Psychologisch rapport: Competenties (strikt vertrouwelijk) Naam: De heer A.B. Voorbeeld Adviseur: Mevrouw Van Dongen Datum: 1 december 2011

Transcriptie

1 Naam: De heer A.B. Voorbeeld Adviseur: Mevrouw Van Dongen Datum: 1 december 2011

2 Inleiding In dit rapport wordt ingegaan op de competenties zoals deze tijdens het onderzoek naar voren zijn gekomen. De scores op de competenties zijn bepaald door alle onderdelen uit het onderzoek samen te nemen. Afhankelijk van het onderzoek kan dit bestaan uit tests en vragenlijsten, een criteriumgericht interview en een of meer rollenspelen. De beschrijving van de competenties gaat in op elk onderdeel afzonderlijk en eindigt met een conclusie per competentie. Een competentie kan opgevat worden als het vermogen om resultaat te bereiken in het werk, door daarvoor noodzakelijk gedrag te laten zien. Het bezitten van bepaalde competenties kan van veel factoren afhankelijk zijn. Bijvoorbeeld van bepaalde persoonseigenschappen, maar ook van vakkennis of andere voor de competentie relevante factoren. In dit rapport wordt weinig aandacht besteed aan bijvoorbeeld concrete vakkennis, maar ligt de nadruk op persoonseigenschappen en gedrag dat iemand heeft laten zien in de praktijk. Dit ligt aan de basis van toekomstig (werk)gedrag. Op basis hiervan wordt een inschatting gemaakt van de mate waarin bepaalde competenties aanwezig zijn of kunnen worden ontwikkeld. 2

3 Sociale wenselijkheid Zwak Sterk Sociale wenselijkheid Sociaal wenselijk antwoorden betekent dat iemand steeds kiest voor antwoorden die in de maatschappij als gewenst worden beschouwd en die sociaal aantrekkelijk zijn. De heer Voorbeeld geeft in de persoonlijkheidsvragenlijst globaal gezien niet bijzonder veel sociaal wenselijke antwoorden. 3

4 Algemeen werk- en denkniveau Algemene cognitieve capaciteiten Verbale capaciteiten - Analogieën (H) - Diagrammen (H) - Woordenschat (H) Cijfermatige capaciteiten - Cijferreeksen (H) - Sommen (H) Figurale capaciteiten - Figuurreeksen (H) - Kubussen (H) Algemene cognitieve capaciteiten Ver benedengemiddel d Ver boven-ge middeld De heer Voorbeeld heeft diverse cognitieve tests gemaakt en die geven samen een beeld van zijn algemeen werk- en denkniveau. Dit beeld is ontstaan door zijn scores te vergelijken met die van een normgroep van personen die eerder op hetzelfde niveau zijn getest. In vergelijking hiermee zijn zijn capaciteiten gemiddeld. Dit betekent dat het hem over het algemeen zal lukken zich op het onderzochte niveau nieuwe kennis eigen te maken en zijn kennis op nieuwe terreinen toe te passen. Verbale capaciteiten Het verbaal-analytisch vermogen van de heer Voorbeeld is benedengemiddeld ontwikkeld. Hij heeft een zwak ontwikkelde vaardigheid in het leggen van relaties tussen begrippen. Deze vaardigheid is van belang bij het onderkennen van samenhangen en het zien van grote lijnen. Redeneren van het algemene naar het specifieke zal hem doorgaans redelijk goed afgaan. Daardoor zal hij meestal in staat zijn om theorie naar praktijk te vertalen of richtlijnen te interpreteren en toe te passen. Hij heeft een beperkte woordenschat, wat van invloed kan zijn op zijn taalvaardigheid. Cijfermatige capaciteiten De cijfermatige capaciteiten van de heer Voorbeeld zijn bovengemiddeld. Zijn vermogen om wetmatigheden en trends te ontdekken in cijfermateriaal is gemiddeld ontwikkeld. Dit vermogen houdt verband met het abstractieniveau dat iemand aankan in de analyse en verwerking van 4

5 cijfermatige gegevens. Uit de testresultaten komt een bovengemiddelde rekenvaardigheid naar voren; dat wil zeggen dat hij goed in staat is oplossingen voor rekenkundige vraagstukken te bedenken, formules toe te passen, en vlot en nauwkeurig te rekenen. Figurale capaciteiten De heer Voorbeeld beschikt over ver bovengemiddelde figurale capaciteiten. Hij is in bovengemiddelde mate in staat om logisch te redeneren met figuren en abstracte patronen. Dit is onder andere van belang bij het ontdekken van verbanden en trends in figuren of schema's. Hij is in bovengemiddelde mate in staat zich ruimtelijke figuren voor te stellen en deze in gedachten te manipuleren. Dat wil zeggen dat hij een bovengemiddeld vermogen heeft driedimensionaal te denken. Dit vermogen is onder andere van belang bij het kunnen interpreteren van tekeningen. 5

6 Prestatiemotivatie 1 Redelijk 3 4 Iemand met een hoge prestatiemotivatie stelt zich in het werk actief op en kiest de aanpak die het snelst tot het beste resultaat leidt. Van zo iemand kunnen collega's op aan en hij of zij draagt op een positieve manier bij aan het resultaat. Uit het persoonlijkheidsonderzoek kan worden opgemaakt dat de prestatiemotivatie van de heer Voorbeeld redelijk is. Hij zet zich sterk in om uitzonderlijke prestaties te leveren. Omdat hij het belang van presteren inziet, zal hij zich regelmatig uitdagende doelen stellen en er daarbij hard voor werken om deze snel en volgens de gestelde eisen te behalen. Naar collega's toe toont hij zich echter minder betrouwbaar als het gaat om het tijdig en volgens afspraak uitvoeren van werkzaamheden. Het kan zijn dat hij niet zijn aandeel neemt in het uitvoeren van minder aantrekkelijke taken of dat hij zich niet aan afspraken houdt. Plannen en organiseren Weinig De competentie plannen en organiseren heeft betrekking op het vermogen om je werk goed te plannen en het ook volgens die planning te organiseren en uit te (laten) voeren. Hiervoor is naast een gestructureerde werkwijze, een zekere zorgvuldigheid en oog voor detail nodig. De heer Voorbeeld beschikt in beperkte mate over de noodzakelijke persoonlijkheidskenmerken voor deze competentie. Hij zal minder geneigd zijn om zijn werkzaamheden te structureren. Een gedetailleerde planning zal hij niet snel maken; hij vindt het vaak voldoende om de grote lijn vast te stellen. Als hij volgens een planning werkt, wijkt hij daar gemakkelijk vanaf. Hij heeft de neiging om pas iets op het laatste moment te doen en zal zich niet altijd goed voorbereiden. Daarnaast zal hij niet altijd zorgvuldig en netjes zijn in de afwerking van taken, waardoor hij soms iets kan vergeten of overslaan wanneer hij zijn werk controleert. Initiatief Sterk De competentie initiatief staat niet alleen voor het in actie komen als er in de omgeving iets voorvalt, maar ook voor het uit zichzelf signaleren van knelpunten en kansen en daarop actief reageren. Een initiatiefrijk persoon komt met vindingrijke oplossingen en weet anderen mee te krijgen in zijn of haar plannen en ideeën. De heer Voorbeeld komt uit het persoonlijkheidsonderzoek naar voren als iemand met veel initiatief. Hij kan zeer doortastend optreden; hij komt snel tot een beslissing en kijkt zeer positief tegen zaken aan. Daarnaast kan hij uitstekend improviseren en creatieve oplossingen voor problemen bedenken. Ook lukt het hem goed om anderen voor zijn ideeën en plannen te winnen. Probleemoriëntatie Weinig

7 De competentie probleemoriëntatie heeft betrekking op 'alle kanten van een probleem willen onderzoeken', 'doorvragen als je nieuwe informatie hoort' en 'op zoek blijven naar aanvullende informatie'. Iemand bij wie deze competentie sterk ontwikkeld is, kun je herkennen aan het feit dat zijn of haar belangstelling snel gewekt is. Voor zo iemand is een zekere mate van zorgvuldigheid wel belangrijk om zaken grondig te onderzoeken en inconsistenties in informatie op te merken. Het persoonlijkheidsprofiel van de heer Voorbeeld beantwoordt niet aan dit beeld. Langdurig en diepgaand nadenken over een onderwerp is iets waar hij wel toe in staat is, maar wat niet zijn voorkeur heeft. Hij is met informatie redelijk snel tevreden, wat betekent dat hij genoegen neemt met gegevens die al voorhanden zijn en niet uit eigen beweging verder zal spitten. Wanneer hij echter niet voldoende weet, zal hij wel meer op zoek gaan naar meer achtergrondinformatie. In zijn werk is hij weinig zorgvuldig en controleert hij minder goed of informatie ook klopt en volledig is. Omdat hij niet altijd nauwgezet werkt, kan hij ook wel eens de details uit het oog verliezen. Inlevingsvermogen 1 Redelijk 3 4 De competentie inlevingsvermogen geeft uitdrukking aan iemands bereidheid om erachter te komen wat er in anderen omgaat en de vaardigheid om daar met respect op te reageren. Iemand met inlevingsvermogen is belangstellend en vriendelijk. Het persoonlijkheidsonderzoek wijst uit dat de heer Voorbeeld over een enigszins beperkt inlevingsvermogen beschikt. Hij lijkt zich redelijk te kunnen verplaatsen in de positie van een ander. Meestal zal hij anderen met respect benaderen en ook wel de ruimte geven om hun verhaal te doen. Hij lijkt een voorkeur te hebben voor een zakelijke benadering, waardoor hij misschien niet altijd begrip zal tonen voor andermans standpunt of soms minder geïnteresseerd lijkt in mogelijke gevolgen van zijn handelen voor de ander. Wanneer hij niet voldoende weet, zal hij op zoek gaan naar meer achtergrondinformatie over personen of situaties. Verwacht wordt dat hij alle relevante gegevens zal verzamelen die hij nodig kan hebben, maar zich wel zal beperken tot wat naar zijn mening echt noodzakelijk is. Onder bepaalde omstandigheden, bijvoorbeeld als hij haast heeft of toch teveel op globale informatie afgaat, kan het hem wat meer moeite kosten om met subtiliteiten om te gaan. Klantgerichtheid Sterk De competentie klantgerichtheid vereist een aantal persoonlijkheidskenmerken. Iemand die succesvol wil zijn in de dienstverlening aan klanten moet onder meer begrijpen wat handig of gepast gedrag is en hiernaar handelen. Ook is het belangrijk dat zo iemand op de hoogte is van wat er bij een klant speelt, hierop goed kan doorvragen en inventief is in het bedenken van oplossingen. De resultaten uit het persoonlijkheidsonderzoek laten zien dat de heer Voorbeeld in sterke mate 7

8 over de genoemde kenmerken beschikt. Het lukt hem meestal uitstekend om goed voor de dag te komen; hij voelt een situatie snel aan en kan inschatten wanneer of hoe hij iets het beste kan zeggen. Regelmatig zal hij bij een klant informeren hoe het gaat en doorvragen naar achtergronden. Toch komt het ook wel eens voor dat hij minder geïnteresseerd is in wat er bij de klant precies speelt. Verder weet hij goed bij een klant kansen te creëren, voorstellen te doen of met oplossingen te komen die niet direct voor de hand liggen. Overtuigingskracht Sterk De competentie overtuigingskracht heeft betrekking op het beïnvloeden van de mening van anderen en het verkrijgen van instemming voor voorstellen, plannen en ideeën. Uit het persoonlijkheidsonderzoek komt de heer Voorbeeld naar voren als iemand die over veel overtuigingskracht beschikt. Hij kan goed een standpunt innemen, komt vlot met argumenten en blijft rustig wanneer zijn opvattingen ter discussie worden gesteld. Verder is hij heel zeker van zichzelf. Hij zal weinig twijfelen en heeft doorgaans geen advies of bevestiging van anderen nodig, waardoor hij zeer zelfverzekerd zal overkomen. Naar verwachting weet hij goed in te schatten wat hij het best kan zeggen of doen om een goede indruk te maken op anderen. Omgevingsbewustzijn 1 Redelijk 3 4 Iemand met een goed ontwikkeld omgevingsbewustzijn beweegt zich soepel in zijn of haar werkomgeving en is handig in het leggen van contacten, ook met mensen op sleutelposities. Zo iemand gedraagt zich naar de geschreven en ongeschreven regels die daar gelden doordat hij of zij zich correct en constructief opstelt. De resultaten uit het persoonlijkheidsonderzoek wijzen uit dat de heer Voorbeeld niet helemaal aan dit beeld beantwoordt. Hij weet zich uitstekend op de juiste manier te presenteren in sociale situaties; hij voelt een situatie snel aan en reageert meestal gepast. Ook weet hij goed in te schatten hoe hij op anderen overkomt. Wel is hij soms te weinig attent naar anderen. Hij vergeet wel eens afspraken of houdt zich niet aan zijn woord. Relatiebeheer Sterk Iemand die goed is in relatiebeheer heeft bepaalde kenmerken in zijn of haar persoonlijkheidsprofiel. Zo iemand is op de omgeving gericht en voelt zich prettig in uiteenlopende sociale situaties. Hij of zij legt gemakkelijk nieuwe contacten en benut daarbij kansen om via anderen zijn of haar doelen te bereiken. Het profiel van de heer Voorbeeld komt sterk overeen met dit beeld. Hij vindt sociale contacten zeer belangrijk en voelt zich prettig en op zijn gemak in het gezelschap van anderen. Meestal kan hij goed met iedereen opschieten en heeft hij oog voor de waarde van de bijdrage van anderen 8

9 aan zijn werkzaamheden. Hij werkt zeer doelgericht; hij stelt doelen en doet er alles aan om deze te bereiken. Daarbij zal hij vaak goed gebruik weten te maken van zijn netwerk bij het realiseren van zijn doelen. Ontwikkelen van anderen 1 2 Gemiddeld 4 Met de competentie ontwikkelen van anderen wordt uitgedrukt in welke mate iemand in staat is anderen te helpen om in hun werk te groeien en hen te begeleiden bij hun professionele ontwikkeling. Hiervoor moet je belangstelling voor anderen hebben en iemand ook kunnen overtuigen. Het persoonlijkheidsonderzoek wijst uit dat de heer Voorbeeld over deze kenmerken beschikt. Zich uitgebreid verdiepen in iets of iemand is niet iets wat zijn voorkeur heeft. Toch zal hij doorgaans wel naar anderen informeren, aan iemand vragen hoe het gaat of op zoek gaan naar wat meer informatie over een persoon of situatie. Verwacht wordt echter dat hij meestal alleen globaal op de hoogte zal zijn van wat er bij een ander speelt. Hij is goed in staat om het gedrag of mening van een ander te beïnvloeden; hij heeft overwicht en weet zaken uitstekend te beargumenteren en te onderbouwen. Ook zal hij bij problemen snel ingrijpen. Samenwerken Weinig Om goed te kunnen samenwerken moet iemand het plezierig en nuttig vinden om samen met anderen aan een resultaat te werken en hierover te overleggen en af te stemmen. De competentie samenwerken vergt dus het een en ander van je contactgerichtheid en van je houding. De heer Voorbeeld komt uit het persoonlijkheidsonderzoek naar voren als iemand die in beperkte mate beschikt over eigenschappen die belangrijk zijn voor een goede samenwerking. Hoewel hij veel rekening houdt met anderen en de bijdrage van anderen aan werkzaamheden waardeert, heeft hij er zelf moeite mee om werkzaamheden tijdig en goed uit te voeren. Voor moeilijke of vervelende taken heeft hij vaak meer tijd nodig. Het kan zijn dat hij dat soort taken voor zich uitschuift of te weinig energie in zijn werk steekt om het snel te kunnen afronden. Hij kan soms wat nonchalant omgaan met gemaakte afspraken. Leiderschap Sterk Voor de competentie leiderschap zijn verschillende persoonlijkheidskenmerken van betekenis. Zo is het belangrijk dat iemand contactgericht is en een plezierige werksfeer weet te scheppen. Verder moet zo iemand vlot besluiten kunnen nemen en tot actie kunnen overgaan. Ten slotte moet zo iemand over overtuigingskracht beschikken. Het persoonlijkheidsprofiel van de heer Voorbeeld beantwoordt sterk aan deze kenmerken. Hij vindt sociale contacten zeer belangrijk; hij werkt graag met anderen samen en houdt met anderen 9

10 ook veel rekening, wat bijdraagt aan een goede verstandhouding met zijn medewerkers. Verder is hij goed in staat anderen te overtuigen, waardoor het hem vaak zal lukken om bij zijn medewerkers draagvlak voor plannen of opdrachten te creëren. Met het nemen van een beslissing heeft hij weinig moeite; hij kan goed keuzes maken en durft ook snel tot een besluit te komen. Probleemanalyse 1 Redelijk 3 4 Het vermogen om problemen te analyseren wordt bijvoorbeeld aangesproken wanneer een complex probleem moet worden begrepen en ontrafeld. Om grip op het probleem te krijgen moeten de onderdelen van het probleem logisch worden geordend en gestructureerd en moeten hoofd- en bijzaken van elkaar worden onderscheiden. Bovendien moet duidelijk worden hoe zaken met elkaar samenhangen, wat oorzaken zijn en wat mogelijke consequenties. Een zorgvuldige werkwijze is bij het analyseren van de problematiek van belang, omdat anders bepaalde probleemaspecten vergeten of overgeslagen kunnen worden. De competentie probleemanalyse is een minder sterk punt van de heer Voorbeeld. Uit de specifieke redeneeronderdelen van de cognitieve test blijkt dat zijn analytisch vermogen op het onderzochte niveau gemiddeld is, maar dat hij niet altijd even nauwkeurig en precies te werk gaat bij het proberen te doorgronden van problemen. Hierdoor kan het voorkomen dat sommige aspecten buiten beschouwing worden gelaten en zijn analyse van een probleem onvolledig is. Visie 1 2 Gemiddeld 4 Op basis van iemands intelligentie kan de best mogelijke voorspelling worden gedaan voor de competentie visie. Het hangt van iemands cognitieve niveau af, of hij of zij in staat is om met een zekere afstand naar feitelijke zaken en concrete gebeurtenissen te kijken, en overzicht te krijgen over complexe samenhangen, effecten en consequenties. Van iemand met een hoog intelligentieniveau mag je verwachten dat hij of zij in staat is zaken in een breed perspectief te plaatsen. Daarnaast is het belangrijk dat zo iemand ook innovatief is; kan hij of zij toekomstige mogelijkheden en kansen voor zich zien en zelf kansen creëren of nieuwe ideeën naar voren brengen? Iemand met visie zou op basis van zijn of haar inzichten richting moeten kunnen geven aan een afdeling of hele organisatie, een project of onderzoek, een vereniging of politieke partij et cetera. De gemiddelde resultaten die de heer Voorbeeld in de cognitieve test heeft behaald en de zeer creatieve wijze waarop hij met kansen en problemen omgaat, vormen een redelijk positieve voorspeller voor de competentie visie. Expertise 1 2 Gemiddeld 4 10

11 Met de competentie expertise wordt iemands houding bedoeld ten aanzien van vakkennis en algemene kennis. Als deze competentie sterk aanwezig is bij iemand, dan zie je dat die persoon een zeer brede belangstelling heeft en steeds op zoek blijft naar nieuwe kennis. Om daadwerkelijk als expert op te treden is het nodig dat iemand ook de vertaalslag van kennis naar de praktijk kan maken, bijvoorbeeld door het doen van voorstellen of het bedenken van oplossingen. Ten slotte is het belangrijk dat iemand zijn of haar kennis weet uit te dragen en anderen ergens van kan overtuigen. De heer Voorbeeld beschikt over de kenmerken van iemand met expertise, zo blijkt uit het persoonlijkheidsonderzoek. Zijn belangstelling is soms minder breed. Langer nadenken over een onderwerp of zich ergens in verdiepen doet hij vooral als daar het nut van duidelijk is, maar minder graag uit zichzelf. Wel is hij goed in staat een voorstel te doen of met een oplossing te komen, ook als het gaat om het verzinnen van geheel nieuwe dingen of het bedenken van creatieve oplossingen. Verder geeft hij gemakkelijk zijn mening en weet hij middels zijn houding of argumentatie anderen vaak sterk te beïnvloeden. Zelfbeheersing Weinig Voor iemand met een grote mate van zelfbeheersing zijn evenwichtigheid en controle over emoties en gedrag kenmerkend. Zo iemand maakt een kalme indruk, ziet zaken in de juiste proporties en heeft niet snel last van stress. Ook zul je zo iemand niet snel betrappen op ongenuanceerde uitlatingen of heftige reacties als anderen daartoe wel aanleiding geven. Uit het persoonlijkheidsonderzoek valt af te leiden dat de heer Voorbeeld over weinig zelfbeheersing beschikt. Sterke gevoelens van irritatie, boosheid of verdriet zal hij soms uiten op momenten dat hij dat zelf eigenlijk niet wil of de situatie daar minder geschikt voor is. Wanneer hij kritiek krijgt kan hij zich persoonlijk aangevallen voelen. Daarnaast kan hij minder goed omgaan met tijdsdruk en tegenslagen. Spanningen kunnen hem nerveus en onrustig maken, waardoor hij soms te gehaast of onvoldoende doordacht reageert. Zelfvertrouwen Sterk Iemand met veel zelfvertrouwen herken je aan zijn of haar zelfverzekerde optreden. Zo iemand treedt met geloof in zichzelf de wereld tegemoet. Uit het persoonlijkheidsonderzoek blijkt dat het profiel van de heer Voorbeeld goed overeenkomt met dit beeld. Hij is zeker van zichzelf en zal een positieve houding hebben ten opzichte van zijn eigen prestaties. Doorgaans heeft hij geen advies of bevestiging van anderen nodig. Hij bepaalt zelf wat hij doet en wanneer en weet zaken goed naar eigen hand te zetten. Flexibiliteit Sterk 11

12 Flexibiliteit blijkt uit de wijze waarop iemand omgaat met veranderingen en onverwachte situaties. Iemand die daar soepel mee omgaat en meebeweegt met wat er om hem of haar heen gebeurt, laat flexibel gedrag zien. Zo iemand zal vaak positief tegen vernieuwingen of veranderingen aankijken en daar met zijn of haar gedrag op in weten te spelen. De heer Voorbeeld komt uit het persoonlijkheidsonderzoek als zeer flexibel naar voren. Hij is niet behoudend; hij heeft een grote voorkeur voor vernieuwing en verandering en zal soepel om weten te gaan met nieuwe, onbekende situaties. Verwacht wordt dat hij in zijn werk geen moeite zal hebben met regelmatig veranderende functie-inhoud of sterk van elkaar verschillende werkzaamheden. Verder heeft hij geen moeite om vlot in actie te komen. Het lukt hem om meteen en doortastend te reageren op onverwachte zaken. Organisatiecommitment Weinig Iemand met veel organisatiecommitment handelt in lijn met de organisatiedoelen. Zo iemand brengt zijn of haar eigen gedrag in lijn met wat wenselijk voor de organisatie is en doet moeite om een bijdrage aan de organisatie te leveren. De heer Voorbeeld komt uit het persoonlijkheidsonderzoek naar voren als iemand met weinig organisatiecommitment. Hij zal niet altijd doen wat van hem verwacht wordt en zich voor minder dan de volle honderd procent inzetten. Zo zal hij bijvoorbeeld vervelende klusjes soms uit de weg gaan, minder snel voor fouten uitkomen en houdt hij zich nu en dan niet aan een belofte of afspraak. Schriftelijke uitdrukkingsvaardigheid 1 Redelijk 3 4 Iemands verbaal-analytisch vermogen heeft invloed op zijn of haar schriftelijke uitdrukkingsvaardigheid. Goede verbale capaciteiten zullen bijdragen aan het kunnen schrijven van een overzichtelijk en begrijpelijk betoog. Daarnaast is het ook van belang dat iemand anderen kan meenemen in zijn of haar verhaal door informatie, ideeën of opvattingen duidelijk en waar nodig met argumenten op papier te zetten. De schriftelijke uitdrukkingsvaardigheid van de heer Voorbeeld wordt op basis van de onderzoeksresultaten als enigszins beperkt ingeschat. Zijn verbale capaciteiten komen als benedengemiddeld uit de cognitieve test naar voren. Verwacht wordt dat hij hierdoor enige moeite kan hebben met het op schrift stellen van een helder en logisch verhaal. Hij komt verder wel naar voren als iemand die goed zijn mening kan geven en anderen kan overtuigen. Mondelinge uitdrukkingsvaardigheid 1 2 Gemiddeld 4 Iemands mondelinge uitdrukkingsvaardigheid wordt voor een groot deel bepaald door zijn of haar 12

13 verbaal-analytisch vermogen. Daarnaast spelen verschillende persoonseigenschappen een rol. Zo is het belangrijk dat iemand zich aangetrokken voelt tot gezelschap en zich gemakkelijk kan uiten. Ook is het bij het overbrengen van informatie, ideeën of opvattingen van belang dat iemand de aandacht op zich durft te vestigen. De mondelinge uitdrukkingsvaardigheid van de heer Voorbeeld voldoet in grote lijnen aan dit beeld. Zijn verbale capaciteiten komen als benedengemiddeld uit de cognitieve test naar voren. Dat maakt het wat minder waarschijnlijk dat hij over ingewikkelde kwesties een helder en logisch verhaal kan houden. Hij durft echter wel op de voorgrond te treden; hij maakt zeer gemakkelijk met anderen contact, heeft een vlotte babbel en reageert vaak spontaan. Verder is hij goed in staat zich te laten gelden. Hij geeft zijn mening, kan een afwijkend standpunt innemen en zal de discussie zeker niet uit de weg gaan. 13

14 Drijfveren Een drijfveer zegt iets over wat iemand wil bereiken. Meestal is er sprake van een behoefte die iemand heeft, waardoor hij of zij wordt gemotiveerd en wordt aangezet tot actie. Dit bepaalt mede het gedrag dat hij of zij laat zien. Daarom is het belangrijk te weten welke aspecten een persoon sterk of juist minder sterk nastreeft. Hieronder wordt eerst een overzicht gegeven van de scores op alle drijfveren. Daarna volgt er een beschrijving van sterkste en zwakste drijfveren. Competitie Aanzien Materiële beloning Invloed Carrière Sensatie Waardering Zingeving Leren Samenwerken Perfectie Helpen Zwak Sterk Sterkste Drijfveren Invloed De behoefte om invloed te kunnen uitoefenen is een sterke drijfveer van de heer Voorbeeld. Mensen die gedreven worden door het hebben van invloed willen graag de leiding nemen. Zij stellen hun eigen doelen en zullen daarbij zoveel mogelijk willen bepalen hoe en door wie bepaalde taken en opdrachten moeten worden uitgevoerd. Ze maken voor hun gevoel de beste keuzes en willen hier erkenning voor krijgen. Ze voelen vaak sterk de behoefte eindverantwoording te dragen en belangrijke besluiten te nemen. Een mogelijke valkuil voor mensen met veel behoefte aan invloed is dat ze niet voldoende openstaan voor alternatieve oplossingen en doelen. Wanneer zij te sterk gericht zijn op eigen ideeën en meningen zullen zij mogelijk te veel vasthouden aan de eigen oplossing terwijl er betere oplossingen voorhanden zijn. Sensatie 14

15 De heer Voorbeeld wordt gedreven door uitdaging. Mensen met deze drijfveer hebben een sterke behoefte aan prikkels. Zij hebben bijzondere uitdagingen nodig om plezier aan het werk te beleven en gemotiveerd te blijven. Zij houden van avontuur en zullen steeds op zoek gaan naar spanning in hun werk. Ze zullen grenzen opzoeken en hun eigen grenzen willen verleggen. Daarbij zullen ze het nemen van risico's niet uit de weg gaan. Een mogelijke valkuil voor mensen met sensatie als drijfveer ontstaat wanneer zij onvoldoende prikkels in hun werk ervaren. Ze zullen bij teveel routinewerk en regelmaat naar meer uitdaging zoeken dan de functie biedt. Daarbij kunnen ze over grenzen van anderen heengaan of gedemotiveerd raken. Zwakste Drijfveren Zingeving Zingeving is geen sterke drijfveer voor de heer Voorbeeld. Mensen die gedreven worden door zingeving willen een bijdrage leveren aan de maatschappij. Ze hebben de behoefte om iets te betekenen voor de samenleving. Ze laten zich leiden door hun persoonlijke idealen en dragen deze uit. Ze willen zo bijdragen aan een groter geheel en putten daar ook voldoening uit. Ze hechten sterk aan hun persoonlijke normen en waarden. Mensen die geen grote behoefte hebben aan zingeving zullen zich niet heel actief mengen in maatschappelijke vraagstukken. Ze kunnen posities innemen zonder te sterk vast te houden aan eigen idealen. Een nadeel kan zijn dat zij soms minder betrokken kunnen overkomen. Leren De heer Voorbeeld heeft geen sterke behoefte om voortdurend te blijven leren en zijn talenten steeds verder te ontwikkelen. Mensen met leren als drijfveer hebben veel behoefte aan kennis, willen weten hoe iets werkt of waarom iets zo is. Ze ontlenen plezier aan het gevoel van verbazing of bewondering dat zij ervaren wanneer zij nieuwe kennis opdoen. Mensen die weinig behoefte hebben om te blijven leren zullen in hun werk weinig tijd verspillen aan het vergaren van minder relevante kennis. Een nadeel kan zijn dat zij weinig nieuwsgierig zijn en niet altijd op de hoogte zullen zijn van ontwikkelingen op hun vakgebied. 15

16 Gebruikte normen Persoonlijkheid Capaciteiten H TPI Drijfveren Vergelijking met selectiekandidaten WO Zonder norm 16