Dienst Stadsontwikkeling. Bestemmingsplan. Wittevrouwen, Zeeheldenbuurt, Huizingabuurt. mei

Transcriptie

1 Dienst Stadsontwikkeling Bestemmingsplan Wittevrouwen, Zeeheldenbuurt, Huizingabuurt mei 2006 Bestemmingsplan Wittevrouwen, Zeeheldenbuurt, Huizingabuurt, mei 2006

2 * = locatie plangebied

3 Bestemmingsplan Wittevrouwen, Zeeheldenbuurt, Huizingabuurt Mei 2006 Dienst Stadsontwikkeling Afdeling Stedenbouw en Monumenten Sectie juridische zaken

4

5 Toelichting

6

7 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding Doel van het bestemmingsplan Ligging en begrenzing plangebied Vigerende plannen Bestemmingsplanmethodiek 6 2. Beleid Algemeen Rijksoverheid Provinciale en regionale plannen Gemeentelijke plannen en beleid Planbeschrijving Algemeen Historische structuur Ruimtelijke structuur Functionele analyse Verkeersstructuur Stedelijk groen en ecologie Archeologie en cultuurhistorie Monumenten Welstand Mogelijk toekomstige ontwikkelingen Milieu Geluidhinder Bedrijven Bodem Luchtkwaliteit Waterparagraaf Duurzaamheid Hoofdkabels en -leidingen Externe Veiligheid Flora en fauna Juridische planbeschrijving Verantwoording planvorm Systematiek "Woondoeleinden" Artikelsgewijze toelichting Handhaving Economische uitvoerbaarheid Inspraak en overleg Inspraak en artikel 10 overleg PPC 71

8 2 Bijlage 1 Overzicht Monumenten Bijlage 2 PPC-advies Bijlage 3 Rapportage luchtkwaliteit

9 3 1. Inleiding 1.1. Doel van het bestemmingsplan Het voornemen tot het opstellen van het bestemmingsplan "Wittevrouwen, Zeeheldenbuurt, Huizingabuurt" is opgenomen in de notitie "Meerjarenplanning bestemmingsplannen " van de afdeling Stedenbouw en Monumenten van de Dienst Stadsontwikkeling van de gemeente Utrecht. In deze notitie wordt een meerjarenplanning gegeven voor het actualiseren van planologisch-juridische regelingen voor het gemeentelijk grondgebied. Het nieuwe bestemmingsplan heeft als doel de totstandkoming van een eenduidige en samenhangende juridisch-planologische regeling. Het bestemmingsplan richt zich voornamelijk op beheer van de bestaande situatie en het vastleggen van de functionele en ruimtelijke structuur. In het plan worden de wijzigingen in de wet- en regelgeving op het gebied van de ruimtelijke ordening, die zich in de loop van de tijd hebben voorgedaan, verwerkt. Met dit bestemmingsplan wordt aansluiting gezocht bij recent totstandgekomen bestemmingsplannen binnen de gemeente, waarbij wordt gestreefd naar uniformiteit van bestemmingslegging en regelgeving Ligging en begrenzing plangebied Het plangebied is gelegen aan de noord-oostkant van het oude stadscentrum van Utrecht. Het plangebied wordt begrensd door de Kardinaal de Jongweg in het noorden, de Blauwkapelseweg in het oosten, de Biltstraat in het zuiden, de Karel Doormanlaan, Huizingalaan en het spoortracé in het westen. De plangrenzen van het bestemmingsplan sluiten aan op die van recente juridisch-planologische regelingen. Tevens is er rekening gehouden met toekomstig te vervaardigen bestemmingsplannen.

10 4 Afbeelding 1: Ligging plangebied.

11 5 Afbeelding 2: Begrenzing plangebied Vigerende plannen Binnen het plangebied vigeren meerdere plannen en verordeningen. In dit geval gaat het om een aantal bestemmingsplannen, komvoorschriften, de Leefmilieuverordening en het beleid ten aanzien van het beschermd stadsgezicht. Bestemmingsplannen Binnen het gebied vigeren momenteel een vijftal plannen: Alexander Numankade (Raad 27/140/88, G.S. 14/03/89; gedeeltelijke goedkeuring) Willem Barentszstraat 1ste herziening (Raad 10/11/49, G.S. 28/03/50) Willem Barentszstraat 1ste partiele herziening (Raad 21/06/61, G.S. 08/01/61) Jan van Galenstraat 1ste / 2de wijziging (Raad 17/04/47, G.S. 27/05/47) Tuindorp Oost 1 (Raad 06/06/63, G.S. 01/10/63) Komvoorschriften De overige gebieden vallen onder de Voorschriften Bebouwde Kom 1958 (VBK). Deze zijn vastgesteld door de raad d.d en goedgekeurd door Gedeputeerde Staten d.d Gebieden die onder de VBK vallen zijn onderverdeeld in VBK-geel (woonbestemming:

12 6 gestapeld), VBK-rood (woonbestemming: eengezinshuizen of beneden/bovenwoning), VBKgroen (groenbestemming) en VBK-blauw (bedrijfsbestemming). De VBK geven geen voorschriften met betrekking tot de bebouwingsmogelijkheden (hoogteopbouw en rooilijnen) en het gebruik van de gronden. Hiervoor moet grotendeels worden teruggevallen op de stedenbouwkundige voorschriften van de bouwverordening. Leefmilieuverordening Een Algemene Leefmilieuverordening (ALMV),op grond van art. 7 van de Wet op de Stads- en dorpsvernieuwing, is door de gemeenteraad vastgesteld d.d en goedgekeurd door Gedeputeerde Staten d.d voor een periode van vijf jaar. De ALMV heeft als doel het voorkomen van achteruitgang van de woon- en werkomstandigheden in, of het uiterlijk aanzien van, een gebied, zolang voor dat gebied nog niet kan worden beschikt over een modern stadsvernieuwings- of bestemmingsplan. De ALMV is een overbruggingsmaatregel met een beperkte geldigheidsduur en heeft een aanvullend karakter. De ALMV verbiedt de wijziging van het gebruik van gebouwen of van één of meer delen van een gebouw anders dan voor woondoeleinden, en het oprichten of vergroten van gebouwen ten behoeve van een bedrijf. Verder is de Wet op de Stads- en dorpsvernieuwing van belang in verband met het verkrijgen van een sloopvergunning. De ALMV geldt in Wittevrouwen. Momenteel is een nieuwe ALMV in voorbereiding. Beschermd Stadsgezicht Tot het Beschermd Stadsgezicht 1 behoort een strook bebouwing langs de Wittevrouwensingel. Op het gebied van het Beschermd Stadsgezicht zijn de bepalingen van de artikelen 36 (plicht tot vaststellen van ter bescherming van het stadsgezicht strekkend bestemmingsplan) en 37 (sloopverbod behoudens vergunning) van de Monumentenwet van toepassing Bestemmingsplanmethodiek Het bestemmingsplan richt zich voornamelijk op beheer van de bestaande situatie en het vastleggen van de functionele en ruimtelijke structuur. Ten aanzien van gebieden waar mogelijk veranderingen zullen gaan plaatsvinden heeft het college van burgemeester en wethouders recent besloten dat deze veranderingen alleen in een op beheer gericht bestemmingsplan zullen worden meegenomen als de ontwikkelingen voldoende uitgekristalliseerd zijn. In alle andere gevallen zal aan dit soort gebieden een conserverende bestemming wordt gegeven, die zoveel mogelijk aansluit bij de geldende bestemming en het bestaande (legale) gebruik. Deze keuze hangt samen met de opdracht van de gemeenteraad, om de gehele gemeente Utrecht vóór 2011 voorzien van moderne, actuele bestemmingsplannen voor alle wijken. 1 Het gebied, dat blijkens de beschikking van de Minister van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk en de Staatssecretaris van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening van 3 december 1975, MMA/MO , is aangewezen als stadsgezicht in de zin van artikel 35 van de Monumentenwet 1988.

13 7 Wachten op nu nog onzekere bouwplannen houdt het plan- en besluitvormingsproces van op beheer gerichte bestemmingsplannen teveel op. Dit betekent overigens niet dat toekomstige initiatieven op voorhand worden afgewezen; dergelijke initiatieven volgen een afzonderlijk planvormingtraject en zullen via een afzonderlijke procedure planologisch-juridische worden verankerd. Uitvoering ervan zal dus te zijner tijd mogelijk gemaakt moeten worden met behulp van een vrijstellingsprocedure ex artikel 19 van de wet op de Ruimtelijke Ordening of een herziening van het bestemmingsplan.

14 8

15 9 2. Beleid 2.1. Algemeen Op verschillende bestuurlijke niveaus zijn in de loop van de tijd beleidsuitspraken geformuleerd die van belang zijn of raakvlakken hebben met de ruimtelijke situatie in het voorliggende plangebied. In dit hoofdstuk worden de relevante nota's kort omschreven Rijksoverheid Nota Ruimte In januari 2002 is deel 3 van de Vijfde Nota over de Ruimtelijke Ordening verschenen (kabinetsstandpunt). De behandeling van de Vijfde Nota over de Ruimtelijke Ordening is gestaakt. Het (toenmalig demissionaire) kabinet Balkenende achtte de analyses en hoofddoelstellingen van de huidige Vijfde Nota, het Tweede Structuurschema Groene Ruimte (SGR2) en het oude NVVP een goede basis voor de gewenste beleidsaanpassingen. De huidige Vijfde Nota en het Tweede Structuurschema Groene Ruimte zijn geïntegreerd in de Nota Ruimte om het aantal rijksnota's te verkleinen en de eenduidigheid van het rijksbeleid te vergroten. In het Strategisch Akkoord is opgenomen in welke richting bijstelling van het nationaal ruimtelijk beleid nodig is. De Stellingnamebrief Nationaal Ruimtelijk Beleid (1 november 2002) geeft de richting aan van de hiervoor noodzakelijke aanpassingen. Utrecht is onderdeel van de zogenaamde Deltametropool. De Deltametropool is een nationaal stedelijk netwerk van internationaal niveau, dat concurreert met andere metropolitane gebieden in Europa. De stedelijke en landelijke diversiteit, metropolitane functies en het blauw-groene deltakarakter vormen de unieke kwaliteiten van dit gebied waarvan de belangrijkste steden Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Utrecht en Almere zijn. De nadruk ligt op versterking van de bestaande ruimtelijke hoofdstructuur met als doel versterking van de synergie tussen de samenstellende delen en vergroting van de complementariteit van de steden. Dit betekent: versterking van de water- en groenstructuur; versterking van de bestaande netwerken van weg, spoor en water; versterking van de verstedelijking door intensivering in bestaand gebouwd gebied en bundeling van nieuwe verstedelijkingsopties op en aan de Randstadring. Vooralsnog zorgt de Nota niet voor beleidswijzigingen met betrekking tot het plangebied Provinciale en regionale plannen Streekplan Provincie Utrecht Het vigerende Streekplan voor de Provincie Utrecht is vastgesteld in Het plangebied is op de streekplankaart aangeduid als stedelijk gebied. Met betrekking tot het plangebied stelt het streekplan dat de stedelijke veranderingsprocessen als stads- en dorpsvernieuwing, herstructu-

16 10 rering en verdichting van groot belang zijn. Dit mede in relatie tot de beoogde verhoging van kwaliteit van de woonomgeving. Hieronder wordt een aantal kernpunten van het Streekplan Utrecht weergegeven: het watersysteem medebepalend laten zijn bij het toekennen en ontwikkelen van ruimtelijke functies; behoud van aardkundige en cultuurhistorisch waardevolle gebieden en objecten en het vergroten van de herkenbaarheid, zichtbaarheid, functionaliteit en toegankelijkheid ervan; bereikbaarheid van de provincie op een acceptabel niveau brengen en de gevolgen van de mobiliteit voor het leefmilieu op een aanvaardbaar niveau brengen; opvang van de eigenbevolkingsgroei, waarbij ook gekeken wordt naar differentiatie en kwaliteitsverbetering van woon- en werkmilieus; ruimte blijven bieden voor duurzame economische ontwikkeling binnen de provincie. Regionaal Structuurplan (RSP) Door het BRU (Bestuur Regio Utrecht) is het Regionaal Structuurplan (RSP) opgesteld. Onder andere vormt dit een toetsingskader voor planologische besluiten van de betrokken gemeenten. In het RSP is aangegeven dat de regio een strategie volgt, die is gericht op behoud, verbetering en herstructurering van het bestaand stedelijk gebied. Op dit moment werkt het BRU aan een nieuw RSP voor de periode 2005 tot Het huidige RPS stelt dat er meer aandacht moet komen voor hoogwaardige en duurzame woonmilieus, hierbij zijn functiemenging, differentiatie van woonmilieus en een evenwichtige wijkopbouw van belang. Niet van Gisteren, Cultuurhistorische hoofdstructuur van de Provincie Utrecht De nota 'Niet van Gisteren', is de komende jaren richtinggevend voor het ruimtelijk cultuurhistorisch beleid in de Provincie Utrecht. Het plangebied wordt hier aangeduid als een bebouwd gebied met archeologische waarde. Er dienen eisen gesteld te worden ten aanzien van de archeologie Gemeentelijke plannen en beleid Collegeprogramma In december 2000 is het collegeprogramma verschenen. In dit document is veel aandacht besteed aan bestuurlijke vernieuwing, leefbaarheid en veiligheid in de stad. Met betrekking tot het voorliggende bestemmingsplan zijn vooral de uitspraken met een planologische en stedenbouwkundige invalshoek relevant. In het collegeprogramma worden beleidsintenties uitgesproken die op een later tijdstip worden uitgewerkt in concreet beleid. Structuurvisie (2004) In de structuurvisie van 2004 zijn de kernkwaliteiten van de stad verwerkt in drie ontwikkelingsperspectieven: De Markt, Het Podium en De Binnentuin. In het perspectief De Markt wordt het economische, dynamische en hoogstedelijke karakter van de stad versterkt. Ontwikkelings-

17 11 perspectief Het Podium richt zich op de stad als ontmoetingsplaats voor kunst, cultuur, onderwijs, voorzieningen en recreatie. Perspectief De Binnentuin wil ruimte geven aan de specifieke identiteit van wijken en buurten. Wittevrouwen, Zeeheldenbuurt en Huizingabuurt worden aangegeven als binnentuin. De opgave voor de binnentuinen ligt vooral in het conserveren en versterken van de kenmerkende structuren binnen een wijk. De hoofdfunctie in de binnentuinen is wonen. Er zijn mogelijkheden tot kleinschalige functiemenging in de vorm van woon/werkunits, of kleinschalige bedrijvigheid of detailhandel. De gebieden zijn voornamelijk autoluw. Bestaande kenmerken van de wijken worden beter benut. Voor Wittevrouwen, Zeeheldenbuurt en Huizingabuurt kan dit betekenen dat de aanwezigheid van de Wittevrouwensingel, het Griftpark en de Biltse Grift versterkt wordt. Wonen naar wens In de gemeentelijke nota 'Wonen naar Wens' (raadsbesluit 28 september 2000) zijn de stedelijke ambities voor het wonen vastgelegd. Dit beleid komt neer op het optimaliseren van de samenstelling van de woningvoorraad in kwalitatief en kwantitatief opzicht volgens het scenario van de Vitale stad. Het bevorderen van doorstroming is daarbij een belangrijk doel van de woningbouwprogrammering. Tegelijkertijd geldt het uitgangspunt het huidige aantal bereikbare woningen gelijk te houden. Op wijkniveau kan dit differentiatie van de woningvoorraad betekenen, rekening houdend met de woonbehoeften en gebruik makend van de beschikbare veranderruimte. Welstand en welstandsnota De sinds 1 januari 2003 gewijzigde Woningwet kent een driedeling in bouwvergunningvrije, licht-bouwvergunningplichtige en regulier Bouwvergunningplichtige bouwwerken. Voor toetsing van bouwplannen aan redelijke eisen van welstand gelden voor deze soorten bouwwerken verschillende procedures. Bouwvergunningplichtige bouwwerken dienen een welstandstoetsing te krijgen door de welstandscommissie. Voor kleinere, veel voorkomende bouwwerken - meestal lichtvergunningplichtige - zijn loketcriteria opgesteld die ambtelijk worden getoetst. Indien er afgeweken wordt van de loketcriteria of het betreft een lichtvergunningplichtig bouwwerk waar geen loketcriteria voor zijn opgesteld, vindt altijd een toetsing plaats door de welstandscommissie. Bouwvergunningvrije bouwwerken krijgen geen welstandstoetsing, tenzij er bij realisatie sprake is van 'ernstige' mate van strijdigheid met redelijke eisen van welstand (repressief). De welstandsnota gaat vooral in op zaken die in het bestemmingsplan niet 'geregeld' kunnen worden. Het is een document dat moet zorgen voor een transparant welstandsbeleid. In de in 2004 vastgestelde Welstandsnota Utrecht, getiteld 'De schoonheid van Utrecht', is geformuleerd op welke wijze het welstandsbeleid van de gemeente Utrecht uitgevoerd zal worden. Dit betreft vanzelfsprekend de welstandstoetsing van bouwvergunningsplichtige bouwwerken en toetsing op basis van de sneltoetscriteria.

18 12 Voor bouwvergunningplichtige bouwwerken geldt het volgende: In de nota wordt op basis van een gebiedsgerichte analyse per buurt of wijk in hoofdlijnen een ruimtelijke karakteristiek gegeven. Voorts wordt er onderscheid gemaakt in ambities en worden deze vertaald in beleidsniveaus per gebied. Deze beleidsniveaus zijn: Behoud, Respect en Open. De drie niveaus onderscheiden zich onderling in mate van vrijheid in omgaan met de bestaande structuur en architectuur. Tenslotte worden er algemeen geldende beoordelingscriteria geformuleerd die alleen per beleidsniveau verschillen en dus niet per gebied. De Welstandsnota is per gebied raadpleegbaar, de sneltoetscriteria voor lichtvergunningplichtige bouwwerken vormen een apart onderdeel. Een meer uitgebreide beschrijving voor het plangebied ten aanzien van welstandsbeleid is te vinden in de gebiedsbeschrijving van dit plan (paragraaf 3.2 en 3.8). Gemengde stad, sterke stad, eindrapport projectgroep functiemenging Uit oogpunt van onder andere leefbaarheid en versterking van de stads- en wijkeconomie is de laatste jaren het besef gegroeid dat een menging van de functies wonen, werken en voorzieningen in woongebieden bevorderd zou moeten worden. De aandacht voor functiemenging wordt onderstreept in verschillende gemeentelijke beleidsstukken. Voordelen van functiemenging zijn onder meer: het vergroten van de leefbaarheid; het bevorderen van de wijkwerkgelegenheid; het verbeteren van de emancipatie; een reductie van automobiliteit. In principe wordt behoud van functiemenging nagestreefd voor de hele stad. Ontmenging moet worden tegengegaan. In geval van bedrijfsverplaatsing of bedrijfsbeëindiging is het bijvoorbeeld de bedoeling dat er zich op die specifieke locatie opnieuw een bedrijf vestigt. Op dit moment wordt in dergelijke situaties dikwijls de werkfunctie omgezet in een woonfunctie. De noodzakelijke beleidsinstrumenten worden ingezet om functiemenging van wonen en werken te behouden. Detailhandelsnota "Boodschap aan winkels" Het detailhandelsbeleid is vastgelegd in de detailhandelsnota 'Boodschap aan winkels'. Deze nota kent een aantal beleidsuitgangspunten. Voor dit plangebied is het uitgangspunt 'komen tot een fijnmazig mogelijk, op commerciële basis functionerend detailhandelsaanbod' relevant. Gekozen wordt daarbij voor een model van de opbouw van de detailhandelsvoorzieningen dat is gebaseerd op spreiding van voorzieningen over de wijken, zodanig dat de kwaliteit van het aanbod van met name de dagelijkse goederen van de inwoners is verzekerd. Hiertoe wordt gekozen voor het bevorderen van de concentratie van (vooral dagelijkse) winkelvoorzieningen binnen de wijken (dus in de buurt- en wijkwinkelcentra). Deze concentratie is in veel situaties de enige manier om voldoende draagvlak te creëren voor het commercieel functioneren van winkels. Daarmee kan een compleet en attractief voorzieningenaanbod worden behouden en/of

19 13 gerealiseerd. In deze nota zijn J. van Galenstraat en de Biltstraat als clustergebieden aangewezen. 'Welterusten', Hotelnota Het gemeentelijk hotelbeleid is vastgelegd in de nota 'Welterusten', Hotelnota Hoofddoelstelling van deze nota is het verkrijgen van evenwicht tussen vraag en aanbod uitgaande van externe ontwikkelingen. Hotelontwikkeling binnen het plangebied is op grond van deze nota mogelijk. Nota 'Zet 'm op toerisme', meerjarenprogramma Speerpunten van toeristisch beleid zijn: ontwikkelen water-, cultuurhistorisch-, en zakelijk toerisme en evenementen. De bestaande - karakteristieke - bebouwing, het water en het groen bieden hiervoor mogelijkheden binnen het plangebied. Strategisch kader kleinschalige bedrijfshuisvesting Vraag naar en aanbod van bedrijfshuisvesting worden met elkaar geconfronteerd in het strategisch kader kleinschalige bedrijfshuisvesting. Deze confrontatie biedt aanknopingspunten voor het realiseren van ruimte voor kleinschalige bedrijvigheid (zoals aan huis gebonden bedrijvigheid) die goed te mengen is met woonfuncties. De wijken krijgen hierdoor een sterker economisch draagvlak. Ontwikkelingskader Kantoren en Bedrijven Er is sprake van "limitatief beleid" ten aanzien van grootschalige kantoorontwikkelingen in Utrecht. Er is in BRU verband een lijst opgesteld van locaties en daaraan verbonden volumes te ontwikkelen kantoren. In onderhavig plangebied zijn geen grootschalige kantoorlocaties aanwezig. Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan (2005) Algemeen Het verkeers- en vervoerbeleid voor de gemeente Utrecht voor de periode is vastgelegd in het Gemeentelijk Verkeers- en Vervoerplan (GVVP). Om een goede balans tussen bereikbaarheid, veiligheid en leefmilieu te realiseren wordt in het GVVP gekozen voor selectieve bereikbaarheid. De economisch belangrijke gebieden, de kerngebieden, worden via een aantal verkeersassen goed bereikbaar gemaakt. In de overige gebieden (de verblijfsgebieden) en rond de overige verkeersassen krijgen veiligheid en leefmilieu prioriteit. Ook wordt de mobiliteit buiten piek- en spitsuren gefaciliteerd, maar tijdens piek- en spitsuren moet met name de groei van de automobiliteit worden afgevlakt. Dit gebeurt door het openbaar vervoer en fietsvoorzieningen te verbeteren en door met verkeers- en mobiliteitsmanagement de mobiliteitsvraag zo goed mogelijk over het totale verkeerssysteem te verdelen. Om dit te bereiken wordt het GVVP uitgewerkt in concrete projecten en activiteiten. De eerstkomende jaren staan vooral de activiteiten als verkeers- en mobiliteitsmanagement centraal. Met name na 2010 komen nieuwe infrastructurele projecten aan de orde. Het succes van maatregelen wordt bepaald door

20 14 de kwaliteit te vergelijken met de streefkwaliteiten voor bereikbaarheid, verkeersveiligheid en leefmilieu die het GVVP vastlegt. Autoverkeer Utrecht gaat met het GVVP uit van de volgende opbouw van het stedelijke netwerk auto: 1. De hoofdstructuur maakt de stad als geheel bereikbaar met de (vracht)auto, voor verplaatsingen van en naar Utrecht en voor verplaatsingen van wijk naar wijk. De hoofdstructuur bestaat uit: de RING Utrecht: de parallelbanen 2 van de snelwegen rond Utrecht en de Noordelijke Randweg Utrecht (NRU). De RING vormt de schakel tussen het landelijke net van autosnelwegen en de primaire en secundaire assen. primaire assen, die de kerngebieden bereikbaar maken. Het grootste deel van het autoverkeer naar de kerngebieden gaat via deze assen. secundaire assen, die zorgen voor aanvullende bereikbaarheid van de kerngebieden. De hoofdstructuur is middels het GVVP vastgelegd en vormt uitgangspunt voor alle gemeentelijke plannen. 2. Door het stedelijk verkeer te bundelen op de hoofdstructuur ontstaan zo groot mogelijke verblijfsgebieden. In de wijken krijgen verkeersveiligheid en leefmilieu prioriteit. De wijkontsluitingswegen (50 km/uur) zorgen voor de aansluiting van de wijken op de hoofdstructuur en een goede bereikbaarheid van de wijk- en buurtvoorzieningen (onder meer voor bevoorradend verkeer). Autoverkeer en het ontsluitend openbaar vervoer rijdt bij voorkeur via de wijkontsluitingswegen de wijk in en uit. De rest van de wijk is verkeersluw en wordt zo veel mogelijk ingericht als 30 km/uur-gebied. Bij de totstandkoming van plannen in de wijk mag van de in het GVVP aangewezen wijkontsluitingswegen worden afgeweken, mits dit goed beargumenteerd wordt, er elders in de wijk een alternatieve route wordt ingericht als wijkontsluitingsweg en (daarmee) de ontsluiting van de wijk voor OV en auto op peil blijft. Bij de opbouw, regelgeving en vormgeving van het netwerk houdt Utrecht zo veel mogelijk de landelijke principes van een duurzaam veilige weginrichting aan. Door deze principes te hanteren kan de automobilist snel herkennen op wat voor type weg hij zich bevindt. Openbaar Vervoer De vervoersdiensten (OV-lijnen) zijn het meest bepalend voor de opbouw van het openbaar vervoer. Utrecht gaat in het GVVP uit van de volgende opbouw van het OV-lijnennetwerk: 1. Een verbindend stelsel bestaand uit de volgende elementen: Bovenregionale treinen (HSL, Intercity's en Sneltreinen) en interliners zorgen voor (inter)nationale en interregionale verbindingen naar Utrecht. Randstadspoor (RSS) verzorgt, aangevuld met streekbussen, het regionale OV. 2 Deze zijn nog niet langs alle snelwegen die deel uitmaken van de RING aanwezig of gepland. Dit is echter wel het wensbeeld van Utrecht.

21 15 De sneltramlijn en snelle buslijnen (HOV- en VOV-lijnen 3 ) vormen de stedelijke hoofdstructuur en verbinden de kerngebieden in en rond Utrecht met elkaar en met de stations. Voldoende snelheid, doorstroming, regelmaat en stiptheid zijn hierbij vereist. Het streefbeeld voor het verbindend stelsel (en bijbehorende infrastructuur) wordt met het GVVP vastgelegd en is uitgangspunt voor gemeentelijke plannen. 2. Een fijnmazig stelsel van stadsbuslijnen zorgt voor de ontsluiting van alle delen van de stad. Stadsbuslijnen hebben haltes binnen circa 400 meter van de woning of bestemming. Daarnaast ontstaat behoefte aan overstapmogelijkheden voor de bus op strategische locaties in de stad, zoals (behalve de stations) transferia en stedelijke kerngebieden. In de infrastructuur komt het onderscheid verbindend - ontsluitend terug: Het Spoor, gebruikt door trein en RSS. Primaire assen: sneltrambaan en HOV-banen. Exclusieve OV-infrastructuur, gebruikt door HOV-lijnen, interliners en streekbussen. Waar VOV-lijnen en stadsbuslijnen gelijk lopen met een HOV-lijn gebruiken deze ook de HOV-baan. Voor de HOV-banen wordt vertramming op lange termijn niet uitgesloten. Secundaire assen: VOV-infrastructuur, gebruikt door VOV-lijnen, interliners en streekbussen. Waar stadsbuslijnen gelijk lopen met een VOV-lijn gebruiken deze ook de VOVinfrastructuur. Alleen daar waar nodig worden maatregelen (busstrook of -baan, prioriteit op kruisingen) genomen om het OV een betrouwbare snelheid te bieden. Wijkontsluitingswegen. Wegen in de wijk met een maximumsnelheid van 50 km/uur, om de doorstroming van de stadsbuslijnen te garanderen in verblijfsgebieden. Deze wegen worden behalve door OV in het algemeen ook door auto's (en fiets) gebruikt. Als aanvulling op dit netwerk fungeert het aanvullend vraagafhankelijk vervoer (met name regiotaxi en taxi). Dit wordt aangeboden waar of wanneer lijngebonden OV niet voldoende rendabel is, zoals buiten het stedelijk gebied, in de nacht en voor bijzondere doelgroepen (bijvoorbeeld regiotaxi voor minder validen, de taxi voor toeristen, zakelijk reizigers etc.). Goederenvervoer Goederenvervoer vindt plaats over weg, water en spoor. Het goederenvervoernetwerk zoals het GVVP dat vastlegt bestaat uit: Primaire assen voor het lange afstandsvervoer. Het netwerk omvat weg, water en spoor en heeft Lage Weide als belangrijk knooppunt. Utrecht zet daarbij in op zo veel mogelijk vervoer over water en spoor. Primaire assen voor bevoorrading (water en weg), die de belangrijkste te bevoorraden kerngebieden verbinden met de RING Utrecht, knooppunt Lage Weide en mogelijke toekomstige kleinschalige overslagpunten (ook voor consumenten) aan de rand van de stad. Het betreft voor de weg een selectie uit de primaire en secundaire assen voor de personenauto, aangevuld met de uit twee delen bestaande Singelring. Op deze routes wordt gestreefd naar een geschikte vormgeving en voldoende doorstroming voor het vrachtverkeer. 3 HOV = Hoogwaardig Openbaar Vervoer; VOV = Verbindend Openbaar Vervoer

22 16 Vrachtverkeer wordt weliswaar geconcentreerd op de primaire assen, maar ook de overige primaire en secundaire assen en wijkontsluitingswegen voor het personenauto zijn in principe voldoende toegankelijk voor vrachtverkeer, om de bedrijven en woningen langs deze weg te kunnen bevoorraden. Als laatste schakel in de bevoorrading is de beschikbaarheid van voldoende laad- en losruimte noodzakelijk. Daarnaast streeft Utrecht ernaar buiten het voetgangersgebied van de binnenstad venstertijden te voorkomen. Parkeernota 'Parkeren, een kwestie van kiezen' (2003) In de nota "Parkeren, een kwestie van kiezen" 2003 heeft de gemeente Utrecht haar parkeerbeleid vastgelegd. Dit beleid kent een aantal uitgangspunten: het parkeerbeleid dient sturend te zijn (de schaarse parkeerruimte dient optimaal en efficient te worden benut); het beleid is gericht op een vitale binnenstad, wat zich uit in de bouw van parkeergarages aan de rand van de binnenstad; er wordt ingezet op een keten van transferia aan de randen van de stad, met name voor het niet-noodzakelijke autoverkeer; de economische functie dient te worden gewaarborgd; de woonfunctie dient te worden gewaarborgd; parkeerbeleid houdt niet op bij de gemeentegrenzen. In de Parkeernota wordt een aantal gebieden genoemd waar zal worden onderzocht of daar binnen 10 tot 15 jaar betaald parkeren kan worden ingevoerd. Hierbij wordt rekening gehouden met de te verwachten effecten van overloop uit aangrenzende gebieden waar al betaald parkeren is ingevoerd. Daarnaast is het draagvlak van de bewoners in het gebied van belang. Notitie 'Parkeernormen 2004' De Parkeernota legt de kaders van het nieuwe parkeernormenbeleid vast. De notitie "Parkeernormen 2004" vormt een concrete uitwerking hiervan. Met deze notitie vervallen de oude normen uit Het uitgangspunt is dat, rekening houdend met de kenmerken van de locatie en de functie, het parkeren op eigen terrein opgelost dient te worden 4, bij voorkeur ondergronds. De normen zijn niet exact vastgelegd, maar zijn gedefinieerd binnen een bandbreedte, teneinde optimale flexibiliteit en maatwerk te bieden bij het realiseren van bouwplannen. In uitzonderingsgevallen kunnen afwijkingen boven de bandbreedte op hun merites worden beoordeeld 5. Indien er een afwijking is onder de minimale norm, omdat de aanleg van voldoende parkeerplaatsen op eigen terrein onmogelijk is, wordt nagegaan of extra parkeerruimte in de openbare ruimte gecreëerd kan 4 5 Voor grootstedelijke ontwikkelingen wordt voor het gehele te ontwikkelen projectgebied een parkeerbalans opgesteld, waarbij integraal wordt aangegeven welke parkeervoorzieningen nodig zijn en voor welke doelgroep. Hierbij is dubbelgebruik van parkeervoorzieningen het uitgangspunt. Wanneer bijvoorbeeld een evident werkgelegenheidsbelang voor de gehele stad Utrecht aan de orde is, zou een partij die de bandbreedte wil overschrijden door de gemeente in de gelegenheid moeten worden gesteld het evenwicht tussen economie, werkgelegenheid, bereikbaarheid en leefbaarheid te herstellen.

23 17 worden. Als de parkeerplaatsen niet in de openbare ruimte kunnen worden aangelegd, dient de aanvrager zorg te dragen voor alternatieve parkeergelegenheid 6. Fietsnota 'Verder met de Fiets' (2002) Het stedelijk hoofdfietsnetwerk dat Utrecht nastreeft, is vastgelegd in de fietsnota "Verder met de Fiets (2002). Het stedelijk hoofdfietsnetwerk is een fijnmazig netwerk van hoogwaardige verbindingen dat alle stadsdelen met elkaar verbindt. In de fietsnota is vermeld aan welke eisen dit netwerk dient te voldoen. In het uitwerkingsprogramma van de fietsnota zijn concrete projecten geformuleerd om het hoofdfietsnetwerk te vervolmaken. De fietsnota richt zich daarnaast op de ontwikkeling van een netwerk van fietsparkeervoorzieningen door de hele stad, zowel bij woningen, bestemmingen (voorzieningen, kantoren, bedrijven) als overstappunten (OV-stations, transferia). In het GVVP is het stedelijk hoofdfietsnetwerk op enkele punten uitgebreid, naar aanleiding van het regionaal kernnet fiets uit het Regionaal Verkeers- en Vervoerplan (2004). Het gaat dan om regionale verbindingen die door de stad Utrecht lopen én om verbindingen die na 2015 (maar vóór 2020) gewenst zijn. Groen De 'Kadernota Stadsnatuur' (1998) geeft als centrale doelstelling het verhogen van de kwaliteit van het stedelijk groen ten behoeve van de leefbaarheid van de stad. In deze nota is het kader gegeven waaronder de volgende nota's naast elkaar hun plek krijgen: Groenstructuurplan, Stadsnatuur voor Utrecht en de nota Recreatief Perspectief. In het 'Groenstructuurplan' (1990) is een samenhangende visie op het openbaar groen vastgelegd. Daarin is niet alleen de waarde van de afzonderlijke delen van het openbaar groen bepaald, maar ook de betekenis van elk in de totale structuur. Behalve de belevingswaarde (recreatief, esthetisch) van het openbaar groen is de laatste jaren ook de ecologische betekenis ervan voor de stad steeds belangrijker geworden. In de nota 'Stadsnatuur voor Utrecht' (1998) is een ecologische infrastructuur (EIS) voor de stad ontworpen. De EIS is een samenhangend netwerk bestaande uit groene gebieden zoals parken en groengebieden die worden verbonden door onder andere groenstroken langs wegen en waterlopen. De achterliggende gedachte van de EIS is dat de samenhang ten goede komt aan het behoud en herstel van de ecologische diversiteit in de stad Utrecht. In het plangebied van onderhavig bestemmingsplan zijn het Dressuurpark tezamen met het groen langs de Sartreweg de enige groene gebieden. Watergebonden verbindingen lopen via de Biltsche Grift, de Stadsbuitengracht en parallel aan de Admiraal van Gentstraat. Naast de watergebonden verbindin- 6 Voorbeelden van alternatieve parkeergelegenheid zijn onder meer het huren van parkeergelegenheid bij derden, het gebruikmaken van een nabijgelegen bedrijf of transferium of een oplossing in het kader van park- of vervoersmanagement.

24 18 gen bevinden zich in het plangebied grond verbindingen die via de spoorrails, Kardinaal de Jongweg, Biltstraat, oevers van de Stadsbuitengracht (Wittevrouwensingel) en de Sartreweg lopen. Nota 'Recreatief Perspectief' (Utrecht, 1997) Deze nota bevat een pleidooi voor een integrale aanpak van de openbare buitenruimte, waar het gaat om de inrichting ervan ten behoeve van recreatief gebruik. Ruimtelijke ordening kan hierbij voorwaardenscheppend zijn door in het bestemmingsplan voor diverse doelgroepen ruimte te reserveren dan wel aan te wijzen. Belangrijk daarbij is het gebruik van de buitenruimte door kinderen. De Nota recreatief perspectief beoogt verdere stimulering van recreatieve plekken en mogelijkheden. Recreatieve mogelijkheden kunnen vaak zeer goed plaatsvinden in combinatie met groen. Het groen kan eveneens een ecologische functie vervullen. Monumentenbeleid "Beheer van de chaos der eeuwen" is de titel van het Monumentenbeleidsplan, dat op 2 september 2004 door de raad is vastgesteld. Het is een evaluatie van het monumentenbeleid sinds 1993 en doet aanbevelingen voor de periode tot en met Het gemeentelijk monumentenbeleid is gebaseerd op drie pijlers. Ten eerste het stimuleren van restauratie en onderhoud van de beschermde monumenten. Ten tweede het gebruikmaken van de cultuurhistorische waarden bij het maken van ruimtelijke plannen in de stad. Ten derde het beheer van de archeologische ondergrond en de bekostiging van archeologisch onderzoek. Woonbotenbeleid In Utrecht is er voor gekozen de ligging de maatvoering van woonboten te regelen in de Havenverordening (met als uitvloeisel hiervan de Havenatlas). Er is dus niet gekozen voor het bestemmingsplan omdat dit niet het aangewezen instrument is om het beleid ten aanzien van woonboten volledig te regelen. Het bestemmingsplan is enerzijds een middel om sturing te geven aan het gebruik van grond, anderzijds een middel om de omvang van het bouwen te reguleren. De regeling in het bestemmingsplan krijgt werking via de Woningwet. De Woningwet eist dat voor bouwen een vergunning aangevraagd moet worden en dat die vergunning geweigerd moet worden als de beoogde bouw functioneel of bouwkundig niet in het bestemmingsplan past. Het vergunningvereiste van de Woningwet geldt echter niet voor woonboten, zodat bij het (ver-)bouwen van een woonboot niet getoetst kan worden aan de regels in het bestemmingsplan. Het bestemmingsplan kan wel het gebruik van woonboten regelen. Gezien het voorgaande is er voor gekozen in nieuwe bestemmingsplannen wel het gebruik van het water in het algemeen in een bestemmingsplan te regelen, maar niet de voorschriften met betrekking tot zaken als bouwhoogte en omvang. Het bestemmingsplan stelt daarom geen bouwvoorschriften aan woonboten.

25 19 Momenteel is de gemeente bezig het beleid ten aanzien van de woonboten te actualiseren. Directe aanleiding hiervoor is het momenteel gehanteerde beleid ten aanzien van de maximale hoogte van woonboten. Een nieuwe hoogtemaat is echter niet zo maar aan te geven. Er zal een goed beeld van de ruimtelijke situatie ter plaatse van de woonboten moeten worden gevormd voordat er uitspraken te doen zijn. Omdat er voor het bepalen van de hoogtes een integrale ruimtelijke analyse zal moeten plaatsvinden, is besloten om een integrale beleidslijn uit te zetten ten aanzien van de locaties, en maatvoering van woonboten, maar ook bijvoorbeeld het oevergebruik. In het voorliggende plan zal het huidige aantal woonboten worden opgenomen (conform hetgeen nu in de havenatlas is bepaald). Ook de huidige regels ten aanzien van het oevergebruik worden opgenomen. Indien in de loop van het bestemmingsplantraject het thans in voorbereiding zijnde beleid wordt vastgesteld, zal dit beleid in dit bestemmingsplan worden doorvertaald. Wel worden in het voorliggende plan wijzigingsbevoegdheden opgenomen die het mogelijk maken het bestemmingsplan in overeenstemming te brengen met eventueel toekomstig nieuw beleid. Hiervoor dient een procedure te worden gevoerd. Beleidsnotitie Prostitutie (1999) In verband met het afschaffen van het bordeelverbod in 2000, is door het college van burgemeester en wethouders op 16 november 1999 een gemeentelijke beleidsnotitie inzake prostitutie vastgesteld. Het prostitutiebeleid is zoveel mogelijk geformaliseerd in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV). In hoofdstuk 3 van de APV is geregeld dat voor het drijven van seksinrichtingen en escortbedrijven een vergunning verplicht is. Onder seksinrichting wordt op grond van de APV (artikel 69) in ieder geval verstaan een prostitutiebedrijf, seksbioscoop, seksautomatenhal, sekstheater of parenclub, al dan niet in combinatie met elkaar. Een prostitutiebedrijf is volgens hetzelfde artikel een "voor het publiek toegankelijke, besloten ruimte waarin prostitutie plaatsvindt, bij een raamprostitutiebedrijf voorzien van één of meer vitrines." Verder vermeld de APV dat onder deze definitie ook erotische massagesalons en prostitutiehotels vallen. Onder prostitutiebedrijf wordt niet verstaan (het kantoor) van een escortbedrijf, dat meestal telefonisch bemiddelt tussen de zich aanmeldende klanten en de prostituee. Wat betreft het formaliseren van de planologische situatie, is in de gemeentelijke beleidsnotitie aangegeven, dat alle prostitutiebedrijven met een vergunning de positieve bestemming "Prostitutiebedrijf" kunnen krijgen. Uitgangspunt is verder, dat daar waar niets geregeld is, een nieuw prostitutiebedrijf verboden is op basis van het bestemmingsplan. In de Beleidsnotitie prostitutie is voorts aangegeven, dat voor prostitutiebedrijven een maximumstelsel gehanteerd wordt, dat gebaseerd is op de situatie in Hiervoor is gekozen vanwege de op dat moment bestaande stabiele situatie die, over een langere periode bezien, beheersbaar is gebleken. Dit betekent dat de prostitutiebedrijven die voor 1 januari 1999 gevestigd waren in Utrecht, bekend waren bij de politie en in het verleden geen overlast hebben ver-

26 20 oorzaakt in de omgeving, in principe een vergunning kunnen krijgen als zij voldoen aan bepaalde vergunningsvoorwaarden. Voor de overige seksinrichtingen, geen prostitutiebedrijven zijnde, en escortbedrijven geldt geen maximumstelsel, omdat daar geen specifieke overlast van te verwachten is. Als de vestiging van een dergelijk bedrijf een gevaar kan opleveren voor de openbare orde of veiligheid, een onacceptabele aantasting van het woon- en leefmilieu zal veroorzaken of als er een grote kans is op overlast voor de omgeving, kan een vergunning echter geweigerd worden. In het voorliggende plangebied komen geen prostitutiebedrijven voor. Water In het stedelijke waterbeheer zijn op dit moment een aantal knelpunten. Belangrijkste zijn de verspilling van (relatief) schone waterstromen (leiding- en regenwater) en verontreiniging van de stromen tijdens het verblijf in de stad. De gevolgen hiervan zijn zichtbaar, zowel in de stad als daarbuiten: verdroging, verontreiniging door het effluent van zuiveringsinstallaties en verontreiniging van oppervlaktewater. De nota Utrecht Waterdicht? (1998) biedt strategische uitgangspunten voor het duurzaam omgaan met het stadswater. Er zijn drie duurzaamheidprincipes geformuleerd, te weten: beperken van de instroom; verlengen van het verblijf van water in het stedelijk systeem; schoon afvoeren van water uit het systeem. Het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden heeft een waterstructuurvisie opgesteld, waarbij rekening is gehouden met het geldende beleid op landelijk en provinciaal niveau. De relevante hoofdlijnen van de structuurvisie zijn: verbeteren van ecologische kwaliteit van water en oevers, ook in kleinschalige stedelijke ruimte; benutten van mogelijkheden voor functiecombinatie. Verweving van recreatie en ecologie langs oevers, in relatie met omgeving (historische en recreatieve belevingswaarde).

27 21 3. Planbeschrijving 3.1. Algemeen Het bestemmingsplan is voor een belangrijk deel consoliderend van aard. Dit hoofdstuk geeft inzicht in de huidige situatie in het plangebied en analyseert de wijk in ruimtelijk en functioneel opzicht. Voor zover de verschillende onderdelen van dit hoofdstuk daartoe aanleiding geven, wordt aan het einde van de verschillende paragrafen een aantal conclusies en uitgangspunten voor het bestemmingsplan geformuleerd. Hiermee wordt concreet gestalte gegeven aan de beleidsuitgangspunten uit het vorige hoofdstuk Historische structuur Algemeen Het plangebied Wittevrouwen, Zeeheldenbuurt, Huizingabuurt heeft een min of meer rechthoekige vorm. Het plangebied bevindt zich in de eerste schil rondom de binnenstad en wordt met name gestructureerd door het aanwezige water en infrastructuur. Het plangebied is op te delen in drie deelgebieden; het deel Wittevrouwen, het deel Zeeheldenbuurt en het deel Huizingabuurt. Afbeelding 3: Historische kaart circa 1850 (globale plangrens). Wittevrouwen Het gebied ontleent haar naam aan het binnen de stadsmuren gelegen, 13de eeuwse klooster Wittevrouwen. De eerste grootschalige bebouwing vindt plaats in de tweede helft van de 19de

28 22 eeuw, na het slechten van de stadsmuren. Er werden in hoog tempo veelal eenlaags arbeiderswoningen gebouwd en bij de aanleg van straten werden bestaande structuren gevolgd. De eerste grote uitbreidingen vonden plaats vanaf 1865 langs de Goedestraat, Kapelstraat en Bekkerstraat. Er werd vanaf 1880 door de gemeente pogingen ondernomen meer grip te krijgen op de kwaliteit van de uitbreidingen. De gemeente kocht grond op, legde bredere straten aan en liet betere woningen bouwen. Deze woningbouw bevindt zich met name ten noorden van de Gildstraat. Aan het eind van de 19de eeuw werden open stukken grond aan de rand opgevuld met riante middenstandswoningen en herenhuizen. Aan de noordzijde was in 1819 de toenmalige buitenplaats Gildenstein (ruim 2 ha langs de BiItse Grift) aangekocht voor een te stichten Veeartsenijschool, in 1833 uitgebreid met 7 ha aan de overzijde van de Grift (nu Alexander Numankade). Hier ontwikkelde zich een terrein met karakteristieke gebouwen. Na verhuizing van de Veeartsenijschool naar de Uithof zijn de gebouwen verbouwd tot woningen. In de jaren 70 werd Wittevrouwen één van de eerste wijken waar particuliere woningverbetering met gemeentelijke subsidie plaats vond. Veel huizen zijn opgeknapt en bevolkingssamenstelling is veranderd van relatief veel ouderen, studenten en gastarbeiders naar een meerderheid van tweeverdieners. Een andere wijziging die zich heeft voorgedaan betreft de binnenterreinen. In de jaren 60 bevatte de wijk nog veel kleinschalige bedrijvigheid, zoals loodgieters, aannemers, garage- en schildersbedrijven. Veel van de bedrijvigheid strekte zich uit tot op de binnenterreinen. Deze bedrijven zijn op een enkele na verhuisd naar industrieterreinen en een aantal binnenterreinen is gesaneerd en veranderd in groengebieden en/ of speelterreinen.

29 23 Afbeelding 4: Bebouwingstypologie. Zeeheldenbuurt De Zeeheldenbuurt vormt een schil om Wittevrouwen heen. De buurt wordt aan twee kanten begrensd door water, de Biltse Grift en een water dat van oudsher verbonden was met de inundatievoorzieningen in het gebied en liep naar het Fort op de Biltstraat. De andere twee grenzen zijn de Blauwkapelseweg en de Karel Doormanlaan. Het gebied direct ten noorden van de Biltse Grift is voor een groot deel bebouwd tussen 1890 en Het deel ten westen van de M.A. de Ruyterstraat tot aan de Blauwkapelseweg was al sinds 1833 in bezit van de (Rijks) Veeartsenijschool die hier in de jaren 20 van de 20 ste -eeuw een Kliniek voor Kleine Huisdieren bouwde. In eerste instantie werden er in een eenvoudig, rechthoekig stratenpatroon met name reeksen herenhuizen gebouwd. De randen van het gebied zijn na de oorlog opgevuld met reeksen beneden- en bovenwoningen. Het terrein van de Rijks Veeartsenijschool is in twee delen verder

30 24 ingevuld: eerst met losse bebouwing in de jaren 60 en 70 ten behoeve van speciale functies, zoals het Rijks- en Gemeentearchief en eind jaren 80 nogmaals ten behoeve van woningbouw rondom de Kliniek voor Kleine Huisdieren. Huizingabuurt De Huizingabuurt is tot stand gekomen na de grenswijziging van 1954 en tegelijkertijd gebouwd met Tuindorp-Oost aan de overzijde van de Kardinaal de Jongweg. De gemeentegrens die tot 1954 de scheiding vormde is sindsdien alleen herkenbaar in het water en in het tijdsverschil tussen de bebouwing aan weerszijden Ruimtelijke structuur Wittevrouwen Van alle Utrechtse 19 e eeuwse wijken is Wittevrouwen thans wel de meest herkenbare omdat het zo'n duidelijk begrensde eenheid is. De opzet binnen die grenzen is niet planmatig tot stand gekomen, de wijk werd volgebouwd tot ze haar grenzen bereikte en vormt daarbinnen een samenhangend geheel van ondiepe gesloten bouwblokken met overwegend kleine eengezinswoningen. De uniforme ruimtelijke opbouw van een groot deel van de wijk contrasteert met de randen die aan alle kanten verschillend zijn. In Wittevrouwen staan ruim woningen. De kleine eengezinswoning, één of twee bouwlagen met een kap, gebouwd tussen 1880 en 1906 is typerend voor het beeld van Wittervrouwen. De wijkstructuur wordt bepaald door een enigszins verwrongen schaakbordpatroon, dat ook karakteristiek voor de wijk is. Binnen deze structuur zijn sommige straten, de ruimtelijk doorgaande routes, belangrijker dan andere. De meeste beeldbepalende elementen bevinden zich aan de randen van de wijk. Het oudste gedeelte van de wijk is het gedeelte ten zuiden van de Gildstraat. Dit deel is gebouwd voor 1890 en is het meest dichtbebouwde stuk. Het noordelijk gedeelte is wat ruimer van opzet. Er zijn nergens pleinen of parkjes aangelegd bij het ontstaan van Wittevrouwen. De smalle straten worden overwegend als parkeerruimte gebruikt en er is nauwelijks openbaar groen in de wijk. Op de binnenterreinen zijn van oorsprong bedrijven en loodsen aanwezig. Er zijn inmiddels al veel bedrijven uitgeplaatst. De vrijgekomen terreinen zijn ingevuld met groenvoorzieningen en hebben hierdoor een aantrekkelijk karakter. De sterke punten van Wittevrouwen zijn het karakteristieke stratenpatroon en de diversiteit in bebouwing. De wijk is een duidelijke eenheid, waardoor de wijk duidelijk herkenbaar is in de stad. De aanwezigheid van enkele monumenten is ook een van de sterke punten van de wijk. Wittevrouwen heeft ook een aantal minder sterke kenmerken. Er is weinig openbare ruimte en er zijn weinig groene elementen in de wijk. Hierdoor is er ook weinig speelruimte voor kinderen en is er weinig parkeerruimte. Enkele straten zijn zeer smal en veel van de binnenterreinen zijn vrij klein en dichtbebouwd. De maatvoering van de bebouwing langs het Griftpark sluit niet goed aan bij de openheid van het park.

31 25 Afbeelding 5: Deelgebieden. Zeeheldenbuurt De Zeeheldenbuurt wordt begrensd door de Blauwkapelseweg, de Biltsegrift, de Sartreweg en een waterloop die van oudsher verbonden was met de inundatievoorzieningen in het gebied. De Zeeheldenbuurt is wat ruimer van opzet dan de wijk Wittevrouwen. Dit komt tot uiting in de grotere diepte van de gesloten bouwblokken en de breedte van de straten. De straten zijn over het algemeen rijk aan groen. Het gebied kan worden onderverdeeld in een aantal delen met een eigen ruimtelijk patroon. Het grootste deel van het gebied bestaat uit (grondgebonden) woningen in gesloten bouwblokken met een duidelijk onderscheid tussen openbaar en privé. Het gebied tussen de Hengeveldstraat, Kardinaal de Jongweg, Jan van Galenstraat en de Biltse Grift heeft een andere opzet. Hier bevinden zich een aantal kantoor / bedrijfsgebouwen en gestapelde woonvormen. Het gebied heeft een parkachtige opzet waarin de gebouwen als losse elementen zijn opgenomen. Deze opzet heeft ervoor gezorgd dat er een ruime hoeveelheid openbare ruimte en groen in de wijk aanwezig is.

32 26 De buurt heeft een aantal sterke punten, namelijk de aanwezigheid van water, veel groen en openbare ruimte. Er is een aantal monumenten aanwezig. Daarnaast heeft de buurt een aantal zwakkere punten. De maat en schaal van de bebouwing nabij de Hengeveldstraat sluit niet aan bij de maat en schaal van de omliggende gebieden. De parkachtige opzet die het gebied heeft komt niet goed uit de verf: er is relatief veel bebouwing en de inrichting van de openbare ruimte kan beter. De openbare ruimte is momenteel weinig gevarieerd ingericht en heeft weinig gebruikswaarde. Ook wordt de ruimtelijke kwaliteit van het water niet goed benut. Het water kan beter zichtbaar gemaakt worden en beter aansluiten op de woonomgeving. Daarnaast kunnen de bebouwing en de openbare ruimte beter op elkaar worden aangesloten. De kantoorgebouwen liggen nogal verscholen in de wijk waardoor de ruimtelijke structuur onhelder wordt. De bebouwing is veelal met achterkanten / gesloten kanten gericht op het openbaar gebied. Het gebied bij de Hengeveldsestraat is beperkt ontsloten voor langzaam verkeer, de (langzaam)verkeer routes in het gebied lopen niet door. De Kardinaal de Jongweg (deel van de ring) wordt niet goed begeleid door bebouwing. Huizingabuurt De Huizingabuurt wordt begrensd door de Kardinaal de Jongweg, de Oosterspoorbaan, een waterloop en de Jan van Galenstraat. Het is een echte woonbuurt die dateert van de jaren '70 van de twintigste eeuw en heeft een veel opener opzet dan de Zeeheldenbuurt en Wittevrouwen. In de Huizingabuurt bevindt zich een buurtwinkelstrip. Langs de Kardinaal de Jongweg bevinden zich gestapelde woningen, de rest van de woningen in de buurt zijn grondgebonden. Vanwege de diepe voortuinen en de brede trottoirs hebben de straten in deze buurt een breed profiel. De groene en open opzet van de buurt is het belangrijkste sterke punt van de buurt. De buurt kent een aantal zwakke punten. Het water is niet zichtbaar en niet bereikbaar. Het (openbaar) groen in deze buurt bevindt zich met name aan de buitenrand en is voor de buurt van weinig betekenis. Tot slot is de uitstraling van de garages en de achterkanten van de winkels niet optimaal. De garages geven een rommelig aanblik en zorgen voor 'dode' plinten op straat. Conclusies/uitgangspunten Gezien de veelal historische bepaalde ruimtelijke hoofdstructuren en de relatief hoge kwaliteit van de bebouwing in met name de wijken Wittevrouwen en Zeeheldenbuurt, gaat het bestemmingsplan in hoofdlijnen uit van behoud van de bestaande situatie. Concreet betekent het een en ander dat onder meer het bestaande stratenpatroon, de bebouwing zoals die nu in het gebied aanwezig is, de bestaande groen- en waterstructuur gedetailleerd wordt bestemd. Gezien de hoge woningdichtheid en de compactheid van de wijken wordt terughoudend omgegaan met eventuele mogelijkheden tot vergroting van de woningen en andere gebouwen. Vergroting van de gebouwen wordt alleen onder strikte voorwaarden mogelijk gemaakt.