L A B O R A T O R I U M G I D S

Transcriptie

1 LABORATORIUMGIDS

2 Voorwoord Labgids Geachte collega, Voor u ligt de nieuwe Labgids GKCL, versie In deze vernieuwde editie zijn zowel de bepalingen van het GKCL als van de ziekenhuisapotheek opgenomen. Ook bevat het praktische informatie over de dienstverlening van het GKCL en de ziekenhuisapotheek. Heeft u suggesties hoe het beter kan dan hoor ik dat graag! U kunt me bereiken op onderstaand telefoonnummer of via m.fouraux@asz.nl Namens de vakgroep klinische chemie GKCL, met vriendelijke groet, dr. Michael Fouraux klinisch chemicus GKCL m.fouraux@asz.nl Versie: 2011

3 Contactgegevens Adresgegevens GKCL: Bezoekadres: Albert Schweitzer ziekenhuis, locatie Dordwijk Albert Schweitzerplaats AT Dordrecht Medisch Manager GKCL: dr. W. van Gelder, arts klinische chemie bereikbaar via secretariaat GKCL Postadres: Albert Schweitzer ziekenhuis, GKCL, locatie Dordwijk Postbus AK Dordrecht Website: Bedrijfsleider GKCL: drs. I. Reitsma bereikbaar via secretariaat GKCL Telefoonnummers GKCL: Uitslagen laboratoriumonderzoek: Dienstdoende klinisch chemicus/arts klinische chemie: of Administratie Trombosedienst Drechtsteden: Secretariaat GKCL: of Telefoonnummers Ziekenhuisapotheek: Contactpersoon dhr. Th.A.G. Tijssen, ziekenhuisapotheker Dienstdoende ziekenhuisapotheker: Telefoonnummers RLM: Dienstdoende arts-microbioloog:

4 A ACE E/L ACTH ng/l AFP <9 <9 μg/l ALAT <10D <52 <52 E/L <1J <60 <60 E/L <13 J <39 <39 E/L <41 <31 E/L Albumine g/l liquor cerebrospinalis >90D <450 <450 mg/l liquor cerebrospinalis >6J <300 <300 mg/l urine 24u <30 <30 mg/24u urine ochtend <20 <20 mg/l Albumine/kreatinine ratio urine ochtend <2,5 <3,5 mg/mmol Albumine quotiënt albumine liquor: ^-3 albumine serum Alcohol bloed 0 0 mmol/l Aldosteron liggend 0,04-0,35 0,04-0,35 nmol/l Extern na 3 uur op zijn 0,15-0,82 0,15-0,82 nmol/l Extern Alfa-1-Antitrypsine 1,0-1,9 1,0-1,9 g/l faeces <0,40 <0,40 mg/g Extern Alkalische fosfatase <10D <350 <350 E/L»

5 Allergie screening inhalatie-allergie screening voedselallergie gras, boom, kruid, schimmel, huisstofmijt, kat, hond kippeneiwit, tarwe, melk, vis, pinda, soja <1J <511 <511 E/L <13 J <425 <425 E/L 13-17J <454 <254 E/L >17J <120 <120 E/L <0,35 <0,35 ke/l <0,35 <0,35 ke/l Aluminium <10 <10 μg/l Ammoniak plasma veneus <30D <160 <160 μmol/l <45 <45 μmol/l p-amylase <35 <35 E/L Androsteendion <2J <1,2 <1,2 nmol/l Extern 2-4J <1,4 <1,4 nmol/l Extern 4-6J <2,6 <2,6 nmol/l Extern 6-8J 0,7-3,8 0,7-3,8 nmol/l Extern 8-10J 1,0-3,8 1,0-3,8 nmol/l Extern 10-15J 1,4-5,2 1,4-5,2 nmol/l Extern >15J nmol/l Extern»

6 postmenopausaal 1-10 nmol/l Extern AMH Anti-Müller-Hormoon 0-41J 1,0-12,0 μg/l postmenopausaal >41J <0,1 μg/l Anion gap [natrium]-[chloride] mmol/l [bicarbonaat] Anti-cardiolipine antistoffen IgG-klasse <20 <20 E/mL IgM-klasse <15 <15 E/mL Anti-CCP antistoffen <25 <25 ke/l Anti-ds DNA (kwalitatief) negatief negatief Anti-ds DNA (kwantitatief) <5 <5 IU/mL Extern Anti-MPO antistoffen <4 <4 U/mL Anti-PR3 antistoffen <4 <4 U/mL Anti-transglutaminase anti-ttg antistoffen antistoffen IgA-klasse <10 <10 U/mL IgG-klasse <7 <7 U/mL Anti-TPO antistoffen <35 <35 kiu/l Anti-TSH receptor antistoffen <1,5 <1,5 IU/L Antitrombine III % AP-50 titer % Extern»

7 APTT <32 <32 sec ASAT <10D <120 <75 E/L <1J <89 <89 E/L <13J <56 <56 E/L >13J <37 <31 E/L B β2-microglobuline zie microglobuline Extern βhcg + hcg zie hcg Bezinking (BSE) <15J <15 <15 mm/u 15-50J <15 <20 mm/u 50-70J <25 <30 mm/u >70J <35 <35 mm/u zwangerschap (laatste <30 mm/u trimester) Bilirubine totaal <1D <100 <100 μmol/l <2D <140 <140 μmol/l <6D <200 <200 μmol/l <30D <100 <100 μmol/l >30D <17 <17 μmol/l»

8 Bilirubine direct (geconjugeerd) >30D <5 <5 μmol/l Bloedgasonderzoek bloed arterieel ph <1D 7,25-7,45 7,25-7,45 >1D 7,35-7,45 7,35-7,45 pco 2 <1D 3,6-5,3 3,6-5,3 kpa >1D 4,7-6,4 4,7-6,4 kpa po 2 <1D 5,3-12,0 5,3-12,0 kpa >1D 10,0-13,3 10,0-13,3 kpa capillair 8,0-10,7 8,0-10,7 kpa Bicarbonaat <1D mmol/l >1D mmol/l Base excess <1D mmol/l >1D mmol/l O 2 saturatie 0,95-0,98 0,95-0,98 fractie capillair 0,92-0,96 0,92-0,96 fractie Bloedingstijd <4 <4 min Bloedpigmenten liquor cerebrospinalis Oxy-hemoglobine <0,2 <0,2 μmol/l Met-hemoglobine <0,2 <0,2 μmol/l Bilirubine <0,3 <0,3 μmol/l»

9 C C1q 0,09-0,19 0,09-0,19 g/l Extern C1q-bindingstest <8 <8 % Extern C-Peptide nuchter 0,30-2,35 0,30-2,35 nmol/l Extern CA 125 <20 <20 E/mL CA ku/l CA 19-9 <38 <38 ke/l Extern Calcitonine <8,4 <5,0 ng/l Extern Calcium <10D 2,10-2,50 2,10-2,50 mmol/l 2,20-2,65 2,20-2,65 mmol/l urine 24u <7,5 <7,5 mmol/24u Calcium (geïoniseerd) 1,12-1,32 1,12-1,32 mmol/l CDT <2,1 <2,1 % Extern CEA <5 <5 μg/l Ceruloplasmine 0,2-0,6 0,2-0,6 g/l CH-50 titer % Extern Chloor <1D mmol/l mmol/l urine 24u mmol/24u Cholesterol Totaal <19J <5,3 <5,5 mmol/l 19-29J <6,1 <6,1 mmol/l»

10 29-39J <6,7 <6,3 mmol/l >39J <7,1 <7,0 mmol/l HDL 0,9-1,7 1,1-2,0 mmol/l LDL (berekend) <16J <3,9 <3,9 mmol/l >16J <4,4 <4,4 mmol/l CK <10D <710 <710 E/L <13J <230 <230 E/L >13J <200 <170 E/L CO-Hb niet-rokers <1,5 <1,5 % rokers <10 <10 % Complement C3 0,9-1,8 0,9-1,8 g/l Complement C4 0,16-0,42 0,16-0,42 g/l Cortisol 9u nmol/l 15u nmol/l 22u nmol/l urine 24u <850 <850 nmol/24u speeksel 23u <10 <10 nmol/l Extern Creatinine zie kreatinine CRP <10 <10 mg/l»

11 D D-dimeer <0,5 <0,5 mg/l Delta-aminolevulinezuur urine 24u <50 <50 μmol/24u DHEA-sulfaat (DHEAS) μmol/l E Eiwit (totaal) <10D g/l <3J g/l >3J g/l urine portie <0,2 <0,2 g/l urine 24u <0,15 <0,15 g/24u liquor cerebrospinalis 0,15-0,45 0,15-0,45 g/l egfr synoniem MDRD >60 >60 ml/ min/1,73m 2 Elastase faeces >0,200 >0,200 mg/g Eosinofiele granulocyten <0,3 <0,3 10^9 /L Erytrocyten <10D 4,0-6,0 4,0-6,0 10^12/L <16J 3,5-5,6 3,5-5,6 10^12/L 4,6-6,2 4,2-5,4 10^12/L liquor cerebrospinalis >1J negatief negatief Ethanol zie alcohol»

12 F Factor II mutatie DNA-onderzoek negatief negatief (pro-thrombine) Factor V % Factor VLeiden DNA-onderzoek negatief negatief Factor VII % Factor VIII activiteit % Factor VIII antigeen % Factor IX % Factor X % Factor XI % Factor XII % F.A.I. (Free Androgen Index) zie vrije testosteron index Ferritine μg/l Fibrinogeen 2,0-4,0 2,0-4,0 g/l Foliumzuur >5 >5 nmol/l Fosfaat <10D 1,4-2,6 1,4-2,6 mmol/l <16J 1,1-1,8 1,1-1,8 mmol/l >16J 0,8-1,4 0,8-1,4 mmol/l urine 24u mmol/24u FSH prepuberaal 1-10J <7 <7 E/L volwassenen E/L»

13 FT3 FT4 midcyclisch 5-25 E/L postmenopausaal E/L Zie vrij-t3 Zie vrij-t4 G GammaGT <10D <185 <200 E/L <1J <204 <204 E/L <13 J <23 <23 E/L <50 <35 E/L Gastrine <0,15 <0,15 μg/l Extern Geïoniseerd calcium zie calcium (geïoniseerd) Glucagon <80 <80 ng/l Extern Glucose (nuchter) plasma 4,0-6,1 4,0-6,1 mmol/l Glucose (2u pp) volbloed 3,5-7,8 3,5-7,8 mmol/l plasma 4,0-7,8 4,0-7,8 mmol/l Glucose (liquor) liquor cerebrospinalis 2,7-4,4 2,7-4,4 mmol/l Groeihormoon (GH) geharmoniseerd <10 <10 me/l»

14 H Haptoglobine 0,3-2,0 0,3-2,0 g/l Hb bloed <10D 8,5-12,5 8,5-12,5 mmol/l <6J 6,0-9,0 6,0-9,0 mmol/l 6-16J 6,5-10,0 6,5-10,0 mmol/l >16J 8,5-11,0 7,5-10,0 mmol/l HbA1c bloed >1J 4,0-6,0 4,0-6,0 % HbA1c nieuwe eenheid boed >1J mmol/mol HbA2 (hemoglobine A2) bloed 2,2-3,2 2,2-3,2 % HbF (hemoglobine F) bloed <2,0 <2,0 % hcg + βhcg bloed >1J <5 <5 E/L 5-HIAA urine 24u μmol/24u 5-HIAA/kreatinine ratio urine 24u 0,8-3,8 0,8-3,8 μmol/mol kreatinine HIT-onderzoek heparine negatief negatief geïnduceerde trombopenie Homocysteïne (nuchter) plasma <15 <15 μmol/l Ht (hematocriet) bloed <10D 0,45-0,65 0,45-0,65 L/L <6J 0,30-0,42 0,30-0,42 L/L 6-16J 0,35-0,50 0,35-0,50 L/L >16J 0,41-0,51 0,36-0,47 L/L»

15 17-Hydroxy-Progesteron <1J <3,0 <3,0 nmol/l Extern 1-13J <3,0 <3,0 nmol/l Extern >13J 1,8-10,3 nmol/l Extern folliculair 0,6-5,5 nmol/l Extern luteaal 0,7-14,2 nmol/l Extern postmenopausaal 0,6-5,2 nmol/l Extern I IJzer <10D μmol/l <1J μmol/l >1J μmol/l IGF-1 (somatomedine C) 0-1J nmol/l 1-2J nmol/l 2-3J nmol/l 3-4J nmol/l 4-5J nmol/l 5-6J nmol/l 6-7J nmol/l 7-8J nmol/l 8-9J nmol/l 9-10J nmol/l»

16 10-11J nmol/l 11-12J nmol/l 12-13J nmol/l 13-14J nmol/l 14-15J nmol/l 15-16J nmol/l 16-17J nmol/l 17-18J nmol/l 18-19J nmol/l 19-20J nmol/l 20-25J nmol/l 25-30J nmol/l 30-35J nmol/l 35-40J nmol/l 40-45J nmol/l 45-50J nmol/l 50-55J nmol/l 55-60J nmol/l 60-65J nmol/l 65-70J nmol/l 70-75J nmol/l»

17 75-80J nmol/l 80-85J nmol/l IGF-BP3 0-1J 0,7-3,6 0,7-3,6 mg/l 1-2J 0,8-3,9 0,8-3,9 mg/l 2-3J 0,9-4,3 0,9-4,3 mg/l 3-4J 1,0-4,7 1,0-4,7 mg/l 4-5J 1,1-5,2 1,1-5,2 mg/l 5-6J 1,3-5,6 1,3-5,6 mg/l 6-7J 1,4-6,1 1,4-6,1 mg/l 7-8J 1,6-6,5 1,6-6,5 mg/l 8-9J 1,8-7,1 1,8-7,1 mg/l 9-10J 2,1-7,7 2,1-7,7 mg/l 10-11J 2,4-8,4 2,4-8,4 mg/l 11-12J 2,7-8,9 2,7-8,9 mg/l 12-13J 3,1-9,5 3,1-9,5 mg/l 13-14J 3,3-10,0 3,3-10,0 mg/l 14-15J 3,5-10,0 3,5-10,0 mg/l 15-16J 3,4-9,5 3,4-9,5 mg/l 16-17J 3,2-8,7 3,2-8,7 mg/l 17-18J 3,1-7,9 3,1-7,9 mg/l 18-19J 2,9-7,3 2,9-7,3 mg/l»

18 19-20J 2,9-7,2 2,9-7,2 mg/l 20-25J 3,4-7,8 3,4-7,8 mg/l 25-30J 3,5-7,6 3,5-7,6 mg/l 30-35J 3,5-7,0 3,5-7,0 mg/l 35-40J 3,4-6,7 3,4-6,7 mg/l 40-45J 3,3-6,6 3,3-6,6 mg/l 45-50J 3,3-6,7 3,3-6,7 mg/l 50-55J 3,4-6,8 3,4-6,8 mg/l 55-60J 3,4-6,9 3,4-6,9 mg/l 60-65J 3,2-6,6 3,2-6,6 mg/l 65-70J 3,0-6,2 3,0-6,2 mg/l 70-75J 2,8-5,7 2,8-5,7 mg/l 75-80J 2,5-5,1 2,5-5,1 mg/l 80-85J 2,2-4,5 2,2-4,5 mg/l Immuunglobulinen IgA <10D <0,16 <0,16 g/l D 0,06-0,57 0,06-0,57 g/l 120D-1J 0,08-0,98 0,08-0,98 g/l 1-3J 0,19-2,30 0,19-2,30 g/l 3-10J 0,55-2,50 0,55-2,50 g/l >10J 0,76-3,91 0,76-3,91 g/l»

19 IgE <120D <2 <2 ke/l 120D-1J <5 <5 ke/l 1-3J <10 <10 ke/l 3-10J <25 <25 ke/l >10J <100 <100 ke/l IgG <10D 6,5-12,5 6,5-12,5 g/l D 2,6-7,8 2,6-7,8 g/l 120D-1J 2,2-15,2 2,2-15,2 g/l 1-3J 2,6-13,9 2,6-13,9 g/l 3-10J 5,2-14,3 5,2-14,3 g/l >10J 5,2-16,0 5,2-16,0 g/l IgG liquor cerebrospinalis mg/l IgG-index 0,22-0,60 0,22-0,60 IgM <10D 0,03-0,24 0,03-0,24 g/l D 0,10-0,55 0,10-0,55 g/l 120D-1J 0,07-1,20 0,07-1,20 g/l 1-3J 0,10-0,87 0,10-0,87 g/l 3-10J 0,21-1,90 0,21-1,90 g/l >10J 0,45-2,30 0,45-2,30 g/l inhalatie-allergie zie allergie Insuline nuchter mu/l»

20 K Kalium <10D 3,4-6,0 3,4-6,0 mmol/l >10D 3,5-5,0 3,5-5,0 mmol/l urine 24u mmol/24u Koper μmol/l urine 24u <1,2 <1,2 μmol/24u Kreatinine klaring bij 1,73m J ml/min bij 1,73m 2 >60J ml/min Kreatinine <30D μmol/l <3J μmol/l <16J μmol/l >16J μmol/l urine 24u mmol/24u L Lactaat veneus plasma 0,5-2,2 0,5-2,2 mmol/l arterieel plasma 0,5-1,6 0,5-1,6 mmol/l liquor cerebrospinalis <2,2 <2,2 mmol/l LD <10D <1730 <500 E/L 10D-1J <1100 <1100 E/L 1-13J <850 <850 E/L >13J <450 <450 E/L»

21 Leukocyten bloed <1D 9,0-38,0 9,0-38,0 10^9/L 1D-1J 5,0-21,0 5,0-21,0 10^9/L >1J 4,3-10,0 4,3-10,0 10^9/L liquor cerebrospinalis >1J <15 <15 10^6/3μL Leukocyten differentiatie (Hand) Basofiele granulocyten >10J % Eosinofiele granulocyten >10J % Staafkernige neutrofielen >10J % Segmentkernige neutrofielen <1J % 1-2J % 2-3J % 3-4J % 4-10J % % > % Lymfocyten <1J % 1-2J % 2-4J % 4-17J % > % Monocyten %»

22 Leukocyten differentiatie (Machine) Basofiele granulocyten <10D <1,0 <1,0 10^9/L >10D <0,15 <0,15 10^9/L Eosinofiele granulocyten <180D <2,0 <2,0 10^9/L 180D-6J <0,8 <0,8 10^9/L >6J <0,7 <0,7 10^9/L Neutrofiele granulocyten <10D ^9/L 10D-2J 1,0-9,0 1,0-9,0 10^9/L 2-6J 1,5-9,0 1,5-9,0 10^9/L 6-16J 1,5-8,0 1,5-8,0 10^9/L >16J 1,8-7,3 1,8-7,3 10^9/L Lymfocyten <10D 2,0-10,0 2,0-10,0 10^9/L D 4,0-13,5 4,0-13,5 10^9/L 180D-2J 1,5-8,0 1,5-8,0 10^9/L 2-6J 1,0-6,5 1,0-6,5 10^9/L 6-16J 1,0-5,0 1,0-5,0 10^9/L >16J 1,0-4,0 1,0-4,0 10^9/L Monocyten <10D <2,0 <2,0 10^9/L >10D 0,2-1,0 0,2-1,0 10^9/L LH prepuberaal 1-10J <10 <10 E/L volwassenen E/L»

23 midcyclisch E/L postmenopausaal E/L Lipase E/L Lp(a) 0,0-0,3 0,0-0,3 g/l Extern Lymfocyten subsets (absoluut) bloed T-cellen CD3-positief >16J 0,7-2,1 0,7-2,1 10^9/L CD4-positief T-helpercellen >16J 0,3-1,4 0,3-1,4 10^9/L CD8-positief T-suppressorcellen >16J 0,2-0,9 0,2-0,9 10^9/L CD4/CD8 ratio >16J 1,0-3,6 1,0-3,6 B-cellen CD19-positief >16J 0,1-0,5 0,1-0,5 10^9/L NK-cellen CD3-negatief/CD16- >16J 0,1-0,6 0,1-0,6 10^9/L positief/cd56-positief Lymfocyten subsets (relatief) bloed T-cellen CD3-positief >16J % CD4-positief T-helpercellen >16J % CD8-positief T-suppressorcellen >16J % B-cellen CD19-positief >16J % NK-cellen CD3-negatief/CD16- positief/cd56-positief >16J %»

24 M Magnesium <10D 0,5-1,2 0,5-1,2 mmol/l >10D 0,70-1,05 0,70-1,05 mmol/l urine 24u 3,0-5,0 3,0-5,0 mmol/24u MCH amol/l MCHC 19,5-22,0 19,5-22,0 mmol/l MCV <10D fl <16J fl fl MDRD synoniem egfr >60 >60 ml/ min/1,73m 2 Metanefrines urine 24u metanefrine/kreatinine ratio <100 <100 μmol/mol kreatinine nor-metanefrine/kreatinine ratio <260 <260 μmol/mol kreatinine Methemalbumine plasma <2 <2 μmol/l Methemoglobine bloed <1,5 <1,5 % Micro-albumine zie albumine in urine Microglobuline, β2 bloed <2,2 <2,2 mg/l Extern urine <0,40 <0,40 mg/l Extern»

25 N Natrium mmol/l urine 24u mmol/24u NT-proBNP <12 <18 pmol/l NHG-standaard <15 <15 pmol/l uitsluiten geleidelijk hartfalen NHG-standaard uitsluiten acuut hartfalen <47 <47 pmol/l O Oestradiol prepuberaal 1-10J <50 <50 pmol/l volwassenen <200 pmol/l folliculair <450 pmol/l midcyclisch pmol/l luteaal pmol/l postmenopausaal <110 pmol/l Osmolaliteit mosmol/ kg urine portie mosmol/ kg»

26 P ph bloed: zie Bloedgasonderzoek ph faeces 7,0-7,5 7,0-7,5 urine portie <10D >10D 4,5-8,0 4,5-8,0 Porfyrinen urine 24u Coproporfyrine <220 <220 nmol/24u Uroporfyrine <30 <30 nmol/24u Totaal porfyrine <285 <285 nmol/24u Prealbumine 0,2-0,4 0,2-0,4 g/l Progesteron volwassenen: <0,5 nmol/l folliculair <3,4 nmol/l luteaal nmol/l postmenopausaal <0,5 nmol/l Prolactine prepuberaal 1-10J <0,35 <0,35 E/L >10J <0,35 <0,50 E/L Proteïne C activiteit % Proteïne S activiteit % Proteïne S antigeen % PSA <4 μg/l PSA vrij; vrij-psa <1 μg/l»

27 vrij-psa/psa ratio bij < 20% hogere kans op maligniteit >20 % PTH bij normaal calcium <6 <6 pmol/l Protrombinetijd plasma sec R RDW % Renine activiteit in rust 0,3-3,5 0,3-3,5 ng AT I/ ml/uur Extern na 3 uur staande activiteit 0,8-5,5 0,8-5,5 ng AT I/ ml/uur Reticulocyten <2,5 <2,5 % Reumafactor nieuw <14 <14 kie/l Extern S Schildklier antistoffen zie anti-tpo antistoffen SHBG >10J nmol/l Soortelijk gewicht urine portie <10J 1,002-1,006 1,002-1,006 kg/l >10J 1,002-1,035 1,002-1,035 kg/l»

28 Spermaonderzoek Volume >2,0 ml Concentratie >20 10^6/mL Beweeglijkheid (type a+b >50 % motiliteit) Normale vormen (stricte >14 % criteria) ph 7,2-8,0 VCM volume x concentratie x motiliteit >20 10^6 T T3 totaal (TT3) >30D 1,2-2,1 1,2-2,1 nmol/l T3 (vrij) zie vrij-t3 T4 (vrij) zie vrij-t4 TBG <4J mg/l Extern >4J mg/l Extern Testosteron prepuberaal 1-10J <0,5 <0,5 nmol/l >10-50J 6-21 <2 nmol/l >50J <2 nmol/l Thyreoglobuline (Tg) als anti-tg antistoffen <55 <55 μg/l Extern negatief»

29 TIJBC (totale ijzerbindingscapaciteit) berekend >10D μmol/l Transferrine >10D 2,0-3,6 2,0-3,6 g/l Triglyceriden nuchter <10D <1,0 <1,0 mmol/l 10D-10J <1,3 <1,3 mmol/l 10-16J <1,6 <1,6 mmol/l >16J <2,0 <2,0 mmol/l Trombocyten <10D ^9/L 10D-1J ^9/L 1-13J ^9/L >13J ^9/L Troponine-T <0,1 <0,1 μg/l TSH 1-4D 1,0-39,0 1,0-39,0 me/l 1-8W 0,8-5,7 0,8-5,7 me/l 9W-2J 0,8-4,8 0,8-4,8 me/l >2J 0,4-4,0 0,4-4,0 me/l U Ureum <10D 1,7-4,2 1,7-4,2 mmol/l 10D-16J 1,8-6,4 1,8-6,4 mmol/l >16J 2,5-6,4 2,5-6,4 mmol/l»

30 urine 24u <10D <3,3 <3,3 mmol/24u 10D-1J <70 <70 mmol/24u 1-16J <330 <330 mmol/24u >16J mmol/24u Urinezuur <16J 0,12-0,32 0,12-0,32 mmol/l >16J 0,20-0,42 0,12-0,34 mmol/l urine 24u (normaal dieet) >16J 1,2-4,0 1,2-4,0 mmol/24u V Viscositeit 1,4-1,8 1,4-1,8 t.o.v. water Vitamine A 1,2-2,7 1,2-2,7 μmol/l Extern Vitamine B1 >80 >80 nmol/l Vitamine B nmol/l Vitamine B pmol/l 25-OH-Vitamine-D nmol/l Vitamine E μmol/l Extern Voedselallergie zie allergie Volume urine 24u ml/24u >65J ml/24u»

31 von Willebrand factor activiteit von Willebrand factor antigeen % % vrij-psa <1 μg/l vrij-t3 (FT3) 2,8-6,5 2,8-6,5 pmol/l vrij-t4 (FT4) <3D pmol/l >3D pmol/l vrije-testosteron index F.A.I. >10J ,55-12 IJ IJzer <10D μmol/l <1J μmol/l >1J μmol/l Z Zink serum μmol/l urine 24u μmol/24u Zweettest Natrium <60 <60 mmol/l Chloor <60 <60 mmol/l»

32 Geleidbaarheid <60 <60 mmol NaCl/L»

33 LABORATORIUM APOTHEEK Opmerking Mannen Vrouwen Eenheid Amiodaron Somspiegel amiodaron + metaboliet mg/l De belangrijkste actieve metaboliet desethylamiodaron wordt ook bepaald Amitryptiline Somspiegel amitryptiline en nortryptiline 0,1-0,3 0,1-0,3 mg/l De belangrijkste actieve metaboliet nortryptiline wordt ook bepaald Carbamazepine mg/l Bij gebruik als stemmingsstabilisator tot 12 mg/l Clomipramine Somspiegel clomipramine en metaboliet 0,2-0,4 0,2-0,4 mg/l De belangrijkste actieve metaboliet desmethylclomiprame wordt ook bepaald Clozapine >0,35 >0,35 mg/l Clozapine kent geen therapeutisch gebied maar een cutt off point waarboven de kans op effectiviteit toeneemt Boven 0,7 mg/l neemt de kans op convulsies toe Coffeine mg/l Neonaten <30 <30 mg/l Digoxine 0,5-2,2 0,5-2,2 μg/l Fenobarbital mg/l»

34 LABORATORIUM APOTHEEK Opmerking Mannen Vrouwen Eenheid Fenytoine mg/l Gentamycine* Volwassenen dal <1 <1 mg/l piek >9 >9 mg/l Kinderen dal <1 <1 mg/l piek mg/l Imipramine Somspiegel imipramine + desipramine 0,15-0,30 0,15-0,30 mg/l De belangrijkste actieve metaboliet desipramine wordt ook bepaald Lithium** Profylaxe 0,6-0,8 0,6-0,9 mmol/l Therapie 0,8-1,2 0,8-1,2 mmol/l Maprotiline Somspiegel maprotiline + metaboliet 0,15-0,30 0,15-0,30 mg/l De belangrijkste actieve metaboliet desmethylmaprotiline wordt ook bepaald Nortryptiline 0,06-0,15 0,06-0,15 mg/l Hogere spiegels leveren een lagere effectiviteit Paracetamol Tijdstip 4 uur na inname <100 <100 mg/l Alleen bepalingen in het kader van intoxicaties»

35 LABORATORIUM APOTHEEK Opmerking Mannen Vrouwen Eenheid Salicylzuur Therapeutisch <300 <300 mg/l Bij spiegels > 400 mg/l is sprake van een intoxicatie Theofylline mg/l Theofylline vertoont effectiviteit vanaf 5 mg/l Tobramycine* Volwassenen dal <1 <1 mg/l piek >9 >9 mg/l Kinderen dal <1 <1 mg/l piek mg/l Valproinezuur mg/l Bij gebruik als stemmingsstabilisator tot 120 mg/l Vancomycine dal mg/l piek <50 <50 mg/l *De piekspiegel wordt afgenomen binnen 2 uur na de gift. De dalspiegel wordt om uur afgenomen. De ziekenhuisapotheker beoordeelt deze waarden (waarbij wordt doorgerekend naar de echte dalspiegel vlak voor de gift). ** Wordt door GKCL bepaald.»

36 Spoedpakket GKCL Het spoedpakket bestaat uit bepalingen die met spoed ( cito ) aangevraagd kunnen worden op het GKCL. Alle overige bepalingen worden pas na overleg met de dienstdoende klinisch chemicus / arts klinische chemie in behandeling genomen. Bloedgasonderzoek ph, pco 2, po 2, so 2, bicarbonaat, HbCO, methb, sulfhb, geïoniseerd calcium, natrium, kalium Bloedgroepen-serologie bloedgroep (ABO/rhesus), antistofscreening, compatibiliteitsonderzoek, directe Coombs Hematologie hemoglobine, hematocriet, MCV, RDW, trombocyten, leukocyten, machine differentiatie, sikkelceltest (spoedtest), bezinking Intoxicatie lithium, alcohol (ethanol) voor overige geneesmiddelenbepalingen en/of toxicologische onderzoeken moet contact op worden genomen met de dienstdoende ziekenhuisapotheker. Klinische Chemie kreatinine, ureum, natrium, kalium, chloor, calcium, magnesium, fosfaat, albumine, bilirubine, alkalische fosfatase, gamma GT, ASAT, ALAT, LD, CK, p-amylase, glucose, CRP, ammoniak, lactaat, totaal eiwit, haptoglobine, osmolaliteit, troponine T, hcg+βhcg Liquor cellen (evt. cytospin; differentiatie neutrofielen/ lymfocyten), eiwit, glucose, liquorspectrum (bloedpigmenten; subarachnoïdale bloeding) Parasitologie malaria (dienstdoende klinisch chemicus / arts klinische chemie) Stolling APTT, heparine controle, PT, INR, fibrinogeen, antitrombine III, D-dimeer Urine kwalitatief onderzoek (screening evt. gevolgd door sediment), natrium, kalium, kreatinine, zwangerschapstest

37 Doorbellijst GKCL Indien één van de in onderstaande tabel aangegeven testen een zodanig afwijkend, niet van te voren bekend, resultaat oplevert, worden deze telefonisch doorgegeven aan de aanvrager. ONDERZOEK waarden kleiner dan waarden groter dan eenheid Chemie Bilirubine neonataal (alleen verloskundige) 100 μmol/l Calcium 1,80 3,00 mmol/l CK (alleen huisarts) 400 E/L Glucose 2,5 25,0 mmol/l Kalium 3,0 6,0 mmol/l Kreatinine (geen dialyse patiënten) 400 μmol/l Lithium 1,30 1,00 bij patiënten 65 jaar mmol/l Magnesium 3,5 mmol/l Natrium mmol/l Troponine T (alleen huisarts) 0,10 μg/l Hematologie Hemoglobine 5,0 mmol/l»

38 ONDERZOEK waarden kleiner dan waarden groter dan eenheid Leukocyten 2,0 30, /L Neutrofielen kwantitatief in handdiff. 0, /L % Trombocyten altijd doorbellen /L Stolling Heparine controle (aptt) (alleen huisarts) 100 sec INR 5,0 D-dimeer (alleen huisarts) 0,5 mg/l Endocrinologie vrij-t4 (FT4) 5,0 50,0 pmol/l PSA 500 μg/l HCG+βHCG 3000 E/L»

39 Toelichting Apotheekbepalingen Bepalingen niet opgenomen in deze lijst kunnen in overleg met een ziekenhuisapotheker mogelijk toch worden uitgevoerd. Aanvragen voor geneesmiddelenbepalingen en toxicologisch onderzoek buiten de openingstijden van de apotheek, geschieden via de dienstdoende ziekenhuisapotheker. Voor cito aanvragen dient vooraf overleg met een ziekenhuisapotheker plaats te vinden. De volgende geneesmiddelen en drugs of abuse worden routinematig bepaald. Naam Bepalingsfrequentie Type monster; hoeveelheid Afnametijdstip Acetylsalicylzuur/salicylzuur 1 Op aanvraag SB, 1x >2 uur na inname d Alcoholen en andere vluchtige stoffen (aceton, ethanol, methanol, ethyleenglycol ) 1 Op aanvraag SB, 1x In overleg f Amiodaron Amitriptyline en metabolieten bij voldoende aanbod, min. 1x per maand wekelijks; (donderdag start bepaling, vrijdag uitslag bekend SB, 2x Voor gift a SB 5, 2x Voor gift a Barbituraten 1 - urine UR, 1 ml In overleg c bepalingsmethode»

40 Naam Bepalingsfrequentie Type monster; hoeveelheid Afnametijdstip Benzodiazepinen 1 - urine UR, 1 ml In overleg c Carbamazepine 4 Maandag, woensdag en vrijdag 4 SB, 1x (0,2 ml serum) Bij voorkeur voor gift, incidenteel piekspiegel e Clomipramine en metabolieten Clozapine wekelijks; (donderdag start bepaling, vrijdag uitslag bekend wekelijks; (donderdag start bepaling, vrijdag uitslag bekend Coffeine Donderdag Cupje (0,2 ml serum) Digoxine 4 Drugsscreening: urine -Amfetamines -XTC -Cocaine -Opiaten -Cannabis Maandag, woensdag en vrijdag 4 SB 6, 2x Voor gift a SB 5, 2x Voor gift a SB, 1x (0,2 ml serum) Voor gift >4-6 uur na inname b Op aanvraag UR, 1 ml In overleg b Ethanol 2 Dagelijks Bij intoxicaties: In overleg bepalingsmethode a»

41 Naam Bepalingsfrequentie Type monster; hoeveelheid Fenobarbital 4 Fenytoine 4 Gentamicine 7 Imipramine en metabolieten Lamotrigine Lithium 2 Maprotiline en metabolieten Maandag, woensdag en vrijdag 4 Maandag, woensdag en vrijdag 4 dagelijks, met uitzondering van zonen feestdagen 3 wekelijks; (donderdag start bepaling, vrijdag uitslag bekend oneven weken op woensdag wekelijks; (donderdag start bepaling, vrijdag uitslag bekend SB, 1x (0,2 ml serum) SB, 1x (0,2 ml serum) SB, 1x (0,2 ml serum) Afnametijdstip Bij voorkeur voor gift, incidenteel piekspiegel Bij voorkeur voor gift, incidenteel piekspiegel Piek en dal volgens protocol of in overleg met ziekenhuisapotheker SB 6, 2x Voor gift a SB, 2x Voor gift a Voor gift SB, 2x Voor gift a Methadon 1 Op aanvraag UR, 1 ml In overleg c bepalingsmethode e e e»

42 Naam Bepalingsfrequentie Type monster; hoeveelheid Nortriptyline wekelijks; (donderdag start bepaling, vrijdag uitslag bekend Paracetamol Op aanvraag SB, 1x (0,2 ml serum) Theofylline 4 Tobramycine 7 Maandag, woensdag en vrijdag 4 dagelijks, met uitzondering van zonen feestdagen 3 Afnametijdstip SB 5, 2x Voor gift a SB, 1x (0,2 ml serum) SB, 1x (0,2 ml serum) In overleg Voor gift Piek en dal volgens protocol of in overleg met ziekenhuisapotheker Toxicologische screening algemeen 1 Op aanvraag SB, 2x + UR, In overleg 5 ml Tricyclische antidepressiva en Op aanvraag UR, 1 ml In overleg c metabolieten 1 - urine Valproïnezuur Vancomycine 8 Maandag, woensdag en vrijdag 4 dagelijks, met uitzondering van zonen feestdagen 3 SB, 1x (0,2 ml serum) SB, 1x (0,2 ml serum) Bij voorkeur voor gift, incidenteel piekspiegel Piek en dal volgens protocol of in overleg met ziekenhuisapotheker bepalingsmethode c e e e e»

43 Naam Bepalingsfrequentie Type monster; hoeveelheid Afnametijdstip XTC 1 Op aanvraag UR, 1 ml In overleg c bepalingsmethode Bepalingsmethode: a = HPLC, Reversed Phase b = Immunoassay, latex agglutinatie c = Immunoassay, striptest d = UV, spectrofotometrisch e = Immunoassay, FPIA f = GLC, wide-bore Monster: SB= stolbuis 4 ml UR= urine 1 = bij toxicologische vraagstelling, alleen in overleg met ziekenhuisapotheker 2 = Wordt bepaald door het GKCL 3 = Voor bepaling op zon en feestdagen is overleg noodzakelijk met de dienstdoende ziekenhuisapotheker 4 = Klinische patiënten dezelfde werkdag 5 = Clozapine + amitriptyline + nortriptyline samen SB, 2x Minimaal 1,1 ml serum, bij voorkeur 2x 1,1mL serum 6 = Clomipramine + imipramine samen SB, 2x Minimaal 1,1mL serum, bij voorkeur 2x 1,1 ml serum 7 = Piekspiegel afnemen half uur na einde infusie (infusie gedurende half uur). Dalspiegel afnemen zo kort mogelijk voor volgende gift. De ziekenhuisapotheker beoordeelt deze waarden. 8 = Piekspiegel afnemen een uur na einde infusie (infusie gedurende een uur). Dalspiegel afnemen zo kort mogelijk voor volgende gift. De ziekenhuisapotheker beoordeelt deze waarden.»

44 Omrekeningsfactoren en formules Analyt Internationaal Conventioneel Factor I C Factor C I Bilirubine μmol/l mg/dl x 0,058 x 17,1 Bloedgassen: pco 2 kpa mm Hg x 7,519 x 0,133 po 2 kpa mm Hg x 7,519 x 0,133 Calcium mmol/l mg/dl x 4 x 0,25 Cholesterol mmol/l mg/dl x 38,610 x 0,0259 Foliumzuur nmol/l ng/ml x 0,442 x 2,265 Fosfaat mmol/l mg/dl x 3,096 x 0,323 Glucose mmol/l mg/dl x 18,018 x 0,0555 HDL-cholesterol mmol/l mg/dl x 38,610 x 0,0259 Hemoglobine mmol/l g/dl x 1,611 x 0,6206 IJzer μmol/l μg/dl x 5,587 x 0,179 Kreatinine μmol/l mg/dl x 0,011 x 88,4 LDL-cholesterol mmol/l mg/dl x 38,610 x 0,0259 NT-proBNP pmol/l pg/ml x 8,475 x 0,118 Triglyceriden mmol/l mg/dl x 88,496 x 0,0113 Ureum (BUN) mmol/l mg/dl x 2,801 x 0,357 Urinezuur mmol/l mg/dl x 16,949 x 0,059 Vitamine B12 pmol/l pg/ml x 1,355 x 0,738»

45

46

47

48