Geachte collega, Met genoegen hebben wij de aanmelding van uw leerlingen voor de voorronde van de Nationale Aardrijkskunde Olympiade 2004 ontvangen. U ontvangt hierbij de opgavenpakketten, het bronnenboekje en de toelichting voor docenten met het scoreformulier. Daarnaast informeren wij u over de te volgen procedures. De voorrondetoets Wij vragen u de toets af te nemen gedurende twee klokuren (120 minuten) op 17 maart a.s. U kunt eventueel uitwijken naar 18 of 19 maart 2004. Evenals vorige jaren willen we u enige speelruimte bieden bij de planning van de voorronde op uw school. Uitgaande van de voor een olympiade onontbeerlijke sportiviteit vragen wij u om de toets af te nemen, de opgaven weer in te nemen en geen ruchtbaarheid te geven aan het flexibele tijdstip van afname van de toets. Op deze wijze denken wij een redelijke waarborg te hebben voor de vergelijkbaarheid van de werken. Leerlingen dienen tijdens de toets de beschikking te hebben over een exemplaar van de Grote Bosatlas, 52e editie of 51e editie. Daarnaast mogen ze gebruik maken van een rekenmachine, een liniaal of een geodriehoek en kladpapier. De toets wordt gemaakt op officieel schoolpapier. Correctie Wij vragen u het gemaakte werk te corrigeren volgens het bijgevoegde correctiemodel, met inachtneming van de scoringsvoorschriften. De scores van uw kandidaten dient u vervolgens op het te kopiëren scoreformulier (achterin de toelichting voor docenten) in te vullen. Dit formulier en de werken van de leerlingen met een score van 40 punten of meer van uw school ontvangen wij graag uiterlijk maandag 29 maart a.s. op de SLO. Opgaven, die na deze datum binnenkomen, kunnen in verband met een strakke planning helaas niet meer in behandeling genomen worden, dat wil zeggen dat ze niet meer naar de correctiecommissie worden verzonden. U kunt de werken (indien gewenst aangetekend) als volgt adresseren: SLO Nationale Aardrijkskunde Olympiade secretaresse Marian Bijkerk Postbus 2041 7500 CA Enschede De ingestuurde werken worden nogmaals bekeken door de olympiade correctiecommissie, waarna de 25 beste kandidaten worden uitgenodigd voor de eindronde. Correspondentie over de voorronde is niet mogelijk. De uitslag van de tweede correctie is bindend. De door u ingestuurde werken worden niet geretourneerd. Ze worden na de prijsuitreiking vernietigd. Eindronde Olympiade De resultaten van de voorronde worden op 16 april bekendgemaakt aan de scholen van de 25 eindrondedeelnemers. Daarnaast wordt de lijst met eindrondekandidaten die dag gepubliceerd op de KNAG website (www.knag.nl). Hebt u op 20 april geen bericht ontvangen dan is er geen van uw kandidaten tot de eindronde van de olympiade doorgedrongen. De eindronde van de Nationale Aardrijkskunde Olympiade 2004 wordt gehouden op 9, 10, 11 juni a.s. op de NHTV te Breda. De deelnemers aan de olympiade, hun docenten en de schoolleiding ontvangen hierover informatie op school (medio mei 2004). Voorafgaand aan de eindronde is op vrijdag 14 mei voor de deelnemers de mogelijkheid een veldwerktraining te volgen in Breda. Informatie hierover ontvangen zij te zijner tijd. Indien u naar aanleiding van de voorrondetoets of de olympiade nog vragen heeft, dan kunt u contact opnemen met: SLO, Han Noordink, tel. 053 4840258 (email: h.noordink@slo.nl). Wij wensen uw kandidaten veel succes! 1
Correctievoorschrift Voorronde Nationale aardrijkskunde Olympiade 2004 Aanwijzingen voor de docent/corrector Algemene regels 1. De docent/corrector is verplicht het scoringsvoorschrift voor de scoring van de voorronde van de nationale aardrijkskunde olympiade toe te passen. 2. De docent/corrector doet een scorevoorstel. De correctiecommissie bepaalt de eindscore. 3. De correctiecommissie van de olympiade bepaalt de rangorde van de beste 25 kandidaten. 4. De uitslagen van voorronde en eindronde zijn bindend. Deelname aan de olympiade impliceert aanvaarding van deze condities. Scoringsregels 1. De docent/corrector vermeldt de scores per (deel-)vraag in de kantlijn van het werk.de totaalscore van iedere kandidaat wordt op een aparte lijst vermeld. 2. Bij de scoring van een onderdeel van het schriftelijk werk zijn alleen hele punten geoorloofd. Een toegekende score kan nooit lager zijn dan 0. 3. Een volledig juiste beantwoording van een vraag levert het aantal punten op dat in het antwoordmodel als maximumscore staat aangegeven. 4. Voor het schriftelijk werk kunnen maximaal 60 scorepunten toegekend worden. 5. Indien een gegeven antwoord niet in het antwoordmodel voorkomt en dit antwoord op grond van aantoonbare vakinhoudelijke argumenten als juist of gedeeltelijk juist gekwalificeerd kan worden, moet het aantal beschikbare punten geheel of gedeeltelijk aan het gegeven antwoord worden toegekend naar analogie of in de geest van het antwoordmodel. 6. Indien in een gegeven antwoord een gevraagde verklaring, uitleg of berekening ontbreekt, dan wel foutief is, kunnen geen punten worden toegekend, tenzij in het antwoordmodel anders is aangegeven. 7. Bij de uitlegvragen wordt gelet op de volledigheid van de uitleg. Bij een volledige uitleg moet niet alleen de oorzaak, reden, of verklaring worden gegeven maar ook een onderbouwing met een bron of een opbouw van de uitleg in twee stappen. Voor zo n volledige uitleg zijn meestal 2 scorepunten te verdienen.voor een uitleg die gedeeltelijk juist is, kan de beoordelaar 1 scorepunt toekennen. 8. Indien in het antwoordmodel een gedeelte van het antwoord tussen haakjes staat, behoeft dit gedeelte niet in het antwoord van de kandidaat voor te komen. 9. Indien een kandidaat bij een opsomming meer antwoorden geeft dan er expliciet gevraagd worden, dan komen alleen de eerst gegeven antwoorden voor beoordeling in aanmerking. 10. Bij sommige vragen moet er eerst een keuze gemaakt worden die vervolgens toegelicht/ beargumenteerd moet worden. Vaak wordt er dan voor deze keuze geen score toegekend maar wel voor een juiste/passende toelichting/argumentatie. Het verdient aanbeveling de scoring van het werk per vraag uit te voeren en tijdens de scoringsprocedure de volgorde van werken enkele keren te wijzigen. Dit om ongewenste beoordelingseffecten tegen te gaan. 2
A Het kanaal Almelo-Nordhorn (totaal 14 punten) 1 In beide gevallen betreft het een grensoverschrijdend project waarbij de Duitsers pas later het ontbrekende deel aanleggen. Maximumscore 3 2a keileem (aan of nabij het oppervlak) 1 2b keileem is een taaie, moeilijk te bewerken grondsoort 1 2c kaart 40A, 41A of B (51e druk: 36A, 37A of B) 1 3 Een van de onderstaande: kaart 35 of 37 (51e druk: 31 of 33) 1 Hier staat het kanaal Almelo-Nordhorn niet op 1 kaart 58A (51e druk: 52A) 1 Hier staat geen blauw lijntje wat zou kunnen duiden op vervoer over water 1 4a Het kanaal is een ecologische verbindingszone voor flora en fauna / is onderdeel van de Ecologische Hoofdstructuur: kaart 61D (51e druk: 55D) 1 4b de bovenlokale/regionale/nationale/internationale schaal 1 Maximumscore 3 5 Drie van de onderstaande: regulatiefunctie / afwateringsfunctie cultureel-historische functie / industrieël-archeologische functie recreatieve functie per juiste functie 1 6 C 1 Uit de argumentatie moet blijken dat het kanaal op dit punt door een bos loopt 1 3
B De Schelde stroomt door menig dilemma (totaal 15 punten) 1 estuarium / trechtermonding 2 Voorbeelden van juiste nadelen zijn: De vaargeul is minder diep en dus is de haven voor grote zeeschepen alleen bij vloed bereikbaar 1 door de aanwezigheid van sluizen is er geen open verbinding met zee 1 3 Meer landinwaarts is het estuarium nauwer 1 daardoor wordt het water daar meer opgestuwd dan aan het begin van het estuarium 1 4 Bij afsluiting van de Westerschelde wordt de toegang tot de havens van Antwerpen en Gent geblokkeerd. 5 Op fluviale schaal vormen de Westerschelde en de Schelde één geheel. Van zeespiegelstijging hebben beide landen last. Alleen een gezamenlijke aanpak werkt. 6 Maatregelen Doel In conflict met.. 1 Aanleg van de Overschelde 1: overtollig water snel lozen 1: milieu: handhaving waterkwaliteit Oosterschelde 2 Uitbaggeren van de Westerschelde 2: verbetering van de toegankelijkheid van Antwerpen 2: milieu: natuurelementen verdwijnen 3 Van Vlissingen een voorhaven maken 4 Ontpolderen van de Braakman 3: Grotere zeeschepen kunnen hier hun goederen lossen / vermijden van moeilijk bevaarbaar traject 4: Overstromingsgebied bij stormvloed 3: (vervoers)economie:langere aanvoerroute naar Antwerpen / overladen noodzakelijk 4: veiligheidsgevoel van de burgers (zij willen dat niet met de watersnoodramp van 1953 in herinnering) Opmerking: Alleen per combinatie van juiste antwoorden in de 2e en de 3e kolom 1 7a Tracé bij Kruiningen loost meer zeewaarts (dus minder vervuild water / water met verdunde vervuiling) op de Oosterschelde 1 7b Tracé bij Bath loost overtollig water het snelst op de Oosterschelde 1 8 Eén van de onderstaande: open verbinding met zee direct aan zee gelegen 9 Zeebrugge ligt ver van een economisch interessant achterland en is er ook minder goed mee verbonden, bijv. geen autowegverbinding. 4
C De ruimtelijke structuur van Europa in de toekomst (totaal 15 punten) 1 Het kaartbeeld van de kaarten 2 en 3 laat zien dat het (spoor)wegverkeer in Noord-Nederland minder intensief is dan in de rest van ons land. Dit komt overeen met het kaartbeeld van kaart 1 waar Noord-Nederland buiten de It-Brit-as valt. 2 Politiek-economisch argument vóór: het kan ten dele tot een as uitgroeien omdat Tsjechië, Slowakije en Hongarije ook deel gaan uitmaken van de EU, maar Joegoslavië zal die aansluiting missen, omdat het er geen deel van gaat uitmaken (en zal dus met tariefmuren / handelsbeperkingen te maken gaan krijgen) 2 Infrastructureel argument tégen: er zal nog veel aan de infrastructuur moeten worden verbeterd, want de onderlinge verbinding via wegen en waterwegen zijn niet zo gunstig en of de spoorlijn die wel alle hoofdsteden met elkaar verbindt zo efficiënt is, mag worden betwijfeld 2 3 De kaart vermeldt niet de in ontwikkeling achtergebleven gebieden in het westen, noorden en oosten van Europa. 4a 4b 4c De twee problemen zijn: toenemende verkeerscongestie/files 1 toenemende milieuoverlast (lucht/geluid) door met name de zware vrachtwagens 1 Uit een vergelijking van de grafieken blijkt dat in Zwitserland veel meer vrachtwagens op de trein worden gezet om zo de Alpen te passeren 1 Zwitserland hoeft als niet-eu-lid geen rekening te houden met EU-regels over transport, Oostenrijk wel 1 5a ontwikkeling in de EU-landen: er is sprake van afvlakking van de groei 1 argument: er vindt verzadiging plaats 1 5b ontwikkeling in de kandidaat-eu-landen: aanvankelijk grote groei, daarna afvlakking 1 argument: na een aanvankelijke groei vindt later verzadiging plaats 1 5
D Kashmir, kruitvat klem tussen India en Pakistan (totaal 16 punten) Maximumscore 5 1 Voorbeelden van juiste antwoorden zijn: Boeddhisten Ladakh: regionalisme 1 Hindoes/moslims rondom stad Jammu: regionalisme 1 Sjiïtische moslims (Gilgit/Baltistan): regionalisme 1 Sunnieten/Kashmiri s in de Vallei: irredentisme, want aansluiting bij Pakistan 1 (separatisme mag worden goed gerekend, want de meeste inwoners streven naar onafhankelijkheid van zowel India als Pakistan) Pandit: regionalisme 1 Maximumscore 3 2 Alleen door Kashmir in te delen in de woongebieden van diverse etnische groepen/volkeren 1 en vervolgens deze (woongebieden van) etnische groepen toe te delen aan India en Pakistan 1 is te zien dat buiten Kashmir dezelfde etnische groepen/volkeren leven waar zij zich bij willen aansluiten 1 3 In één staat wonen verschillende volkeren 1 Eén volk woont verspreid over verschillende staten 1 4 Uit de argumentatie moet blijken dat: India Ladakh en Jammu krijgt en een deel van Kashmir uitgezonderd de Vallei 1 Daar wonen Boeddhisten / Hindoes / moslims die geen Kashmiri spreken en geen banden/overeenkomsten hebben met (sunnitische) moslims in Azad en de Vallei 1 Pakistan de Vallei en Azad Kashmir krijgt 1 met overwegend een moslimbevolking 1 5 Een voorbeeld van een juist antwoord is: site: Islamabad ligt vlak bij de grens met het betwiste gebied Jammu en Kashmir in het dichtbevolkte deel van Noord-Pakistan. 1 situation: Islamabad heeft een strategische ligging ten opzichte van het buurland India (Jammu en Kashmir); informatie over Jammu en Kashmir is sneller beschikbaar / beslissingen kunnen eerder genomen worden 1 6
Scoreformulier voorrondetoets aardrijkskunde olympiade Naam school... Postadres... Postcode en plaats... Telefoon school... Naam docent(e)... Telefoon privé... De toets is afgenomen op... maart 2004 van... tot... uur. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. Naam leerling (Totaal)score in punten Bij meer dan 15 kandidaten kunt u dit formulier kopiëren en doornummeren. Datum... Handtekening... 7