PRIJS VAN ELEKTRICITEIT EN AARDGAS IN BELGIË, IN DE 3 REGIO S EN IN DE BUURLANDEN 14 juni 2018 De CREG houdt in het kader van haar algemene monitoringtaken gegevensbanken bij met de prijzen van elektriciteit en aardgas in België, in de 3 regio s (Vlaanderen, Brussel, Wallonië) en in de omringende landen (Duitsland (DE), Frankrijk (FR), Nederland (NL) en het Verenigd Koninkrijk (UK) 1 ). Zij werkt hiervoor op basis van de methodologie zoals ontwikkeld door Frontier Economics 2. Deze methodologie 3 vertrekt vanuit de totale factuur voor de eindklant, van waaruit de verschillende samenstellende delen van de energieprijs worden afgezonderd. Als basis voor de totale factuur aan de eindklant wordt vertrokken van een gewogen gemiddelde energieprijs op basis van: - het standaardaanbod van de standaardleverancier in een bepaalde regio; - het beste aanbod in dezelfde regio van deze standaardleverancier; - een concurrerend aanbod van de op één na grootste leverancier op de markt 4. Deze manier van werken zorgt ervoor dat de prijs vergeleken wordt op basis van de meest representatieve contracten in de markt. Er wordt rekening gehouden met een aantal onderscheiden exploitatiegebieden van distributienetbeheerders, waardoor ook geografische spreiding in de prijsvergelijking wordt meegenomen. Teneinde de prijsvergelijking zo transparant mogelijk te laten verlopen, wordt elke component van de energieprijs in zijn meest zuivere vorm voorgesteld. Dit wil onder andere zeggen dat de kosten voor hernieuwbare energie, in België inbegrepen in de leveranciersprijs, en de kosten voor openbare dienstverplichtingen, in België vooral toegeschreven aan de distributienetbeheerders, werden uitgezuiverd en integraal aan de heffingen werden toegewezen. Voor elektriciteit worden de prijzen weergegeven voor: - residentiële klanten met een jaarverbruik van 3.500 kwh met een enkelvoudige meter; - professionele klanten met een jaarverbruik van 50.000 kwh met enkelvoudige meter. 1 De resultaten voor het Verenigd Koninkrijk zoals weergegeven in deze nota worden beïnvloed door de evolutie van de EUR/ wisselkoersen. Verschuivingen in de rangschikking moeten daarom met enige omzichtigheid te worden bekeken. Voor het Verenigd Koninkrijk zijn de energieprijzen aangeboden aan kmo s en zelfstandigen niet publiek beschikbaar. In de methodologie werd daarom geopteerd om de beschikbare residentiële prijzen toe te passen op het vooropgestelde profiel voor kmo s en zelfstandigen en dit zowel voor elektriciteit als voor aardgas. 2 International comparison of electricity and gas prices for household Final Report on a study prepared for the CREG, October 2011, http://www.creg.be/nl/publicaties/studie-f20111026-1 3 De door Frontier Economics ontwikkelde methodologie werd in de loop van 2012 door de CREG verder verfijnd, door onder andere: een aantal bijkomende distributienetbeheerders toe te voegen aan de Belgische cijfers, voor geen enkel land rekening te houden met kortingen, een aantal producten te updaten, etc. 4 Deze werkwijze impliceert dat leveranciers met een beperkt marktaandeel niet worden opgenomen in de vergelijking. 1/11
Voor aardgas worden de prijzen weergegeven voor: - residentiële klanten met een verbruik van 23.260 kwh/jaar; - professionele klanten met een verbruik van 100.000 kwh/jaar. De weergegeven prijzen zijn gebaseerd op de prijsformules en tarieffiches, zoals gepubliceerd door de leveranciers op hun website 5 voor de betreffende maanden en houden geen rekening met kortingen. Het zijn all-in prijzen en bevatten naast de kost voor energie ook de netvergoedingen (transmissie en distributie), de heffingen en de btw 6. Elk semester publiceert de CREG een overzicht van de evolutie van de energieprijzen in België, in de drie regio s en de omringende landen. Figuren 1 tot en met 4 hieronder geven een overzicht van de verschillende componenten van een gemiddelde jaarfactuur voor zowel de Belgische regio s als voor België in haar geheel en haar buurlanden, met name Duitsland, Frankrijk, Nederland en het Verenigd Koninkrijk: - prijs van elektriciteit voor residentiële klanten - prijs van elektriciteit voor professionele klanten (kmo s en zelfstandigen) - prijs van aardgas voor residentiële klanten - prijs van aardgas voor professionele klanten (kmo s en zelfstandigen) Het gaat telkens om een vergelijking met het vorige semester (in dit geval het 2de semester 2017) en met hetzelfde semester in het vorige jaar (in dit geval het 1ste semester van 2017). 5 Alle opgenomen prijzen werden geverifieerd via een externe prijssimulator. 6 Er wordt voor KMO s en zelfstandigen (professionele klanten) geen rekening gehouden met BTW, aangezien deze recupereerbaar is. 2/11
Figuur 1 Gemiddelde jaarfactuur Elektriciteit residentiële klant 3/11
Figuur 2 Gemiddelde jaarfactuur Aardgas residentiële klant 4/11
Figuur 3 Gemiddelde jaarfactuur Elektriciteit professionele klant 5/11
Figuur 4 Gemiddelde jaarfactuur Aardgas professionele klant 6/11
In figuren 5 tot en met 8 zien we de evolutie (in euro per MWh) van de verschillende componenten alsook de evolutie van de totaal prijs voor de gemiddelden van de laatste drie semesters, zijnde het 1 ste semester 2017, het 2 de semester 2017 en het 1 ste semester 2018 voor de 5 landen uit de internationale prijsvergelijking. Hieruit kan duidelijk afgeleid worden dat de evolutie van de zuivere energiecomponent -geliberaliseerd marktsegment- niet de enige bepalende factor is voor de evolutie van de totaal prijs. De totaal prijs wordt zowel bepaald door de zuivere energiecomponent, als door componenten die zich in de gereguleerde markt bevinden, met name de netvergoedingen, de heffingen en BTW (voor residentiële klanten). Zo valt het op dat in België de totaal prijs voor elektriciteit ten opzichte van hetzelfde semester in 2017 licht is gedaald voor zowel residentiële als professionele klanten, terwijl dit voor aardgas voor beide klantengroepen is gestegen. Deze daling bij elektriciteit is in hoofdzaak toe te schrijven aan de (sterke) daling van de heffingen (en in mindere mate de zuivere energiecomponent voor residentiële klanten) en een licht stijgende evolutie van de netvergoedingen, terwijl bij aardgas de heffingen eveneens dalen maar minder sterk waardoor deze daling de stijgingen van de andere componenten niet kan compenseren. Zo is voor elektriciteit de gemiddelde zuivere energiecomponent voor een residentiële klant ten opzichte van het 1 ste semester 2017 gedaald met 1,44% terwijl de gemiddelde totaal prijs gedaald is met 2,67%; voor een professionele klant betreft dit een stijging van de gemiddelde zuivere energiecomponent met 2,65% terwijl de gemiddelde totaal prijs gedaald is met 0,12%. Voor aardgas zien we de gemiddelde zuivere energiecomponent voor respectievelijk een residentiële klant dan wel een professionele klant stijgen met enerzijds 6,61% en anderzijds 6,87%, terwijl de gemiddelde totaal prijs hier eveneens stijgt met respectievelijk 4,05% en 4,30%. 7/11
Figuur 5 Evolutie van de verschillende componenten alsook van de totaal prijs Elektriciteit residentiële klant 8/11
Figuur 6 Evolutie van de verschillende componenten alsook van de totaal prijs Aardgas residentiële klant 9/11
Figuur 7 Evolutie van de verschillende componenten alsook van de totaal prijs Elektriciteit professionele klant 10/11
Figuur 8 Evolutie van de verschillende componenten alsook van de totaal prijs Aardgas professionele klant 11/11