Taalbeleid. 3. Taalontwikkeling voor élke student. Drie beleidslijnen. Taalbeleid in de Arteveldehogeschool

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Taalbeleid. 3. Taalontwikkeling voor élke student. Drie beleidslijnen. Taalbeleid in de Arteveldehogeschool"

Transcriptie

1 Taalbeleid 3. Taalontwikkeling voor élke student Taalbeleid in de Arteveldehogeschool In 2006 richtte de Arteveldehogeschool twee kenniskringen op: Kansrijk Studeren en Open en Afstandsleren. In 2007 organiseerde de Arteveldehogeschool een studiedag rond 'Kansrijk studeren', vanuit de vaststelling dat de diversiteit in de samenleving onvoldoende weerspiegeld wordt in het hoger onderwijs. De hogeschool wou hierop een antwoord bieden door dieper in te gaan op de vraag hoe de diversiteit in de in-, door- en uitstroom van studenten kon worden verhoogd. Zo wilde ze komen tot concrete initiatieven die de kansen op succes en het welbevinden in het hoger onderwijs bevorderen. Het uitstippelen van een inclusief taalbeleid vormde hiervan een onderdeel. Drie beleidslijnen Om taalzwakke studenten te begeleiden, startte de Arteveldehogeschool in november 2006 met de uitbouw van een instellingsbreed taalbeleid. Er werd een werkgroep samengesteld, bestaande uit een medewerker uit elk van de 15 bacheloropleidingen (de 'taalcoach') en de verantwoordelijke voor taalondersteuning van de dienst studieadvies. Drie pijlers werden vastgelegd: screening, begeleiding en professionalisering. Van bij de aanvang heeft de Arteveldehogeschool gesteld dat het taalbeleid er is voor élke student, en niet enkel voor de allochtone en/of anderstalige student. Elke student moet zijn taal verder kunnen ontwikkelen. De opleidingen gaven aan dat ook ASO-studenten met Nederlands als moedertaal met bepaalde taalproblemen zaten. Verder stelde de Arteveldehogeschool dat screening en sensibilisering noodzakelijk in functie van taalondersteuning. Studenten bleken namelijk hun eigen taalvaardigheid niet altijd goed te kunnen inschatten, wat bleek uit kleine tests en dictees: ze schrokken soms van de slechte resultaten. Een andere beleidslijn was: de drempels voor taalondersteuning moeten zo laag mogelijk zijn. Taalondersteuning is een kans tot ontplooiing, niet om tekorten weg te werken. Daarom werken de taalondersteuners zoveel mogelijk met materiaal en vragen van de student zelf, en zoveel mogelijk in de eigen opleiding. Vijf jaar later blijken deze beleidslijnen nog steeds geldig. Deze inclusieve benadering staat geen doelgroepenbenadering in de weg. De Arteveldehogeschool bakent enkele doelgroepen af voor specifieke taalondersteuning. Zo stelde de hogeschool een NT2-coach aan, specifiek voor anderstalige studenten. Elke student heeft recht op 10 uur gratis begeleiding, in een individuele ontmoeting. Zo kan er gewerkt

2 worden op basis van de vragen van de student zelf. Al blijft het niet evident om deze doelgroep te bereiken. Studenten haken bijvoorbeeld af omwille van de taakspanning (combinatie lessen volgen - taken afmaken - studeren - stages -...). Aangezien hun aantal toch stijgt, vraagt dit om een duurzame oplossing. Drie actiedomeinen 1. Screening Sinds leggen alle instromende studenten van de Arteveldehogeschool de taalscreening af. Omdat er nog geen testinstrumenten op de markt waren om de academische taalbeheersing van studenten na te gaan, werd het digitale screeningsinstrument 'Test je taal' ontwikkeld. Dit instrument is gebaseerd op de eindtermen van het secundair onderwijs en het profiel 'taalvaardigheid in het hoger onderwijs'. Het telt 5 onderdelen:academische woordenschat, niet-opleidingsspecfiek / spelling / grammatica / lees vaardigheid / zakelijk schrijven. Het screeningsinstrument dient 2 doelen. Enerzijds moet het studenten zicht geven op hun beheersing van het academisch Nederlands. Anderzijds zorgt een vroege screening ervoor dat taalzwakke studenten zo vroeg mogelijk in hun leertraject begeleid kunnen worden. De vragen in Test je taal zijn opgesteld vanuit een functioneel perspectief, d.w.z. dat de vragen zoveel mogelijk uit relevante contexten uit het hoger onderwijs komen, zoals stageverslagen, hoorcolleges en wetenschappelijke artikels. Na de screening kan de student online per onderdeel de feedback bekijken. Hij krijgt ook een rapport met per onderdeel een code tot welke groep hij behoort, van A tot D (hoge tot lage score). Elke opleiding gaat daarmee aan de slag. Sommige opleidingen nemen de screening af tijdens de introductiedagen, andere prikken een moment later in het academiejaar. De taalcoach geeft toelichting waarom de begeleiding gebeurt. De bespreking vindt individueel of collectief plaats. De ene opleiding geeft alle studenten feedback, de andere nodigt de studenten met een score D uit. Het is de bedoeling dat de student het rapport met een lesgever of een taal-, leer- of trajectcoach bespreekt. Op basis van de resultaten stippelt de student, in dialoog met de begeleider, zijn taaltraject uit. De taaltest is ook gevalideerd: de resultaten werden gelegd naast de teksten die de studenten effectief schreven, en die lagen significant in dezelfde lijn. De opleidingen waren en zijn vrij om die screeningen te gebruiken. Eerst waren er drie à 4 opleidingen, nu maken ze er allemaal gebruik van. Dit komt onder meer door de

3 bekendmaking van de resultaten en de opvolging ervan via de forumwerking. Nu leggen meer dan studenten deze screening af. Daardoor zijn er ook veel gegevens beschikbaar die relevant kunnen zijn voor de opleiding, bijvoorbeeld de link tussen resultaten en de vooropleiding (ASO, TSO,...). In gesprekken met opleidingsdirecteurs kunnen deze linken helpen om het taalbeleid binnen de opleiding verder uit te bouwen. De resultaten van de screening werden in het academiejaar ook gelegd naast het studiesucces. De stelling 'Hoe taalvaardiger, hoe groter het studiesucces' kon nu met cijfers bevestigd worden, en dit geldt voor elke opleiding. In verschillende onderzoeken is de validiteit en de betrouwbaarheid van 'Test je taal' als screeningsinstrument aangetoond. Taal is dus wel degelijk een belangrijke hefboom om studiesucces te bevorderen en doorstroom te verhogen. De voorspellende waarde naar studiesucces geldt bovendien ook in niet-talige opleidingen. 2. Begeleiding Het aanbod taalondersteuning van de Arteveldehogeschool bestaat uit 3 luiken: hogeschoolbrede taalworkshops, taalcoaching voor anderstalige studenten en opleidingsspecifieke initiatieven. De Arteveldehogeschool begon met het aanbieden van workshops, hogeschoolbreed, eenmaal per semester: spelling, samenvatten, zakelijk schrijven, uitspraak en articulatie. Dit vond aanvankelijk 's avonds plaats op één van de campussen. Een 180-tal studenten volgden die eerste workshops, uit verschillende opleidingen samen. De hogeschool schakelt hiervoor stagiairs van zowel de eigen lerarenopleiding als van de universiteit in. Bij een evaluatie bleek dat die tutoring erg gewaardeerd wordt door de workshop-deelnemers: ik durfde vragen stellen, ik durfde fouten maken,... Dat de stagiairs bijna leeftijdsgenoten zijn, zorgt blijkbaar voor een veiliger leerklimaat. De tutoring krijgt tot op vandaag nog de hoogste waardering. De stagiairs gaan ook aan de slag met de teksten en de vragen die studenten zelf indienen, zij geven geen 'les' of lezen niet voor uit een syllabus. Vaak staan 2 stagiairs samen voor een groep ('team-teaching'). Zo leren ze ook veel van elkaar. Een intakegesprek vóór hun opdracht peilt naar wat ze graag zouden willen doen, waar ze goed in zijn (talentgericht). Uit die evaluaties kwamen ook enkele moeilijkheden: de vertegenwoordiging van de opleidingen en de aanwezigheden tijdens de sessies. Dat laatste had soms te maken met het extra-curriculaire karakter van de workshops, met stageperiodes elders in Vlaanderen, de verplaatsing,... Daarom is de hogeschool overgestapt naar het organiseren ervan in de opleiding zelf, gestart bij de opleiding Logopedie. Derdejaarsstudenten van deze opleiding

4 gaven workshops in andere opleidingen, soms in het uurrooster zelf, met een verhoogde aanwezigheid tot gevolg. Dat spoor werd dan verder bewandeld. Een voorbeeld uit een niet-talige opleiding: in de opleiding Vroedkunde zaten veel studenten in de knoei met de bachelorproef, ze konden moeilijk de essentie uit de tekst halen, hun gedachten ordenen en een samenhangend en wetenschappelijk betoog houden. In Vroedkunde is geen taaldocent en de studenten vonden hun weg niet naar de workshops (o.m. door het probleem van stages). Dan is een concept op maat van de opleiding uitgewerkt, met twee onderdelen. - In het 2de jaar Vroedkunde maken de studenten een voorbereidende taak voor hun bachelorproef. Er werd een bestaand hoorcollege vrijgemaakt voor taalondersteuning. Tijdens dit hoorcollege krijgen de studenten een bundel met fragmenten uit taken van de vorige jaren. De bundel bevat zowel goede als slechte voorbeelden. Een ervaren taallesgever leert studenten werken met een checklist voor zakelijke teksten. Ze krijgen websites en bronnen aangeboden voor extra taaladvies. - In het derde jaar is er het aanbod van 2 sessies op het moment dat ze hun proef aan het schrijven zijn, doorgaans in de maand mei: 'ingrijpen tijdens het schrijfproces'. De stagiair-lesgevers krijgen delen uit de eerste teksten van de student waarop die tijdens de sessies persoonlijke feedback krijgt. Er wordt dan ook tijd genomen om die stukken te herschrijven. Deze workshops zitten in het lessenrooster en scoren ook hoog inzake waardering. Succesfactoren zijn het werken met eigen schrijfproducten, het authentieke materiaal en de begeleiding tijdens het schrijfproces. Door de sessies voor alle studenten te organiseren, is taalondersteuning meteen verankerd in de opleiding. Deze inbedding in het curriculum wordt als een zeer efficiënte en duurzame vorm van taalbeleid beschouwd. De verantwoordelijke taalbeleid formuleerde ook enkele aanbevelingen op basis van de ervaringen en evaluaties. Eén daarvan betreft het introduceren van een taalleerlijn. Zo kan de checklist zakelijk schrijven al in het eerste jaar gebruikt worden. In het ideale scenario wordt er in de drie bachelorjaren opgebouwd naar 'taalzelfstandigheid', d.w.z. sterke sturing in het begin die daarna afgebouwd wordt. Een andere aanbeveling betreft het expliciteren van de talige verwachtingen bij schrijfopdrachten, om zo de instructie volledig en helder te krijgen. En verder geven de studenten in evaluaties aan dat ze ook nood hebben aan individuele taalfeedback.

5 3. Professionalisering van de lesgevers Niet-taallesgevers kunnen een vorming volgen over taalfeedback bij schrijftaken voor studenten. Ze krijgen ook tips over hoe ze zonder de norm te verlagen studenten kunnen stimuleren om de professionele taalvaardigheden te verwerven die cruciaal zijn voor een vlot parcours naar een diploma. Dit is een delicate oefening, want er is een spanningsveld tussen kwaliteitsnormen behouden vs. toegankelijkheid verhogen. De docenten krijgen een leidraad toegankelijk studiemateriaal aangeboden. Sommige opleidingen screenen met dit instrument de eigen syllabi. Hoe verspreidt men dit thema onder de docenten? Er zijn vormingen, het thema komt aan bod op de onderwijsdag, tijdens opleidingsvergaderingen, maakt onderdeel uit van de vormingsweek voor nieuwe docenten. De studiedienst kan als centrale dienst impulsen geven, maar een effectief beleid blijkt vaak afhankelijk van opleidingsdirecteur. Een voorbeeld: een docent in de opleiding Ergotherapie vroeg naar ondersteuning om op een kwalitatiever en verfijnder manier feedback op teksten van studenten te kunnen geven. Als antwoord hierop is de checklist zakelijke teksten voor niet-taaldocenten gegroeid, een lijst met 5 onderdelen (lay-out, inhoud, structuur, formulering, spelling, grammatica,...) opgesplitst in meerdere aan te vinken aandachtspunten. Tegelijk krijgen deze docenten vorming en begeleiding om dit toe te passen, op basis van bestaande teksten van studenten. Op die manier krijgen de docenten het gevoel dat ze toch zinnige uitspraken over taalvaardigheid kunnen doen. Ze worden geen taaldocenten, wel taalbewuste docenten. De vorming is vraaggestuurd: Hoe verbeter ik de teksten?, Wat zijn mogelijke doorverwijzingen voor de studenten?, Hoe brengen we -etiquette bij?, Hoe kunnen we met alle docenten samen onze aanpak stroomlijnen?,... In sommige opleidingen wordt ook al geëxperimenteerd met checklists om de eigen syllabus te screenen op structuur, leesbaarheid,... Beginnende docenten krijgen hier ook vorming rond. Diverse kanalen worden ingezet om het draagvlak hierrond te verbreden. Het Forum is één kanaal om een draagvlak te creëren. Een ander is de 'Artevelderaad' waar alle opleidingsdirecteurs en de algemene directie samenkomen. En in elke opleiding is er de taalcoach die binnen de opleiding de impulsen geeft. Een taalcoach is een docent die voor een bepaald percentage hiervoor vrijgesteld is. Belangrijk is om de opleiding de vrijheid te geven om hierin te groeien, om eigen accenten te leggen en aanpak uit te werken. De Arteveldehogeschool heeft positieve ervaringen met deze aanpak. Studenten ervaren de begeleiding niet als bepamperend, maar zijn blij dat ze niet aan hun lot worden overgelaten. De werkgroep volgt daarom ook een tweesporenbeleid, waarbij zowel activiteiten ontwikkeld worden voor specifieke kansengroepen als initiatieven die bijdragen tot het realiseren van een inclusieve hogeschool.

6 De hogeschool heeft ervoor gekozen om zoveel mogelijk studenten in te schakelen om taalzwakke studenten te begeleiden. Die keuze voor tutoring is niet vanzelfsprekend maar werpt wel vruchten af. Dat is waar we met ons taalbeleid naar toe willen: we werken niet alleen voor de zogenaamde taalzwakke studenten, de groep die doorgaans doorgestuurd wordt. We geven feedback aan àlle studenten en de ondersteuning is onderdeel van het curriculum. In de toekomst zou ik dan ook graag die hogeschoolbrede workshops afschaffen en taalondersteuning integreren in elke opleiding apart. (Joke Vrijders) De rol van taal en taalvaardigheid tijdens de opleiding van studenten mag niet onderschat worden. (...) Een voorbeeld. Leren reflecteren is een competentie die steeds meer deel uitmaakt van het pakket van competenties dat studenten in het hoger onderwijs verwerven. Vaak moeten studenten hun reflecties neerschrijven in een verslag. Maar ze worden niet enkel beoordeeld op de inhoud van het verslag en de kwaliteit van de reflectie. Een goed reflectieverslag impliceert een logische opbouw, een duidelijke structuur, een gepaste formulering en een verzorgd taalgebruik. Samenvattend, studenten moeten voor een groot deel hun competenties bewijzen via taal. (uit Taalondersteuning. Kenniskring kansrijk studeren, Arteveldehogeschool, Joke Vrijders, Dienst Studieadvies, januari 2007, p. 2 en 3) Deze tekst is gebaseerd op informatie van de Arteveldehogeschool en op basis van gesprekken gevoerd met Joke Vrijders, verantwoordelijke taalbeleid. Info en literatuur Joke Vrijders, verantwoordelijke diversiteit en gelijke kansen, 09/ , joke.vrijders@arteveldehs.be

7 Meer info over taalondersteuning in de Arteveldehogeschool: Vrijders, J. (2011) "Taalbeleid werkt maar niet vanzelf." In: Van Hoyweghen, D. (red.) Naar taalkrachtige lerarenopleidingen. Bouwstenen voor taalbeleid. Mechelen: Plantyn, p Vrijders, J. (2009). "Screening, remediëring, professionalisering. Een blik op het taalbeleid van de Arteveldehogeschool gent." In: Programmaboek HSN 23. Gent: Academia Press. Vrijders, J. (2009)? Taal is cruciaal. In: Arteveldemagazine (jun.), p Rond de brede visie inzake taal heeft de Arteveldehogeschool vijf filmpjes uitgewerkt die voorbeelden van 'taalontwikkelend lesgeven' weergeven.

Screening, remediëring en professionalisering. Een blik op het taalbeleid van de Arteveldehogeschool Gent

Screening, remediëring en professionalisering. Een blik op het taalbeleid van de Arteveldehogeschool Gent DRIEËNTWINTIGSTE CONFERENTIE HET SCHOOLVAK NEDERLANDS Ronde 2 Joke Vrijders Arteveldehogeschool, Gent Contact: joke.vrijders@arteveldehs.be Screening, remediëring en professionalisering. Een blik op het

Nadere informatie

Het taalbeleid aan de Universiteit Gent 2009-2011: resultaten en bevindingen

Het taalbeleid aan de Universiteit Gent 2009-2011: resultaten en bevindingen . Taalbeleid hoger onderwijs Ronde 8 Sibo Kanobana Universiteit Gent Contact: sibo.kanobana@ugent.be Het taalbeleid aan de Universiteit Gent 2009-2011: resultaten en bevindingen 1. Inleiding In deze bijdrage

Nadere informatie

DIPLON: GLO Taal. Nathalie Peeters (PHL) Veerle Schuyten (KHLim) UHASSELT - 18/05/11

DIPLON: GLO Taal. Nathalie Peeters (PHL) Veerle Schuyten (KHLim) UHASSELT - 18/05/11 DIPLON: GLO Taal Nathalie Brabants (Xios) Nathalie Peeters (PHL) Veerle Schuyten (KHLim) UHASSELT - 18/05/11 Inhoud 1. Projectomschrijving 2. Actielijnen: toelichting en voorbeelden 1. Taalreferentiekader

Nadere informatie

De smaak van taal. Het taalbeleid aan de Hogeschool Gent (in het algemeen) en aan het departement Sociaal Agogisch Werk (in het bijzonder)

De smaak van taal. Het taalbeleid aan de Hogeschool Gent (in het algemeen) en aan het departement Sociaal Agogisch Werk (in het bijzonder) .Taalbeleid hoger onderwijs Ronde 5 Christian Van Kerckhove & Barber Bossuyt Hogeschool Gent Contact: Christian.vankerckhove@hogent.be Barber.bossuyt@hogent.be De smaak van taal. Het taalbeleid aan de

Nadere informatie

DOCENTEN LEREN TOL-LEN IN DE LERARENOPLEIDINGEN VAN HUB-KAHO. EEN GOOD PRACTICE OP HET VLAK VAN TAALBELEID

DOCENTEN LEREN TOL-LEN IN DE LERARENOPLEIDINGEN VAN HUB-KAHO. EEN GOOD PRACTICE OP HET VLAK VAN TAALBELEID Leerlingen verdienen excellente leraren Studenten verdienen excellente docenten DOCENTEN LEREN TOL-LEN IN DE LERARENOPLEIDINGEN VAN HUB-KAHO. EEN GOOD PRACTICE OP HET VLAK VAN TAALBELEID An De Moor (taalbeleidcoördinator

Nadere informatie

Een praktijkverhaal uit de opleiding Podologie over werken met weerstand. Pieterjan Bonne, Sabine De Bruyne en Joke Vrijders Arteveldehogeschool

Een praktijkverhaal uit de opleiding Podologie over werken met weerstand. Pieterjan Bonne, Sabine De Bruyne en Joke Vrijders Arteveldehogeschool Een praktijkverhaal uit de opleiding Podologie over werken met weerstand Pieterjan Bonne, Sabine De Bruyne en Joke Vrijders Arteveldehogeschool Ik ben geen taaldeskundige, mijn eigen taal is zeker niet

Nadere informatie

Ear openers voor docenten en studenten

Ear openers voor docenten en studenten Ear openers voor docenten en studenten Symposium ENW AUGent - 11 mei 2015 Pieterjan Bonne & Joke Vrijders - Dienst studieadvies Inhoud Actua Onderzoek Klaag- en jubelmuur Resultaten Praktische tips ACTUA

Nadere informatie

Toegepaste Taalkunde Academisch Nederlands

Toegepaste Taalkunde Academisch Nederlands Academisch Nederlands Toegepaste Taalkunde (TTK) Dr. Uus (Eugenia) Knops Probleem Toenemende kloof mbt taalvaardigheid (vooral schrijfvaardigheid) Nederlands tussen instroom - uitstroom / markteisen Gebrek

Nadere informatie

Waarom taalontwikkelende docenten het verschil maken

Waarom taalontwikkelende docenten het verschil maken Waarom taalontwikkelende docenten het verschil maken an.demoor@odisee.be joke.vrijders@arteveldehs.be pieterjan.bonne@arteveldehs.be Structuur van de presentatie 1. Inleiding 2. Wat is taalontwikkelend

Nadere informatie

TAALBELEIDSPLAN OPLEIDING POLYVALENT VERZORGENDE

TAALBELEIDSPLAN OPLEIDING POLYVALENT VERZORGENDE TAALBELEIDSPLAN OPLEIDING POLYVALENT VERZORGENDE Voor de periode van 2011 tot 2014 1. Voorstelling van de opleiding begeleider in de kinderopvang en polyvalent verzorgende Het CVO biedt volwassenen met

Nadere informatie

Diana van Dijk Bas Groot NHTV, internationale hogeschool voor Toerisme en Verkeer, Academie Stedebouw, Logistiek en Mobiliteit, Breda.

Diana van Dijk Bas Groot NHTV, internationale hogeschool voor Toerisme en Verkeer, Academie Stedebouw, Logistiek en Mobiliteit, Breda. 2de GoLeWe-projectconferentie Maastricht, 11 mei 2010 Diana van Dijk Bas Groot NHTV, internationale hogeschool voor Toerisme en Verkeer, Academie Stedebouw, Logistiek en Mobiliteit, Breda 11 mei 2010 Tussentijdse

Nadere informatie

1. Taalondersteuning op maat van de student én van de opleiding

1. Taalondersteuning op maat van de student én van de opleiding Taalbeleid 1. Taalondersteuning op maat van de student én van de opleiding Gesprek met Hilde Rombouts, projectcoördinator en taalbegeleider van het Monitoraat op Maat - Taalondersteuning academisch Nederlands,

Nadere informatie

Individueel begeleiden van NT2-studenten Presentatie Nederlands Vlaams Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs 24 april Om te beginnen..

Individueel begeleiden van NT2-studenten Presentatie Nederlands Vlaams Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs 24 april Om te beginnen.. Individueel begeleiden van NT2-studenten Presentatie Nederlands Vlaams Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs 24 april 2015 Om te beginnen.. De doelen van ons Platform a. Ontwikkelen van een gemeen- schappelijke

Nadere informatie

twee initiatieven Academisch Nederlands

twee initiatieven Academisch Nederlands twee initiatieven Academisch Nederlands Boekpresentatie Breda, 28 maart 2012 Inleiding Twee verhalen Cursusontwikkeling Taalgericht vakonderwijs Academisch Nederlands? Link secundair hoger onderwijs? Draaiboek

Nadere informatie

Nota Taalbeleid Universiteit Antwerpen

Nota Taalbeleid Universiteit Antwerpen Nota Taalbeleid Universiteit Antwerpen 1. Inleiding: taalbeleid in functie van studie en werksucces Deze nota Taalbeleid expliciteert de visie op taalbeleid van de UAntwerpen, instellingsbreed maar gedifferentieerd

Nadere informatie

Taalontwikkelend Lesgeven

Taalontwikkelend Lesgeven Taalontwikkelend Lesgeven Een didactische methode voor álle docenten Conferentie Thema Leren van elkaar 15 maart 2018 Ria Chin-Kon-Sung Matti Gortemaker (Hogeschool Rotterdam) Kennismaken Inclusief onderwijs

Nadere informatie

Inhoud. Luisteren Schrijven Lezen Spreken

Inhoud. Luisteren Schrijven Lezen Spreken In de module taal krijgen de leerlingen een beeld van de taal van het hoger onderwijs, ook wel eens het academisch Nederlands genoemd. Het academisch Nederlands is een taalvariëteit waar je in het hoger

Nadere informatie

Link met het secundair onderwijs

Link met het secundair onderwijs Link met het secundair onderwijs 1. Instroomprojecten 'Tutoraat' en 'Klimop' De moeizame doorstroom in het secundair onderwijs en de instroom naar het hoger onderwijs van kansarme en allochtone jongeren

Nadere informatie

Talige begeleiding van eerstejaarsstudenten in het hoger onderwijs: eerst de kosten, dan de baten!

Talige begeleiding van eerstejaarsstudenten in het hoger onderwijs: eerst de kosten, dan de baten! 5. Taalbeleid hoger onderwijs toraat Lesgeven in de multiculturele school. Utrecht: Hogeschool Utrecht. Lafleur, M. & J. van der Borden (2009). Kennisbasis Nederlands voor het tweedegraads gebied. Gebruiksmogelijkheden

Nadere informatie

Studiedag Begeleidingsverpleegkundigen 21 maart 2012

Studiedag Begeleidingsverpleegkundigen 21 maart 2012 Studiedag Begeleidingsverpleegkundigen 21 maart 2012 De verschillende groepen die instromen in opleiding bachelor verpleegkunde Kristine Sels Opleidingscoördinator KHKempen, campus Lier KHKempen: situering

Nadere informatie

Workshop 1: Taalbeleid en kansengroepen

Workshop 1: Taalbeleid en kansengroepen Vlaamse Onderwijsraad Raad Hoger Onderwijs Kunstlaan 6 bus 6 23 april 2008 1210 Brussel studienamiddag diversiteit Workshop 1: Taalbeleid en kansengroepen 1 Startcompetenties taal versterken bij studenten

Nadere informatie

Waar klinkt het beste startschot: bij de taaltest of bij de behoefteanalyse? 1

Waar klinkt het beste startschot: bij de taaltest of bij de behoefteanalyse? 1 7.Taalbeleid hoger onderwijs Noten 1 De eerste fase van een universitaire studie of een studie aan een hogeschool, waarin vooral algemene en inleidende vakken worden gegeven, ter voorbereiding op de latere,

Nadere informatie

De brug over naar Gelijke Onderwijskansen

De brug over naar Gelijke Onderwijskansen De brug over naar Gelijke Onderwijskansen Procesbeschrijving van een intern zoekproces, een mooie samenwerking en uitwisseling van uitkomsten Studiedag novelle Oriëntatie op divers talent in de lerarenopleiding

Nadere informatie

Verslag over de ronde tafel de meerwaarde van het Aanmoedigingsfonds van 25 maart 2013

Verslag over de ronde tafel de meerwaarde van het Aanmoedigingsfonds van 25 maart 2013 Raad Hoger Onderwijs 11 juni 2013 RHO-RHO-END-003t Verslag over de ronde tafel de meerwaarde van het Aanmoedigingsfonds van 25 maart 2013 Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel T +32 2

Nadere informatie

STERKE SCHAKELS. Samen werken aan functionele taalvaardigheid. Probleemstelling STERKE SCHAKELS 1

STERKE SCHAKELS. Samen werken aan functionele taalvaardigheid. Probleemstelling STERKE SCHAKELS 1 STERKE SCHAKELS Samen werken aan functionele taalvaardigheid Probleemstelling Jongeren in het deeltijds beroepssecundair onderwijs (DBSO) en het beroepssecundair onderwijs (BSO) stromen vaak uit zonder

Nadere informatie

Sterk in taal, sterk in studie

Sterk in taal, sterk in studie Sterk in taal, sterk in studie Drie vormen van feedback Wilma van der Westen Voorzitter Nederlands/Vlaams Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs Regioconferenties SLO / 19, 21 en 29 november 2011 Even voorstellen:

Nadere informatie

VISIETEKST TAALSCREENING TAALTRAJECT - TAALBAD BASISONDERWIJS TAALONTWIKKELING IN BEELD BRENGEN EN ONDERSTEUNEN IN FUNCTIE VAN SCHOOLSUCCES JUNI 2014

VISIETEKST TAALSCREENING TAALTRAJECT - TAALBAD BASISONDERWIJS TAALONTWIKKELING IN BEELD BRENGEN EN ONDERSTEUNEN IN FUNCTIE VAN SCHOOLSUCCES JUNI 2014 JUNI 2014 context Een goede kennis van de onderwijstaal Nederlands 1 is voor leerlingen essentieel om kansrijk deel te nemen aan onderwijs. Vele scholen besteden daar nu reeds extra aandacht aan. De overheid

Nadere informatie

Samen op de goede weg?

Samen op de goede weg? Taalbeleid als hefboom voor kwaliteitsvol onderwijs Samen op de goede weg? Forumdag Taalbeleid 30 mei 2017 Inleiding Een nieuwe fusiehogeschool noopte tot nieuwe initiatieven, ook voor taalbeleid. Een

Nadere informatie

Talige startcompetenties voor hoger onderwijs

Talige startcompetenties voor hoger onderwijs . Hoger onderwijs Tijdens de workshop op de HSN-conferentie illustreer ik zowel taalbegeleiding als taalontwikkelend lesgeven met praktijkvoorbeelden uit ons departement en gaan we in gesprek over de mogelijkheden

Nadere informatie

De competenties die prioritair aan bod komen tijdens dit opleidingsonderdeel zijn:

De competenties die prioritair aan bod komen tijdens dit opleidingsonderdeel zijn: Specifieke lerarenopleiding C ECTS-fiche opleidingsonderdeel vakdidactische oefeningen 2 Code: 10375 Academiejaar: 2015-2016 Aantal studiepunten: 6 Studietijd: 120 à 150 uur Deliberatie: mogelijk Vrijstelling:

Nadere informatie

Ronde 7. Taal op maat van de New Young Professional. Van visie naar praktijk in Howest

Ronde 7. Taal op maat van de New Young Professional. Van visie naar praktijk in Howest Ronde 7 Ilse Mestdagh & Gerti Wouters Hogeschool West-Vlaanderen Contact: ilse.mestdagh@howest.be gerti.wouters@howest.be Taal op maat van de New Young Professional. Van visie naar praktijk in Howest In

Nadere informatie

NEDERLANDS VOOR ANDERSTALIGEN - S E P T E M B E R 2 0 1 6 -

NEDERLANDS VOOR ANDERSTALIGEN - S E P T E M B E R 2 0 1 6 - www.linguapolis.be nederlands@linguapolis.be tel.: +32 3 265 48 03 NEDERLANDS VOOR ANDERSTALIGEN - S E P T E M B E R 2 0 1 6 - TAALBAD 90 uur 1 maand voltijds Stadscampus ma, di, wo, do en vr: 9-12.30

Nadere informatie

[DIA MET TITEL+COVER HIER]

[DIA MET TITEL+COVER HIER] [DIA MET TITEL+COVER HIER] Bijeenkomst 1 Beter schrijven in alle vakken Programma Aanleiding Schrijven in fasen Oriëntatiefase Opdrachtfase Schrijffase Revisiefase en publicatiefase (bijeenkomst 2) Voorwerk

Nadere informatie

TAAL OP MAAT. NAAR EEN DUURZAAM TAALBELEID IN HET HOGER ONDERWIJS

TAAL OP MAAT. NAAR EEN DUURZAAM TAALBELEID IN HET HOGER ONDERWIJS TAAL OP MAAT. NAAR EEN DUURZAAM TAALBELEID IN HET HOGER ONDERWIJS In haar rapport Nederlands in het hoger onderwijs, een verkennende literatuurstudie naar taalvaardigheid en taalbeleid, signaleert de Nederlandse

Nadere informatie

Taalbeleid: van woorden naar krachtige daden

Taalbeleid: van woorden naar krachtige daden Taalbeleid: van woorden naar krachtige daden Lieve De Wachter (ILT) Kris Van den Branden (CTO/SLO Letteren) KU Leuven Overzicht Taalbeleid: kader en onderzoek Taalbeleid KU Leuven Conclusies Overzicht

Nadere informatie

Academische taalvaardigheid in het hoger onderwijs: een sleutel voor een succesvolle overgang

Academische taalvaardigheid in het hoger onderwijs: een sleutel voor een succesvolle overgang Academische taalvaardigheid in het hoger onderwijs: een sleutel voor een succesvolle overgang Guido Cajot, Jordi Heeren, Joke Vrijders Forum Taalbeleid Hoger Onderwijs VLOR, 24 oktober 2018 Forum taalbeleid

Nadere informatie

Breed evalueren kan je leren Zes vragen om over te reflecteren. Competenties Nederlands breed evalueren in het secundair onderwijs 1

Breed evalueren kan je leren Zes vragen om over te reflecteren. Competenties Nederlands breed evalueren in het secundair onderwijs 1 2. Evaluatie en toetsing Koen Van Gorp (a), Iris Philips (a) & Fauve De Backer (b) (a) CTO, KU Leuven (b) Steunpunt Diversiteit en Leren, UGent Contact: Koen.VanGorp@arts.kuleuven.be Iris.Philips@arts.kuleuven.be

Nadere informatie

Workshopcyclus diversiteit hoger onderwijs: verslag en aanbevelingen

Workshopcyclus diversiteit hoger onderwijs: verslag en aanbevelingen Raad Hoger Onderwijs IDR / 11 december 2012 RHO-RHO-DOC-030 Workshopcyclus diversiteit hoger onderwijs: verslag en aanbevelingen 1 SITUERING... 2 2 ALGEMENE AANBEVELINGEN... 2 2.1 DE NOOD AAN EEN DIVERSITEITSBELEID...

Nadere informatie

Studeer wijzer: Iedereen op weg naar succesvol studeren?

Studeer wijzer: Iedereen op weg naar succesvol studeren? Verslag workshopcyclus diversiteit: studievaardigheden Studeer wijzer: Iedereen op weg naar succesvol studeren? Doelstelling Door het uitwisselen van ervaringen en expertise met betrekking tot het thema

Nadere informatie

De cursist moet geen opleidingsonderdelen afgewerkt hebben of gelijktijdig volgen.

De cursist moet geen opleidingsonderdelen afgewerkt hebben of gelijktijdig volgen. Specifieke lerarenopleiding ECTS-fiches ECTS-fiche opleidingsonderdeel: COMMUNICATIEVAARDIGHEID Code: 10368 Academiejaar: 2015-2016 Aantal studiepunten: 3 Studietijd: 75 à 90 uur Deliberatie: mogelijk

Nadere informatie

Hoe kunt u het spellingprobleem van uw studenten oplossen?

Hoe kunt u het spellingprobleem van uw studenten oplossen? Hoe kunt u het spellingprobleem van uw studenten oplossen? Software Nederlandse Spelling Online (SNS Online) Wat is SNS Online? Spelling is bij veel studenten een probleem! Uit onderzoek bij achttienjarigen

Nadere informatie

Verder studeren met een functiebeperking

Verder studeren met een functiebeperking Verder studeren met een functiebeperking Visie en uitdagingen Valérie Van Hees Coördinator SIHO Studienamiddag Vlor 06.09.2018 Inhoud presentatie Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs Regeling Inclusief

Nadere informatie

Specifieke lerarenopleiding ECTS-fiches. ECTS-Fiche Vakdidactische oefeningen 1 Code: 10374 Academiejaar: 2015-2016 Aantal studiepunten: 6

Specifieke lerarenopleiding ECTS-fiches. ECTS-Fiche Vakdidactische oefeningen 1 Code: 10374 Academiejaar: 2015-2016 Aantal studiepunten: 6 Specifieke lerarenopleiding ECTS-fiches ECTS-Fiche Vakdidactische oefeningen 1 Code: 10374 Academiejaar: 2015-2016 Aantal studiepunten: 6 Studietijd: 120 à 150 uur Deliberatie: mogelijk Vrijstelling: niet

Nadere informatie

Het weblog als instrument voor reflectie op leren en handelen: Een verkennende studie binnen de eerste- en tweedegraads lerarenopleiding 1

Het weblog als instrument voor reflectie op leren en handelen: Een verkennende studie binnen de eerste- en tweedegraads lerarenopleiding 1 Weblogs 1 Het weblog als instrument voor reflectie op leren en handelen: Een verkennende studie binnen de eerste- en tweedegraads lerarenopleiding 1 Iwan Wopereis Open Universiteit Nederland Peter Sloep

Nadere informatie

Studiewijzer Diversiteit

Studiewijzer Diversiteit 1 Thomas More Kempen Studiewijzer Studiewijzer Diversiteit OPO-verantwoordelijke: Annelies Demessemaeker Docenten: Eline Bernaerts en Annelies Demessemaeker CAMPUS Vorselaar Domein Lerarenopleiding Bachelor

Nadere informatie

Actiegroep diversiteit. Van taalscreening naar taalbegeleiding.

Actiegroep diversiteit. Van taalscreening naar taalbegeleiding. Actiegroep diversiteit. Van taalscreening naar taalbegeleiding. Taalbeleid op de korrel genomen. Dit werk is gelicenseerd onder een Creative Commons Naamsvermelding- NietCommercieel GeenAfgeleideWerken

Nadere informatie

Verplicht toetsen en bijspijkeren of eigen verantwoordelijkheid? De basisvaardigheden Nederlands van eerstejaars VU-studenten

Verplicht toetsen en bijspijkeren of eigen verantwoordelijkheid? De basisvaardigheden Nederlands van eerstejaars VU-studenten 7.Taalbeleid hoger onderwijs Ronde 8 Marloes van Beersum & Eline van Straalen Taalcentrum-VU, Vrije Universiteit Amsterdam Contact: mvanbeersum@taalcentrum-vu.nl evanstraalen@taalcentrum-vu.nl Verplicht

Nadere informatie

Van taalexpert naar taalcoach Onderzoek naar de positie van de (aankomende) docent Nederlands

Van taalexpert naar taalcoach Onderzoek naar de positie van de (aankomende) docent Nederlands Van taalexpert naar taalcoach Onderzoek naar de positie van de (aankomende) docent Nederlands Mieke Lafleur Johanna van der Borden Studiedag Mbo Taalcoachacademie 21 september 2012 Programma 13.15-13.20

Nadere informatie

TAALBELEID. Het geheel is meer dan de som van delen.

TAALBELEID. Het geheel is meer dan de som van delen. TAALBELEID Het geheel is meer dan de som van delen. Inhoud 1. Algemeen kader en doelstellingen van het project 2. Het proces: betrokken partners, werkwijze 3. Beschrijving van de "resultaten" en de implementatie

Nadere informatie

BIJ DIE WERELD WIL IK HOREN! HANS ROMKEMA 3 MAART 2010, DEN HAAG

BIJ DIE WERELD WIL IK HOREN! HANS ROMKEMA 3 MAART 2010, DEN HAAG BIJ DIE WERELD WIL IK HOREN! HANS ROMKEMA 3 MAART 2010, DEN HAAG STUDENTEN DOEN UITSPRAKEN OVER DE ACADEMISCHE WERELD, HET VAKGEBIED EN HET BEROEPENVELD.. onderzoek niet zo saai als ik dacht werken in

Nadere informatie

COACHING EN DIVERSITEIT. Infosessie 2 mei 2017

COACHING EN DIVERSITEIT. Infosessie 2 mei 2017 COACHING EN DIVERSITEIT Infosessie 2 mei 2017 WAT HOOP IK TE WETEN TE KOMEN? 2 HISTORIEK Hunde, mentee Rechtsgeleerdheid 2009 Erkend vluchteling 3 VISIE Gelijke behandeling Gelijke kansen 4 UGENT IS TE

Nadere informatie

Meertaligheid als kerncomponent van internationale competentie. Lies Sercu KU Leuven

Meertaligheid als kerncomponent van internationale competentie. Lies Sercu KU Leuven Meertaligheid als kerncomponent van internationale competentie Lies Sercu KU Leuven Overzicht Meertaligheid als kerncompetentie van internationale competentie Meertaligheid in het Hoger Onderwijs Welke

Nadere informatie

DISCO : Algemene handleiding

DISCO : Algemene handleiding DISCO : Algemene handleiding DISCO het Screeningsinstrument Diversiteit en Onderwijs m.b.t. omgaan met diversiteit biedt enerzijds handvatten om maatregelen en acties die reeds genomen werden in kader

Nadere informatie

Inhoud. Met de stroom mee. 1. Wie? 2. Wat? 3. Waarom? 4. Hoe? 5. Resultaten & effecten 6. Enkele aanbevelingen pag. 2

Inhoud. Met de stroom mee. 1. Wie? 2. Wat? 3. Waarom? 4. Hoe? 5. Resultaten & effecten 6. Enkele aanbevelingen pag. 2 26-5-2016 pag. 1 Inhoud Met de stroom mee 1. Wie? 2. Wat? 3. Waarom? 4. Hoe? 5. Resultaten & effecten 6. Enkele aanbevelingen 26-5-2016 pag. 2 1. Wie? Em.Prof. Dr. Machteld De Metsenaere Promotor Mevr.

Nadere informatie

Doorlopende leerlijn taal? Dan ook in het hoger onderwijs! Conceptuele uitgangspunten voor een taalbeleid in het hoger onderwijs

Doorlopende leerlijn taal? Dan ook in het hoger onderwijs! Conceptuele uitgangspunten voor een taalbeleid in het hoger onderwijs Ronde 1/2 Frans Daems & Wilma van der Westen Universiteit Antwerpen & De Haagse Hogeschool Contact: frans.daems@ua.ac.be w.m.c.vanderwesten@hhs.nl Doorlopende leerlijn taal? Dan ook in het hoger onderwijs!

Nadere informatie

Diversiteit & taalbeleid: de rol van vakdocenten bij taalontwikkeling studenten José Beijer Faculteit Educatie/Instituut Archimedes

Diversiteit & taalbeleid: de rol van vakdocenten bij taalontwikkeling studenten José Beijer Faculteit Educatie/Instituut Archimedes Diversiteit & taalbeleid: de rol van vakdocenten bij taalontwikkeling studenten José Beijer Faculteit Educatie/Instituut Archimedes Noodkreet student Ik heb net mijn stagedossier terug gekregen wegens

Nadere informatie

Klare taal rendeert. Over het belang van een taalbeleid voor bedrijven en organisaties

Klare taal rendeert. Over het belang van een taalbeleid voor bedrijven en organisaties Klare taal rendeert Over het belang van een taalbeleid voor bedrijven en organisaties Taalbeleid: geen overbodige luxe Duidelijk en transparant taalgebruik vermijdt misverstanden, verbetert de samenwerking

Nadere informatie

Leren van binnenuit 2009-2011. KHLIM, KHLeuven, HuB, Groep T education college

Leren van binnenuit 2009-2011. KHLIM, KHLeuven, HuB, Groep T education college Leren van binnenuit Diversiteitsproject SoE 2009-2011 KHLIM, KHLeuven, HuB, Groep T education college Opzet van vandaag 1. Korte voorstelling van het project 2. Verkenning van de begeleidingsmethodiek

Nadere informatie

Didactische verantwoording. Allemaal taal. Taal en communicatie voor pedagogisch medewerkers in de kinderopvang en op de peuterspeelzaal

Didactische verantwoording. Allemaal taal. Taal en communicatie voor pedagogisch medewerkers in de kinderopvang en op de peuterspeelzaal Didactische verantwoording Allemaal taal Taal en communicatie voor pedagogisch medewerkers in de kinderopvang en op de peuterspeelzaal Jenny van der Ende Taalondersteuning bij kinderen Naast behoefte aan

Nadere informatie

NEDERLANDS VOOR ANDERSTALIGEN - S E P T E M B E R 2 0 1 5 -

NEDERLANDS VOOR ANDERSTALIGEN - S E P T E M B E R 2 0 1 5 - www.linguapolis.be nederlands@linguapolis.be tel.: +32 3 265 48 03 NEDERLANDS VOOR ANDERSTALIGEN - S E P T E M B E R 2 0 1 5 - TAALBAD 90 uur 1 maand voltijds Inschrijven kan via www.linguapolis.be. 1.

Nadere informatie

Vormingsaanbod voor universiteiten en hogescholen 2014/2015

Vormingsaanbod voor universiteiten en hogescholen 2014/2015 Vormingsaanbod voor universiteiten en hogescholen 2014/2015 Inhoud 3 Vooraf 5 Een andere kijk op spijbelen 6 Over de diepere betekenis van kinderspel 7 Kinderen hebben zo hun kijk op quality time 8 Plan

Nadere informatie

Ronde 2. Naar een taalkrachtigere lerarenopleiding. 1. Aanleiding. 2. De praktijk op school

Ronde 2. Naar een taalkrachtigere lerarenopleiding. 1. Aanleiding. 2. De praktijk op school VIJFENTWINTIGSTE CONFERENTIE HET SCHOOLVAK NEDERLANDS Ronde 2 Mieke Lafleur & Johanna van der Borden Hogeschool Utrecht / LEONED Contact: mieke.lafleur@hu.nl johanna.vanderborden@hu.nl Naar een taalkrachtigere

Nadere informatie

Taalvaardigheidsondersteuning in het hoger onderwijs

Taalvaardigheidsondersteuning in het hoger onderwijs Taalvaardigheidsondersteuning in het hoger onderwijs Annemijn Pasman, 3815501 Masterscriptie Communicatie & Organisatie Datum: 15-01 - 2016 Universiteit Utrecht Docent: prof. dr. Leo Lentz Begeleider:

Nadere informatie

Diversiteit, gelijke kansen en taalbeleid. Lenteconferentie NDN 13 mei 2011 Hilde Imberechts Xios Hogeschool Limburg

Diversiteit, gelijke kansen en taalbeleid. Lenteconferentie NDN 13 mei 2011 Hilde Imberechts Xios Hogeschool Limburg Diversiteit, gelijke kansen en taalbeleid in de lerarenopleiding l Lenteconferentie NDN 13 mei 2011 Hilde Imberechts Xios Hogeschool Limburg Kader en doelstellingen Netwerk voor de Ontwikkeling van Expertise

Nadere informatie

Programma. Presentatie: Aanleiding project en boek Inleiding boek Via knelpunten naar aanbevelingen en acties Warming up: wat doe jíj dit jaar?

Programma. Presentatie: Aanleiding project en boek Inleiding boek Via knelpunten naar aanbevelingen en acties Warming up: wat doe jíj dit jaar? Programma Presentatie: Aanleiding project en boek Inleiding boek Via knelpunten naar aanbevelingen en acties Warming up: wat doe jíj dit jaar? In groepen: Terugkoppeling uit de groepen: Cooling down: wat

Nadere informatie

Word meester in het evalu(l)eren: op weg naar een hernieuwd evaluatiebeleid

Word meester in het evalu(l)eren: op weg naar een hernieuwd evaluatiebeleid Word meester in het evalu(l)eren: op weg naar een hernieuwd evaluatiebeleid Workshop 14 mei 2014 Marie Seghers & Piet Van Avermaet (SDL) Wat mag u verwachten? Principes van breed evalueren Aan de slag

Nadere informatie

Profiel Academische Taalvaardigheid PAT

Profiel Academische Taalvaardigheid PAT Het Profiel Academische Taalvaardigheid omvat de taalvaardigheid die nodig is om op academisch niveau het Nederlands te functioneren en is de eerste plaats gericht op formele communicatie. Dit profiel

Nadere informatie

Gerealiseerd met de steun van de Vlaamse Overheid, Departement Inburgering in het kader van Managers van diversiteit. Taalgericht naar werk Inhoud I

Gerealiseerd met de steun van de Vlaamse Overheid, Departement Inburgering in het kader van Managers van diversiteit. Taalgericht naar werk Inhoud I taalgericht naar werk Over het belang van geïntegreerd vakonder wijs voor beroepsgerichte opleidingen Publicatie ontwikkeld door Linguapolis, Instituut voor Taal en Communicatie Universiteit Antwerpen

Nadere informatie

Woordenschatverwerving & taalontwikkelend lesgeven

Woordenschatverwerving & taalontwikkelend lesgeven Woordenschatverwerving & taalontwikkelend lesgeven Wilma van der Westen Project Docenten aan zet bij taal in alle vakken Utrecht 7 november 2012 Even voorstellen: Bestuurslid Het Schoolvak Nederlands HSN

Nadere informatie

Op weg naar integraal taalbeleid in hogeschool en universiteit

Op weg naar integraal taalbeleid in hogeschool en universiteit Op weg naar integraal taalbeleid in hogeschool en universiteit Frans Daems Departement Taalkunde & Instituut Onderwijs- en Informatiewetenschappen (IOIW) overzicht 1. wat is taalbeleid? 2. de dubbele rol

Nadere informatie

Tendensen bevraging docenten

Tendensen bevraging docenten Tendensen bevraging docenten Docenten werden aan de hand van een vragenlijst bevraagd. Het competentieprofiel omgaan met kansarmoede voor lerarenopleiders (zie kader) vormde hiervoor de basis, maar het

Nadere informatie

EFFECTMETING TAALBELEID. Matthijs Eijgelshoven Projectmanager taalbeleid Dienst Studentenzaken

EFFECTMETING TAALBELEID. Matthijs Eijgelshoven Projectmanager taalbeleid Dienst Studentenzaken EFFECTMETING TAALBELEID Matthijs Eijgelshoven Projectmanager taalbeleid Dienst Studentenzaken 1 STELLING 1 Als iets geen effect heeft, moet je ermee stoppen. 2 STELLING 2 Als een taalinterventie (coaching,

Nadere informatie

me nse nkennis Competentiegericht opleiden in de BIG opleidingen Getting started

me nse nkennis Competentiegericht opleiden in de BIG opleidingen Getting started me nse nkennis Competentiegericht opleiden in de BIG opleidingen Getting started Inhoud Competentiegericht opleiden 3 Doel van praktijktoetsen 4 Wijze van evalueren en beoordelen 4 Rollen 5 Getting started

Nadere informatie

Journalist worden door journalist te zijn Een motto als startpunt voor een taalbeleidverhaal aan Howest Ilse Mestdagh en Gerti Wouters

Journalist worden door journalist te zijn Een motto als startpunt voor een taalbeleidverhaal aan Howest Ilse Mestdagh en Gerti Wouters Journalist worden door journalist te zijn Een motto als startpunt voor een taalbeleidverhaal aan Howest Ilse Mestdagh en Gerti Wouters De opleiding Journalistiek in Howest gaat resoluut voor een taalbeleid

Nadere informatie

PEILPROEVEN WISKUNDE TWEEDE GRAAD ASO. 1 De resultaten

PEILPROEVEN WISKUNDE TWEEDE GRAAD ASO. 1 De resultaten PEILPROEVEN WISKUNDE TWEEDE GRAAD ASO 1 De resultaten Op 9 mei 2012 werden door de overheid de resultaten meegedeeld van de peilproeven over (een deel van) de eindtermen wiskunde van de tweede graad aso

Nadere informatie

ENGLISH LANGUAGE SUPPORT ONLINE: DE AANSLUITING TUSSEN FEEDBACK, LEERLIJNEN EN UITSTROOMEISEN

ENGLISH LANGUAGE SUPPORT ONLINE: DE AANSLUITING TUSSEN FEEDBACK, LEERLIJNEN EN UITSTROOMEISEN ENGLISH LANGUAGE SUPPORT ONLINE: DE AANSLUITING TUSSEN FEEDBACK, LEERLIJNEN EN UITSTROOMEISEN Nel de Jong / VU-NT2 Brussel, januari 2018 # Het begint met een idee English Language Support Online 1. Taalbeleid

Nadere informatie

ACADEMIEJAAR LEREN OP SCHOOL ÉN OP DE WERKPLEK. Graduaat in Maatschappelijk werk.

ACADEMIEJAAR LEREN OP SCHOOL ÉN OP DE WERKPLEK. Graduaat in Maatschappelijk werk. ACADEMIEJAAR 2019-2020 OP SCHOOL ÉN OP DE WERKPLEK Graduaat in Maatschappelijk werk www.odisee.be Graduaat in Maatschappelijk werk Werk je graag met mensen, ook als ze kwetsbaar zijn? Wil je leren om ze

Nadere informatie

Taalontwikkelend leren: de lerende student

Taalontwikkelend leren: de lerende student 3. Hoger onderwijs Ronde 6 Wilma van der Westen & Edith Alladin De Haagse Hogeschool Contact: w.m.c.vanderwesten@hhs.nl e.alladin@hhs.nl 3 Taalontwikkelend leren: de lerende student 1. Inleiding Een zwakke

Nadere informatie

BaLO welkom

BaLO welkom BaLO 2017-2018 welkom Het beste van de 3 campussen Veel ervaring opdoen Veel mogen oefenen Geleidelijke opbouw van stages Breed kijken naar het onderwijs Gebruik van competentieprofiel voor begeleiden

Nadere informatie

Taalontwikkelend lesgeven in het hoger onderwijs

Taalontwikkelend lesgeven in het hoger onderwijs Ronde 3/4 Edith Alladin & Wilma van der Westen De Haagse Hogeschool Contact: e.alladin@hhs.nl w.m.c.vanderwesten@hhs.nl Taalontwikkelend lesgeven in het hoger onderwijs 1. Inleiding Steeds meer instellingen

Nadere informatie

Taal leren denken. Taalbeleid aan de Plantijn Hogeschool Antwerpen, opleiding Orthopedagogie

Taal leren denken. Taalbeleid aan de Plantijn Hogeschool Antwerpen, opleiding Orthopedagogie Met de antwoorden op de bovenstaande vragen kunnen we studenten een beter beeld geven van de opbouw en de eisen van de opleiding en van de mogelijkheden voor maatwerk. Referenties Adviesgroep Nederlands

Nadere informatie

AANBOD. Theorielessen (vakleer) Studenten krijgen voorbeelden van passend taalgebruik in de beroepspraktijk, zoals in een klachtgesprek of offerte.

AANBOD. Theorielessen (vakleer) Studenten krijgen voorbeelden van passend taalgebruik in de beroepspraktijk, zoals in een klachtgesprek of offerte. AANBOD Theorielessen (vakleer) Studenten krijgen voorbeelden van passend taalgebruik in de beroepspraktijk, zoals in een klachtgesprek of offerte. ACTIE Theorielessen (vakleer) Verzamel voorbeelden van

Nadere informatie

Vrijstelling op grond van praktijkervaring binnen de bacheloropleiding Psychologie

Vrijstelling op grond van praktijkervaring binnen de bacheloropleiding Psychologie Vrijstelling op grond van praktijkervaring binnen de bacheloropleiding Psychologie Een vrijstelling op basis van praktijkervaring is alleen mogelijk voor vier cursussen uit de bacheloropleiding, te weten

Nadere informatie

Journalist worden door journalist te zijn. Een motto als startpunt voor een taalbeleidsverhaal uit de praktijk aan Howest

Journalist worden door journalist te zijn. Een motto als startpunt voor een taalbeleidsverhaal uit de praktijk aan Howest Ilse Mestdagh & Gerti Wouters Hogeschool West-Vlaanderen, Brugge Contact: Ilse.mestdagh@howest.be gerti.wouters@howest.be 5 Journalist worden door journalist te zijn. Een motto als startpunt voor een taalbeleidsverhaal

Nadere informatie

VITAAL Plus 1 e graad

VITAAL Plus 1 e graad VITAAL Plus 1 e graad Krachtlijnen VITAAL Plus 1 e graad 1 Bouwstenen VITAAL Plus 1 e graad DIFFERENTIATIE TAALTAKEN AUTHENTIEKE COMMUNICATIEVE SITUATIES SCHOOLTAALWOORDEN VAARDIGHEDEN REMEDIËRING INTERCULTURALITEIT

Nadere informatie

HET LOKAAL OVERLEG KINDEROPVANG

HET LOKAAL OVERLEG KINDEROPVANG Doe-pakket Kinderopvang voor iedereen Met een lokaal netwerk aan de slag om kinderopvang toegankelijker te maken in je gemeente 1 DE SOCIALE FUNCTIE VAN KINDEROPVANG De laatste jaren wordt meer aandacht

Nadere informatie

Evaluatie als hefboom voor een sterker taalbeleid

Evaluatie als hefboom voor een sterker taalbeleid Ronde 1 Riet De Vos Onze-Lieve-Vrouwcollege, Zottegem / DPB Gent Contact: riet.devos@vsko.be Evaluatie als hefboom voor een sterker taalbeleid 1. Inleiding In het Onze-Lieve-Vrouwcollege in Zottegem (campus

Nadere informatie

Congres VELOV Elementen voor de toespraak van Pascal Smet Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel Mechelen, 26 maart 2014

Congres VELOV Elementen voor de toespraak van Pascal Smet Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel Mechelen, 26 maart 2014 Congres VELOV Elementen voor de toespraak van Pascal Smet Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel Mechelen, 26 maart 2014 Nieuwe ontwikkelingen en impulsen op sociaal, cultureel,

Nadere informatie

Drie maal taal. Taal beschouwen in realistische situaties

Drie maal taal. Taal beschouwen in realistische situaties Ronde 3 Joost Hillewaere Eekhoutcentrum Contact: joost.hillewaere@kuleuven-kulak.be Drie maal taal. Taal beschouwen in realistische situaties 1. Inleiding Waarom leren kinderen taal op school? Taal heeft

Nadere informatie

THEMA 1 PREVENTIE EN REMEDIËRING VAN ONTWIKKELINGS- EN LEERACHTERSTANDEN *

THEMA 1 PREVENTIE EN REMEDIËRING VAN ONTWIKKELINGS- EN LEERACHTERSTANDEN * THEMA 1 PREVENTIE EN REMEDIËRING VAN ONTWIKKELINGS- EN LEERACHTERSTANDEN * 1. De motivatie voor ontwikkeling en leren bij de leerlingen verhogen. 2. De ontwikkeling en /of leerwinst bij elke leerling verhogen.

Nadere informatie

Studenten leren met kansarmoede omgaan

Studenten leren met kansarmoede omgaan Studenten leren met kansarmoede omgaan Op welke manier wordt hieraan gewerkt binnen de opleiding? - OF2: Module: Diversiteit - OF3: Module: Leren thuis leren Waardevolle initiatieven, maar we willen -

Nadere informatie

Competenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject

Competenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject Competenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject Deze lijst is het onderzoekresultaat van een PWO-traject binnen de lerarenopleidingen van de KAHO Sint-Lieven,

Nadere informatie

Talige startcompetenties Hoger Onderwijs

Talige startcompetenties Hoger Onderwijs Talige startcompetenties Hoger Onderwijs Making a difference 23 maart 2010 Wilma van der Westen Voorzitter Nederlands / Vlaams Taal als voorwaarde voor studiesucces Instrument voor de verwerving van kennis

Nadere informatie

Schrijven en leren op de pabo en de basisschool. Zomerschool Lopon2 28 augustus 2014 Mieke Smits

Schrijven en leren op de pabo en de basisschool. Zomerschool Lopon2 28 augustus 2014 Mieke Smits Schrijven en leren op de pabo en de basisschool Zomerschool Lopon2 28 augustus 2014 Mieke Smits Onderwerpen Schrijven op de lerarenopleiding en de basisschool De kracht van schrijven voor het leren en

Nadere informatie

ZER Informatica. Programma-evaluatie. Resultaten programma-evaluatie. 5 enquêtes:

ZER Informatica. Programma-evaluatie. Resultaten programma-evaluatie. 5 enquêtes: ZER Informatica Resultaten programma-evaluatie Programma-evaluatie 5 enquêtes: - Overgang secundair onderwijs universiteit - Studenten die niet aan examens deelnamen / met hun opleiding stopten - Evaluatie

Nadere informatie

KPB Activerende didactiek

KPB Activerende didactiek 2014-2015 Cursuscode Cohort 2012: LGWKAD40P2 Cohort 2013: LGWKAD01P2 Cohort 2014: LGWKAD01P2 1 Inhoudsopgave Inleiding 3 Werken aan competenties 3 Praktijkopdracht activerende didactiek 3 Bijlage 1: Beoordelingsformulier

Nadere informatie

2. Werking van de beleidscel Diversiteit en Gender, UGent. Gesprek met Hanneke Pyck, Sigried Lievens en Katrien De Bruyn, beleidsmedewerkers

2. Werking van de beleidscel Diversiteit en Gender, UGent. Gesprek met Hanneke Pyck, Sigried Lievens en Katrien De Bruyn, beleidsmedewerkers Diversiteit BELEID 2. Werking van de beleidscel Diversiteit en Gender, UGent Gesprek met Hanneke Pyck, Sigried Lievens en Katrien De Bruyn, beleidsmedewerkers De UGent heeft ervoor gekozen om het diversiteitsbeleid

Nadere informatie

Taaldoelen in alle vakken: van taalontwikkelend vakonderwijs naar competentiegericht onderwijs

Taaldoelen in alle vakken: van taalontwikkelend vakonderwijs naar competentiegericht onderwijs Ronde 7 Jan Lecocq & Nadja Gilissen GO!Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap Contact: Jan.lecocq@g-o.be Nadja.gilissen@g-o.be Taaldoelen in alle vakken: van taalontwikkelend vakonderwijs naar competentiegericht

Nadere informatie