rijbewijs op school leidraad theorie voor de leerling

Transcriptie

1 rijbewijs op school leidraad theorie voor de leerling 2012/2013

2

3 Inhoud 1 Inleiding Basisbegrippen Voertuigen Toebehoren en documenten De bestuurder 7 2 Openbare weg Delen van de openbare weg Gebieden en wegen aangeduid door 12 verkeersborden 2.3 Gebruik van de openbare weg Plaats op de openbare weg 15 3 Verkeerstekens Verkeerslichten Verkeersborden wegmarkeringen 41 4 Bevelen en overtredingen Bevoegde personen Rangorde van de verkeersvoorschriften Overtredingen 49 5 Voorangsregels Algemene regel: voorrang aan rechts Uitzonderingen op de algemene regel Voorrang bij een wegversmalling Gedrag aan kruispunten 57 6 Snelheid Relatieve snelheidsbeperkingen Absolute snelheidsbeperkingen Remmen Lading Algemene regels Afmetingen Speciale ladingen Stilstaan en parkeren Algemene regels Stilstaan- en parkeerverbod Parkeerverbod Parkeerbeperkingen Achterlaten van voertuigen Ongeval en veiligheid Stoffelijke schade Gewonden of doden Europees aanrijdingsformulier Hulp aan gewonden Vluchtmisdrijf Tunnels Technische kennis Controlehandelingen Banden Remmen Motorolie Koelvloeisof Remvloeistof koppeling katalysator accu verlichting De luchtfilter Winternazicht 93 7 Manoeuvres en bewegingen Manoeuvres bewegingen 62 8 Zwakke weggebruiker Fietsers en bromfietsers Voetgangers 68 9 Autosnelwegen en autowegen Autosnelwegen Autowegen Gebruik van de retroreflecterende 71 veiligheidsvest 10 Verlichting en signalen Lichten Bijzondere lichten Geluidssignalen 74

4 1 INLEIDING Basisbegrippen Weggebruiker: elke persoon die van de openbare weg gebruik maakt als voetganger of als bestuurder. Voetganger: een persoon die zich te voet verplaatst. Worden gelijkgesteld met voetgangers: personen op een voortbewegingstoestel die zich even snel verplaatsen als een voetganger; personen die een kruiwagen, een kinderwagen, een rolstoel of een ander voertuig zonder motor dat geen bredere dan de voor de voetgangers vereiste ruimte nodig heeft, aan de hand leiden; personen die een fiets of een tweewielige bromfiets aan de hand leiden. Bestuurder: iedereen die een voertuig bestuurt of trek-, last- of rijdieren of vee geleidt of bewaakt. Begeleider: de persoon die een leerling-bestuurder begeleidt bij het besturen van een voertuig. Openbare weg: een weg die ter beschikking wordt gesteld voor de weggebruikers in het algemeen. Openbare plaats: een openbare weg; een openbaar terrein dat vrij toegankelijk is voor het publiek (bv. een parking bij een warenhuis); een niet-openbaar terrein dat toegankelijk is voor bepaalde personen (bv. betalenden voor een privéparking of een afgesloten voetbal- of crossterrein). Het verkeersreglement geldt eigenlijk op de openbare weg, maar wordt meestal ook toegepast op een openbaar of nietopenbaar terrein. Strafrechtelijk wordt een verkeersinbreuk op een openbaar of niet-openbaar terrein niet vervolgd, behalve als er wordt gereden onder invloed van alcohol, bij vluchtmisdrijf, als er een ongeval met gewonden wordt veroorzaakt of als het voertuig niet verzekerd is. Stilstaand voertuig: een voertuig dat niet langer stilstaat dan nodig is voor het in- of uitstappen van personen of voor het laden of lossen. Het heeft daarbij geen belang hoelang dat precies duurt. Geparkeerd voertuig: een voertuig dat wel langer stilstaat dan nodig is voor het in- of uitstappen van personen of voor het laden of lossen. Het heeft daarbij geen belang of de bestuurder wel of niet aanwezig is. Gestopt voertuig: een voertuig dat omwille van omstandigheden in het verkeer, zoals een rood licht, een overstekende voetganger of een stilstaande file, halt moet houden.

5 1.2 Voertuigen Voertuigen zonder een motor kunnen niet op eigen kracht rijden, zoals rijwielen. Voertuigen met een motor, bedoeld om op eigen kracht te rijden, zoals bromfietsen of auto s, zijn motorvoertuigen Massa Elk voorwerp, dus ook elk voertuig, heeft een bepaalde massa. Ook de lading, of die nu bestaat uit personen of uit zaken, heeft een massa. Massa Eigen massa (bv kg) Ledige massa (bv kg) Laadvermogen (bv kg) Maximale toegelaten massa (MTM) (bv kg) Massa in beladen toestand (MBT) (bv. bij vervoer van 500 kg zand: kg) Definitie De massa van een rijklaar voertuig, zonder bestuurder, passagiers of lading. De massa van een voertuig, zonder brandstof, bestuurder, passagiers of lading. De massa van de in het voertuig toegelaten lading. Het laadvermogen mag nooit overschreden worden. De hoogst toegelaten massa van een voertuig, met bestuurder, passagiers en lading inbegrepen, bepaald door de constructeur van het voertuig. De massa van een voertuig, met bestuurder, passagiers en lading inbegrepen Overzicht van voertuigen die met het rijbewijs B bestuurd mogen worden Voertuigen die met het rijbewijs B bestuurd mogen worden, hebben een MTM van hoogstens kg en ten hoogste 8 zitplaatsen, bestuurder niet inbegrepen. Voertuig Personenauto Auto voor dubbel gebruik Minibus Lichte vrachtauto Kampeerauto Driewieler met motor Vierwieler met motor Voertuig voor traag vervoer Omschrijving voor vervoer van personen ten hoogste acht zitplaatsen, bestuurder niet inbegrepen voor vervoer van personen en zaken MTM hoogstens kg ten hoogste acht zitplaatsen, bestuurder niet inbegrepen voor vervoer van personen ten hoogste acht zitplaatsen, bestuurder niet inbegrepen carrosserie van hetzelfde type als van een lichte vrachtauto of autobus voor vervoer van zaken MTM hoogstens kg voor vervoer en verblijf van ten hoogste acht personen, bestuurder niet inbegrepen binneninrichting blijvend aan koetswerk bevestigd MTM hoogstens kg driewielig motorvoertuig dat geen bromfiets is ledige massa hoogstens kg vierwielig motorvoertuig dat geen bromfiets is ledige massa hoogstens 400 kg (of 550 kg voor goederenvervoer) maximumsnelheid van 40 km/u landbouwtrekker of bosbouwtrekker MTM hoogstens kg

6 1.2.3 Aanhangwagens 4 Aanhangwagen Caravan voertuig om door ander voertuig te worden voortbewogen aanhangwagen waarin men kan overnachten Zitplaatsen en veiligheidsgordels De bestuurder van een auto moet over een breedte van ten minste 55 cm beschikken. Personen naast de bestuurder moeten elk over een breedte van ten minste 40 cm beschikken. In een auto mogen niet meer personen zitten dan het aantal zitplaatsen met veiligheidsgordel of een ander bevestigingssysteem. De bestuurder en alle passagiers van auto s die aan het verkeer deelnemen, moeten de veiligheidsgordel dragen op de plaatsen die ermee uitgerust zijn. Kinderen tot 18 jaar moeten worden vervoerd in een aangepast kinderbeveiligingssysteem of moeten de gordel dragen. Elk kind, kleiner dan 1,35 m, moet in een aangepast systeem worden vervoerd, zoals een babyzitje (tegen de rijrichting in), een kinderzitje of een verhogingskussen. Wanneer een derde kinderbeveiligingssysteem niet mogelijk is omdat er al twee systemen geplaatst zijn, mag een derde kind, kleiner dan 1,35 m en ouder dan 3 jaar, de gordel dragen als het niet voorin het voertuig zit. Bij incidenteel vervoer over korte afstand, als er geen of onvoldoende kinderbeveiligingssystemen beschikbaar zijn, mogen kinderen van 3 jaar of ouder en kleiner dan 1,35 m op de achterbank(en) worden vervoerd, indien zij de veiligheidsgordel dragen. Dit geldt niet voor kinderen waarvan een ouder het voertuig bestuurt. De veiligheidsgordel en de bevestigingssystemen moeten op correcte wijze worden gedragen en gebruikt. Wie moet de veiligheidsgordel niet dragen? Bestuurders die achteruitrijden. Bestuurders van taxi s, als zij een klant vervoeren. Beambten van de Post, bij postbedeling en postophaling op plaatsen die kort bij elkaar gelegen zijn. Bestuurders en passagiers van prioritaire voertuigen, als de aard van hun opdracht het rechtvaardigt. Personen met een vrijstelling op grond van gewichtige medische tegenindicaties. Die vrijstelling moet op verzoek van een bevoegd persoon worden getoond Banden De tekening van de hoofdgroeven van autobanden moet ten minste 1,6 mm diep zijn, behalve voor voertuigen voor traag vervoer. In de meeste banden is een slijtage-indicator aangebracht. Het linnen mag op geen enkele plaats zichtbaar zijn. Heringesneden banden zijn verboden op personenauto s en auto s voor dubbel gebruik. De twee banden op dezelfde as van personenauto s en auto s voor dubbel gebruik moeten van dezelfde structuur zijn. Elk merk vermeldt voor elk soort band en elk type voertuig de gewenste specifieke bandendruk. Die moet steeds zo goed mogelijk worden behouden. De druk moet in koude toestand gecontroleerd worden. Laat de bandendruk in geval van ijzel of sneeuw onveranderd, maar verhoog de druk voor je vertrekt voor een lange rit (meer dan een uur, ± 120 km/u) of bij een zwaardere lading (volle belasting). Overschrijd nooit de toegelaten maximumdruk. Lees daarom aandachtig het instructieboekje of kijk naar de aanduidingen op je voertuig. Bij sommige auto s staat de bandendruk aangegeven op de klep van de brandstoftank of op de deur van de bestuurder. Sneeuwkettingen mag je alleen bij sneeuw of ijzel gebruiken, spijkerbanden enkel van 1 november tot 31 maart. Je maximumsnelheid is dan 60 km/u op gewone wegen en 90 km/u op autosnelwegen of wegen met vier of meer rijstroken Toestand van het voertuig Auto s op de openbare weg moeten voldoen aan de voorschriften van het verkeersreglement en van het technisch reglement van auto s; moeten in goede staat verkeren, en goed onderhouden zijn; mogen aan de buitenkant geen gevaarlijke versieringen hebben en geen beschadigingen vertonen die de gevolgen van een ongeval kunnen verergeren.

7 Het is verboden olie of brandstof op de openbare weg te laten vallen; door overdreven lawaai het publiek te hinderen of dieren te doen schrikken; overdreven rook te veroorzaken; overdreven luchtverontreinigende gassen te verspreiden; de motor in vrijloopstand herhaaldelijk te versnellen; de motor in vrijloopstand te laten draaien tenzij dat noodzakelijk is, bv. bij rood licht, in de file Slepen Een motorvoertuig mag alleen gesleept worden als het niet meer op eigen kracht kan rijden; het niet meer alle veiligheidswaarborgen biedt. Een nood- of hulpkoppeling mag alleen gebruikt worden om het voertuig naar de plaats van herstelling te brengen, met een snelheid van hoogstens 25 km/u. Een voertuig dat met een nood- of hulpkoppeling gesleept wordt, mag niet op de autosnelweg. Bevind je je daar toch, dan moet je de autosnelweg bij de eerste afrit verlaten. Als de afstand tussen het trekkend en het getrokken voertuig groter is dan 3 meter, moet de koppeling gesignaleerd worden door een rode lap of, als het voertuig verlicht moet zijn, door verlichting of een van opzij zichtbaar oranje licht. 1.3 Toebehoren en documenten Een gevarendriehoek, een brandblustoestel, een verbandetui, een veiligheidsvest en een aantal documenten zijn verplicht in een auto. Zij moeten op verzoek getoond worden aan een bevoegd persoon. Bij elk voertuig horen ook andere zaken die niet verplicht maar wel nuttig zijn, zoals een reservewiel en een toestel voor handenvrij bellen Toebehoren Gevarendriehoek In elke auto moet een gevarendriehoek aanwezig zijn. Een tweede gevarendriehoek wordt aanbevolen. De gevarendriehoek wordt gebruikt als het voertuig of de lading een gevaar betekent voor de andere weggebruikers: bij een defect voertuig, bij een ongeval, bij geheel of gedeeltelijk verlies van lading. De gevarendriehoek moet geplaatst worden vóór het voertuig in de richting van het naderend verkeer, op ten minste 100 meter op autosnelwegen, op ten minste 30 meter op gewone wegen en autowegen, binnen de bebouwde kom op plaatsen waar de afstand van 30 meter niet mogelijk is, op een kleinere afstand en eventueel zelfs op het voertuig; en zo dat hij zichtbaar is van op een afstand van ten minste 50 meter. Verbandetui In elke auto moet een verbandetui aanwezig zijn. In een taxi moet een verbandkist aanwezig zijn. Brandblustoestel In elke auto moet er zich een goedgekeurd brandblustoestel binnen het bereik van de bestuurder bevinden. Het moet op een in het oog vallende en gemakkelijk te bereiken plaats worden aangebracht en het moet altijd bedrijfsklaar zijn. De geldigheidsdatum op het blusapparaat mag niet zijn verstreken. Retroreflecterende veiligheidsvest In een auto moet een retroreflecterende veiligheidsvest aanwezig zijn.

8 1.3.2 Documenten De volgende, originele, documenten moeten bij het voertuig bewaard worden en getoond worden op vraag van een bevoegd persoon. 6 Het gelijkvormigheidsattest Bij elke auto hoort een gelijkvormigheidsattest. De verkoper van een nieuw of gebruikt voertuig moet dit attest op het ogenblik van de verkoop aan de koper overhandigen. Het verzekeringsbewijs Elk motorvoertuig moet tegen derden verzekerd zijn. De bestuurder kan dit bewijzen door middel van zijn door de verzekeringsmaatschappij uitgereikte, internationale groene verzekeringskaart. Dit document moet altijd bij het voertuig aanwezig zijn. Een aanhangwagen met een MTM van meer dan 500 kg heeft een eigen verzekeringsbewijs nodig. Het kentekenbewijs of inschrijvingsbewijs Bij elke auto en bij elke aanhangwagen met een MTM van meer dan 750 kg, moet een kentekenbewijs aanwezig zijn, dat bewijst dat het voertuig bij de Dienst voor Inschrijving van de Voertuigen (DIV) is ingeschreven. Bij verlies of diefstal moet onmiddellijk aangifte bij de politie worden gedaan. Bij verandering van woonplaats moeten de nodige wijzigingen bij de gemeentelijke administratie worden aangevraagd. Bij verkoop blijft het bewijs bij het voertuig. De kentekenplaat Elke auto en elke aanhangwagen met een MTM van meer dan 750 kg moet achteraan zijn uitgerust met een eigen kentekenplaat. Auto s moeten vooraan uitgerust zijn met een reproductie ervan. Aanhangwagens met een MTM van minder dan 750 kg moeten achteraan zijn uitgerust met een reproductie van de kentekenplaat van het trekkend voertuig. De kentekenplaat is persoonlijk en wordt uitgereikt op naam van de persoon die de inschrijving van het voertuig aanvraagt. Zij kan door de houder niet worden afgestaan aan een ander persoon. Bij verkoop van het voertuig moet de eigenaar de kentekenplaat terugsturen naar de Dienst voor Inschrijving van de Voertuigen (DIV), als hij zich binnen vier maanden geen ander voertuig aanschaft. Bij verlief of diefstal moet hij onmiddellijk aangifte doen bij de politie. De kentekenplaat mag niet overdekt worden, zelfs niet door een doorzichtige stof. Het autokeuringsbewijs Bij elk voertuig dat aan de technische controle is onderworpen en op de openbare weg rijdt, moet een geldig keuringsbewijs zijn. Het keuringsvignet Een keuringsvignet vermeldt de geldigheidsduur van het keuringsbewijs voor bedrijfsvoertuigen. Dit vignet moet rechts op de binnenzijde van de voorruit worden aangebracht, of voor aanhangwagens in de nabijheid van de kentekenplaat.

9 1.4 De bestuurder Vereiste minimumleeftijd Rijbewijs Voor bestuurders Minimumleeftijd / / / A3 G / B voorlopig B voorlopig B B B, C1, C of G B van rijdieren, als ze begeleid worden door een ruiter van minstens 21 jaar van niet-ingespannen trekdieren van last- of rijdieren of van vee van bromfietsen zonder passagier van landbouwtractoren met een MTM van ten hoogste 20 ton van bespannen voertuigen die houder zijn van een voorlopig rijbewijs met begeleider die houder zijn van een voorlopig rijbewijs zonder begeleider van personenauto s van driewielers of vierwielers met motor van alle landbouwtractoren van auto s voor bezoldigd vervoer van personen, zoals taxi s 12 jaar 14 jaar 16 jaar 17 jaar 18 jaar 21 jaar Om hun leeftijd te kunnen bewijzen, moeten alle bestuurders en voetgangers die ouder dan 15 jaar zijn, op de openbare weg steeds in het bezit zijn van hun identiteitskaart. Zij moeten dit document tonen op verzoek van elk bevoegd persoon Rijbewijs Wie moet in het bezit zijn van een Belgisch rijbewijs? De bestuurder die op de openbare weg een motorvoertuig bestuurt en ingeschreven is in een Belgische gemeente. De bestuurder die in het buitenland woont en in België rijdt, zonder buitenlands nationaal of internationaal rijbewijs. De bestuurder moet het rijbewijs steeds bij zich hebben en het tonen op verzoek van elk bevoegd persoon. Het rijbewijs moet geldig zijn voor de categorie waartoe het bestuurde voertuig behoort. Bij verlies of diefstal moet de houder onmiddellijk aangifte doen bij de politie, die hem een bewijs uitreikt waarmee een duplicaat kan worden afgehaald. Dit bewijs (van verlies of diefstal) verleent echter geen toestemming om het bewuste motorvoertuig te besturen. De Belgische rijbewijzen zijn internationaal erkend. Moeten niet in het bezit zijn van een rijbewijs B: de leerling-bestuurder van een lesvoertuig van een erkende rijschool die wordt bijgestaan door een instructeur; de leerling-bestuurder met een voorlopig rijbewijs; de bestuurder die de opleiding volgt in een politieschool; de bestuurder van een legervoertuig met een militair rijbewijs. Geldigheid van rijbewijzen Categorie B is geldig voor auto s met een MTM van ten hoogste kg en met ten hoogste 8 zitplaatsen, de plaats van de bestuurder niet inbegrepen. Aan deze voertuigen mag een lichte aanhangwagen (MTM hoogstens 750 kg) gekoppeld worden.

10 8 Aan deze voertuigen mag ook een zwaardere aanhangwagen worden gekoppeld op voorwaarde dat de MTM van het samenstel (trekkend voertuig en aanhangwagen) niet meer dan kg bedraagt en de MTM van de aanhangwagen niet groter is dan de ledige massa van het trekkend voertuig (bv. een jeep met een ledige massa van kg en een MTM van kg plus een aanhangwagen met MTM van kg). voor drie- en vierwielers met motor (trikes en quads). voor motorfietsen met een maximale cilinderinhoud van 125 cm 3 en een maximaal vermogen van 11 kw, indien het rijbewijs afgegeven is sinds ten minste twee jaar (voor bestuurders die hun rijbewijs hebben behaald vóór 19 januari 2011); indien het rijbewijs afgegeven is sinds ten minste twee jaar, de bestuurder een opleiding van vier uur heeft gevolgd en de code 372 naast de categorie B is aangebracht op het rijbewijs (voor bestuurders die hun rijbewijs hebben behaald vanaf 19 januari 2011). voor het leren besturen van voertuigen van categorieën B+E, C, C1 of D, D1 onder bepaalde voorwaarden. voor bromfietsen klasse B. Het rijbewijs met de vermelding automatisch is slechts geldig voor het besturen van voertuigen uitgerust met een automatische versnelling. Categorie B+E is geldig voor auto s van categorie B plus een aanhangwagen met een MTM van meer dan 750 kg, die niet onder de hiervoor genoemde regel vallen. Rijgeschiktheidsattest De volgende personen moeten een geneeskundig onderzoek ondergaan en krijgen een rijbewijs van beperkte duur voor bezoldigd personenvervoer: taxibestuurders, bestuurders van voertuigen verhuurd met chauffeur, bestuurders van een ziekenwagen, bestuurders van voertuigen voor leerlingenvervoer, instructeurs voor praktisch onderricht in rijscholen. Bij het verstrijken van de geldigheid van het rijbewijs van beperkte duur (meestal 5 jaar) moet de houder een nieuw geneeskundig onderzoek ondergaan, waarna hij een nieuw rijbewijs krijgt dat geldig is voor de duur die is vermeld op het door de geneesheer uitgereikte attest. Voorlopig rijbewijs Het voorlopig rijbewijs is alleen geldig in België. Een kandidaat-bestuurder moet de letter L achter op zijn voertuig aanbrengen; mag geen aanhangwagen trekken; mag geen goederen in commercieel verband vervoeren; mag niet rijden tussen uur en 6.00 uur: op vrijdag, zaterdag en zondag, op de avond en de vooravond van een feestdag; mag op de autosnelweg rijden Lichamelijke geschiktheid Elke bestuurder moet in staat zijn te sturen en de vereiste lichaamsgeschiktheid bezitten. Hij moet in staat zijn alle nodige rijbewegingen uit te voeren. Een bestuurder - vooral van een motorvoertuig - mag niet lijden aan volgende kwalen: onvoldoende gezichtsvermogen, bewustzijnsverlies, duizeligheid, geestesziekten, hartkwalen, grote moeilijkheden bij bewegingen. Als bij een bestuurder een van deze kwalen geconstateerd wordt, zoals epilepsie, moet hij uit eigen beweging zijn rijbewijs inleveren. Een bestuurder kan ook tijdelijk lichamelijk ongeschikt zijn om te sturen wegens: te veel alcohol- of druggebruik, een overdosis geneesmiddelen, vermoeidheid, opwinding, ziekte,...

11 1.4.4 Kennis en rijvaardigheid Elke bestuurder moet de nodige kennis en rijvaardigheid bezitten om te kunnen sturen. Hij moet voortdurend zijn voertuig of zijn dieren goed in de hand hebben. Het volstaat niet het verkeersreglement goed te kennen. De bestuurder moet ook het voertuig voldoende kennen en beheersen. Hij moet de belangrijkste delen en onderdelen van het voertuig die rechtstreeks of onrechtstreeks invloed hebben op het goed besturen kunnen bedienen en naargelang de omstandigheden kunnen handelen. Dat is niet alleen noodzakelijk tijdens het afleggen van de examens om het rijbewijs te verkrijgen, maar ook telkens hij een voertuig bestuurt. De bestuurder mag zich tijdens het rijden niet laten afleiden. 9 Tips Weet wat je doet in het verkeer: autorijden als je ziek bent, je niet goed voelt, verward bent is geen goed idee. Je denkt misschien dat je wel op automatische piloot kunt functioneren, maar net daarin schuilt het gevaar. Leg het retroreflecterend veiligheidsvestje altijd binnen handbereik in je auto, zodat je het al in je voertuig kunt aandoen bij pech of een noodgeval. Rijden met de foute bandenspanning verhoogt het brandstofverbruik alleen maar. Controleer de spanning daarom regelmatig en pomp indien nodig extra lucht in je banden. Dat kan gratis bij de meeste pompstations.

12 2 Openbare weg Delen van de openbare weg Rijbaan Rijstrook Verkeersgeleider Middenberm Fietspad Het verharde deel dat voor het verkeer van voertuigen in het algemeen is ingericht. De verharding kan bestaan uit asfalt of beton, maar ook uit sintels, grind of as. Elk deel van een rijbaan die in haar langsrichting is verdeeld door een of meer doorlopende of onderbroken witte strepen. Een inrichting die op de rijbaan is aangebracht en die bestemd is om het verkeer te kanaliseren. Elke aanleg in de lengterichting om de rijbanen te scheiden, behalve wegmarkeringen. Het deel van de openbare weg dat voor het verkeer van fietsen en tweewielige bromfietsen klasse A is voorbehouden. Het fietspad wordt aangeduid door verkeersbord D7, verkeersbord D9, twee evenwijdige witte onderbroken strepen op het wegdek. D7 D9 Fietssuggestiestrook Trottoir Gelijkgrondse berm Verhoogde berm Kruispunt Overweg Verhoogde inrichting Het fietspad maakt geen deel uit van de rijbaan, je mag er niet met de auto op rijden. Een strook op de rand van de rijbaan in een andere wegbekleding of kleur die de plaats voor fietsers en bromfietsers aanduidt. De fietssuggestiestrok maakt deel uit van de rijbaan en moet door autobestuurders gebruikt worden om op te rijden. Het deel van de openbare weg, al dan niet verhoogd aangelegd ten opzichte van de rijbaan, ingericht voor het verkeer van voetgangers. Het trottoir is verhard en de scheiding ervan met de andere gedeelten van de openbare weg is duidelijk herkenbaar voor alle weggebruikers. Het feit dat het verhoogd trottoir over de rijbaan doorloopt, verandert niets aan zijn bestemming. De ruimte, op gelijke hoogte met de rijbaan, tussen de rijbaan en een sloot, een talud of de grenzen van eigendommen. De ruimte, hoger dan de rijbaan, tussen de rijbaan en een sloot, een talud of grenzen van eigendommen. Plaats waar twee of meer openbare wegen samenkomen. Hele of gedeeltelijke kruising van een openbare weg met een of meer buiten de rijbaan aangelegde sporen. Snelheidsremmer bestaande uit een plaatselijke rijbaanverhoging om bestuurders te vertragen tot een snelheid van hoogstens 30 km/u. A14 F87 Ze wordt vooraf aangekondigd door verkeersbord A14, uitgezonderd in een zone 30. Bevindt de verhoogde inrichting zich niet op een kruispunt, dan wordt verkeersbord F87 bij de verhoogde inrichting geplaatst.

13 Rotonde D5 B1 B5 Plein Pad Aardeweg Straat Openbare weg waarop het verkeer in één richting geschiedt rond een aangelegd middeneiland, gesignaleerd met verkeersborden D5; waarvan de toegangswegen voorzien zijn van verkeersbord B1 of B5. Een open ruimte waarop een openbare weg uitkomt of meerdere openbare wegen samenkomen; waar de plaatsgesteldheid het mogelijk maakt dat het verkeer en andere activiteiten er tezamen georganiseerd worden. Smalle openbare weg die alleen verkeer toelaat van voetgangers, voertuigen die niet meer ruimte dan de voetgangers nodig hebben. Openbare weg die breder is dan een pad, maar die niet voor verkeer van voertuigen in het algemeen is ingericht, omdat het wegdek niet is verhard. De aardeweg blijft een aardeweg als hij enkel bij zijn aansluiting met een andere openbare weg is verhard. Een openbare weg in een bebouwde kom die geheel of gedeeltelijk omgeven is met bebouwing en met toegang tot activiteiten langs de weg. Een straat is gekenmerkt door het gedeeld gebruik van de ruimte door verschillende soorten weggebruikers. De wegen die gelegen zijn in een zone 30, ofwel in een woonerf of erf, zijn straten. 11

14 2.2 Gebieden en wegen aangeduid door verkeersborden 12 Bebouwde kom F1 F1a F1b Gebied met bebouwing waarvan de in- en uitvalswegen met verkeersborden F1 en F3 zijn aangegeven. F3 F3a F3b Een of meer speciaal ingerichte openbare wegen waarvan de toegangen en de uitgangen met de verkeersborden F12a en F12b aangegeven zijn. Erf en woonerf F12a F12b Binnen de erven en woonerven: mogen de voetgangers de ganse breedte van de openbare weg gebruiken; is spelen toegelaten; mogen de voetgangers het verkeer niet nodeloos hinderen; mogen de bestuurders de voetgangers niet in gevaar brengen of hinderen, indien nodig moeten zij stoppen; moeten bestuurders dubbel voorzichtig zijn ten opzichte van kinderen; is de snelheid beperkt tot 20 km/u; is het parkeren verboden, behalve: op de plaatsen waar de letter P op de grond aangebracht is, op de plaatsen waar een verkeersbord het toelaat; mogen de stilstaande of geparkeerde voertuigen rechts of links ten opzichte van hun rijrichting opgesteld worden. Zone met beperkte snelheid Gebied waar de snelheidsbeperking geldt en dat afgebakend is met verkeersborden, bijvoorbeeld zone 50. Schoolomgeving Het begin van een schoolomgeving met snelheidsbeperking tot 30 km/u wordt aangeduid door verkeersborden F4a en A23, het einde van een schoolomgeving met F4b. A23 + F4a F4b Autosnelweg F5 F7 De openbare weg waarvan het begin of de oprit met het verkeersbord F5 en het einde met het verkeersbord F7 is aangegeven.

15 Autoweg F9 F11 De openbare weg waarvan het begin met het verkeersbord F9 en het einde met het verkeersbord F11 is aangegeven. Deze wegen zijn voorbehouden voor voetgangers, fietsers en/of ruiters naargelang het symbool op het bord. 13 Een gedeelte van de weg is voorbehouden voor voetgangers, fietsers en/of ruiters naargelang het symbool op het bord. Weg voor voetgangers, fietsers en ruiters F99a F99b F101a F101b Mogen deze wegen ook gebruiken: prioritaire voertuigen, bestuurders die houder zijn van een vergunning voor voertuigen voor toezicht, controle en onderhoud van de wegen, voertuigen voor vuilophaling, bewoners van aangrenzende eigendommen en hun leveranciers. De weggebruikers mogen elkaar niet in gevaar brengen of hinderen of het verkeer nodeloos belemmeren. Bestuurders moeten extra voorzichtig zijn voor kinderen, want op deze wegen is spelen toegelaten. Deze wegen zijn voorbehouden voor landbouwvoertuigen, voetgangers, fietsers en/of ruiters naargelang het symbool op het bord. Weg voor landbouwvoertuigen voetgangers, fietsers en ruiters F99c F101c Mogen deze wegen ook gebruiken: voertuigen van en naar de aangrenzende percelen, niet-gemotoriseerde drie- en vierwielers, voertuigen voor onderhoud, vuilophaling, toezicht en hulpverlening, prioritaire voertuigen. Voetgangers, fietsers en ruiters mogen de hele breedte van de weg gebruiken, maar mogen het verkeer niet nodeloos belemmeren. De weggebruikers mogen elkaar niet in gevaar brengen en niet hinderen. Het gemotoriseerd verkeer moet dubbel voorzichtig zijn voor voetgangers, fietsers en ruiters. Deel van de openbare weg voorbehouden voor het verkeer van voetgangers en fietsers D10 Voetgangers en fietsers moeten dit deel van de openbare weg volgen. Ook bestuurders van voortbewegingstoestellen, zoals skaters en rolschaatsers, moeten hier rijden, ongeacht hun snelheid. Verplichte weg voor voetgangers D11 Voetgangers moeten deze weg volgen, net zoals bestuurders van voortbewegingstoestellen als ze niet sneller dan stapvoets rijden.

16 Deze zones zijn voorbehouden voor voetgangers. 14 Mogen deze voetgangerszones ook gebruiken: prioritaire voertuigen, voertuigen voor toezicht, controle en onderhoud van deze zones en voor vuilophaling, voertuigen voor geregelde diensten van gemeenschappelijk vervoer (trams en bussen), voertuigen met een vrije doorgangskaart, bv. voor garages, toeristische doeleinden, medische verzorging. Voetgangerszone F103 F105 Mogen deze voetgangerszones ook gebruiken als de verkeersborden het toelaten: taxi s als ze passagiers laten in- of uitstappen, voertuigen die moeten laden of lossen, fietsers. In de voetgangerszones mogen voetgangers de volledige breedte van de openbare weg volgen. Bestuurders moeten stapvoets rijden, de doorgang voor de voetgangers vrij laten en indien nodig stoppen. Ze mogen de voetgangers niet in gevaar brengen of hinderen. Fietsers moeten, als ze deze zones mogen gebruiken, van hun fiets stappen als het drukke voetgangersverkeer hen de doorgang bemoeilijkt. Spelen in deze zones is toegelaten. Parkeren is verboden. In speelstraten is de hele breedte van de openbare weg voorbehouden om te spelen. Spelende kinderen worden gelijkgesteld met voetgangers. Speelstraat Mogen deze speelstraten ook gebruiken: bestuurders van motorvoertuigen die in een speelstraat wonen of er een garage hebben, prioritaire voertuigen, voertuigen met een vergunning, fietsers. SPIELSTRASSE Bestuurders moeten stapvoets rijden, de doorgang vrij laten voor spelende voetgangers en indien nodig stoppen. Bestuurders mogen de voetgangers niet in gevaar brengen of hinderen en moeten extra voorzichtig zijn voor kinderen. Fietsers moeten indien nodig afstappen.

17 2.3 Gebruik van de openbare weg De weggebruikers moeten zich zo gedragen op de openbare weg dat ze geen hinder of gevaar veroorzaken voor andere weggebruikers, het personeel dat werkt aan de uitrusting en het onderhoud van de wegen, de diensten voor toezicht, de prioritaire voertuigen. 15 Het is verboden het verkeer te hinderen of onveilig te maken door voorwerpen of zwerfvuil op de openbare weg te werpen of achter te laten, door rook of stoom te verspreiden, door een obstakel aan te brengen. De weggebruiker moet alle maatregelen treffen waardoor beschadiging van de weg kan vermeden worden. Daarom moeten bestuurders, indien nodig hun snelheid matigen, de lading van hun voertuig verminderen, een andere weg volgen. Het is verboden op de openbare weg snelheids- of sportwedstrijden te houden zonder speciale toelating van de overheid. 2.4 Plaats op de openbare weg Algemene regel Als de openbare weg een rijbaan heeft, dan moet een bestuurder die rijbaan volgen. Elke bestuurder die de rijbaan volgt, moet zo dicht mogelijk bij de rechterrand blijven. Rechts rijden is namelijk de belangrijkste opdracht in het verkeer. Vele andere verkeersregels zijn hierop gebaseerd, zoals rechts kruisen, links inhalen, links en rechts afslaan. Op basis van de hoofdregel rechts rijden krijgt een regelmatig weggebruiker een wettelijke plaats op de openbare weg en wettelijke bescherming. Als hij van deze plaats afwijkt, wordt hij een onregelmatige weggebruiker en is hij veel minder beschermd. Blijf ook op autosnelwegen en wegen met meerdere rijstroken zoveel mogelijk in de rechterrijstrook. Dat zorgt voor een vlot en veilig verkeer. Er zijn vier grote uitzonderingen waarbij je niet zo rechts mogelijk moet blijven rijden: Op pleinen en rotondes Bij de verkeersborden F13 en F15 Bij rijstrookkeuze binnen de bebouwde kom Bij druk verkeer Pleinen en rotondes Op een plein waar het verkeer niet door verkeersborden of wegmarkeringen wordt gereglementeerd, moet je niet zo dicht mogelijk bij de rechterrand van de rijbaan rijden. Ook op een rotonde moet de bestuurder niet zo dicht mogelijk bij de rechterrand van de rijbaan rijden, tenzij een gedeelte van de openbare weg voor hem is voorbehouden. Hij moet wel de markeringen die de rijstroken afbakenen, in acht nemen, maar hij mag de rijstrook volgen die het best aan zijn bestemming beantwoordt.

18 Verkeersborden F13 en F15 16 F13 F15 Bij de verkeersborden F13, keuze van rijstrook, F15, keuze van richting, moet je de rijstrook of richting kiezen die je wilt volgen. Als je deze aanwijzingen hebt opgevolgd, moet je je plaats rechts opnieuw innemen, zodra de omstandigheden het toelaten. Rijstrookkeuze Binnen een bebouwde kom mogen bestuurders de rijstrook volgen die het best aan hun bestemming beantwoordt: op rijbanen met eenrichtingsverkeer in rijstroken verdeeld, op rijbanen met tweerichtingsverkeer, verdeeld in vier of meer rijstroken, waarvan er ten minste twee zijn bestemd voor iedere rijrichting (2 x 2 rijstroken). Druk verkeer Bij druk verkeer mag in meerdere files gereden worden: op rijbanen met tweerichtingsverkeer verdeeld in vier of meer rijstroken, op voorwaarde dat alleen wordt gereden op de rijstroken bestemd voor het verkeer in de gevolgde rijrichting (meestal rijbanen met 2 x 2 rijstroken, soms ook 3 + 1), op rijbanen met eenrichtingsverkeer verdeeld in rijstroken, op rijbanen met eenrichtingsverkeer zonder verdeling in rijstroken, op rijbanen verdeeld in rijstroken waarboven verkeerslichten in de vorm van groene naar beneden gerichte pijlen zijn aangebracht Meerdere rijbanen Als de openbare weg twee of meer rijbanen omvat die duidelijk van elkaar gescheiden zijn, bijvoorbeeld door een effen grond, een niet voor voertuigen toegankelijke ruimte, of een verschil in niveau, dan mogen de bestuurders de ten opzichte van hun rijrichting links gelegen rijbaan niet volgen, behoudens plaatselijke reglementering. Je moet dus de rechtse rijbaan kiezen, wat ter verduidelijking door verkeersbord D1 kan worden aangegeven. D Verkeersgeleiders Je moet de inrichtingen bestemd om het verkeer te leiden, zoals verkeersgeleiders en zuilen, rechts voorbijrijden, behalve als verkeersbord D1 een andere richting verplicht, verkeersbord F21 een andere richting toelaat. D Busstrook F21 Je moet ook de vluchtheuvels rechts voorbijrijden, tenzij de behoefte van het verkeer het rechtvaardigt om ze links voorbij te rijden. Verkeersbord D1 kan een bepaalde richting verplichten. Een busstrook is een rijstrook voor autobussen, taxi s en voertuigen voor leerlingenvervoer. Mogen deze busstrook ook gebruiken: prioritaire voertuigen wanneer hun opdracht het rechtvaardigt, fietsers, bromfietsers, motorfietsers en autocars als het bord F17 of een onderbord hen vermeldt met een symbool, andere voertuigen om: van richting te veranderen, omheen een hindernis op de rijbaan te rijden, een aangrenzende parkeerplaats of eigendom te verlaten of te bereiken, een kruispunt dwars over te steken. F17

19 2.4.5 Bijzondere overrijdbare bedding Een bijzondere overrijdbare bedding, afgebakend door één of twee brede witte doorlopende strepen of dambordmarkeringen, is voorbehouden voor trams en autobussen. Mogen deze bedding ook gebruiken: taxi s als het bord F18 het woord TAXI vermeldt, fietsers, bromfietsers, motorfietsers en autocars als het bord F18 of een onderbord hen vermeldt met een symbool; prioritaire voertuigen wanneer hun opdracht het rechtvaardigt; andere voertuigen om: rond een hindernis op de rijbaan te rijden, een aangrenzende parkeerplaats of eigendom te verlaten of te bereiken, een kruispunt dwars over te steken. 17 F Carpoolstrook Deze rijbaan of rijstrook is alleen toegankelijk voor voertuigen met ten minste twee of drie inzittenden, volgens de vermelding, en voor autobussen. De andere voertuigen mogen deze rijstrook enkel volgen om de op- en afritten te gebruiken, om van richting te veranderen, om een aanpalend eigendom te bereiken of te verlaten. Tips Blijf zoveel mogelijk aan de rechterkant of op de rechterrijstrook rijden, en blijf niet op de linkerrijstrook hangen, als dat niet nodig is. Zo rechts mogelijk rijden wil niet zeggen dat je rakelings langs de rechterrand van de rijbaan of de boordsteen moet rijden. Hou rekening met andere weggebruikers, zoals fietsers en voetgangers, met bomen en struiken, stilstaande of geparkeerde voertuigen

20 3 Verkeerstekens Verkeerslichten Verkeerslichten regelen het verkeer aan kruispunten, aan oversteekplaatsen voor voet gangers en fietsers; boven de rijstroken van een rijbaan geven aan in welke richting op elke rijstrook mag worden gereden. Driekleurige cirkelvormige lichten staan rechts van de rijbaan. Driekleurige pijlvormige lichten staan rechts of boven de rijbaan Driekleurige verkeerslichten Een rood licht betekent dat het verboden is de stopstreep, als er geen stopstreep is, het verkeerslicht zelf, voorbij te rijden. Een vast oranjegeel licht betekent dat het verboden is de stopstreep, als er geen stopstreep is, het verkeerslicht zelf, voorbij te rijden, tenzij de bestuurder bij het aangaan van het licht zo dicht is genaderd, dat hij niet meer op voldoende veilige wijze kan stoppen. Als dit licht bij een kruispunt staat, mag de bestuurder die de stopstreep of het licht in die omstandigheden is voorbij gereden, het kruispunt slechts oversteken, op voorwaarde dat hij de andere weggebruikers niet in gevaar brengt. Een groen verkeerslicht mag worden voorbijgereden.

21 Rode, oranjegele of groene pijlen hebben dezelfde betekenis als de ronde lichten, maar het verbod of de toelating geldt voor de richtingen die door de pijlen worden aangegeven. 19 Als de lichten het silhouet van een fiets voorstellen, dan gelden ze alleen voor fietsers en bestuurders van tweewielige bromfietsen. Rood of vast oranjegeel licht met één of meer groene pijlen: alleen in de door de groene pijlen aangegeven richtingen mag worden voortgereden, op voorwaarde dat voorrang wordt verleend aan de bestuurders die op regelmatige wijze uit andere richtingen komen en aan voetgangers Ontruimingspijl op een kruispunt Deze ontruimingspijl is een naar links gerichte groene pijl, afzonderlijk geplaatst bij het verlaten van een kruispunt. De pijl geeft aan dat het tegemoetkomende verkeer wordt tegengehouden door een rood licht, om het ontruimen van het kruispunt te vergemakkelijken Tweekleurige verkeerslichten voor voetgangers Een rood licht betekent dat voetgangers zich niet op de rijbaan mogen begeven.

22 Bij groen licht mogen voetgangers zich wel op de rijbaan begeven. Het einde van deze toelating kan door knipperen van het groene licht aangekondigd worden Tweekleurige verkeerslichten aan een overweg Een maanwit knipperlicht aan een overweg betekent dat het signaal mag worden voorbijgereden of -gegaan. Twee beurtelings knipperende rode lichten aan een overweg betekenen dat geen enkele weggebruiker de stopstreep of, als er geen stopstreep is, het verkeerslicht zelf mag voorbijrijden of -gaan Verkeerslichten boven de rijstroken Een naar beneden gerichte groene pijl boven een rijstrook betekent dat je op deze rijstrook mag rijden. Een rood kruis boven een rijstrook betekent dat je niet op deze rijstrook mag rijden.

23 Een oranjegele, 45 schuin naar beneden gericht pijl, al dan niet knipperend, boven een rijstrook betekent dat je deze rijstrook zo snel mogelijk moet verlaten in de richting van de pijl Oranjegele knipperlichten Oranjegele knipperlichten moet je uiterst voorzichtig voorbijrijden. Ze veranderen niets aan de voorrangsregels, de borden betreffende de voorrang blijven gelden Bijzondere verkeerslichten De verkeerslichten in de vorm van balken, cirkels en driehoeken regelen het verkeer van trams, trolley- en autobussen, meestal op een overrijdbare bedding. Je moet de betekenis van deze lichten kennen, want als je de bedding mag of moet gebruiken, moet je ook de aanwijzingen van deze lichten opvolgen. Een horizontale balk heeft dezelfde betekenis als een rood licht. Een cirkel heeft dezelfde betekenis als een vast oranjegeel licht.

24 Een driehoek heeft dezelfde betekenis als een groen licht. 22 Bij een verticale balk mag je enkel rechtdoor rijden. Bij een 45 schuin naar rechts gerichte balk mag je enkel naar rechts doorrijden, bij een schuin naar links gerichte alleen naar links.

25 3.2 Verkeersborden De verkeersborden zijn onderverdeeld in zes categorieën: A gevaarsborden B borden betreffende de voorrang C verbodsborden D gebodsborden E borden betreffende het stilstaan en parkeren F aanwijzingsborden 23 Onderborden kunnen de betekenis beperken of aanvullen Categorie A: gevaarsborden De gevaarsborden staan rechts of hangen boven de rijbaan, op ongeveer 150 m vóór de gevaarlijke plaats. Soms staan ze op een andere afstand, die dan met een onderbord aangeduid wordt. De lengte van een gevaarlijk gedeelte van de openbare weg kan ook met een onderbord aangeduid worden. A1a Gevaarlijke bocht naar links A1b Gevaarlijke bocht naar rechts Meerdere bochten, de eerste naar links Meerdere bochten, de eerste naar rechts A1c A1d Gevaarlijke daling Steile helling A3 A5 A7a Rijbaanversmalling A7b Rijbaanversmalling langs links Rijbaanversmalling langs rechts A7c

26 Beweegbare brug Uitweg op kaai of een oever A9 A11 24 A13 Overdwarse uitholling of ezelsrug A14 Verhoogde inrichting(en) Glibberige rijbaan (slipgevaar) Kiezelprojectie A15 A17 Vallende stenen A19 Oversteekplaats voor voetgangers Plaats waar vooral veel kinderen komen A21 A23 A25 Oversteekplaats voor fietsers en bestuurders van tweewielige bromfietsen of plaats waar de bestuurders van een fietspad op de rijbaan komen Overstekend groot wild Doortocht van vee A27 A29 Werk in uitvoering A31 A33 Verkeerslichten A35 Overvliegen van vliegtuigen op geringe hoogte A37 Zijwind A39 Verkeer toegelaten in beide richtingen na een gedeelte van de rijbaan met eenrichtingsverkeer (tegenliggers)

27 Overweg met slagbomen Overweg zonder slagbomen A41 A43 25 Overweg met enkel spoor Overweg met twee of meer sporen A45 A47 Kruising van een openbare weg door één of meer in de rijbaan aangelegde sporen A49 A51 Gevaar dat niet door een speciaal symbool wordt bepaald. Een onderbord duidt de aard van het gevaar aan. Gevaar: uitrit fabriek Gevaar: uitrit vrachtauto s Voertuig voor leerlingenvervoer Categorie B: borden in verband met de voorrang Deze verkeersborden staan rechts. Voorrang verlenen Bord dat verkeersbord B1 aankondigt op de bij benadering aangegeven afstand B1 B3 B5 Stoppen en voorrang verlenen B7 Bord dat verkeersbord B5 aankondigt op de bij benadering aangegeven afstand B9 Voorrangsweg B11 Einde van voorrangsweg Bord dat verkeersbord B11 aankondigt op de benadering aangegeven afstand B13

28 Voorrangskruispunt met aansluiting links en rechts Voorrangskruispunt met aansluiting links B15a B15b 26 B15c Voorrangskruispunt met aansluiting rechts B15d Voorrangskruispunt met schuine aansluiting rechts Een onderbord van dit model mag de verkeersborden B1, B3, B5, B7, B9 en B15 aanvullen om het tracé van de weg aan te geven waarop bestuurders aan het volgende kruispunt voorrang hebben. Kruispunt waar de regel rechts heeft voorrang geldt B17 Smalle doorgang, gebod voorrang te verlenen ten opzichte van de bestuurders die uit de tegenovergestelde richting komen Smalle doorgang, voorrang ten opzichte van de bestuurders die uit de tegenovergestelde richting komen B19 B Categorie C: verbodsborden Deze verkeersborden staan rechts, of hangen soms boven de rijbaan. 3 Een verbodsbord mag worden aangekondigd door een gelijkaardig bord, aangevuld met een onderbord dat bij benadering de afstand aangeeft waarop het verbod begint, bv. 300 meter. Verboden richting voor iedere bestuurder Verboden toegang, in beide richtingen, voor iedere bestuurder C1 C3 C5 Verboden toegang voor bestuurders van motorvoer tuigen met meer dan twee wielen en van motorfietsen met zijspan C6 Verboden toegang voor bestuurders van motorvoer tuigen met vier wielen, geconstrueerd voor onverhard terrein, met een open carrosserie, een stuur als op een motorfiets en een zadel (quad) Verboden toegang voor bestuurders van motorfietsen (met of zonder zijspan) Verboden toegang voor bestuurders van bromfietsen (twee-, drie- of vierwielig) C7 C9

29 Verboden toegang voor fietsers en andere rijwielen Verboden toegang voor bestuurders van gespannen C11 C13 27 Verboden toegang voor ruiters Verboden toegang voor bestuurders van handkarren C15 C17 Verboden toegang voor voetgangers Verboden toegang voor bestuurders van voertuigen waarvan de massa in beladen toestand hoger is dan de aangeduide massa C19 C21 C22 Verboden toegang voor bestuurders van autocars C23 Verboden toegang voor bestuurders van voertuigen, gebruikt voor het vervoer van zaken Een onderbord kan het verbod beperken tot voertuigen waarvan de massa in beladen toestand hoger is dan de aangeduide massa. C24a Verboden toegang voor bestuurders van voertuigen die bepaalde gevaarlijke goederen vervoeren Verboden toegang voor bestuurders van voertuigen die bepaalde gevaarlijke ontvlambare of ontplofbare goederen vervoeren Verboden toegang voor bestuurders van voertuigen die bepaalde gevaarlijke verontreinigende goederen ver voeren C24b C24c C25 Verboden toegang voor bestuurders van voertuigen of slepen waarvan de lengte, lading inbegrepen, groter is dan de aangegeven lengte C27 Verboden toegang voor bestuurders van voertuigen waarvan de breedte, lading inbegrepen, groter is dan de aangegeven breedte Verboden toegang voor bestuurders van voertuigen waarvan de hoogte, lading inbegrepen, groter is dan de aangegeven hoogte C29 Verbod aan het volgende kruispunt naar links af te slaan Verbod aan het volgende kruispunt naar rechts af te slaan C31a C31b Een onderbord kan het verbod beperken tot voertuigen waarvan de massa in beladen toestand hoger is dan de aangeduide massa. C33 Verbod te keren vanaf het bord tot en met het volgende kruispunt

30 C35 Vanaf het bord tot het volgende kruispunt verboden een gespan of een voertuig met meer dan twee wielen, links in te halen C37 Einde van het verbod opgelegd door bord C35 28 C39 Vanaf het bord tot het volgende kruispunt verboden voor bestuurders van voertuigen of slepen, gebruikt voor het vervoer van zaken waarvan de MTM meer dan kg bedraagt, een gespan of een voertuig met meer dan twee wielen links in te halen C41 Einde van het verbod opgelegd door bord C39 Vanaf het bord tot het volgende kruispunt verboden te rijden met een hogere snelheid dan de aangegeven snelheid Einde van de snelheidsbeperking opgelegd door bord C43 C43 C45 Einde van elk plaatselijk verbod opgelegd aan voertui gen in beweging C46 C47 Tolpost. Verboden voorbij te rijden zonder te stoppen. C48 Vanaf het verkeersbord tot het volgend kruispunt, verbod de cruise control of kruissnelheidsregelaar te gebruiken 2 Een opschrift op een onderbord beperkt het verbod tot de bestuurders van voertuigen waarvan de maximale toegelaten massa hoger is dan de aangeduide massa. C49 Einde van het verbod opgelegd door verkeersbord C48 Begin en einde van een zone waar het verboden is een gespan of een voertuig met meer dan twee wielen links in te halen Begin en einde van een zone waar een snelheidsbeperking geldt

31 3.2.4 Categorie D: gebodsborden Deze verkeersborden staan waar ze het best zichtbaar zijn. Ze kunnen aangekondigd worden door een gelijkaardig bord, aangevuld met een onderbord dat bij benadering de afstand aangeeft tot het gebod. 29 D1 D1 D1 D1 D1 D1 D1 Verplichting de door de pijl aangegeven richting te volgen Verplichting één van de door de pijlen aangegeven richtingen te volgen Verplichting voor voertuigen die gevaarlijke goederen vervoeren om de door de pijl aangeduide richting te volgen D3 D4 Verplicht rondgaand verkeer D5 D7 Verplicht fietspad D9 Deel van de openbare weg voorbehouden voor het verkeer van voetgangers, fietsers en tweewielige bromfietsers klasse A (verplicht fietspad links, voetgangers rechts) Deel van de openbare weg voorbehouden voor het verkeer van voetgangers en fietsers Verplichte weg voor voetgangers D10 D11 Verplichte weg voor ruiters D Categorie E: borden in verband met stilstaan en parkeren Er zijn vijf soorten: parkeer- en stilstandverbod, beurtelings parkeren, parkeertoelating of -regeling, beurtelings parkeren in heel de bebouwde kom, zonale geldigheid. Borden betreffende parkeer- en stilstandverbod Borden E1 en E3 gelden op de rijbaan en op de berm aan de kant van de openbare weg waar zij staan, vanaf het bord tot het volgende kruispunt of tot waar een andere parkeerreglementering begint.

32 Parkeerverbod Stilstaan en parkeren verboden E1 E3 30 Een opschrift mag een periode aangeven. Het verbod geldt van 7 tot 19 uur. van maandag tot vrijdag du lundi au vendredi von Montag bis Freitag Het verbod geldt van maandag tot vrijdag. Borden betreffende beurtelings parkeren Borden E5 en E7 gelden op de rijbaan aan de kant van de openbare weg waar zij staan, vanaf het bord tot het volgende kruispunt. Het veranderen van kant moet gebeuren op de laatste dag van elke periode tussen uur en 20 uur. E5 Parkeerverbod vanaf de 1ste tot de 15de van de maand E7 Parkeerverbod vanaf de 16de tot het einde van de maand Een onderbord waarbij de parkeerschijf is afgebeeld, geeft aan dat de parkeertijd is beperkt aan de kant waar parkeren toegelaten is en dat de schijf moet worden gebruikt. Borden die parkeren toelaten of regelen Borden E9a tot E9i gelden aan de zijde van de openbare weg waar zij staan, vanaf het bord tot het volgende kruispunt of tot waar een andere parkeerreglementering begint. E9a Parkeren toegelaten E9b Parkeren uitsluitend voor motorfietsen, personenauto s, auto s voor dubbel gebruik en minibussen Parkeren uitsluitend voor vrachtauto s en lichte vrachtauto s Parkeren uitsluitend voor autocars E9c E9d Verplicht parkeren op de berm of op het trottoir Verplicht parkeren, gedeeltelijk op de berm of gedeeltelijk op het trottoir E9e E9f Verplicht parkeren op de rijbaan E9h Parkeren uitsluitend voor kampeerauto s E9i Parkeren uitsluitend voor motorfietsen E9g E9h E9i