Volgens de wetgeving is een voertuig "uitzonderlijk" als het breder is dan 2,55 meter. Gelukkig bestaat er een uitzondering voor landbouwvoertuigen. Deze worden pas vanaf 3 meter bestempeld als "uitzonderlijk", maar dan moeten ze voldoen aan deze 3 voorwaarden: - Hun maximale snelheid moet beperkt worden tot 30 km/u. - Het moet gaan over verplaatsingen van de hoeve naar het veld of omgekeerd. - De gemakkelijk opplooibare delen van de machine worden opgeplooid en de gemakkelijk afneembare delen worden afgenomen. Niet alleen de breedte is bepalend of een voertuig "uitzonderlijk" is of niet. Ook de hoogte, massa en lengte is bepalend. Zo is het voertuig uitzonderlijk als het hoger is dan 4 meter. Voor de lengte wordt er onderscheid gemaakt tussen een enkelvoudig voertuig en een tractor met getrokken werktuig. Een enkelvoudig voertuig kan een tractor met een gedragen werktuig zijn (bvb tractor met combinatie zaaimachinc) of een zelfrijder (bvb een zelfrijdende aard appel rooier). Een enkelvoudig voertuig langer dan 12 m wordt beschouwd als "uitzonderlijk". Met een getrokken voertuig wordt een tractor met sleep bedoeld (bvb. een tractor met een getrokken aardappelrooier). Deze combinatie mag maximaal 18,75 meter zijn om buiten de normen van "uitzonderlijk vervoer" te vallen. Echter ook hier valt een uitzondering te bemerken voor landbouwvoertuigen. De maximale lengte wordt opgetrokken tot 25 meter voor getrokken landbouwvoertuigen die zich binnen een straal van 25 km van de boeve begeven en maximaal 25 km/u. rijden. :onderlijk vervoer? GEEN UITZONDERLIJK VERVOER De vergunning uitzonderlijk vervoer wordt verder opgesplitst in 4 categorieën. De uiterste grenzen die gehanteerd worden in categorieën l en 2 worden beschreven in figuur 1. De vergunning categorie l is 5 jaar geldig terwijl categorie 2 slechts l jaar geldig is. Categorieën 3 en 4 komen normaalgezien niet voor in het landbouwmilieu. Deze vergunningen zijn dan ook respectieve] ijk slechts 4 en 2 maand geldig. Administratie bij uitzonderlijk vervoer Er dienen 2 administratieve handelingen vervult te worden bij voertuigen die behoren tot de categorie "uitzonderlijk vervoer". Als eerste dient het landbouwvoertuig te beschikken over een Proces-Verbaa! van Goedkeuring (PVG). Hiervoor moet het formulier 78/4 (zie figuur 41 ingevuld worden. Aan Tut ibrmulïcr moeten duidelijke en nauwkeurige foto's met daarop de voornaamste afmetingen vermeld van het geheel van het voertuig bijgevoegd worden. Dat wil zeggen van de landbouwtractor uitgerust met zijn verschillende gedragen werktuigen of van het zelfrijdende landbouw materieel. Let er op dat de nuerplaat op de foto's duidelijk leesbaar is. Nadat de Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer dit formulier hebben ontvangen, wordt een uitnodiging tot betaien van de som van 63 (stijgt ieder jaar met index) toegestuurd per voertuig. Het duurt, wel zeer lang (soms tot l jaar) vooraleer deze vergunning effectief verkregen wordt. Daarom wordt aangeraden om een kopie van de aanvraag in de tractor te bewaren in afwachting tot het definitieve PVG. Het PVC is levenslang geïdig zolang de karakteristieken van het voertuig niet wijzigen. - Breedte S 3 m - Lengte < 12 m (enkelvoudig voertuig) of < 18,75 m (getrokken voertuig) of 25 m (getrokken voertuig binnen straal 25 km en max 25 km/u.) ÜBCgïïCiaE. ', D ^ TT,,. ~+-T>mt TTTr^fl-»'' " Hoogte < 4 rn '^ AA t Massa conform technisch reglement TZONDERiljK VERVOER (categorie i)» GEEN VERGUNNING NODIG - Breedte < 3,5 ra - Lengte < 19 m (enkelvoudig voertuig) of < 27 m (getrokken voertuig) - Hoogte < 4 m - Massa conform technisch reglement VERGUNNING 5 JAAR GELDIG UITZONDERLIJK VERVOER (categorie 2) rsi»-«^- -' TF"T""Tl*-" T*- ^W A A- - Breedte < 4,25 m - Lengte < 22 m (enkelvoudig voertuig) of < 30 m (getrokken voertuig) - Hoogte < 4,5 m - Massa groter dan technisch reglement maar < 90 ton VERGUNNING l JAAR GELDIG S 10/11/2011 13
Remsysteem aanhangwagens Eënassige aanhangwagens met een MTM van max. 750 kg moeten niet voorzien zijn van een reminricnting. Voor aanhangwagens met een MTM tot 8 ton is een mechanisch aangestuurde bedrijfsrem toegestaan. Tot 11 ton mag de bedrijfsrem hydraulisch aangestuurd worden. Als de MTM van de aanhangwagen rneer dan 22 ton bedraagt, zijn pneumatische reen verplicht. De rem van het trekkend voertuig moet gekoppeld zijn aan de bedrijfsrem eens de MTM van de aanhangwagen hoger is dan 3500 kg. Maximale massa's voor landbouwvoertuigen De maximaal toegelaten massa of MTM is de optelsom van het eigen gewicht van het voertuig en het maximale laadvermogen. De MTM beschreven in het technisch regiement is afhankelijk van het aantal (wiel)assen. Motorvoertuigen met max. 2,3 en 4 assen mogen respectievelijk 19, 26 en 32 ton wegen. Aanhangwagens (geen opleggers) met een centrale enkelvoudige as mogen max. 10 ton wegen, met een tandemas max. 18 ton en met een tridemas max. 24 ton. Voor landbouvvaanhangwagens wordt terug een uitzondering gemaakt. De MTM voor landbouwaanhangwagens uitgerust met een hydraulische bedrijfsrem is max, 22 ton met een maximum onder de assen van 20 ton. Voor vrachtwagens en opleggers worden andere gewichten gehanteerd. Uiteraard mag het voertuig in geen gevat de MTM beschreven op het keuringsbewijs of het identificatieplaatje overschrijden. B;* YIJ33J 312214T67 FENDI -jf'fr l DtNTl Fl C ATI ËVE RS LAG /CM Lanübouw/Eoiücuwüekitor IL sltcu H/HS/2D33! Figuur 2: Keuringsbewijs tractor In België mogen de voertuigen op de openbare weg een MTM hebben van max. 44 ton. In Nederland is dit max. 50 ton. In Zweden en Finland mogen vrachtwagens in binnenlands vervoer zelfs 60 ten wegen. Ten tweede is een vergunning 'uitzonderlijk vervoer' nodig om met het brede voertuig op de openbare weg te mogen rijden. Hiervoor moet sinds 2011 een retributie van 75 (bedrag kan tevens stijgen door indexering) worden betaald. Zoals reeds eerder vermeld is deze vergunning 5 jaar geldig voor voertuigen die behoren tot de eerste categorie van uitzonderlijk vervoer en l jaar geldig voor de tweede categorie. Eén vergunning kan worden aangevraagd voor 3 landbouwtrekkers of zelfrijders (chassisnuers). Het is wel zo dat de vervangende voertuigen of zelfrijders een gelijk aantal assen moet hebben en moet voldoen aan dezelfde karakteristieken zoals maximale lengte, breedte, hoogte en massa. Er kan met andere woorden l vergunning uitzonderlijk vervoer worden aangevraagd voor 3 zclfrijdende aardappelrooicrs die hetzelfde aantal assen hebben en die ongeveer dezelfde karakteristieken hebben. De vergunning 'uitzonderlijk vervoer' is op 2 manieren aan te vragen: elektronisch (online via internet) of schriftelijk (aangetekend versturen). De methode die het meest gebruikt wordt en ook aangeraden wordt, is deze via het internet. Eerst moet een registratieformulier worden ingevuld op http://www.mobilit.fgov.be/nvindcx.htm (klikken op Weg -> Goederenvervoer -> Uitzonderlijk vervoer -* Registratieformulier voor een online aanvrager). Na registratie wordt binnen de 2 dagen een email verstuurd met een persoonlijke gebruikersnaam en paswoord om een online aanvraagformulier in te vuüen. Het onjine aanvraagformulier moet digitaal ondertekend worden met een elektronische identiteitskaartlezer. Een handleiding voor het online aanvraagformulier staat op dezelfde website. De vergunning, weigering of vraag naar meer info wordt in regel binnen de 5 werkdagen na aanvraag verstuurd. Voertuigen zonder vergunning of met vergunningen waarvan de technische gegevens (afmetingen, massa) verschillend zijn van de werkelijke riskeren een boete van 100 tot 1375. De hoogte van de boete is afhankelijk van de afmetingen (lengte, breedte, hoogte) en massa. Signalisatie bij uitzonderlijk vervoer Volgende zaken zijn verplicht aan te brengen bij uitzonderlijk vervoer van landbouwvoertuigen: SïgnaHsatieborden - 2 Rechthoekige borden (geen stickers!) van minstens 1,25 m op 0,25 ra met de vermelding 'UITZONDERLIJK VERVOER' in hoofdletters. De tekst heeft een minimale hoogte van 12 cm. De borden worden zodanig gemonteerd dat het ene langs voor en het andere langs achter zichtbaar is. Uitzonderlijke voertuigen zonder een correct geplaatst bord riskeren een boete van 150. De onderste rand van de panelen is geplaatst op een hoogte tussen minimum 0,4 rn en maximum 2 m gemeten van op de grond. Indien om technische redenen de maximale hoogte niet gevolgd kan worden, kan een grotere hoogte worden toegelaten. Indien hier niet aan voldaan wordt, kan een boete van 150 opgelegd worden. Deze horden moeten verwijderd worden van zodra het voertuig niet meer uitzonderlijk is. - 4 Vierkante borden met een zijde van 0,50 meter bestaande uit schuine afwisselend rode en witte lichtweerkaatsende strepen. 2 borden worden vooraan geplaatst en 2 achteraan hetzij op het voertuig, hetzij op de lading. Deze borden worden zoveel mogelijk op de rand van het werktuig geplaatst. Ze worden gemonteerd op een hoogte, gelegen tussen 0,25 meter en 1,50 meter van de grond. Een grotere hoogte kan toegelaten worden indien het om technische redenen niet toegelaten is om het bord lagerte plaatsen. Breedtehorden die ontbreken of foutief geplaatst zijn kunnen verantwoordelijk zijn voor een boete van 300. Verlichting - Eén of meer lichten, wit vooraan en rood achteraan, zijn op de breedteborden gemonteerd en zijn in werking tijdens de volledige duur van het vervoer. - De dimlichten van het voertuig zijn permanent in werking. 14 10/11/2011
Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer Mobiliteit en verkeersveiligheid Directie Inschrijvingen en Homologaties Voertuigen Dienst Homologaties Vooruitgangstraat 56-1210 BRUSSEL - Tel 02/277 30 50 FORMULIER 78/4 Alleen te gebruiken voor landbouwmachines en landbouwtrac toren die uitrusting dragen en waarvan de afmetingen uitzonderlijk zijn. Voor andere voertuigen dienen andere formulieren gebmikt te worden; wend U tot de dienst. Aanvraag om afwijking van de bepalingen van het koninklijk besluit van 15 maart 1968, houdende algemeen reglement op de technische eisen waaraan de auto's en hun aanhangwagens moeten voldoen. AANVRAGER : VOERTUIG : Naam en voornaam of firmanaam : Aard : Adres : Merk en type : Chassisnuer : Nieuw op : Plaatnuer : Telefoon ; Afinetingen: Nr. P-V.G. of P. V.B (*): Vooroverbouw A (Voor) met eventueel «cdragen werktuig: Wielbasis: Totale lengte mes gedragen wcrktuig(ert) : Ach tero verbouw B (Achter) met gedragen werktuig : Breedte met gedragen werktuig: Hoogte: j Ondergetekende verzoekt bij deze om afwijking van de voorschriften van bovenvermeld koninklijk besluit voor wat betreft de afmetingen van bedoeld voertuig. Hij verklaart tevens dat het voertuig aan alle andere voorschriften van dat besluit voldoet en dat de gegevens naar waarheid vermeld werden. Datum: Naam + functie: Handtekening: (*) P.V.G. = Proces-Verbaal van Goedkeuring P.V.B. = Proces-Verbaal van Benaming www.mobilit.fgov.be.be
l VtrL Wordt binnenkort verwacht... Momenteel wordt er onderhandeld om de afmetingen van de signalisatieborden te wijzigen. Dit omdat het niet altijd evident is om een geschikte plaats te vinden om de borden op te hangen. Deze wetgeving is wel nog niet goedgekeurd, maar zal er hopelijk weldra komen. Het bord met de tekst "UITZONDERLIJK VERVOER" zou verkleinen tot minstens 1 m op 16 cm (figuur 5). Het zou tevens mogelijk worden om in plaats van dit bord een geet vierkant bord te plaatsen met een zwart pictogram (figuur 6). Tekst > 12 cm l UITZONDERLIJK VERVOERjf«-*- Lengte > 1 m»~ Figuur 5: bord uitzonderlijk vervoer - Vooraan op de cabine van het voertuig moeten minstens 2 geeloranje permanent brandende knipperlichten zichtbaar zijn over een hoek van 270. - Achteraan het voertuig (ofhet werktuig) moet uiterst links één geel- oranje permanent brandende knipperlicht zichtbaar zijn over een hoek van 180. Indien de knipperlichten ontbreken of'niet in werking zijn tijdens het transport over de weg kan een boete aangerekend worden van 200. Figuur 8: knipperlichten bij uitzondertijk ven/oer Omdat uitzonderlijke voertuigen meer risico lopen dat ze het verkeer kunnen hinderen, is het verplicht om 2 schijven van het verkeersbord C3, een tweede gevarendriehoek en 2 draagbare oranjegele flashlichten in de cabine van het voertuig te hebben (zie iïguur 9). Op deze manier kan het verkeer omgeleid of gewaarschuwd worden van een eventuele wegversperring. Indien deze 3 zaken niet aanwezig zijn in de cabine van de trekker, kan u een boete riskeren van 150. Een iluojasje wordt tevens sterk aangeraden voor uw eigen veiligheid. Figuur 6: alternatief bord uitzonderlijk «ervoer De 4 rood-wit gearceerde breedteborden zouden een minimale grootte krijgen van 42 op 42 cm. Omdat vierkante borden soms moeilijk te plaatsen zijn. zouden tevens rechthoekige borden toegelaten worden in de toekomst. Deze borden zouden dan een afmeting krijgen van 56 x 28 cm of 80 x 14 cm. Merk op dat de 3 verschillende varianten van het bord ongeveer dezelfde oppervlakte hebben. De diagonale strepen moeten 7 tot 10 crn breed zijn en geplaatst worden onder een hoek van 45 tot 60. i -f" Figuur 9: Signalisatie aanwezig in cabine Waarschuwtngs- versus begeleidingsvoertuigen Voertuigen breder dan 3,5 m, langer dan 30 m of met een massa groter dan 90 ton moeten verplicht aangekondigd worden door een begeleidingsvoertuig met verkeerscoördinator. Het begeleidingsvoertuig kan een personenauto, auto voor dubbel gebruik of lichte vrachtauto zijn. Het voertuig moet geel zijn met op de voor en achterzijde afwisselend rode en witte strepen. Vooraan zijn de witte reflecterend, achteraan de rode. Tevens moeten 2 oranjegeel knipperlichten op het dak aanwezig zijn die rondom zichtbaar zijn en samen met de dagrijlichten altijd branden als een uitzonderlijk voertuig aangekondigd wordt. ;.< : '- : ;-:. 47 i', m Figuur 7: Nieuwe afinetingen fareedteborden :; Op 3 november 2011 verscheen in het staatsblad een versoepeling op deze wetgeving. Landbouwvoertuigen breder dan 3,5 meter maar smaller dan 4,25 m, korter dan 27 m, lager dan 4 m en waarvan de massa's voldoen aan deze beschreven in het technisch reglement mogen door een waarschuwingsvoeruig worden aangekondigd in plaats van een begeleidingsvoertuig als de verplaatsingen gebeuren binnen een straal van 25 km rond de exploitatiezetel of bet erf. Een waarschuwingsvoertuig is een gewoon alledaags voertuig met zowel Figuur 10: collage uitzonderlijke voertuigen met hun signalisatie 16 10/11/2011
Vtrkttr vooraan en achteraan een paneel met opschrift "UITZONDERLIJK VERVOER" en l oranjegeel zwaailicht op het dak dat rondom zichtbaar is. Het paneel en het knipperlicht moeten verwijderd worden van zodra het voertuig geen uitzonderlijk voertuig meer begeleidt. Tevens moeten de dagrijlichten (of indien deze niet werken de dimlichten) net zoals het zwaailicht van dit voertuig altijd branden als het voertuig zich op de openbare weg begeeft. Let wel dat deze wetgeving enkel van toepassing is voor landbouwvoertuigen. Indien een landbouwvoertuigen een lading bevat dat niets met de landbouwactiviteit te maken heeft (denk maar aan een kraan die getransporteerd wordt) vaït deze niet onder deze wetgeving en moet deze aangekondigd worden door een bcgeleidingsvoertuig in plaats van een waarschuwingsvoertuig. Een waarschuwings- of begeleidingsvoertuig rijdt vooraan het konvooi. Echter, als het landbouwvoertuig op een weg rijdt verdeeld in 4 of meer rijstroken waarvan er ten minste 2 bestemd zijn voor iedere rijrichting, rijdt het waarschuwings- of begeleidingsvoertuig achteraan. Indien het uitzonderlijk voertuig in het geheel niet aangekondigd wordt, kan een boete van 300 geriskeerd worden. Uitzonderlijk vervoer of niet? Toch belangrijk! Ook a! behoort uw voertuig niet tot de wetgeving uitzonderlijk vervoer. Toch moet uw voertuig op punt staan als het zich op de openbare weg begeeft. Als volgt enkele belangrijke zaken waar best op gelet wordt: - Boorddocumenten aan boord: gelijkvormigheidsattest, inschrijvrngsbewijs. keuringsbewijs, verzekeringsbewijs, rijbewijs chauffeur, eventueel vergunning uitzonderlijk vervoer... - Reen moeten ten allen tijde goed werken. - Nuerplaat goed leesbaar en verlicht met wit lampje. - 1 of 2 zwaailichten + verlichting gebruiken tussen het vallen van de avond en het aanbreken van de dag of wanneer het zicht beperkt is tot 200 m. - Richtingsaanwijzers moeten goed werken. - Achteruitkijkspiegels en ruitenwissers zijn in prima staat. - Aan de achterkant van de tractor moet de snelheidsplaat goed leesbaar zijn; reflectoren en stoplichten zijn in prima staat. - Aanhangwagens langer dan 3 m moeten zijreflectoren hebben met een maximale onderlinge afstand van 3 m. Figuur n: Een waarschuw!ngsvoertuig (links) versus een begeleidingsvoertuig (rechts) Extra maatregelen voor uitzonderlijk lange voertuigen Enkelvoudige uitzonderlijke voertuigen langer dan 19 m moeten vooraan en achteraan minstens l gestuurde as hebben. Bij een uitzonderlijke sieep langer dan 27 m moet het langst getrokken voertuig minstens één gestuurde as hebben. Op uitzonderlijke voertuigen langer dan 22 m moet op beide zijden en over de gehele lengte van het geladen uitzonderlijk voertuig een retro-reflecterende markering aangebracht worden. - indien een gedragen of getrokken werktuig het zicht op de achterkant van de tractor beleert moeten de richtirtgsaan v/ijzers, snelheidsplaat, nuerplaat en stoplichten gekopieerd worden achteraan het werktuig zodat achterliggende wagens dit kunnen zien. - Aanhangwagens (figuur 12) moeten achteraan 2 driehoekige rode achterreflectoren hebben, nchtingsaanwijzers. een snelheidsplaat en een nuerplaat. Tot slot... Een correcte signalisatie verlaagt de kans op ongevallen. Als uw voertuig voldoende zichtbaar is op de weg, kan u na een eventueel ongeval tevens niet venveten worden dat anderen u niet gezien hebben (aansprakelijkheid!). Aanzie deze extra signalisatie dus niet als een hinderpaal, maar als een middel om uw veiligheid en die van anderen te garanderen. Ing. Xavier Desmet 10/11/2011 17
Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer Mobiliteit en Verkeersveiligheid Directie Verkeersveiligheid- Dienst Uitzonderlijk vervoer City Atrium -4de verdieping - Vooruitgangstraat 56 1210 Brussel Tel.: +32 (0)2 277 3111- Fax: +32(0)2 277 40 17 AANVRAAGFORMULIER VOOR VERGUNNING UITZONDERLIJK VERVOER (In toepassing van het Koninklijk Besluit van 02/06/2010 betreffende het wegverkeer van uitzonderlijke voertuigen) A.1. Aanvrager Naam (of firma): Maatschappelijke zetel: Straat: A. Algemene informatie BTWNr(ofNrRijksreg.): Postcode: Lokaliteit: E-mail. ; Tel. : A.2. Gebruiker D Zelfde als aanvrager Naam (of firma): Adres: Straat: Fax: Land: Postcode: Lokaliteit: Land: D Sleep Trekkend : van Getrokken*fmodules**D): voertuigen: ( Duwer :) D Enkelvoudig voertuig zonder lading: Type: D Enkelvoudig voertuig met lading: (modu/es**d ) fi. T ype van uitzonderlijk voertuig Aantal Chassisnuer van voertuig aslijnen Hoofd Vervangend met zelfde karakteristieken ' niet invullen indien de totale massa en de massa per as van het uitzonderlijk voertuig (vak C) voldoen aan het Technisch reglement. "'voor de voertuigen samengesteld uit meerdere modules, gelieve de voorziene tabel toe te voegen met aanduiding van de chassisnuers van de modules. C. Karakteristieken van het uitzonderlijk voertuig (alles inbegrepen) Lengte (cm) Breedte (cm) Hoogte (cm) Massa (kg) D massa voldoet aan Technisch Reglement C] massa voldoet niet : Voertuigfiche toevoegen : Massa : D. Type vergunning D Voertuig categorie 1 : D Alle weqen in België D Reisweg : (de gedetailleerde reisweg dient bijgevoegd) n Bijkomende lege reisweg(en) Van : Postcode : Ö Grens Tot : Postcode : d Grens D Voertuig categorie 2 : D Zone 25 km voor landbouw voertuig D Alle wegen in België voor voertuig van speciale constructie d Netwerk autosnelwegen D Netwerk klasse 90 D Reisweg : (de gedetailleerde reisweg dient bijgevoegd) Q Bijkomende lege reisweg(en) Van : Postcode : LT] Grens Tot : Postcode : Q Grens Q Voertuig categorie 3 : D Netwerk klasse 120 G Netwerk klasse 90 voor kraanauto van 96T D Netwerk kranen voor kraanauto met massa > 96T D Reisweg : (de gedetailleerde reisweg dient bijgevoegd) D Bijkomende ledige reisweg(en) Van : Postcode : D Grens Tot : Postcode : Q Grens D Voertuig categorie 4 : D Reisweg : (de gedetailleerde reisweg dient bijgevoegd) D Bijkomende lege reisweg(en) Van : Postcode : D Grens Tot : Postcode : d Grens E. Aard van de lading Type van lading : Specifiëren : De aanvrager verklaart de aanvraag voor oprecht en waarheidsgetrouw. Datum: Handtekening van de aanvrager: www.mobilit.fgov.be uitzonderlijk vervoer aanvraagdocument.be