Chiisana1 februari 2009. jaargang 9. nr. 1
Inhoud 3 Contributie 4 Bonsai evenementen 2009 4 Programma Zuid-Holland 2009 deel 1 5 De geschiedenis van mijn Chamacyparis obtusa Nana 6 wat is er waar over de import van loofbomen uit Japan en Korea? 8 Verlies/ winst: jaar 2008 9 Tiende Noelanders Trophy 2009 10 Inspiratie door de natuur 1 - Nieuw Zeeland 12 Goede kwaliteit bonsai op de interne tentoonstelling van Zuid-Holland 14 Inspiratie door de natuur 2 - Zwitserland 16 Wat kunnen we deze winter nog aan onze bomen doen? 18 Herfstworkshop met Marc Noelanders in Rotterdam 19 Een kwestie van heuvels en dalen 20 Algemene informatie en colofon 22
Contributie Programma 2009 deel 1 4 5 Voor 2009 bedraagt het lidmaatschap van onze vereniging Euro 37,50. 21 maart Denkt u eraan dit weer tijdig aan onze penningmeester Harold over te maken. Het is dan weer voorjaar en dus gaan we deze middag volop verpotten en werken aan eigen bomen. Er is gratis draad en akadama aarde van de vereniging aanwezig om te werken. Op verzoek zullen de aanwezige mentoren u advies geven en assisteren. Het rekeningnummer is 4285569 t.n.v. penningmeester bonsai vereniging Zuid Holland in Alphen a/d Rijn. Contant betalen bij de penningmeester kan natuurlijk ook altijd. Opgeven voor masterclass deelname kan via de gele inschrijfformulieren tijdens de bijeenkomsten of via Rennie de Jonge: rdjonge@xs4all.nl Tevens zullen wij deze middag, naast de maandelijkse loterij, voor de eerste keer een extra loterij houden. In deze extra loterij zal een (pré)bonsai boom verloot worden, die op onze middag van 7 februari als start materiaal aan de leden getoond is en inmiddels door Edwin Koppers tot bonsai is gevormd. We stellen ons als bestuur voor om deze werkwijze circa 4 keer per jaar terug te laten komen. Dit geeft extra inkomsten voor de vereniging en u kan er een mooie bonsai met een waarde van enkele honderden Euro s aan over houden. Bonsai evenementen 2009 Wanneer Wat en wie Waar 6-8 maart XXV EBA-ESA convention Lorca 2009 Expoflora, Lorca/Murcia, Spain 20-22 maart XIII Edizione del Congresso dei soci U.B.I. Salerno, Italy 11 en 12 april Best of British Bonsai 2009 Birmingham, UK 12 en 13 april Exposition Bonsaï Nantes, France 25 en 26 april Bonsai Challenge/ Interkoi 2009 Messe Niederrhein Rheinberg, Duitsland 7-17 mei Österreichischer Bonsaiclub Ausstellung Bad Schallerbach, Österreich www.bonsaiclub.at 16 en 17 mei Bonsai Vereniging Midden Nederland Von Gimborn Arboretum Velperengh 13, Doorn, NL 23 en 24 mei Bonsai im Norden Botanischen Garten, Kiel, D www.uni-kiel.de/botanik/botgar.html juni 2009 Bonsaishow van het Westen Delft Info: www.bonsainederland.nl TU- Botanische Tuin 13-14 juni Bonsai Faszinationen 2009 Egapark, Erfurt www.bonsai-faszinationen.de Duitsland 18 april Bruno Wijman is onze gast en zal een demonstratie geven. We stellen ons voor dat Bruno van startmateriaal een pré-bonsai gaat maken, die wij aan het eind van de middag zullen verloten. 16 mei Deze keer de jaarlijkse veiling in het voorjaar, waar u ongetwijfeld weer iets van uw gading zult vinden. Zowel bonsai, als potten, boeken etc. kunnen vanaf 12.30 uur ter veiling aangeboden worden. Aangezien wij deze middag ook een azalea tentoonstelling houden, is het maximum aan te leveren veilingkavels gesteld op 3 stuks per lid. Bij afwijking van dit aantal graag v.t.v overleg met de veilingmeester, Hans van Beek. Eén van onze mentoren, Edwin Koppers, zal voor de veiling een inleidend verhaal over azalea s/ rododendrons doen. De maand mei is een goede tijd om deze bomen tentoon te stellen, daar de meeste dan prachtig in bloei staan. 6 juni De eerste middag dit jaar bij Deshima wordt een werkmiddag aan eigen bomen, met gebruik van draad en grond van de vereniging. Alvorens we gaan werken aan eigen bomen, zal Teunis Jan Klein een inleidend verhaal houden van circa één uur. Hij gaat ons leren welke pot het beste bij welke boom past, waarbij gekeken wordt naar zowel de kleur als de vorm van de pot. 27 juni Werkmiddag met Piet Hoek. Het wordt een middag in Boskoop, waar alle leden actief aan deel kunnen nemen. Piet zal in de NBV courant van het volgende Bonsai Focus nummer nog een juiste omschrijving geven, wat deze middag de bedoeling is om met zijn allen te doen. Juli en (t/m 28) augustus 2009 geen bijeenkomsten i.v.m. vakanties. 29 augustus komt Marc Noelanders naar Boskoop
De geschiedenis van 6 7 mijn Chamacyparis obtusa Nana 5. 1. 6. Door Florrie Huyer Mijn vader kocht deze boom op een veiling van bonsaivereniging Zuid-Holland in 2000. Hij moest voor mij voor één of ander afscheid een cadeautje uitzoeken en had gedacht om dan maar een bonsai te kopen en dat werd deze boom. Hij vond de stam en wortelvoet erg mooi en dat was ook zo, alleen.. Die pruik er bovenop, wat moest je daarmee. 2. In 2003 heb ik hem meegenomen naar Teunis Jan en zoals gewoonlijk zag hij er wel wat in. De eerste styling was om de karaktertak en een van de toptakken naar beneden te buigen, dit was best een zware ingreep. Ook omdat we het al vrij laat in het seizoen deden en het gelijk daarna heel warm werd, maar gelukkig, alles ging voorspoedig. Eind 2007 hebben we de laatste puntjes op de i gezet. In 2008 in de pot gezet die ik het beste bij hem vond passen. Dit was toch ook weer een grote ingreep, omdat een groot stuk van de wortels eraf moest. Maar de boom is zo gezond, dat hij ook daar geen last van heeft gehad. Nu mag hij naar de interne tentoonstelling, ik ben benieuwd wat andere mensen ervan vinden. Voor mij is en blijft het een kanjer. Daarna moest nog een achtertak gedeeltelijk weg gehaald worden. Op de interne tentoonstelling 2008. 3. 4.
Winst-Verlies: Jaar 2008 8 9 10 WAT IS ER WAAR OVER DE IMPORT VAN LOOFBOMEN UIT JAPAN EN KOREA? Door Piet Hoek Onder Bonsailiefhebbers is de laatste tijd onrust ontstaan over de import van veel mooie soorten bomen uit Japan, Korea enz. Dit in verband met het voorkomen van de boktor. Dit insect graaft zich in de stammen van o.a. Loofbomen. Op den duur betekent dit de ondergang van de boom. Het betreft o.a. Acer, Fagus, Malus Cotoneaster, enz. Ook in Nederland is deze tor al herhaalde malen gesignaleerd maar nog veel meer bijvoorbeeld in Noord Italie. De EEG heeft de import van deze soorten NIET verboden. Kijk dus niet vreemd op als je ergens acers of zo ziet staan ook niet na november van dit jaar. De Plantenziektekundige diensten van de Europese landen hebben maatregelen geformuleerd om uit te sluiten dat de Boktor zich verder over het Europese grondgebied uitbreidt. Deze maatregelen bestaan onder meer uit een zeer uitgebreide en intensieve controle van de exporterende landen. Uiteraard zijn er ook maatregelen genomen door de ontvangende landen. Die bestaan uiteraard weer uit een intensieve controle op de plaats van aankomst. De planten die naar ons verzonden gaan worden dienen vergezeld te gaan van een additional declaration, opgemaakt door de PD van de exporterende landen waaruit kan blijken dat de planten afkomstig zijn uit een Contributie 2008 1.835,00 Contributie 2009 37,50 Contributie 3 jaar 1.100,00 Winkel 2.191,95 Loterij 1.395,50 Demo s etc. 600,00 Rente 16,93 Veiling 137,45 Totaal 7.314,33 Saldo per 01-01-2009 Inkomsten Postbank 336,56 Spaarrekening 1.292,68 Winkelkas 466,60 Kas 25,15 Eigen vermogen 2.120,99 Uitgaven NBV 750,00 Winkel 1.904,10 Lief en leed 116,85 Zaalhuur incl. consumpties 724,25 Loterij 952,40 Bankkosten 90,43 Bureaukosten, reiskosten 501,57 Demo s/workshops/tentoonstelling 960,00 Chiisana 325,00 Lening 750,00 Werkmiddag 90,00 7.164,60 batig saldo 149,73 Totaal 7.314,33 Winkel voorraad 1.978,50 Reserve jaar 2 (3 jaar contract) 866,67 Reserve jaar 3 (3 jaar contract) 866,67 Verlies door schade (Potten) 125,00 a. onbesmet gebied b. gekweekt zijn onder fysieke omstandigheden die besmetting uitsluiten, bijvoorbeeld onder netten c. gekweekt zijn in een besmettingsvrij gebied beschermd door een bufferzone. Het gevoel bestaat bij de importerende vakhandel dat allereerst zal moeten blijken hoe met de nieuwe voorschriften wordt omgegaan en wat de mogelijkheden zullen zijn om in de toekomst toch voor een ongestoorde import van bomen te zorgen. De toekomst zal uitwijzen hoe het allemaal zal gaan, maar paniekreacties als zou de Acer enz. uit Japan verleden tijd zijn, vinden we op het ogenblik zeker overdreven. Inkomsten Contributie 2.250,00 Winkel 2.500,00 Veiling 150,00 Loterij 1.500,00 Demo s etc. 600,00 Rente 15,00 Begroting 2009 Uitgaven NBV 750,00 Winkel 1.750,00 Loterij 900,00 Demo s/workshops/tentoonstelling 1.100,00 Zaalhuur incl. Consumpties 750,00 Bankkosten 100,00 Bureaukosten e.d 400,00 Chiisana 650,00 Lening 500,00 Werkmiddag 100,00 Reserve 15,00 December 2008 7.015,00 7.015,00
10 11 Tiende Noelanders Trophy door Piet Hoek, januari 2009 2. 3. Ik zou dit verhaal ook de volgende titel hebben kunnen meegeven: VAN EEN KLEINE CLUBTENTOONSTELLING NAAR EEN INTERNATIONAAL TOPEVENEMENT IN 10 JAAR Het duurde soms meer dan 20 minuten aanschuiven zoals de Belgen zeggen voordat je een kaartje had om de bomen te zien en je geld te kunnen kwijtraken dit weekend in Heusden Zolder. Druk, druk, soms te gek op de zaterdag, maar daarom niet minder gezellig.de eerste duizend bezoekers kregen een leuk cadeau van de club dat algemeen werd gewaardeerd. Een boek over de eerste 2 jaar van de Trophy is in voorbereiding. Echt goeie demo s van Salvatore Liporace, Kevin Willson en Dana Quattlebaum uit Amerika, de zaal was meestal vol. Zondagochtend de nieuwe talenten van het vorige jaar. Ook hierbij was het druk en zijn er leuke bomen gevormd. 4. 5. 1. Hierbij zijn foto s van 1 De winnaar Acer Buergerianum van Udo Fischer.(D) Nominaties voor: 2 Crataegus (Meidoorn) van Tony Ticle (GB) 3. Pinus Sylvestris van Carlos van der Vaart (N)! 4. Taxus Cuspidata van Mauro Stemberger (It) 5. Bougeanville van Graham Potter (GB) 6. Juniprus Rigida van Ian Stewardson (GB) De prijzen van de Shohin waren voor onze Nederlandse deelnemers : 6. 7. 7 Maarten van der Hoeven en 8 Midden Nederland NBV 9 De prijs voor het beste boom van een Clublid Taxus Cuspidata van Alda Clijsters (B) 8. 9.
12 Inspiratie door de natuur(1) Nieuw Zeeland Twee hele bekende boomsoorten van het Noordereiland willen we hier naar voren halen. De Kauriboom (Agathis Australis) is de grootste en meest bekende, inheemse Nieuw Zeelandse boom. Het is een soort conifeer die voorkomt in het subtropische deel van het Noordereiland. Niet mooi qua vorm, want hoe groter en dikker de boom hoe massiever de kroon. Lage takken breken. Maar de bomen en hun wortelvoet zijn indrukwekkend groot. Op de Redwood van Amerika na is het de grootste boomsoort ter wereld. We hebben de Tane Mahuta (Maori voor Heer van het woud ) bezocht. Deze boom is ca. 1500 jaar oud en 52 m.hoog, heeft een diameter van 4,4 m. en de eerste tak begint pas op 17,7 m van de grond. Bepaald geen bonsai formaat! Daarnaast hebben we aan de kust van het Noordereiland veel Pohutukawa s gezien. Door hun rode bloemen in november/ 13 Door: Teus en Carla Omdat Teus en ik elkaar ooit hebben ontmoet tijdens een reis naar Nieuw Zeeland, hadden we onszelf voorgenomen nog eens samen terug te gaan. Dit hebben we in november 2008 gedaan. Inmiddels hebben we onze bonsai-hobby en met die blik is Nieuw Zeeland nog een stukje mooier. Overal in het land staan oude bomen, soms in een slechte toestand, maar met prachtige vormen, volkomen natuurlijk ontstaan. Veel soorten zijn inheems en voor ons onbekend, gemengd met boomsoorten die ook in Europa voorkomen en met vele soorten palmvarens. Oorspronkelijk was NZ voor 70% bedekt met bossen en het was een sterk geïsoleerd gebied. Vulkaanuitbarstingen, het verbranden van bossen door Maori (zij verbouwden gewassen op de veraste bodem) en door uitgebreide ontginning door de Europeanen zijn er veel bossen verdwenen. Onderweg zagen we vanuit onze camper vaak kleine groepjes of solitair staande oude bomen: oude juniperussen, pinussen en op taxisbomen gelijkende soorten. In de kuststreken zagen we naast 2 en 5 naalden dennen ook 3 naalden dennen. We hebben ons laten vertellen dat Pinus Radiata in de bosbouw (export)veel voorkomt. in de natuur voorkomen. Gelukkig hoef je daarvoor niet naar Nieuw Zeeland, dichterbij is dat ook te zien! Vanwege de tijd hebben we geen contact gelegd met bonsaiverenigingen, die er volgens het internet zeker zijn. De (weinige) bonsai die we in tuincentra hebben zien staan waren van een slechte kwaliteit. We hebben wel een erg interessante tuin bezocht (Hamilton Gardens) waar een Chinese en een Japanse tuin waren ingericht. Kortom deze vakantie was in vele opzichten prachtig, veel inspirerende natuur met prachtige bomen en een heerlijk klimaat! december zijn ze in NZ bekend als Christmas Tree. Deze bomen groeien in allerlei vormen aan de kust en in combinatie met goudgele stranden en de blauw-groene zee bieden ze een prachtige aanblik. We hebben ze als cascade-achtige vormen en als meerstam uitgebreid kunnen bewonderen. Fascinerend om te zien dat de natuur aan de andere kant van de wereld ook dit soort vormen creëert, zonder dat een mens daar de hand in heeft gehad. Een vriend van Teus in NZ plaagt ons vaak, dat wij aan boompje pesten doen. Maar als je dit soort bomen in de natuur tegenkomt in al hun pracht, dan weet je weer dat wij niets anders doen dan vormen creëren, die ook
14 15 1e prijs keurmeester en 2e publieksprijs- Alex Straver 1e prijs shohin - Piet Hoek Goede kwaliteit bonsai Zaterdagmiddag 21 juni was Concordia het toneel van de jaarlijkse interne tentoonstelling van de club uit Boskoop. Er waren veel bomen en de kwaliteit was over het algemeen heel goed. Ieder jaar is het weer beter, er zit een duidelijk stijgende lijn in. Er werd esthetisch gekeurd door Huib Baden met assistentie van Edwin Koppers. Mevrouw Annemarie Scholten en haar dochter waren gekomen om de Gerrit Scholten trofee uit te reiken, een herinnering aan wijlen Gerrit Scholten die jarenlang het gezicht van de vereniging bepaalde. Een zéér geanimeerde bijeenkomst, veel werk werd weer verzet door de kernploeg van de vereniging, die bijna de hele dag in de weer was om het evenement te realiseren. De prijzen, een uiteraard niet te verwaarlozen onderdeel van het feest, werden als volgt verdeeld: 3e prijs keurmeester - Eric Ruyter 4e prijs keurmeester - Ramon Smit op de Interne Tentoonstelling van Zuid Holland. Keurmeester 1e prijs en Gerrit Scholten Trofee Cedrus atlantica Alex Straver 2e prijs Pinus parviflora Eric Ruyter 3e prijs Juniperus squamata Eric Ruyter 4e prijs Larix decidua Ramon Smit 1e prijs Sho-hin compositie Piet Hoek Publieksprijs: 1e prijs Pinus parviflora Eric Ruyter 2e prijs Cedrus atlantica Alex Straver 3e prijs Carpinus turczaninovi Piet Hoek 1e prijs voor de beste loofboom : Carpinus turczaninovi Paul van Vuuren 2e prijs en 1e publieksprijs - Eric Ruyter 1e prijs beste loofboom - Paul van Vuuren
18 16 17 Door: Teus en Carla Zwitserland Inspiratie door de natuur(2) prachtig om te zien. Op een nabijgelegen pas zagen we oudere pinussen, die mooie wortelvoeten hadden gevormd over de rotsbodem. Teus probeert uit gevonden zaad pinussen op te kweken (dus we moeten oud worden!) en ook dat lukt aardig. Bomen met een natuurlijke uitstraling blijven we het mooiste vinden. Maar nu we letten op naaldbomen in de natuur zien we dat dood hout en grillige vormen bij dat soort bomen heel natuurlijk zijn. Dus inmiddels hebben we ook steeds meer belangstelling voor naaldbomen en proberen nu ook feeling te krijgen voor de verzorging en de mogelijkheden van onze naaldbomen. We hopen dat ze heel lang een mooie en gezonde aanwinst zullen blijven voor onze verzameling! Toen wij in 2001 met onze eerste bonsailessen begonnen bij Teunis Jan, hadden we alleen loofbomen. Deze bomen spraken ons het meeste aan. Teus had in zijn tuin diverse acers en die vonden we prachtig als bonsai. De laatste tijd groeit er steeds meer interesse voor naaldbomen. Tijdens onze vakanties in Zwitserland begonnen we te kijken naar pinussen, die we tijdens wandelingen in de vrije natuur tegenkwamen. Inderdaad met prachtige wortelvoeten, yin en shari door de elementen gevormd. Met grote bewondering voor hun overlevingskracht, want ze groeien in de buurt van de boomgrens en krijgen sneeuw en flinke vorst over zich heen. En dan nog de stenige bodem, zodat de wortels hun weg moeten banen in die harde onderlaag. Al enkele jaren volgen we een kleine Pinus (Sylvestris?) die op een steen groeit met een minimale hoeveelheid grond. Als we in Zwitserland zijn, klimmen we een paar honderd meter omhoog om hijgend vast te stellen dat hij het overleefd heeft. Zijn moeder staat wat hogerop de berg,
18 Door Piet Hoek Wat kunnen we deze winter nog aan onze bomen doen? Herfst workshop met Marc Noelanders in Rotterdam door Piet Hoek. 19 December 2008 We hopen dat de bomen op de een of andere manier tegen winterse omstandigheden zijn beschermd. Coniferen bij voorkeur wat licht, voor loofbomen is dat niet nodig. Alhoewel veel bomen tegen winterweer bestand zijn is het toch beter om in IEDER geval Azaleas, Acer buergerianum, Pyracantha, Cotoneasters en Ulmus bij vorst tijdelijk binnen te zetten. Stekken van alle bomen zijn vorstgevoelig. Sub-tropische bomen zoals olijven, thijm, rozemarijn enz. beschermen tegen vorst, bij goed winterweer kunnen ze eventueel tijdelijk buiten staan. Azaleas moeten bij goed weer buiten minstens 4 uur zon hebben. Ik houd mijn azaleas vorstvrij. Bij strenge vorst is het beter alle bomen tijdelijk te beschermen. Al die verhalen van: ik laat ze allemaal buiten staan worden op een goeie of slechte dag toch afgestraft. Bij dagen achter elkaar regen is het noodzakelijk de bomen eventueel tijdelijk uit de regen te zetten. De zorg die we in de winter aan de bomen geven wordt in het voorjaar uitbetaald omdat de wortels minder hebben geleden door kou en vocht. Als dit nog niet gedaan is kunnen we bij alle Pinussen nog naalden plukken. We kunnen ook nog wat naalden laten staan, die dienst doen om de knoppen gedurende de winter te beschermen. De laatste pluk doen we dan eind februari. We kunnen, om de etages te verbeteren, nog veel takken bedraden en in vorm zetten. Ook aan onze andere naaldbomen kunnen we nog werken. Met de schaar kunnen we de overmatige groei van de afgelopen zomer wegknippen en de vorm van de boom verbeteren. Eventueel ingegroeide bedrading verwijderen en takken die nog niet goed zitten opnieuw bedraden. De loofbomen kunnen allemaal bekeken worden, ingegroeid draad verwijderen, nieuwe takken bedraden en in vorm zetten. Bij ALLE bomen kan de toplaag van de aarde verwijderd worden samen met eventueel onkruid en mest, de pot opnieuw bijvullen met akadama. Met borsteltjes eventueel aan de stam of de wortelvoet onstaan mos verwijderen. Eventueel de potten schoonmaken. Zo, nu staan ze er weer netjes bij tot de zon weer gaat schijnen. Tenslotte : Bomen die een intensieve behandeling hebben ondergaan als plukken, bedraden en zware snoei, kunnen we bij vorst beter niet buiten zetten. Het weekend van 18 oktober 2008 zag voor de laatste keer dit jaar de klas van Noelanders weer bijeen. Het was een geanimeerde bijeenkomst waarbij de leerlingen allen bij iedere boom betrokken werden. Dit lokte veel discussie uit maar uiteindelijk overtuigde Marc iedereen van zijn gelijk. Zijn uitgangspunt : Maak iets anders dan de standaard boom. Zoek verder, vindt een nieuwe oplossing die zich onderscheidt van de middelmaat. Dat dat geen ijdele woorden zijn blijkt uit de fantastische bomen die weer werden gemaakt uit goed- maar niet uitzonderlijk uitgangsmateriaal. Dan blijft de vraag Waarom kunnen we het zelf niet zo? - Antwoord : Niet iedereen kan een Popstar worden, je moet het HEBBEN. Dat Marc het heeft blijkt uit de foto s, waarbij steeds het uigangsmateriaal te zien is en daarna de voorlopig voltooide boom. Enkele bomen zijn nog onder handen en die foto s hopen we de volgende keer te tonen. Aandacht trokken enkele yamadori van Juniperus Sabina die superieur loof laten zien, dat zeker vergelijkbaar is met het loof van Juniperus chinensis Itoigawa De Itoigawa is bezig de tot nu toe veel gebruikte chinensis te vervangen. Het voordeel is een betere kleur en véél minder werk, omdat de variëteit langzaam groeit en het loof toch de mooie kleur behoudt. De volgende bijeenkomsten zijn gepland voor 21 februari en 25 april 2009. Opgeven is mogelijk, de vaste deelnemers hebben in het algemeen voorrang.
20 Een kwestie van heuvels en dalen 21 Bij naaldbonsai zoals bijv. Juniperus, Chameaciparis en Pinus is het toepassen van Jin en Shari van groot belang. Mooi dood hout draagt namelijk in grote mate bij aan de illusie van ouderdom. De indruk van hoge leeftijd is toch één van de belangrijkste kenmerken van bonsai. Sommige bonsailiefhebbers vinden al dat dode hout aan bijv. een Juniperus onnatuurlijk en zien liever een mooie gave stam met prachtig vol loof. Een kwestie van persoonlijke smaak, maar stokoude coniferen in de wilde natuur hebben door de jarenlange invloed van natuurelementen eigenlijk altijd dood hout. Bijv. als er bij een grote boom een tak afsterft, is er geen hovenier die de tak afzaagt zodat hij netjes dicht kan groeien. Er blijft dan een afgebroken stuk over (Jin). Onder die dode tak zal de voedende levenslijn afsterven (Shari) en daaronder zal ook de wortel afsterven. De schors op de afgestorven delen zal er in de loop van de jaren afrotten en het dode hout verbleken door invloed van de zon. Wij proberen die natuur te immiteren en daarom hebben bonsaïsten dood hout in de naaldbomen. Als je op het punt staat om shari aan te brengen in je boom waar moet je dan op letten? 1] Laat de boom zelf vertellen waar shari komt. Dit geeft het meest natuurlijke effect. Een shari loopt altijd mee met de richting van de vezels van het hout. 2] Zoek de actieve en minder actieve sapstromen op de stam. Als je de stam bestudeert zie je dat er dikkere en dunnere vertikale banen lopen (heuvels en dalen). De heuvels zijn de actieve levenslijnen. De dalen zijn weinig actief of reeds dood. Maak daar de shari! Want in de natuur zou daar ook shari ontstaan. 3] Kijk welke takken sowieso verwijderd (moeten) worden Bepaal of je de tak Jin wilt maken, of wllt verwijderen en laten dichtgroeien. Als het Jin wordt, zul je er direct onder een stukje shari kunnen maken. 4] Voorkant. Denk vooruit. Het begin van de levenslijn dient zichtbaar te zijn aan de voorkant. Anders lijkt de boom dood. Laat bij het kiezen van de beste voorkant van de bonsai de (toekomstige) jin en shari meespelen. Plan waar de shari zal komen en stem daar de voorkant op af. Dit is bij naaldbomen minstens net zo belangrijk als bijv. de stambeweging, wortelvoet en takaanzet. 5] Shari als optisch truukje. Met shari kun je de vorm van een stam beïnvloeden. Zo kun je bijv. de tapsheid of beweging van een stam verbeteren door schors weg te halen waardoor de stam daar smaller lijkt. 6] Maak een shari in stappen. Al je shari aanbrengt op levende delen, doe dat dan niet in één keer. Dit is veiliger voor de boom. Teken de geplande shari met een krijtje op de stam. Dit voorkomt fouten. Afhankelijk van de vorm en karakter van het startmateriaal kan Shari in basis op 3 manieren. (uiteraard zijn hier variaties op mogelijk) 1] enkele levenslijn aan de stambasis 2] 1 of 2 levenslijnen parallel lopend aan de stam 3] Als een slang draaiend om de stam.
20 Bonsaivereniging Zuid-Holland 23 www.bonsaiverenigingzuid-holland.nl Bijeenkomsten: Eenmaal per maand op zaterdag, behalve juli en augustus. Harmoniegebouw Concordia, P.A. van Neslaan 4, Boskoop. Tijd 13.00-17.00 uur, T 0172 212146 Op de bijeenkomsten wordt ervaring en kennis uitgewisseld. Werkvormen zoals workshop, demonstratie, boombespreking en excursie wisselen elkaar af. Er is gelegenheid aan eigen bomen te werken, advies te vragen, boeken te lenen en er is een winkel om de benodigdheden voor de hobby aan te schaffen. Elke maand wordt een loterij gehouden. Contributie 2009: 37,50 per kalenderjaar, Girorekening: 4285569 t.n.v. AFD ZH VAN DE NEDERL BONSAI VERENIGING te Alphen aan den Rijn. Nieuwe leden betalen tevens 10,- inschrijfgeld. Na betaling ontvangt men een pasje van het jaar/de jaren die betaald zijn. Wie na 1 juli lid wordt betaalt 22,50 contributie voor 2009. Voor vragen over het lidmaatschap kunt u contact opnemen met Lenie May: T 010 8889214, E-mail: maylen@casema.nl CHIISANA is het ledenbulletin van Bonsaivereniging Zuid-Holland en betekent kleintje. De vereniging is aangesloten bij de Nederlandse Bonsai Vereniging, de NBV. Dit bulletin wordt samengesteld door en voor de leden en verschijnt minstens twee keer per jaar. Opmaak en redactie: Manon Jamin, info@m-jamin.speedlinq.nl. Kopij, tekst en/of foto s zijn altijd van harte welkom. De mening van de inzenders van artikelen kan verschillen met de opvattingen van de redactie. Bestuur: Hans van Beek, voorzitter T 078 6212936 Harold Boekholt, penningmeester T 0172 742389 Rennie de Jonge, secretaris intern T 071 5314060 Manon Jamin, secretaris extern T 010 4612665 Huib Baden, lid T 079 3418626 Alex Straver, lid T 015 3107101 Vaste ondersteuners: Ledenadministratie Winkel en loterij Bibliotheek Webmaster Catering Grafisch ontwerp Lenie May Nell Baden en Yvonne van Beek John Bal Frank Snijdewint Concordia (Karin en René) Manon Jamin
24 Ontwerp omslag Edwin Koppers en Manon Jamin