Inhoud. Introductie tot de cursus
|
|
- Nelly Bogaerts
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Inhoud Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus Tekstboek Voorkennis Leerdoelen Opbouw van de cursus 9 3 Leermiddelen en wijze van studeren Leermiddelen Wijze van studeren 10 4 Toetsing 10 6
2 Introductie tot de cursus Om u wegwijs te maken in de cursus Formele talen en automaten, informeren wij u eerst over de bedoeling van de cursus, de opzet van het cursusmateriaal, de manier waarop u de cursus kunt bestuderen en de wijze waarop deze getoetst wordt. U vindt in deze introductie praktische en studietechnische informatie die u inzicht geeft in de aard en opzet van de cursus en u helpt bij het studeren. 1 Plaats en functie van de cursus De cursus Formele talen en automaten is een cursus van het derde niveau met een studielast van 4.3 EC, wat overeenkomt met circa 100 uur. De cursus maakt deel uit van de postpropedeuse van de bacheloropleiding Informatica. Formele talen zijn talen die met behulp van een eindige formele beschrijving volledig gedefinieerd kunnen worden. Programmeertalen vallen onder deze categorie, maar natuurlijke talen zoals het Nederlands en Engels niet. Voorbeelden van zulke beschrijvingen zijn grammatica s en automaten. Beide kunnen gebruikt worden om de structuur van een formele taal vast te leggen, en aan beide kunnen redeneringen over eigenschappen van formele talen worden opgehangen. In deze cursus bekijken we verschillende families van formele talen met elk specifieke eigenschappen en verschillende soorten van formele beschrijvingen. Aan het einde van de cursus worden turingmachines behandeld. Dat zijn automaten waarmee elk algoritmisch probleem opgelost kan worden. Ook wordt een indeling van talen aan de hand van de Chomsky-hiërarchie besproken. Als slotstuk komt het begrip beslisbaarheid aan de orde. We zien dan dat er problemen zijn waarvoor geen algoritme bestaat. Deze cursus is ontwikkeld onder het toeziend oog van prof. dr. W.J. Fokkink, Vrije Universiteit Amsterdam. In het werkboek is op een aantal plaatsen dankbaar gebruik gemaakt van het lesmateriaal dat hij ter beschikking heeft gesteld. 2 Inhoud van de cursus 2.1 TEKSTBOEK In de cursus bespreken we een deel van het vakgebied formeletalentheorie, aan de hand van het Engelstalige tekstboek An introduction to formal languages and automata, fifth edition, van Peter Linz (2012, Jones & Bartlett Learning). OU 7
3 Formele talen en automaten Het tekstboek is een introductie op de theorie van formele talen, automaten, allerlei modellen van berekenbaarheid en complexiteit. In de cursus beperken we ons tot de eerste twee onderwerpen en kijken we op één manier naar berekenbaarheid. Met het tekstboek wordt een cd-rom meegeleverd. Hiervan maken we in de cursus ook gebruik. Verwijzing naar Tekstboek In het werkboek, dat leidend is voor de studie van de cursus, wordt naar het tekstboek verwezen. Voor die verwijzingen handhaven we de Engelse termen van het tekstboek. Zo hebben we het over chapter, section, subsection, theorem, definition, enzovoort, als we het over onderdelen van het tekstboek van Linz hebben. We gebruiken ook vaak kortweg Linz om te verwijzen naar het tekstboek. De titels van leereenheden en van de paragrafen in het werkboek dragen dezelfde Engelse namen als de corresponderende onderdelen in het tekstboek. Zo is de relatie tussen werkboek en tekstboek meteen duidelijk. 2.2 VOORKENNIS We geven aan welke voorkennis nodig is om de cursus te bestuderen. De cursus Formele talen en automaten veronderstelt wiskundekennis op ten minste havoniveau, aangevuld met kennis over in ieder geval (elementaire) logica, verzamelingen, relaties, functies, grafen en bomen. Verder is kennis van elementaire wiskundige bewijsmethoden nodig. Deze wiskundevoorkennis kan opgedaan worden in de cursussen Discrete wiskunde A en Discrete wiskunde B van de Open Universiteit. De cursus veronderstelt ook basiskennis van programmeren, en bij voorkeur ook enige programmeervaardigheid in Java. De theorie van formele talen is terug te vinden in programmeertalen, en dit komt natuurlijk ter sprake tijdens de cursus. Er worden illustratieve voorbeelden gebruikt van de syntaxis van sommige programmeertalen. Tevens wordt het compileren en interpreteren van een computerprogramma ter sprake gebracht. Voor de uitvoering van een practicumopdracht wordt van u verwacht dat u eenvoudige Java-opdrachten kunt opstellen. De Open Universiteit biedt cursussen aan over al deze onderwerpen; op Studienet vindt u links naar de relevante cursussen. 2.3 LEERDOELEN Na het bestuderen van de cursus wordt verwacht dat u kunt aangeven wat een formele taal is en een globale indeling van formele talen op eigenschappen kunt maken de belangrijkste eigenschappen van reguliere en context-vrije talen kunt aangeven een grammatica kunt interpreteren, construeren en transformeren kunt aangeven hoe een eindige automaat, een stapelautomaat en een turingmachine werken het verband kunt uitleggen tussen automaten, talen en grammatica's het begrip beslisbaarheid kunt omschrijven praktische toepassingen van de theorie kunt noemen. 8 OU
4 Introductie tot de cursus 2.4 OPBOUW VAN DE CURSUS Introductie studielast 1 uur Blok 1 studielast 8 uur Blok 2 studielast 25 uur Blok 3 studielast 30 uur Blok 4 studielast 15 uur Practicum studielast 17 uur Eindtoets studielast 4 uur Het lezen van deze introductie en het verkennen van de cursussite worden begroot op 1 uur studielast. Het eerste blok bestaat uit één introductieleereenheid over de basisconcepten taal, grammatica en automaat. In dit stadium worden deze concepten, die nauw verband met elkaar houden, slechts globaal beschreven. In twee voorbeelden wordt meteen de link van de theorie met computers en computerprogramma's gelegd. In dit blok komen reguliere talen en hun eigenschappen aan de orde. Een reguliere taal kan op verschillende manieren formeel of informeel beschreven worden. Wij verdiepen ons in drie formele beschrijvingen: eindige automaten, lineaire grammatica's en reguliere expressies. In het vorige blok hebben we gezien dat sommige talen niet regulier zijn. Het thema van blok 3 zijn de context-vrije talen, een andere familie van talen, waarvoor andere formele beschrijvingen bestaan. We leren wat de eigenschappen van context-vrije talen zijn en hoe we een context-vrije taal kunnen beschrijven met behulp van een context-vrije grammatica en een stapelautomaat. Er bestaan ook talen die niet context-vrij zijn. Talen blijken ingedeeld te kunnen worden in een hiërarchie: de hiërarchie van Chomsky. Deze hiërarchie bestuderen we in het laatste blok van de cursus. In dit blok bestuderen we ook de turingmachine, een automaat die krachtig genoeg is om een algoritmisch probleem te kunnen oplossen. Maar ook in dit blok ontdekken we dat er grenzen zijn aan wat mogelijk is. Er bestaan namelijk problemen die niet algoritmisch zijn en die dus niet door een turingmachine opgelost kunnen worden. Het practicum is onderverdeeld in een programmeeropdracht en een discussieopdracht. De eindtoets is representatief voor een schriftelijk tentamen. 3 Leermiddelen en wijze van studeren 3.1 LEERMIDDELEN Tekstboek Werkboek Opgave Opdracht Zelftoets Het tekstboek bevat de leerstof die behandeld wordt in de cursus. Het werkboek geeft per leereenheid aan welk deel van het tekstboek bestudeerd moet worden. Daarnaast bevat het werkboek aanvullingen, opgaven en opdrachten. Een opgave wordt gemaakt met pen en papier; een opdracht werkt u uit met behulp van de computer. Elke leereenheid bevat ook een zelftoets. De opgaven uit deze zelftoets zijn representatief voor de soort opgaven die u op het tentamen kunt verwachten. Het werkboek bevat ook de uitwerkingen van de opgaven en opdrachten. OU 9
5 Formele talen en automaten Studienet De cursussite op Studienet is een onlosmakelijk onderdeel van de cursus. Op deze site staat alle informatie die aan verandering onderhevig is en alles wat te maken heeft met de gebruikte software. Meer specifiek treft u hier het volgende aan: informatie over de studiebegeleiding informatie over de practicumopdrachten informatie over tentaminering (details over de toetsvorm, tentamendata en -locaties) eventuele aanvullingen op en wijzigingen van de verplichte leerstof de practicumopdrachten die u thuis moet maken en in moet leveren een eindtoets die representatief is voor het tentamen en uiterlijk een jaar na het verschijnen van de cursus nog een extra proeftentamen een lijst met terminologie (in het Engels en in het Nederlands) een lijst met errata voor het tekstboek en het werkboek (indien beschikbaar) links naar relevante of interessante websites informatie over het installeren van en het werken met de software bouwstenen voor sommige opdrachten. We raden u aan om aan het begin van het bestuderen van de cursus de cursussite goed te verkennen en alle aanvullende informatie te lezen. Software De cursus maakt gebruik van Java versie 1.6. Alle software bij de cursus is uitgetest onder Windows XP. Alle verdere informatie over de gebruikte software vindt u op Studienet. 3.2 WIJZE VAN STUDEREN U bestudeert de cursus vanuit het werkboek; daarin wordt aangegeven welke delen van het tekstboek bestudeerd moeten worden. Bij het verschijnen van de cursus behoren alle leereenheden in het werkboek tot de verplichte stof, met uitzondering van een deel van leereenheid 1. Het gebeurt wel eens dat hier na verloop van tijd verandering in komt; raadpleeg dus Studienet om er zeker van te zijn dat dit nog geldt. U kunt bij het bestuderen van een leereenheid precies de aanwijzingen in het werkboek volgen. Als alternatief kunt u ook per leereenheid eerst de te bestuderen delen van de tekstboeken in hun geheel doornemen en daarna pas de aanvullingen in het werkboek bekijken. We raden u aan om de eerstgenoemde werkwijze te volgen, tenzij u al bekend bent met de materie. Wij raden u een actieve studeerhouding aan. Het is met name van belang dat u de opgaven en opdrachten zoveel mogelijk zelfstandig uitwerkt voordat u naar de terugkoppeling kijkt. 4 Toetsing De cursus wordt getoetst door middel van opdrachten in het practicum en een schriftelijk tentamen. Alle details over de schriftelijke toetsing (zoals wat u mee mag nemen naar het tentamen) en de practicumopdrachten (planning en beoordeling), vindt u op Studienet. Ook de tentamendata en -locaties zijn daar te vinden. 10 OU
Introductie tot de cursus
Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus 7 1.1 Positie in de opleiding 7 1.2 Functie 7 2 Cursusmateriaal 8 2.1 Tekstboek 8 2.2 Werkboek 8 2.3 Software 9 2.4 Cursussite 9 3 Planning 10
Nadere informatieIntroductie tot de cursus
Inhoud introductietalen en ontleders Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus 7 2.1 Voorkennis 7 2.2 Leerdoelen 8 2.3 Opbouw van de cursus 8 3 Leermiddelen en
Nadere informatieInhoud. Introductie tot de cursus
Inhoud Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus 7 2.1 Tekstboeken 7 2.2 Voorkennis 8 2.3 Leerdoelen 9 2.4 Opbouw van de cursus 10 3 Leermiddelen en wijze van
Nadere informatieInhoud. Introductie tot de cursus
Inhoud Introductie tot de cursus 1 De functie van de cursus 7 2 De inhoud van de cursus 7 2.1 Voorkennis 7 2.2 Leerdoelen van de cursus 8 2.3 Opbouw van de cursus 8 3 Leermiddelen en wijze van studeren
Nadere informatieInhoud. Introductie tot de cursus
Inhoud Introductie tot de cursus 1 De functie van de cursus 7 2 De inhoud van de cursus 7 2.1 Voorkennis 7 2.2 Leerdoelen van de cursus 8 2.3 Opbouw van de cursus 8 3 Leermiddelen en wijze van studeren
Nadere informatieInhoud. Introductie tot de cursus
Inhoud Introductie tot de cursus 1 De functie van de cursus 7 2 De inhoud van de cursus 7 2.1 Voorkennis 7 2.2 Leerdoelen van de cursus 7 2.3 Opbouw van de cursus 8 2.4 Leermiddelen 8 3 Gebruiksaanwijzing
Nadere informatieInhoud introductie. Introductie tot de cursus
Inhoud introductie Introductie tot de cursus 1 Functie van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus 7 2.1 Voorkennis 7 2.2 Leerdoelen van de cursus 8 2.3 Opbouw van de cursus 8 3 Studeeraanwijzingen 9 3.1 Opbouw
Nadere informatieInhoud introductie. Introductie tot de cursus
Inhoud introductie Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus 8 2.1 Voorkennis 8 2.2 Leerdoelen 8 2.3 Opbouw van de cursus 9 2.4 Leermiddelen 9 3 Tentaminering
Nadere informatieInhoud introductie. Introductie tot de cursus
Inhoud introductie Introductie tot de cursus 1 Functie en plaats van de cursus 7 1.1 Voorkennis 7 1.2 Leerdoelen 7 2 Opbouw van de cursus 8 2.1 Cursusbestanddelen 8 2.2 Nummering en studielast van de leereenheden
Nadere informatieInhoud. Introductie tot de cursus
Inhoud Introductie tot de cursus 1 Inleiding 7 2 Voorkennis 7 3 Het cursusmateriaal 7 4 Structuur, symbolen en taalgebruik 8 5 De cursus bestuderen 9 6 Studiebegeleiding 10 7 Huiswerkopgaven 10 8 Het tentamen
Nadere informatieIntroductie tot de cursus
1 De functie van de cursus 7 2 De inhoud van de cursus 7 2.1 Voorkennis 7 2.2 Leerdoelen van de cursus 8 2.3 Opbouw van de cursus 8 3 Gebruiksaanwijzing 9 3.1 Tekstboek en werkboek 9 3.2 Bronnen 11 3.3
Nadere informatieInhoud. Introductie tot de cursus
Inhoud Introductie tot de cursus 1 Functie van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus 7 2.1 Cursusmaterialen 7 2.2 Voorkennis 8 2.3 Leerdoelen van de cursus 8 2.4 Opbouw van de cursus 9 3 Studeeraanwijzing
Nadere informatieInhoud. Introductie tot de cursus
Inhoud Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus 8 2.1 Voorkennis 8 2.2 Leerdoelen 8 2.3 Opbouw van de cursus 8 2.4 Leermiddelen 9 3 Aanwijzingen voor het bestuderen
Nadere informatieInhoud introductie. Introductie tot de cursus
Inhoud introductie Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus 8 2.1 Voorkennis 8 2.2 Leerdoelen 8 2.3 Opbouw van de cursus 9 2.4 Leermiddelen 10 3 Aanwijzingen
Nadere informatieInhoud introductie. Introductie tot de cursus
Inhoud introductie Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus 7 2.1 Voorkennis 7 2.2 Leerdoelen 8 2.3 Opbouw van de cursus 8 2.4 Leermiddelen 9 3 Aanwijzingen
Nadere informatieIntroductie tot de cursus
Introductie tot de cursus 1 Inleiding 7 2 Het cursusmateriaal 7 3 Structuur, symbolen en taalgebruik 8 4 Voorkennis 9 5 De cursus bestuderen 9 6 Studiebegeleiding 10 7 Het tentamen 11 Introductie tot de
Nadere informatieInhoud introductie. Introductie tot de cursus
Inhoud introductie Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus 7 2.1 Voorkennis 7 2.2 Leerdoelen 7 2.3 Opbouw van de cursus 8 2.4 Eindtoets en voorbeeldtentamens
Nadere informatieIntroductie. Inhoud introductie
Inhoud introductie 1 Functie van het vak 7 2 Inhoud van het vak 7 2.1 Voorkennis 7 2.2 Leerdoelen van het vak 8 2.3 Opbouw van het vak 8 3 Studeeraanwijzingen 9 3.1 Opbouw van een leereenheid 9 3.2 Website
Nadere informatieInhoud. Introductie tot de cursus
Inhoud Introductie tot de cursus 1 De functie van de cursus 7 1.1 Motivering van de cursus 7 1.2 Plaats van de cursus 9 2 De inhoud van de cursus 9 2.1 Leerdoelen 9 2.2 Voorkennis 10 2.3 Programmeertalen
Nadere informatieIntroductie tot de cursus
1 Plaats en functie van de cursus Software engineering is het vakgebied dat zich bezighoudt met alle aspecten van het doelmatig produceren van hoogwaardige software die vanwege de omvang of complexiteit
Nadere informatieInhoud introductie. Introductie tot de cursus
Inhoud introductie Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus 8 2.1 Voorkennis 8 2.2 Leerdoelen 8 2.3 Opbouw van de cursus 9 3 Leermiddelen en wijze van studeren
Nadere informatieInhoud eindtoets. Eindtoets. Introductie 2. Opgaven 3. Terugkoppeling 6
Inhoud eindtoets Eindtoets Introductie 2 Opgaven 3 Terugkoppeling 6 1 Formele talen en automaten Eindtoets I N T R O D U C T I E Deze eindtoets is bedoeld als voorbereiding op het tentamen van de cursus
Nadere informatieInhoud. Introductie tot de cursus. Continue wiskunde
Inhoud Continue wiskunde Introductie tot de cursus 1 Inleiding 7 2 Voorkennis 7 3 Het cursusmateriaal 8 4 Structuur, symbolen en taalgebruik 9 5 Computeralgebra 10 6 De cursus bestuderen 11 7 Studiebegeleiding
Nadere informatieInhoud introductie. Introductie tot de cursus
Inhoud introductie Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus 7 2.1 Voorkennis 7 2.2 Leerdoelen 7 2.3 Opbouw van de cursus 8 2.4 Leermiddelen 10 3 Aanwijzingen
Nadere informatieInhoud. Introductie tot de cursus
Inhoud Introductie tot de cursus 1 Uitgangspunten, plaats en globale doelstelling van de cursus 5 2 Inhoud van de cursus 5 3 De structuur van het schriftelijk materiaal 6 4 Het bestuderen van de cursus
Nadere informatieInhoud. Introductie tot de cursus
Inhoud Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus 7 2.1 Leerdoelen 7 2.2 Opbouw van de cursus 8 2.3 Leermiddelen 9 3 Aanwijzingen voor het bestuderen van de cursus
Nadere informatieIntroductie tot de cursus
Introductie Introductie tot de cursus Voordat u begint met het bestuderen van de cursus Databases, willen wij u in deze introductie informeren over de bedoeling van de cursus, de opzet van het cursusmateriaal
Nadere informatieAutomaten & Complexiteit (X )
Automaten & Complexiteit (X 401049) Inleiding Jeroen Keiren j.j.a.keiren@vu.nl VU University Amsterdam Materiaal Peter Linz An Introduction to Formal Languages and Automata (5th edition) Jones and Bartlett
Nadere informatieStudiewijzer. Bachelor Informatica. Inleiding Programmeren Studiejaar en semester: jaar 1, semester 1 (blok 1)
Studiewijzer Bachelor Informatica Vak: Inleiding Programmeren Studiejaar en semester: jaar 1, semester 1 (blok 1) Coördinator: J. Lagerberg Docenten: R. Poss en J. Lagerberg Studielast: 6 EC Studiegidsnummer:
Nadere informatieIntroductie tot de cursus
Introductie tot de cursus In deze introductie willen wij u informeren over de bedoeling van de cursus, de opzet van het cursusmateriaal en over de manier waarop u de cursus kunt bestuderen. U vindt in
Nadere informatieFundamentele. Informatica 1. Eerste college: introductie
Fundamentele 1 Informatica 1 Eerste college: introductie Rechenmaschine (1623) von Wilhelm Schickard (1592-1635), gebaut für seinen Freund Johannes Kepler Fundamentele Informatica 1 Docent: Jeannette de
Nadere informatieFundamentele. Informatica 1. Eerste college: -introductie -verzamelingen I
Fundamentele 1 Informatica 1 Eerste college: -introductie -verzamelingen I Rechenmaschine (1623) von Wilhelm Schickard (1592-1635), gebaut für seinen Freund Johannes Kepler Fundamentele Informatica 1 Docent:
Nadere informatiePracticumhandleiding. (versie 2010)
(versie 2010) Belangrijk! In deze handleiding treft u alle informatie aan die nodig is voor de uitvoering van het practicum. Behalve de organisatie van het practicum zelf en een korte beschrijving van
Nadere informatieModulewijzer tirprog02/infprg01, programmeren in Java 2
Modulewijzer tirprog02/infprg01, programmeren in Java 2 W. Oele 17 november 2009 1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Studiehouding 3 3 Voorkennis 4 4 Inhoud van deze module 5 5 Leermiddelen 5 6 Theorie en
Nadere informatieIntroductie tot de cursus. 1 Plaats en functie van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus 8
Inhoud introductiedesign patterns Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus 8 2.1 Voorkennis 8 2.2 Leerdoelen 8 2.3 Opbouw van de cursus 8 3 Leermiddelen en wijze
Nadere informatieInhoud introductie. Introductie tot de cursus. Context van informatica
Inhoud introductie Context van informatica Introductie tot de cursus 1 De functie van de cursus 7 2 De inhoud van de cursus 8 2.1 Voorkennis 8 2.2 Leerdoelen van de cursus 8 2.3 Opbouw van de cursus 9
Nadere informatierecursie Hoofdstuk 5 Studeeraanwijzingen De studielast van deze leereenheid bedraagt circa 6 uur. Terminologie
Hoofdstuk 5 Recursion I N T R O D U C T I E Veel methoden die we op een datastructuur aan kunnen roepen, zullen op een recursieve wijze geïmplementeerd worden. Recursie is een techniek waarbij een vraagstuk
Nadere informatieInhoud leereenheid 1. Security en IT: inleiding. Introductie 15. Leerkern 15. Terugkoppeling 18. Uitwerking van de opgaven 18
Inhoud leereenheid 1 Security en IT: inleiding Introductie 15 Leerkern 15 1.1 What Does Secure Mean? 15 1.2 Attacks 16 1.3 The Meaning of Computer Security 16 1.4 Computer Criminals 16 1.5 Methods of Defense
Nadere informatieOntwikkelingen in de bacheloropleidingen Informatica en Informatiekunde. TouW-symposium 12 november 2011 Frank Wester
Ontwikkelingen in de bacheloropleidingen Informatica en Informatiekunde TouW-symposium 12 november 2011 Frank Wester Onderwerpen Nieuwe cursussen en revisies Veranderingen in het curriculum in 2012-2013
Nadere informatieLimits of algorithmic computation. Introductie 213. Leerkern 214. Zelftoets 222. Terugkoppeling 223
Limits of algorithmic computation Introductie 213 Leerkern 214 1 Some problems that cannot be solved by Turing machines 214 1.1 Computability and decidability 214 1.2 The Turing machine halting problem
Nadere informatieInhoud introductie. Introductie tot de cursus
Inhoud introductie Introductie tot de cursus 1 Functie en plaats van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus 7 2.1 Voorkennis 7 2.2 Leerdoelen 8 2.3 Inhoud van de cursus 8 3 Opbouw van de cursus 10 3.1 Leermiddelen
Nadere informatieInhoud. Introductie tot de cursus
Inhoud Introductie tot de cursus 1 Inleiding 7 2 Leerdoelen 11 3 Voorkennis 12 4 Cursusmateriaal 12 5 Studeeraanwijzingen 12 6 Begeleiding en tentaminering 13 6 Introductie tot de cursus 1 Inleiding In
Nadere informatieVernieuwing Bacheloropleidingen Informatica en Informatiekunde
Vernieuwing Bacheloropleidingen Informatica en Informatiekunde Marko van Eekelen, Remko Helms, Evert van de Vrie TouW Informatica symposium 21 november 2015 Aanleiding vernieuwing Open Universiteit Ministerie
Nadere informatieInhoud introductie. Introductie tot de cursus
Inhoud introductie Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus 8 2.1 Voorkennis 8 2.2 Leerdoelen 8 2.3 Opbouw van de cursus 8 2.4 Leermiddelen 10 3 Aanwijzingen
Nadere informatieInhoud introductie. Introductie tot de cursus
Inhoud introductie Introductie tot de cursus 1 Inleiding 7 2 Het cursusmateriaal 7 3 Structuur, symbolen en taalgebruik 8 4 Voorkennis 9 5 De cursus bestuderen 9 6 Studiebegeleiding 11 7 Het tentamen 12
Nadere informatieInhoud. Introductie tot de cursus. 1 De cursus 7 2 Inhoud 7 3 Het cursusmateriaal 9 4 Het bestuderen van de cursus 10 5 Tentaminering 11
Inhoud Introductie tot de cursus 1 De cursus 7 2 Inhoud 7 3 Het cursusmateriaal 9 4 Het bestuderen van de cursus 10 5 Tentaminering 11 6 Introductie tot de cursus 1 De cursus Deze cursus draagt de naam
Nadere informatieModulewijzer InfPbs00DT
Modulewijzer InfPbs00DT W. Oele 0 juli 008 Inhoudsopgave Inleiding 3 Waarom wiskunde? 3. Efficiëntie van computerprogramma s............... 3. 3D-engines en vectoranalyse................... 3.3 Bewijsvoering
Nadere informatieInhoud. Introductie tot de cursus. Introductie 7
Inhoud Introductie tot de cursus Introductie 7 1 Plaats van de cursus Semantic web 7 2 Leerdoelen 7 3 Competenties 8 4 Opbouw van de cursus Semantic web 8 5 Software 8 6 Opdrachten 9 7 Literatuur 9 8 Ander
Nadere informatieBijlage bacheloropleiding Informatica
Bijlage bacheloropleiding Informatica 2011-2012 Bijlage I Eindtermen van de bacheloropleiding (artikel 1.3) De bachelor Informatica: a. kennis en inzicht a1. heeft kennis van en inzicht in de belangrijkste
Nadere informatieInhoud. Introductie tot de cursus
Inhoud Introductie tot de cursus 1 De cursus 7 2 Cursusmateriaal 8 3 Het bestuderen van de cursus 9 4 Opdrachten 10 5 Tentaminering 11 6 Begeleiding 11 6 Introductie tot de cursus 1 De cursus De cursus
Nadere informatieMasters Software Engineering en Computer Science Programma, toelating en wijze van studeren
Masters Software Engineering en Computer Science Programma, toelating en wijze van studeren Bastiaan Heeren Master Software Engineering (60 ec) Thema Vakken EC Software architecture - Design patterns -
Nadere informatieInhoud introductie. Introductie tot de cursus
Inhoud introductie Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus 8 2.1 Voorkennis 8 2.2 Leerdoelen 8 2.3 Opbouw van de cursus 8 2.4 Leermiddelen 10 3 Aanwijzingen
Nadere informatieVerkorting van het schakelprogramma op grond van praktijkervaring ten behoeve van de masteropleiding Computer Science of Software Engineering
Verkorting van het schakelprogramma op grond van praktijkervaring ten behoeve van de masteropleiding Computer Science of Software Engineering Het doel van verkorting van het schakelprogramma op grond van
Nadere informatieFundamentele. Informatica 1. Rechenmaschine (1623) von Wilhelm Schickard ( ), gebaut für seinen Freund Johannes Kepler
Fundamentele 1 Informatica 1 Rechenmaschine (1623) von Wilhelm Schickard (1592-1635), gebaut für seinen Freund Johannes Kepler Fundamentele Informatica 1 Hendrik Jan Hoogeboom di. 11.15-13.00 college Snellius
Nadere informatieCursusontwikkeling / Centrale ELO
Cursusontwikkeling / Centrale ELO Leo Wagemans 7 september 2011 Overleg met Leeuwenborgh opleidingen Agenda Uitgangspunten van de OU Onderwijsontwerp en ontwikkeling ADDIE-cyclus Ontwikkelteam / Cursusteam
Nadere informatieIN2505 II Berekenbaarheidstheorie. IN2505-II Berekenbaarheidstheorie. Practicum: Inschrijven. Practicum
IN2505 II Berekenbaarheidstheorie College 1 Algoritmiekgroep Faculteit EWI TU Delft 7 april 2009 Docent: Colleges/oefeningen: dinsdag 5 + 6 (EWI-A), vrijdag 1 + 2 (AULA-A) Boek: Michael Sipser, Introduction
Nadere informatieBijlagen bacheloropleiding Kunstmatige Intelligentie
Bijlagen bacheloropleiding Kunstmatige Intelligentie 2010-2011 Bijlage I Eindtermen van de bacheloropleiding (artikel 1.3) Met de opleiding wordt beoogd: - inhoudelijke kennis, vaardigheid en inzicht op
Nadere informatieStuderen aan het Studiecentrum Open Universiteit Gent Directie onderwijsaangelegenheden Afdeling onderwijskwaliteitszorg
Studeren aan het Studiecentrum Open Universiteit Gent Directie onderwijsaangelegenheden Afdeling onderwijskwaliteitszorg Studiegids 2015 INHOUDSTABEL 1. VOORWOORD... 3 2. OPEN UNIVERSITEIT... 4 2.1 Kernpunten...
Nadere informatieOntwikkelingen in de bacheloropleidingen Informatica en Informatiekunde
Ontwikkelingen in de bacheloropleidingen Informatica en Informatiekunde Frank Wester (ook namens Remko Helms) TouW-symposium SC A dam 23 november 2013 Onderwerpen Verschenen cursussen in het afgelopen
Nadere informatieStudiewijzer BACHELOR KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE EXTRA KEUZENVAK VAK: C++ PROGRAMMEERMETHODEN
Studiewijzer BACHELOR KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE VAK: C++ PROGRAMMEERMETHODEN EXTRA KEUZENVAK Semester, periode : 2 e semester, periode 4 en 5 Coördinator(en) : Arnoud Visser en Bas Terwijn Docent(en) :
Nadere informatieSTUDIEWIJZER ARBEID, ENERGIE EN INVLOEDSLIJNEN. ir J.W. Welleman
STUDIEWIJZER ARBEID, ENERGIE EN INVLOEDSLIJNEN ir J.W. Welleman Mei, 2007 I N H O U D S O P G A V E 1 INLEIDING... 1 1.1... 1 1.2 Leerdoelen...1 1.3 Opzet van deze studiewijzer... 1 1.4 Leermiddelen...
Nadere informatieBSc Kunstmatige Intelligentie. : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : semester 1, periode 2
Studiewijzer BACHELOR KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE Vak : Opleiding : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : 2015-2016 semester 1, periode 2 Coördinator(en) : dr. Maarten van Someren
Nadere informatieCapita selecta thema Software Technologie
Capita selecta thema Software Technologie Thema sjabloon Naam Thema Verzorgd door domein Docenten Verklarende feedback Software technologie prof. dr. J.T. Jeuring ir. A. Gerdes Periode 1 september 2008
Nadere informatieBijlagen bacheloropleiding Kunstmatige Intelligentie 2012-2013
Bijlagen bacheloropleiding Kunstmatige Intelligentie 2012-2013 Bijlage I Eindtermen van de bacheloropleiding Met de opleiding wordt beoogd: - inhoudelijke kennis, vaardigheid en inzicht op het gebied van
Nadere informatieModulewijzer Tirdat01
Modulewijzer Tirdat01 W. Oele 25 augustus 2008 1 Inhoudsopgave 1 Inleiding en leerdoelen 3 2 Voorkennis 3 2.1 tirprg01 en tirprg02........................ 3 2.2 tirprg03.............................. 4
Nadere informatieVernieuwing Bacheloropleidingen Informatica en Informatiekunde
Vernieuwing Bacheloropleidingen Informatica en Informatiekunde Tanja Vos, Remko Helms, Janine Voncken, Evert van de Vrie TouW Informatica symposium 19 november 2016 Nieuwe koers De Open Universiteit wil
Nadere informatieTalen & Automaten. Wim Hesselink Piter Dykstra Opleidingsinstituut Informatica en Cognitie 9 mei 2008
Talen & Automaten Wim Hesselink Piter Dykstra Opleidingsinstituut Informatica en Cognitie www.cs.rug.nl/~wim 9 mei 2008 Talen & automaten Week 1: Inleiding Dit college Talen Automaten Berekenbaarheid Weekoverzicht
Nadere informatieStudiewijzer BACHELOR PSYCHOBIOLOGY VAK: BEHAVIOR-BASED ROBOTICS STUDIEJAAR: 3 E JAAR
Studiewijzer BACHELOR PSYCHOBIOLOGY VAK: BEHAVIOR-BASED ROBOTICS STUDIEJAAR: 3 E JAAR Semester, periode Coördinator(en) Docent(en) Studielast (EC) Vakcode : e semester, 3 e periode : Arnoud Visser : Arnoud
Nadere informatieBijlagen gentie. Bijlage. Bijlage. Bijlage - - vakgebied. Educatie en. Major van. Minor van
n bacheloropleiding Kunstmatige Intellig gentie 2011-2012 I Eindtermen van de bacheloropleiding Met de opleiding wordt beoogd: - inhoudelijke kennis, vaardigheid en inzicht op het gebied van Kunstmatige
Nadere informatieInhoud. Introductie tot de cursus
Inhoud Introductie tot de cursus 1 Inleiding 7 2 Leerdoelen 8 3 Plaats van de cursus in de opleiding 9 4 Voorkennis 9 5 Opbouw van de cursus 9 6 Begeleiding 11 7 Tentaminering 11 8 Studeeraanwijzingen
Nadere informatieFundament Informatica. Informatica voor bovenbouw H/V
Informatica voor bovenbouw H/V Producten en prijzen 2018 September 2018 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Dé methode voor het nieuwe informatica... 3 Vernieuwde online omgeving... 3 Examenprogramma Fundament
Nadere informatieTENTAMEN Basismodellen in de Informatica VOORBEELDUITWERKING
TENTAMEN Basismodellen in de Informatica vakcode: 211180 datum: 2 juli 2009 tijd: 9:00 12:30 uur VOORBEELDUITWERKING Algemeen Bij dit tentamen mag gebruik worden gemaakt van het boek van Sudkamp, van de
Nadere informatieIntroductie tot de cursus. 1 De cursus 7 2 Inhoud van de cursus 7 3 Het cursusmateriaal 8 4 Het bestuderen van de cursus 10
Inhoud introductiedocumentverwerking Introductie tot de cursus 1 De cursus 7 2 Inhoud van de cursus 7 3 Het cursusmateriaal 8 4 Het bestuderen van de cursus 10 5 Schriftelijke opdrachten 10 6 Tentaminering
Nadere informatieStudieschema bachelor Informatica
Studieschema bachelor Informatica 6515316 code titel modulen begeleidingsvorm tentamenvorm tentamendata sept. 15 -aug. 16 Startpakket U kunt op twee momenten in het jaar in september of in februari starten
Nadere informatieBijlagen Bacheloropleiding Kunstmatige Intelligentie. Bijlage I Eindtermen van de bacheloropleiding
voor Bijlagen Bacheloropleiding Kunstmatige Intelligentie Bijlage I Eindtermen van de bacheloropleiding Met de opleiding wordt beoogd: - inhoudelijke kennis, vaardigheid en inzicht op het gebied van Kunstmatige
Nadere informatieModulehandleiding. voorjaar 2017
Modulehandleiding Cursus Basisvaardigheden Wiskunde voorjaar 2017 Mei 2017 Anton Goos Inhoud: 1. Beginvereisten 2. Relatie met andere modules 3. Introductie 4. Leermiddelen 5. Werkvormen, studiebelasting,
Nadere informatieInhoud leereenheid 8. Programmeren in JavaLogo (1) Introductie 73. Leerkern 75. Samenvatting 94. Zelftoets 95. Terugkoppeling 97
Inhoud leereenheid 8 Programmeren in JavaLogo (1) Introductie 73 Leerkern 75 1 Inleiding 75 1.1 Wat is programmeren? 75 1.2 Logo, Java en JavaLogo 76 2 Eerste programma s 77 2.1 Pen en Tekenblad 77 2.2
Nadere informatiefaculteit wiskunde en natuurwetenschappen Bijlagen bachelopleiding Informatica
en natuurwetenschappen Bijlagen bachelopleiding Informatica 1 6 Bijlage I Eindtermen van de bacheloropleiding (artikel 1.3) De bachelor Informatica: a. kennis en inzicht a1. heeft kennis van en inzicht
Nadere informatiePROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING 2015-2017. Vak : Natuur- en scheikunde 1 (NASK-1)
PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING 2015-2017 Vak : Natuur- en scheikunde 1 (NASK-1) Inleiding Voor het vak Nask1 gebruiken we de methode NOVA: Natuur/Scheikunde 1 KGT (Malmberg). Deze methode bestaat
Nadere informatieIntroductie tot de cursus. Algemene cursusinformatie
Introductie tot de cursus In deze introductie treft u nog geen leerstof aan. Voordat u met het bestuderen van de cursus begint, willen we u informeren over onze bedoelingen met deze cursus, over de opbouw
Nadere informatieKeuzes in de propedeuse De propedeuse kent geen gebonden keuzeruimte en geen vrije ruimte.
Uitvoeringsregeling 2016-2017 Bacheloropleiding Faculteit Management, Science & Technology wo bacheloropleiding Informatica (Bachelor of Science Computer Science) De voertaal in deze opleiding is Nederlands.
Nadere informatieStudiewijzer Digitale Systeemengineering , versie 1.7, , J.E.J. op den Brouw
2017/2018 Elektrotechniek Semester 1.2 Studiewijzer Digitale Systeemengineering 2 (E DIGSE2 13 ) 3 studiepunten Verantwoordelijk docent: Jesse op den Brouw J.E.J.opdenBrouw@hhs.nl Overige docent(en): Wasif
Nadere informatieBEGELEIDINGSPLAN VOOR DE CURSUS INLEIDING
BEGELEIDINGSPLAN VOOR DE CURSUS INLEIDING BESTUURSRECHT (R08191) (onderdeel traject Propedeuse Rechten) studiecentrum: Enschede tijdvak: november 2011 t/m januari 2012 begeleider: mr drs G.E.P. ter Horst
Nadere informatieAlgoritmen en programmeren: deel 1 - overzicht
Algoritmen en programmeren: deel 1 - overzicht Ruud van Damme Creation date: 15 maart 2005 Update: 3: september 2006, 5 november 2006, 7 augustus 2007 Overzicht 1 Inleiding 2 Algoritmen 3 Programmeertalen
Nadere informatieModulebeschrijving FFEGBE0231 2011/2012
Modulebeschrijving FFEGBE0231 2011/2012 Naam module FFEGBE0231 Vakgebied(en) Bedrijfsadministratie en Externe verslaggeving Studiepunten 3 Voorkennis Bedrijfsadministratie: leerstof uit leerjaren 1 en
Nadere informatieInhoud. Inleiding 9. 5 Planning 83 5.1 Leerdoelen en persoonlijke doelen 84 5.2 Het ontwerpen van het leerproces 87 5.3 Planning in de tijd 89
Inhoud Inleiding 9 1 Zelfsturend leren 13 1.1 Zelfsturing 13 1.2 Leren 16 1.3 Leeractiviteiten 19 1.4 Sturingsactiviteiten 22 1.5 Aspecten van zelfsturing 25 1.6 Leerproces vastleggen 30 2 Oriëntatie op
Nadere informatieModulewijzer tirprog03, programmeren in Java 3
Modulewijzer tirprog03, programmeren in Java 3 W. Oele 5 mei 2008 1 Inhoudsopgave 1 Inhoud van deze module 3 2 Leermiddelen 3 3 Theorie en practicum 4 4 Toetsing 4 5 Studiehouding 4 6 Planning 5 2 1 Inhoud
Nadere informatieHebzucht loont niet altijd
Thema Discrete wiskunde Hoe verbind je een stel steden met zo weinig mogelijk kilometers asfalt? Hoe maak je een optimaal computernetwerk met kabels die maar een beperkte capaciteit hebben? Veel van zulke
Nadere informatieUitvoeringsregeling bij de Onderwijs- en examenregeling 2014-2015 wo bacheloropleiding Informatica
1 Faculteit Management, Science and Technology Uitvoeringsregeling bij de Onderwijs- en examenregeling 2014-2015 wo bacheloropleiding Informatica U2014/02462 De uitvoeringsregeling treedt in werking per
Nadere informatieAanpak van een cursus
Aanpak van een cursus Je gaat best op zoek naar een efficiënte manier van studeren. In het hoger onderwijs is het immers niet meer doeltreffend om alles op dezelfde manier aan te pakken. Je kan dus niet
Nadere informatieModulebeschrijving FINBAD0414 COLLEGEJAAR 09/10
Modulebeschrijving FINBAD0414 COLLEGEJAAR 09/10 Naam module Boekingen die betrekking hebben op het gebruik van duurzame productiemiddelen en voorzieningen. Modulehouder E. van der Waal Vakgebied(en) Bedrijfsadministratie.
Nadere informatieStudiewijzer Calculus 2 voor Bouwkunde (2DB90), cursus 2011/2012
Studiewijzer Calculus 2 voor Bouwkunde (2DB90), cursus 2011/2012 Inleiding In de cursus Calculus 2 voor Bouwkunde (2DB90) wordt evenals in de cursus Calculus 1 gebruikt het boek: Calculus, Early Transcendental
Nadere informatieSchrijven van studiemateriaal
Schrijven van studiemateriaal BKO workshop 8 mei 2012 Door Marjo Stalmeier Programma van vandaag Kennismaking Focus van deze workshop Formuleren van teksten: theorie en oefenen Lunchpauze Structureren
Nadere informatieProgrammeren in Java 2
/ CMI Programmeren in Java 2 Tinpro01-2 Aantal studieunten: 2 ects Modulebeheerder: Wessel Oele Goedgekeurd door: (namens toetscommissie) Datum: Tinpro01-2 12 november 2015 Inhoudsopgave 1 Algemene omschrijving
Nadere informatieONDERWIJS- EN EXAMENREGELING studiejaar 2010-2011. Deel B. HOOFDSTUK 1 - Doelstellingen en eindtermen van de opleiding
UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING studiejaar 2010-2011 Deel B MASTEROPLEIDING SOFTWARE ENGINEERING 1 september 2010 HOOFDSTUK
Nadere informatieBBL-4, topklinisch traject RdGG Pagina 1 van 7 Persoonlijke ontwikkeling Studievaardigheden
BBL-4, topklinisch traject RdGG Pagina 1 van 7 Inleiding en leerdoelen Leren en studeren is een belangrijk onderdeel in je opleiding tot verpleegkundige. Om beter te leren studeren is het belangrijk niet
Nadere informatieBijlage bacheloropleiding Informatica 2012-2013
Bijlage bacheloropleiding Informatica 2012-2013 Bijlage I Eindtermen van de bacheloropleiding (artikel 1.3) De bachelor Informatica: a. kennis en inzicht a1. heeft kennis van en inzicht in de belangrijkste
Nadere informatieLogische Complexiteit Hoorcollege 4
Logische Complexiteit Hoorcollege 4 Jacob Vosmaer Bachelor CKI, Universiteit Utrecht 8 februari 2011 Contextvrije grammatica s Inleiding + voorbeeld Definities Meer voorbeelden Ambiguiteit Chomsky-normaalvormen
Nadere informatieOnderwijs- en examenregeling
Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2016 Opleidingsspecifiek deel: Bacheloropleiding: Taalwetenschap Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel 7.13 van de
Nadere informatieStudieplanner Periode 1 Klas: V3 Vak: economie
Studieplanner 2019-2020 Periode 1 Klas: V3 Vak: Periode 1 Lesweek Vaste activiteiten Leerdoel Docent activiteit Leertaak 34 (19-23 aug) Vakles (par 1.1) Introductie algemeen Uitleg par 1.1 einde wk 34.
Nadere informatie