Handels- en investeringscijfers Nederland-Soedan

Transcriptie

1 Handels- en investeringscijfers Nederland-Soedan 1. Samenvatting en conclusie Soedan is een bescheiden handelspartner van Nederland. In 2013 bedroeg de waarde van de wederzijdse goederenhandel ruim 100 miljoen euro. De Nederlandse goederenuitvoer nam daarvan krap 84 miljoen voor zijn rekening. Het Nederlandse bedrijfsleven heeft geringe investeringen (FDI) in Soedan. De gebruikte cijfers van de Economist Intelligence Unit (EIU) in deze notitie zijn inclusief die van Zuid-Soedan. EIU heeft nog geen aparte cijfers en ramingen voor Soedan enerzijds en Zuid-Soedan dat sinds juli 2011 afgescheiden is van Soedan, anderzijds. Ook in veel andere bronnen komt Zuid-Soedan nog niet separaat voor. De CBS-cijfers over de Nederlands-Soedanese goederenhandel houden wel rekening met de nieuwe situatie. 2. Economie en buitenlandse handel Soedan heeft in vergelijking met Noord-Afrikaanse landen een lagere welvaart. Het verschil met Libië is daarbij het grootst, terwijl het verschil in inkomen per hoofd met Egypte het geringst is. Het Soedanese BBP per hoofd bedraagt US dollar (cijfer voor 2014, PPP/gecorrigeerd voor koopkrachtpariteiten 1, EIU, ). Ter vergelijking: het Nederlandse gemiddelde inkomen bedroeg in US dollar (OECD, 2014) en het gemiddelde van de EU-28 was US dollar. Op de Human Development Index van de VN deze kijkt iets breder dan enkel het BBP per hoofd, namelijk ook naar levensverwachting/gezondheidszorg en analfabetisme/onderwijs staat Soedan 166 e (NL staat 4 e ). De economie van Soedan liet vorig jaar een redelijke groei zien van 3%. Doordat de bevolking ook groeide met 2% - lag de welvaartsgroei duidelijk (circa 2%-punt) lager dan 3%. Ook voor 2014 en de komende jaren is dat volgens de Economist Intelligence Unit (EIU) het geval. Dit jaar groeit het BBP naar verwachting met 2,3%. De BBP-groei voor 2015 en 2016 ligt met respectievelijk 3,6% en 3,7% hoger. De bevolkingsgroei ligt daarbij elk jaar rond de 2%. Het Soedanese BBP had vorig jaar een omvang van 66,4 miljard US dollar (EIU, 2014). Dit ongeveer een twaalfde van het Nederlandse BBP (800 miljard US dollar (650 miljard euro)). Soedan komt niet voor op de ranglijst van het World Economic Forum (WEF) over de kwaliteit van het ondernemingsklimaat. Op de ranglijst Doing Business 3 van de Wereldbank deze ranglijst kijkt naar een geringer aantal indicatoren dan die van het WEF - staat Soedan 160 e (van in totaal 189 landen, NL staat 28 e en Zuid-Soedan 186). Verder staat Soedan op de 174 e plaats op de Corruption Perception Index 2013 van Transparency International (NL 8 e, Zuid-Soedan 173 e ). Op handelsgebied is met name China een bijzonder belangrijke handelspartner van Soedan (zie tabel 2 en 3). Westerse landen zijn relatief onbelangrijk. 1 Dit wil zeggen dat gecorrigeerd is voor de feitelijke koopkracht van een US dollar in het betreffende land. In het ene land kun je voor een US dollar (of euro) meer goederen of diensten kopen dan in een ander land. Ergo, in het ene land kun je van een inkomen van US dollar prima rondkomen, terwijl in het andere land dit bedrag amper voldoende is om fatsoenlijke huisvesting voor een half jaar te financieren. 2 De EIU-cijfers in deze notitie zijn inclusief die van Zuid-Soedan. EIU heeft nog geen aparte cijfers en ramingen voor Soedan enerzijds en Zuid-Soedan dat sinds juli 2011 afgescheiden is van Soedan, anderzijds. Ook in veel andere bronnen komt Zuid-Soedan nog niet separaat voor. 3 Deze ranglijst meet het gemak waarmee in een land zaken kan worden gedaan. Daarbij wordt onder meer gekeken naar het starten van een bedrijf, het verkrijgen van een bouwvergunning, een elektriciteitsaansluiting en krediet, het registeren van eigendom, de mate van bescherming van investeerders, grensoverschrijdend kunnen handelen en de kosten daarvan en de mogelijkheid om contracten nageleefd te krijgen (functioneren van rechtbank (proceslengte, objectiviteit) e.d.).

2 In 2012 daalde de uitvoer sterk door het gewapende conflict dat met de afscheiding van Zuid-Soedan gepaard ging (zie tabel 1). Daarna was sprake van een stijging (ondanks het conflict dat in 2013 in Zuid-Soedan zelf vervolgens weer uitbrak). De exportstijging zet zich volgens EIU in 2015 en 2016 door. Maar het uitvoerniveau van 2011 ziet EIU ook in de komende jaren nog niet geëvenaard. Voor de invoer is dit wel het geval. De waarde daarvan ligt volgens EIU in % hoger dan in Per saldo heeft Soedan een tekort op zijn handelsbalans. Tabel 1: Buitenlandse handel (x miljard US dollar, FOB) Invoer Uitvoer Bron: Economist Intelligence Unit, 2014 Belangrijkste handelspartners en positie van Nederland De belangrijkste handelspartners van Soedanese is verreweg China (zie tabel 2A en 2B). 70% van de Soedanese export (met name olie) ging in 2011 naar China. Ook de VAE zijn een belangrijke partner. Nederland is geen belangrijke handelspartner van Soedan. We nemen een 53 e positie in als belangrijkste exportmarkt (zie tabel 2A). 0,001% van de Soedanese goederenexport ging in 2011 naar Nederland. Tabel 2A: Voornaamste Soedanese exportpartners (bedragen x euro, let op Engelse getalsnotatie) Importers Exported value in 2009 Exported value in 2010 Exported value in 2011 Totale waarde Soedanese goederenexport 6,510,342 8,682,405 6,448,517 1 China 4,253,635 6,252,319 4,539,781 2 United Arab Emirates 681,955 1,073, ,413 3 Japan 152, , ,371 4 Ethiopia 48, , ,664 5 Saudi Arabia 182, , ,632 6 Italy 2,088 1, ,696 7 Singapore 67, ,874 65,411 8 Egypt 67,067 42,552 46,827 9 Yemen 17,501 1,968 45, Indonesia 102,734 32,769 40, Canada 575,164 38,903 40, France 25,177 26,527 24, India 118, ,576 19, Iraq 35,014 38,025 18,429

3 15 Jordan 11,118 31,152 15, Syrian Arab Republic 11,810 8,740 13, Eritrea 15,837 58,304 13, Germany 6,944 9,169 11, Aruba 12,689 6,288 11, Lebanon 8,689 13,662 9, Tunisia 5,973 4,498 6, Mexico 2,744 2,693 5, United Kingdom 17,198 27,292 4, Greece 2,921 3,759 4, United States of America 6,607 4,539 4, Turkey 2,821 1,934 3, Kuwait 1, , Kenya 1, , Belgium , Bangladesh 2,969 6,072 1, Pakistan 15,992 3,920 1, Viet Nam , Algeria Qatar Sweden 450 1, Korea, Republic of 5, Libya 1,396 1, Russian Federation Uganda Saint Helena Suriname Finland Spain Poland Thailand Somalia Nigeria Oman Venezuela

4 50 Bahrain Central African Republic Romania Netherlands 159 2, Bron: ITC, 2014 Als goederenleverancier was Nederland in 2011 voor Soedan het 12 e importland. 1,8% van de totale Soedanese goederenimport was in 2011 afkomstig uit Nederland. Tabel 2B: Voornaamste Soedanese importpartners (bedragen x euro, let op Engelse getalsnotatie) Exporters Imported value in 2009 Imported value in 2010 Imported value in 2011 Totale waarde Soedanese goedereninvoer 6,159,251 8,942,593 6,853,836 1 China 1,022,987 1,570,280 1,484,261 2 United Arab Emirates 454,616 1,047, ,023 3 Saudi Arabia 466, , ,505 4 India 393, , ,102 5 Japan 585, , ,940 6 Egypt 294, , ,497 7 Iran (Islamic Republic of) 38,169 31, ,370 8 Germany 235, , ,439 9 Australia 199, , , Turkey 273, , , Korea, Republic of 147, , , Netherlands 64,980 76, , Italy 178, , ,797 Bron: ITC, 2014 Kader - Toelichting bij cijferverschillen totale in- en uitvoerwaarden De diverse tabellen in dit document bevatten (o.a.) de totale uit- en invoerwaarde van Nederlandse goederenhandel met Soedan. De cijfers in tabel 3 en 4 stammen van het CBS. In de tabellen 2A en 2B staan de cijfers met de belangrijkste handelspartners van Soedan. Deze handelscijfers stammen van het ITC (onderdeel van UNCTAD/WTO). Helaas blijken deze cijfers af te wijken van de CBS-cijfers. Dit komt vaak voor. De oorzaak is in belangrijke mate terug te voeren op verschillen in meten/betrouwbaarheid van de meetmethode. De CBS-cijfers geven o.i. een (veel) getrouwer beeld van de Nederlandse totale handel met Soedan dan die van ITC. Wel geven de ITC-cijfers een goede indicatie van de omvang/importantie van de verschillende Soedanese handelspartners.

5 Zeer bescheiden handelspartner De handel tussen Nederland en Soedan is voor beide landen relatief en ook uitgedrukt in euro's bescheiden (zie tabel 3, ook voor de uitvoersamenstelling). In 2013 heeft Nederland voor bijna 84 miljoen euro aan goederen naar Soedan geëxporteerd; 5,6% minder (5 miljoen euro) dan in Over de periode januari-juli 2014 voerde Nederland voor 48,2 miljoen euro aan goederen uit naar Soedan. Indien de export in de resterende vijf maanden vergelijkbaar qua omvang is, komt de uitvoerwaarde over geheel 2014 op ongeveer hetzelfde niveau uit als in Nederland importeerde in 2013 voor krap 20 miljoen euro aan goederen uit Soedan (zie tabel 4, ook voor de invoersamenstelling). Dit is ruim het dubbele als in Over de periode januari-juli 2014 voerde Nederland voor 11,6 miljoen euro aan Soedanese goederen in. Indien de import in de resterende vijf maanden vergelijkbaar qua omvang is, komt de invoerwaarde over geheel 2014 op ongeveer hetzelfde niveau uit als in Tabel 3: Nederlandse goederenuitvoer naar Soedan, bedragen x euro volgens SITC-indeling Totaal Nederlandse goederenuitvoer Voeding en levende dieren Dranken en tabak Grondstoffen Minerale brandstoffen Dierlijke en plantaardige oliën 267 x Chemische producten Fabricaten Machines en vervoermaterieel Diverse gefabriceerde goederen Niet afzonderlijk genoemde goederen 358 x Bron: CBS, Tabel 4: Nederlandse goedereninvoer uit Soedan, bedragen x euro volgens SITC-indeling Totale Nederlandse goedereninvoer Voeding en levende dieren x Dranken en tabak Grondstoffen, niet eetbaar Minerale brandstoffen Dierlijke en plantaardige oliën Chemische producten x Fabricaten Machines en vervoermaterieel Diverse gefabriceerde goederen Niet afzonderlijk genoemde goederen x Bron: CBS, 2014.

6 3. Directe buitenlandse investeringen De waarde van de gecumuleerde directe buitenlandse investeringen (FDI) 4 in Soedan bedroeg volgens de UNCTAD ultimo ,1 miljard US dollar (stocks/standen) (dit is 43,8% van het BBP), tegenover 1,4 miljard US dollar in Het Nederlandse aandeel hierin is onbekend, maar zeker niet groot. De oorzaak hiervan is de geringe omvang: door de geringe omvang van de Nederlandse financiële belangen in Soedan, kan de Nederlandsche Bank (DNB) de FDI-cijfers uit privancy-overwegingen namelijk niet publiceren. Anders zouden deze cijfers tot individuele bedrijven te herleiden zijn. Andersom is bij de UNCTAD onbekend hoeveel het bedrijfsleven van Soedan eind 2013 aan directe buitenlandse investeringen (stocks) buiten Soedan zelf had. Ook hierbij kan DNB - door de geringe omvang - niet aangeven hoeveel in Nederland is geïnvesteerd, voor zover er al in Nederland was geïnvesteerd. Kader - Impact directe buitenlandse investeringen Volgens onderzoek leveren directe buitenlandse investeringen (FDI) vaak een belangrijke bijdrage aan het versterken van de economie en de groei van de welvaart van een land. Cijfers voor Nederland kunnen dit illustreren, te meer omdat Nederland zowel absoluut als relatief veel directe buitenlandse investeringen heeft aangetrokken. Zo zorgen buitenlandse bedrijven voor circa 15% van alle banen in de private sector in Nederland. Het gaat dan om ruim arbeidsplaatsen. Ook zijn buitenlandse ondernemingen goed voor ongeveer 26% van de totale toegevoegde waarde van het bedrijfsleven (dit is de bijdrage aan het BBP). Verder zijn buitenlandse bedrijven goed voor 34% van de totale omzet in Nederland en voor 24% van de investeringen in vaste activa. Daarnaast zijn ze verantwoordelijk voor 30% van de R&D-uitgaven. Buitenlandse bedrijven zijn innovatiever dan het gemiddelde Nederlandse bedrijf en de arbeidsproductiviteit van hun werknemers ligt op een hoger niveau. Zij betalen hun werknemers doorgaans 10% meer en spenderen meer geld en tijd aan training van hun werknemers dan nationale bedrijven. Bron: CBS, 2013 en Rijksdienst voor Ondernemend Nederland/NFIA, Directe buitenlandse investeringen (FDI) zijn investeringen door buitenlandse ondernemingen, waarbij de buitenlandse onderneming (mede)zeggenschap verkrijgt over het bedrijf waarin wordt geïnvesteerd. Het kan de vorm hebben van onder meer een participatie (als een joint venture), een totale overname of een geheel van de grond af op te bouwen dochteronderneming. Voor de volledigheid: FDI omvatten geen aankopen van aandelen door beleggers of speculanten. De "stock"- of standencijfers vertegenwoordigen de gecumuleerde waarde van alle in het verleden tot heden gedane FDI. (Deze omvatten de totale waarde van de vorderingen en verplichtingen van ondernemingen ten opzichte van het buitenland op een bepaald moment. De standen omvatten de gecumuleerde transacties, aangepast voor prijs-, wisselkoers- en overige mutaties (waaronder goodwill) en betreffen zowel kapitaaldeelnemingen als alle overige financiële transacties tussen gelieerde ondernemingen (leningen, ingehouden winsten, mutaties in rekeningencourant, storting van werkkapitaal), evenals de aan- en verkoop van onroerend goed).