Nederlandse norm. NEN-EN (nl) Lassen - Aanbevelingen voor het lassen van metalen - Deel 2: Booglassen van ferritische staalsoorten

Transcriptie

1 Nederlandse norm Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. NEN-EN (nl) Lassen - Aanbevelingen voor het lassen van metalen - Deel 2: Booglassen van ferritische staalsoorten Welding - Recommendations for welding of metallic materials - Part 2: Arc welding of ferritic steels Vervangt NPR-EGKS 2:1986,deels; NEN-EN :1999 Ontw. ICS ; februari 2001

2 NEN-EN Nederlands voorwoord Dit document bevat de vertaling in het Nederlands van de Europese norm EN :2001. De Europese norm EN :2001 heeft de status van Nederlandse norm. Voor de in deze norm vermelde normatieve verwijzingen bestaan in Nederland de volgende equivalenten: vermelde norm Nederlandse norm titel EN 288-2:1997 NEN-EN 288-2:1997 Het beschrijven en kwalificeren van lasprocedures voor metallische materialen Deel 2: Lasmethodebeschrijving voor het booglassen EN :1998 NEN-EN :1998 Lassen Aanbevelingen voor het lassen van metallische materialen Deel 1: Algemene leidraad voor booglassen (en,nl) EN NEN-ISO 9692 Booglassen met beklede elektrode, gasbooglassen met afsmeltende elektrode en autogeenlassen Lasnaadvoorbereiding voor staal (nl) EN ISO NEN-EN-ISO Lassen Leidraad voor de meting van de voorwarmtemperatuur, de tussenlaagtemperatuur en de handhaaftemperatuur (en) CR ISO NPR-CR-ISO Lassen Leidraad voor een groepsindeling van metallische materialen (en) Normcommissie "Lassen en verwante processen" Apart from exceptions provided by the law, nothing from this publication may be duplicated and/or published by means of photocopy, microfilm, storage in computer files or otherwise, which also applies to full or partial processing, without the written consent of the Netherlands Standardization Institute. The Netherlands Standardization Institute shall, with the exclusion of any other beneficiary, collect payments owed by third parties for duplication and/or act in and out of law, where this authority is not transferred or falls by right to the Reproduction Rights Foundation. Auteursrecht voorbehouden. Behoudens uitzondering door de wet gesteld mag zonder schriftelijke toestemming van het Nederlands Normalisatie-instituut niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van fotokopie, microfilm, opslag in computerbestanden of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op gehele of gedeeltelijke bewerking. Het Nederlands Normalisatie-instituut is met uitsluiting van ieder ander gerechtigd de door derden verschuldigde vergoedingen voor verveelvoudiging te innen en/of daartoe in en buiten rechte op te treden, voor zover deze bevoegdheid niet is overgedragen c.q. rechtens toekomt aan de Stichting Reprorecht. Although the utmost care has been taken with this publication, errors and omissions cannot be entirely excluded. The Netherlands Standardization Institute and/or the members of the committees therefore accept no liability, not even for direct or indirect damage, occurring due to or in relation with the application of publications issued by the Netherlands Standardization Institute. Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, kunnen fouten en onvolledigheden niet geheel worden uitgesloten. Het Nederlands Normalisatie-instituut en/of de leden van de commissies aanvaarden derhalve geen enkele aansprakelijkheid, ook niet voor directe of indirecte schade, ontstaan door of verband houdend met toepassing van door het Nederlands Normalisatie-instituut gepubliceerde uitgaven Nederlands Normalisatie-instituut Postbus 5059, 2600 GB Delft Telefoon (015) , Fax (015)

3 EUROPESE NORM EN EUROPÄISCHE NORM EUROPEAN STANDARD NORME EUROPÉENNE januari 2001 ICS Nederlandse versie Lassen Aanbevelingen voor het lassen van metallische materialen Deel 2: Booglassen van ferritische staalsoortenn Schweißen Empfehlungen zum Schweißen metallischer Werkstoffe Teil 2: Lichtbogenschweißen von ferritischen Stählen Welding Recommendations for welding of metallic materials Part 2: Arc welding of ferritic steels Soudage Recommandations pour le soudage des matériaux métalliques Partie 2: Soudage à l'arc des aciers ferritiques Deze norm is de Nederlandse versie van de Europese norm EN Hij is vertaald door NEN. Hij heeft dezelfde status als de officiële versies. Deze Europese norm is door de CEN aangenomen op De CEN-leden zijn verplicht zich te houden aan het huishoudelijk reglement van de CEN/CENELEC, waarin is vastgelegd onder welke voorwaarden aan deze Europese norm, zonder veranderingen, de status van nationale norm moet worden gegeven. Bijgewerkte lijsten van en bibliografische gegevens betreffende zulke nationale normen kunnen op aanvraag worden verkregen bij het Centrale Secretariaat en bij elk CEN-lid. Deze Europese norm bestaat in drie officiële versies (Duits, Engels, Frans). Een versie in een andere taal, die onder verantwoordelijkheid van een CEN-lid in zijn landstaal is gemaakt en die is aangemeld bij het Centrale Secretariaat, heeft dezelfde status als de officiële versies. Leden van de CEN zijn de nationale normalisatie-instituten van België, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, IJsland, Italië, Luxemburg, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland. CEN Europese commissie voor normalisatie Europäisches Komitee für Normung European Committee for Standardization Comité Européen de Normalisation Centraal Secretariaat: Stassartstraat 36, B-1050 Brussel 2001 Auteursrechten voorbehouden aan de CEN-leden Ref. nr. EN :2001 nl

4 (blanco) 2

5 Inhoud Voorwoord... 4 Inleiding Onderwerp en toepassingsgebied Normatieve verwijzingen Termen en definities Symbolen en afkortingen Moedermateriaal Factoren van invloed op de lasbaarheid Behandeling van lastoevoegmaterialen Lasdetails Lassen in gaten of gleuven Voorbereiding van de naadflanken Uitrichten van stompe lasnaden voor het lassen Voorwarmen Hechtlassen Tijdelijke aangehechte constructiedelen Warmte-inbreng Lasmethodebeschrijving Identificatie Keuring en beproeving Reparatie van als onvoldoende beoordeelde lasverbindingen Reparatie van vervorming Warmtebehandeling na het lassen Bijlage A (informatief) Mogelijke ongunstige gevolgen van het lassen van staalsoorten, niet behandeld in andere bijlagen Bijlage B (informatief) Leidraad voor het ontwerp van de lasnaad (bij ontbreken van een toepassingsnorm) Bijlage C (informatief) Vermijden van waterstofscheuren (ook bekend als koudscheuren) Bijlage D (informatief) Taaiheid en hardheid in de warmte-beïnvloede zone Bijlage E (informatief) Het vermijden van stollingsscheuren Bijlage F (informatief) Vermijden van lamellaire breuk Bijlage G (informatief) Verwijzingen in de bijlagen Bijlage ZA (informatief) Hoofdstukken van deze Europese norm die betrekking hebben op essentiële eisen of andere bepalingen van EU Richtlijnen Literatuur

6 Voorwoord Deze Europese norm is opgesteld door de Technische Commissie CEN/TC 121 "Welding" waarvan het secretariaat door DS wordt gevoerd. Aan deze Europese norm moet uiterlijk voor juli 2001 de status van nationale norm worden gegeven, ofwel door publicatie van een identieke tekst, of door bekrachtiging, en hiermee in strijd zijnde nationale normen moeten uiterlijk voor juli 2001 worden ingetrokken. Deze Europese norm is opgesteld onder een mandaat dat aan de CEN is verleend door de Europese Commissie en de Europese Vrijhandelsassociatie, en steunt fundamentele eisen van richtlijn(en) van de EU. Voor de samenhang met Europese richtlijn(en), zie de informatieve bijlage ZA, die integraal deel uitmaakt van deze norm. Volgens de Internal Regulations van de CEN/CENELEC zijn de volgende landen verplicht deze Europese norm over te nemen: België, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, IJsland, Italië, Luxemburg, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland. 4

7 Inleiding Deze Europese norm vormt een aanvulling op deel 1. Hij is uitgegeven met verschillende bijlagen zodat Hij kan worden uitgebreid voor verschillende staalsoorten die volgens alle Europese staalnormen voor ferritisch staal zijn vervaardigd (zie hoofdstuk 5). Deze norm is een algemene leidraad voor een juiste productiemethode en beheersing van lasverbindingen in ferritische staalsoorten. Details over mogelijk optredende verstoringen zijn gegeven als advies voor de wijze waarop deze kunnen worden vermeden. Deze norm is in het algemeen van toepassing voor alle ferritische staalsoorten en is bruikbaar voor alle in aanmerking komende fabricagemethoden; een toepassingsnorm kan echter aanvullende eisen bevatten. 1 Onderwerp en toepassingsgebied Deze Europese norm geeft aanbevelingen voor handmatig, deels gemechaniseerd, gemechaniseerd en automatisch booglassen van ferritische staalsoorten (zie hoofdstuk 5), met uitzondering van ferritische corrosievaste staalsoorten, voor alle producten. 2 Normatieve verwijzingen Deze Europese norm bevat door gedateerde of ongedateerde verwijzing bepalingen uit andere publicaties. Deze normatieve verwijzingen zijn op passende plaatsen in de tekst aangehaald en de publicaties zijn hierna opgesomd. Bij gedateerde verwijzingen zijn latere wijzigingen of herzieningen van een van deze publicaties slechts van toepassing op deze Europese norm, indien ze door wijziging of herziening daarin zijn verwerkt. Bij ongedateerde verwijzingen is de laatste druk van de publicatie (inclusief wijzigingsbladen) waarnaar is verwezen van toepassing. EN 288-2:1997 Het beschrijven en kwalificeren van lasprocedures voor metallische materialen Deel 2: Lasmethodebeschrijving voor het booglassen EN :1998 Lassen Aanbevelingen voor het lassen van metallische materialen Deel 1: Algemene leidraad voor booglassen EN EN ISO CR ISO Booglassen met beklede elektrode, gasbooglassen met afsmeltende elektrode en autogeenlassen Lasnaadvoorbereiding voor staal (ISO 9692:1992) Lassen Leidraad voor de meting van de voorwarmtemperatuur, de tussenlaagtemperatuur en de handhaaftemperatuur (ISO 13916:1996) Lassen Leidraad voor een groepsindeling van metallische materialen (ISO/TR 15608:2000) 3 Termen en definities Voor de toepassing van deze Europese norm zijn de termen en definities vermeld in EN :1998 en de volgende van toepassing: 3.1 afkoeltijd t 8/5 de tijd die nodig is voor de afkoeling van een lasrups en de door haar warmte-beïnvloede zone van 800 C tot 500 C 3.2 rupslengte de lengte van een rups ontstaan door afsmelten van een beklede elektrode 5

8 3.3 rupslengteverhouding R r de verhouding tussen de rupslengte en de lengte van de verbruikte elektrode 3.4 vormfactor F x beschrijft de invloed van de vorm van een las op de afkoeltijd t 8/5. Bij tweedimensionale afkoeling wordt zij aangeduid met F 2 en bij driedimensionale afkoeling wordt zij aangeduid met F driedimensionale warmte-afvoer de warmte die bij het lassen is ontstaan en die evenwijdig aan en loodrecht op het plaatoppervlak wordt afgevoerd 3.6 overgangsplaatdikte d t de plaatdikte waarbij de overgang plaatsvindt van driedimensionale naar tweedimensionale warmte-afvoer 3.7 tweedimensionale warmte-afvoer de warmte die bij het lassen is ontstaan en die alleen evenwijdig aan het plaatoppervlak wordt afgevoerd 3.8 handhaaftemperatuur T m de minimumtemperatuur in de laszone die bij onderbreking van het lasproces behoort te worden gehandhaafd 6

9 4 Symbolen en afkortingen Tabel 1 Symbolen en afkortingen Symbool/Afkorting Term Eenheid CE Koolstofequivalent (zie C.2.1) % CET Koolstofequivalent (zie C.3.2) % D Middellijn mm d Plaatdikte mm d t Overgangsplaatdikte mm F 2 Vormfactor bij tweedimensionale warmte-afvoer F 3 Vormfactor bij driedimensionale warmte-afvoer HAZ Warmte-beïnvloede zone HD Gehalte aan diffundeerbaar waterstof ml/100g neergesmolten lasmetaal Q Warmte-inbreng kj/mm R r Rupslengteverhouding t 8/5 Afkoeltijd (van 800 C tot 500 C) s t Afsmelttijd van een elektrode s T i Tussenlaagtemperatuur C T m Handhaaftemperatuur C T o Aanvangstemperatuur van de plaat C T p Voorwarmtemperatuur C T t Overgangstemperatuur voor de kerfslagarbeid C UCS Eenheid voor scheurgevoeligheid λ Warmtegeleidingsvermogen J/cm K s ρ Dichtheid kg/m 3 c Specifieke warmtecapaciteit J/kg K 5 Moedermateriaal Deze norm heeft betrekking op ferritische staalsoorten, met uitzondering van ferritische corrosievaste staalsoorten. Zij omvat staalsoorten beschreven in de groepen 1 t.m. 7 van CR ISO Bij de bestelling kan het noodzakelijk zijn om eisen aan de lasbaarheid vast te leggen, dit kan leiden het vastleggen van eisen die aanvullend zijn op de eisen in de betrokken staalnorm. 6 Factoren van invloed op de lasbaarheid De eigenschappen en de kwaliteit van lasverbindingen worden in het bijzonder beïnvloed door de omstandigheden tijdens het lassen. Daarom behoort met de volgende factoren rekening te worden gehouden: ontwerp van de verbinding; scheurvorming veroorzaakt door waterstof; taaiheid en hardheid in de warmte-beïnvloede zone (HAZ); 7

10 stollingsscheuren; lamellaire breuk; corrosie. De mechanische en technologische eigenschappen, in het bijzonder de hardheid en de taaiheid binnen een beperkt gebied van de warmte-beïnvloede zone, kunnen in meer of mindere mate worden beïnvloed, afhankelijk van de eigenschappen van het moedermateriaal en afhankelijk van de lascondities. Ervaring en beproevingen tonen aan dat niet alleen de eigenschappen in de beperkte beïnvloede zone met lagere sterkte en hogere flexibiliteit, maar ook het effect van de lastverdeling op de taaiere naastliggende zones in beschouwing behoort te worden genomen bij de beoordeling van de vervormbaarheid en de breukveiligheid van de lasverbindingen, omdat deze de keuze van de staalsoort zou kunnen beïnvloeden. 7 Behandeling van lastoevoegmaterialen Indien bijzondere bescherming of andere behandeling tijdens opslag of direct voor het gebruik wordt aanbevolen door de fabrikant van de lastoevoegmaterialen, behoren deze toevoegmaterialen in overeenstemming met de voorschriften van de fabrikant te worden behandeld. Voor het drogen of bakken behoren de lastoevoegmaterialen uit hun originele verpakking te worden gehaald. Na het uit de oven halen behoren de lastoevoegmaterialen te worden beschermd tegen omstandigheden die de opname van vocht bevorderen. Bij speciaal verpakte lastoevoegmaterialen, bijv. in vacuüm of met andere vochtwerende methoden, behoort advies te worden gevraagd aan de fabrikant voor verdere stappen die nodig zijn voor het drogen of bakken. Indien het gehalte aan waterstof moet worden beheerst, wordt aanbevolen de lassers te voorzien van elektroden in verwarmde of afgedichte behuizingen. Droogovens, bijv. voor lastoevoegmaterialen, moeten zijn uitgerust met middelen om de oventemperatuur te meten. 8 Lasdetails 8.1 Stompe lasverbindingen Stompe lasverbindingen tussen delen met verschillende doorsneden behoren zo te worden gelast en aansluitend worden bewerkt dat een overmatige spanningsconcentratie in de verbinding wordt vermeden. Enkele voorbeelden van lasnaadvoorbereidingen voor toepassing bij booglassen met beklede elektroden en gasbooglassen zijn te vinden in EN Gedeeltelijk doorgelaste naden kunnen afhankelijk van de ontwerpspecificatie zijn toegelaten. Bij de keuze van de lasnaadvoorbereiding en de lastoevoegmaterialen behoort rekening te worden gehouden met het bereiken van de voorgeschreven lasnaadhoogte. Onder vermoeiingsomstandigheden kan de toepassing van gedeeltelijk doorgelaste naden of het gebruik van blijvende smeltbadondersteuning ongewenst zijn. De smeltbadondersteuning mag bestaan uit een ander metalen deel van de constructie, indien daarvoor geschikt. Indien een deel van de constructie niet als smeltbadondersteuning kan worden gebruikt, moet materiaal worden gebruikt waardoor ongunstige invloeden op de constructie worden vermeden en dat in de ontwerpspecificatie kan worden overeengekomen. Speciale zorg moet worden besteed indien koper als smeltbadondersteuning wordt gebruikt omdat er een risico bestaat voor opname van koper in het lasmetaal. 8

11 Indien een tijdelijke of blijvende smeltbadondersteuning wordt toegepast, moet de verbinding zo worden vormgegeven dat een volledige versmelting van de te verbinden delen wordt gewaarborgd. Indien de volgorde van de fabricage dat toelaat, behoren de hechtlassen voor bevestiging van de blijvende smeltbadondersteuning zo te worden gepositioneerd dat zij achtereenvolgens volledig in de lasverbinding worden opgenomen (zie hoofdstuk 14 van EN :1998). 8.2 Hoeklasverbindingen Tenzij anders is voorgeschreven, moeten de kanten en oppervlakken die door een hoeklas aan elkaar worden verbonden, een zo klein mogelijke afstand tot elkaar hebben omdat elke spleet het gevaar voor scheuren vergroot. Tenzij anders is voorgeschreven, mag de spleet niet breder zijn dan 3 mm. Aandacht moet worden besteed aan een noodzakelijke vergroting van de a-hoogte ter compensatie van een grote spleet. Tenzij anders is voorgeschreven, behoort het lassen niet te beginnen of te eindigen in de buurt van hoeken, maar behoort om de hoeken heen te worden gelast. 9 Lassen in gaten of gleuven Vanwege het gevaar voor scheuren, behoren gaten of gleuven niet met lasmetaal te worden opgevuld, tenzij dat in de ontwerpspecificatie wordt vereist. Gaten of gleuven die met lasmetaal moeten worden opgevuld, mogen alleen worden opgevuld nadat is vastgesteld dat de eerste lasrups als acceptabel kan worden beschouwd (zie ook B.4). 10 Voorbereiding van de naadflanken 10.1 Voorbereiding van de naadflanken Alle grote kerven of alle andere fouten in de geometrie van de verbinding die aanwezig kunnen zijn, moeten worden gecorrigeerd door het aanbrengen van lasmetaal volgens een goedgekeurde lasmethode. Aansluitend moeten zij glad worden geslepen en een vloeiende overgang hebben tot het aansluitende oppervlak om een aanvaardbare oppervlaktegesteldheid te verkrijgen. Eerder aangebrachte deklagen (shop primers) mogen op de naadflanken verblijven indien wordt aangetoond dat zij het lasproces niet nadelig beïnvloeden Te lassen flanken Indien knippen wordt toegepast, behoort rekening te worden gehouden met het effect van koudverharding; voorzorgsmaatregelen moeten worden genomen om te waarborgen dat de randen niet gaan scheuren. Enkele en dubbele U-naden en enkele J-naden moeten gewoonlijk verspanend worden vervaardigd. Bij de bepaling van de lasnaadvoorbereiding en type lasverbinding, behoort rekening te worden gehouden met de eisen verbonden aan het gekozen lasproces Niet-gelaste flanken Indien een gesneden kant geen lasflank is, mag het effect van verbrossing door knippen, thermisch snijden of gutsen niet zodanig zijn dat het werkstuk nadelig wordt beïnvloed. Plaatselijke verharding kan worden verminderd door geschikte warmtebehandeling of worden verwijderd door mechanische bewerking. De harde laag verdwijnt meestal indien van een gesneden flank 1 mm tot 2 mm wordt verwijderd. Bij thermisch snijden kan plaatselijke verharding worden verminderd door verlaging van de snijsnelheid of door verwarmen voorafgaand aan het snijden. Indien nodig, behoort de staalleverancier te worden geraadpleegd voor aanbevelingen voor het verminderen van de hardheid. 9

12 U- en J-naden kunnen, in vergelijking met V- en kegelvormige naden, helpen om de vervorming te verminderen omdat er een geringere hoeveelheid lasmetaal is vereist. In gelijke mate zijn dubbele naden beter dan enkele naden omdat het lasmetaal aan beide zijden van de verbinding in afwisselende lasrupsen kan worden neergesmolten. Voor de beheersing van de vervorming zijn de nauwkeurigheid van de lasnaadvoorbereiding en de plaatsing van de delen even belangrijke overwegingen als een zorgvuldig geplande en bewaakte lasmethode. 11 Uitrichten van stompe lasnaden voor het lassen Tenzij anders is vastgelegd (bijv. in een lasmethodebeschrijving of een toepassingsnorm), mag de uitlijnigheid van de staande kanten of flanken niet meer bedragen dan 25 % dan de dikte van het dunnere materiaal voor materialen t.m. 12 mm dikte, of niet meer dan 3 mm bij materialen boven 12 mm dikte. Voor bepaalde toepassingen en lasprocessen kunnen kleinere toleranties noodzakelijk zijn. OPMERKING In de zin van de Europese Richtlijn 97/23/EC, wordt met toepassingsnorm een van toepassing zijnde productnorm bedoeld. 12 Voorwarmen De temperatuurmeetpunten moeten in overeenstemming zijn met EN ISO behalve dat bij alle materiaaldikten de afstand tussen de meetpunten en de hartlijn van de lasverbinding ten minste 75 mm moet bedragen. Speciale aandacht moet worden besteed aan de noodzaak voor voorwarmen indien lassen worden aangebracht met een geringe warmte-inbreng, bijv. hechtlassen. 13 Hechtlassen Aanbevolen wordt om voor een hechtlas een minimumlengte van 50 mm aan te houden, maar bij materiaaldikten onder 12 mm moet de minimumlengte van een hechtlas vier maal zo groot zijn als de dikte van het dikkere deel. Bij materialen met een dikte boven 50 mm of met een rekgrens boven 500 N/mm 2 behoort te worden overwogen om de lengte en omvang van de hechtlassen te vergroten, hetgeen lassen in tweelagentechniek met zich mee kan brengen. Verder moet worden overwogen om bij het lassen van hooggelegeerde staalsoorten lastoevoegmaterialen te gebruiken met een lagere treksterkte en/of hogere vervormbaarheid. 14 Tijdelijke aangehechte constructiedelen Indien een thermisch proces wordt gebruikt om na het lassen tijdelijk aangehechte constructiedelen of inloop/uitloopstukken te verwijderen, moet voldoende restmateriaal van de tijdelijk aangehechte constructiedelen of inloop/uitloopstukken aanwezig zijn om daarna door zorgvuldig slijpen het warmtebeïnvloede materiaal te kunnen verwijderen. 15 Warmte-inbreng De warmte-inbreng wordt berekend uit de lassnelheid (zie hoofdstuk 19 of EN :1998). Indien bij handmatig booglassen wordt gependeld, behoort de pendelbreedte te worden beperkt tot driemaal de middellijn van kernstaaf. Bij lassen met meervoudige draad wordt de warmte-inbreng berekend uit de som van de warmte-inbreng van elke afzonderlijke draad, rekening houdend met de afzonderlijke stroom- en spanningsvariabelen. 10

13 Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer WB Delft Ja, ik bestel NEN Standards Products & Services Postbus GB Delft Vlinderweg AX Delft T (015) F (015) ex. NEN-EN :2001 nl Lassen - Aanbevelingen voor het lassen van metalen - Deel 2: Booglassen van ferritische staalsoorten Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via Gratis nieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze nieuwsbrieven. Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: (015) klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 31 december 2016, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon (015) , dagelijks van 8.30 tot uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: Normalisatie: de wereld op één lijn. preview