Alles over studiefinanciering Voor studenten en afgestudeerden

Transcriptie

1 Alles over studiefinanciering Voor studenten en afgestudeerden

2 Inleiding Studeren kost geld. Met studiefinanciering is het mogelijk om de opleiding of studie van je keuze te volgen. Wil je studiefinanciering aanvragen, ontvang je al studiefinanciering of moet je een studieschuld terugbetalen? Dan heb je te maken met de Dienst Uitvoering Onderwijs, kort gezegd: DUO. Want DUO voert de Wet op de studiefinanciering uit voor het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. DUO bestaat sinds 1 januari Tot die tijd waren we nog de Informatie Beheer Groep. Wat is studiefinanciering? Hoeveel geld kun je krijgen? Hoe kun je het aanvragen? In dit boekje Alles over studiefinanciering vind je antwoord op deze vragen. Ook vind je informatie over het studentenreisproduct, lenen bij DUO, het wijzigen of stoppen van je studiefinanciering en over het terugbetalen van je studieschuld. Kortom: dit boekje biedt je veel informatie over studiefinanciering. Toch kan het zijn dat je het antwoord op jouw vraag niet kunt vinden. Kijk dan op Op de site van DUO vind je namelijk nog meer informatie over alle regelingen die DUO uitvoert. Bovendien kun je op de site inloggen met je DigiD. Je kunt dan online je studiefinanciering aanvragen, bekijken en wijzigen. Snel en makkelijk. 2

3 Inhoud Studie financiering. Wat is het? 1.1 Wat is studiefinanciering? Basisbeurs Aanvullende beurs Studentenreisproduct Lening Collegegeldkrediet (voor hbo en universiteit) Als je een kind verzorgt Voorwaarden voor studiefinanciering Prestatiebeurs Omzetting prestatiebeurs Bedragen 16 Studentenreisproduct 2.1 Studentenreisproduct Studentenreisproduct is lening Je abonnement ophalen Wisselen OV-chipkaart kwijt of gestolen Stopzetten (of niet ophalen) Te laat stopgezet Vergoeding extra reiskosten Studentenreisproduct en buitenland 21 Jouw gegevens 3.1 DUO en jouw gegevens Mijn DUO DigiD Hoe werkt het? Digitale berichten 24 Studiefinanciering aanvragen 4.1 Wanneer en hoe aanvragen? Toeslag aanvragen Geld tussen twee studies aanvragen Aanvragen studiefinanciering voor een buitenlandse opleiding Aanvragen collegegeldkrediet voor EU/EER-studenten 29

4 Bijverdienen 5.1 Bijverdiengrens Wat telt mee? Wat telt niet mee? Als je te veel bijverdient Controleren bijverdiensten 34 Studie financiering in het buitenland 6.1 Tijdelijk naar het buitenland Volledige mbo-opleiding in het buitenland Volledige studie aan hbo of universiteit in het buitenland Studieresultaten in het buitenland 40 Studiefinanciering voor niet-nederlanders 7.1 Geen Nederlander en ook geen burger van de Europese Unie? Geen Nederlander maar wel een burger van de Europese Unie? 43 Studiefinanciering voor Aruba, Curaçao, Sint Maarten of Caribisch Nederland 8.1 Aanvragen studiefinanciering Als je studiefinanciering ontvangt Studieschuld aflossen 47 Uitzonderingen 9.1 Stoppen in het eerste jaar Problemen met je ouders Inkomen ouders gedaald Prestatiebeurs bij handicap of ziekte Collegegeldkrediet voor EU/EER-studenten 54 Studiefinanciering wijzigen 10.1 Wijzigingen doorgeven 56 Studiefinanciering stopzetten 11.1 Stoppen met je opleiding Stopzetten wegens bijverdienen Diploma behaald 60

5 Lenen en terugbetalen 12.1 Studieschuld aflossen Rentepercentage Betaalwijze tijdens aflosfase Extra aflossen Schuld studentenreisproduct betalen Te veel studiefinanciering ontvangen Kwijtschelden schuld 67 Studiefinanciering: controles 13.1 Waarom controles? Welke controles 71 Bezwaar & beroep of klachten 14.1 Bezwaar maken In beroep gaan Voorlopige voorziening Klachten over de dienstverlening 78 Over de Dienst Uitvoering Onderwijs 15.1 Wie is DUO? Wat doet DUO? Heb je vragen? Contactgegevens 82

6 1 Studiefinanciering Wat is het? Als je een mbo-opleiding volgt en ouder dan 18 bent of als je studeert aan hbo of universiteit, kun je meestal studiefinanciering krijgen. Dat is zo geregeld in de Wet studiefinanciering (WSF 2000). 6

7 1.1 Wat is studiefinanciering? Studiefinanciering bestaat uit: basisbeurs aanvullende beurs studentenreisproduct lening collegegeldkrediet (alleen hoger onderwijs). Studenten in het mbo (alleen niveau 3 en 4), in het hbo én aan de universiteit vallen onder de prestatiebeurs. Dat betekent dat je binnen tien jaar een diploma moet behalen, anders moet je de basisbeurs, de aanvullende beurs en het studentenreisproduct terugbetalen. De prestatiebeurs geldt niet voor mbo-studenten die niveau 1 of 2 doen en voor mbo-studenten die vóór 1 augustus 2005 al studiefinanciering voor een mbo-opleiding kregen. 1.2 Basisbeurs Iedereen die recht heeft op studiefinanciering, krijgt een basisbeurs. Voor de meeste studenten is de basisbeurs een onderdeel van de prestatiebeurs. Lees meer over de prestatiebeurs op pagina 13. Als je uitwonend bent, is je basisbeurs hoger dan wanneer je bij je ouders woont. Dat is logisch, want je hebt dan ook te maken met meer kosten. Verzorg jij (als student) een kind voor wie je aanspraak kunt maken op kinderbijslag? Dan kun je misschien een toeslag op je basisbeurs krijgen. Meer hierover vind je op pagina Aanvullende beurs Naast de basisbeurs kun je een aanvullende beurs aanvragen. Net als de basisbeurs is de aanvullende beurs voor de meeste studenten een onderdeel van de prestatiebeurs. Op pagina 13 kun je meer lezen over de prestatiebeurs. Hoe werkt het? De aanvullende beurs is afhankelijk van het inkomen van je ouders. Als je een aanvullende beurs hebt aangevraagd, dan stuurt DUO jou twee formulieren Opgave oudergegevens. De formulieren zijn bestemd voor je ouders: een voor je vader en een voor je moeder. Op die formulieren moeten je ouders hun burgerservicenummer (BSN) invullen. DUO vraagt dan de inkomensgegevens van je ouders op bij de Belastingdienst. Voor de aanvullende beurs van 2011 kijkt DUO naar het inkomen van Je ouders kunnen met de rekenhulp Ouderbijdrage op zelf hun ouderbijdrage uitrekenen. 7

8 Voor je aanvullende beurs wordt gekeken naar de gegevens van je natuurlijke vader en moeder. Dit zijn de vader en moeder die bij de burgerlijke stand als jouw ouders geregistreerd staan. Ook een adoptiefouder geldt als natuurlijke ouder. Een pleeg- of stiefouder geldt niet als natuurlijke ouder. Of je in aanmerking komt voor een aanvullende beurs, hangt niet alleen af van het inkomen van je ouders maar ook van: de eventuele studieschuld die je ouders nog terugbetalen het aantal broers en zussen die ook een aanvullende beurs ontvangen andere kinderen die je ouders verzorgen. Ouderbijdrage Nadat wij de formulieren van je ouders binnen hebben en nadat wij hun inkomensgegevens van de Belastingdienst hebben gekregen, krijgen je ouders een bericht. Op dat bericht staat het bedrag dat zij op grond van hun inkomen kunnen bijdragen aan jouw studie. Je ouders zijn niet verplicht deze ouderbijdrage aan jou te betalen. De ouderbijdrage kun je niet als aanvullende beurs krijgen, maar wel als lening. Je ouders krijgen geen informatie over de hoogte van jouw aanvullende beurs. Jij krijgt geen informatie over het inkomen van je ouders. Je krijgt wel een bericht over je aanvullende beurs. Inkomen gedaald? Is het inkomen van je ouders na 2009 gedaald? Dan kunnen zij DUO verzoeken om van een ander inkomensjaar uit te gaan. Meer informatie hierover vind je op pagina 51. Buitenlands inkomen Als je ouders op het formulier Opgeven oudergegevens hebben aangegeven dat ze inkomen buiten Nederland ontvangen, krijgen ze allebei een formulier Ontbrekende oudergegevens met vragen over hun inkomen. Deze formulieren moeten je ouders met bewijsstukken terugsturen. Ieder jaar krijgen je ouders nieuwe formulieren toegestuurd. Je ouders kunnen jou ook machtigen om de formulieren in te vullen. Wil je meer weten hierover? Lees dan de folder Ouders met een inkomen buiten Nederland. Hebben je ouders inkomen op Aruba, Curaçao, Sint Maarten of in Caribisch Nederland? Dan kunnen zij gebruikmaken van een automatische gegevensuitwisseling tussen DUO en de belastingdienst op het eiland. Hiervoor moeten je ouders de belastingdienst machtigen met een formulier van DUO (een Verklaring inkomstenbelasting voor belastingplichtigen Aruba, Curaçao, Sint Maarten of in Caribisch Nederland, verkrijgbaar bij de belastingdienst op het eiland). 1.4 Studentenreisproduct Het studentenreisproduct is een onderdeel van je studiefinanciering. Je hebt recht op het studentenreisproduct zolang je recht hebt op studiefinanciering. Het studentenreisproduct 8

9 is geldig in trein, bus, metro en tram. Je kunt kiezen tussen een week- of weekendabonnement. Het studentenreisproduct valt voor de meeste studenten onder de prestatiebeurs, net zoals de basisbeurs en de aanvullende beurs. Meer informatie over de prestatiebeurs vind je op pagina 13. Meer informatie over het studentenreisproduct vind je in hoofdstuk Lening Je kunt bovenop je basisbeurs en aanvullende beurs een lening afsluiten bij DUO. Je kunt het maximale bedrag aanvragen, maar je kunt ook minder lenen. Maar voordat je gaat lenen: bedenk dat je de lening altijd moet terugbetalen. Een lening: staat los van je studieresultaten hoef je pas na je studie terug te betalen. Over de lening betaal je rente. In 2011 is dit 1,5 procent op jaarbasis. Wil je meer informatie over het terugbetalen van je lening na je studie, lees dan hoofdstuk 12. 9

10 Leenfase Als je geen recht meer hebt op de prestatiebeurs, maar nog wel als voltijdstudent staat ingeschreven bij je opleiding, kun je nog drie jaar lenen. We noemen deze periode ook wel de leenfase. In de leenfase mag je in 2011 per maand maximaal 853,16 lenen. Minder lenen mag natuurlijk ook. Je kunt er ook voor kiezen om nul euro te lenen in de leenfase, je hebt dan een nullening. Je hebt dan wél recht op het studentenreisproduct. Hoeveel schuld bouw je op? Als je inlogt op onze site, kun je precies zien hoe hoog je schuld is. Bovendien kun je daar het bedrag van je lening wijzigen of doorgeven dat je je lening wilt stopzetten. Op vind je handige rekenhulpen waarmee je kunt uitrekenen hoe hoog je schuld is na afloop van je opleiding. Op de berichten die je van DUO ontvangt kun je ook zien hoe hoog je schuld is. Rente DUO berekent rente over het bedrag dat je leent. Voor 2011 is de rente 1,5 procent op jaarbasis. De rente gaat lopen vanaf de maand die volgt op de maand waarin je de lening (of prestatiebeurs) op je rekening krijgt. Zolang je een opleiding volgt en recht hebt op studiefinanciering, wordt het rentepercentage elk kalenderjaar door de overheid vastgesteld. Zodra je geen studiefinanciering meer ontvangt, wordt het rentepercentage steeds voor vijf jaar vastgesteld. Deze rentepercentages vind je op Collegegeldkrediet (voor hbo en universiteit) Volg je een opleiding aan hbo of universiteit? Dan kun je naast de gewone lening ook een lening aanvragen voor het betalen van je collegegeld. Deze lening wordt collegegeldkrediet genoemd en is een onderdeel van de studiefinanciering. Je kunt het gelijk met je prestatiebeurs en eventuele lening aanvragen. Het collegegeldkrediet wordt per maand uitbetaald. Na je studie betaal je het geleende bedrag terug onder dezelfde voorwaarden als het terugbetalen van een studieschuld. Hoeveel collegegeldkrediet? Hoeveel collegegeldkrediet je kunt aanvragen, hangt af van het soort collegegeld dat je moet betalen. Je onderwijsinstelling bepaalt welk soort collegegeld je moet betalen: wettelijk of instellingscollegegeld. Als je wettelijk collegegeld moet betalen, kun je in het studiejaar per maand maximaal 139,33 lenen; in het studiejaar is dat maximaal 142,75. Moet je instellingscollegegeld betalen, dan kun je in elk geval 139,33 per maand lenen in het studiejaar en 142,75 in het studiejaar Als het instellingscollegegeld hoger is dan het wettelijk collegegeld, kun je meer lenen. Je kunt nooit meer lenen dan je 10

11 aan collegegeld moet betalen. Bovendien geldt voor het instellingscollegegeld dat je maximaal vijf keer het bedrag aan wettelijk collegegeld kunt aanvragen. Wil je weten of je wettelijk collegegeld of instellingscollegegeld moet betalen én hoe hoog het bedrag is? Kijk dan op of vraag dit na bij je onderwijsinstelling. 1.7 Als je een kind verzorgt Studeer je en verzorg je (alleen of met een partner) een kind? Dan kun je bovenop je basis beurs een toeslag krijgen. De toeslag is voor de meeste studenten een onderdeel van de prestatiebeurs. Er zijn twee toeslagen: de eenoudertoeslag en de partnertoeslag. Eenoudertoeslag Je kunt de eenoudertoeslag aanvragen als je studiefinanciering ontvangt en zonder partner een kind jonger dan 18 jaar verzorgt. Je moet voor dit kind aanspraak kunnen maken op kinderbijslag. In 2011 bedraagt de eenoudertoeslag 445,93 per maand. Heb je geen recht meer op de prestatiebeurs en kun je alleen nog maar lenen? In dat geval kun je ook de eenoudertoeslag lenen. Partnertoeslag Je kunt de partnertoeslag aanvragen als je studiefinanciering ontvangt en samen met een partner een kind jonger dan 12 jaar verzorgt. Jij of je partner moet voor dit kind wel aanspraak kunnen maken op kinderbijslag. Het inkomen van je partner mag over 2011 niet hoger zijn dan 8.807,73. Het gaat dan om het verzamelinkomen of belastbaar loon. Als je partner studeert en daarvoor studiefinanciering ontvangt of recht heeft op studiefinanciering, heb je geen recht op de partnertoeslag. Een partner is iemand: met wie je getrouwd bent of met wie je een geregistreerd partnerschap bent aangegaan en van wie je niet duurzaam gescheiden leeft óf met wie je op hetzelfde adres woont en met wie je duurzaam een gezamenlijke huishouding voert, maar met wie je niet getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap bent aangegaan. Ouders worden niet als partner beschouwd. Een broer of zus wel wanneer je met hem of haar op een ander adres woont dan dat van je ouders. Is je partner geen Nederlander en ook niet afkomstig uit een EU/EER-land of Zwitserland, dan moet hij of zij rechtmatig in Nederland verblijven. Dat betekent dat hij of zij een geldige verblijfsvergunning moet hebben of een bewijs van de Immigratie en Naturalisatiedienst (IND) dat hij of zij in afwachting van een vergunning rechtmatig in Nederland mag verblijven. In 2011 bedraagt de partnertoeslag 557,27 per maand. Heb je geen recht meer op de prestatiebeurs en kun je alleen nog lenen? Dan kun je de partnertoeslag ook lenen. 11

12 1.8 Voorwaarden voor studiefinanciering Om studiefinanciering te krijgen, moet je aan bepaalde voorwaarden voldoen. Lees hierna waaraan je moet voldoen als je studiefinanciering wilt aanvragen voor een opleiding in het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) of het hoger onderwijs (hbo of universiteit). Je recht op studiefinanciering is ook afhankelijk van hoeveel je naast je studie bijverdient. Lees daarom hoofdstuk 5 over bijverdienen. Voorwaarden voor het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) Je hebt recht op studiefinanciering voor het middelbaar beroepsonderwijs als je aan de volgende voorwaarden voldoet: Je bent 18 jaar of ouder. Je bent jonger dan 30 op het moment dat je studiefinanciering aanvraagt én op het moment dat je er voor het eerst recht op hebt. Je volgt een voltijds beroepsopleidende leerweg van minimaal een jaar in het beroepsonderwijs: - niveau 1 assistentenopleiding - niveau 2 basisberoepsopleiding - niveau 3 vakopleiding - niveau 4 middenkaderopleiding of specialistenopleiding. Je hebt de Nederlandse nationaliteit. Heb je niet de Nederlandse nationaliteit, dan kun je soms toch in aanmerking komen voor studiefinanciering. Lees voor meer informatie hoofdstuk 7 of raadpleeg het nationaliteitenschema op Voorwaarden voor hbo of universiteit Je hebt recht op studiefinanciering voor het hoger onderwijs als je aan de volgende voorwaarden voldoet: Je bent jonger dan 30 op het moment dat je studiefinanciering aanvraagt én op het moment dat je er voor het eerst recht op hebt. Je volgt een voltijdse of duale opleiding in het hoger onderwijs. Je hebt de Nederlandse nationaliteit. Heb je niet de Nederlandse nationaliteit, dan kun je soms toch in aanmerking komen voor studiefinanciering. Lees voor meer informatie hoofdstuk 7 of raadpleeg het nationaliteitenschema op prestatiebeurs > basisbeurs + studentenreisproduct > aanvullende beurs lening (naar keuze) collegegeldkrediet (naar keuze, alleen voor hbo en universiteit) 12

13 1.9 Prestatiebeurs Zoals de naam al zegt, moet je presteren voor de prestatiebeurs. De prestatiebeurs bestaat uit: de basisbeurs de aanvullende beurs het studentenreisproduct. De prestatiebeurs krijg je eerst in de vorm van een lening. Haal je binnen tien jaar je diploma dan wordt je prestatiebeurs omgezet in een gift. Anders moet je de prestatiebeurs terugbetalen. Diplomatermijn De termijn van tien jaar gaat in op het moment dat je voor het eerst de prestatiebeurs ontvangt. We noemen deze termijn de diplomatermijn. Je moet je recht op studiefinanciering overigens wel opnemen binnen tien jaar nadat je voor het eerst studiefinanciering hebt ontvangen. Doe je dat niet, dan heb je na deze tien jaar geen recht meer op studiefinanciering, ook al heb je nog geen vier jaar prestatiebeurs of drie jaar lening verbruikt. Je studiefinanciering stopt automatisch na tien jaar nadat je voor het eerst studiefinanciering hebt ontvangen. We noemen deze termijn de opnametermijn. Je hebt voor het mbo en voor hbo/universiteit apart een opnametermijn van tien jaar. Middelbaar beroepsonderwijs (mbo) Als je een opleiding gaat volgen op niveau 3 of 4 ontvang je de eerste vier jaar een prestatiebeurs. Je ontvangt deze prestatiebeurs eerst als een lening. Dat geldt niet voor de aanvullende beurs in de eerste twaalf maanden: deze is een gift. Als je binnen tien jaar (de diplomatermijn) je diploma haalt op minstens niveau 3 of 4, hoef je de basisbeurs, eventuele aanvullende beurs en je (vergoeding voor het) studentenreisproduct niet terug te betalen. Haal je geen diploma, dan moet je de prestatiebeurs wel terugbetalen. De diplomatermijn voor het mbo gaat van start met ingang van de maand waarin je voor het eerst prestatiebeurs voor het mbo toegekend krijgt. De prestatiebeurs geldt niet voor: mbo-studenten die vóór 1 augustus 2005 al studiefinanciering kregen mbo-studenten die een beroepsopleiding op niveau 1 of 2 volgen. Als je niet onder de prestatiebeurs valt, zijn de basisbeurs, de aanvullende beurs en het studentenreisproduct altijd een gift. Daarnaast kun je nog een bedrag lenen. Deze lening moet je altijd terugbetalen. Specialistenopleiding Ga je na je vak- of middenkaderopleiding een specialistenopleiding van één of twee jaar volgen? En heb je je vier jaar recht op prestatiebeurs verbruikt? Dan krijg je hiervoor maximaal twee jaar extra prestatiebeurs. Haal je een diploma voor de specialistenopleiding, dan wordt deze extra prestatiebeurs omgezet in een gift. 13

14 Dubbele inschrijving mbo Als je bij je mbo-opleiding staat ingeschreven voor een opleiding op niveau 1 of 2 en tegelijkertijd ook voor niveau 3 of 4, dan ontvang je op grond van de hogere opleiding studiefinanciering; je ontvangt dus een prestatiebeurs. Dit geldt ook wanneer je tegelijkertijd staat ingeschreven aan een opleiding op niveau 3 of 4 én aan een hogere beroepsopleiding of universiteit. Je krijgt dan een prestatiebeurs voor het hoger onderwijs. Geen recht meer Wil je een opleiding op niveau 1 en 2 volgen nadat je al 48 maanden prestatiebeurs hebt ontvangen voor niveau 3 of 4? Dan krijg je geen studiefinanciering meer. Na mbo naar hbo Ga je na het mbo naar het hbo? Je hebt dan voor het mbo en het hbo apart een diplomatermijn van tien jaar. Je diplomatermijn voor het hbo begint op het moment dat je voor het eerst recht hebt op de prestatiebeurs voor het hbo. Hbo of universiteit Als je gaat studeren aan een universiteit of hogeschool krijg je studiefinanciering voor de officiële duur van je studie plus drie jaar. Dat betekent dat je voor een vierjarige studie in totaal maximaal zeven jaar studiefinanciering krijgt. De eerste vier jaar ontvang je een prestatiebeurs. De laatste drie jaar kun je alleen nog lenen. Volg je een langere studie, dan is de cursusduur langer en kun je dus langer een prestatiebeurs ontvangen. Voor geneeskunde (een zesjarige studie) ontvang je bijvoorbeeld in totaal maximaal negen jaar studiefinanciering: zes jaar prestatiebeurs plus drie jaar lening. De diplomatermijn is wél voor alle studies tien jaar. In sommige situaties krijg je extra prestatiebeurs. Meer informatie hierover vind je op De prestatiebeurs krijg je eerst in de vorm van een lening. Haal je binnen tien jaar een diploma op ten minste hbo-niveau? Dan wordt je prestatiebeurs omgezet in een gift. Anders moet je de prestatiebeurs terugbetalen. Een uitzondering is de aanvullende beurs in de eerste vijf maanden: deze is altijd een gift. Lerarenopleiding Heb je een opleiding in het hoger onderwijs afgerond met een diploma en ga je daarna een lerarenopleiding doen? Je kunt dan in aanmerking komen voor een jaar extra prestatiebeurs. Meer informatie over de voorwaarden vind je op 14

15 De feiten op een rijtje De prestatiebeurs is in eerste instantie een lening. Heb je binnen tien jaar je diploma behaald? Dan wordt de prestatiebeurs een gift. Heb je je diploma niet (op tijd) behaald? Dan moet je de prestatiebeurs én het studenten reisproduct (met rente) terugbetalen. Leen je extra, bovenop je (prestatie)beurs? Dit moet je altijd terugbetalen. Een collegegeldkrediet moet je altijd terugbetalen na je studie. Als je leent bij DUO, moet je ook rente betalen. Geen recht meer Wil je een mbo-opleiding volgen nadat je al 48 maanden prestatiebeurs hebt ontvangen voor een opleiding aan hbo of universiteit? Dan krijg je geen studiefinanciering meer Omzetting prestatiebeurs Het aantal jaren prestatiebeurs dat na het behalen van je diploma wordt omgezet in een gift, is afhankelijk van de waarde van je diploma. Mbo Als je een mbo-diploma haalt op niveau 3 of hoger, wordt je hele prestatiebeurs voor het mbo omgezet in een gift. Hbo en universiteit Als je binnen de diplomatermijn een diploma haalt voor een vierjarige studie (een studie van 240 studiepunten) dan zetten we vier jaar prestatiebeurs om in een gift. Heb je een diploma behaald voor een driejarige studie (180 studiepunten), dan zetten we drie jaar prestatiebeurs om in een gift. In de maand januari nadat we je diploma geregistreerd hebben, krijg je van ons een bericht waarin staat welk deel van je prestatiebeurs is omgezet in een gift. Let op: In sommige gevallen bepalen we bij een buitenlandse opleiding pas op basis van het behaalde diploma hoeveel van de toegekende prestatiebeurs we omzetten in een gift. Meer hierover kun je lezen op pagina

16 1.11 Bedragen In de tabellen hieronder kun je zien hoeveel je kunt krijgen. Alle genoemde bedragen zijn maximaal. Middelbaar beroepsonderwijs Maandbedragen januari t/m juli 2011 Studiefinanciering thuiswonend uitwonend Basisbeurs 75,39 246,00 Aanvullende beurs 308,40 328,33 Lenen 164,21 164,21 Maandbedragen augustus t/m december 2011 Studiefinanciering thuiswonend uitwonend Basisbeurs 75,39 246,00 Aanvullende beurs 309,40 329,33 Lenen 164,21 164,21 Hbo en universiteit Maandbedragen januari t/m augustus 2011 Studiefinanciering thuiswonend uitwonend Basisbeurs 95,61 266,23 Aanvullende beurs 221,00 240,92 Lenen 287,54 287,54 Collegegeldkrediet wettelijk collegegeld 139,33 139,33 Maandbedragen september t/m december 2011 Studiefinanciering thuiswonend uitwonend Basisbeurs 95,61 266,23 Aanvullende beurs 222,84 242,76 Lenen 285,70 285,70 Collegegeldkrediet wettelijk collegegeld 142,75 142,75 Maximaal maandbedrag in de leenfase januari t/m december 2011 Maximaal maandbedarg thuiswonend uitwonend Lenen 853,16 853,16 16

17 2 Studentenreisproduct Onderdeel van je studiefinanciering is het studentenreisproduct. Je hebt recht op het studenten reisproduct zolang je recht hebt op studiefinanciering. Je reist gratis of voordelig in trein, bus, metro of tram. Je kunt kiezen tussen een week- en een weekendabonnement. 17

18 2.1 Studentenreisproduct Zolang je recht hebt op studiefinanciering, kun je gratis of met korting reizen met het openbaar vervoer. Dat geldt ook als je alleen nog kunt lenen. Je kunt kiezen voor een weekabonnement of een weekendabonnement. Elk abonnement heeft zijn eigen voordelen. Weekabonnement vrij reizen van maandag uur tot zaterdag uur (behalve op feestdagen en van 16 juli uur tot 16 augustus uur) vrij reizen op vrijdag 22 april (Goede Vrijdag) korting van zaterdag uur tot maandag uur korting op feestdagen van uur tot uur de volgende dag korting van 16 juli uur tot 16 augustus uur. Weekendabonnement vrij reizen van vrijdag uur tot maandag uur vrij reizen op feestdagen van uur tot uur de volgende dag vrij reizen vanaf uur op donderdag 21 april, vrijdag 29 april, woensdag 4 mei en woensdag 1 juni korting op maandag vanaf uur, op dinsdag tot en met donderdag vanaf uur en op vrijdag van tot uur. Korting korting op alle binnenlandse treinreizen, Interliner en Q-liner korting op alle binnenlandse treinreizen voor maximaal drie personen die met je meereizen (door de week na uur, in het weekend, op feestdagen en in juli en augustus de hele dag) goedkoper reizen met de bus, metro of tram voor bepaalde treinen en bussen kan een toeslag gelden. Feestdagen in januari (nieuwjaarsdag), 22 april (Goede Vrijdag), 25 april (tweede paasdag), 30 april (Koninginnedag), 5 mei (Bevrijdingsdag), 2 juni (Hemelvaartsdag), 13 juni (tweede pinksterdag), 25 en 26 december (kerst). Kijk voor meer informatie over het reizen met korting op 18

19 2.2 Studentenreisproduct is lening Heb je een prestatiebeurs, dan valt ook je studentenreisproduct onder de regels van de prestatiebeurs. Dat betekent dat je een schuld opbouwt. Ook als je een OV-vergoeding, een compensatiebedrag of schadevergoeding ontvangt, moet je aan de prestatienorm voldoen. Je ziet dit terug als lening op je berichten over studiefinanciering. De schuld is voorlopig. Haal je je diploma binnen tien jaar, dan wordt de schuld omgezet in een gift. Haal je je diploma niet binnen tien jaar, dan moet je alsnog betalen voor je studentenreisproduct. Daarom kun je er altijd voor kiezen om je abonnement niet op te halen bij de automaat. 2.3 Je abonnement ophalen Wil je gratis of met korting reizen, dan moet je zelf je studentenreisproduct ophalen bij een ophaalautomaat. Kijk op voor een automaat bij jou in de buurt. Je kunt je abonnement ophalen vanaf twee weken voordat je recht op studiefinanciering ingaat. Je kunt er dan vanaf de ingangsdatum van je studiefinanciering meteen mee reizen. We zetten automatisch een weekabonnement voor je klaar. 19

20 2.4 Wisselen Als je liever een ander abonnement hebt, kun je van abonnement wisselen. Ga via naar de informatie over studiefinanciering en log in op Mijn DUO. Je kunt per jaar maximaal twee keer van abonnement wisselen. Wisselen is gratis. Je moet je nieuwe abonnement binnen zes weken ophalen bij de ophaalautomaat. Als je de wissel bij de automaat hebt opgehaald, reis je direct met je nieuwe abonnement. Je kunt niet van abonnement wisselen tussen 1 mei en 1 september. Kijk op voor de dichtstbijzijnde ophaalautomaat. 2.5 OV-chipkaart kwijt of gestolen Bel zo snel mogelijk met de Klantenservice OV-chipkaart: ( 0,10 p/m) als je je OV-chipkaart kwijt bent of als de kaart gestolen is. Je oude kaart wordt direct geblokkeerd. De medewerker informeert je over de vervolgstappen. Je krijgt in elk geval zo snel mogelijk een vervangende kaart. 2.6 Stopzetten (of niet ophalen) In de volgende situaties heb je geen recht (meer) op een studentenreisproduct: Je stopt met je studie. Je hebt je maximale studiefinancieringsrechten verbruikt. Je gaat een nieuwe studie doen waarvoor je geen recht hebt op studiefinanciering. Je hebt geen recht meer op studiefinanciering omdat je te veel bijverdient. Je moet je studentenreisproduct dan stopzetten. Je bent zelf verantwoordelijk voor het op tijd stopzetten van je studentenreisproduct. Je krijgt hierover geen bericht. Zet je reisproduct stop vóór of op de vijfde werkdag van de eerste maand waarin je geen recht meer hebt op studiefinanciering. Stopzetten doe je via Mijn DUO. Je kunt je studentenreisproduct ook telefonisch stopzetten via Uiterste stopzetdata januari, 7 februari, 7 maart, 7 april, 9 mei, 8 juni, 7 juli, 5 augustus, 7 september, 7 oktober, 7 november, 7 december. 20

21 2.7 Te laat stopgezet Zet je je studentenreisproduct te laat stop, dan kost je dat 68,- per halve kalendermaand. Die halve maand gaat in na de vijfde werkdag van de eerste kalendermaand waarin je geen recht meer hebt op studiefinanciering. Zet je je studentenreisproduct na de vijftiende stop, dan moet je 136,- betalen. Voor elke volgende halve kalendermaand, gerekend vanaf de eerste en de zestiende dag van de maand, wordt de schuld 68,- hoger. 2.8 Vergoeding extra reiskosten Soms kun je naast je studentenreisproduct een vergoeding krijgen voor extra reiskosten. Je krijgt de vergoeding als je: bij je ouders woont en minstens twaalf dagen per maand niet op tijd met het openbaar vervoer op je school of stageadres kunt komen of niet thuis kunt komen uitwonend bent en minstens twaalf dagen per maand niet op tijd met het openbaar vervoer op je stageadres kunt komen of niet thuis kunt komen bij je ouders woont en met een veerpont naar je school of stageadres gaat en daarvoor meer dan 22,69 per maand moet betalen. Gebruik het formulier Aanvraag vergoeding extra reiskosten studentenreisproduct om een vergoeding voor je extra reiskosten aan te vragen. Vraag de vergoeding aan binnen twee maanden nadat de situatie zich voor het eerst voordoet. Alleen dan krijg je de vergoeding met terugwerkende kracht. 2.9 Studentenreisproduct en buitenland Tijdelijk naar buitenland Ga je voor een verplicht onderdeel van je studie naar het buitenland, bijvoorbeeld voor een stage? Dan kun je een maandelijkse vergoeding aanvragen met het formulier Aanvraag OV-vergoeding buitenland. Dat kan ook als je alleen nog kunt lenen. Volledige studie in het buitenland Krijg je studiefinanciering voor een volledige studie in het buitenland, dan krijg je automatisch een maandelijkse vergoeding in plaats van een abonnement. Toch liever een abonnement? Log dan in op Mijn DUO of gebruik het formulier Wijzigen studentenreisproduct om een abonnement aan te vragen. Je krijgt hetzelfde abonnement dat je in de periode vóór de vergoeding al had. Heb je niet eerder een abonnement gehad, dan zetten we een weekabonnement voor je klaar. Wil je een ander abonnement? Geen probleem, wisselen kan. 21

22 3 Jouw gegevens Als je studiefinanciering aanvraagt, dan registreert DUO jouw gegevens. Je kunt deze gegevens online raadplegen. Wil je bijvoorbeeld weten wanneer je studiefinanciering is uitbetaald? Of wil je een wijziging doorgeven? Je kunt met je DigiD inloggen op Mijn DUO om je gegevens te bekijken en aan te passen. 22

23 3.1 DUO en jouw gegevens DUO gebruikt en beveiligt je persoonlijke gegevens zorgvuldig om haar wettelijke taken uit te voeren. Hierbij voldoen we altijd aan de Wet bescherming persoonsgegevens (WBP). Wil je precies weten hoe wij met jouw gegevens omgaan en op welke dienstverlening je kunt rekenen, kijk dan op Mijn DUO Via kun je inloggen op Mijn DUO. Je kunt dan online: studiefinanciering aanvragen kijken vanaf wanneer je je studentenreisproduct kunt ophalen van abonnement wisselen je eigen studiegegevens controleren kijken of je geld is overgemaakt de hoogte van je prestatiebeurs of lening wijzigen wijzigingen snel en makkelijk doorgeven: je adres, je woonsituatie, je rekeningnummer berichten van DUO bekijken bekijken hoe hoog je (eventuele) studieschuld is. Je kunt iedere dag tussen 7.00 uur en middernacht inloggen. 3.3 DigiD Om in te loggen op Mijn DUO heb je een DigiD met sms-functie nodig. DigiD (spreek uit: die-gie-dee) staat voor Digitale Identiteit. Het is een gemeenschappelijk systeem waarmee de overheid op internet je identiteit kan vaststellen. Met DigiD kun je met één inlogcode bij elektronische diensten van steeds meer overheidsinstellingen terecht. Je hebt voor Mijn DUO een DigiD met sms-functie (niveau midden) nodig. Als je de DigiD hebt aangevraagd, krijg je van DigiD een brief met daarin je gebruikersnaam en wachtwoord. Met deze gegevens kun je inloggen via DigiD in het buitenland DigiD maakt gebruik van de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA). Bij het aanvragen van je gebruikersnaam stuurt DigiD je een persoonlijke activeringscode op het huisadres (zoals je bekend bent bij de GBA). Het versturen van de activeringscode naar dit adres is onderdeel van de beveiliging van DigiD. Woon je in het buitenland, dan zijn jouw gegevens niet opgenomen in de GBA. Je kunt daarom geen DigiD inlogcode aanvragen als je in het buitenland woont. DigiD onderzoekt momenteel of het mogelijk is voor Nederlanders die in het buitenland wonen, een DigiD aan te vragen. Woon je in het buitenland en wil je iets aanvragen of wijzigen bij DUO? Gebruik dan één van onze formulieren. Je kunt de formulieren downloaden van of bestellen via onze Infolijn

24 3.4 Hoe werkt het? Door met je DigiD in te loggen op Mijn DUO kun je je gegevens bekijken en wijzigen. Gegevens die je kunt wijzigen, kun je herkennen doordat er wijzig achter staat. Als je iets wilt wijzigen, klik je op wijzig en dan wijst het zich vanzelf. Helaas kun je op dit moment nog niet alle wijzigingen digitaal doorgeven. Wijzigt er iets in je partner- of eenoudertoeslag, dan moet je dit met het formulier Eenoudertoeslag en partnertoeslag doorgeven. Wil je een wijziging met terugwerkende kracht doorgeven, dan moet je dat doen met het formulier Wijzigingen student. 3.5 Digitale berichten Je kunt ervoor kiezen om de berichten van DUO niet meer per post te krijgen, maar alleen nog digitaal. De berichten worden dan in Mijn DUO voor je klaargezet op de pagina Post. Heel veilig, omdat je eerst moet inloggen met je DigiD. Op deze manier bewaar je al je berichten van DUO handig bij elkaar. Zodra er een nieuw bericht voor je klaar staat, krijg je een van DUO. Er zit wel een tijdslimiet aan het bewaren van de berichten. Berichten worden maximaal twee jaar bewaard. Tip: sla je digitale berichten op je computer op. 24

25 4 Studiefinanciering aanvragen Wil je studiefinanciering aanvragen, doe dit dan ten minste drie maanden voor de ingangsdatum. Je regelt je aanvraag snel en makkelijk via Ga naar de informatie over studiefinan ciering en log in op Mijn DUO. 25

26 4.1 Wanneer en hoe aanvragen? Vraag minimaal drie maanden vóór de ingangsdatum studiefinanciering aan. Dit is van belang om ervoor te zorgen dat je studentenreisproduct op tijd klaarstaat. Voor verstreken maanden is geen studiefinanciering meer mogelijk. Kom je van Aruba, Curaçao, Sint Maarten of één van de eilanden van Caribisch Nederland? Lees dan ook de informatie in hoofdstuk 8. Inloggen Het aanvragen van studiefinanciering is eenvoudig. Je regelt dit snel en makkelijk door in te loggen op Mijn DUO. Om in te loggen heb je een DigiD met sms-functie nodig. Kijk voor meer informatie hierover in hoofdstuk 3. Wil je studiefinanciering aanvragen voor een opleiding in het buitenland? Lees dan 4.4. Formulier Kun of wil je geen gebruik maken van Mijn DUO, dan kun je studiefinanciering aanvragen met een formulier. DUO verwerkt een formulier minder snel dan een online aanvraag. Studiefinanciering voor het mbo vraag je aan met het formulier Aanvraag studiefinanciering 26

27 middelbaar beroepsonderwijs. Studiefinanciering voor hbo en universiteit vraag je aan met het formulier Aanvraag studiefinanciering hoger onderwijs. Deze formulieren kun je bestellen via onze Infolijn Wil je studiefinanciering aanvragen voor een opleiding in het buitenland? Lees dan 4.4. Naar het mbo? Ben je op de eerste dag van het schooljaar (1 augustus) 18 jaar of ouder? Dan moet je lesgeld betalen. Kijk op voor meer informatie. Naar hbo of universiteit? Ga je naar een hogeschool of universiteit? Dan moet je je via aanmelden voor de studie van jouw keuze. Voor je studie moet je collegegeld betalen. Checklist studiefinanciering aanvragen vraag een DigiD gebruikersnaam aan (met sms-functie) log met je DigiD in op Mijn DUO regel online je studiefinanciering (minstens drie maanden van tevoren). 4.2 Toeslag aanvragen Ben je student en verzorg je een kind? Dan kun je daarvoor een toeslag aanvragen. Dat regel je met het formulier Eenoudertoeslag en partnertoeslag. Op pagina 11 vind je de voorwaarden voor de eenouder- en partnertoeslag. Je kunt het formulier downloaden van Voor het aanvragen van de toeslag én voor het wijzigen van de toeslag hebben we één formulier. Je kunt dit formulier bijvoorbeeld ook gebruiken als je een eenoudertoeslag hebt en wilt doorgeven dat je inmiddels een partner hebt. 4.3 Geld tussen twee studies aanvragen Sta je ingeschreven voor een studie in het middelbaar beroepsonderwijs en ga je na een korte onderbreking een andere studie doen in het middelbaar beroepsonderwijs of in het hoger onderwijs? En heb je voor je nieuwe studie ook recht op studiefinanciering? Dan kun je in de periode tussen je laatste studieactiviteit en je nieuwe studie studiefinanciering krijgen. Dat noemen we een overbrugging. Je kunt maximaal vier maanden overbruggen. 27

28 Als je aaneengesloten recht houdt op studiefinanciering, kun je ook je studentenreisproduct blijven gebruiken. Wil je blijven reizen met je studentenreisproduct in de periode tussen je studies? Dan moet je je nieuwe opleiding vóór de ingangsdatum doorgeven, anders is je studentenreisproduct in de tussenliggende periode ongeldig. Let op: je moet je nieuwe opleiding uiterlijk op de inschrijfdatum doorgeven aan DUO. Ben je bijvoorbeeld op 30 juni klaar met je opleiding en sta je vanaf 1 september ingeschreven bij je nieuwe opleiding? Dan moet je dit uiterlijk op 1 september doorgeven aan DUO. Je kunt je nieuwe opleiding snel en makkelijk online doorgeven via Mijn DUO. 4.4 Aanvragen studiefinanciering voor een buitenlandse opleiding Studiefinanciering voor een opleiding in het buitenland kun je (nog) niet online aanvragen. Je vraagt studiefinanciering aan met het formulier Aanvraag studiefinanciering buitenland hoger onderwijs of met het formulier Aanvraag studiefinanciering buitenland beroepsonderwijs. Je kunt deze formulieren downloaden van Het is belangrijk dat je de aanvraag minstens drie maanden van tevoren opstuurt naar DUO. OV-vergoeding of studentenreisproduct Als je studiefinanciering voor een buitenlandse opleiding aanvraagt, krijg je automatisch een OV-vergoeding. Wil je toch liever een week- of weekendabonnement, dan moet je dit apart aanvragen. Je kunt je abonnement aanvragen met het formulier Wijzigen studentenreisproduct. Je moet dan elk kalenderjaar opnieuw je abonnement aanvragen. Iemand machtigen Vanuit het buitenland kan het lastig zijn om zelf je zaken met DUO te regelen. Daarom is het handig wanneer je iemand hebt die in Nederland jouw studiefinancieringszaken behartigt. Je kunt zelf bepalen wie dat is. Op het aanvraagformulier kun je meteen iemand machtigen. Je kunt ook later een machtigingsformulier invullen. Online Het is ook handig om je zaken online te regelen. Met Mijn DUO, het digitale loket van DUO, kun je online je eigen gegevens bekijken en wijzigen. Dat is snel en makkelijk als je in het buitenland studeert. Met je DigiD, je wachtwoord en een persoonlijke toegangscode via je mobiele telefoon (je hebt hiervoor wel een Nederlands mobiel nummer nodig) heb je dan toegang tot de gegevens over je opleiding, studiefinanciering, studentenreisproduct of OV-vergoeding. Je kunt informatie opvragen wanneer het jou uitkomt tussen 7 uur s ochtends en middernacht. Je kunt je DigiD via aanvragen. Doe dat wel vóórdat je naar het buitenland gaat. Je kunt je gebruikersnaam namelijk niet aanvragen als je niet in de Gemeentelijke Basisadministratie staat ingeschreven. 28

29 4.5 Aanvragen collegegeldkrediet voor EU/EER-studenten Kom je uit de EU/EER en heb je geen recht op volledige studiefinanciering? Dan kun je collegegeldkrediet aanvragen. Om collegegeldkrediet voor EU/EER-studenten aan te vragen moet je het formulier Aanvraag collegegeldkrediet voor studenten uit EU/EER-landen invullen en samen met de gevraagde bewijsstukken opsturen naar DUO. Je kunt het aanvraagformulier downloaden van In de toelichting van het formulier kun je precies lezen welke bewijsstukken je mee moet sturen. Lees meer over deze regeling in 9.5. Vraag op tijd aan: binnen vier maanden na de ingangsdatum van je opleiding. Wil je bijvoorbeeld vanaf 1 september 2011 een collegegeldkrediet? Vraag dan aan vóór 31 januari Vraag je bijvoorbeeld pas in februari 2012 aan, dan kun je collegegeldkrediet krijgen per 1 oktober Opleiding beëindigen Als je stopt met je school of opleiding in Nederland, geef dit dan schriftelijk door aan DUO. Het adres is: Dienst Uitvoering Onderwijs, Collegegeldkrediet EU/EER, Postbus 50021, 9702 BA, Groningen. Het collegegeldkrediet is bedoeld voor een volledig studiejaar. Je krijgt het collegegeldkrediet maandelijks uitbetaald. Stop je met je opleiding en laat je je eerder uitschrijven, dan wordt ook je toekenning collegegeldkrediet hierop aangepast. Hierover ontvang je dan bericht. 29

30 5 Bijverdienen Als je studiefinanciering krijgt, mag je elk jaar een bedrag bijverdienen zonder dat je studiefinanciering daardoor in gevaar komt. In 2011 is dit bedrag ,83. Het gaat om het verzamelinkomen of belastbaar loon. 30

31 5.1 Bijverdiengrens In 2011 mag je ,83 bijverdienen naast je studiefinanciering. Ook als je een nullening hebt, maak je gebruik van je recht op studiefinanciering en moet je je aan de bijverdiengrens houden. Het gaat om je verzamelinkomen of belastbaar loon. Zolang je onder de bijverdiengrens blijft, is er niks aan de hand. Lees in dit hoofdstuk wat je moet doen als je wél boven de bijverdiengrens uitkomt. 5.2 Wat telt mee? Als je aangifte doet bij de Belastingdienst Als je over 2011 aangifte doet bij de Belastingdienst, dan kijkt DUO naar het verzamelinkomen zoals dat straks op de definitieve aanslag staat vermeld. Deze aanslag zul je van de Belastingdienst ontvangen. Inkomsten waarover je geen aangifte hoeft te doen, tellen niet mee voor de bijverdienregeling. Als je geen aangifte doet bij de Belastingdienst Als je geen aangifte doet bij de Belastingdienst gaat DUO uit van het belastbaar loon over Dit bedrag staat op je jaaropgave(s) die je krijgt van de werkgever(s) of uitkerende instantie(s). Meerdere inkomsten Heb je meerdere werkgevers of uitkeringen, dan tel je de bedragen bij elkaar op. Het belastbaar loon kun je ook vinden op je loon- of uitkeringsstrookjes. Je kunt aan de hand daarvan regelmatig de bijverdiengrens in de gaten houden. Op deze strookjes staat vaak een cumulatief belastbaar loon. Soms worden er andere woorden gebruikt voor het belastbaar loon, bijvoorbeeld loon voor de loonheffing, fiscaal loon of kortweg loon. Je moet niet uitgaan van het sv-loon (loon sociale verzekeringen). Eigen bedrijf DUO berekent voor studenten die een eigen bedrijf hebben een maandbedrag door de winst uit onderneming, de negatieve persoonsgebonden aftrekposten, de persoonsgebonden aftrek, het belastbaar inkomen uit box 2 (aanmerkelijk belang) en het belastbaar inkomen uit box 3 (voordeel uit sparen en beleggen) door twaalf te delen. Heb je als student een bijbaan of een eigen bedrijf en ontvang je geen studiefinanciering aan het begin of einde van 2011? Dan telt het inkomen dat je in die periode hebt verdiend niet mee. Je moet wel kunnen aantonen dat je de inkomsten aan het begin of het einde van het jaar hebt genoten. Let op: onderbreek je gedurende het jaar je studiefinanciering, dan tellen de inkomsten over het hele jaar wel gewoon mee. 31

32 5.3 Wat telt niet mee? Sommige inkomsten die voor de belastingaangifte wél van belang zijn, tellen voor de bijverdienregeling niet mee. DUO brengt de volgende inkomsten geheel of gedeeltelijk in mindering op je verzamelinkomen of belastbaar inkomen: Een uitkering op grond van de Wet werk en bijstand. Een uitkering op grond van de Toeslagenwet. Een uitkering in het kader van de Algemene nabestaandenwet. Voor elke maand dat je dit ontvangt telt een bedrag van 308,40 (januari tot en met juli 2011) of 309,40 (augustus tot en met december 2011) niet mee. Inkomsten die je aantoonbaar ontvangen hebt in een periode waarin je geen studiefinanciering ontvangt en/of een studentenreisproduct hebt. Deze periode kan uitsluitend aan het begin van 2011 (vanaf januari) zijn of aan het einde van het jaar (tot en met december). Onderbreek je gedurende het jaar je studiefinanciering, dan tellen de inkomsten wél gewoon mee. 32

33 Je kunt ook nog inkomsten hebben die niet onder het verzamelinkomen of belastbaar loon vallen. Deze inkomsten laten wij ook buiten beschouwing. Voorbeelden daarvan: je studiefinanciering uitkering op grond van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) kinderbijslag voor je kinderen huurtoeslag zorgtoeslag loterijprijzen alimentatie voor jouw kinderen of van jouw ouder(s) eenmalige studiebeurs van een (particulier) studiefonds. Twijfel je of bepaalde inkomsten onder het verzamelinkomen vallen? Neem dan contact op met de BelastingTelefoon De medewerkers van DUO kunnen je daar niet over adviseren. 5.4 Als je te veel bijverdient Als je in 2011 met je inkomsten onder de ,83 blijft, hoef je niets te doen. Verdien je naast je studiefinanciering meer dan de bijverdiengrens, dan moet je je studiefinanciering en je studentenreisproduct tijdelijk stopzetten vóór het moment dat je inkomsten boven de ,83 uitkomen. Per 1 januari 2012 kun je dan weer studiefinanciering aanvragen. Dit doe je snel en makkelijk via Mijn DUO. Voorbeeld: in de maand november ga je met je bijverdiensten over de bijverdiengrens heen. Je moet je studiefinanciering dan per 1 november stopzetten én je moet je studentenreisproduct uiterlijk de vijfde werkdag van november stopzetten. Kom je er pas in 2012 achter dat je in 2011 te veel hebt bijverdiend? Je kunt nog tot 1 juli 2012 je studiefinanciering met terugwerkende kracht stopzetten. Heb je in 2010 te veel bijverdiend? Je kunt dan nog tot 1 juli 2011 je studiefinanciering met terugwerkende kracht stopzetten. Zet je je studiefinanciering met terugwerkende kracht stop, dan moet je de te veel ontvangen studiefinanciering terugbetalen. Voor iedere maand dat je onterecht het studentenreisproduct had, moet je 136,- betalen ( 68,- per halve kalendermaand). Wanneer je niet vóór 1 juli 2012 je studiefinanciering stopzet, moet je in de meeste gevallen méér terugbetalen. Er gelden dan namelijk andere regels. Lees wat je dan moet terugbetalen in de volgende paragraaf. Word of ben je in 2011 dertig jaar en verdien je te veel bij? Denk dan goed na vóór je je studiefinanciering stopzet. Want vanaf de maand na je dertigste verjaardag kun je niet meer opnieuw studiefinanciering aanvragen. 33

34 5.5 Controleren bijverdiensten DUO controleert je bijverdiensten achteraf bij de Belastingdienst. Als blijkt dat je in een kalenderjaar meer hebt verdiend dan de bijverdiengrens moet je een bedrag terugbetalen. De controle vindt steeds twee jaar later plaats. Controle 2010 Vanaf 2010 controleert DUO van alle studenten de inkomsten over In 2008 was de bijverdiengrens ,17. Heb je in 2008 te veel bijverdiend en heb je je studiefinanciering niet tijdig stopgezet? Dan heeft dat de volgende gevolgen: Het bedrag dat je hebt verdiend boven de bijverdiengrens moet je aan ons terugbetalen. Je hoeft nooit meer terug te betalen dan je aan basisbeurs en aanvullende beurs hebt ontvangen. Voor iedere maand dat je de OV-studentenkaart in bezit had, moet je een bedrag betalen. Voor 2008 is dit 78,16. Over beide schulden moet je rente betalen. Deze rente loopt vanaf het moment dat we jou een Bericht Studiefinanciering sturen over je bijverdiensten. Controle 2011 Vanaf 2011 controleert DUO van alle studenten de inkomsten over In 2009 was de bijverdiengrens ,83. Heb je in 2009 te veel bijverdiend en heb je je studiefinanciering niet tijdig stopgezet? Dan heeft dat de volgende gevolgen: Het bedrag dat je hebt verdiend boven de bijverdiengrens moet je aan ons terugbetalen. Je hoeft nooit meer terug te betalen dan je aan basisbeurs en aanvullende beurs hebt ontvangen. Voor iedere maand dat je de OV-studentenkaart in bezit had, moet je een bedrag betalen. Voor 2009 is dit 80,25. Over beide schulden moet je rente betalen. Deze rente loopt vanaf het moment dat we jou een Bericht Studiefinanciering sturen over je bijverdiensten. Controle 2012 Vanaf 2012 controleert DUO van alle studenten de inkomsten over In 2010 is de bijverdiengrens ,83. Met ingang van het kalenderjaar 2010 gelden nieuwe regels voor het bijverdienen. Deze nieuwe regels zullen voor het eerst bij de controle in 2012 toegepast worden. Heb je in 2010 te veel bijverdiend en heb je je studiefinanciering niet tijdig stopgezet? Dan betekent dat het volgende: Je betaalt het bedrag dat je te veel hebt bijverdiend terug, maar nooit meer dan je werkelijk aan basisbeurs, aanvullende beurs en studentenreisproduct (in 2010: 83,97 per maand) ontvangen hebt. Als je je studentenreisproduct niet hebt opgehaald en geen gebruik hebt gemaakt van een vergoeding, hoef je hiervoor ook niets terug te betalen. Heb je het hele jaar studiefinanciering gehad en één euro te veel bijverdiend, dan betaal je alleen die ene euro terug. 34

35 Een paar voorbeelden van de nieuwe regels vanaf 2010 Je hebt 1.000,- te veel bijverdiend Basisbeurs over ,00 Heel jaar studentenreisproduct 1.007,64 (12 x 83,97) Totaal 2.607,74 Je moet 1.000,- terugbetalen Je hebt 3.000,- te veel bijverdiend Basisbeurs over ,00 Heel jaar studentenreisproduct 1.007,64 (12 x 83,97) Totaal 2.607,74 Je moet 2.607,74 terugbetalen 35

36 6 Studiefinanciering in het buitenland Je kunt niet alleen studiefinanciering krijgen voor opleidingen in Nederland, maar ook voor opleidingen in het buitenland. Hiervoor gelden dezelfde voorwaarden als voor studiefinanciering in Nederland, maar er zijn ook een aantal aanvullende voorwaarden. 36

37 6.1 Tijdelijk naar het buitenland Wanneer je tijdelijk studeert of stage loopt in het buitenland, moet je aan twee voorwaarden voldoen om je studiefinanciering te behouden: Je blijft als voltijdstudent ingeschreven staan bij een Nederlandse opleiding. Je studie of stage in het buitenland is onderdeel van je Nederlandse opleiding. Voldoe je aan deze twee voorwaarden, dan loopt je studiefinanciering gewoon door. Voor je studentenreisproduct kun je een vergoeding aanvragen, zie ook pagina Volledige mbo-opleiding in het buitenland Je kunt een aantal voltijdse mbo-opleidingen in het beroepsonderwijs volledig in het buitenland volgen met recht op Nederlandse studiefinanciering. Het gaat dan om opleidingen in België, Duitsland, Frankrijk, Spanje, het Verenigd Koninkrijk en Zweden. Daarnaast zijn er enkele unieke mbo-opleidingen binnen de EU/EER die niet in Nederland worden gegeven, maar die je toch met studiefinanciering in het buitenland kunt volgen. Om in aanmerking te komen voor Nederlandse studiefinanciering moet je wel een voltijdse opleiding volgen die vergelijkbaar is met de Nederlandse beroepsopleidende leerweg. De mbo-opleidingen waarvan bekend is dat er recht bestaat op studiefinanciering, kun je vinden op Komt de opleiding die je wilt volgen niet in deze lijst voor, stuur dan tóch een volledig ingevuld aanvraagformulier naar DUO. Wij kunnen dan voor je uitzoeken of je voor die opleiding misschien toch studiefinanciering kunt krijgen. In hoofdstuk 4 kun je lezen hoe je studiefinanciering kunt aanvragen. Voor je studentenreisproduct krijg je automatisch een vergoeding. Opleiding op niveau 1 of 2 Doe je een volledige opleiding op niveau 1 of 2 in het buitenland? Dan is je studiefinanciering voor maximaal vier jaar een gift die bestaat uit de basisbeurs, de OV-vergoeding buitenland (of een studentenreisproduct) en eventueel de aanvullende beurs. Je studiefinanciering hoef je dus na je studie niet terug te betalen. Daarnaast kun je ook nog een bedrag lenen bij DUO. Na je studie hoef je alleen het bedrag dat je geleend hebt terug te betalen. Doe je langer dan vier jaar over je opleiding in het buitenland? Zolang je nog voltijd naar school gaat, kun je nog maximaal drie jaar geld lenen bij DUO. In 2011 is dat maximaal 853,16 per maand. Als je een opleiding op niveau 1 of 2 doet, moet je binnen drie maanden na aanvang van elk studiejaar een gewaarmerkte kopie van je inschrijvingsbewijs opsturen. Bovendien moet je binnen drie maanden na afronding van het studiejaar een gewaarmerkte kopie van je cijferlijst opsturen. Laat daarvoor de kopieën ondertekenen en stempelen door een daartoe bevoegde persoon van de onderwijsinstelling. 37

38 Opleiding op niveau 3 of 4 Als je in het buitenland een volledige opleiding volgt op niveau 3 of 4, heb je recht op vier jaar studiefinanciering in de vorm van een prestatiebeurs. Eventueel al eerder ontvangen prestatiebeurs voor een beroepsopleiding op niveau 3 of 4 in Nederland moet je daarbij wel meerekenen. Aansluitend kun je nog maximaal drie jaar lenen. 6.3 Volledige studie aan hbo of universiteit in het buitenland Je hebt recht op studiefinanciering als je een volledige studie volgt in het buitenland aan een hogeschool of universiteit van dezelfde kwaliteit als de vergelijkbare opleiding in Nederland, waar ook recht op studiefinanciering voor bestaat. Volg je een opleiding in het buitenland waar in Nederland geen recht op studiefinanciering voor bestaat, dan kun je in het buitenland ook geen studiefinanciering ontvangen voor die opleiding. De voorwaarden die nu gelden om voor studiefinanciering in Nederland in aanmerking te komen, zoals leeftijd en nationaliteit, gelden ook als je studiefinanciering aanvraagt voor een opleiding in het buitenland. De bijverdiengrens (zie hoofdstuk 5) geldt ook voor studiefinanciering in het buitenland. Daarnaast gelden er nog enkele extra voorwaarden: 38

39 Drie jaar in Nederland Je moet gedurende ten minste drie jaar in Nederland hebben gewoond in de zes jaar die voorafgaan aan het moment dat je studiefinanciering in het buitenland moet ingaan. Er bestaat een uitzondering voor: studenten wiens ouders voor een Nederlandse overheidsorganisatie in het buitenland werken studenten die al eerder in het buitenland studeerden studenten die in de grensstreek (gaan) studeren. Meer informatie vind je op Geen andere studietoelage Als je voor een studie in het buitenland een studietoelage van een buitenlandse overheid ontvangt, bestaat er geen recht op Nederlandse studiefinanciering. Je moet dus kiezen: óf studiefinanciering uit Nederland óf een studietoelage van het land waar je studeert. Allebei is niet mogelijk. Kwaliteit buitenlandse opleidingen Ten slotte moeten de opleidingen in het buitenland, waarvoor recht op Nederlandse studiefinanciering bestaat, van voldoende kwaliteit zijn. Er is een speciale instantie, de Nuffic, die voor DUO toetst of de buitenlandse opleiding die jij wilt volgen, voldoet aan het Nederlandse niveau voor hoger onderwijs. De Nuffic heeft (op verzoek van DUO) Waarderingscriteria opgesteld aan de hand waarvan getoetst wordt of een buitenlandse studie recht geeft op studiefinanciering. Daarnaast heeft de Nuffic voor de meest populaire landen onder de Nederlandse studenten een beschrijving van het onderwijssysteem van dat land gemaakt. Aan de hand van deze beschrijving en de algemene Waarderingscriteria kun je zelf een inschatting maken of een studie in dat land recht zal geven op studiefinanciering. Je vindt de Waarderingscriteria en de beschrijving van de onderwijssystemen op Weet je niet zeker of je voor de opleiding die je wilt gaan doen studiefinanciering kunt krijgen? Vraag dan tóch studiefinanciering aan. DUO zal zodra jouw aanvraag binnen is, de Nuffic vragen om te onderzoeken of de opleiding van voldoende kwaliteit en niveau is. Als de Nuffic de opleiding positief heeft beoordeeld dan heb je recht op prestatiebeurs, een lening én een collegegeldkrediet, zoals dit ook zou gelden voor een vergelijkbare opleiding in Nederland. In de meeste gevallen heb je dan vier jaar recht op een prestatiebeurs. Als de opleiding in het buitenland echter vijf jaar duurt, maar de vergelijkbare Nederlandse variant duurt vier jaar, dan krijg je toch maar vier jaar prestatiebeurs. Op pagina 28 kun je lezen hoe je studiefinanciering kunt aanvragen voor een opleiding in het buitenland. Collegegeldkrediet Als onderdeel van de studiefinanciering kun je ook voor je buitenlandse opleiding collegegeldkrediet aanvragen. Voor een buitenlandse opleiding betaal je instellingscollegegeld (lees ook pagina 10). Je kunt in ieder geval altijd de hoogte van het wettelijk collegegeld lenen, ook voor een opleiding in het buitenland. 39

40 Wil je een hoger bedrag lenen? Dan kan, maar nooit meer dan je aan collegegeld moet betalen. In dat geval vragen we een bewijsstuk van je. Uit het bewijsstuk moet blijken hoeveel collegegeld je voor jouw opleiding moet betalen. Nadat je bericht hebt gekregen dat je opleiding recht geeft op studiefinanciering, krijg je een formulier. Met dat formulier kun je het bewijsstuk opsturen. 6.4 Studieresultaten in het buitenland Volg je een buitenlandse opleiding in het hoger onderwijs of een beroepsopleiding op niveau 3 of 4? Je basisbeurs, de aanvullende beurs en het studentenreisproduct (of de OV-vergoeding buitenland) vormen dan net als bij een Nederlandse opleiding samen de prestatiebeurs. Je ontvangt de prestatiebeurs eerst als een lening. Uitgezonderd de aanvullende beurs in de eerste vijf maanden: deze is een gift. Voor het mbo geldt dat de eerste twaalf maanden van de prestatiebeurs de aanvullende beurs een gift is. Als je binnen tien jaar je diploma behaalt (diplomatermijn), hoef je de basisbeurs, eventuele aanvullende beurs en de vergoeding voor het studentenreisproduct niet terug te betalen. Dat je in het buitenland studeert, verandert daar niets aan. Het buitenlandse diploma moet dan wel dezelfde waarde hebben als het Nederlandse diploma van een vergelijkbare opleiding. Er zijn landen, zoals Groot-Brittannië, die een onderwijssysteem hebben dat geen onderscheid maakt tussen hbo en universitaire studies. Dan moet achteraf de waarde van je diploma worden beoordeeld door de Nuffic. In sommige gevallen kan dit betekenen dat je prestatiebeurs slechts gedeeltelijk of zelfs niét wordt omgezet in een gift, omdat het diploma niet overeenkomstig is met een diploma van een vergelijkbare opleiding in Nederland. Wil je weten wat je bij andere overheidsorganisaties moet regelen? Kijk dan op 40

41 7 Studiefinanciering voor niet-nederlanders Eén van de algemene voorwaarden om in aanmerking te komen voor studiefinanciering is dat je de Nederlandse nationaliteit bezit. Heb je niet de Nederlandse nationaliteit, maar woon je wel in Nederland? Dan kun je in een aantal gevallen toch studiefinanciering krijgen. 41

42 7.1 Geen Nederlander en ook geen burger van de Europese Unie? Als je een verblijfsdocument Type II Regulier onbepaalde tijd, Type III Asiel bepaalde tijd of Type IV Asiel onbepaalde tijd hebt, kun je in aanmerking komen voor studiefinanciering. Heb je een verblijfsvergunning type I Regulier bepaalde tijd? Je hebt dan alleen recht op studiefinanciering als de reden of beperking die vermeld staat op je verblijfsvergunning één van de volgende is: (verruimde) gezinshereniging en gezinsvorming bij een Nederlander of een houder van een verblijfsvergunning type II, of bij een houder van een verblijfsvergunning type I met een van de hier opgesomde beperkingen het uitoefenen van het gezinsleven conform artikel 8 EVRM bij een Nederlander of een houder van een verblijfsvergunning type II, of bij een houder van een verblijfsvergunning type I met een van de hier opgesomde beperkingen verblijf ter adoptie of als pleegkind alleenstaande minderjarige vreemdeling wedertoelating vreemdeling in wiens verblijf wegens bijzondere, schrijnende omstandigheden wordt berust vreemdeling die buiten zijn schuld niet uit Nederland kan vertrekken verblijf in verband met de vervolging van mensenhandel (B9) speciale regeling 2007 (Pardonregeling) tijdsverloop in asielprocedure verblijf op grond van ministeriële beschikking of ministerieel besluit. Heb je een verblijfsvergunning type I Regulier bepaalde tijd met de vermelding voortgezet verblijf? Dan geeft deze vergunning recht op studiefinanciering als deze vergunning is verstrekt omdat je voorafgaand aan deze vergunning een vergunning had met één van de hierboven genoemde beperkingen. Let op: verblijf je in Nederland met een vergunning voor studie, dan heb je geen recht op studiefinanciering. Heb je nog geen verblijfsdocument dan is het toch verstandig om alvast studiefinanciering aan te vragen. Je aanvraag wordt dan in eerste instantie afgewezen. Op het moment dat de IND aan jou een verblijfsvergunning verstrekt, stuur je een kopie daarvan, samen met het formulier Wijzigingen student naar DUO. Je aanvraag wordt dan opnieuw beoordeeld. In het nationaliteitenschema op onze site kun je deze informatie én meer lezen. Deze informatie kan je ook lezen in het Engels onder international visitors. Daar staat bovendien een Engelstalige versie van het nationaliteitenschema: de nationality chart. 42

43 7.2 Geen Nederlander maar wel een burger van de Europese Unie? Heb je de nationaliteit van een EU-, EER-land of Zwitserland én woon je al vijf jaar of langer ononderbroken in Nederland? Dan heb je recht op studiefinanciering. Het is voldoende als je met je aanvraag een kopie van je verblijfsdocument Duurzaam verblijf Burgers van de Unie meestuurt of een kopie van je paspoort met een zogenaamd historisch adressenoverzicht van je gemeente. Woon je nog geen vijf jaar in Nederland? Als je zelf in Nederland werkt of als je ouder of partner in Nederland werkt kun je eventueel ook studiefinanciering krijgen. Werk je zelf? Je moet in Nederland werken op grond van een officieel arbeidscontract én je moet in ieder geval iedere maand 32 uur werken. Is je ouder ook een burger van de Europese Unie en geen Nederlander dan heb je recht op studiefinanciering als deze ouder op grond van een arbeidscontract in Nederland 32 uur per maand werkt. Ben je getrouwd of geregistreerd partner en is je partner een burger van de Europese Unie, geen Nederlander en werkzaam in Nederland op grond van een arbeidscontract voor in ieder geval 32 uur per maand? Ook dan heb je recht op studiefinanciering. Ben je zelf, je ouder of je partner een 43

44 zelfstandig ondernemer of freelancer in Nederland? Jij (of je ouder of partner) moet dan kunnen bewijzen dat je officieel werkt als zelfstandig ondernemer of freelancer én dat je 32 uur per maand werkt. Is je ouder of partner een Nederlander die lange tijd in het buitenland heeft gewoond of woont? Neem dan contact op met een servicekantoor van DUO om na te gaan of je mogelijk toch recht hebt op studiefinanciering. In het nationaliteitenschema op onze site kun je deze informatie én meer lezen. Deze informatie kan je ook lezen in het Engels onder international visitors. Daar staat bovendien een Engelstalige versie van het nationaliteitenschema: de nationality chart. Heb je wel de nationaliteit van een EU-, EER-land of Zwitserland, maar voldoe je niet aan de voorwaarden om voor je studie in Nederland studiefinanciering te kunnen krijgen? Je kunt dan wel een vergoeding van het lesgeld krijgen, als je lesgeld moet betalen voor je opleiding. Als je collegegeld moet betalen dan kun je collegegeldkrediet aanvragen. Het formulier om een vergoeding van het lesgeld aan te vragen of om het collegegeldkrediet aan te vragen, vind je op onze site. Meer informatie over het collegegeldkrediet voor EU/ EER-studenten vind je op pagina

45 8 Studiefinanciering voor Aruba, Curaçao, Sint Maarten of Caribisch Nederland Je woont op Aruba, Curaçao, Sint Maarten of op één van de eilanden van Caribisch Nederland en je wilt in Nederland gaan studeren. Maar hoe zit het eigenlijk met het aanvragen van studiefinanciering en het studentenreisproduct? In dit hoofdstuk lees je meer over de mogelijkheden. 45

46 8.1 Aanvragen studiefinanciering Kom je van Aruba, Curaçao, Sint Maarten of Caribisch Nederland, dan kun je Nederlandse studiefinanciering aanvragen. Hoe studiefinanciering er precies uitziet, lees je in hoofdstuk 1. Je moet de studiefinanciering op tijd aanvragen. Studiefinanciering vraag je aan met het formulier Aanvragen studiefinanciering voor studenten van Aruba, Curaçao, Sint Maarten of Caribisch Nederland. Dit formulier kun je downloaden van of bestellen bij onze Infolijn Doe dit ruim van tevoren (minstens drie maanden), dan weet je zeker dat je je geld en je studentenreisproduct op tijd hebt. Het aanvragen van studiefinanciering gaat voor studenten van Aruba, Curaçao, Sint Maarten of Caribisch Nederland iets anders dan voor Nederlandse studenten. Om voor studiefinanciering in aanmerking te komen moet je namelijk een Nederlands burgerservicenummer hebben. Dit nummer krijg je pas als je in Nederland bent. Omdat het wel belangrijk is om je studiefinanciering ruim van tevoren aan te vragen ontvang je, als je van Aruba, Curaçao, Sint Maarten of Caribisch Nederland komt, van DUO de eerste paar maanden studiefinanciering zonder burgerservicenummer. Burgerservicenummer aanvragen Je moet direct bij aankomst in Nederland je inschrijven bij de gemeente waar je gaat wonen. Je krijgt dan ook een burgerservicenummer. Geef het adres waar je je bij de gemeente hebt ingeschreven én je burgerservicenummer zo snel mogelijk door aan DUO, in ieder geval binnen drie maanden. Voor het doorgeven van je burgerservicenummer sturen we je een formulier toe. Let op: als je dit formulier niet op tijd terugstuurt, dan trekken we je aanvraag in. Je moet de tot dan toe ontvangen studiefinanciering in dat geval terugbetalen. Zelf regelen of laten regelen Je kunt er voor kiezen je studiefinanciering zelf te regelen, maar je kunt je ook laten vertegenwoordigen door een instantie, bijvoorbeeld de Stichting Studiefinanciering Curaçao (SSC). Die instantie regelt dan jouw zaken bij DUO. Zij ontvangen dan al jouw post van DUO en zij maken aan jou de studiefinanciering over die zij van ons ontvangen. Terugbetalen van de studieschuld regelen zij níet voor je. 8.2 Als je studiefinanciering ontvangt Ouderformulieren opsturen Als je een aanvullende beurs aanvraagt, stuurt DUO je twee formulieren Opgave oudergegevens. Vertegenwoordigt de Stichting Studiefinanciering Curaçao jouw zaken bij DUO, dan sturen zij deze twee ouderformulieren door naar jou. Deze formulieren moet je laten invullen door je ouders. De hoogte van je aanvullende beurs is namelijk afhankelijk van hun inkomen. 46

47 Inkomen opgeven Omdat je ouders elk jaar hun inkomen moeten opgeven, kunnen zij gebruikmaken van een automatische gegevensuitwisseling tussen DUO en de belastingdienst op het eiland. Hiervoor moeten je ouders de belastingdienst machtigen met een formulier van DUO (een Verklaring inkomstenbelasting voor belastingplichtigen op Aruba, Curaçao, Sint Maarten of Caribisch Nederland, verkrijgbaar bij de belastingdienst). Bovendien moeten je ouders op tijd aangifte hebben gedaan bij de belastingdienst op het eiland. Inkomen is nodig Zonder de inkomensgegevens van je ouders kan DUO je aanvullende beurs niet berekenen. Dit heeft tot gevolg dat de aanvullende beurs als een lening wordt uitbetaald. Deze lening moet je na je opleiding volledig terugbetalen, met rente. Zorg er dus voor dat je de ouderformulieren terugstuurt én dat DUO over de inkomensgegevens van je ouders kan beschikken. 8.3 Studieschuld aflossen Als je geld leent tijdens je studie of als je prestatiebeurs niet is omgezet in een gift, dan heb je een studieschuld. Je moet deze studieschuld aflossen. Lees meer over het terugbetalen van je studieschuld in hoofdstuk

48 Verlagen maandbedrag Heb je problemen met het terugbetalen van je studieschuld? Dan kun je een verlaging van het maandbedrag aanvragen. Woon je in Nederland? Op pagina 64 kun je lezen wat je kunt doen als het vastgestelde maandbedrag te hoog is. Woon je in het Caribisch gebied? Speciaal voor inwoners van Aruba, Curaçao, Sint Maarten en Caribisch Nederland heeft DUO het formulier Verlagen maandbedrag voor inwoners van Aruba, Curaçao, Sint Maarten en Caribisch Nederland ontworpen. Met dit formulier geef je DUO toestemming om je inkomen bij de belastingdienst op je eiland op te vragen. Voor berekening kijken we naar het inkomen van twee jaar geleden; voor 2011 vragen we dus de inkomensgegevens van 2009 op. Het gaat om je verzamelinkomen of belastbaar loon zoals dat door de belastingdienst is vastgesteld. Voor de definitieve berekening van je draagkracht kijken we dus niet naar het besteedbare inkomen. Inkomen partner Het inkomen van je partner telt in principe mee bij de berekening van het maandbedrag. Je kunt ervoor kiezen het inkomen van je partner niet mee te laten tellen. Voor elke maand dat je het inkomen van je partner niet laat meetellen, wordt de aflosfase met een maand verlengd. Voorbeeld: je laat het inkomen van je partner twaalf maanden niet meetellen. De aflosfase van je schuld wordt dan met twaalf maanden verlengd. In plaats van in vijftien jaar moet je dan in zestien jaar je schuld aflossen. Inkomen gedaald Als je inkomen na 2009 is gedaald, kunnen we bij de berekening van je draagkracht uitgaan van het inkomen van 2010 of Hiervoor moet je een verzoek doen. Dit heet verlegging van het peiljaar. Meer informatie en het formulier vind je op 48

49 9 Uitzonderingen Wil je stoppen met je studie vóór 1 februari, heb je problemen met je ouders, is het inkomen van je ouders gedaald of lukt het je niet om op tijd af te studeren? Lees dan dit hoofdstuk. 49

50 9.1 Stoppen in het eerste jaar Stoppen vóór 1 februari Zet je vóór 1 februari in het eerste jaar dat je een prestatiebeurs ontvangt je studiefinanciering stop, dan hoef je de basisbeurs, aanvullende beurs en het studentenreisproduct niet terug te betalen. Je mag vanaf 1 februari tot het einde van dat studiejaar niet opnieuw een prestatiebeurs aanvragen. De tot februari ontvangen maanden tellen als verbruikte maanden studiefinanciering. Je kunt zowel bij het mbo als het hoger onderwijs één keer gebruikmaken van deze regeling. Stoppen vóór 1 september Ben je pas ná 31 januari met je hbo- of universitaire opleiding begonnen en stop je er vóór 1 september weer mee? Dan geldt voor jou ook dat je de tot dan toe ontvangen prestatiebeurs niet hoeft terug te betalen. Je mag in dat geval tot 1 februari in het daaropvolgende studiejaar niet opnieuw een prestatiebeurs aanvragen. De tot september ontvangen maanden tellen wel mee als verbruikte maanden studiefinanciering. Stop je in je eerste jaar? Geef dit dan direct aan ons door, via Mijn DUO. Stop je voor 1 februari met je mbo-opleiding? Dan moet je een verzoek indienen om je prestatiebeurs om te laten zetten in een gift. Gebruik hiervoor het formulier Verzoek toepassing 1 februariregeling voor studenten in het middelbaar beroepsonderwijs. Je kunt dit formulier downloaden van Stop je met een hbo- of universitaire opleiding, dan gaat de omzetting automatisch. Wanneer krijg je bericht? Ben je gestopt voor 1 februari (of voor 1 september) in je eerste jaar? Je krijgt een jaar later het bericht waarop staat dat je de studiefinanciering die je tot dan toe hebt ontvangen niet hoeft terug te betalen. 9.2 Problemen met je ouders Het inkomen van je ouders is nodig voor de berekening van de aanvullende beurs. Je ouders moeten hiervoor het formulier Opgave Oudergegevens invullen en terugsturen. Met de gegevens op dit formulier vraagt DUO bij de Belastingdienst het inkomen op. Soms willen of kunnen ouders niet meewerken aan het terugsturen van het formulier Opgave Oudergegevens. Je kunt dan een beroep doen op de regeling weigerachtige ouders. Er zijn dan twee mogelijkheden. Je kunt DUO vragen om: het inkomen van je ouder(s) op te vragen het inkomen van je ouder(s) buiten beschouwing te laten bij het berekenen van de aanvullende beurs. Onder ouders wordt in dit geval verstaan: natuurlijke ouders of adoptiefouders. Pleeg- of stiefouders vallen hier niet onder. 50

51 Inkomen opvragen Je kunt DUO vragen om het inkomen van je ouder(s) op te vragen. Dit kan ook als je niet weet waar je vader of moeder woont. Als je ouder in Nederland, op Aruba, Curaçao, Sint Maarten of Caribisch Nederland woont, vragen wij het inkomen op bij de Belastingdienst. Woont hij of zij in een ander land, dan vragen we het inkomen rechtstreeks bij hem of haar op. Je kunt ons vragen om het inkomen van je ouder(s) te achterhalen met het formulier Verzoek inkomen ouders opvragen. Je kunt dit formulier downloaden van Hoewel dit een relatief eenvoudige procedure is, kan het wel langere tijd duren voor we de juiste gegevens hebben. Inkomen buiten beschouwing laten Meestal is het praktischer om het inkomen van je vader of moeder op te laten vragen door DUO. Maar je kunt ons ook vragen om het inkomen van je ouder(s) helemaal niet mee te laten tellen bij de berekening van de aanvullende beurs. Dit noemen we buiten beschouwing laten. In de volgende zes situaties kun je ons vragen om het inkomen van je vader of moeder buiten beschouwing te laten: je hebt sinds je twaalfde geen contact met je vader of je moeder je hebt een (niet-financieel) conflict met je vader of moeder je vader en/of moeder is/zijn ontheven of ontzet uit de ouderlijke macht je bent niet erkend door je vader de alimentatie is oninbaar de verblijfplaats van je vader en/of moeder is onbekend. Om het inkomen van je ouder(s) buiten beschouwing te kunnen laten, vragen we om bewijsstukken waaruit je situatie en de ernst hiervan moet blijken. Dit is soms een zware en moeilijke procedure. Wil je het inkomen van je ouders buiten beschouwing laten? Bel dan met onze klantenservice op nummer We leggen de procedure dan aan je uit en sturen je de juiste formulieren toe. 9.3 Inkomen ouders gedaald Bij het berekenen van de hoogte van de aanvullende beurs van 2011 kijkt DUO naar het inkomen dat je ouders in 2009 hadden. Het inkomensjaar waar we vanuit gaan ligt normaal gesproken twee jaar vóór het jaar waarvoor je studiefinanciering aanvraagt. We noemen dit inkomensjaar het peiljaar. Is het inkomen van je ouders na dat jaar sterk achteruitgegaan, dan kunnen zij verlegging peiljaar aanvragen. DUO neemt dan een ander inkomensjaar als uitgangspunt bij de berekening van de aanvullende beurs. Dit kan betekenen dat je een (hogere) aanvullende beurs krijgt. 51

52 Voorwaarden Er zijn enkele voorwaarden voor verlegging van het peiljaar: Het inkomen van je ouders moet na het normale peiljaar met ten minste 15 procent zijn gedaald. Bovendien moet deze daling naar verwachting minstens drie jaar duren. Als de vermindering van het inkomen van je ouders een normale inkomensschommeling is, dan kunnen zij geen verlegging peiljaar aanvragen. Dit is bijvoorbeeld het geval bij een freelancer die in een bepaald jaar minder opdrachten heeft gekregen. Aanvragen Je ouders kunnen een verlegging van het peiljaar aanvragen met het formulier Verzoek om verlegging peiljaar. Ze kunnen het formulier downloaden van Op het formulier staat welke bewijsstukken moeten worden meegestuurd met de aanvraag. 52

53 9.4 Prestatiebeurs bij handicap of ziekte Soms lukt het niet om op tijd af te studeren. DUO houdt daar in een aantal gevallen rekening mee. Medische omstandigheid Loop je door medische omstandigheden studievertraging op en kun je daardoor je opleiding niet binnen de cursusduur afronden? Dan kun je twaalf maanden verlenging van de prestatiebeurs aanvragen. Diplomatermijn Lukt het je door tijdelijke medische of niet-medische bijzondere omstandigheden niet om binnen tien jaar een afsluitend diploma te behalen? Dan kun je een verlenging van de diplomatermijn aanvragen. Geen diploma Lukt het je door een structurele bijzondere omstandigheid (medisch of niet-medisch) niet meer om je diploma te behalen? Dan kun je DUO verzoeken je prestatiebeurs om te zetten in een gift. Wajong Kun je tijdens de diplomatermijn aanspraak maken op een Wajong-uitkering en verdien je niet meer dan 20 procent van het maatmaninkomen? Dan kun je DUO verzoeken om je prestatiebeurs om te zetten in een gift. Nieuwe studiefinanciering Raak je tijdens je studie gehandicapt, wordt je handicap erger of word je chronisch ziek? En moet je daardoor je opleiding beëindigen? Dan kun je DUO verzoeken om nieuwe studiefinanciering voor een passender opleiding. Als je denkt voor één van deze regelingen in aanmerking te komen, neem dan contact op met je decaan. Je kunt alleen gebruikmaken van deze regeling als je decaan het verzoek ondersteunt. De decaan moet de Verklaring onderwijsinstelling op het formulier Verzoek voorziening prestatiebeurs bij arbeidsongeschiktheid of bijzondere omstandigheden invullen. Op het formulier staat welke bewijsstukken je moet meesturen met je verzoek. 53

54 9.5 Collegegeldkrediet voor EU/EER-studenten EU/EER-studenten die geen recht hebben op volledige studiefinanciering kunnen voor een opleiding in het hoger onderwijs in Nederland wél aanspraak maken op een deel van de studiefinanciering, namelijk op het collegegeldkrediet. Collegegeldkrediet is een rentedragende lening speciaal bestemd voor het betalen van het collegegeld. Deze lening wordt per maand uitbetaald. Na je studie betaal je het geleende bedrag terug. In 4.5 kun je lezen hoe je het collegegeldkrediet kunt aanvragen. Let op: het collegegeldkrediet is een vorm van studiefinanciering. De maanden dat je gebruik hebt gemaakt van een collegegeldkrediet, tellen mee als verbruikte studiefinancieringsmaanden. Mocht je later tóch aanspraak kunnen maken op studiefinanciering in de vorm van een prestatiebeurs (bijvoorbeeld omdat je langer dan vijf jaar in Nederland verblijft), dan worden de maanden dat je collegegeldkrediet hebt ontvangen in mindering gebracht op je recht op studiefinanciering. Je kunt een collegegeldkrediet aanvragen als je: de nationaliteit hebt van een land uit de EU/EER (België, Bulgarije, Cyprus, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Groot-Brittannië, Hongarije, Ierland, IJsland, Italië, Letland, Liechtenstein, Litouwen, Luxemburg, Malta, Noorwegen, Oostenrijk, Polen, Portugal, Roemenië, Slovenië, Slowakije, Spanje, Tsjechië of Zweden) of de Zwitserse nationaliteit een opleiding in Nederland volgt waarvoor recht bestaat op studiefinanciering het collegegeld in Nederland betaalt op grond van de nationaliteitsregels niet in aanmerking komt voor volledige studiefinanciering. 54

55 10 Studiefinanciering wijzigen Verandert er iets in je situatie? Wijzigingen moet je zelf aan DUO doorgeven. Dit doe je in de meeste gevallen snel en makkelijk online via Mijn DUO. 55

56 10.1 Wijzigingen doorgeven Een wijziging in je gegevens geef je snel en makkelijk online door via Mijn DUO. Om in te loggen heb je een DigiD met sms-functie nodig. Woon je in het buitenland en heb je geen DigiD? Of geef je liever je wijziging door met een formulier? Download dan het formulier Wijzigingen student van DUO verwerkt een formulier minder snel dan een online wijziging. Je moet wijzigingen op tijd doorgeven aan DUO. Dat betekent in de meeste gevallen dat je de wijziging uiterlijk op de ingangsdatum moet doorgeven. Hieronder kun je lezen wanneer je welke wijziging moet doorgeven. Let op: het niet tijdig doorgeven van een wijziging kan direct gevolgen hebben voor je studentenreisproduct. Nieuw adres en/of woonsituatie doorgeven Ben je verhuisd en wil je je nieuwe adres aan DUO doorgeven? Dan moet je uiterlijk in de maand waarin je verhuist de wijziging doorgeven. Voorbeeld: je woont per 1 november niet meer bij je ouders. Je hebt de maand november de tijd om je nieuwe adres en nieuwe woon situatie door te geven aan DUO. Woon je per 2 november niet meer bij je ouders? Dan heb je per 1 december recht op de beurs voor uitwonenden. Je hebt de hele maand december de tijd om je nieuwe adres en nieuwe woonsituatie aan DUO door te geven. Let op: je moet je binnen vijf dagen na je verhuizing bij de gemeente inschrijven op je nieuwe adres. DUO controleert elke maand of je ingeschreven staat op het adres dat je aan ons hebt doorgegeven. Nieuwe opleiding doorgeven Een nieuwe opleiding moet je uiterlijk op de ingangsdatum doorgeven. Begin je bijvoorbeeld op 1 september met je nieuwe opleiding? Dan moet je de wijziging uiterlijk op 1 september aan DUO doorgeven. Geef je je nieuwe opleiding later door, dan heb je pas recht op studiefinanciering met ingang van de maand volgend op de datum waarop je je nieuwe opleiding doorgeeft. 56

57 Bedrag lening wijzigen Wil je een lening aanvragen of wil je je lening verhogen of verlagen? Deze wijziging moet je uiterlijk op de eerste dag van de maand doorgeven. Wil je bijvoorbeeld per 1 mei 100,- lenen? Dan moet je dat uiterlijk op 1 mei doorgeven aan DUO. Geef je pas op 2 mei door dat je wilt lenen, dan gaat je lening per 1 juni in. Wijziging studentenreisproduct Als je liever een ander abonnement hebt, kun je via Mijn DUO van abonnement wisselen. Lees ook 2.4. Ook als je abonnement wilt stopzetten, geldt dat je via Mijn DUO de wijziging kunt doorgeven. Lees ook 2.6 en 2.7. Rekeningnummer wijzigen Wil je zeker weten dat de eerstvolgende betaling naar het nieuwe rekeningnummer gaat? Dan moet je de wijziging ten minste drie weken voor de betaaldatum online doorgeven via Daar vind je ook de betaaldata. 57

58 Toeslag wijzigen Heb je een eenoudertoeslag of een partnertoeslag en wijzigt er iets in je situatie? Dan kun je deze wijziging doorgeven met het formulier Eenoudertoeslag en partnertoeslag. Trouwen/samenwonen Ga je trouwen of samenwonen? Dit heeft meestal geen gevolgen voor je studiefinanciering. Je hoeft dit dan ook niet aan DUO door te geven. Verandert je adres of word je uitwonend doordat je gaat trouwen of samenwonen, dan moet je dit wel doorgeven. Ontvang je een eenoudertoeslag? Dan moet je wél doorgeven dat je gaat trouwen of samenwonen. Je kunt dit doorgeven met het formulier Eenoudertoeslag en partnertoeslag. 58

59 11 Studiefinanciering stopzetten Soms wil je je studiefinanciering stopzetten omdat je stopt met je opleiding. Of omdat je je diploma hebt behaald. Het kan ook zijn dat je je studiefinanciering stopzet omdat je te veel bijverdient. Lees in dit hoofdstuk hoe je het stopzetten regelt. 59

60 11.1 Stoppen met je opleiding Ga je stoppen met je opleiding? Dan moet je dat doorgeven aan DUO. Zo voorkom je dat je studiefinanciering ten onrechte wordt uitbetaald. Vergeet niet op tijd je studentenreisproduct stopzetten. Je zet je studiefinanciering snel en makkelijk stop via Mijn DUO. Checklist studiefinanciering beëindigen: geef de einddatum door via Mijn DUO zet je studentenreisproduct op tijd stop Stopzetten wegens bijverdienen Verdien je naast je studiefinanciering meer dan de bijverdiengrens, dan moet je je studiefinanciering stopzetten. Doe dit vóór het moment dat je inkomsten boven de bijverdiengrens uitkomen en zet je studentenreisproduct tijdig stop. Per 1 januari van het volgende jaar kun je dan weer studiefinanciering aanvragen. Dit doe je snel en makkelijk via Mijn DUO. Voorbeeld: je komt in de maand november over de bijverdiengrens heen. Je moet je studiefinanciering per 1 november stopzetten en je studentenreisproduct uiterlijk per de vijfde werkdag van november. Per 1 januari kun je weer studiefinanciering aanvragen. Kom je er pas in 2012 achter dat je in 2011 te veel hebt bijverdiend? Je kunt nog tot 1 juli 2012 je studiefinanciering met terugwerkende kracht stopzetten. Heb je in 2010 te veel bijverdiend? Je kunt dan nog tot 1 juli 2011 je studiefinanciering met terugwerkende kracht stopzetten. Dit doe je met het formulier Wijzigingen student. Let op: word of ben je in 2011 dertig jaar en verdien je te veel bij? Denk dan goed na vóór je je studiefinanciering stopzet. Want vanaf de maand na je dertigste verjaardag kun je geen studiefinanciering meer aanvragen Diploma behaald Als je klaar bent met je opleiding, moet je de einddatum doorgeven aan DUO. DUO zet dan jouw studiefinanciering stop. De snelste en makkelijkste manier om dit door te geven is online via Mijn DUO. Aan het einde van het jaar krijgt DUO van jouw onderwijsinstelling door of, en wanneer je jouw diploma hebt behaald. Hierover sturen we jou in januari een bericht. 60

61 Opnieuw studeren? Ga je opnieuw studeren? Geef dan zo snel mogelijk je nieuwe opleiding door aan DUO. Dit doe je snel en makkelijk via de site. Let op: na je dertigste heb je geen recht meer op studiefinanciering en ook niet als het langer dan tien jaar geleden is dat je voor het eerst studiefinanciering aanvroeg. Diploma behaald in Nederland Als je in Nederland je diploma behaalt, dan geeft je school of universiteit dat automatisch door aan DUO. Alleen als je een mbo-diploma hebt behaald voor een particuliere of aangewezen opleiding moet je zélf een gewaarmerkte kopie van je diploma opsturen naar DUO. Laat daarvoor de kopie ondertekenen en afstempelen door een daartoe bevoegde persoon van de onderwijsinstelling. Diploma behaald in het buitenland Heb je een diploma behaald in het buitenland? Dan moet je eerst zelf de einddatum van je opleiding doorgeven aan DUO. Dit kun je online doen via de site of met het formulier Wijzigingen student. Lees hierna wat je nog meer moet doen. 61

62 Buitenlands mbo-diploma niveau 1 of 2 Je hoeft alleen de einddatum van je opleiding door te geven aan DUO. Buitenlands mbo-diploma niveau 3 of 4 Heb je in het buitenland een diploma behaald voor een mbo-opleiding op niveau 3 of 4? Je moet dan zélf een gewaarmerkte kopie van je diploma opsturen. Laat daarvoor de kopie ondertekenen en stempelen door een daartoe bevoegd persoon van de onderwijsinstelling. Stuur de gewaarmerkte kopie uiterlijk binnen drie maanden na afloop van de diplomatermijn naar DUO. Buitenlands diploma van hbo of universiteit Heb je een diploma behaald voor een hbo- of universitaire opleiding in het buitenland, dan moet je zélf een gewaarmerkte kopie van je diploma en je cijferlijst naar DUO sturen. Laat daarvoor de kopieën ondertekenen en stempelen door een daartoe bevoegd persoon van de onderwijsinstelling. Stuur de gewaarmerkte kopieën uiterlijk binnen drie maanden na afloop van de diplomatermijn naar DUO. 62

63 12 Lenen en terugbetalen Je kunt tijdens je studie geld lenen. Hierdoor ontstaat een schuld. Na je studie moet je deze schuld weer terugbetalen. Je kunt ook andere schulden hebben bij DUO, bijvoorbeeld omdat je je studentenreisproduct te laat hebt stopgezet, omdat je geen diploma hebt behaald of omdat je te veel studiefinanciering hebt ontvangen. Ook die schulden moet je terugbetalen. 63

64 12.1 Studieschuld aflossen Wanneer terugbetalen De terugbetalingsperiode begint op 1 januari volgend op de einddatum van je recht op studiefinanciering. Deze periode begint met een zogenaamde aanloopfase van twee jaar: je hoeft nog niet terug te betalen, maar het mag wel. Er wordt in de aanloopfase ook rente berekend, waardoor je schuld groeit. Na de aanloopfase start de aflosfase van meestal (maximaal) vijftien jaar, waarin je je schuld moet terugbetalen. Ook tijdens de aflosfase wordt er rente berekend. Einde studie in 2010 >> Aanloopfase >> Aflosfase 1 januari 2011 t/m 2012 Vanaf 1 januari 2013 Geen aflossingsverplichting, Je moet terugbetalen terugbetalen mag wel Voorbeeld: je hebt tot 31 augustus 2010 recht op studiefinanciering. Op 1 januari 2011 begint voor jou de aanloopfase. Tijdens de aanloopfase mag je wel terugbetalen, maar het hoeft niet. Het kan voordelig voor je zijn om alvast te beginnen met terugbetalen, omdat je dan minder rente hoeft te betalen. Twee jaar later, op 1 januari 2013, begint voor jou de aflosfase. Vanaf dat moment ben je verplicht om het voor jouw vastgestelde maandbedrag te betalen. Terugbetalen in het kort de aflosfase van je lening duurt in principe vijftien jaar het maandbedrag hangt af van de hoogte van je schuld en de rente. Maandbedrag te hoog? Om het maandbedrag vast te stellen delen we je totale schuld, inclusief de berekende rente, door 180 maanden (vijftien jaar). De uitkomst is je maandbedrag, met een minimum van 45,41 per maand. Als je moeite hebt om het vastgestelde maandbedrag te betalen, kun je een verzoek indienen om je maandbedrag te verlagen. DUO berekent dan op grond van je inkomen van twee jaar geleden hoeveel je zou kunnen terugbetalen. DUO berekent het maandbedrag steeds voor een kalenderjaar. Voorbeeld: voor de berekening van het maandbedrag van 2011 kijken we naar je inkomen over Berekenen lager maandbedrag Om je maandbedrag voor 2011 te berekenen, gaan we uit van je verzamelinkomen of belastbaar loon over Het verzamelinkomen of belastbaar loon wordt door de Belastingdienst vastgesteld. Voor de definitieve berekening van je draagkracht kijken we dus niet naar je besteedbare inkomen. Komt uit de berekening naar voren dat je méér zou kunnen betalen dan je vastgestelde maandbedrag? Dan blijft het maandbedrag hetzelfde. Je maandbedrag wordt nooit hoger. Je 64

65 kunt een verzoek indienen om je maandbedrag te verlagen met het formulier Verzoek verlagen maandbedrag studieschuld. Inkomen partner telt mee Het inkomen van je partner telt mee bij het verlagen van je maandbedrag. Je kunt ervoor kiezen om het inkomen van je partner buiten beschouwing laten. Voor elke maand dat je het inkomen van je partner niet laat meetellen, wordt de aflosfase met een maand verlengd. Lager inkomen na 2009? Als je inkomen na 2009 is gedaald, kunnen we bij het berekenen van je maandbedrag uitgaan van het inkomen over 2010 of Je moet hier zelf om verzoeken. Je kunt dit op het formulier Verzoek verlagen maandbedrag studieschuld aangeven. Heb je een minimuminkomen? DUO heeft een speciale regeling voor terugbetalers met een minimuminkomen. Meer informatie hierover vind je op Nieuwe regels vanaf 2012 Vanaf 1 januari 2012 verandert er een aantal dingen in de manier waarop je je studieschuld terugbetaalt. Deze wijzigingen gelden alleen voor terug betalers die vanaf 1 augustus 2009 voor het eerst studiefinanciering hebben ontvangen en niet eerder dan 1 januari 2012 in de aflosfase komen. De belangrijkste wijzigingen voor deze groep terugbetalers zijn: automatische incasso voor iedereen je betaalt altijd terug naar draagkracht bij het berekenen van die draagkracht telt het inkomen van je partner altijd mee. Daarnaast geldt vanaf 1 januari 2012 voor iedere terugbetaler dat hij de aflosfase zonder opgaaf van reden met maximaal vijf jaar mag stopzetten. De rente over de schuld blijft wel lopen tijdens de aflosvrije periode. Bovendien geldt dat de maximale terugbetalingstermijn van vijftien jaar wordt verlengd met het aantal aflosvrije maanden dat je inzet Rentepercentage DUO berekent rente over het bedrag dat je leent en over je studieschuld. Voor 2011 is de rente 1,5 procent op jaarbasis. De rente gaat lopen vanaf de maand die volgt op de maand waarin je de lening (of prestatiebeurs) op je rekening krijgt. Zolang je een opleiding volgt en recht hebt op studiefinanciering, wordt het rentepercentage elk kalenderjaar door de overheid vastgesteld. Zodra je geen opleiding meer volgt, wordt het rentepercentage steeds voor vijf jaar vastgesteld. Deze rentepercentages vind je op 65

66 12.3 Betaalwijze tijdens aflosfase Als je verplicht bent om terug te betalen (je zit in de aflosfase) kun je op twee manieren terugbetalen: via automatische incasso of per acceptgiro. Automatische incasso Met 9,24 korting per jaar (= 0,77 per maand) is betalen via automatische incasso het voordeligst. Via Mijn DUO kun je meteen je automatische incasso regelen. Kun je niet inloggen op de site, gebruik dan het formulier Wijzigingen debiteur. Wij schrijven het bedrag elke maand rond de 25e van je rekening af. Ben je het niet eens met een afschrijving, dan kun je via je bank het bedrag binnen 56 dagen laten terugboeken. Wanneer automatisch afschrijven een keer niet lukt, ontvang je voor die maand (=achterstallige termijn) een acceptgiro. Dit is een herinnering. Betaal je de acceptgiro niet op tijd, dan ontvang je een laatste aanmaning. Met deze aanmaning wordt het te betalen bedrag verhoogd met 6,- administratiekosten. Betaal op tijd, want anders kost het je extra geld. Als je een aanmaning niet betaalt, schakelen we namelijk een deurwaarder in. Maandelijkse acceptgiro Als je niet voor automatische incasso kiest, krijg je elke maand rond de 10e een acceptgiro. Als je vergeet om vóór de vervaldatum te betalen, krijg je een herinnering. Betaal je de acceptgiro niet op tijd, dan ontvang je een laatste aanmaning (verhoogd met 6,- administratiekosten). Betaal op tijd, want anders kost het je extra. Als je een aanmaning niet betaalt, schakelen we namelijk een deurwaarder in Extra aflossen Extra aflossen mag altijd. Tijdens je studie, tijdens de aanloopfase én als je al verplicht aan het aflossen bent (in de aflosfase). Alvast gaan aflossen is voordelig, omdat je dan minder rente betaalt. De rente over je lening loopt namelijk altijd door. Het rekeningnummer van DUO is Gebruik je burgerservicenummer als betalingskenmerk. Wil je vanuit het buitenland betalen, vermeld dan ook het IBANnummer NL63RBOS en de BIC-code RBOSNL2A. Extra afgelost Als je extra aflost tijdens de aanloopfase, dan berekent DUO automatisch een lager maandbedrag. Als je extra aflost tijdens de aflosfase, dan kun je verzoeken om een herberekening van het maandbedrag. Als je een aanzienlijke aflossing hebt gedaan, kan je maandbedrag hierdoor lager worden. Heb je een groot bedrag overgemaakt en wil je dat DUO je maandbedrag opnieuw berekent? Je kunt het verzoek tot herberekening indienen met het formulier Wijzigingen debiteur. 66

67 12.5 Schuld studentenreisproduct betalen In sommige situaties kan er een schuld studentenreisproduct ontstaan terwijl je nog studiefinanciering ontvangt. Zolang je nog studiefinanciering ontvangt, verrekent DUO deze schuld met de uitbetaling. Dit gebeurt in 2011 met een maximum van 149,63 per maand. Kunnen we de OV-schuld niet (meer) met je studiefinanciering verrekenen, dan krijg je een acceptgiro. Je kunt het bedrag dan in één keer met de acceptgiro betalen óf je vraagt een betalingsregeling aan met het formulier dat je bij de acceptgiro krijgt. Het is voordeliger als je het bedrag in één keer betaalt, omdat je dan geen rente hoeft te betalen. Kun je het bedrag niet in één keer betalen, vraag dan vóór de vervaldatum de betalingsregeling aan (de vervaldatum staat op de acceptgiro). Als je gebruikmaakt van de betalingsregeling, wordt er wel rente over het bedrag berekend. Doe je niets, dan wordt de schuld overgedragen aan een deurwaarder. Vanaf dat moment is het niet meer mogelijk om bij DUO een betalingsregeling aan te vragen Te veel studiefinanciering ontvangen DUO controleert vaak achteraf of je aan alle voorwaarden hebt voldaan. Hieruit kan blijken dat je te veel studiefinanciering hebt ontvangen: er ontstaat dan een schuld. Zolang je nog studiefinanciering ontvangt, verrekent DUO deze schuld met je studiefinanciering. Dit gebeurt in 2011 met een maximum van 149,63 per maand. Hierop is een uitzondering: als je te veel collegegeldkrediet hebt ontvangen, geldt geen maximumbedrag. Kunnen we de schuld niet (meer) met je studiefinanciering verrekenen, dan krijg je een acceptgiro. Je kunt het bedrag dan in één keer met de acceptgiro betalen. Dat is het voordeligst omdat er dan geen rente berekend wordt. Betaal je de acceptgiro niet voor de vervaldatum, dan wordt de schuld omgezet in een rentedragende lening. Er wordt dan rente berekend vanaf de eerste dag van de maand waarin de vervaldatum van de acceptgiro ligt. Wanneer je deze lening moet terugbetalen, is afhankelijk van het jaar waarin je recht op studiefinanciering is vervallen. Lees meer hierover op pagina Kwijtschelden schuld Kwijtschelden schuld In uitzonderlijke situaties kan DUO het restant van een schuld kwijtschelden na het verstrijken van de aflosfase van vijftien jaar. Dit gebeurt als je tot het einde van de aflosfase aan de volgende voorwaarden voldoet: het verlaagde maandbedrag (berekend op grond van je inkomen) is tot het einde van de 67

68 aflosfase lager dan het maandbedrag dat berekend zou zijn zonder dat met je inkomen rekening gehouden wordt én het inkomen van je partner telt steeds mee bij de berekening van het verlaagde maandbedrag. Als je bij de verlaging van het maandbedrag het inkomen van je partner buiten beschouwing hebt gelaten, geldt de periode van vijftien jaar niet. Dan wordt deze periode (de aflosfase) steeds verlengd met het aantal maanden dat het inkomen van je partner buiten beschouwing is gelaten. Achterstallige schulden worden niet kwijt gescholden Het deel van een schuld dat achterstallig is door te laat of onvolledig betalen wordt na vijftien jaar niet kwijtgescholden. 68

69 Kwijtschelden aanvullende beurs Onder bepaalde voorwaarden is het mogelijk dat je aanvullende beurs geheel of gedeeltelijk kwijtgescholden wordt. De eerste vijf maanden is de aanvullende beurs voor hbo en universiteit altijd een gift. De kwijtschelding geldt voor de aanvullende beurs die is uitbetaald over maand zes en verder. Voor het mbo geldt dat de aanvullende beurs de eerste twaalf maanden van de prestatiebeurs altijd een gift is. Door de aanvullende beurs kwijt te schelden, zullen studenten mét en studenten zonder aanvullende beurs bij onvoldoende prestaties dezelfde studieschuld hebben. Dat is de achterliggende gedachte van deze kwijtscheldingsregeling. Of de aanvullende beurs daadwerkelijk kwijtgescholden kan worden, is afhankelijk van je inkomen en dat van je eventuele partner. Je krijgt automatisch een informatiepakket als je aan alle voorwaarden voldoet. Lees meer over deze regeling op Kwijtschelden wegens overlijden Als je zou komen te overlijden, gaat je schuld bij DUO teniet. Je schuld wordt dan dus niet verhaald op je partner, kinderen of familie. Dit geldt voor alle soorten schulden die ingevorderd worden door DUO. 69

70 13 Studiefinanciering: controles DUO controleert je gegevens. We controleren bijvoorbeeld bij welke opleiding je staat ingeschreven, of je wel of niet bij je ouders woont en hoeveel je bijverdient in een kalenderjaar. Deze controles zijn in de wet geregeld. 70

71 13.1 Waarom controles? DUO controleert de gegevens van iedereen die studiefinanciering ontvangt. Zo zorgt DUO ervoor dat er geen misbruik wordt gemaakt van de studiefinanciering en dat iedereen krijgt waar hij recht op heeft. Om dit goed te kunnen doen, is het belangrijk dat iedereen zich aan de regels houdt. Geef bijvoorbeeld wijzigingen op tijd aan ons door. Dat voorkomt dat je achteraf studiefinanciering moet terugbetalen. Natuurlijk controleert DUO alleen de gegevens als ze op jou van toepassing zijn. Bovendien gebruiken en beveiligen we jouw gegevens zorgvuldig volgens de Wet bescherming persoonsgegevens Welke controles DUO controleert altijd of je aan de voorwaarden voor studiefinanciering voldoet, zoals nationaliteit en leeftijd. Daarnaast controleren we of je de juiste gegevens hebt doorgegeven. Controle woonsituatie Heb je studiefinanciering voor uitwonend aangevraagd, dan gaat DUO na of je daar ook recht op hebt. We vergelijken adresbestanden en stellen vast of je wel of niet bij je ouders woont. Komt jouw adres overeen met dat van je ouders of kunnen we niet over de benodigde adresgegevens beschikken? Dan sturen we je een brief waarna je alsnog, met bewijsstukken, moet aantonen dat je niet bij je ouders woonde in de gecontroleerde periode. Een verklaring van jezelf of van je ouders is geen geldig bewijsstuk. Als je niet kunt aantonen dat je daadwerkelijk uitwonend bent, zien wij dit als misbruik van de regelgeving. Dan moet je een deel van je studiefinanciering terugbetalen. Controle woonadres DUO controleert elke maand of je staat ingeschreven bij de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) op het woonadres dat je hebt doorgegeven. Komen de adressen niet overeen? Dan heb je een maand de tijd om dit te herstellen. Herstel je dit niet (tijdig), dan heeft dit gevolgen voor de hoogte van je studiefinanciering. Inschrijvingscontrole DUO controleert maandelijks of je staat ingeschreven bij de opleiding waarvoor je studiefinanciering hebt aangevraagd. Ook bij aangewezen en particuliere opleidingen en bij opleidingen in het buitenland controleert DUO periodiek of je daadwerkelijk ingeschreven staat. Komen de gegevens die jij aan DUO hebt doorgegeven niet overeen met die van de opleiding? Dan krijg je de kans dit herstellen. Als blijkt dat je niet staat ingeschreven, dan moet je de ten onrechte ontvangen studiefinanciering terugbetalen. Ook ontstaat er een schuld voor het studentenreisproduct als je je abonnement of vergoeding niet op tijd hebt stopgezet. 71

72 Bijverdiencontrole DUO controleert achteraf je inkomsten bij de Belastingdienst. Als blijkt dat je meer verdiend hebt dan de bijverdiengrens moet je een bedrag terugbetalen. Controle inkomen partner Als je een partnertoeslag hebt aangevraagd, dan controleert DUO het inkomen van je partner bij de Belastingdienst. Blijkt dat het inkomen van je partner te hoog is? Dan moet je de partnertoeslag terugbetalen. 72

73 14 Bezwaar & beroep of klachten Soms gaat er iets mis. Ben je het niet eens met een beslissing van DUO? Dan kun je bezwaar maken. Heb je een klacht over een medewerker? Dan kun je een klacht indienen. 73

74 14.1 Bezwaar maken DUO beheert miljoenen gegevens. We proberen op basis van die gegevens juiste beslissingen te nemen over onder andere studiefinanciering. Maar natuurlijk kan het voorkomen, dat je het niet eens bent met zo n beslissing. Neem dan eerst contact op met DUO. Een medewerker kan je dan uitleggen waarom een bepaalde beslissing zo is genomen. Soms kan het probleem worden opgelost door bijvoorbeeld het doorgeven van een wijziging in je gegevens. Blijf je het oneens met een beslissing, dan kun je binnen de daarvoor gestelde termijn een bezwaarschrift indienen. Vaak is het niet nodig om een bezwaarschrift in te dienen, maar kan je probleem anders worden opgelost. In de meeste gevallen is het al genoeg dat je een wijziging doorgeeft. Wie kan bezwaar maken? In het algemeen geldt dat de belanghebbende bezwaar mag maken. De belanghebbende is degene die rechtstreeks door de beslissing in zijn belang wordt getroffen. Meestal is dat ook degene aan wie de beslissing is gericht. Je kunt dus zelf bezwaar maken tegen een beslissing over je studiefinanciering. Je kunt ook iemand machtigen om bezwaar voor je te maken. Iemand machtigen doe je schriftelijk, op kun je hiervoor een voorbeeldmachtiging downloaden. Inkomen ouders klopt niet Heb je een aanvullende beurs aangevraagd, dan worden de inkomensgegevens van je ouders gebruikt om de hoogte ervan te bepalen. DUO krijgt deze gegevens van de Belastingdienst. Zijn de inkomensgegevens niet juist, dan moeten je ouders contact opnemen met de Belastingdienst. Wanneer bezwaar maken? Het bezwaar moet je binnen zes weken na de verzenddatum van het bericht indienen. De verzenddatum staat op het bericht vermeld. Als je het bezwaarschrift niet tijdig opstuurt, dan is het bezwaarschrift niet-ontvankelijk. Dit betekent dat DUO jouw bezwaarschrift niet inhoudelijk beoordeelt. De datum van de poststempel op je bezwaarschrift bepaalt de datum van indiening. Stuur je je bezwaarschrift per fax in, dan is het moment waarop de fax door DUO wordt ontvangen bepalend. Waartegen bezwaar maken? Als je het niet eens bent met een besluit van DUO, kun je bezwaar maken. Een besluit is een schriftelijke beslissing waarbij toekenning, afwijzing, herziening en/of terugvordering van studiefinanciering plaatsvindt. 74

75 DUO verstrekt deze besluiten meestal in de vorm van berichten. Je kunt geen bezwaar maken tegen aanmaningen, dwangbevelen en acceptgiro s. Geen opschortende werking Als je een bezwaar indient, schort dat de werking van het besluit waartegen je bezwaar maakt niet op. Je krijgt dus geen uitstel van betaling. Kom je tijdens de behandeling van je bezwaarschrift in grote financiële problemen, dan kun je vragen om een voorlopige voorziening (zie pagina 77). Hoe maak je bezwaar? Je moet een bezwaarschrift altijd schriftelijk indienen. Je kunt het bezwaarschrift niet per naar DUO sturen. Het bezwaarschrift moet in ieder geval bevatten: de datum je naam, adres en telefoonnummer je adres je burgerservicenummer je handtekening kopie beslissing of beschrijving inhoud van de beslissing waarmee je het niet eens bent óf kopie aanvraag, wijziging of verzoek als je geen besluit hebt ontvangen redenen van bezwaar. 75

76 Stuur je bezwaarschrift naar: DUO, Afdeling Bezwaar en Beroep, Postbus 50081, 9702 EA Groningen. Wat gebeurt er met je bezwaarschrift? Als je bezwaar maakt, bekijkt een medewerker van DUO de beslissing opnieuw. Dit is een andere medewerker dan de medewerker die de beslissing genomen heeft. Wat kan DUO besluiten? Er zijn drie mogelijkheden: Je krijgt helemaal of gedeeltelijk gelijk. Je krijgt een nieuw bericht of een nieuwe brief van DUO met daarin de nieuwe beslissing. De nieuwe beslissing is in jouw voordeel. Je krijgt geen gelijk. Er verandert niets aan de eerder genomen beslissing. DUO besluit om je bezwaar niet te behandelen. Bijvoorbeeld omdat je bezwaar te laat was of omdat je geen redenen voor bezwaar hebt genoemd In beroep gaan Als je het niet eens bent met de beslissing op je bezwaarschrift of als DUO niet binnen zes weken na afloop van de bezwaartermijn een beslissing op je bezwaarschrift heeft genomen, dan kun je bij de arrondissementsrechtbank een beroepschrift indienen. Als je beroep aantekent, blijft de oorspronkelijke beslissing van kracht. Dat betekent dat als je een schuld hebt, je deze nog steeds moet terugbetalen. Wanneer je hierdoor in grote financiële problemen komt, kun je bij de rechtbank een voorlopige voorziening aanvragen. In principe kan alleen de belanghebbende beroep aantekenen of een voorlopige voorziening aanvragen. Alleen als je iemand machtigt, kan deze gemachtigde persoon voor jou beroep aantekenen. Het beroepschrift In beroep gaan kan alleen schriftelijk. Je moet je beroepschrift richten aan de rechtbank waaronder jouw woonplaats valt. Je hebt tot zes weken na de verzending van de beslissing op het bezwaarschrift de tijd om in beroep te gaan. Zorg er dus voor dat je het beroepschrift op tijd opstuurt en stuur ook een kopie mee van de beslissing waartegen jouw beroepschrift zich richt. Vermeld in een beroepschrift altijd de volgende gegevens: volledige naam en voorletters adres burgerservicenummer de datum waarop je het bezwaar- of beroepschrift opstuurt de beslissing waartegen het bezwaar- of beroepschrift zich richt 76

77 waarom je het niet eens bent met de beslissing handtekening. Griffierecht In beroep gaan bij een zaak over studiefinanciering kost griffierecht. De griffier van de rechtbank stuurt je hierover bericht. Als je in het gelijk wordt gesteld, kun je het griffierecht terugkrijgen. Als dit het geval is, staat dit in de beslissing op het beroepschrift. Hoe gaat het verder? Je krijgt van de rechtbank altijd een ontvangstbevestiging. Vervolgens vraagt de rechtbank DUO om op het beroepschrift te reageren met een verweerschrift. Hiervan krijg je een kopie waarop je kunt reageren. In de regel wordt een beroepszaak tijdens een openbare zitting behandeld. Als je hiervoor opgeroepen wordt, ben je wettelijk verplicht op de zitting te verschijnen. Een advocaat of gemachtigde mag altijd mee. Ook als je niet wordt opgeroepen kun je de zitting bijwonen. Als je het niet eens bent met de uitspraak van de rechtbank kun je daarna eventueel nog in hoger beroep gaan. Hoe dat moet, staat in de uitspraak die je van de rechtbank toegestuurd krijgt Voorlopige voorziening Als je een bezwaarschrift indient of beroep aantekent, blijft in eerste instantie de oorspronkelijke beslissing van kracht. Dat betekent dat als je een schuld hebt, je deze nog steeds moet terugbetalen. Wanneer je hierdoor in grote financiële problemen komt, kun je bij de arrondissementsrechtbank een voorlopige voorziening aanvragen. Je kunt dan vragen om toekenning van een bepaald bedrag of om het niet innen van een schuld voor de duur van de bezwaar- of beroepsprocedure. Voor een verzoek om voorlopige voorziening ben je griffierecht verschuldigd. Je kunt het verzoek indienen bij de rechtbank waaronder je woonplaats valt. De rechtbank stuurt jou bericht over de betaling. Als je naast het verzoek om een voorlopige voorziening ook een beroepschrift hebt ingediend, moet je twee keer griffierecht betalen. Als je verzoek wordt gehonoreerd, dan staat in de uitspraak van de rechtbank vermeld of je het betaalde griffierecht kunt terugkrijgen. Een voorlopige voorziening aanvragen kan alleen schriftelijk. Vermeld bij een verzoek om een voorlopige voorziening altijd de volgende gegevens: volledige naam en voorletters adres geboortedatum burgerservicenummer de datum waarop je het verzoekschrift opstuurt waarom je een voorlopige voorziening aanvraagt vermeld daarnaast nog als er een beroepschrift is ingediend, het nummer van de beroepszaak bij de rechtbank. 77

78 14.4 Klachten over de dienstverlening Als je het niet eens bent met de manier waarop je door een medewerker bent behandeld of de manier waarop DUO haar werk doet, kun je hierover een klacht indienen. Een klacht kan dus gaan over het gedrag van een medewerker van DUO. Maar je kunt ook een klacht indienen als je vindt dat je bijvoorbeeld veel te lang op een antwoord hebt moeten wachten. Heb je een klacht over de dienstverlening van DUO of een medewerker? Dan kun je een brief sturen naar: Klachtenfunctionaris DUO Antwoordnummer VB Groningen. Tip: Vermeld in de brief je telefoonnummer en je adres. Dan kunnen we makkelijk contact met je opnemen. Klachtafhandeling We behandelen je klacht binnen vier weken. Wat er gebeurt na ontvangst van je klacht: De klachtenfunctionaris registreert je klacht en stuurt je een ontvangstbevestiging of neemt telefonisch contact met je op. De klacht wordt onderzocht. De klachtenfunctionaris stelt je telefonisch of schriftelijk op de hoogte van de oplossing. De oplossing wordt geregistreerd. Een hoorzitting Een hoorzitting is een onderdeel van de klachtenprocedure. Dit kan ook telefonisch. Van de hoorzitting wordt een verslag gemaakt en je wordt binnen twee weken op de hoogte gesteld van de uitkomst. Ben je niet tevreden met de uitkomst, dan kun je binnen één jaar de Nationale ombudsman vragen je klacht te onderzoeken. Nationale ombudsman Je kunt alleen een klacht indienen bij de Nationale ombudsman als je eerst de interne klachtenprocedure van DUO hebt doorlopen. Kijk voor meer informatie op Prestatienormen DUO op DUO verbetert voortdurend de kwaliteit van de dienstverlening. We hebben daarom een aantal normen geformuleerd. Normen waar je DUO aan kunt houden. Je vindt ze op 78

79 15 Over de Dienst Uitvoering Onderwijs Dit boekje gaat alleen maar over studiefinanciering. Maar DUO doet meer dan alleen studiefinanciering. In dit hoofdstuk lees je wat DUO nog meer doet en hoe je ons kunt bereiken. 79

80 15.1 Wie is DUO? DUO staat voor Dienst Uitvoering Onderwijs. DUO bestaat vanaf 1 januari Tot die tijd waren we nog de IB-Groep. De IB-Groep heeft een nieuwe naam vanwege de fusie met CFI, de instelling die onder andere de financiering van onderwijsinstellingen regelt. DUO voert verschillende onderwijswetten en -regelingen uit, namens het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Zo regelen we de studiefinanciering en de tegemoetkoming scholieren. Maar dat is nog lang niet alles. In 15.2 kun je meer lezen over ons werk en onze regelingen. Kijk ook eens op Wat doet DUO? Berekenen & betalen studiefinanciering DUO beoordeelt jouw recht op studiefinanciering en berekent de hoogte ervan. Dat gebeurt volgens wettelijke criteria. Elke maand betaalt DUO de studiefinanciering uit aan studenten in het mbo, hbo en aan de universiteit. Innen lesgeld Mbo-studenten van 18 jaar en ouder moeten lesgeld betalen. DUO regelt de inning van het lesgeld en zorgt ervoor dat het geld uiteindelijk weer bij de scholen terechtkomt. Innen lening en collegegeldkrediet Studenten die tijdens hun studie geld hebben geleend, moeten dit weer terugbetalen. DUO regelt dit. Loting Voor sommige opleidingen komen meer aanmeldingen binnen dan er plaatsen zijn. Dan moet je loten om een plaats te krijgen. DUO regelt deze loting. Kijk voor meer informatie over de loting op Andere regelingen DUO regelt niet alleen de studiefinanciering voor mbo, hbo en universiteit, maar ook andere financiële regelingen die met onderwijs te maken hebben: Tegemoetkoming ouders Ouders met kinderen onder de 18 jaar die een opleiding in het particulier voortgezet onderwijs, voortgezet algemeen volwassenen onderwijs (vavo) of middelbaar beroepsonderwijs (mbo) volgen, kunnen een tegemoetkoming ouders aanvragen bij DUO. 80

81 Tegemoetkoming scholieren Scholieren van 18 jaar en ouder die een opleiding in het voortgezet onderwijs volgen, kunnen een tegemoetkoming scholieren aanvragen. Tegemoetkoming leraren Studenten, zij-instromers en contractanten die een Pabo-opleiding of een lerarenopleiding in het hoger onderwijs volgen en geen recht (meer) hebben op studiefinanciering, kunnen een tegemoetkoming leraren aanvragen bij DUO. Tegemoetkoming deeltijders Scholieren die in deeltijd een vmbo-opleiding theoretische leerweg, havo- of vwo-opleiding in het voortgezet onderwijs of een vavo-opleiding volgen, kunnen bij DUO een tegemoetkoming deeltijders aanvragen. Lerarenbeurs Leraren die een opleiding willen volgen, kunnen een lerarenbeurs aanvragen bij DUO. De opleiding moet wel een verbreding of verdieping van hun kennis en vaardigheden opleveren. Meer informatie over deze regelingen vind je op Diploma kwijt Als je je diploma, certificaat of cijferlijst bent kwijtgeraakt, bijvoorbeeld als gevolg van diefstal of brand, dan kun je bij DUO een Verklaring afgelegd examen aanvragen. Dit is een document dat het originele diploma, certificaat of de cijferlijst vervangt. Het document wordt afgegeven namens de minister van OCW. Diploma-erkenning Stel, je wilt naar het buitenland voor werk of studie. Dan is het belangrijk om precies te weten wat je Nederlandse diploma of opleiding waard is. En omgekeerd is het belangrijk te weten waarmee je je buitenlandse diploma kunt vergelijken. DUO kan je hierbij helpen. Meer informatie over de mogelijkheden staan op Examens organiseren DUO zorgt ervoor dat middelbare scholieren het centraal examen kunnen afleggen én dat staatsexamens worden gehouden. Op vind je meer informatie hierover. Inburgeren DUO verzorgt de inburgeringsexamens en verstrekt hiervoor leningen en vergoedingen aan inburgeraars. Meer informatie hierover vind je op 81

82 15.3 Heb je vragen? Misschien heb je na het lezen van dit boekje nog vragen. Kijk dan eens op de internetsite van DUO of stuur een . Je kunt ons ook bereiken via onze Infolijn. Wil je liever persoonlijk aan de balie geholpen worden, dan kun je een van onze servicekantoren bezoeken. De adressen en openingstijden vind je op onze internetsite Contactgegevens Internet en Infolijn open van uur Servicekantoren Kijk voor de adressen en openingstijden op 82