Latijn vwo 2016-II. Tekst 1. Aankomst in Thracië

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Latijn vwo 2016-II. Tekst 1. Aankomst in Thracië"

Petrus Brouwer
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Tekst 1 Aankomst in Thracië Terra procul vastis colitur Mavortia campis (Thraces arant) acri quondam regnata Lycurgo, hospitium antiquum Troiae sociique penates dum fortuna fuit. Feror huc et litore curvo moenia prima loco fatis ingressus iniquis Aeneadasque meo nomen de nomine fingo. Sacra Dionaeae matri divisque ferebam auspicibus coeptorum operum, superoque nitentem caelicolum regi mactabam in litore taurum. Forte fuit iuxta tumulus, quo cornea summo virgulta et densis hastilibus horrida myrtus. Accessi viridemque ab humo convellere silvam conatus, ramis tegerem ut frondentibus aras, horrendum et dictu video mirabile monstrum. Nam quae prima solo ruptis radicibus arbos vellitur, huic atro liquuntur sanguine guttae et terram tabo maculant. Mihi frigidus horror membra quatit gelidusque coit formidine sanguis. Rursus et alterius lentum convellere vimen insequor et causas penitus temptare latentes; ater et alterius sequitur de cortice sanguis. Multa movens animo Nymphas venerabar agrestes Gradivumque patrem, Geticis qui praesidet arvis, rite secundarent visus omenque levarent. Tertia sed postquam maiore hastilia nisu adgredior genibusque adversae obluctor harenae, (eloquar an sileam?) gemitus lacrimabilis imo auditur tumulo et vox reddita fertur ad aures: 'Quid miserum, Aenea, laceras? Iam parce sepulto, parce pias scelerare manus. Non me tibi Troia 1

2 externum tulit aut cruor hic de stipite manat. Heu fuge crudeles terras, fuge litus avarum: nam Polydorus ego. Hic confixum ferrea texit telorum seges et iaculis increvit acutis.' Tum vero ancipiti mentem formidine pressus obstipui steteruntque comae et vox faucibus haesit. Hunc Polydorum auri quondam cum pondere magno infelix Priamus furtim mandarat alendum Threicio regi, cum iam diffideret armis Dardaniae cingique urbem obsidione videret. Ille, ut opes fractae Teucrum et Fortuna recessit, res Agamemnonias victriciaque arma secutus fas omne abrumpit: Polydorum obtruncat, et auro vi potitur. Quid non mortalia pectora cogis, auri sacra fames! Postquam pavor ossa reliquit, delectos populi ad proceres primumque parentem monstra deum refero, et quae sit sententia posco. Omnibus idem animus, scelerata excedere terra, linqui pollutum hospitium et dare classibus Austros. Ergo instauramus Polydoro funus, et ingens aggeritur tumulo tellus; stant Manibus arae caeruleis maestae vittis atraque cupresso, et circum Iliades crinem de more solutae; inferimus tepido spumantia cymbia lacte sanguinis et sacri pateras, animamque sepulcro condimus et magna supremum voce ciemus. Vergilius, Aeneis

3 Tekst 2 Bestemming bereikt Aeneas primique duces et pulcher Iulus corpora sub ramis deponunt arboris altae, instituuntque dapes et adorea liba per herbam subiciunt epulis (sic Iuppiter ipse monebat) et Cereale solum pomis agrestibus augent. Consumptis hic forte aliis, ut vertere morsus exiguam in Cererem penuria adegit edendi, et violare manu malisque audacibus orbem fatalis crusti patulis nec parcere quadris: 'Heus, etiam mensas consumimus?' inquit Iulus, nec plura, adludens. Ea vox audita laborum prima tulit finem, primamque loquentis ab ore eripuit pater ac stupefactus numine pressit. Continuo 'Salve fatis mihi debita tellus vosque' ait 'o fidi Troiae salvete penates: hic domus, haec patria est. Genitor mihi talia namque (nunc repeto) Anchises fatorum arcana reliquit: "Cum te, nate, fames ignota ad litora vectum accisis coget dapibus consumere mensas, tum sperare domos defessus, ibique memento prima locare manu molirique aggere tecta." Haec erat illa fames, haec nos suprema manebat exitiis positura modum. Quare agite et primo laeti cum lumine solis quae loca, quive habeant homines, ubi moenia gentis, vestigemus et a portu diversa petamus. Nunc pateras libate Iovi precibusque vocate Anchisen genitorem, et vina reponite mensis.' Sic deinde effatus frondenti tempora ramo implicat et geniumque loci primamque deorum 3

4 Tellurem Nymphasque et adhuc ignota precatur flumina, tum Noctem Noctisque orientia signa Idaeumque Iovem Phrygiamque ex ordine matrem invocat, et duplices caeloque Ereboque parentes. Hic pater omnipotens ter caelo clarus ab alto intonuit, radiisque ardentem lucis et auro ipse manu quatiens ostendit ab aethere nubem. Diditur hic subito Troiana per agmina rumor advenisse diem quo debita moenia condant. Certatim instaurant epulas atque omine magno crateras laeti statuunt et vina coronant. Vergilius, Aeneis

5 Tekst 3 Na zijn aankomst in Italië daalt Aeneas in de onderwereld af om daar van zijn overleden vader uitleg over de toekomst te krijgen. Bij de oever van de onderwereldrivier de Styx ontmoet Aeneas de schim van zijn overleden stuurman Palinurus. Omdat zijn dode lichaam niet begraven is, mag hij de Styx niet over. In onderstaande tekst vertelt de schim van Palinurus aan Aeneas wat hem is overkomen nadat hij overboord was geslagen, en vraagt hij hem om hulp Tres Notus hibernas immensa per aequora noctes vexit me violentus aqua. Vix lumine quarto prospexi Italiam summa sublimis ab unda. Paulatim adnabam terrae. Iam tuta tenebam, ni gens crudelis, madida cum veste gravatum prensantemque uncis manibus capita aspera montis, ferro invasisset praedamque ignara putasset. Nunc me fluctus habet versantque in litore venti. Quod te per caeli iucundum lumen et auras, per genitorem oro, per spes surgentis Iuli: eripe me his, invicte, malis. Aut tu mihi terram inice - namque potes - portusque require Velinos; aut tu, si qua via est, si quam tibi diva creatrix ostendit (neque enim, credo, sine numine divum flumina tanta paras Stygiamque innare paludem), da dextram misero et tecum me tolle per undas, sedibus ut saltem placidis in morte quiescam. Vergilius, Aeneis Aantekeningen regel 355 regel 356 regel 358 Notus zuidenwind aqua door stortbuien lumen dag adnabam = annabam terrae De dativus geeft richting aan tuta tenebam ik zou veilig geweest zijn 5

6 regel 359 regel regel 360 regel 361 regel 362 regel 363 regel 364 regel 366 regel 367 regel regel 370 regel 371 ni = nisi Verbind met invasisset en putasset (regel 361) cum + ablativus door gravatum en prensantem Deze accusativi sluiten aan bij het aan te vullen me in regel 361 caput montis rotspunt invasisset Vul aan: me ignara Verbind met gens (regel 359) in zijn onwetendheid putasset = putavisset Vul aan: me me mijn lijk versant Vul aan: me (mijn lijk) Quod Daarom per + accusativus bij per (2 x) + accusativus bij surgo opgroeien namque = nam Velinus (bijv. nw.) van Velia (vlak bij deze stad bevond zich het lijk van Palinurus) qua via een manier quam Lees: quam viam een manier neque t/m paludem want volgens mij ben jij niet van plan om zonder de wil van de goden zulke grote rivieren en de Styx over te steken misero Vul aan: mihi tecum = cum te sedibus ut Lees: ut sedibus 6

Vergelijkbare documenten

Vraag Antwoord Scores. Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 scorepunt toegekend.

Vraag Antwoord Scores. Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 scorepunt toegekend. Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 scorepunt toegekend. Tekst 1 1 D 2 maximumscore 1 loco (regel 17) en fingo (regel 18) 3 maximumscore 3 a. (superoque) caelicolum regi (regel 20-21)