Een bottransplantatie

Een bottransplantatie

EEN BOTTRANSPLANTATIE Bij een bottransplantatie wordt ergens in het lichaam bot weggenomen om daarmee vervolgens op een andere plaats bot te kunnen aanvullen. Bij een bottransplantatie worden dus altijd twee operaties op hetzelfde moment uitgevoerd. Voor een bottransplantatie wordt meestal gekozen als het volgende moet gebeuren: een kaakwalreparatie bij een lip-, kaak- of verhemeltespleet bij kinderen tussen het achtste en tiende levensjaar; een verbreding en/of verhoging van de kaakwal om deze geschikt te maken voor toekomstige implantaten; sinusbodemelevaties; dit is het ophogen van de bodem van de neusbijholte in de bovenkaak om deze geschikt te maken voor toekomstige implantaten; het herstel van een defect in de kaak na een breuk of een voorgaande operatie. De inhelingstijd De inhelingstijd van een bottransplantaat is ongeveer vier maanden. Tijdens die inhelingsperiode mag het getransplanteerde bot niet worden belast. Een eventuele gebitsprothese of een gedeeltelijke prothese kan aansluitend aan de bottransplantatie niet worden gedragen, maar deze kunnen wel vaak na ongeveer tien dagen worden aangepast aan de nieuwe situatie. Het is belangrijk om dit tevoren met uw kaakchirurg te overleggen en en afspraken te maken met de tandarts om de behandeling op het gewenste tijdstip te laten uitvoeren. Na ongeveer vier maanden kunnen de implantaten worden geplaatst. Een implantaat heeft in het algemeen een inhelingstijd van minimaal zes weken, voordat de tandarts met de vervolgbehandeling (gebitsprothese, kroon, enzovoort) kan beginnen. Tot nu toe is het eigen bot van mensen het beste materiaal gebleken om de kaakwal te verbreden of te verhogen. Soms wordt het gemengd met kunstbot, maar kunstbot alleen is minder betrouwbaar en vergt 1

een langere inhelingstijd. Het bot kan al naar gelang de gewenste hoeveelheid en samenstelling vanuit verschillende plaatsen in het lichaam worden verkregen, zoals: de kaakhoek de kin de bekkenkam het scheenbeen Bot vanuit de kaakhoek Met een kleine operatie die geheel via de mond wordt uitgevoerd, kan bot worden verkregen waarmee een kaakopbouw voor een tot drie toekomstige implantaten kan worden bewerkstelligd. De behandeling wordt onder plaatselijke verdoving uitgevoerd en duurt ongeveer een uur. Bij uitzondering vindt de behandeling onder narcose plaats. Er wordt tevoren een antibioticum gegeven (en een pijnstiller). Naderhand wordt de antibioticumkuur voortgezet, evenals de pijnstillers. Ook wordt een mondspoeling voorgeschreven, die tweemaal daags moet worden gebruikt totdat de hechtingen zijn verwijderd; dit is meestal na tien dagen. Klachten die achteraf kunnen optreden, zijn: pijn, zwelling, beperkte mondopening en gering bloedverlies. In het algemeen kunnen deze klachten ongeveer een week aanhouden, en vervolgens zullen ze dagelijks afnemen. Bot vanuit de kin Met een kleine operatie die geheel via de mond wordt uitgevoerd, kan bot worden verkregen waarmee een kaakopbouw voor een tot drie toekomstige implantaten kan worden bewerkstelligd. Voor grotere gebieden is het minder geschikt. Ook wordt kinbot wel gebruikt voor het sluiten van kaak- en/of verhemeltespleten. De behandeling wordt uitgevoerd onder plaatselijke verdoving plaats en duurt ongeveer een uur. Bij kinderen en in uitzonderingsgevallen bij volwassenen, wordt wel eens gekozen voor een behandeling onder narcose. Er wordt tevoren een antibioticum gegeven (en een pijnstiller). Naderhand wordt de antibioticumkuur voortgezet, evenals de pijnstillers. Ook wordt een 2

mondspoeling voorgeschreven, die tweemaal daags moet worden gebruikt totdat de hechtingen zijn verwijderd, dit is meestal na tien dagen. Klachten die naderhand kunnen optreden, zijn: pijn, zwelling, veranderd gevoel aan de binnenzijde van de onderlip en de ondertanden, en gering bloedverlies. In het algemeen kunnen deze klachten ongeveer een week aanhouden; vervolgens nemen deze dagelijks af. Het gevoel aan de binnenzijde van de onderlip en aan de ondertanden is doorgaans wel langdurig veranderd, maar hierbij is sprake van een goede genezingstendens. Bot vanuit de bekkenkam Aan de binnenzijde van de bekkenkam is in het algemeen voldoende bot te verkrijgen met een goede kwaliteit voor een botopbouw voor de hele boven- en onderkaak. De behandeling wordt onder narcose uitgevoerd en duurt ongeveer anderhalf uur. U bent twee tot vier dagen in het ziekenhuis opgenomen. Ter hoogte van de broekriem wordt aan de zijkant (naar keuze links of rechts) een 2 tot 4 cm grote wond gemaakt om het bot te verkrijgen. Naast de wond in de mond is er een huidwond over de bekkenkam met hechtingen. Soms worden daar drains achtergelaten om overtollig bloed weg te nemen en een pijnstiller toe te dienen. De drains worden meestal de volgende dag verwijderd. De huidwond wordt na tien dagen gecontroleerd. Voorafgaand aan de operatie wordt een antibioticum gegeven en een pijnstiller. Naderhand wordt de antibioticumkuur voortgezet, evenals de pijnstillers. Ook wordt een mondspoeling voorgeschreven, die tweemaal daags moet worden gebruikt totdat de hechtingen zijn verwijderd; dat gebeurt meestal na tien dagen. De bekkenkam is na de operatie wat verzwakt, maar sterk genoeg voor de rustige dagelijkse bezigheden. Het advies is om gedurende zes weken overmatige inspanningen te vermijden (zoals: lange wandelingen, sporten, rennen, springen, veel bukken, zwaar tillen, enzovoort). Bij belasting of soms spontaan kan in de 3

verzwakte bekkenkam een breukje optreden. Dit is kortdurend pijnlijk en hinderlijk, maar behoeft geen behandeling, anders dan het nemen van rust. In dit geval wordt het genezingsproces wat vaker gecontroleerd en kunnen röntgenfoto s noodzakelijk zijn. Bot vanuit het scheenbeen Aan de voorzijde van het scheenbeen, net onder het kniegewricht, kan door een huidsnede van 2 tot 3 cm bot worden verkregen. De kwaliteit van dit bot is vooral geschikt voor sinusbodemelevaties (ophogen van de bodem van de neusbijholte in de bovenkaak), maar lang niet altijd voor de andere toepassingen van botopbouwen. De behandeling vindt plaats onder narcose (soms op verzoek onder plaatselijke verdoving) in een dagopname en duurt ongeveer een uur. Er worden hechtingen geplaatst die na tien dagen worden verwijderd. Het scheenbeen is na de operatie wat verzwakt maar sterk genoeg voor rustige dagelijkse bezigheden. Het advies is om gedurende zes weken overmatige inspanningen te vermijden (zoals: lange wandelingen, sporten, rennen, springen, veel bukken, zwaar tillen, enzovoort). Soms mag het been in het geheel niet worden belast en moeten in deze periode krukken worden gebruikt. Bij overmatige belasting kan, heel uitzonderlijk, een breuk in het scheenbeen optreden die soms een tweede operatie behoeft. Vragen De in deze folder gegeven informatie betreft een globale en algemene weergave van de feiten. Als u na het lezen van de informatie toch nog vragen hebt, kunt u deze in een gesprek met de specialist aan de orde stellen en de details doornemen die op u persoonlijk van toepassing zijn. Bij vragen kunt u bellen met de polikliniek mond-, kaak-, en aangezichtschirurgie (023) 545 3080. 4

www.kg.nl Locatie noord Vondelweg 999 Haarlem Locatie zuid Boerhaavelaan 22 Haarlem Postadres Postbus 417 2000 AK Haarlem Telefoon: (023) 545 35 45 e-mail: info@kg.nl 1066898-12-2006