Resultaten - studie van de effectiviteit van grindsubstitutie VITO-studie uitgevoerd in opdracht van het Onderzoekscomité van het Grindfonds
|
|
- Jozef Aerts
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Studie - effectiviteit van grindsubstitutie Om te onderzoeken wat deze onderzoeksprojecten op het vlak van grindsubstitutie nu concreet en effectief hebben opgeleverd en wat het realistisch potentieel is voor de toekomst heeft het Onderzoekscomité een laatste studie uitgeschreven. Het Onderzoekscomité stelde in 2008 het bestek studie van de effectiviteit van grindsubstitutie als resultaat van onderzoekprojecten uit de oproepen tot projectvoorstellen op om te kunnen aanbesteden. De inspectie van financiën verleende een gunstig advies op 29 januari Het Onderzoekscomité oordeelde in de vergadering van 27 februari 2008 dat het aangewezen is om de uitvoering van het dossier uit te stellen tot de beëindiging van alle onderzoeksprojecten. Op 16 november 2010 gaf de Vlaamse minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur goedkeuring voor het uitschrijven van een algemene offerteaanvraag voor de studieopdracht Studie van de effectiviteit van grindsubstitutie als resultaat van onderzoeksprojecten uit de oproepen tot projectvoorstellen. In de vergadering van het Onderzoekscomité van 24 januari 2011 werd beslist de studie effectiviteit van grindsubstitutie toe te wijzen aan VITO NV, Boeretang 200 te 2400 Mol, mits de goedkeuring van de bevoegde minister. Op 3 maart 2011 ontving het Onderzoekscomité de goedkeuring voor de toewijzing van deze studieopdracht. Deze studie wordt op 1 december 2011 voorgesteld aan het publiek tijdens het symposium van het Onderzoekscomité en is hiermee ook het sluitstuk van de werkzaamheden van het Onderzoekscomité. Resultaten - studie van de effectiviteit van grindsubstitutie VITO-studie uitgevoerd in opdracht van het Onderzoekscomité van het Grindfonds INLEIDING De zoektocht naar relevante grindvervangers, die het volume van de Vlaamse gewestelijke grindproductie kunnen overnemen, werd de focus van het Onderzoekscomité van het Grindfonds. Ondanks herhaalde oproepen tot projectvoorstellen (in totaal 7 oproepen sinds 1995) bleef het resultaat van de uitgevoerde gesubsidieerde onderzoeksprojecten op het vlak van bereikte substitutie beneden de verwachtingen (Jaarverslag Grindcomité en subcomités, 2009). Globaal kan gesteld worden dat de respons op deze oproepen eerder moeizaam en beperkt was. Uiteindelijk leidden deze oproepen niettemin tot een aantal valabele onderzoeksprojecten, die al dan niet een substituut voor de vervanging van grind als primaire grondstof opleverden of resulteerden in een vermindering van het gebruik ervan (verhoogde efficiëntie). In totaal werden 53 voorstellen ontvangen (waarvan enkele tweemaal werden ingediend). Daarvan leidden uiteindelijk 18 dossiers tot een onderzoeksproject. In de meeste toepassingen kunnen grind en zand niet zomaar vervangen worden en zijn de secundaire materialen, bouw- en sloopafval geen alternatief zondermeer. Zelfs indien de recyclage van bouw- en sloopafval de 90% zou bereiken in plaats van de huidige 85% en de laagwaardige toepassingen (zoals funderingen en onderfunderingen) voor een miljoen ton worden omgezet in hoogwaardigere toepassingen (zoals betonwaren en stortklaar beton), zal dit slechts in beperkte mate een alternatief vormen voor het gebrek aan grind en bouwzand. Het hergebruik van gerecycleerde granulaten, de steenachtige fractie van bouw- en sloopafval, is dus reeds ruim in toepassing, maar de herwaardering naar hoogwaardigere aanwendingen is niet vanzelfsprekend. In zijn jaarverslag van 2009 stellen het Grindcomité en zijn subcomités dat de premisse van substitutie, vervat in het Grinddecreet, in de praktijk slechts beperkt haalbaar is met ca. 10% van de Limburgse grindwinning. Op dit ogenblik is het nuttig de doelstelling van het Onderzoekscomité volgens het Grinddecreet te evalueren en na te gaan wat de effectieve en eventuele potentiële resultaten zijn van de grindsubstitutie.
2 DOELSTELLING Het onderzoekscomité wenst met deze studie te onderzoeken wat het substitutiepotentieel van de uitgevoerde onderzoeksprojecten reëel en concreet betekent. Is dit potentieel effectief realiseerbaar en wat zijn de knelpunten (technisch, economisch, ecologisch, ruimtelijke ordening, markt)? De onderzoeksvragen van deze studie zijn de volgende: Wat zijn de werkelijke resultaten van de onderzoeksprojecten en leiden deze voor Vlaanderen tot effectieve grindsubstituten voor grind als primaire delfstof? Welke van deze onderzoeksresultaten hebben geleid tot een effectieve grindvervanging of besparing en wat is het realistisch verwacht potentieel per jaar voor de eerste vijf jaren respectievelijk in eerder laagwaardige en eerder hoogwaardige toepassingen? Wat was de invloed van beschikbare secundaire granulaten op het verbruik van primair grind en zand? Wat is de marktappreciatie van de toegepaste alternatieven? Wat zijn de eventuele knelpunten voor een meer doorgedreven gebruik van secundaire granulaten als effectieve grindvervangers en hoe zijn deze op te lossen? Wat is de financiële rendabiliteit van grindsubstituten voor de verbruikers van grind en zand en wat zijn de effecten hiervan voor de gebruikers van betonwaren en producten (korte/lange termijn)? Wat is de effectieve milieubalans in een vergelijking van deze substituten met hun origineel? Welke zijn de resultaten van een SWOT-analyse naar aanleiding van de aanwending van de grindsubstituten? PLAN-VAN-AANPAK Vooreerst werden de verschillende onderzoeksprojecten onderzocht op basis van de rapporten (POTENTIEEL) en bijkomende interviews (ACTUALISATIE). Hierbij werd dieper ingegaan op volgende onderzoekstopics: 1. effectieve grindsubstitutie of besparing in ton/jaar (grindsubstitutie); 2. effecten van schaarste aan grondstoffen, welke substituties zouden ook gerealiseerd worden zonder dat er een schaarste in de grondstof zou zijn opgetreden (effecten schaarste); 3. inzicht in het financiële kostenplaatje en rendabiliteit van het op de markt brengen van grindsubstituten, en het gebruik ervan (financieel); 4. inzicht in de milieueffecten en milieukosten van de productie, aanwending en duurzaamheid van de grindsubstituten en grindbesparende maatregelen (uitputting grondstoffen, productieprocessen, ruimte-inname, reststoffen, transport, procedures en vergunningen) (milieu); 5. knelpunten en oplossingen om grindsubstituten überhaupt in te zetten of meer toe te kunnen passen (normering, vergunningverlening,...) (knelpunten en oplossingen). Vervolgens werd op basis van deze gegevens een effectiviteitsanalyse uitgevoerd waarbij een antwoord gezocht werd op de onderzoeksvragen. De belangrijkste bevindingen werden vervolgens samengevat in een overzichtelijke SWOT-analyse. De studie werd finaal afgesloten met de belangrijkste conclusies en er werden aanbevelingen gedaan aangaande het delfstoffenbeleid inzake grind in Vlaanderen. RESULTATEN STUDIE EFFECTIVITEIT VAN GRINDSUBSTITUTIE Een algemene bespreking van de onderzoeksprojecten toont aan dat er 3 types van onderzoek zijn uitgevoerd: 1. onderzoeksprojecten met een focus op grindsubstitutie (9 studies) 2. onderzoeksprojecten met een focus op grindbesparing (4 studies) 3. algemene onderzoeksprojecten met een focus op specifieke knelpunten, inzichten en overzichten (5 studies) Tevens wordt opgemerkt dat het onderzoek naar alternatieven voor grind volledig is toegespitst op hoogwaardige betontoepassingen (grindvervangers in bv de asfaltsector komen niet aan bod) en enkel is uitgevoerd op de volgende stromen: gerecycleerde granulaten afkomstig van bouw- en sloopafval of productieafval (focus op betongranulaat), slakken (stinox, metamix), bodemassen, en de inerte fractie van huishoudelijk afval. Het potentieel van de studies is besproken aan de hand van 5 onderzoekstopics (effectieve grindsubstitutie, effecten schaarste, financieel, milieu, knelpunten en oplossingen) op basis van de rapporten. Voor grindsubstitutie is een potentieel naar voor geschoven van 550 kton/jaar terwijl het potentieel voor grindbesparing 82 kton/jaar bedraagt (1 kton/jaar = 1000 ton/jaar).
3 Een grondige actualisatie van deze studies op basis van verschillende interviews bij de betrokken bedrijven zelf toont aan dat dit potentieel in 2010 niet werd gehaald. De effectieve grindsubstitutie bedroeg slechts 40 kton terwijl de besparingen goed waren voor 35 kton. Enkel gerecycleerde betongranulaten afkomstig van eigen bedrijfsafval werden in 2010 succesvol ingezet bij de ondervraagde bedrijven. Omwille van verschillende redenen werden de andere potentiële grindsubstituten tot nu toe niet ingezet. Vaak omdat zeer grote investeringen moeten gedaan worden (slakken en assen) en de perceptie van het risico nog te groot is (gerecycleerde granulaten afkomstig van externe bronnen). Er is aldus nog een grote groeimarge voor grindsubstitutie in Vlaanderen, zeker bij veranderende randvoorwaarden. Het volledige effect van de verschillende studies voor het Onderzoekscomité van het Grindfonds zal dan ook pas binnen een aantal jaren duidelijk worden. Op basis van deze gegevens en de gegevens uit de algemene studies is een effectiviteitsanalyse uitgevoerd. Hieruit blijkt dat het grootste potentieel voor grindsubstitutie voor Vlaanderen de gerecycleerde granulaten afkomstig van bouw- en sloopafval ( kton) zijn waarvan nu reeds is aangetoond dat vooral de betongranulaten (3.200 kton) integraal als grindvervanger kunnen dienen. De belangrijkste knelpunten die een hoogwaardig gebruik van deze grindsubstituten in de weg staan zijn het gebrek aan garanties over de continue kwaliteit en samenstelling van de gerecycleerde granulaten en betonproducten op basis van deze gerecycleerde granulaten (gebrek aan vertrouwen) gekoppeld aan het ontbreken van prestatie-gerichte bestekken (nu hoofdzakelijk middelen-verbintenissen). Echter, de laatste jaren heeft het thema Duurzaam materiaalgebruik in de bouw zeer veel aandacht gekregen (zie ook ViA-project, Vlaanderen in Actie) en zijn er verschillende initiatieven op de sporen gezet om de kwaliteitsgaranties en het vertrouwen te verhogen. Zo is er de evolutie van een Afvalstoffendecreet naar een Materialendecreet, de ontwikkeling van een ketenbeheersysteem met daaraan gekoppeld eenheidsreglement, de verplichting van selectieve sloop voor bouwwerken >1000 m³ etc. Tevens beseft de overheid dat onderbouwde gegevens absoluut noodzakelijk zijn voor het uittekenen van een goed beleid. Dit heeft o.a. geleid tot de opstart van een Monitoringsysteem Duurzaam Oppervlaktedelfstoffenbeleid in een samenwerkingsverband van LNE, OVAM en VITO waarvan de finale gegevens van 2010 begin 2012 beschikbaar zullen zijn. De in deze studie gebruikte gegevens afkomstig uit het Monitoringsysteem moeten dan ook met de nodige omzichtigheid behandeld worden. In totaal werd in 2010 in Vlaanderen ongeveer kton grind gebruikt. Volgens het Monitoringsysteem gaat het hier om een kleine kton eigen ontginningen en iets meer dan kton import. Langs de aanbodzijde wordt uit informatie van Belbag verkregen dat er kton geproduceerd wordt (deels met ingevoerde tout-venant) aangevuld met kton andere import. Deze 2 scenario s kunnen dan ook als een vork beschouwd worden dat het minimum en maximum aangeeft van eigen productie versus import. De belangrijkste substitutie van grind in Vlaanderen werd in 2010 echter gerealiseerd door import van steenslag. In totaal werd er afhankelijk van de bron tussen de en kton steenslag geïmporteerd in vergelijking met slechts kton in de periode Van het grind wordt ongeveer kton gebruikt in hoogwaardige betontoepassingen (stortbeton en betonwaren). Naast het natuurlijk grind wordt in deze hoogwaardige toepassingen ook ongeveer 560 kton betongranulaten afgezet. Daarnaast wordt ook nog eens 700 kton grind gebruikt in asfalttoepassingen. Naast het natuurlijk grind wordt in de asfalt ook nog 650 kton asfaltgranulaat toegepast. Voor de vervanging van grind door betongranulaat in betonwaren kunnen we dus spreken van ongeveer 10% terwijl de vervanging van grind door asfaltgranulaat in asfalt bijna 50% bedraagt. Uit deze cijfers kunnen we besluiten dat vandaag reeds kton gerecycleerde granulaten hoogwaardig wordt toegepast in Vlaanderen (Monitoringsysteem, 2011). Voor laagwaardige toepassingen is grind zo goed als volledig vervangen door gerecycleerde granulaten. De verwachtingen zijn dat het hoogwaardig gebruik van alternatieve granulaten (gerecycleerde granulaten en secundaire granulaten) de komende jaren zal toenemen, maar vermoedelijk eerder traag (1 à 2% per jaar) tenzij bepaalde externe factoren de inzet van de alternatieve granulaten sterk zouden versnellen.
4 Van deze analyse is vervolgens een overzichtelijke en overkoepelende SWOT-analyse gemaakt aangaande de aanwending van grindsubstituten voor Vlaanderen als resultaat van de onderzoeksprojecten (confrontatiematrix hieronder weergegeven). STERKTES technisch goed mogelijk (mits beperkte aanpassingen) (enkele uitzonderingen) milieuhygiënisch meestal ok geringe transportafstanden en kostprijs (eigen puin met mobiele breker) specifieke intrinsieke eigenschappen kunnen meerwaarde bieden groot potentieel (urban mining) ZWAKTES secundaire grondstoffen voldoen niet altijd (milieuhygiënisch/bouwtechnisch) beperkte onafhankelijke controle (e.g. COPRO, Certipro, Milieu-inspectie) geen vrije markt secundaire grondstoffen (onbekendheid, verkoopspunten, continue aanvoer en kwaliteit, organisatie vraag en aanbod) ruimtebeslag (opslag stock, aparte silo s) betonproducten met sec. grondstoffen worden niet vaak vermarkt als groen of milieuvriendelijk product. OPPORTUNITEITEN omzetting Afvalstoffendecreet naar Materialendecreet ketenbeheersysteem en eenheidsreglement (COPRO/Certipro) ontwikkelingen End of Waste (EU) het Grinddecreet zelf stortverbod voor bouw- en sloopafval groene imago (ECO) ook op het gebied van materiaalgebruik (nu vooral energie en water) groene economie stijgende prijs primaire grondstoffen selectieve sloop pre-sloopbeoordeling (milieuhygiënisch en technische aspecten) toekomstige aanpassing betonnorm (NBN ) BEDREIGINGEN middelenverbintenissen ipv prestatie-gerichte bestekken (vb SB250) afvalstatus (perceptie) negatieve lobby risicoperceptie van de producent negatieve pers (plof-stenen, asbest,...) en invloed op imago beschikbaarheid van substituten in grensregio s huidig regulerend kader BENOR certificatie onvoldoende flexibel en dynamisch om secundaire grondstoffen optimaal te benutten er zijn geen financiële stimuli om grindsubstituten te gebruiken of betonproducten met hoog aandeel secundaire grondstoffen aan te kopen. kostprijs grind weerspiegelt niet de schaarste/maatschappelijke wens tot beperking grindwinning omwille van import kalksteen, import grind buitenland /NL, marktwerking (lange termijn contracten, klantenrelaties,.) Tenslotte zijn de belangrijkste conclusies samengebracht en worden aanbevelingen gemaakt voor het delfstoffenbeleid inzake grind in Vlaanderen. Naast de besluiten die hierboven reeds werden besproken wordt dieper ingegaan op een aantal bedenkingen. Zo worden gerecycleerde granulaten die het belangrijkste Vlaamse potentieel vormen als grindsubstituten, voor ongeveer 95% afgezet in de funderingsmarkt (laagwaardige toepassingen). Zolang deze markt voldoende afzetmogelijkheden biedt voor de gerecycleerde granulaten zal verschuiving naar meer hoogwaardigere toepassingen geremd worden.
5 miljoen ton miljoen ton Hoogwaardige toepassingen c min max a b Laagwaardige toepassingen grind productie grind import? steenslag import gerecycleerde granulaten secundaire granulaten Figuur: Schematische en benaderende voorstelling van de markt voor hoogwaardige toepassingen (stortklaar beton, betonwaren en asfalt) en laagwaardige toepassingen (funderingen en onderfunderingen) in Vlaanderen. Bij de hoogwaardige toepassingen is er een opsplitsing gemaakt tussen minimale (blauw) en maximale (bordeaux) geschatte waarden afkomstig van verschillende bronnen. De rode pijl geeft de mogelijke verschuiving weer van gerecycleerde granulaten naar hoogwaardige toepassingen (vooral betongranulaat). De oranje pijlen geven vervolgens de mogelijke scenario s weer bij een constante markt voor de hoogwaardige toepassingen. (a) reductie grindwinning, (b) reductie import grind, (c) reductie import steenslag. Met andere woorden, een cruciale factor in het meer hoogwaardig toepassen van gerecycleerde granulaten is de grootte van de funderingsmarkt (funderingen en onderfunderingen). Een goed beeld van deze markt kan bijdragen tot een betere kijk op deze transitie. Een krimp in de funderingsmarkt gekoppeld aan het huidige stortverbod voor bouw- en sloopafval heeft in Nederland reeds gezorgd voor een stijging van de inzet van betongranulaat in hoogwaardige toepassingen. Mocht er zich in Vlaanderen een gelijksoortige verzadiging voordoen van de funderingsmarkt kan dit de verschuiving naar meer hoogwaardige toepassingen versnellen. Bij het renoveren van wegen wordt typisch het materiaal dat hierbij vrijkomt (toplaag en fundering) geheel of gedeeltelijk terug ingezet in de nieuwe fundering. Aangezien er in Vlaanderen steeds minder ruimte is voor nieuwe wegen, kan men stellen dat zulke verzadiging niet onmogelijk is. Daarom kan een grondige studie van de funderingsmarkt voor de voorbije 10 jaar en een voorspelling voor de komende 10 jaar extra klaarheid scheppen in deze toch wel belangrijke factor.
6 Deze studie kan, gekoppeld aan een volgehouden inspanning in het kader van het Monitoringsysteem Duurzaam Oppervlaktedelfstoffenbeleid belangrijke inzichten verschaffen die noodzakelijk zijn voor de onderbouwing van toekomstige beslissingen. Tevens moet er rekening gehouden worden met de verschillende politieke initiatieven en evoluties op Europees niveau (Raw Materials Stragegy, Resource Efficiency Initiative, Europe 2020 Strategy en de Waste Framework Directive) en dat van de buurlanden (vb. National Raw Material Strategy in Duitsland). In bovenstaande figuur wordt een schematisch overzicht gegeven van de markt voor hoogwaardige en laagwaardige toepassingen. Indien alle betongranulaat hoogwaardig zou worden ingezet is het theoretisch mogelijk om de winning van grind (a) of de import van grind (b) en/of steenslag (c) significant te reduceren. Hierbij moeten echter een aantal kanttekeningen geplaatst worden. Vooreerst ontstaat op deze manier een tekort in de funderingsmarkt dat moet worden opgevuld door een ander materiaal (behalve bij sterke krimp van de markt zoals hierboven aangehaald) en anderzijds is het vandaag niet mogelijk om alle grind en/of steenslag te vervangen omwille van o.a. BENOR certificatie, bestekken, visuele aspecten. Met andere woorden, de Vlaamse markt heeft op korte en middellange termijn duidelijk nog behoefte aan grind, al dan niet afkomstig uit eigen ontginningen (omwille van o.a. middelenverbintenissen en esthetische aspecten). Wanneer er voor gekozen wordt om de grindwinning in Vlaanderen volledig stop te zetten wordt onze regio volledig afhankelijk van de import van primaire granulaten. Indien men kiest om de eigen grindwinningen te behouden kan de import van primaire granulaten net sterk worden afgebouwd waardoor Vlaanderen minder afhankelijk wordt van zijn buurregio s/landen (geopolitiek). Ook de toekomstige behoefte aan granulaten voor de hoogwaardige toepassingen speelt een belangrijke rol in deze dynamiek. Enerzijds kan deze nog stijgen (opleving van de bouwmarkt), maar anderzijds is het niet onmogelijk dat deze in de (verdere) toekomst zal dalen omwille van de nieuwe bouwtechnieken aangaande duurzaam bouwen etc. waarbij spaarzaamheid, nieuwe innovatieve en andere materialen, vaak niet op basis van granulaten (e.g. cellenbeton, hout, staal,) een deel van de markt zullen overnemen. Het Grinddecreet heeft er toe bijgedragen dat de grindsector evolueert naar een sector die op een meer duurzame manier aan grindwinning doet. Tevens is er een duidelijk maatschappelijk draagvlak voor projectmatige grindwinning (maatschappelijke projecten van groot openbaar belang) in Limburg gegroeid. Deze projectmatige grindwinning is volgens Belbag (Belgische federatie van grind en zand) de toekomst die een evenwicht tracht te vinden tussen de veiligheid van de burger, de natuur (met een goede balans tussen landbouwgebied en natuurgebied) en de grindwinning (economisch aspect). Grindwinning is uitgegroeid tot een meer duurzaam gebeuren waarbij al deze partijen hun zeg kunnen doen en waar gestreefd wordt naar consensus en rationele beslissingen. Op deze manier blijft grind een belangrijke delfstof in Vlaanderen voor hoogwaardige toepassingen in de bouwsector.
Monitoringsysteem Duurzaam Oppervlaktedelfstoffenbeleid. Studiedag VPO 3 oktober 2017 Workshop 4 Bodem en ondergrond in beeld
Monitoringsysteem Duurzaam Oppervlaktedelfstoffenbeleid (MDO) Studiedag VPO 3 oktober 2017 Workshop 4 Bodem en ondergrond in beeld Overzicht presentatie 1. Inleiding - Wat is het MDO? 2. Werkwijze MDO
Nadere informatieFederatie van Producenten van Recycling Granulaten vzw
Antwerpen, 02 april 2019, Federatie van Producenten van Recycling Granulaten vzw Memorandum aan de politieke formaties naar aanleiding van de Gewestelijk en Europese verkiezingen van 26 mei 2019 1. Voorstelling
Nadere informatieBouw- en sloopafval: van bouwafval tot bouwmateriaal
Bouw- en sloopafval: van bouwafval tot bouwmateriaal VVSG 19 juni 2012 Antwerpen Koen De Prins OVAM - afdeling Afvalstoffen- en Materialenbeheer - Eindverwerking en Bouw Overzicht: 1. Regelgeving 2. Gerecycleerde
Nadere informatieHet Eenheidsreglement voor gerecycleerde granulaten
Het Eenheidsreglement voor gerecycleerde granulaten Studiedag Bouw- en sloopafval Antwerpen 24 februari 2015 Koen De Prins OVAM Afdeling Afvalstoffen- en Materialenbeleid team Bouw INHOUD 1. Bouwen in
Nadere informatieKwaliteitsvolle gerecycleerde granulaten - Een stand van zaken
Kwaliteitsvolle gerecycleerde granulaten - Een stand van zaken Trends en evoluties van het beleid Philippe Van de Velde, AMB, team EBO INHOUD 1. Kader verder in opbouw 2. Waarheen met het beleid? 3. En
Nadere informatieMKI score van wegen aanleg en onderhoud
MKI score van wegen aanleg en onderhoud Inleiding Duurzaam gebruik van materialen & grondstoffen is onder te verdelen in twee hoofdonderwerpen: Keuze voor materialen & grondstoffen. Hierbij spelen aspecten
Nadere informatieKWALITEITSVOL WERKEN MET GERECYCLEERDE GRANULATEN IN BETON. Het belang van recycling beton. Ir. Willy Goossens
KWALITEITSVOL WERKEN MET GERECYCLEERDE GRANULATEN IN BETON Het belang van recycling beton Ir. Willy Goossens Wat is beton en hoe is het geëvolueerd door de eeuwen heen - In de oudheid (Egypte, Babylonië,
Nadere informatieSelectieve sloop & Tracering van B&S afval. Bouw- en sloopafval: >12 mio ton/jaar - Vlaanderen
Selectieve sloop & Tracering van B&S afval 1 april 2015 Annelies Vanden Eynde Inleiding Bouw- en sloopafval: >12 mio ton/jaar - Vlaanderen afkomstig van bouwen, renoveren en slopen ca. 90% inerte materialen
Nadere informatieInfoavond inerte materialen. Kwaliteit v/d gerecycleerde granulaten Situatieschets SUP Bouw en ketenbeheersysteem + FEBEM voorstellen
Infoavond inerte materialen Kwaliteit v/d gerecycleerde granulaten Situatieschets SUP Bouw en ketenbeheersysteem + FEBEM voorstellen 100421 FEBEM - Mireille Verboven 1 Situatieschets Kwaliteit van de gerecycl.
Nadere informatieDe wijk van morgen. Duurzame betonalternatieven :7 maart 2017 Ir Willy Goossens Directeur GBV vzw - Voorzitter FPRG vzw
De wijk van morgen Duurzame betonalternatieven :7 maart 2017 Ir Willy Goossens Directeur GBV vzw - Voorzitter FPRG vzw - GBV vzw (Groen Beton Vert vzw) - opgericht op 19 sept 2013 - Gegroeid uit FPRG vzw
Nadere informatieHet Eenheidsreglement voor gerecycleerde granulaten
Het Eenheidsreglement voor gerecycleerde granulaten Ronde Tafel handhaving grondverzet en inerte stromen Gent 20 mei 2016 Philippe Van de Velde OVAM Afdeling Afvalstoffen- en Materialenbeleid team Bouw
Nadere informatieEconomisch voordeel in puin Samenvatting MKBA Betonketen
Economisch voordeel in puin Samenvatting MKBA Betonketen De maatschappelijke kosten en baten van betongranulaat 2 Samenvatting Economisch voordeel in puin - Kristian Oosterveen Samenvatting Economisch
Nadere informatieBeleidsprogramma 'Materiaalbewust bouwen in kringlopen'
Beleidsprogramma 'Materiaalbewust bouwen in kringlopen' Philippe Van de Velde OVAM, Afdeling Afvalstoffen en Materialenbeheer, team eindverwerking en bouw Staalbouwdag 2014 Brussel 27 november 2014 Inhoud
Nadere informatieBETON VERT, UNE CONTRIBUTION SIGNIFICANTE A L ECONOMIE CIRCULAIRE/ GROEN BETON, EEN BIJDRAGE TOT DE PLAATSELIJKE CIRCULAIRE ECONOMIE
BETON VERT, UNE CONTRIBUTION SIGNIFICANTE A L ECONOMIE CIRCULAIRE/ GROEN BETON, EEN BIJDRAGE TOT DE PLAATSELIJKE CIRCULAIRE ECONOMIE Goossens Willy, GBV Groen Beton Vert HET BELANG VAN DE CIRCULAIRE ECONOMIE
Nadere informatie74% van het Vlaamse bedrijfsafval krijgt tweede leven
Mechelen, 11 juni 214 74% van het Vlaamse bedrijfsafval krijgt tweede leven Nieuwe studie zet economisch effect en belang van de afval- en materialensector in de verf De Vlaamse bedrijven produceerden
Nadere informatieVlaamse bedrijven produceren minder afval en sorteren voortaan ook pmd
Persmededeling JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Dinsdag 13 november 2012 Vlaamse bedrijven produceren minder afval en sorteren voortaan ook pmd Vlaams minister van Leefmilieu
Nadere informatieGERECYCLEERDE GRANULATEN & BETON CONCRETE DAY 2013
GERECYCLEERDE GRANULATEN & BETON CONCRETE DAY 2013 Ir. Jeroen Vrijders Labo Duurzame Ontwikkeling Normen-Antenne Beton-Mortel-Granulaten ConcreteDay2013 Beton & gerecycleerde granulaten 17/10/2013-1 DOEL
Nadere informatieVAN AFVAL TOT GRONDSTOF! SAMEN MET U DE JUISTE RECYCLING KOMBINATIE
Beleid Nederlandse Overheid Groene Groeistrategie 1 Energie: naar een duurzame, betaalbare en betrouwbare energievoorziening 2 Biobased economy: substitutie fossiele door groene grondstoffen (biomassa)
Nadere informatieProductie en verbruik van betonen metselzand en (gebroken) grind in 2008 Stand van het Zand XIV Lint aan het Grind XII
Productie en verbruik van betonen metselzand en (gebroken) grind in 2008 Stand van het Zand XIV Lint aan het Grind XII samenvatting In opdracht van Rijkswaterstaat Waterdienst Opgesteld door Projectnummer
Nadere informatieCongres Urban Mining: de jacht op grondstoffen in Vlaanderen. Sessie Ruimte voor materiaalbewust bouwen' door Marc Dillen Directeur-generaal
Congres Urban Mining: de jacht op grondstoffen in Vlaanderen Sessie Ruimte voor materiaalbewust bouwen' door Marc Dillen Directeur-generaal Bouw, milieu en energie Een verankerde industriële cluster met
Nadere informatieEvaluatie van Open Bedrijvendag
Evaluatie van Open Bedrijvendag Departement Economie, Wetenschap en Innovatie Afdeling Strategie en Coördinatie Koning Albert II-laan 35 bus 10 1030 Brussel April 2011 Samenvatting De Open Bedrijvendag
Nadere informatieStructuuronderzoek 23 Samenvatting. De handel in grind, industriezand en aanverwante materialen in Nederland 2005 2014
Structuuronderzoek 23 Samenvatting De handel in grind, industriezand en aanverwante materialen in Nederland 2005 2014 1. Inleiding De Nederlandse Vereniging van Leveranciers van Bouwgrondstoffen "NVLB"
Nadere informatieSamenvatting: Gezondheidsimpact van grindvervangers in bouwmaterialen
Samenvatting: Gezondheidsimpact van grindvervangers in bouwmaterialen Het Vlaamse afvalbeheer evolueert meer en meer naar een duurzaam materiaalbeheer waarbij getracht wordt de milieudruk als gevolg van
Nadere informatieMBO. Briefadvies MBO. Datum
Briefadvies MBO afgewerktee olie Briefadvies MBO afgewerkte olie Datum van goedkeuring Volgnummer Coördinator + e-mailadres 22 november 2012 2012 78 Francis Noyen, francis.noyen@minaraad.be Co-auteur +
Nadere informatieWKK-barometer december. Zwartzustersstraat 16, bus Leuven
WKK-barometer 2016 december Zwartzustersstraat 16, bus 0102-3000 Leuven 016 58 59 97 info@ @cogenvlaanderen.be www.cogenvlaanderen.be Dit is de tweede WKK-barometer die COGEN Vlaanderen publiceert. De
Nadere informatieniba natuurlijk nodig
niba natuurlijk nodig Mission Statement Als gerenommeerd producent van zand en grind levert Niba essentiële grondstoffen aan de bouwsector en is zij innovator op het gebied van ruimtelijke ontwikkeling.
Nadere informatieAdvies. Besluit haalbaarheidsstudie alternatieve energiesystemen
Brussel, 12 september 2007 091207 Advies besluit haalbaarheidsstudie alternatieve energie Advies Besluit haalbaarheidsstudie alternatieve energiesystemen Inhoud Inhoud... 2 1. Inleiding en krachtlijnen...
Nadere informatieGebruiksmogelijkheden van grondstoffen volgens VLAREMA in of als bouwstof een stand van zaken
Gebruiksmogelijkheden van grondstoffen volgens VLAREMA in of als bouwstof een stand van zaken Gebruiksmogelijkheden van grondstoffen volgens VLAREMA in of als bouwstof een stand van zaken Documentbeschrijving
Nadere informatieG R I N D B L A D. Uitvoerbare beslissingen van het Grindcomité 2. Uitvoerbare beslissingen van het Herstructureringscomité 2
Land en Bodembescherming Ondergrond, Natuurlijke Rijkdommen Koningin Astridlaan 50 bus 6 3500 Hasselt Tel. 011-74 27 30 - Fax 011-74 27 49 natuurlijkerijkdommen.hasselt@lne.vlaanderen.be G R I N D B L
Nadere informatieBESTAANDE INDICATOREN VOOR EEN CIRCULAIRE ECONOMIE
BESTAANDE INDICATOREN VOOR EEN CIRCULAIRE ECONOMIE An Vercalsteren An.vercalsteren@vito.be VITO Unit Duurzaam Materialenbeheer Minaraad hoorzitting: Indicatoren voor een circulaire economie 18/5/2017 OUTLINE
Nadere informatieKwantificeren van Milieuprestatie. Mantijn van Leeuwen
Kwantificeren van Milieuprestatie Mantijn van Leeuwen NIBE (Experts in Sustainability) Ondersteund door LCA gegevens, maakt u betere beslissingen NIBE speelt een centrale rol tussen producenten, ontwerpers,
Nadere informatieHet duurzaam materialenbeheer in de bouwsector in Vlaanderen
Het duurzaam materialenbeheer in de bouwsector in Vlaanderen Beleidsmedewerker, afdeling Afvalstoffen- en Materialenbeheer, team bouw Uitvoeringsplan Bouw 2007-2013: Pionier in zijn soort, zowel naar vorm
Nadere informatieTracimat Sloopbeheersysteem Willem Moens
Tracimat Sloopbeheersysteem Willem Moens Bouw- en sloopafval enkele cijfers Bouw- en sloopafval: > 15 mio ton/jaar Vlaanderen Afkomstig van bouwen, renoveren en slopen ca. 90% steenachtige materialen (beton,
Nadere informatieBiedt Cradle to cradle een alternatief voor BBT?
Biedt Cradle to cradle een alternatief voor BBT? Karl Vrancken Projectenmanager VITO 5de Vlaams Milieucongres Gent -21 oktober 2008 1 Neen, maar 2 Hoe bereiken we duurzaamheid? Wat is cradle to cradle?
Nadere informatieStructuuronderzoek 24 Samenvatting. De handel in grind, industriezand en aanverwante materialen in Nederland
Structuuronderzoek 24 Samenvatting De handel in grind, industriezand en aanverwante materialen in Nederland 2006 2015 1. Inleiding De Nederlandse Vereniging van Leveranciers van Bouwgrondstoffen "NVLB"
Nadere informatie3/12/13. Horizon 2020 Challenge 5: klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen
3/12/13 Horizon 2020 Challenge 5: klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen Mieke Houwen Horizon 2020 : klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen Agenda n Horizon 2020 algemeen n
Nadere informatieHet Energieatol Energieopslag in de Noordzee
Het Energieatol Energieopslag in de Noordzee Dr. Walter Mondt, ECOREM 26 november 2013 1 Inhoud Voorstelling Ecorem NV Context van de studie Werkingsprincipe van het energieatol Opbouw van het energieatol
Nadere informatieVR MED.0081/1
VR 2017 1702 MED.0081/1 DE VLAAMSE MINISTER VAN OMGEVING, NATUUR EN LANDBOUW MEDEDELING AAN DE LEDEN VAN VLAAMSE REGERING Betreft: Voortgangsrapport van Vlaams mitigatieplan 2013-2020 met Broeikasgasinventaris
Nadere informatieWKK-barometer 2016 juni Zwartzustersstraat 16, bus Leuven
WKK-barometer 2016 juni Zwartzustersstraat 16, bus 0102-3000 Leuven 016 58 59 97 info@cogenvlaanderen.be www.cogenvlaanderen.be Dit is de eerste WKK-barometer die COGEN Vlaanderen publiceert. De bedoeling
Nadere informatieMilieubarometer. Wat is de milieubarometer
Dienst Leefmilieu Milieubarometer Wat is de milieubarometer Binnen de gemeente Herk-de-Stad wordt het milieubeleid regelmatig geëvalueerd. Meten is weten is immers het sluitstuk van iedere beleidscyclus.
Nadere informatieemissie broeikasgassen
Eco-efficiëntie van de industrie D index (=1) 12 11 1 9 8 7 6 5 21 22 23 24 26 27 26 bruto toegevoegde waarde totaal energiegebruik emissie fijn stof (M 2,5 ) emissie broeikasgassen emissie ozonprecursoren
Nadere informatieINSCHATTING VAN DE IMPACT VAN DE KILOMETERHEFFING VOOR VRACHTVERVOER OP DE VOEDINGSINDUSTRIE. Studie in opdracht van Fevia
INSCHATTING VAN DE IMPACT VAN DE KILOMETERHEFFING VOOR VRACHTVERVOER OP DE VOEDINGSINDUSTRIE Studie in opdracht van Fevia Inhoudstafel Algemene context transport voeding Enquête voedingsindustrie Directe
Nadere informatieZwerfvuil & Verbod op plastic zakjes
Zwerfvuil & Verbod op plastic zakjes Wie is waarvoor verantwoordelijk? Theorie: Uitgebreide producentenverantwoordelijkheid In beginsel verantwoordelijkheid producent Bij retailers voor huismerken & import
Nadere informatienr. 610 van JORIS VANDENBROUCKE datum: 23 januari 2017 aan BEN WEYTS Gewest- en autosnelwegen - Zwerfvuil
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 610 van JORIS VANDENBROUCKE datum: 23 januari 2017 aan BEN WEYTS VLAAMS MINISTER VAN MOBILITEIT, OPENBARE WERKEN, VLAAMSE RAND, TOERISME EN DIERENWELZIJN Gewest- en autosnelwegen
Nadere informatieMevrouw de voorzitter, Geachte leden van het Bureau, Dames en heren,
Vrijdag 10 september 2010 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Comité van de Regio s Resource Efficient Europa Mevrouw de voorzitter, Geachte leden van het Bureau,
Nadere informatieBiomassa, het nieuwe goud. Francies Van Gijzeghem projectleider Bio-Energie platform
Biomassa, het nieuwe goud Francies Van Gijzeghem projectleider Bio-Energie platform ODE-Vlaanderen Structuur Vlaams kwaliteitscentrum voor decentrale duurzame energie belsolar Werkgroep groene stroom 2
Nadere informatieImpactanalyse statiegeld
Impactanalyse statiegeld Effecten van het invoeren van statiegeld op eenmalige drankverpakkingen in Vlaanderen An Van Pelt Situering impactanalyse Vlaams Regeerakkoord 2015 2019 (...) Tegen 2015 laten
Nadere informatieFODI Federatie van Oppervlakte Delfstoffenwinnende Industrieën
FODI Federatie van Oppervlakte Delfstoffenwinnende Industrieën Koepel van het Nederlandse grondstofwinnende bedrijfsleven De leden van FODI zijn in principe brancheorganisaties. Zand (beton, wegfundering)
Nadere informatieDuurzaam materialenbeheer in Vlaanderen en Europa
Vrijdag 4 februari 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Symposium C2C in de Belgische bouwwereld - Gyproc Duurzaam materialenbeheer in Vlaanderen en Europa
Nadere informatieImog persberichten april - mei 2012
Imog persberichten april - mei 2012 www.imog.be imo Bron: Het Wekelijks Nieuws 27 april 2012 Bron: Het Laatste nieuws Nieuws 25 april 2012 Bron: Het Laatste nieuws Nieuws 25 mei 2012 Bron: De Tijd 2 mei
Nadere informatieF.4 bijlage 4; Feiten en cijfers
F.4 bijlage 4; Feiten en cijfers F.4.1 Inleiding Deze bijlage geeft een toelichting bij de productie en verwerking van het Nederlands afval sinds 1985 plus een inschatting hiervan tijdens de komende planperiode.
Nadere informatieVan innovatie en onderzoek naar een duidelijk toepassingskader voor de praktijk
Van innovatie en onderzoek naar een duidelijk toepassingskader voor de praktijk Bram Dooms Labo Betontechnologie Studiedag Circulair beton - 12/03/2019 - Toepassingskader praktijk - Pagina 1 Historiek
Nadere informatieHoe asfaltgranulaat hoogwaardig toepassen in de toekomst?
Hoe asfaltgranulaat hoogwaardig toepassen in de toekomst? Stefan Vansteenkiste Adjunct-afdelingshoofd, OCW Inleiding: Inhoud Asfaltgranulaat? Doelstellingen bij toepassing AG Stand van zaken hergebruik
Nadere informatieVAL-I-PAC en het belang van Materiaalrecyclage
VAL-I-PAC en het belang van Materiaalrecyclage 1. Recyclage / energetische valorisatie verpakkings afval 2. Afvalhout als bron van groene energie 3. Afval als brandstof (RDF) 4. Vraag naar afval door verbrandingsovens
Nadere informatieAnalyse groei tolkuren VAPH 2017 januari juli CAB 20/09/17
Analyse groei tolkuren VAPH 2017 januari juli CAB 20/09/17 1. Inleiding : constellatie maandelijkse monitoring tot en met juli De maandelijkse monitoring tot en met juli toont een groei van de getolkte
Nadere informatiePROEFPROJECT MET GROEN BETON
PROEFPROJECT MET GROEN BETON Hoogwaardig betonpuingranulaat in hoogwaardige toepassingen Filip Props, kwaliteitscontrole, Oosterzeelse Breek- & Betoncentrale (O.B.B.C. nv) OOSTERZEELSE BREEK- & BETONCENTRALE
Nadere informatieHergebruik van beton, nog niet zo gewoon. Ronald Diele
Hergebruik van beton, nog niet zo gewoon Ronald Diele Schagen Infra MIO Asfaltcentrale Schagen Infra BCH Betoncentrale Schagen Infra Terug naar Pioneering bijeenkomst op 26 april jl. Sessie over hergebruik
Nadere informatieBELGISCH INSTITUUT VOOR POSTDIENSTEN EN TELECOMMUNICATIE
BELGISCH INSTITUUT VOOR POSTDIENSTEN EN TELECOMMUNICATIE CONSULTATIE ONTWERPBESLUIT VAN DE RAAD VAN HET BIPT VAN 23 SEPTEMBER 2008 MET BETREKKING TOT DE VERHOGING VAN DE BESCHIKBARE NUMMERVOORRAAD IN EEN
Nadere informatieSelectief slopen en ontmantelen Sloopinventaris afvalstoffen
Selectief slopen en ontmantelen Sloopinventaris afvalstoffen Studiedag Grondverzet en selectief slopen december 2010 - januari 2011 Philippe Van de Velde OVAM -Afvalstoffen en Materialenbeheer - dienst
Nadere informatieHet Dream-project wordt sinds 2002 op ad-hoc basis gesubsidieerd.
Naam evaluatie Volledige naam Aanleiding evaluatie DREAM-project Evaluatie DREAM-project De Vlaamse overheid ondersteunt een aantal initiatieven ter bevordering van het ondernemerschap en de ondernemerszin.
Nadere informatieQuick scan inzamelsysteem EPSverpakkingen. Stromenanalyse, inzamelkosten en krachtenveldanalyse
Quick scan inzamelsysteem EPSverpakkingen via milieustraten Stromenanalyse, inzamelkosten en krachtenveldanalyse Huidige EPS stofstromen Export 1.748 ton Productie EPS verpakkingen in NL 8.265 ton EPS
Nadere informatieMVI / MVO. Duurzaam Circulair ILO SR MKB Innovatie
MVI / MVO Duurzaam Circulair ILO SR MKB Innovatie Werkgroep MVI intake team; Projectleider Pr. Duurzaam Pr. Circulair WSPR Inkoop 2017 2018 2019 Schrijven Bewustwording Opleidingsprogramma Doen en leren
Nadere informatieLeveringszekerheid. Wat als morgen het licht uitgaat?
Leveringszekerheid Wat als morgen het licht uitgaat? Inhoudstafel Samenvatting Enkele definities Net voldoende aanbod Leveringszekerheid Wat kunnen wij doen? Wat kan u doen? Conclusie Samenvatting Een
Nadere informatieToespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR
Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Vrijdag 16 april 2010 Bezoek Deceuninck (Hooglede-Gits) - duurzaam materialenbeheer Geachte aanwezigen, Dames en heren,
Nadere informatieARUP studie Groningen 2013
ARUP studie Groningen 2013 Strategie voor structurele versteviging van gebouwen Nederlandse samenvatting Issue 17 januari 2014 Nederlandse samenvatting 1 Inleiding Dit rapport omvat een samenvatting van
Nadere informatieMonitoringsysteem Duurzaam Oppervlaktedelfstoffenbeleid
Jaarverslag 2012 Monitoringsysteem Duurzaam Oppervlaktedelfstoffenbeleid Resultaten van 2011 2 Inhoud Voorwoord...7 Samenvatting... 8 Aanleiding en doelstelling...8 Werkwijze...8 Responsresultaten en betrouwbaarheid...8
Nadere informatiePendelarbeid tussen Gewesten en provincies
ALGEMENE DIRECTIE STATISTIEK EN ECONOMISCHE INFORMATIE PERSBERICHT 19 juli 2007 Pendelarbeid tussen Gewesten en provincies Eén op de tien Belgen werkt in een ander gewest; één op de vijf in een andere
Nadere informatieToonaangevend in hoogwaardig hergebruik. Breken TAG reiniging Granulaat Asfaltproductie Secundaire Grondstoffen
Toonaangevend in hoogwaardig hergebruik Breken TAG reiniging Granulaat Asfaltproductie Secundaire Grondstoffen Van Bentum Recycling Centrale (BRC) is in 1982 opgericht. In dat jaar startte Willem van Bentum
Nadere informatieADVIES. Strategische uitvoerbaarheidsstudie betreffende de vestiging van een biomethanisatie-eenheid in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
ADVIES Strategische uitvoerbaarheidsstudie betreffende de vestiging van een biomethanisatie-eenheid in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 21 februari 2019 Economische en Sociale Raad voor het Brussels
Nadere informatieStructuuronderzoek 22 Samenvatting. De handel in grind, industriezand en aanverwante materialen in Nederland 2004 2013
Structuuronderzoek 22 Samenvatting De handel in grind, industriezand en aanverwante materialen in Nederland 2004 2013 1. Inleiding De Nederlandse Vereniging van Leveranciers van Bouwgrondstoffen "NVLB"
Nadere informatieVOETAFDRUK CONFORM DE CO 2 PRESTATIELADDER
CO 2 VOETAFDRUK 2011 SHANKS NEDERLAND BV VOETAFDRUK CONFORM DE CO 2 PRESTATIELADDER R A P P O R T S N L _ C O 2 _ 2 0 1 1 D. D. 2 0 A P R I L 2 0 1 2 INHOUD INLEIDING...1 CO 2 VOETAFDRUK 2010 SHANKS NEDERLAND
Nadere informatieRAAD VOOR HET VERBRUIK
RvV 488 RAAD VOOR HET VERBRUIK ADVIES Over een voorstel van koninklijk besluit betreffende mayonaise Brussel, 3 december 2015 SAMENVATTING De Minister van Economie en Consumenten vroeg de Raad om een advies
Nadere informatieMEDEDELING AAN DE VLAAMSE REGERING
DE VLAAMSE MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT MEDEDELING AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: 9 de oproep inzake het indienen van een aanvraag tot onderhandelingen omtrent de totstandkoming van
Nadere informatieDe kansen voor de Circulaire Economie - met oog op recycling - Ton Bastein
De kansen voor de - met oog op recycling - The Limits to growth Verscheen in 1972 Uitgangspunt: Één wereld Overshoot Exponentiële groei Actie (o.a.): Systeemveranderingen Resource efficiency Recycle Vervangen/Substitutie
Nadere informatieWelk perspectief heeft beton voor de transitie naar een klimaat neutrale en circulaire economie? Mantijn van Leeuwen (NIBE)
Welk perspectief heeft beton voor de transitie naar een klimaat neutrale en circulaire economie? Mantijn van Leeuwen (NIBE) Klimaatakkoord Moet de invulling geven aan ons kabinetsbeleid: Broeikasgassen
Nadere informatieVerpakkingen algemeen bestaat uit gescheiden ingezameld verpakkingsafval en via nascheiding als aparte fractie verkregen verpakkingsafval.
TEKST SECTORPLAN 41 (onderdeel LAP) Sectorplan 41 Verpakkingen algemeen I Afbakening Verpakkingen algemeen bestaat uit gescheiden ingezameld verpakkingsafval en via nascheiding als aparte fractie verkregen
Nadere informatieHAVENECONOMIE EN ECOLOGIE:
HAVENECONOMIE EN ECOLOGIE: (ON)VERZOENBAAR? Is een verdere scheldeverdieping mogelijk, gewenst, noodzakelijk? Jean Jacques Peters Raadgevend Ingenieur Leader Port of Antwerp International Expert Team Jean
Nadere informatieEvaluatie National Contact Point-werking van het Vlaams Contactpunt Kaderprogramma
Evaluatie National Contact Point-werking van het Vlaams Contactpunt Kaderprogramma Departement Economie, Wetenschap en Innovatie Afdeling Strategie en Coördinatie Koning Albert II-laan 35 bus 10 1030 Brussel
Nadere informatieDe toekomst van. de sloop- en afval keten
De toekomst van de sloop- en afval keten René Plaggenburg Directeur sloop en reststoffencentra Dusseldorp Wie is Dusseldorp? Ontstaan in 1949 2003: drie business units Dusseldorp Groep Inzameling en Recycling
Nadere informatieNota: Invaliditeit Aantal en verdeling volgens ziektegroep
Nota: Invaliditeit Aantal en verdeling volgens ziektegroep Men valt in het stelsel van invaliditeit na één jaar primaire arbeidsongeschiktheid. De erkenning van invaliditeit geldt voor een bepaalde periode
Nadere informatieAgoria Circular economy package Vleva 28/01/2016
Agoria Circular economy package Vleva 28/01/2016 AGORIA, FEDERATIE VAN DE TECHNOLOGISCHE INDUSTRIE Agoria is de grootste sectorfederatie in België 1700 lidbedrijven in 10 activiteitsdomeinen Aeronautics,
Nadere informatieHuishoudens die niet gecontacteerd konden worden
4.2. Participatiegraad Om de vooropgestelde steekproef van 10.000 personen te realiseren, werden 35.023 huishoudens geselecteerd op basis van het Nationaal Register. Met 11.568 huishoudens werd gepoogd
Nadere informatieVlaamse Regering principieel akkoord met E70 vanaf 2012
1 Vlaamse Regering principieel akkoord met E70 vanaf 2012 Inhoudstafel INHOUDSTAFEL... 1 INLEIDING... 2 1. AANLEIDING TOT WIJZIGING VAN DE ENERGIEPRESTATIEREGELGEVING... 2 1.1 Revisie EPBD-richtlijn...
Nadere informatiePERSMEDEDELING VAN DE VLAAMSE OVERHEID 7 november 2012 VLAAMSE REGERING KIEST VOOR BREED OVERLEG BIJ UITVOERING PLANNEN HAVEN VAN ANTWERPEN
PERSMEDEDELING VAN DE VLAAMSE OVERHEID 7 november 2012 VLAAMSE REGERING KIEST VOOR BREED OVERLEG BIJ UITVOERING PLANNEN HAVEN VAN ANTWERPEN Centraal Netwerk geïnstalleerd Vandaag werd in Antwerpen het
Nadere informatiesectorplan 30 Accu s
sectorplan Accu s 1 Achtergrondgegevens 1. Belangrijkste afvalstoffen Startaccu s, tractiebatterijen, stationaire batterijen 2. Belangrijkste bronnen Garagebedrijven, autodemontagebedrijven, schadeherstelbedrijven
Nadere informatieLiteratuurstudie naar de reële emissies van houtverbranding
Vlaanderen is milieu Literatuurstudie naar de reële emissies van houtverbranding Eindrapport VLAAMSE MILIEUMAATSCHAPPIJ www.vmm.be V Management samenvatting Deze studie geeft een overzicht van de effectieve
Nadere informatieTWEEDE ACTUALISATIESTUDIE Globaal Actieplan (Eindverslag)
WTCB RAPPORT DE 6 TWEEDE ACTUALISATIESTUDIE Globaal Actieplan (Eindverslag) Studie uitgevoerd in opdracht van het ONDERZOEKSCOMITE VAN HET GRINDFONDS in samenwerking tussen WTCB - LUC - VITO - OCW WTCB
Nadere informatieMatrix toekomst grondbank, 26 mei 2016
Matrix toekomst grondbank, 26 mei 2016 Toelichting Matrix toekomst grondbank Haarlem Stoppen met grondbankactiviteiten Haarlem Bij deze 0-optie wordt geen vrijkomende grond meer bewaard en is er dus geen
Nadere informatieHierbij gaat voor de delegaties Commissiedocument SEC(2008) 2863
RAAD VA DE EUROPESE U IE Brussel, 19 november 2008 (20.11) (OR. en) Interinstitutioneel dossier: 2008/0222 (COD) 15906/08 ADD 2 E ER 390 E V 847 CO SOM 188 CODEC 1585 I GEKOME DOCUME T van: de heer Jordi
Nadere informatieWoensdag 6 juni Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR
Woensdag 6 juni 2012 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Rondetafel Duurzaam Materialenprogramma - Mechelen Geachte mevrouw de administrateur-generaal, Geachte
Nadere informatieBiomassa in het Voorstel voor Hoofdlijnen van het Klimaatakkoord (VHKA)
Biomassa in het Voorstel voor Hoofdlijnen van het Klimaatakkoord (VHKA) Marit van Hout, PBL 10 oktober 2018, Den Bosch TKI BBE overleg Wat staat er over biomassa in het Voorstel voor Hoofdlijnen van het
Nadere informatieDonderdag 14 juni Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR. Volvo Trucks Oostakker
Donderdag 14 juni 2012 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Lancering eerste Volvo Hybride (26 ton) vrachtwagen Volvo Trucks Oostakker Geachte heer Sid (directeur
Nadere informatieReferentietaak 10: Databeheer en metalen Bespreking belangrijkste resultaten
Verspreiding: Beperkt Eindrapport Referentietaak 10: Databeheer en metalen Bespreking belangrijkste resultaten Ann Van der Linden, An Vercalsteren, Katrien Boonen Studie uitgevoerd in opdracht van: OVAM
Nadere informatieADVIES DIENST REGULERING. het ontwerp van indicatief plan van bevoorrading in aardgas 2004-2014. betreffende
DIENST REGULERING ADVIES SR- 20040528-19 betreffende het ontwerp van indicatief plan van bevoorrading in aardgas 2004-2014 gegeven op vraag van de Staatssecretaris voor Energie 28 mei 2004 Dienst Regulering
Nadere informatieVisie op duurzaamheid
Beton goed op weg Trends en visies Visie op duurzaamheid André Burger Cement&BetonCentrum Bouw bewust, bouw gerust, bouw met beton. Betonwegendag, 11 oktober 2011 Door: André Burger Directeur Cement&BetonCentrum
Nadere informatieMeer informatie over asfalt, voor- en nadelen kan u raadplegen op onze partnersite:
Wegen, opritten, parkings in asfalt Op volgende pagina een korte samenvatting vanwege het Opzoekingscentrum voor de Wegenbouw aangaande de soorten asfalt, de samenstelling van asfaltverhardingen, de verwerking
Nadere informatieReactie van Elia op de conceptnota voor nieuwe regelgeving betreffende het stimuleren van een Vlaams energienet in evenwicht
Reactie van Elia op de conceptnota voor nieuwe regelgeving betreffende het stimuleren van een Vlaams energienet in evenwicht 29 februari 2016 INHOUDSTAFEL 1 Voorwoord... 3 2 Elia, beheerder van het transmissienet
Nadere informatie7 Afvalbeheerscenario s
7 Afvalbeheerscenario s 7.1 Inleiding Om het toekomstig afvalstoffenbeleid te kunnen formuleren en uitvoeren, is het noodzakelijk dat inzicht bestaat in het te verwachten afvalaanbod en afvalbeheer in
Nadere informatieOPLEIDING DUURZAAM GEBOUW
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW ISOLATIEMATERIALEN: HOE KIEZEN? LENTE 2018 Conclusies en perspectieven Liesbet TEMMERMAN CERAA vzw Conclusies & perspectieven 1ste criterium bij keuze bouwmateriaal of -product:
Nadere informatie