L e s p a k k e t K i n d e r e n e n O o r l o g
|
|
- Samuël van den Pol
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 L e s p a k k e t K i n d e r e n e n O o r l o g Ontwikkeld voor de VMBO -onderwijskoffer 60 jaar UVRM Inleiding Als reactie op de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog werden in de jaren erna verschillende internationale afspraken gemaakt. In 1948 werd de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties aangenomen. Dit was toentertijd nog geen juridisch bindend document. Wel juridisch bindend waren de Vier Verdragen van Genève (ook wel de Conventies van Genève genoemd), die in 1949 werden gesloten. Deze Verdragen bevatten de regels die gelden ten tijde van oorlog: het humanitair oorlogsrecht. Tijdens oorlogen (tegenwoordig is het beter om te spreken van gewapend conflict omdat er meestal geen oorlogsverklaring aan de strijd
2 vooraf gaat) worden mensenrechten vaak op grote schaal geschonden. Juridisch gezien gaat het dan niet alleen om mensenrechten, maar ook -en eigenlijk vooral- om schendingen van het humanitair oorlogsrecht. Het humanitair oorlogsrecht bestaat al sinds halverwege de negentiende eeuw. Het bevatte aanvankelijk vooral regels die bescherming boden aan gewonde soldaten. Toen de traditionele grote veldslagen tussen twee legers plaats maakten voor meer moderne wijzen van oorlogsvoering (met vliegtuigen etc), werd duidelijk dat ook burgers het slachtoffer konden worden van het oorlogsgeweld. Ook de Holocaust maakte dit op schokkende wijze duidelijk. De nasleep van de Tweede Wereldoorlog zorgde ervoor dat Staten bereid waren om regels op te stellen die bescherming moesten bieden aan burgers in oorlogsgebieden. Gek genoeg waren Staten eerder bereid om regels te maken over hoe je met de burgers van een andere Staat moet omgaan, dan om regels te maken over hoe je met je eigen burgers om moet gaan tijdens een gewapend conflict. Want de eerste -juridisch bindende- mensenrechtenverdragen kwamen pas na de Verdragen van Genève tot stand. Het humanitair oorlogsrecht en de rechten van de mens zijn beiden ingegeven door dezelfde zogenaamde humanitaire waarden en principes. Mensenrechten gelden altijd, maar kunnen in tijd van gewapend conflict soms beperkt worden. Het humanitair oorlogsrecht geldt juist alleen tijdens gewapende conflicten. De twee rechtsgebieden vullen elkaar dus aan en versterken de bescherming van individuele personen. Beiden helpen de menselijke waardigheid van personen te waarborgen. Zoals gezegd, bestaat het humanitair oorlogsrecht uit al die regels die gelden ten tijde van gewapend conflict. Deze regels beschermen alle personen die niet of niet meer deelnemen aan de strijd en proberen het oorlogvoeren te beperken en humaner maken. Daarom zijn er bijvoorbeeld ook regels die bepaalde soorten wapens verbieden. Gewapende conflicten hebben grote gevolgen voor kinderen. Zij kunnen bijvoorbeeld hun ouders verliezen, gedwongen worden te vechten, in gevangenschap of in vluchtelingenkampen terecht komen. Ook kunnen ze om het leven komen, hun huis of familie kwijtraken of niet genoeg te eten hebben. De kwetsbare positie van kinderen is specifiek erkend in het internationale recht en daarom staan er in de verdragen van het humanitair oorlogsrecht en de mensenrechtenverdragen veel regels die speciaal over de bescherming van kinderen gaan. Hieronder worden de gevolgen van gewapende conflicten voor kinderen besproken en de rechten die daarmee te maken hebben. Naast de bijgeleverde film vindt u hier ook een lessuggestie. Van de website van het Nederlandse Rode Kruis kunnen verder pakkende foto s gedownload worden ( anitair_oorlogsrecht/informatie_voor_scholen). Ook treft u hier een digitale versie van dit lespakket aan. Kinderen In het Verdrag voor de Rechten van het Kind staan regels over de rechten van kinderen. Kinderen hebben bijvoorbeeld recht op onderwijs en gezondheidszorg, ze mogen hun eigen mening hebben en moeten worden beschermd tegen kindermishandeling, kinderarbeid en misbruik. Dit Kinderrechtenverdrag is in 1989 gemaakt door de Verenigde Naties en bijna alle landen van de wereld (192 van de 194) hebben met elkaar afgesproken zich aan deze regels te houden. Zolang mensen met elkaar vechten, worden hierdoor ook kinderen getroffen. En dat terwijl kinderen juist al extra kwetsbaar zijn. Kinderen die te maken krijgen met oorlog moeten daarom zo goed mogelijk worden beschermd. Een kind is volgens het Kinderrechtenverdrag iemand jonger dan 18 jaar. Een onderdeel van het Kinderrechtenverdrag gaat over kinderen in gewapende conflicten (Artikel 38). Kinderen jonger dan 15 jaar mogen bijvoorbeeld niet meedoen aan gevechten. Ook moeten landen zich houden aan de regels die gelden tijdens oorlogen. Alle landen ter wereld hebben de Verdragen van Genève ondertekend. Het humanitair oorlogsrecht bevat ook regels die speciaal gericht zijn op de bescherming van kinderen in oorlog. Zo moeten ze met respect worden behandeld en hebben ze recht op de hulp en zorg die ze op grond van hun leeftijd nodig hebben. Kinderen die jonger zijn dan 15 jaar mogen dus niet meedoen aan gevechten. Maar hoe zit het eigenlijk met kindsoldaten? Hieronder wordt eerst ingegaan op kindsoldaten en daarna op andere situaties waar kinderen in oorlogstijd in terecht kunnen komen. Wat is een kindsoldaat? Een kindsoldaat is iemand van onder de 15 jaar die actief meedoet aan oorlogshandelingen. Ze worden overigens niet altijd als strijder ingezet. Het kan ook gaan om wachtlopen, spioneren, stelen voor de oorlogsvoering, en, vooral bij meisjes, het verlenen van lichamelijke diensten.
3 Op dit moment vechten er wereldwijd zo'n kindsoldaten actief mee in gewapende conflicten. Kindsoldaten bestaan al zolang mensen vechten. Het afgelopen 2 decennia is het aantal kindsoldaten echter sterk gestegen. Het soort conflicten is dan ook veranderd. Waar vroeger land A tegen land B vocht, zie je nu meerdere partijen binnen 1 land, in een burgeroorlog. Strijders bestaan uit verschillende groepen: regeringslegers, rebellengroepen, criminele bendes, paramilitairen, jeugdbendes, guerrillagroeperingen. De wapens waarmee deze groepen vechten, zijn goedkoper en makkelijker te verkrijgen dan vroeger. Het zijn vaak kleine en lichte wapens, die ook door kinderen kunnen worden gehanteerd. Sommige kinderen sluiten zich vrijwillig aan bij het leger of een rebellengroep om hiermee te ontsnappen aan de honger, armoede en werkloosheid in hun land. Als ze niemand meer hebben die voor hen zorgt, zien ze het leger dikwijls als enige manier om te overleven. In het leger krijgen ze voedsel, onderdak en kleding. Soms zijn ze opgegroeid met oorlog en kennen ze niets anders dan dat. Ook sluiten kinderen zich vrijwillig aan om wraak te nemen op de strijders die hun familie hebben vermoord. Je kunt je wel afvragen hoe vrijwillig deze kinderen meedoen aan gevechten, als ze door omstandigheden eigenlijk geen andere keuze hebben. Veel kinderen worden door officiële legers of rebellenlegers gedwongen mee te vechten. Dan trekken ze dorpen binnen en kidnappen de kinderen; soms worden zelfs hele scholen leeggeroofd. Daarna begint een keiharde militaire training. Om de volwassenen te ontzien, moeten juist de kinderen vaak de meest gevaarlijke klussen doen: in de frontlinies. Voedsel is er dikwijls niet en om ze 'moed' te geven, krijgen ze soms drank of drugs toegediend. Door het extreme geweld waarbij ze zijn betrokken, raken ze ongevoelig voor menselijk lijden. Kinderen zijn makkelijk in te zetten in oorlogen doordat ze klein en snel zijn. Er bestaan veel kleine wapens die kinderen gemakkelijk kunnen dragen. Kinderen zijn ook eenvoudig te beïnvloeden en bang te maken. Daarnaast zal de tegenstander minder snel op een kind schieten dan op een gewone soldaat. Tot slot zijn er soms niet genoeg volwassen mannen meer om te vechten, dit komt meestal voor in landen waar al heel lang oorlog woedt. Kinderen zijn dan de enige mogelijke soldaten. In ongeveer 25 landen nemen kinderen deel aan de strijd. Alleen al in Afrika worden kinderen ingezet. Ook veel landen in Azië, Amerika en Europa werven nog steeds kinderen voor hun krijgsmacht. Na een oorlog hebben kindsoldaten meestal niets om naar terug te keren, of ze zijn niet meer welkom in hun dorp. Naast lichamelijke verwondingen, hebben ze vaak last van trauma's, nachtmerries, angstaanvallen, agressief gedrag, of schuldgevoelens. Bovendien zijn ze een hele tijd niet naar school geweest en hebben een achterstand opgelopen. Vaak hebben ze geen contact meer met hun familie. Met begeleiding en opvang proberen hulporganisaties deze kinderen weer op weg te helpen. Citaten van enkele kindsoldaten Kabanda (9 jaar): 'De mannen die mijn moeder vermoordden, maakten me erg boos. Ik besloot in het leger te gaan. Ik besloot om ze te verslaan. Als ik ze vind, dood ik ze.'
4 David (12 jaar): 'Als het gewicht van de spullen die je moest meesjouwen te zwaar was voor een kind of als hij onhandig was en ermee omviel, dan werd hij geslagen en soms gedood. Als je uit de rij stapte of gezwollen voeten had vanwege de lange dagtochten, kon je gedood worden. Ik had een aantal kinderen gezien die gedood werden met bajonetten, stokken en geweren. Eén keer moest ik daaraan meedoen.' Justin (12 jaar): 'In het Gulu opvangcentrum ben ik blij met het eten en met de behandeling. Ik heb veel last van nachtmerries. Voor mij was doden gewoon geworden, net zoals gewoon een hand geven of groeten. Mijn grootste angst was om gedood te worden. Zelfs hier in het centrum droom ik soms dat ik nog in de wildernis ben met de rebellen en dan word ik soms zwetend en gillend wakker. Ik ben blij dat ik hier ben bij andere kinderen die begrijpen hoe ik me voel omdat ze gedeeltelijk hebben meegemaakt wat ik ook beleefd heb.' Uit: 'Oeganda's Lords Resistance Army', Watoto wa Amani (Educatief materiaal Rode Kruis). Volgens het Kinderrechtenverdrag en het Humanitair Oorlogsrecht mogen kinderen jonger dan 15 jaar niet als soldaat het leger in of worden ingezet tijdens een oorlog. In 2000 is er een nieuwe regel bij het Kinderrechtenverdrag gemaakt die zegt dat kinderen pas vanaf 18 jaar mogen meevechten in een conflict. Echter, nog niet alle landen hebben gezegd dat ze zich aan deze regel zullen gaan houden. In Nederland is het parlement nog bezig met de goedkeuring van deze nieuwe regel. Kinderen vanaf 15 jaar kunnen wel vrijwillig worden geworven voor het leger, hoewel landen worden aangemoedigd om de voorkeur te geven aan oudere kinderen. In Nederland kunnen 17-jarigen het leger in. Zij worden pas ingezet in een conflict als ze 18 zijn. Het is echter moeilijk om er zeker van te zijn dat dit ook echt gebeurd. Als kinderen niet worden getraind als soldaat, zullen ze minder snel worden ingezet in een conflict. Bovendien is een kind iemand die jonger is dan 18 jaar. In veel landen mogen kinderen pas stemmen en autorijden vanaf hun 18e jaar. Waarom zouden kinderen dan wel op jongeren leeftijd moeten of mogen vechten? Kinderen kunnen beter tegen oorlog worden beschermd als ze er ver vandaan worden gehouden. Of ze nu in Nederland wonen of niet, of ze nu 9 of 17 jaar zijn, of ze nu zelf willen vechten of niet. Daarom zou het volgens het verschillende organisaties, zoals het Rode Kruis, Defence for Children en War Child, beter zijn om mensen vanaf 18 jaar aan te nemen als soldaat. Eén manier om hiervoor te zorgen is dat alle landen bepalen dat kinderen onder de 18 jaar geen rekruut mogen zijn en niet mogen deelnemen aan de strijd. Op geen enkele manier (dus ook niet als spion, kok, etc.) en die regel moet gelden voor iedereen (regeringslegers, rebellengroepen en andere deelnemers aan de strijd). Straight 18 dus! Kunnen kindsoldaten verantwoordelijk worden gehouden voor oorlogsmisdaden? Eigenlijk zijn kindsoldaten slachtoffer en dader tegelijk. De mensen die kinderen als soldaten rekruteren en gebruiken voor de strijd zijn verantwoordelijk voor de daden van de kinderen en kunnen daarvoor gestraft worden. Maar tegelijkertijd zijn kindsoldaten, zoals alle soldaten, ook zelf strafbaar als ze zich niet aan het oorlogsrecht houden. Als kinderen in de gevangenis komen hebben ze wel recht op speciale bescherming. Ze mogen niet worden vastgezet met volwassenen, tenzij dit familie is. Ze moeten contact kunnen hebben met hun familie en hebben recht op voldoende eten en goede gezondheidszorg. Verder moeten kinderen voldoende bewegingsruimte hebben en moeten ze onderwijs kunnen volgen. Het Rode Kruis controleert of kinderen in de gevangenis op de juiste manier behandeld worden. Op welke manier komen kinderen nog meer in aanraking met oorlog? Leven in oorlog Als kind beland je tijdens een oorlog vaak op straat. De school is gesloten omdat je leraren ook in de oorlog meevechten of omdat het schoolgebouw misschien is verwoest. Er is weinig of niets te eten, en schoon water of gezondheidszorg is er ook nauwelijks. De kans dat je ziek wordt is dus groot. Je kunt ook gewond raken of zelfs gedood worden door bijvoorbeeld bombardementen of landmijnen. Soms moet je vluchten voor de naderende aanval. En als je dan tot overmaat van ramp je familie kwijtraakt, moet je het ineens helemaal zelf proberen te redden.
5 Ook na een oorlog zijn de problemen niet voorbij. Wegen en bruggen moeten worden hersteld, scholen moeten opnieuw worden opgebouwd, en voor de verdwenen leraren zijn vervangers nodig. Geld om iets te kopen is er vaak niet meer of de winkels zijn leeg. Je moet oppassen dat je niet op een landmijn stapt. Hulporganisaties proberen daarom jouw land weer helpen op te bouwen, maar dat kost tijd en geld. familieleden te ontvangen. In de praktijk wordt dit door de strijdende partijen vaak bemoeilijkt of tegengewerkt. Als je familieleden niet weten of je nog leeft, kunnen zij vaak maar moeilijk verder met hun leven. Kinderen die alleen achterblijven, moeten voor zichzelf zorgen. In plaats van naar school te gaan, moeten ze werk en onderdak zoeken. Vluchten Voor een (dreigende) oorlog zal je met je familie proberen te vluchten. Met een auto, een paard en wagen of gewoon te voet. Je kan maar weinig meenemen: wat kleren, een foto, wat eten voor onderweg... Of je moet vluchten omdat je anders vervolgd wordt: vanwege je politieke overtuiging of die van je ouders, je geloof of het feit dat je tot een bepaalde etnische of sociale groep behoort. Wereldwijd zijn 50 miljoen mensen op de vlucht. 20 miljoen daarvan zijn kinderen. De meesten van hen worden opgevangen in de regio waar ze wonen. Het Internationale Rode Kruis en de Verenigde Naties zetten bijvoorbeeld vluchtelingenkampen op in de grensstreek en proberen de mensen daar van onderdak en voedsel te voorzien. Dit is vaak moeilijk omdat er veel méér mensen naar zo'n kamp komen dan er eigenlijk in passen. Via de televisie zien we daarom thuis soms een oproep om geld te geven zodat er hulpgoederen gestuurd kunnen worden naar deze overvolle kampen. Door het oorlogsgeweld is de kans groot dat je je ouders, broers of zussen kwijtraakt. Je moet dan ineens voor jezelf zorgen. Als je geluk hebt, kom je terecht in een opvangcentrum en helpt het Rode Kruis je met je zoektocht naar je familie. Via bestaande contacten en netwerken wordt dan geprobeerd, vaak met het verspreiden van foto's en korte berichten, het contact te herstellen (dit heet 'tracing'). Volgens het humanitair oorlogsrecht heeft iedereen tijdens gewapende conflicten het recht om informatie over de verblijfplaats van zijn Gevangen Tijdens een gewapend conflict kun je als kind ook in de gevangenis terecht komen. Soms omdat je samen met je ouders gevangen wordt genomen, soms omdat je zelf verdacht wordt van een misdaad. Sommige kinderen worden zelfs in een gevangenis geboren. Medewerkers van het Internationale Rode Kruis komen je in de gevangenis bezoeken. Tenminste, als dit mag van de autoriteiten. Zij controleren dan of je wordt behandeld volgens het humanitair oorlogsrecht. Je hebt als gevangene namelijk recht op voldoende voedsel, medische zorg, genoeg bewegingsruimte, en contact met je familie. Bovendien moet je beschermd worden tegen bijvoorbeeld mishandeling. Als je na een oorlog weer uit de gevangenis mag, valt het niet mee om je oude leven weer op te pakken. Behalve een onderwijsachterstand, is het vaak moeilijk de ervaringen in de gevangenis te vergeten. Opvang en begeleiding is dan van groot belang. Landmijnen en andere munitieresten Je hebt zojuist water gehaald voor je moeder bij de waterpomp in het dorp. Je loopt terug naar huis en kiest een kortere route door een weiland. En opeens is daar die enorme knal... Juist kinderen worden vaak het slachtoffer van achtergebleven niet-ontplofte munitie. Jaarlijks
6 verliezen vele kinderen een of meerdere ledematen of zelfs hun leven wanneer zij op een landmijn trappen. Of hun ouders worden getroffen, waarna zij de rol van kostwinner moeten overnemen. regelmatig een nieuwe prothese nodig. Deze zorg kost veel tijd, geld en inspanning. Daarnaast is voorlichting over het gevaar van mijnen erg belangrijk. Via de media van een land, maar ook via scholen, bijvoorbeeld door kinderen zelf te laten tekenen over de gevaren van mijnen. Wereldwijd liggen er ongeveer 120 miljoen mijnen in meer dan 70 landen. Iedere 20 minuten stapt er iemand op een mijn. Na een gewapend conflict blijven mijnen bovendien soms nog jaren in de grond liggen. Sommige mijnen zien eruit als speelgoed. Spelende kinderen, vaak nieuwsgierig, zijn zich vaak niet bewust van het gevaar hiervan. Naast mijnen liggen er ook veel andere stukken munitie in oorlogsgebieden die nog steeds schade kunnen aanrichten. Bijvoorbeeld de niet-ontplofte onderdelen van clusterbommen. Voor kinderen die een ledemaat hebben verloren, is medische zorg ontzettend belangrijk. Als ze die niet krijgen, verliezen ze vaak de kans op werk en daarmee hun zelfstandigheid. En dan is bedelen soms nog de enige manier om te overleven. Hulporganisaties proberen zoveel mogelijk van deze kinderen te helpen: door ze opnieuw te leren lopen en voor protheses (kunstledematen) te zorgen. Omdat ze in de groei zijn, is Men is wel begonnen landmijnen op te ruimen, maar dit kost veel geld en tijd. Veel mijnen zijn gemaakt van plastic en daardoor niet met een metaaldetector op te sporen. De grond moet dus millimeter voor millimeter afgezocht worden. Het zal meer dan 1000 jaar duren om alle mijnen op te ruimen die er nu liggen (kosten: ongeveer 33 miljard dollar). Helaas worden er nog steeds landmijnen bijgelegd. De meeste mijnen liggen nu in Iran (15 miljoen), Angola (9-15 miljoen), Afghanistan (10 miljoen) en Cambodja (10 miljoen). Veel landen hebben inmiddels met elkaar afgesproken landmijnen niet meer te gebruiken. Hier hebben ze een verdrag voor gemaakt. Ook komt er binnenkort (december 2008) een verdrag dat het gebruik van clusterbommen verbiedt. Film De bijgeleverde film Straight 18! duurt ongeveer 10 min en is bedoeld voor leerlingen van de middelbare school. In de film komen (voormalig) kindsoldaten aan het woord. Zij vertellen hun leeftijdsgenootjes (de kijkers) in het Engels over hun leven als soldaat en de ingrijpende gevolgen die dit voor hen heeft gehad en nog steeds heeft. Er komen geen schokkende scènes in de film voor. Lesopdracht Loop-discussie / mening vormen Wat denk jij er zelf van? Opzet 2 of 3 hoeken van het lokaal aanwijzen als: mee eens / niet mee eens / (eventueel) weet niet Bij iedere stelling moeten de leerlingen naar een hoek lopen en beargumenteren waarom ze het met de stelling eens of oneens zijn. Bij weet niet moeten ze goed kunnen aangeven waaraan ze twijfelen. Stellingen
7 1. Op een kindsoldaat mag je gerust schieten als soldaat. 2. Een kindsoldaat mag best vluchten uit het leger. 3. Kindsoldaten mogen niet in de gevangenis worden gezet. 4. Kindsoldaten mogen niet worden gestraft, ook al hebben ze hele erge dingen gedaan. 5. De familie van een kindsoldaat is altijd blij om hem/haar weer terug te zien. 6. Iemand van 16 of 17 ia oud genoeg om het leger in om soldaat te worden en te vechten in een oorlog. 7. Wapens die heel gevaarlijk zijn voor kinderen, zoals landmijnen of clusterbommen, mogen niet worden gebruikt, ook al kunnen ze heel nuttig zijn om vijanden mee uit te schakelen. Antwoorden 1. Hoe klein hij misschien ook is, een kindsoldaat doet mee aan de oorlog en is daarom een strijder (in plaats van een burger). Strijders mogen worden aangevallen (burgers niet). Een soldaat mag dus op hem/haar schieten. 2. Een kindsoldaat kan heel moeilijk vluchten uit het leger. Ze worden goed in de gaten gehouden en als ze hem/haar pakken terwijl hij/zij probeert te vluchten, kan hij/zij worden mishandeld of zelfs gedood. Kindsoldaten zijn daarom vaak zo bang dat ze niet eens proberen te vluchten. 3. Kindsoldaten kunnen een gevaar vormen voor de vijand en voor burgers. Ze mogen daarom in de gevangenis worden gezet. Wel moeten ze daar goed behandeld en beschermd worden. 4. Volgens het oorlogsrecht zijn de mensen die kinderen gebruiken als soldaten verantwoordelijk voor de gevolgen daarvan. Zij kunnen worden gestraft voor het feit dat ze kindsoldaten gebruiken. Echter, kindsoldaten zijn zelf ook verantwoordelijk voor wat zij doen. Zij kunnen dus worden opgepakt en gestraft voor hun daden. Natuurlijk moet daarbij wel rekening worden gehouden met het feit dat het kinderen zijn, waarschijnlijk niet vrijwillig meevochten en vaak drugs of drank kregen waardoor ze (vaak) niet meer wisten wat zij deden. 5. Familie is niet altijd blij om hen weer te zien. Soms heeft een kindsoldaat hele erge dingen gedaan, zoals mensen vermoord, misschien zelfs wel eigen familie of mensen uit zijn dorp. De ouders kunnen bang voor hem/haar, of zich voor hem/haar schamen, of hem/haar misschien helemaal niet meer willen kennen. Natuurlijk gaat het soms ook wel goed, dan is de familie blij dat het kind nog leeft en weer terug is in zijn dorp. 6. Volgens het humanitair oorlogsrecht mogen kinderen vanaf 15 jaar worden ingezet als soldaat. Echter, veel landen hebben een nieuwe regel opgesteld (bij het Kinderrechtenverdrag) waarin staat dat kinderen vanaf 18 jaar pas mogen meevechten. Het Rode Kruis pleit ook voor 18 jaar. In veel landen mag je ook pas vanaf je 18e stemmen en autorijden, waarom zou je dan al eerder mogen vechten? Kinderen moeten bij oorlog uit de buurt worden gehouden. Om daarvoor te zorgen vindt het Rode Kruis het beter om pas mensen vanaf 18 jaar in het leger op te nemen. 7. Soldaten vechten tegen elkaar en daarvoor hebben ze wapens nodig. Maar sommige wapens richten erg veel schade aan bij kinderen. Landmijnen en clustermunitie zijn daarvan een voorbeeld. Sommige soorten landmijnen zijn daarom verboden en eind 2008 zal er een nieuw verdrag worden gemaakt waarin ook clustermunitie wordt verboden. Eventueel extra doe-opdracht: Laat kinderen een poster maken over het onderwerp kindsoldaten: wat zouden ze tegen kindsoldaten willen zeggen, of tegen de groepen die kinderen als soldaten gebruiken? Wat zouden ze tegen de overheid willen zeggen? Of laat ze een actie bedenken om het gebruik van kindsoldaten tegen te gaan. Deze poster presenteren ze dan aan de klas en ophangen in school. Organiseer als klas of school een fondsenwervende activiteit voor een organisatie (zoals bijvoorbeeld het Rode Kruis of Amnesty International) die zich bezig houdt met het humanitair oorlogsrecht, mensenrechten en/of kindsoldaten. Voorbeelden zijn: verkoop van oude spullen, een benefietconcert, een sponsorloop, klusjes doen in de buurt, of natuurlijk een zelf bedachte ludieke actie. Laat de leerlingen een werkstuk maken over een onderwerp dat met kinderen, oorlog en/of kindsoldaten te maken heeft.
8
9 Informatie voor scholen Meer informatie over het onderwerp kinderen en oorlog / kindsoldaten kunt u vinden op de volgende websites: _voor_scholen (Engelstalige website, sectie children in war ) Lessen op school Het Nederlandse Rode Kruis biedt de mogelijkheid aan om op school lessen of projecten te verzorgen over het humanitair oorlogsrecht. Deze lessen zijn interactief, afgestemd op actuele ontwikkelingen en worden wat betreft niveau en tijdsduur aan de groep aangepast. De lessen kunnen ook over een speciaal thema gaan, zoals kindsoldaten of landmijnen. Uiteraard zijn deze lessen kosteloos. Voor meer informatie hierover kunt u contact opnemen met Dagmar Ravensbergen, telefoon: (of via het algemene adres hor@redcross.nl). Tentoonstelling Kind onder Vuur! Daarnaast is er een tentoonstelling, genaamd Kind onder Vuur!. Dit is een reizende tentoonstelling van het Nederlandse Rode Kruis over kinderen en oorlog. De tentoonstelling is bedoeld om jongeren tussen de 10 en 14 jaar zich te laten inleven in de situatie van hun leeftijdgenootjes in oorlogsgebieden. Kind onder Vuur! is interactief; door middel van doe-opdrachten worden de leerlingen langs 5 thema s (dagelijks leven in oorlog, vluchten, gevangenschap, kindsoldaten en landmijnen) geleid. De tentoonstelling heeft ook aandacht voor positieve ontwikkelingen, zoals de bescherming van kinderen door het Humanitair Oorlogsrecht en de hulpverlening van het Rode Kruis. Kind onder Vuur! is een leuke en aansprekende manier om jongeren in Nederland te interesseren voor het lot van kinderen in conflictgebieden. Voor informatie over deze tentoonstelling kunt u contact opnemen met uw plaatselijke Rode Kruis-afdeling kijk hiervoor op internet of vraag het telefoonnummer op bij het servicebureau van het Nederlandse Rode Kruis ) of neem direct contact op met Dagmar Ravensbergen (coördinator tentoonstelling Kind onder Vuur! ), telefoon:
L e s p a k k e t K i n d e r e n e n o o r l o g
L e s p a k k e t K i n d e r e n e n o o r l o g Inleiding Als reactie op de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog werden in de jaren erna verschillende internationale afspraken gemaakt. In 1948
Nadere informatieINHOUDSOPGAVE INTRODUCTIE KIND ONDER VUUR FOTO S KIND ONDER VUUR 2016 FLESSENPOST HUMANITAIR OORLOGSRECHT DEELNEMERS KIND ONDER VUUR 2016 LINKS
TWENTE 2016 INHOUDSOPGAVE INTRODUCTIE KIND ONDER VUUR FOTO S KIND ONDER VUUR 2016 FLESSENPOST HUMANITAIR OORLOGSRECHT DEELNEMERS KIND ONDER VUUR 2016 25 JAN - 5 FEB Borne LINKS 15 FEB - 26 FEB Hengelo
Nadere informatieKinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN
Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN UITGAVE VAN UNICEF NEDERLAND Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN 2 Kinderrechtenverdrag voor kinderen en jongeren Waarom? Alle kinderen in de hele
Nadere informatieKinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN
Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN UITGAVE VAN UNICEF NEDERLAND Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN 2 Waarom? Alle kinderen in de hele wereld hebben rechten. Jij dus ook. Omdat jij
Nadere informatieLESPAKKET KINDSOLDATEN
LESPAKKET KINDSOLDATEN 1 Met dit lespakket maken kinderen in Nederland kennis met het begrip kindsoldaten. Zij leren wat kindsoldaten zijn. Ook krijgen zij inzicht in de leefomstandigheden van kindsoldaten
Nadere informatieAchter gesloten ogen: Spencer
Achter gesloten ogen: Spencer Opdrachtenblad Regie: Dulco Tellegen Jaar: 2000 Duur: 25 minuten 1 Filmbeschrijving Spencer (18) woont in een opvangcentrum voor voormalig kindsoldaten in Liberia (West-Afrika).
Nadere informatieNaam KIDS FOR WARCHILD Oorlog en vrede in de wereld
Naam KIDS FOR WARCHILD Oorlog en vrede in de wereld In meer dan dertig landen in de wereld is er oorlog. Wereldwijd zijn er dus miljoenen kinderen die een oorlog meemaken. Vraag 1. Kun je drie landen noemen
Nadere informatieCUEY MACHAR SECONDARY SCHOOL FOUNDATION informatiepakket kindsoldaten
CUEY MACHAR SECONDARY SCHOOL FOUNDATION informatiepakket kindsoldaten Inleiding CMSF weet hoe belangrijk kennis over het probleem kindsoldaten is en hoe belangrijk het is om de aantallen terug te dringen
Nadere informatieKinderrechtenverdrag. Voor kinderen en jongeren
Kinderrechtenverdrag Voor kinderen en jongeren 2 Waarom? Alle kinderen in de hele wereld hebben rechten. Jij dus ook. Omdat jij het recht hebt om je eigen rechten te kennen, hebben wij dit boekje speciaal
Nadere informatieOeganda LESPAKKET KINDSOLDATEN
Oeganda LESPAKKET KINDSOLDATEN 1 Met dit lespakket maken kinderen in Nederland kennis met het begrip kindsoldaten. Zij leren wat kindsoldaten zijn. Ook krijgen zij inzicht in de leefomstandigheden van
Nadere informatieKinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN
Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN Waarom? Alle kinderen in de hele wereld hebben rechten. Jij dus ook. Omdat jij het recht hebt om je eigen rechten te kennen, hebben wij dit boekje speciaal
Nadere informatieMet het Kinderrechtenverdrag
Met het Kinderrechtenverdrag Met het Kinderrechtenverdrag Voor kinderen die meer willen weten over kinderrechten Wat is het Kinderrechtenverdrag? Welke rechten heb ik? Zijn Kinderrechten er voor alle kinderen?
Nadere informatieKinderen zonder papieren
VPM VPM Kinderen zonder papieren Je ziet het bijna elke dag op de tv of in de krant: beelden van landen in oorlog, mensen in armoede. Op zoek naar een betere plaats om te leven, slaan ze op de vlucht.
Nadere informatieVerdrag over de rechten van het kind
Verdrag over de rechten van het kind Een verdrag is een afspraak tussen landen. Op 20 november 1989 is in New York het Verdrag over de Rechten van het Kind gesloten. Dit Verdrag is een afspraak tussen
Nadere informatieDrie massagraven voor de Nederlandse kust
Nederlandse kust geschiedenis van Learning by Action en Stichting De Noordzee deze les werd mogelijk gemaakt door het Prins Bernard Cultuurfonds Doel Materialen Vak Niveau Duur Werkwijze De leerlingen
Nadere informatieResultaten & conclusies onderzoek:
Resultaten & conclusies onderzoek: Kinderen over armoede en vluchtelingen door Kinderen Goedgekeurd! Er hebben in totaal 50 scholen deelgenomen aan deze enquête. Dit gaat om een 3000-tal leerlingen. 1.
Nadere informatieElk kind heeft het recht om...
Elk kind heeft het recht om... Rechten is hetgeen je mag doen en mag hebben. Je hoeft er niet eerst iets anders voor te doen. Rechten heb je gewoon. Ook jij hebt rechten. Iedereen heeft ze. Kinderrechten
Nadere informatieL e s p a k k e t K i n d e r e n e n O o r l o g
L e s p a k k e t K i n d e r e n e n O o r l o g Ontwikkeld voor de HAVO/VWO-onderwijskoffer 60 jaar UVRM Inleiding Als reactie op de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog werden in de jaren erna
Nadere informatieSpreekbeurt Nederlands Amnesty International
Spreekbeurt Nederlands Amnesty International Spreekbeurt door een scholier 1518 woorden 28 november 2003 6,3 51 keer beoordeeld Vak Nederlands Mijn spreekbeurt gaat over Amnesty International. Amnesty
Nadere informatieLESPAKKET KINDErrEchTEN 1
LESPAKKET KINDerrechten 1 Met dit lespakket maken kinderen in Nederland kennis met de Rechten van het Kind. Zij leren welke rechten kinderen hebben en waarom deze zo belangrijk zijn. Ook krijgen zij inzicht
Nadere informatieInformatie voor werkstukken en spreekbeurten. Kindsoldaten. Mkambo Husseni...
Informatie voor werkstukken en spreekbeurten Kindsoldaten Kun je je voorstellen dat er kinderen zijn van jouw leeftijd die als kindsoldaat moeten vechten? In de hele wereld zijn ongeveer 250 dui-zend kindsoldaten.
Nadere informatieLESPAKKET KINDERRECHTEN
LESPAKKET KINDERRECHTEN 1 schrijf op Met dit lespakket maken kinderen in Nederland kennis met de Rechten van het Kind. Zij leren welke rechten kinderen hebben en waarom deze zo belangrijk zijn. Ook krijgen
Nadere informatieLeven in veiligheid. Artikel 1, Vluchtelingenverdrag van Genève, 1951
Leven in veiligheid Niemand laat zonder reden zijn familie, vrienden en bezittingen achter. Vluchtelingen kunnen niet anders. De situatie in hun eigen land is te gevaarlijk om er te blijven. Ze vluchten
Nadere informatieUNICEF algemene informatie
UNICEF algemene informatie Informatie voor een spreekbeurt of werkstuk UNICEF helpt kinderen in de hele wereld UNICEF is de kinderrechtenorganisatie van de Verenigde Naties. De opdracht van UNICEF is:
Nadere informatieGroepsdiscussie met stellingen
Groepsdiscussie met stellingen Wilt u met uw klas discussiëren over het belang van kinderrechten? Dan komen de prikkelende stellingen op www.kidsrights.nl ongetwijfeld van pas. Ze vormen een uitstekende
Nadere informatieWerkstuk Levensbeschouwing Ethische problematiek: kindsoldaten
Werkstuk Levensbeschouwing Ethische problematiek: kindsoldaten Werkstuk door een scholier 1645 woorden 2 november 2006 7,9 13 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Oorlog is geen kinderspel Kindsoldaten
Nadere informatieHet Kinderrechten lespakket
Het Kinderrechten lespakket want ieder kind kan de wereld in beweging brengen Multiple choice quiz Op www.kidsrights.nl/scholen vindt u quizvragen met multiple choice antwoorden, die uitnodigen tot doorpraten
Nadere informatieA. Jouw rechten! Kinderrechten
Dit werkblaadje is van... A. Jouw rechten! Kinderrechten Je hebt ongetwijfeld al gehoord van de Rechten van het Kind. De koningen, presidenten en andere leiders van over de hele wereld hebben gezegd dat
Nadere informatieConclusies: enquête Kinderen Goedgekeurd (armoede en vluchtelingen)
Conclusies: enquête Kinderen Goedgekeurd (armoede en vluchtelingen) Er hebben in totaal 50 scholen deelgenomen aan deze enquête. Dit gaat om een 3000tal leerlingen. 1. Kennis van het woord vluchteling:
Nadere informatieHandleiding voor leerkrachten. Digitale les Bovenbouw basisonderwijs
Handleiding voor leerkrachten Digitale les Bovenbouw basisonderwijs Verantwoording Syrië, Irak, Zuid-Soedan, de Centraal-Afrikaanse Republiek en het door ebola getroffen West-Afrika. Nooit eerder werden
Nadere informatieRechten van alle kinderen
Rechten van alle kinderen Uitgeverij Eenvoudig Communiceren Lezen voor Iedereen www.eenvoudigcommuniceren.nl www.lezenvooriedereen.be LEZEN VOOR IEDEREEN UITGEVERIJ EENVOUDIG COMMUNICEREN Rechten van alle
Nadere informatieInhoud. Inleiding... 4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van de rechten... 6 Hoofdstuk 2 De belangrijkste rechten...12
Inhoud Inleiding... 4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van de rechten... 6 Hoofdstuk 2 De belangrijkste rechten...12 Onderwerp 1 Gelijkheid...13 De rechten van Tim... 14 Onderwerp 2 Toegankelijkheid...17 De rechten
Nadere informatieUNICEF Kinderrechten SPORT EN VRIJE TIJD GELIJKE BEHANDELING VOEDING FAMILIE GEZONDHEIDSZORG ONDERWIJS SCHOON WATER
UNICEF Kinderrechten INFORMATIE EEN EIGEN MENING SPORT EN VRIJE TIJD FAMILIE GELIJKE BEHANDELING Patricia Willocq VOEDING GEZONDHEIDSZORG ONDERWIJS SCHOON WATER Informatie voor een spreekbeurt of werkstuk
Nadere informatie2 maart 1945. 2 maart 2016. Leerlingen groep 7 en 8 De Meeander Heelweg
2 maart 1945 2 maart 2016 Leerlingen groep 7 en 8 De Meeander Heelweg Er kwamen 4 Duitsers bij de Bark. Ze slaan piketten, voor het plaatsen van batterijen veldartillerie. Maar op die dag gingen de verzetsgroepen
Nadere informatieBegrijpend en studerend lezen. leerlingmateriaal proefles instructieles
Begrijpend en studerend lezen leerlingmateriaal proefles instructieles 8 BLOK 2 1 LES 1 WAR CHILD Kindsoldaat K Die nacht schrok Moses zich een ongeluk. Ineens hoorde hij overal angstig gegil en geschreeuw.
Nadere informatieStartles Humanitair Oorlogsrecht
Startles Humanitair Oorlogsrecht voor maatschappijleer, geschiedenis, burgerschapsvorming voor middenbouw vmbo, havo, vwo 2 Inleiding U gaat een les geven over het thema humanitair oorlogsrecht (HOR) en
Nadere informatieUnicef. Bram van t Hoff De Flambouw Groep 8 17 Januari 2012
Unicef Bram van t Hoff De Flambouw Groep 8 17 Januari 2012 Inleiding Ik hou mijn spreekbeurt over Unicef omdat ik het een mooi onderwerp vind en het kinderen helpt die in nood zijn en niet naar school
Nadere informatieWIJ HEBBEN RECHTEN SOLIDARITEIT 1. D3. KINDERRECHTENVERDRAG
WIJ HEBBEN RECHTEN SOLIDARITEIT 1 Kinderrechten tellen voor iedereen die jonger is dan 18 jaar. Zowel kleuters van 3 jaar als jongeren van 17 worden beschermd door het Kinderrechtenverdrag. Kinderrechten
Nadere informatieMultiple choice quiz Vraag 1 Vraag 2
Multiple choice quiz Op www.kidsrights.nl vindt u quizvragen met multiple choice antwoorden, die uitnodigen tot doorpraten en discussiëren. De vragen worden kort ingeleid. Onderwerpen zijn onder meer de
Nadere informatieLeerdoelen. Voorafgaand aan de film. Jaar: 2005. Filmkeuring: Alle leeftijden Website: www.livingrights.com
Living Rights Toti Opdrachtenblad Regie: Duco Tellegen Jaar: 2005 Duur: 26 minuten Filmkeuring: Alle leeftijden Website: www.livingrights.com Leerdoelen Je kunt Kenia aanwijzen op een kaart. Je kunt beschrijven
Nadere informatieLESPAKKET KINDErrEchTEN 1
LESPAKKET KINDerrechten 1 Met dit lespakket maken kinderen in Nederland kennis met de Rechten van het Kind. Zij leren welke rechten kinderen hebben en waarom deze zo belangrijk zijn. Ook krijgen zij inzicht
Nadere informatieInfoblad ARMOEDE IN NEDERLAND
Steun elkaar! Infoblad ARMOEDE IN NEDERLAND Wat goed dat je een spreekbeurt, werkstuk of presentatie wilt houden over armoede in Nederland. Dat vinden wij ontzettend fijn. We helpen je graag door meer
Nadere informatieVoorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.
Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik
Nadere informatieKleur? Oorlog? Wanneer? Verhaal van. Blauw Iran-Irakoorlog 1980-1988 Neimar. Groen Oorlog in Rwanda 1994 Dominic
OPDRACHT Op de volgende pagina vind je een tijdslijn. Daarnet werden er vijf verschillende oorlogen besproken. Duid deze oorlogen aan op de tijdslijn. Kleur de balkjes onder de tijdslijn in de juiste kleur.
Nadere informatiePlatform Mensenrechteneducatie WERKBLADEN - 2
INTRODUCTIELES OP MIJN RECHTEN = JOUW RECHTEN De snelle mensenrechtenquiz Vul de vragen snel in zonder al te lang na te denken. Je krijgt er maar drie minuten voor! 1) Geef je eigen definitie van een mensenrecht.
Nadere informatieWat is kindermishandeling? Hoe kan kindermishandeling stoppen? Wie kan je hierbij helpen?
Wat is kindermishandeling? Hoe kan kindermishandeling stoppen? Wie kan je hierbij helpen? In deze folder vind je een antwoord, en lees je ook bij wie je terecht kan als je over mishandeling of verwaarlozing
Nadere informatieXxxxx. Regie: Xx Jaar: 2007. http://www.xxx http://www.xxx. Regie: Debs Gardner-Paterson Jaar: 2010 Duur: 88 minuten Website www.africaunited.nl.
Africa XXXXX United Opdrachtblad Opdrachtenblad Regie: Xx Jaar: 2007 Regie: Debs Gardner-Paterson Duur: xx Jaar: 2010 Duur: 88 minuten Website www.africaunited.nl Xxxxx Xxxx docentenhandleiding # Leerdoelen
Nadere informatieHitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler?
Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler? Iedereen heeft wel eens van Adolf Hitler gehoord. Hij was de leider van Duitsland. Bij zijn naam denk je meteen aan de Tweede Wereldoorlog. Een verschrikkelijke
Nadere informatieLesbrief bij de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection
Lesbrief bij de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection 1 Beste docent, Binnenkort gaat u samen met uw klas naar de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection. Deze lesbrief
Nadere informatieBIJLAGEN LESPAKKET 1.2
BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGE 1 A4 BLADEN THEMA S BIJLAGE 2 DOMINO EMOTIES BIJLAGE 3 MATCHING OEFENING GEVOELENS BIJLAGE 4 VRAGENLIJST FILM BIJLAGE 5 VRAGENSTROOKJES HOEKENWERK BIJLAGE 6 ANTWOORDENBLAD
Nadere informatieAlle rechten op een rij:
Alle rechten op een rij: voor iedereen 18 JAAR onder de 8 Kinderrechtenverdrag voor kinderen en jongeren Artikel 01 Wie is een kind? Een persoon die jonger dan achttien jaar is, is een kind. Alles wat
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatieSchool. Luchthaven. Ziekenhuis. Dorp. Fabriek. Militair hoofdkwartier. Vluchtelingenkamp
X School 3 6 Luchthaven Ziekenhuis 8 9 Fabriek Dorp 10 11 Militair hoofdkwartier Vluchtelingenkamp 12 14 Je hebt een school geraakt met de aanval. 10 kinderen en 2 leerkrachten werden gedood 25 kinderen
Nadere informatieDE HULP VAN WAR CHILD INFORMATIE VOOR WERKSTUKKEN EN SPREEKBEURTEN DIT BOEKJE IS VAN: Naam: Naam school: Groep:
DE HULP VAN WAR CHILD INFORMATIE VOOR WERKSTUKKEN EN SPREEKBEURTEN DIT BOEKJE IS VAN: Naam: Naam school: Groep: 1 WIJ ZIJN TROTS OP JE! Wat super dat jij je spreekbeurt over het werk van War Child houdt.
Nadere informatieMijn mond zat vol aarde
Mijn mond zat vol aarde Serie: Verhalen kind in oorlog Tekst: Meike Jongejan Onderzoek: Mariska de Boer en Hans Groeneweg Redactie: Jan van Zijverden Vormgeving: Richard Bos 2015, Fries Verzetsmuseum,
Nadere informatieDAG VAN DE RECHTEN VAN HET KIND 20 NOVEMBER 2011 EEN LESBRIEF VOOR DE GROEPEN 6-8
DAG VAN DE RECHTEN VAN HET KIND 20 NOVEMBER 2011 EEN LESBRIEF VOOR DE GROEPEN 6-8 Inleiding Op 20 november 1989 werd in de Verenigde Naties het Verdrag van de Rechten van het Kind aanvaard. Sindsdien is
Nadere informatieLesbrief. Voetstappen Kader Abdolah
Lesbrief Voetstappen Kader Abdolah Doe meer met Leeslicht! Bij een aantal boeken in de serie Leeslicht kunt u een gratis lesbrief downloaden van www.eenvoudigcommuniceren.nl. In deze lesbrief staan vragen,
Nadere informatieDE HULP VAN WAR CHILD INFORMATIE VOOR WERKSTUKKEN EN SPREEKBEURTEN DIT BOEKJE IS VA. Naam: Naam school: Groep:
DE HULP VAN WAR CHILD INFORMATIE VOOR WERKSTUKKEN EN SPREEKBEURTEN N: DIT BOEKJE IS VA Naam: Naam school: Groep: WIJ ZIJN TROTS OP JE! Wat super dat jij jouw klasgenoten meer gaat vertellen over het werk
Nadere informatieSpreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info
Unicef Hoofdstuk 1: Geschiedenis van Unicef Unicef is de Kinderrechtenorganisatie van de Verenigde Naties (VN). De Verenigde Naties zijn een verbond van (bijna) alle landen van de wereld. Deze landen hebben
Nadere informatieB. Geef aan om welke soort vluchtelingen het gaat: 1) Zij zijn een bedreiging voor de macht van politieke leiders en worden daarom gestraft.
Vluchtelingen Inleiding: De afgelopen weken was de zeventienjarige Angolese asielzoeker Mauro Manuel veel in het nieuws. Als negenjarig jongetje werd hij door zijn ouders in 2002 naar Europa gestuurd.
Nadere informatieFASE 1 - BEREID JE VOOR
FASE 1 - BEREID JE VOOR STAP 1. BEDENK WAT JE WIL VERHAAL (EXODUS 1-4) Het verhaal van Mozes vind je in de Bijbel, in het boek Exodus. Daar kun je ook lezen hoe het verder ging. Hier vind je het verhaal
Nadere informatieWerkboek Het is mijn leven
Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er
Nadere informatieZaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie
Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie
Nadere informatieWerkstuk Maatschappijleer Kinderrechten
Werkstuk Maatschappijleer Kinderrechten Werkstuk door een scholier 1811 woorden 2 februari 2010 5,5 48 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Wat is een recht? Een recht is een geheel van regels die bepalen
Nadere informatieWelke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen.
Tussen welke twee landen is de Eerste Wereldoorlog begonnen? 1. Engeland en Frankrijk 2. Duitsland en Frankrijk 3. Duitsland en Engeland Nederland blijft neutraal. Wat betekent dat? 1. Nederland kiest
Nadere informatieInhoud. Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14
Inhoud Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14 Inleiding Je hoort of leest vaak over mensenrechten. Maar kun je ook een paar mensenrechten opnoemen?
Nadere informatieLEVEN IN DE OORLOG LES 1. Het begin van de oorlog
Wereldoorlogen en Holocaust LES 1 LEVEN IN DE OORLOG JE LEERT wat er in het begin van de Tweede Wereldoorlog gebeurt; wat er verandert in het dagelijks leven van de mensen; wat de mensen doen bij een luchtalarm.
Nadere informatieAchter gesloten ogen: Spencer Docentenhandleiding
Achter gesloten ogen: Spencer Docentenhandleiding Regie: Dulco Tellegen Jaar: 2000 Duur: 25 minuten 1 Inleiding en leerdoelen Kinderen spelen graag soldaatje. Niet alleen buiten, maar ook in talloze games
Nadere informatie5-4-2016. Welke gevolgen hebben gewapende conflicten? Inleiding tot het internationaal humanitair recht BTC infocyclus april 2016.
Inleiding tot het internationaal humanitair recht BTC infocyclus april 2016 Marijke Peys, stafmedewerker humanitair recht marijke.peys@rodekruis.be Brainstorm Welke gevolgen hebben gewapende conflicten?
Nadere informatieDe vluchtelingencrisis: oplossingen en inzichten van kinderen
Door rechtopmigratie op 8 oktober, 2015-00:00 foto, school in Nederland uit 1937 De aanslepende vluchtelingencrisis en de daar bijhorende verklaringen van bepaalde politici heeft niemand onberoerd gelaten.
Nadere informatieOnderzoek Geweldsfilmpjes
Onderzoek Geweldsfilmpjes 21 april 2015 Over het onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 14 april tot en met 20 april 2015, deden 1.165 jongeren mee. De uitslag is na weging representatief voor
Nadere informatieUNICEF en onderwijs. Informatie voor een spreekbeurt of werkstuk
UNICEF en onderwijs Informatie voor een spreekbeurt of werkstuk Hier zit ik op de schommel. Dat is het fijnste plekje van de school. Dung uit Vietnam Hoi! Mijn naam is Dung en ik ben 10 jaar oud. Ik woon
Nadere informatieEnkele gegevens evens over jezelf en de school:
VEILIGHEID VRAGENLIJST LEERLINGEN Een belangrijke taak voor de school is te zorgen dat leerlingen zich prettig en veilig voelen. Dat lukt niet altijd. Bijvoorbeeld, omdat er soms wordt gediscrimineerd
Nadere informatieDodenherdenking. Beuningen, 4 mei 2015
Dodenherdenking Beuningen, 4 mei 2015 Voor het eerst in mijn leven bezocht ik twee weken geleden Auschwitz en Birkenau. Twee plekken in het zuiden van Polen waar de inktzwarte geschiedenis van Europa je
Nadere informatieRechten van het kind. Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind. Verenigde Naties (VN) Dit is een uitgave van Edukans :
Rechten van het kind Edukans vzw is een onderwijs- en solidariteits-initiatief met expertise en ervaring in het ontwikkelingswerk. Edukans werkt van school tot school, van gemeenschap tot gemeenschap.
Nadere informatieKinderen in Nederland hebben het goed. Maar.., dat geldt nog niet voor alle kinderen.
Intro Geachte staatssecretaris, Kamerleden, leden van de debatteams, vrienden, familie en andere aanwezigen. Welkom op deze vroege, HELE vroege vrijdagochtend. Kinderen in Nederland hebben het goed. Maar..,
Nadere informatieUNICEF algemene informatie
UNICEF algemene informatie Informatie voor een spreekbeurt of werkstuk UNICEF helpt kinderen in de hele wereld UNICEF is de kinderrechtenorganisatie van de Verenigde Naties. De opdracht van UNICEF is:
Nadere informatieWelke gevolgen hebben gewapende conflicten? Brainstorm. Inleiding tot het internationaal humanitair recht BTC infocyclus februari 2017
Brainstorm Inleiding tot het internationaal humanitair recht BTC infocyclus februari 2017 Welke gevolgen hebben gewapende conflicten? Marijke Peys, stafmedewerker humanitair recht marijke.peys@rodekruis.be
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Tweede Wereldoorlog
Werkstuk Geschiedenis Tweede Wereldoorlog Werkstuk door een scholier 1663 woorden 7 juni 2004 6,3 124 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoud Inleiding Hoofdstuk 1: Spanning voor de oorlog Hoofdstuk 2:
Nadere informatieWWW.HOPE-XXL.COM. Mede mogelijk gemaakt door de Iona Stichting en Vos/Abb
De meeste mensen in Nederland hebben het goed voor elkaar. We hebben genoeg eten, we hoeven niet bang te zijn voor oorlog en we zijn dan ook tevreden met ons leven. Maar dat is niet overal op de wereld
Nadere informatieOpeningsgebeden INHOUD
Openingsgebeden De schuldbelijdenis herzien Openingsgebeden algemeen Openingsgebeden voor kinderen Openingsgebeden voor jongeren INHOUD De schuldbelijdenis herzien De schuldbelijdenis heeft in de openingsritus
Nadere informatieLesbrief bij het boek Kiezen in de oorlog. Marte Jongbloed Roelof van der Schans
Lesbrief bij het boek Kiezen in de oorlog Marte Jongbloed Roelof van der Schans Lees dit boek lekker rustig door. Beantwoord iedere keer als je een hoofdstuk uitgelezen hebt de vragen die bij dat hoofdstuk
Nadere informatieKOPPen bij elkaar en schouders eronder. Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen
KOPPen bij elkaar en schouders eronder Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen Mama, waarom huil je? Mama, ben je nu weer verdrietig? Papa, gaan we naar het zwembad? Waarom niet?
Nadere informatieEEN PRINS WORDT EEN HERDER
Bijbel voor Kinderen presenteert EEN PRINS WORDT EEN HERDER Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: M. Maillot en Lazarus Aangepast door: E. Frischbutter en Sarah S. Vertaald door: Erna van Barneveld
Nadere informatieSOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN
SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna
Nadere informatieUNICEF en kinderarbeid
UNICEF en kinderarbeid Informatie voor een spreekbeurt of werkstuk Later als ik groot ben, wil ik lerares worden! Solange uit Benin Hallo, ik ben Solange en ik ben 10 jaar. Ik woon in Benin. Dat ligt in
Nadere informatieSamenvatting Kinderrechtenmonitor 2012 voor kinderen en jongeren
Samenvatting Kinderrechtenmonitor 2012 voor kinderen en jongeren Het gaat goed met kinderen in Nederland. Uit onderzoeken blijkt dat Nederlandse kinderen in vergelijking met kinderen uit andere rijke landen
Nadere informatieWelke woorden komen bij je op als je deze beelden ziet?
Welke woorden komen bij je op als je deze beelden ziet? Slavernij in de geschiedenis van Nederland 1 Een niet zo fraai verleden In de loop van de geschiedenis werden mensen vaak misbruikt. Enkele trieste
Nadere informatieEerst wat algemene gegevens. Vragen over je lichaam. 1. In welke klas zit je?
Eerst wat algemene gegevens. 1. In welke klas zit je? 2. Bij wie woon je de meeste dagen van de week? Je mag één antwoord geven. Ik woon: Bij mijn vader en moeder (samen) Ongeveer de helft van de tijd
Nadere informatieBijzonder procesdoel 3: ontdekken van mensenrechten
Bijzonder procesdoel 3: ontdekken van mensenrechten Eerste leerjaar B 3.1. Mijn rechten Beroepsvoorbereidend leerjaar 3.1. Mijn rechten Wie ben ik? * De leerlingen ontdekken wie ze zelf zijn - de mogelijkheden
Nadere informatieKindsoldaten. oorlog is geen kinderspel INHOUD INFORMATIE. Charles (12): "Ik was zo bang dat ik dood zou gaan"
INHOUD INFORMATIE Kindsoldaten 1 Inleiding 2 Het verhaal van Mary 3 Kindsoldaten- de feiten op een rijtje 4 Waarom kindsoldaten? 5 Wat doen kinderen in het leger? 6 Gevolgen 7 Het verdrag van de rechten
Nadere informatieWerkbladen bij uitzending schooltv Docenteninformatie
Docenteninformatie Deze werkbladen horen bij het Schooltv-programma Vrijheid. Aan de hand van de Four Freedoms van president Roosevelt komen verschillende aspecten van vrijheid aan bod. Het programma is
Nadere informatieVanjezelfhouden.nl 1
1 Kan jij van jezelf houden? Dit ontwerp komt eigenlijk altijd weer ter sprake. Ik verbaas mij erover hoeveel mensen er zijn die dit lastig vinden om te implementeren in hun leven. Veel mensen willen graag
Nadere informatieHet is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.
De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.
Nadere informatieLesbrief over Leerplicht
Lesbrief over Leerplicht Donderdag 19 maart 2015: Dag van de Leerplicht! Leerplicht? Hoezo? Ik ga toch gewoon naar school!? Ja, voor de meeste kinderen in Nederland is het de gewoonste zaak van de wereld
Nadere informatieZoekkaart Mensenrechten.
Pagina 1 van 6 Zoekkaart Mensenrechten. 1. Mensenrechten? Wat is dat? In 1945 besloten 51 landen de Verenigde Naties op te richten. In 1948 besloten de Verenigde Naties om een Universele Verklaring van
Nadere informatieKemal volgde zijn blik. Zijn adem stokte. Ook Wahib en Irfan vielen abrupt stil. Bij de mannen stond een zwarte minibus. Nestroys ogen gleden door de
Rebellen Bij het kruispunt stond een groep mannen. Het waren er een stuk of vijftien. De meesten droegen camouflagepakken. Anderen hadden T-shirts of tanktops aan. Ze deden geen enkele moeite om hun wapens
Nadere informatieTel: 06 239 475 38 esther@ikhouvanmij.eu www.ikhouvanmij.eu
Tel: 06 239 475 38 esther@ikhouvanmij.eu www.ikhouvanmij.eu Met dit Ebook wil ik je graag inzichten geven in hoe je van jezelf kunt (leren) houden. Dit bereik je (wellicht helaas) niet door even een knop
Nadere informatieVoorbeelden van draaiboeken
Praktische tips 2 Voorbeelden van draaiboeken 3 Voorbeeld uitnodiging herdenking 4 Voorbeeld uitnodiging overdracht 5 Voorbeeld welkomstwoord 5 Voorbeeld slotwoord 6 Gedichten Voorbeelden van draaiboeken
Nadere informatieE.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7
E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7 1 Vera Kleuskens groep 7 Inhoudsopgave Voorwoord... 3 Inleiding... 4 1. Wat is E.H.B.O... 5 2. E.H.B.O. vereniging... 6 3. Cursus... 7+8+9 4. Reanimatie en A.E.D....
Nadere informatie