde sleuven of putten Nivellerings- en verdichtingseisen in het lastenkohier. De ingebrachte materialen nivelleren en verdichten volgens de in het lastenkohier omschreven manier. 16 Beroepscompetentieprofielen Bouwplaatsmachinist

Basisactiviteiten die gemeenschappelijk zijn voor de verschillende specialisaties van de bouwplaatsmachinist 1 Laden Transporteren van ladingen Storten De laadcapaciteit. De optimale zwenkhoek. Optimale positie van de dumper op de gepaste afstand onder het scharnier van de giek. Principes van ecodriving. Zwaartepuntsverdeling. Vervoeren van materiaal De laadcyclustijd zo kort mogelijk houden door keuze van de optimale zwenkhoek en door optimaal positioneren. De machines opstellen met aandacht voor de windrichting en de veiligheid. Terreinmoeilijkheden inschatten en zowel het rijgedrag als het rijtraject hieraan aanpassen (spoorvorming, gladde of onstabiele trajecten vermijden). Rijsnelheid aanpassen aan de terreinomstandigheden. Zuinig rijden. Hellingen op- en afrijden met zware last, rekening houdend met de zwaartepuntverdeling. Gebruik maken van het differentieelslot bij het rijden op moeilijke terreinen. De procedures om een vastgeraakt voertuig los te maken met oog op het voorkomen van beschadiging en het niet Een vastgeraakt voertuig loskrijgen. nodeloos laten slepen door een andere machine. Vooraf de stortplaats verkennen; deze optimaal benutten. De lading zodanig storten dat het aanduiding geeft voor de volgende stortbeurt. Laten zakken van laadbak vooraleer weg te rijden. Zelfbeheersing en aandacht voor de veiligheid van anderen. Zelfbeheersing en aandacht voor de veiligheid van anderen. Zelfstandigheid. Zelfbeheersing en aandacht voor veiligheid van anderen. Zelfstandigheid. Kiezen van de uitrusting Bedienen van de machine met het oog op hijswerk De plaats bepalen waar de elementen moeten komen Hijsen van elementen Plaatsen van elementen Wettelijke vereisten voor hijstoestellen. De onderdelen, de bedienings- en besturingsmechanismen (hendels, pedalen, instrumenten) en hun respectievelijke functies. De veiligheidsvoorschriften. Lastentabel van de machine. De veiligheidsregels en de lastentabel van de machine. Uitvoeren van hijswerk Gebruiken van een hijstoestel dat binnen de wettelijke vereisten valt. De bedienings- en besturingsmechanismen (hendels, pedalen, instrumenten) op beheerste, synchrone en veilige manier kunnen hanteren. Rijden zonder schokken en kunnen inschatten van de staat van het wegdek en de ondergrond. Manoeuvreren met inachtname van de rentabiliteit van de bewegingen, de laadcapaciteit en de stabiliteit. De veiligheidsvoorschriften toepassen. Interpreteren van de reeds aangebrachte plaatsaanduidingen Het gepast en gekeurd hijsgereedschap aan de machine kunnen koppelen in functie van het (beton) element (kettingen, schuifhaak, bevestigingsklemmen, hijsbanden). De lastentabel raadplegen met oog op het niet overschrijden van het hijsvermogen van de machine. De bewegingen uitvoeren zonder schommelen en binnen de veiligheidszone van de machine. Elementen plaatsen in de voorziene sleuf; de plaatsing laten begeleiden door een andere bouwvakker (bv. voor het in elkaar schuiven van buizen). De veiligheidsregels en de lastentabel van de machine in acht nemen. Zelfbeheersing en aandacht voor de veiligheid van anderen. Zelfbeheersing en aandacht voor de veiligheid van anderen. Zelfbeheersing en aandacht voor veiligheid van anderen. Beroepscompetentieprofielen Bouwplaatsmachinist 17

1 Basisactiviteiten die gemeenschappelijk zijn voor de verschillende specialisaties van de bouwplaatsmachinist Administratieve taken vervullen Invullen van werkbladen Verschillende taludprofielen. Nauwkeurig bijhouden van: uitgevoerde taken, gewerkte uren, urenteller machine gebruikt materiaal gebruikte oliën, vetten en gasolie technische defecten aan de machine staat van het hijsgereedschap Nauwkeurigheid. Inspectie-/ schaderapport invullen. Schadegevallen signaleren. Reparatielijst invullen. Bewaren en letten op de aanwezigheid van keuringsdocumenten Gevolgen van het uitvoeren van een veiligheidsfunctie. De reglementering inzake speciale controles door erkende controleorganismen. Het toepassingsgebied en de geldigheid van vergunningen en keuringen. Bewaren en aanwezigheid van medisch attest nagaan. Nagaan wanneer en hoe frequent de speciale controles door externe organismen dienen te gebeuren. Zelfstandigheid. Afronden van de dagtaak De machine parkeren Eisen aan parkeerplaatsen: horizontaal, stabiel, vaste grond, vrij van obstakels en buiten de verkeerscirculatie. Een geschikte parkeerplaats uitkiezen, rekening houdend met de veiligheidsvoorschriften. Uitrustingen op de grond plaatsen. Stoppen van de motor, met aandacht voor de turbo. Stopzetten van de machine Indien mogelijk cilinders uitrekken. Drukloos maken van de hydraulische kringloop. Hoofdschakelaar batterijen afzetten. Bouwplaats opruimen Onderhouden van de toegangswegen. 18 Beroepscompetentieprofielen Bouwplaatsmachinist

Specifieke / gespecialiseerde activiteiten voor een bouwplaatsmachinist 2 Werken met GPS of boordcomputer Gebruiken van GPS of boordcomputer Gebruik en toepassingsmogelijkheden van GPS en boordcomputer. Planlezen. De aanwijzingen van GPS en boordcomputer opvolgen en uitvoeren. Interpreteren van de opgegeven punten in het kader van de uit te voeren werken. Alert blijven bij eventuele conflictsituaties in uitvoering. Controleren van de uitgevoerde werken. Nauwkeurigheid. rioleringswerken uitvoeren Graven op basis van plaatsaanduiding Om hindernissen heen graven (o.m. nutsvoorzieningen) Identiek aan activiteitenblok Sleuven en bouwputten graven Uitvoeren van schoringen Specifieke schoringstechnieken. Uitvoeren van schoringen (bij rioleringswerken). Terug opvullen van rioleringssleuven Nivelleren van opgevulde sleuven Identiek aan activiteitenblok Sleuven en bouwputten graven afbraakwerken uitvoeren Communicatie op de werf. Duidelijke afspraken maken met andere werknemers teneinde de gevaren tot een minimum te beperken. Communicatief vaardig zijn. Inrichten en onderhouden van werfzone (in overleg met de werfleiding) Vooraf inschatten van gevaren (instabiliteit van de ondergrond of de machine, leidingen, kabels, vallende brokstukken...) en zo nodig de werkwijze aanpassen. Voorkomen van schade aan omringende gebouwen, openbare weg,... De veiligheidsvoorschriften toepassen. Zelfbeheersing en aandacht voor de veiligheid van anderen. Plaatsing en onderhoud van signalisatie. Plaatsen en onderhouden van signalisatie. Meldingen doen aan de werfleiding. Communicatief vaardig zijn. De bijzondere uitvoeringstechnieken eigen aan afbraakwerken. Bedienen van specifieke onderdelen kraan (zoals sloophamer,sloopschaar, ). Onderscheiden van gevaarlijke stoffen (asbest e.a.). Uitvoeren van afbraakwerken Risico s van gevaarlijke producten als asbest e.a. Alert handelen bij opmerken van gevaarlijke stoffen (asbest e.a.) of situaties: direct de werfleiding verwittigen en veiligheidszone(s) afbakenen. Sorteren van afval (asbest, staal, beton, ). Beroepscompetentieprofielen Bouwplaatsmachinist 19

2 Specifieke / gespecialiseerde activiteiten uitgraven bij waterwerken Communicatie op de werf. Duidelijke afspraken maken met andere werknemers teneinde de gevaren tot een minimum te beperken. Communicatief vaardig zijn. Inrichten en onderhouden van werfzone (in overleg met de werfleiding) Stabiliteit ondergrond. Taludprofiel. Diepgang van het water. Getijdenwerking. Inschatten van gevaren (leidingen, kabels, stabiliteit van de ondergrond, ) en zo nodig de werkwijze aanpassen. De veiligheidsvoorschriften toepassen. Zelfbeheersing en aandacht voor de veiligheid van anderen. Plaatsing en onderhoud van signalisatie. Plaatsen en onderhouden van signalisatie. Meldingen doen aan de werfleiding. Communicatief vaardig zijn. Bijzondere uitvoeringstechnieken eigen aan graafwerken onder water. Bedienen van specifieke onderdelen van de bouwplaatsmachine, werken in cabines in overdruk,... Uitvoeren van graafwerken onder water Risico s van gevaarlijke producten als asbest e.a. Risico s van scheepvaartraffiek, stromingen en slib. Laden en lossen onder water. Onderscheiden van gevaarlijke stoffen (asbest e.a.). Alert handelen bij opmerken van gevaarlijke stoffen (asbest e.a.) of situaties: direct de werfleiding verwittigen en veiligheidszone(s) afbakenen. 20 Beroepscompetentieprofielen Bouwplaatsmachinist

fvb ffc Constructiv Koningsstraat 132/5, 1000 Brussel t +32 2 210 03 33 f +32 2 210 03 99 fvb.constructiv.be fvb@constructiv.be fvb ffc Constructiv, Brussel, 2013. Alle rechten van reproductie, vertaling en aanpassing onder eender welke vorm, voorbehouden voor alle landen

BEROEPScompetentiePROFIELEN Ruwbouw Machinale beroepen Bagger Werktuigkundige voor baggervaart Baggerwerker Kraanbestuurder Torenkraanbestuurder Bestuurder mobiele kraan Weg- en waterbouw Boormeester horizontale boringen Boormeester verticale boringen Chauffeur Bouwplaatsmachinist Steen Plaatser nutsleidingen Wegenwerker Stratenmaker Asfalteerder Rioollegger Steenhouwer / Marmerbewerker Ruwbouw Metselaar Bekister - betonneerder IJzervlechter Werfbediener ruwbouw Asbestverwijderaar Betonhersteller Prefab-monteerder Spoorwerker Afwerking Afwerking ruwbouw Dekvloerlegger Tegelzetter Stukadoor Dak Dakdekker Dakafdichter Daktimmerman Hout Houtskeletbouwer Buitenschrijnwerker Binnenschrijnwerker Interieurbouwer Glas Glaswerker Metaal Stellingbouwer Industrieel isolateur Chauffagist Sanitarist Plaatser van ventilatiesystemen Verf Schilder-decorateur Industrieel schilder Transversale beroepen Magazijnier Heftruckbestuurder volgens info op 01/12/2012 Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid