Bestuursleden: Vereniging voor Aquarium-, Terrarium- en Vijverkunde. Rekeningnummer: NL38 INGB 0000 8459 52. Opgericht: 15 augustus 1945 (Koninklijk goedgekeurd). Aangesloten bij de Nederlandse Bond Aqua-Terra. Ingeschreven bij de Kamer van Koophandel te Zwolle. Internet: www.natuurvrienden-zwolle.nl. Volg ons op: www.facebook.com/natuurvrienden.zwolle. 73e jaargang nummer 1, september 2018 voorzitter: Marco Zandbergen Leeuwerikplein 7 7711 LP Nieuwleusen 0529-484957 zandbergen@natuurvrienden-zwolle.nl vice-voorzitter: Jan Disco Tilligterbeek 37 8033 BT Zwolle 038-4652416 disco@natuurvrienden-zwolle.nl secretaris / redacteur: Wim Steinhoff Van Keppelmarke 26 8016 GK Zwolle 038-4659064 steinhoff@natuurvrienden-zwolle.nl penningmeesteres: Agnes Disco Tilligterbeek 37 8033 BT Zwolle 038-4652416 disco@natuurvrienden-zwolle.nl commissarissen: Gerrit Pots Mackayware 68 8014 RX Zwolle 038-4651278 pots@natuurvrienden-zwolle.nl Inhoud van dit maandblad Artikel pagina Van het bestuur 3 Uitnodiging 3 Agenda 5 Verslag 6 Opzeggen lidmaatschap 11 Maandblad in pdf per e-mail 11 Veel voordelen van het lidmaatschap 11 Jubilaris per 1 juli 2018 12 Verenigingskeuring 2018 12 Kerngezond koraalrif ontdekt 13 Alles over de gifkikker 14 Aquarium inrichten in 10 stappen 16 Is een biotoopaquarium natuurlijk? 19 Cleithracara maronii 25 Ledenmutaties 27 Voor wat hoort wat! 27 Aanmeldingsformulier A.V. Natuurvrienden-Zwolle 28 Marcel Bennik H. Broekmanstraat 27 8017 DL Zwolle 038-4227943 bennik@natuurvrienden-zwolle.nl Anne Pleiter Commissarislaan 144 8016 LV Zwolle 038-4601205 pleiter@natuurvrienden-zwolle.nl technische commissie (geen bestuurslid): Theo Verheij Vinkenweg 9 8191 XN Wapenveld 06-10391685 tc@natuurvrienden-zwolle.nl bibliothecaris (geen bestuurslid): Magnus Bakker Philosofenallee 42 8023 TC Zwolle 038-4547706 bibliotheek@natuurvrienden-zwolle.nl De redactie is niet verantwoordelijk voor de juistheid van de inhoud van de artikelen. Overname van artikelen is toegestaan, mits voorzien van bronvermelding. Macropodus opercularis (Paradijsvis). 1 2
Van het bestuur S Pauze. De zomerstop zit er weer op. Juli en augustus waren even wat rustige maanden: geen Ledenbijeenkomsten, geen maandblad. We hopen natuurlijk, dat onze vissen en planten de warme zomer goed doorstaan hebben. Maar vooral, dat iedereen met frisse energie de aquarium hobby weer oppakt en onze verenigingsavonden massaal gaat bezoeken. In ieder geval gaan we weer van start met een nieuw seizoen aquarium activiteiten. Om te beginnen komt straks op 10 september Willem Postma met een mooie presentatie getiteld Fijn bezig zijn!. Hierover leest u verder in dit maandblad meer. Het is inmiddels een goede traditie om de eerste Ledenbijeenkomst van het nieuwe seizoen een beetje feestelijk tintje te geven. Dat doen we ook deze keer. We rekenen in ieder geval op een volle zaal met belangstellende leden. En neemt u ook gerust een kennis mee, die ook een aquarium heeft. Wie weet wordt die ook zo enthousiast, dat die ook lid wil worden van onze club. Heeft u zich trouwens al aangemeld als deelnemer aan de Verenigingskeuring? Het is hiervoor nog niet te laat!!!! Het zou fijn zijn als er weer een aantal enthousiaste leden is, om hier aan mee te doen. S Vervolg van de presentatie van Willem Postma. S Sluiting van de Ledenbijeenkomst. Fijn bezig zijn! Met Fijn bezig zijn, is bewust een gevarieerde lezing gemaakt. Met ruim 190 dia s wordt een beeld getoond van alle specialisaties binnen onze mooie hobby. Ik heb geprobeerd om voor alle leden van de vereniging iets van zijn of haar gading te behandelen. Jan Disco. Uitnodiging tot het bijwonen van de Ledenbijeenkomst van A.V. Natuurvrienden-Zwolle, te houden op maandag 10 september 2018 in de Hilde van Driezorg Zwolle De Havezate, Gombertstraat 350, 8031 MK Zwolle. Inlopen vanaf 19.30 uur. Begin 19.45 uur. Programma S Opening van de Ledenbijeenkomst door de voorzitter. S Verslag van de Ledenbijeenkomst, gehouden op maandag 11 juni 2018. S Mededelingen van het bestuur. S Gelegenheid tot het stellen van vragen. S Willem Postma komt met zijn presentatie: 'Fijn bezig zijn!'. 3 We beginnen met twee totaal verschillende aquariums. Niet alleen de aquariums zijn anders, maar zeker ook de verzorgers. Hun eigen motivatie en inzicht laten duidelijk een ander aquarium zien. Alhoewel er natuurlijk overeenkomsten zijn is het uitgesloten dat er twee gelijke aquariums bestaan, terwijl de basis gelijk is. Deze aquariums zijn geen onbereikbare super aquariums. Eerder integendeel, mogelijk dat u nooit zou willen ruilen. 4
Een leuk onderwerp is zeker het paludarium. Er wordt aandacht besteed aan het houden en verzorgen van het plantengeslacht bromelia en zijn ondersoort tillandsia. In het onderdeel van de pijlgifkikkers wordt geprobeerd een aantal vooroordelen weg te nemen, want hoe giftig is een pijlgifkikker? De heel fraaie soorten Dendrobatus en Phyllobatus worden getoond. Heeft u er eigenlijk ooit bij stil gestaan dat de naam curarekikkers vreemd te noemen is? Een planten naam aan dieren geven, hoe zit dat? Kom naar de lezing en het wordt u verteld. Altijd een mooi onderdeel is het zeewater te noemen en niet in de laatste plaats door de mooi te fotograferen dieren. En in deze lezing gaat u mooie dieren zien (of zijn het planten) want wat is een zeedahlia nu eigenlijk? Zijn lagere dieren ook werkelijk lager en wat zijn 6 talligen en wat zijn 8 talligen? En wat geneest een doktersvis, of hoe komt hij aan zijn naam. Voor de pauze zijn veel vragen beantwoord. Na de pauze gaan we dieper in op de lichaamsvormen van vissen. Ook de sociale verschillen tussen soorten komen aan bod. Na de pauze komen veel vissen aan bod. We gaan op bezoek bij de heer Jan Mulder, lid van het K.F.N. en succesvol kweker van Nothobranchius rachovii. En deze kweek gaan we meemaken. Wat zijn duureieren? Heeft dat met geld te maken? Velen van u weten dat Postma een Cichlidenboer is, of beter een Cichlidioot, een eretitel, dus echt gek. Maar noem hem nooit een keieloog, want dan wordt hij boos. Via experimenten wordt bewezen dat veel cichliden juist een beplant aquarium nodig hebben en dat levert veel interessante beelden op. De kweekverslagen zijn van wel heel bijzondere tegenpolen. Een muilbroedende cichlide uit het Malawimeer, Pseudocrenilabris multicolor van twee en een halve centimeter en zijn Midden-Amerikaanse tegenpool, de ruim 50 centimeter grote territoriumvormende Cichlasoma synspilum (Vieja synspila). Al met al een lezing die zeer gevarieerd is, veel antwoorden geeft, niet oppervlakkig is, maar een avond Fijn bezig zijn! in zich heeft. Willem Postma. Agenda Datum Activiteit 08-10 Praatavond. 12-11 Uitslag van de Verenigingskeuring. 10-12 Jan en Margie van der Heijden komen met hun presentatie, getiteld: 'Nicaragua'. Het programma kan door omstandigheden wijzigingen ondergaan. Verslag van de Ledenbijeenkomst van A.V. Natuurvrienden-Zwolle, gehouden op maandag 11 juni 2018 in zaal Hilde van De Havezate, Gombertstraat 350 te Zwolle. 1. Opening van de Ledenbijeenkomst door de voorzitter Onze voorzitter van vanavond, Wim Steinhoff, heet iedereen van harte welkom. Jammer dat er zo n lage opkomst is. Het gaat een mooie avond worden met een boeiende presentatie van Theo Verheij. 2. Verslag van de Ledenbijeenkomst van maandag 14 mei 2018 Er zijn geen opmerkingen over dit verslag. 3. Mededelingen van het bestuur * De verenigingskeuring is op 20 oktober. Je kunt je opgeven tot en met de Ledenbijeenkomst van oktober. * Wilco Piest heeft een grote doos met aquariumplanten meegenomen voor de liefhebber. Hij gaat verhuizen, dus hij moet opruimen. * De bibliotheek is open. 4. Gelegenheid tot het stellen van vragen Er worden geen vragen gesteld. 5. Presentatie van en door Theo Verheij: 'Meedoen aan de keuringen en wat erbij komt kijken' Een Beoordelingsformulier van de NBAT bestaat uit 15 keuringsvakken. Een te keuren aquarium krijgt voor elk vak een cijfer, vermenigvuldigd met een bepaalde factor. De Keurwijzer van het College Bondskeurmeesters van de NBAT helpt daarbij. Categorie A1 Het A1 aquarium, het gezelschapsaquarium met vissen en planten, is de meest voorkomende aquariumcategorie. Over het algemeen is dat een decoratief aquarium, waarin het geoorloofd is om vissen en planten uit de hele wereld bij elkaar te houden. De enige eis is dat het vissen- en plantenbestand zodanig samengesteld moet zijn, dat ze zich allemaal prettig voelen en zich kunnen ontwikkelen in de watersamenstelling, zoals dat in het aquarium aanwezig is. Dus de planten moeten op orde zijn en de vissen moeten zich goed voelen. 5 6
Theo toont een doorzichtbak, zonder achterwand. Om in zo'n bak een goede dieptewerking te krijgen, moet men inventief zijn. Er kan wel goed in de diepte gewerkt worden. Een hoekbak is moeilijk in te richten. Je hebt wel veel diepte, maar er moet wel wat mee gedaan worden om een goede dieptewerking te krijgen. Zo'n aquarium is niet gemakkelijk keuringsklaar te maken. Theo laat een aquarium van de ons bekende Toon de Zeeuw zien. Hij heeft planten genoeg, dus hij propt zijn bak zodanig vol dat er helemaal geen dieptewerking meer is. Het aquarium van een landskampioen van enige jaren geleden. Mooie kleurschakeringen in de beplanting en verschillen in bladvorm. Het visbestand is uitgelezen, met grote verschillen in visvormen. Er zwemmen zowel torpedovormige als hooggebouwde vissen in met een paar kleuraccent vissen, in dit geval plaatjes. Een bak dat op de goede weg is, met maanvissen. Maanvissen kunnen in een gezelschapsaquarium gehouden worden. Maar het zijn rovers en ze eten alle jonge vissen die ze te pakken kunnen krijgen op. Volwassen maanvissen hebben ook geen moeite met kleine kardinalen of neon tetra's. Met decoratiematerialen kunnen fraaie composities gemaakt worden. De bak kan er mooier mee worden. Decoratiemateriaal met beleid gebruiken en niet te pas en te onpas. Visbestand: scholenvissen moeten in scholen gehouden worden van minimaal 15 stuks. Geen schoenenwinkel van maken door een aantal vissoorten in paartjes te houden. Als je stenen in je aquarium toepast, bijvoorbeeld maansteen, let er dan op dat er geen kalk in zit. De kalk zuigt alle CO 2 op en dan blijft er niets over voor je planten. Als je steen als decoratie wilt gebruiken, druppel er dan wat zoutzuur op. Als het gaat bruisen kun je het niet gebruiken. Dan zit er kalk in de steen. Getoond wordt een aquarium met grote vissen, die absoluut geen schuilgelegenheid hebben. Vooral maanvissen hebben schuilgelegenheid nodig. Maanvissen kun je dus het beste in een speciaal aquarium houden. Op decoratiemateriaal mag wel alg zitten (mazzelalg genoemd). Zorg ervoor dat die bealging niet op je planten overgaat. Zet niet te veel plantensoorten in je aquarium. Niet meer dan één soort per decimeter baklengte. Plaats de plantengroepen los van elkaar. Er moet een handdikte ruimte tussen zijn. Theo toont diverse voorbeelden van aquaria met mooie contrasten in kleur en bladvorm. En hoogteverschillen tussen de plantengroepen maken voor een goede dieptewerking. Aquascapen, een nieuwe vorm van aquariumhouden in kleine aquaria. Dat is veel moeilijker dan het inrichten en onderhouden van een groot aquarium. Het resultaat kan echter heel mooi en fijn zijn. 7 Theo besteedt nu aandacht aan aquariumplanten. Besproken worden o.a. Didiplis diandra en Hediotis salzmannii. Een solitaire plant of plantengroep moet op de gulden snede staan. Nymphea lotus kan onder water geen CO 2 opnemen, alleen aan de oppervlakte. Daarom maakt hij drijfbladeren aan. Een lotus moet je plagen door de plant regelmatig een stukje uit de bodem te trekken of er dieper in te duwen. De haarwortels knappen dan, waardoor de plant steeds bezig is om de haarwortels te herstellen en geen tijd krijgt om omhoog te groeien. Stricta's. Dat zijn mooie planten, maar neem de goede soort (redactie: Hygrophila corymbosa), die groeit bossig en mooi. Goed te combineren met rotala en javamos. Verschillende groeivormen van Hygrophila corymbosa in het aquarium. Foto: Handboek aquariumplanten van Christel Kasselmann. Zoveel mogelijk echte waterplanten gebruiken, zoals zosterella dubia. Deze nemen voedingsstoffen uit het water op, waardoor algen minder kans krijgen. Een aantal mooie plantensoorten passeren de revue. Deze zijn als accentplanten(groepen) te gebruiken, maar niet meer dan 5 of 6 soorten. Deze op verschillende hoogten planten. Te veel rode planten geven geen mooi contrast. Dat is niet goed, want overdaad schaadt. Niet te veel solitaire planten gebruiken. Twee soorten is genoeg. 8
Voor corydoras is het raadzaam om een zandstrandje te maken, waarop ze naar hartenlust kunnen snuffelen en grondelen. Scholenvissen dienen in één keer aangeschaft te worden. Bij de aanschaf van 20 exemplaren niet eerst 10 en een tijdje daarna weer 10. Deze schooltjes blijven apart en komen niet meer bij elkaar. Een vraag: als er vissen doodgaan, moet de school weer aangevuld worden. Lukt dat wel? Antwoord van Theo: als het om aanvulling van enkele exemplaren gaat, komt het wel goed. Dan wordt het weer één school. De Keurwijzer van de NBAT is een goed naslagwerk dat helpt bij het verantwoord aquariumhouden. Categorie A2 In de categorie A2, speciaalaquaria met vissen en planten, worden de Amazonebakken het meest gehouden. Dit soort aquaria hebben een heel andere insteek dan gezelschapsaquaria. De aandacht gaat uit naar de vissen en niet naar de planten. Er wordt veel kienhout gebruikt en maar 1 of 2 soorten planten. Theo laat voorbeelden van Amazonebakken zien met mooie peru altums en andere speciaalaquaria. Discusvissen zijn niet zo moeilijk meer te houden als 20 tot 30 jaar geleden. Amazoneaquaria hebben blad op de bodem nodig, speciaal als men corydoras houdt. Theo bespreekt nu de Tanganjika- en Malawiaquaria. Dit soort aquaria zijn moeilijk schoon te houden. Alle hoeken en gaten moeten voor het schoonmaken goed bereikbaar zijn en het moet goed opgebouwd zijn, want de stenen mogen niet gaan schuiven. Ook moet het visbestand onder controle gehouden worden, want de voortplanting kan hard gaan. Bij dit soort speciaal aquaria gaat de aandacht vooral uit naar de viskeuze en niet naar de beplanting. Malawi of Tanganjika, in principe komt het op hetzelfde neer. Het beste kan men geen echte stenen gebruiken, maar tempex. Uit een blok tempex worden de stenen met een kettingzaag gezaagd. Deze stenen worden met hars gekleurd. De vissen kunnen zich niet in holen verstoppen, dus er is altijd zicht op het visbestand. Diverse Tanganjika- en Malawi aquaria worden besproken. Azië aquaria kunnen bevolkt worden door diverse mooie vissoorten, zoals betta's en verschillende (oude naam) rasbora soorten. Nu: boras, trigonopoma of trigonostigma. 6. Pauze In de pauze is er gelegenheid om een drankje te halen. Anne Pleiter heeft voor nootjes gezorgd. Vanwege het geringe aantal aanwezigen is er geen verloting gehouden. 7. Vervolg van de presentatie van en door Theo Verheij Na de pauze laat Theo verschillende aquaria en vissen zien. 9 Maanvissen: Dumerelli. Mooie aquaria met maanvissen, vieja synspillum en herichtis maersei. Deze laatste 2 soorten worden groot en kunnen goed gevoerd worden met regenwormen. Ze eten ze zo graag, dat ze soms weer uit de kieuwen naar buiten komen. Ketapang bladeren geven een stofje af die veel ziekten in het aquarium kan tegengaan. Corydorassen vinden het geweldig om er tussen door te snuffelen. Een vorm van een speciaal aquarium is de aquascape. De mensen die deze aquaria inrichten weten wel wat esthetiek is. Het kost veel werk en tijd om plantje voor plantje te planten. Hele kleine bakjes kunnen dus ook heel mooi zijn. Wortelhout in de bak hangen geeft diepte. Je moet van tevoren weten hoe je het wilt hebben, anders wordt het wel heel moeilijk. Te zien is een Midden-Amerika bak met een grote berkentak met bladeren. Vissen: oscura heterospila. Hout of steen met planten erop moet regelmatig uit de bak gehaald worden, met water afgespoeld en weer in de bak geplaatst worden. Dan is het vuil weg en wordt alg voorkomen. Zoals bekend moet corydoras in een school gehouden worden. Theo laat een mooi filmpje zien uit het Amazone gebied met corydorassen. Over het algemeen moet men bij scholenvissen meer vrouwen in de bak hebben dan mannen. Bij een school van bijvoorbeeld 15 congozalmen zijn 5 mannen en 10 vrouwen het mooiste. De mannen gaan dan pronken en zijn heel mooi. Sumatranen eten niet altijd van de sprieten van andere vissen, zoals vaak wordt beweerd. Dat doen ze alleen als ze niet goed gevoerd worden. Bijtjes (brachygobius doriae) zijn brakwater vissen. Als je deze dieren houdt, altijd zout aan het water toevoegen. Dit gaat voor veel vissen met een dubbele rugvin op. Plaatjes zijn hele mooie accentvissen. Ze vallen altijd op. Er zijn heel veel soorten plaatjes. Ze zijn wel productief in het krijgen van jongen. Pelvicachromis soorten, zoals de kersenbuik. Haal hun legsels weg, want ze telen zich snel voort. Je kunt de jongen bijna niet kwijt. Theo besluit zijn presentatie met de opmerking dat er keuze genoeg is om een evenwichtig en verantwoord visbestand samen te stellen. Neem er de tijd voor en verdiep je in de materie. 8. Sluiting van de Ledenbijeenkomst Wim Steinhoff bedankt Theo voor zijn prachtige presentatie. We hebben ervan genoten. Wim bedankt de aanwezigen voor hun komst en wenst iedereen wel thuis en een hele prettige vakantie. Als je op reis gaat: een goede reis en kom weer veilig thuis. Graag tot de volgende keer op maandag 10 september. Wim Steinhoff. 10
Opzeggen lidmaatschap Als u, om welke reden dan ook, het lidmaatschap van A.V. Natuurvrienden- Zwolle wilt opzeggen, kunt u dat tot uiterlijk 1 oktober van dat jaar schriftelijk bij de secretaris doen, ingaande op 1 januari van het jaar daarop. Als het opzeggende lid echter een kortere opzegtermijn aanhoudt, is onze penningmeester gerechtigd om dat lid een nota te sturen voor betaling van de nog resterende contributie voor de rest van dat jaar. In het Huishoudelijk Reglement staat namelijk: 'Opzegging van het lidmaatschap ontslaat het betreffende lid niet van de verplichting tot betaling van de contributie, verschuldigd tot het tijdstip waarop het lidmaatschap eindigt'. Het bestuur. Maandblad in pdf per e-mail Alle leden die ons maandblad in pdf per e-mail willen ontvangen in plaats van per post, kunnen dit doorgeven aan de secretaris, Wim Steinhoff. Verzending per e-mail geeft het lid 15,- per jaar korting op de contributie, ingaande het daarop volgende kalenderjaar. Opgeven per e-mail: steinhoff@natuurvrienden-zwolle.nl. Denken de leden eraan om hun gewijzigd e-mail adres aan Wim Steinhoff door te geven? Als je het maandblad per e-mail ontvangt, krijg je hem niet meer als het juiste e-mail adres niet bij het bestuur bekend is. Het bestuur. Veel voordelen van het lidmaatschap Zoals u weet biedt het lidmaatschap van A.V. Natuurvrienden-Zwolle veel voordelen, zoals de 10 Ledenbijeenkomsten per jaar, een eventuele jaarlijkse aquariumkeuring en een abonnement op ons verenigingsblad. Verder hulp bij aquariumproblemen en de 3 boekjes De Beginnershoek. Maar weet u dat u bij enkele aquarium- en vijverhandelaren 10% korting op de aankoop van aquariumvissen en -planten kunt krijgen? Netto-prijzen en aanbiedingen uitgezonderd. Azaqua geeft 10% korting op het gehele assortiment, met uitzondering van ADA produkten. Men heeft alleen recht op korting, als men bij aankoop een geldige servicepas van de NBAT of een lidmaatschapsbewijs van onze vereniging kan tonen. De volgende zaken geven korting: 11 Hilbert Jonkman, Zunnebeld, Bart Visscher Vijvers, Azaqua Het bestuur. Jubilaris per 1 juli 2018 15 jaar lid: Zunnebeld Dierenspeciaalzaak, Zwolle. Thomas à Kempisstraat 49-51, Zwolle. Van der Capellenstraat 101, Zwolle-Zuid. Belverderelaan 241, Stadshagen, Zwolle. Van Karnebeekstraat 73, Zwolle. Wheermaten 7F, Steenwijk. internet: www.azaqua.nl of e-mail: info@azaqua.nl. De firma Zunnebeld wordt van harte gefeliciteerd met het jubileum! Verenigingskeuring 2018 Als je aan de Verenigingskeuring 2018 wilt deelnemen, kun je je aanmelden bij Wim Steinhoff, Van Keppelmarke 26, 8016 GK Zwolle of op de komende Ledenbijeenkomsten. E-mailen kan ook: steinhoff@natuurvrienden-zwolle.nl. Of opgeven via het aanmeldingsformulier op de website. Uiterste opgavedatum: de Ledenbijeenkomst van maandag 8 oktober 2018. De Verenigingskeuring is gepland op zaterdag 20 oktober 2018. Er kunnen maximaal 7 vivaria deelnemen. Het bestuur zal ook dit jaar de Verenigingskeuring zelf verzorgen. Er kunnen ook dit jaar weer 2 groepen leden aan de Verenigingskeuring deelnemen: de leden die alleen advies willen hebben en geen competitie met de andere deelnemers willen aangaan en leden die juist wel de competitie willen aangaan. Voor de 1 e groep is het puur een Advieskeuring en voor de 2 e groep een Huiskeuring. Niet-NBAT-leden kunnen aan beide groepen deelnemen, want er komt geen Bondskeurmeester. De deelnemers die alleen advies willen kunnen niet doorstromen naar de Districtskeuring 2019, omdat er voor hen geen rangorde in punten komt. De deelnemers aan de Huiskeuring kunnen wel meedoen aan de Districtskeuring 2019, want zij krijgen wel punten. Maar: alleen NBAT-leden kunnen aan de Districtskeuring 2019 deelnemen. Bij de opgave vermelden aan welke groep je wilt deelnemen. 12
De uitslag is op maandagavond 12 november 2018 om 19.45 uur in de Hilde. Theo Verheij en Wim Steinhoff. Kerngezond koraalrif ontdekt In het juni nummer van dit blad stond een artikel over koraalverbleking, 'Lijkbleek'. Dat artikel was nogal treurig. Twee Nederlandse onderzoekers hebben nu eens goed nieuws. hoop dat er misschien meer van zulke gebieden zijn waar koralen het nog steeds goed doen.' Koraalrifbiologen denken dat dit rif in zo'n goede staat verkeert dankzij zijn geïsoleerde ligging in de Caribische Zee. De Sababank bevindt zich ver van eilanden waar het zeewater vaak erg vervuild is. 'Misschien is de Sababank wel het meest bijzondere natuurgebied dat Nederland heeft,' gaat Meesters verder 'en we moeten er extreem voorzichtig mee omgaan'. Laten we hopen dat hij gelijk krijgt. Nieuwsberichten over koraalriffen zijn meestal niet al te kleurrijk, dus dit is een mooie uitzondering. Laurien Onderwater. Bronnen: Wageningen University & Research en de Volkskrant. Uit: Kijk. Foto: pixers.nl. Alles over de gifkikker Een gifkikker is voor de meesten wel het laatste huisdier waarvoor men zou kiezen. Toch is het prachtig om te zien hoe deze kleine kikkertjes rondhuppelen in een paludarium dat lijkt op een deeltje van het regenwoud. In dit artikel kom je te weten of gifkikkers wel echt giftig zijn en hoe je gifkikkers moet verzorgen. Zelden zagen ze zo'n gezond koraalrif, melden Erik Meesters (Wageningen Marine Research) en Fleur van Duyl (Koninklijk Nederlands Instituut der Zee). Ze stuitten tijdens een expeditie met het Nederlandse onderzoeksschip, de Pelagia, op een ongerept rif in een uithoek van de Sababank, een onderzeese berg van 40 bij 60 kilometer bij het Antilliaanse eilandje Saba. De Sababank is Nederlands grootste beschermde natuurgebied. 'Het is een geweldige ontdekking,' zegt Meesters op de website van Wageningen University & Research. 'De koralen die we zagen hadden geen enkele vorm van beschadiging en zagen er supergezond uit. Dit geeft ons weer wat Zijn gifkikkers echt giftig? Om het simpel te houden, ja en nee. Dat gifkikkers in het wild giftig zijn, bestaat geen twijfel over. De verhalen over indianen die hun pijlen en speren insmeren met het gif zijn geen broodje aap verhalen. Het zeer krachtige gif wordt zelfs nu door sommige stammen nog gebruikt. Maar een indiaan die zijn speer insmeert met een gifkikker die ergens in gevangenschap leeft zal niet veel vangen. Het is namelijk door hun voeding dat gifkikkers giftig worden. Door het geven van voornamelijk fruitvliegjes in gevangenschap ontwikkelen de kikkers geen gif. In het wild, waar ze bepaalde soorten termieten, mieren en mijten eten, is dit wel het geval. Veel soorten of families hebben andere insecten nodig waarmee ze hun specifieke gif kunnen produceren. Er zijn dus veel verschillende soorten gif. De gifkikker als huisdier Dat een gifkikker geen dier is om te knuffelen is wel vrij duidelijk. Waarom zou men dan een groepje gifkikkers aanschaffen? Daarvoor moet je misschien eerst eens bij anderen een kijkje nemen. Het zicht van een paludarium, ingericht met allerlei tropische planten, een watervalletje en een prachtig biotoop, zal je versteld doen staan. Als je daartussen ook nog eens felgekleurde kikkertjes ziet springen, is het helemaal te gek. Het is gewoon de 13 14
blikvanger in elke woonkamer. Door een klein groepje kikkertjes in een paludarium te zetten kan je daar uren per dag naar kijken en toch elk moment iets anders zien. Zie je de kikkertjes niet zitten, dan is er nog steeds het prachtige zicht van een tropische plantenbak. Benelux kunnen vangen die passen in een kikkermond. Deze vang je met een zeef of een vlindernetje op een plek ver weg van drukke wegen en bespoten velden. Door met je netje enkele keren door het lange gras te zwieren heb je al tal van insecten gevangen. In het wild eten gifkikkers de hele dag door, alles wat voorbijloopt wordt opgegeten. Dit kunnen we in gevangenschap moeilijk nabootsen. Als regel kan aangehouden worden dat om de 2 dagen de kikkers hun buikje moeten kunnen rond eten. Huisvesting Zowat alle gifkikkersoorten leven in een regenwoud. Dit houdt een hoge temperatuur (25 C-35 C) en luchtvochtigheid (+80%) in. Door een watervalletje te installeren met een reservoir met hierin een aquariumthermostaat krijgt men vaak al voldoende luchtvochtigheid. Indien het op deze manier nog niet warm genoeg is, kan men bovenin de bak extra lampen hangen. De temperatuur mag 's nachts een beetje dalen, maar slechts enkele graden. Er moeten wel enkele lampen aanwezig zijn voor de planten. Kikkers en planten hebben een dag- en nachtritme nodig. Sluit daarom de lampen aan op een tijdklok die hun dit ritme geeft. Aangezien de temperatuur en luchtvochtigheid van de soort afhangt kan dit hier niet allemaal gegeven worden, aangezien dit voor elke soort verschilt. Deze informatie is op het internet of in de literatuur snel terug te vinden. Een mooie gifkikker: Oophaga histrionica. Foto: alamy.com. De verzorging van de gifkikker Hoewel het maar kleine diertjes zijn vragen ze toch aardig wat verzorging. Ze hebben minstens elke 2 dagen voedsel nodig en om hun tropische leefomstandigheden na te bootsen is aardig wat apparatuur nodig. Voeding De eerste moeilijkheid is het voedsel zelf. Kikkerbrokjes bestaan niet en als ze bestaan zouden ze die niet opeten. Kikkers willen hun prooi levend. Deze bestaan uit zowat alle kleine insecten die in hun kleine bekje past. De meest gebruikelijke zijn fruitvliegen, springstaarten en wat keversoorten. Dit heeft te maken met het gemak om deze insecten zelf te kweken. Er is niet in elke stad een amfibieënwinkel. Dus elke 2 dagen naar de winkel om voedseldieren te kopen is vaak niet vol te houden. Daarnaast is een belangrijk deel van de voeding weideplankton. Dit zijn zowat alle insecten die we hier in de 15 Beplanting Naast deze basisbehoeften die nodig zijn om te overleven zijn er ook planten nodig. Buiten dat dit een streling is voor het oog zitten kikkers hier graag op, in en onder. Zowat alle tropische planten kunnen geplaatst worden. Toch is het aan te raden enkele bromelia's te planten. Deze worden gebruikt als slaap- en rustplaats. Zorg voor de rest voor voldoende beschutting. Als je overweegt om minder planten te gebruiken omdat je diertjes dan meer zichtbaar worden, is dat een slecht idee. Ze zullen zich minder veilig voelen en zich juist meer gaan verstoppen. Zorgt men voor veel schuilmogelijkheden, dan komen de kikkers vanzelf wel op de open plekken. Zeker als men ze hier altijd eten geeft. Uit de maandbladen van De Zilver Tetra en Ciliata Nieuws. Aquarium inrichten in 10 stappen Eindelijk is het zover, de benodigde spullen zijn in huis, een kapitaal is uitgegeven, het is tijd voor een mooi ingericht aquarium. Maar hoe ga je een aquarium inrichten en waar moet je op letten? Je leest het in dit artikel. 16
Vandaag even geen zin om het artikel door te lezen? Laat je inrichting dan eens door prachtige filmpjes op internet inspireren. Hoe kun je nu het beste beginnen met het inrichten van je aquarium? Vooral door de juiste informatie te lezen. Dat is nog niet zo gemakkelijk, want online word je overspoeld met informatie. Dit artikel probeert je hierin een handvat te geven. Als je echt beginnersfouten wilt vermijden, dan ontkom je er niet aan om je er verder in te verdiepen. Zelf heb ik heel veel gehad aan het bekijken van leuke aquariumdecoratie op Aquariumwarenhuis. Geeft gelijk voldoende inspiratie! Aquarium inrichten: voorbereiding Het aquarium inrichten vergt, naast alle benodigde spullen, enige voorbereiding. Laten we beginnen met vier praktische tips vooraf. Tip 1. Let bij de plaatsing van je aquarium op de lichtinval vanuit het raam, zorg dat er geen direct zonlicht in je aquarium kan schijnen. Tip 2. Bedenk vooraf de stijl van je aquarium en welke spullen je daarvoor nodig hebt. Tip 3. Zorg ervoor dat alle decoratieve spullen die later in het aquarium komen, goed schoon zijn. Tip 4. Om de algen voor te zijn is het belangrijk om meteen te beginnen met een goede hoeveelheid echte aquariumplanten. Een goed ingericht aquarium van ons bestuurslid Anne Pleiter. Aquarium inrichten: stapsgewijs Natuurlijk is een aquarium inrichten een kwestie van smaak en voorkeur. Toch is er een aantal algemene uitgangspunten die je kunnen helpen. Bovendien is het handig om je aquarium volgens een bepaalde volgorde, stapsgewijs in te richten. Aquarium inrichten vooraf: je aquarium is leeg, staat op een plek zonder zonlicht en is waterpas. De ondergrond is stevig genoeg, het aquarium is uitgespoeld en klaar voor de inrichting. 17 Nog een goed ingericht aquarium. Foto: bart-laurens.nl. Stap 1. Breng een achtergrond aan de achterzijde van je aquarium aan. Dit zorgt voor extra diepte. Bovendien zie je de bedrading van bijvoorbeeld je filter niet meer. Stap 2. Leg een laag gewassen (filter)zand (7-8 cm) op de bodem van het aquarium. Zorg dat er minder zand tegen de voorkant van je aquariumruit ligt om diepte te creëren. Vermeng het zand eventueel met bodemmeststof. Zelf gebruik ik geen voedingsbodem, omdat het niet noodzakelijk is en na verloop van tijd toch is uitgewerkt. Stap 3. Plaats het filter bijvoorbeeld rechts en de verwarming links in je aquarium. Heb je CO2 toevoer? Plaats die bij het filter zodat de CO2 zich goed door het aquarium kan verspreiden. Stap 4. Leg het decoratiemateriaal zoals stenen en hout op het zand, zoals jij dat voor ogen hebt. Je aquarium begint al een beetje vorm te krijgen. Stap 5. Vul je aquarium met lauw warm leidingwater tot ongeveer 10 cm. Dat is de gemakkelijkste manier om aquariumplanten te planten. Leg een bord op het zand en giet daar het water op. Zo blijft het zand op de juiste plek liggen. Stap 6. Plaats de aquariumplanten. Begin achteraan met de planten en werk zo naar voren toe. Zorg ervoor dat de grote planten achteraan staan, en de kleinste plantjes vooraan. Stap 7. Nu alles erin staat kan je aquarium helemaal worden gevuld. Giet niet zomaar een emmer water in je aquarium, want dan vliegen het zand en de planten alle kanten op. Giet het water bijvoorbeeld via je hand in het aquarium. Stap 8. Zet je filter, verwarming (tussen 21-26 o C) en eventueel je CO2-systeem aan en laat alle rondzwervende stofjes zakken. Stap 9. Voeg direct meststoffen toe. Zelf (redactie Betta Splendens Frans Verweg), ben ik fan van de EasyLife producten. Voeg volgens de instructies toe en blijf dat gestructureerd doen. 18
Stap 10. Na een rustperiode van ongeveer 3 weken kan het water worden getest met teststripjes (bijvoorbeeld Test 6 in 1 van Tetra of EasyLife test strips). Alles in orde? Dan kunnen de vissen worden toegevoegd. Aquarium stijlen zijn er genoeg te vinden. Google maar eens op de volgende: Hollands aquarium, aquascape of aquascaping, Afrikaans aquarium of Amazone aquarium. Zoals je hebt gemerkt komt er wel wat kijken bij het inrichten van een aquarium. Met een beetje goede moed krijg je daar een absolute blikvanger en een levend schilderij voor terug! Bron: vermelding AQUARIUMFANS. Uit: AV Betta Splendens Almelo. Is een biotoopaquarium natuurlijk? Quot homines, tot sententie, zoveel mensen zoveel meningen. Dit citaat uit het werk van de Romeinse redenaar en filosoof Cicero, is ook van toepassing op veel aspecten van onze mooie hobby. Zo ook op het inrichten van onze aquaria. De basis zal voor iedere serieuze aquariaan dezelfde zijn: het aquarium moet voldoen aan de visuele wensen van de liefhebber en tegelijkertijd een gezonde en verantwoorde leefomgeving voor de vissen zijn. Op de Nationale Cichliden dag die in het teken stond van Amerika heb ik een presentatie gehouden. Als we kijken naar de verschillende stijlen om een aquarium in te richten, kunnen we een drietal benaderingen onderscheiden: het ornamenten aquarium, het natuurlijk aquarium en het biotoop aquarium. Het ornamenten aquarium kenmerkt zich door het gebruik van onnatuurlijke materialen en kleuren, gezonken schepen, schatkisten, kunstplanten, gekleurd aquariumgrind, etc. Deze manier van inrichten staat ver van de natuur af en leunt zwaar op de persoonlijke smaak van de eigenaar. Bij het natuurlijk aquarium wordt gebruik gemaakt van natuurlijke materialen zoals stenen, hout en water of moerasplanten, waarbij een compositie wordt gemaakt met behulp van deze materialen en het visbestand eigenlijk secundair is. Voorbeelden zijn de landschappen stijl (Amano) en de ( Hollandse bak ). Het biotoopaquarium was tot een aantal jaren geleden maar mondjesmaat te zien, maar heeft de laatste jaren flink aan populariteit gewonnen. Ook hier wordt gebruik gemaakt van natuurlijke materialen zoals stenen, hout en wateren moerasplanten, waarbij de vissen en planten uit hetzelfde herkomstgebied komen. 19 Aquarium in landschappen stijl (Amano). De laatste jaren zien wij een toenemende interesse in het biotoopcorrect houden van vissen en in het bijzonder van Cichliden. Er zijn goede redenen te verzinnen om dit principe na te streven. Vissen zien er immers uit zoals ze er uit zien en dat is niet zonder reden. Hun vorm, kleur en gedrag zijn in de loop van de evolutie bepaald door de omgeving waarin zij van nature voorkomen. Maar wanneer spreekt men dan van een biotoopaquarium? Bestaat dat eigenlijk wel? En zijn daar vaste regels voor? Een echt biotoop in een aquarium bestaat niet! Nooit en te nimmer zullen wij de natuur kunnen evenaren met de mogelijkheden die wij hebben. Altijd zal er sprake zijn van een nabootsing. Maar net als bij de kunst kan een nabootsing net zo mooi zijn als het origineel. In dat licht gezien zijn sommige aquaria kunstwerken op zich. Maar wat is dan een biotoopaquarium? 20
In het verleden had ik hier een uitgesproken mening over. Men zou zelfs kunnen spreken van een puriteinse insteek. Inmiddels is mijn mening veel genuanceerder. Als er al (ongeschreven) regels zijn, dan zijn dit zaken die mensen onderling met elkaar afspreken. Maar wie bepaalt deze regels en zijn dat dan betere aquarianen? Dit zijn zaken die tegenstellingen oproepen, terwijl een hobby toch zou moeten verbroederen. Ik spreek daarom liever van gradaties binnen de hobby. Voor de een zal een aquarium met vissen en met planten uit een bepaald continent een biotoopaquarium zijn. Hier wordt vaak de term thema aquarium voor gebruikt, bijvoorbeeld met soorten uit verschillende rivieren in West- Afrika. Voor de ander een aquarium met vissen en eventuele beplanting, die alle in een bepaald gebied voorkomen, zoals bijvoorbeeld een deel van het Malawimeer. Een aquarium, ingericht voor discusvissen of maanvissen. Een goed voorbeeld van verschillende inspiraties van een biotoopaquarium is de inrichting van een aquarium voor discusvissen of maanvissen. Enerzijds kan dit een aquarium met veel beplanting en belichting zijn en anderzijds een aquarium met weinig licht en gevuld met takken en bladeren en vrijwel zonder planten. Het tweede voorbeeld is een veel realistischer weergave van de natuurlijke habitat van deze twee geslachten. Ook het eerste voorbeeld is een biotoopaquarium, alleen minder strikt. 21 Toch blijft naast het gebruik van alle mogelijke en beschikbare materialen om een bak in te richten, één ingrediënt absoluut onmisbaar: de fantasie van de persoon die voor de bak staat. Zelfs in het geval van een uitermate geslaagde poging om een realistisch biotoop te creëren is een beetje fantasie nodig om de grenzen en beperkingen van het aquarium weg te denken. Het wegwerken van de apparatuur kan hierbij een handje helpen, door zo min mogelijk afleiding te creëren. Binnen de eerder genoemde schaalverdeling zien we wel een toenemend streven naar het hoogst haalbare. Dat is niet alleen een trend die we in Nederland zien. Ook internationaal is er steeds meer aandacht voor deze manier van aquaria inrichten. Door de opkomst van You Tube, waar grote hoeveelheden beeldmateriaal van natuurlijke biotopen te vinden zijn en de verspreiding daarvan via de sociale media (met name FaceBook), waardoor wij wereldwijd veel kennis met elkaar kunnen delen, heeft deze manier van aquarium houden de laatste jaren snel aan populariteit gewonnen. Dit heeft ook geleid tot een toename van het aantal (online) biotopen contents. Dit zijn wedstrijden waarbij deelnemers beeldmateriaal en informatie over hun biotoopaquarium aanleveren en waar een internationale jury beslist of het ingediende aquarium in de prijzen valt. Belangrijk onderdeel van het houden van een biotoopaquarium is het doen van onderzoek naar het betreffende biotoop. Dan gaat het niet alleen om de vissen binnen dit biotoop, maar ook om de waterwaarden, het klimaat, de bodemsamenstelling, de soort stenen, etc. 22
Het vergaren van kennis en vervolgens de zoektocht naar geschikte materialen om de biotoop zo goed mogelijk na te bootsen geeft hiermee een extra dimensie aan de hobby. Een gezond kritische blik is zeker van belang bij het spitten naar informatie op internet. Veel informatie op internet is gedateerd, onvolledig of simpelweg onjuist. Als men wat dieper door de vele hits op google zoekt, komt men op een gegeven moment uit bij gedetailleerde beschrijvingen van de betreffende omgeving (vaak in wetenschappelijke artikelen). Tevens vergeten we in deze digitale wereld al snel dat er binnen de hobby niets leuker is dan naar live beelden van een aquarium te kijken. Thuis of bij andere liefhebbers. Schroom daarom niet om bij een liefhebber inspiratie op te doen en met hem informatie uit te wisselen. Wat mij betreft is de definitie van een biotoopaquarium als volgt: Een zo gedetailleerd mogelijke afspiegeling van een specifiek stukje natuur dat wordt nagebootst in het aquarium. Er wordt gebruik gemaakt van natuurlijke producten en/of producten die niet van natuurlijk zijn te onderscheiden om dit te creëren. Een blik in het aquarium komt overeen met een blik onder water in het betreffende stukje rivier, meer of beek. Wat zijn de kenmerken van een ultiem biotoopaquarium? Biotoopaquaria zijn een realistische afspiegeling van de natuurlijke omgeving en het herkomstgebied van de vissen. Er wordt rekening gehouden met een natuurlijk ogende kleur van het water, bijvoorbeeld aan de hand van het type clearwhite, of blackwater. De hoeveelheid lichtopbrengst, bijvoorbeeld een diepwater biotoop voor Cyphotilapia frontosa, vraagt om een andere belichting dan een brandingszone biotoop voor Eretmodus cyanostictus (Tanganjikameer). Onnatuurlijke ornamenten worden niet gebruikt. Indien er geschikte planten voorkomen in het betreffende biotoop kan men dit uiteraard ook in het aquarium toepassen. Gebruik bijvoorbeeld geen kunstplanten. De verschillende soorten vis komen niet alleen uit dezelfde regio, maar delen ook daadwerkelijk de specifieke habitat. Dus vissen die elkaar in de natuur daadwerkelijk treffen. Uiteraard worden er geen vissen bij elkaar gezet die natuurlijke vijanden zijn. Technische hulpmiddelen worden zoveel mogelijk uit het zicht gehouden. Er zijn diverse soorten stenen, houtsoorten en bodemmateriaal waar we in de hobby gebruik van kunnen maken. Het is hierbij van belang dat men allereerst kijkt naar de invloed die deze middelen hebben op het water. Zo moeten we 23 er rekening mee houden dat de meeste houtsoorten het water zuurder maken, hetgeen niet altijd wenselijk is en sommige steensoorten kunnen juist zorgen voor harder water en ook dat is niet voor alle biotopen gewenst. Verder moeten de gebruikte materialen natuurlijk passen bij het nagebootste biotoop en de behoeften van de vissen. Met het aanbod van de gespecialiseerde handel zijn veel vis- en planten soorten uit een bepaald herkomstgebied tegenwoordig redelijk goed verkrijgbaar. Voor het materiaal waarmee wij onze aquaria inrichten ligt dat natuurlijk anders. Vrijwel niemand zal daadwerkelijk aan zand en stenen enz. uit het beoogde biotoop kunnen komen. Gelukkig zijn er tal van daar op lijkende alternatieven te verkrijgen of in onze eigen omgeving te vinden. Bekend is natuurlijk het gebruik van kien- en wortelhout. Ook zijn er steeds meer liefhebbers die gebruik maken van afgebroken takken van eik, beuk of els. Als deze lang genoeg hebben kunnen drogen en goed zijn ingewaterd, kan men deze takken gebruiken in (biotoop) aquaria. Bij tuincentra en aquariumzaken kan men stenen en kienhout vinden die qua vorm en kleur overeenkomen met die uit het daadwerkelijke biotoop. Ook zijn er tegenwoordig fraaie kunststenen verkrijgbaar of te maken, wat ook nog eens enorm scheelt in gewicht. Eretmodus cyanostictus (Tanganjikameer). Foto: tanganyika.nl. Het overgangsbiotoop Er zijn vrijwel geen grenzen aan het aantal verschillende biotopen welke we in ons aquarium kunnen nabootsen. Naast de verschillende herkomstgebieden 24
zijn er zelfs in een rivier of meer talloze biotopen die nagebootst kunnen worden. Veelal worden aquaria echter ingericht als overgangsbiotoop. Dit is natuurlijk niet zonder reden. Het gebruik van achterwanden geeft vaak al de indruk van een oever of oplopende rotswand. Ook is een overgangsbiotoop esthetisch gezien aantrekkelijker om naar te kijken dan een aquarium met alleen zand, ook al zou alleen zand wel een reële weergave van het natuurlijke biotoop van de vis kunnen zijn. Tevens kunnen in een overgangsbiotoop soorten bij elkaar worden gehouden die zich niet altijd in hetzelfde deel van een rivier of meer ophouden. Denk hierbij aan het combineren van rotsbewoners met echte zandbewoners. Biotoopaquaria en wildvangvissen In een biotoopaquarium streeft men dus naar een realistische afspiegeling van de natuur. Ook de keuze van de vissen hoort hier bij. Per definitie zullen in een dergelijk aquarium dus geen vissen worden gehouden die door menselijk toedoen niet hun natuurlijke kleur en vorm meer hebben. Vaak komt men in deze bakken dus wildvang vissen tegen. Naar mijn mening is dit geen voorwaarde. Nakweek vissen, mits beschikbaar, die wel hun natuurlijk uiterlijk hebben behouden, voldoen net zo goed en zouden misschien wel onze voorkeur moeten hebben. Al met al ben ik als liefhebber en groot fan van biotoopaquaria blij met de toegenomen interesse in het houden van vissen op deze wijze. Op de diverse fora en op internet zie ik regelmatig de meest fantastische creaties langskomen. Dit motiveert weer andere mensen om bakken op deze wijze in te richten. Tevens zorgt dat er voor dat mensen zich meer verdiepen in de natuurlijke habitat en daardoor beter op de behoeften van de vissen kunnen inspelen. Met dit artikel hoop ik dat ik mensen enthousiast heb kunnen maken om zelf ook een biotoopaquarium te beginnen. John Lugthart. Overgenomen uit: Cichlidae 42-1 februari 2016 NVC en MRC Breda. Aangeleverd door W. Völker en W.G.P. de Leeuw. Cleithracara maronii We gaan het hebben over een heel rustig en braaf visje, ook al is het een cichlide. Hij is door de jaren wat in de vergeethoek geraakt, ten onrechte trouwens en daarom deze special. Wetenschappers hebben nog niet lang geleden de naam gewijzigd in Cleithracara maronii. Bij de oudere liefhebbers is hij beter bekend als de Aequidens maronii en nog beter bekend is de Nederlandse benaming: sleutelgatcichlide. 25 Dit visje komt voor in Zuid-Amerika in Guyana, Barinastroom, de Ouanarystroom en de Orinoco delta. Ze houden van heel helder water met veel kienhout zodat ze over veel schuilplaatsen beschikken. Bij het minste gevaar duiken ze tussen de stronken om na een poosje, als het gevaar geweken is, opnieuw te verschijnen. Het liefst eten ze levend voer in al zijn vormen, maar droogvoer wordt ook graag genomen want ze zijn echt niet kieskeurig. Maar af en toe wat levend voedsel doet ze wel plezier. Diepvriesvoer is natuurlijk ook een goede vervanger. Het geslachtsonderscheid is vrij gemakkelijk. Bij het mannetje (op de foto) is de rugvin puntig en verlengd, bij het vrouwtje is die afgerond. Beide hebben een zwarte streep door het oog en een zwarte vlek (vandaar de naam) op het achterlichaam. Kweken met deze visjes is echt geen probleem. Als we er voor zorgen dat ze het naar hun zin hebben door ze in lichtzuur, zacht water te houden en ze te voorzien van wat schuilplaatsen en een platte steen (een gecamoufleerde kokosnoot of een bloempot kan ook) dan kunnen we een hoop nakweek verwachten. Het vrouwtje legt zo'n 400 eitjes. Na een dag of 3 à 4 komen de larfjes uit. We moeten ze wel voorzien van een massa pas uitgekomen Artemia naupliën. Begin maar wat flessen op te zetten, want zo een bende lust wel wat. Beide ouders doen aan broedzorg en dat is zo prachtig om te zien. Wat een mooie hobby hebben we toch! Ik vermeldde het al, het zijn heel brave visjes die niemand kwaad zullen doen, ook geen kleinere vissen. Ze kunnen gerust samen gehouden worden met o.a. Pterophyllum scalare, discussen en andere rustige vissen. Waar ze niet 26
van houden zijn nerveuze medebewoners. Zijn die in hun buurt, dan gaan ze zich terugtrekken in hun schuilplaatsen. Pierre Haeck, Aquarianen Gent. Uit: Aquavo. Foto: aquariumforum.nl. Ledenmutaties Nieuw A-lid per 1 augustus 2018 De heer A. Last, Kerkstraat 24-A, 8277 AE Grafhorst. De heer Last wordt van harte welkom geheten! Adreswijzigingen A-leden De heer J.N.J. Nelis, van: Chinook 21, 3893 CT Zeewolde, naar: Pastoor van Delftlaan 1, 5845 AJ Sint Anthonis. De heer W. Piest, van: Oostwijkstraat 33, 8331 EB Steenwijk, naar: Kornputsingel 7, 8331 JS Steenwijk. Voor wat hoort wat! Wij zijn op zoek naar nieuwe leden. Helpt u mee zoeken? Uw hulp wordt beloond. Hoe doen we dat? Iedereen die een nieuw lid aanbrengt ontvangt 6 waardebonnen. Iedere bon geeft 1,- korting op granulaat voer of ijzer (plantenvoeding) van de vereniging. De bonnen kunnen ingewisseld worden op een verenigingsavond. De bonnen zijn geldig in de op de bon vermelde periode en alleen inwisselbaar indien men lid is van de vereniging. Ook ontvangt ieder nieuw lid 6 waardebonnen! Ik meld me aan als nieuw lid. (Nieuw lid vult ook het aanmeldingsformulier op pagina 28 in.) Mijn naam is... (Dit formulier en het aanmeldingsformulier opsturen naar de secretaris.) 27 Aanmeldingsformulier AV Natuurvrienden-Zwolle Naam: Adres: Postcode en woonplaats: Telefoonnummer: E-mail adres: Geboortedatum: (Het invullen van de geboortedatum is alleen verplicht bij een jeugdlidmaatschap.) Ik wil graag lid worden met ingang van: Onderstaande tarieven gelden voor 2018. U kunt uw keuze aangeven door een vakje aan te kruisen. A lid B lid*) Begunstiger Jeugdlid Huisu bent dan als u al lid u bent dan (tot 18 jaar) genootook lid bent van geen NBAT ook lid van de NBAT een andere lid NBAT lid ook vereniging NBAT lid Inclusief Het Aquarium 9 76,50 9 52,00 en het maandblad per post Inclusief Het Aquarium 9 61,50 9 37,00 en het maandblad per e-mail Zonder Het Aquarium 9 52,50 9 37,50 9 37,50 9 28,00 en het maandblad per post Zonder Het Aquarium 9 37,50 9 22,50 9 22,50 9 13,00 en het maandblad per e-mail Zonder Het Aquarium 9 23,00 en zonder het maandblad Inclusief Het Aquarium 9 68,00 9 43,50 alleen digitaal en het maandblad per post Inclusief Het Aquarium 9 53,00 9 28,50 alleen digitaal en het maandblad per e-mail *) Als u B lid wilt worden, vul dan hier uw NBAT nummer in: 9 Ik wil graag de Nieuwsbrief van de vereniging en de Uitnodiging voor de ledenbijeenkomst per e-mail ontvangen (vul s.v.p. het e-mail adres in): Handtekening (voor jeugdleden handtekening van ouder of voogd): Formulier opsturen aan: W. Steinhoff, Van Keppelmarke 26, 8016 GK Zwolle. Of ga naar www.natuurvrienden-zwolle.nl en meldt u aan via e-mail steinhoff@natuurvriendenzwolle.nl. 28