-- IX (q)e - ie 2 t/h
|
|
- Stefanie ter Linde
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 -- IX - -- HOOFDSTUK IX TIJDSAFHANKELIJKE PROCESSEN Dit oofdstuk is bedoeld om enig inzict te geven in de manier waarop de intensiteiten van de lijnen in een spectrum berekend kunnen worden. Omdat een nette afleiding van de benodigde formules nogal ingewikkeld is, beperken we ons tot een globaal overzict. Omdat de wisselwerking van een molecule met elektromagnetisce straling een tijdsafankelijke proces is ebben we in plaats van de stationaire Scrödinger-vergelijking HΨ=EΨ de tijdsafankelijke S.V. nodig (I-()) H^ (q,t)! (q,t) = -!!(q,t) i!t () Hieraan voldoen niet alleen stationaire oplossingen ψ k (q)e - ie k t/-, maar ook lineaire combinaties van dergelijke oplossingen:!(q,t) = " k c k! k (q,t) Men noemt dit ook wel een superpositie van stationaire oplossingen. Zolang H^ de tijd niet bevat is elke Ψ van de vorm () met coëfficiënten c k die constant zijn in de tijd een oplossing van (). () <> Verifieer dat de (niet-genormeerde) superpositie!(q,t) = " (q) e - ie t/ + " (q)e - ie t/ voldoet aan (), mits H^ de tijd niet bevat. Ga na dat de waarscijnlijkeidsdicteid Ψ * Ψ niet constant is in de tijd, maar de energie <H> wel. Er is dus beoud van energie (et systeem is een "conservatief" systeem) Omdat de waarscijnlijkeidsdicteid Ψ * Ψ van t afangt bescrijft () een niet-stationaire toestand. De waarscijnlijkeid om de deeltjes aan te treffen op bepaalde plekken in de ruimte verandert voortdurend. Laten we dit nader bekijken voor et voorbeeld uit som. Indien we, voor et gemak, ψ (q) en ψ (q) reëel veronderstellen, dan geldt (gebruik e iz = cos Z + i sin Z): Ψ * Ψ = ψ (q) + ψ (q) + ψ (q).cos t (3) π ( ) Hierin varieert de cosinus term van + ( voor t= 0, t =, t =,...)
2 -- IX - -- naar - (voor t =, t = 3 ),...), zodat Ψ * Ψ varieert tussen Ψ * Ψ = ψ (q) + ψ (q) + ψ (q) = ( ψ (q) + ψ (q) ) (4) voor t = (n-)., en Ψ * Ψ = ψ (q) + ψ (q) - ψ (q) = ( ψ (q) - ψ (q) ) (5) voor t = (n- ).,. Voorbeeld: superpositie van de laagste twee stationaire toestanden van een deeltje in een - dimensionaal doosje : stationair! k (q) niet stationair de grens-situaties E! +!! -! E k E q t = 0,... t = _ E - E,... niet stationair! *! E = E + E In dit voorbeeld varieert de waarscijnlijkeidsdicteid tussen de uitersten ψ +ψ en ψ -ψ en et ele proces eraalt zic E - E keer per seconde. Een rectstreeks gevolg iervan is, dat et systeem zou kunnen wisselwerken met een elektromagnetisce golf van dezelfde frekwentie ν = E - E ). Dan geldt ν (de energie van een poton in de golf) = (et energieverscil tussen de twee stationaire toestanden in
3 -- IX de superpositie), d.w.z. aan de Planckse voorwaarde (resonantie voorwaarde) wordt dan voldaan. Bestraalt men et systeem met een elektromagnetisce golf van gescikte frequentie dan zijn elektrisce en magnetisce overgangen in et systeem mogelijk, waarvan we alleen de eerste soort (kort) bespreken. Elektrisce overgangen worden bewerkstelligd door de elektrisce component van de golf, die ter plaatse van et systeem een elektrisce veldsterkte veroorzaakt ter grootte van E x cosπ νt. (Hierbij wordt aangenomen dat de golf gepolariseerd is in de x-ricting en dat et systeem klein is t.o.v. de golflengte λ=c/ν, zodat in alle delen van et systeem de fase van de golf gelijk is, en dus E x constant. Het veld E x is dan omogeen). De wisselwerking tussen et molecule en de elektromagnetisce straling wordt nu bescreven m.b.v. (tijdsafankelijke) storingsrekening. Dit oudt in dat we aan de Hamiltoniaan voor et molecule een extra term moeten toevoegen, die de potentiële energie van et molecule in et elektromagnetisce veld weergeeft. Aangezien we alleen de elektrisce component bescouwen, en aangezien we et veld E x omogeen veronderstellen, reduceert deze potentiële energie term tot de potentiële energie van et moleculaire dipoolmoment M in et veld E x cosπνt. In operatorvorm: H^ storing = - E x cosπν t. M^ x (6) waarin M^ x de operator is voor de x-component van M. Deze M^ x is een functie van de x- coördinaten van de deeltjes in et molecule (nl. M ˆ x = " Q i! x i met Q de lading van deeltje i) i M.b.v. (3) kunnen we direkt zien dat et dipoolmoment voor de lineaire combinatie () evenals Ψ*Ψ in de tijd varieert. Neem daartoe de verwactingswaarde: (met factor wegens normering) <M x > =! "*(q,t)m ^ x "(q,t)d# = = < $ M x $ + <$ M x $ + <$ M x $ cos [%(E - E ) t/] (7) waarin < betekent dat alleen over de coördinaten q geïntegreerd wordt (niet over t). Hieruit zien we dat et dipoolmoment M x varieert in de tijd (met de frekwentie ν = E - E ) bealve wanneer om een of andere reden de integraal <ψ M x ψ nul zou zijn. Deze integraal, die afgekort kan worden als (M x ), wordt et overgangsmoment genoemd tussen de stationaire toestanden Ψ en Ψ.
4 -- IX In aanwezigeid van de golf is H^, wegens (6), tijdsafankelijk. Noc de stationaire toestanden ψ k (q,t) noc superposities met t-onafankelijke coëfficiënten (zoals in som ) zijn nu oplossingen van (I-). Een gedetailleerde bescouwing leert dat de toestand van et systeem nu bescreven kan worden met een Ψ(q,t) van de vorm Ψ(q,t) = c (t)ψ (q,t) + c (t)ψ (q,t) (8) d.w.z. met tijdsafankelijke coëfficiënten. Bevond et systeem zic aanvankelijk in de toestand Ψ (q,t) dan zal door toedoen van de golf er een zekere kans zijn dat na enige tijd et systeem bescreven wordt door Ψ (q,t) (en andersom). Deze kans wordt overgangswaarscijnlijkeid genoemd. Toepassing van de tijdsafankelijke storingsrekening leidt tot et volgende resultaat. Als we van de stationaire toestand Ψ uitgaan, dan geldt na korte tijd c (9) c E x (M x ) (In de volledige uitdrukking voor c zit ook de resonantie voorwaarde ν = E -E verwerkt). De kans dat de overgang van Ψ naar Ψ eeft plaatsgevonden wordt gegeven door c en deze kans is dus evenredig met E (Mx x ) (0) (als aan de resonantievoorwaarde voldaan is). De overgangswaarscijnlijkeid c is dus evenredig met E x (de intensiteit van de golf) en met et kwadraat van (M x) (et overgangsmoment). Als (M x ) =0, dan is de overgang (dipool) verboden. In systemen met enige symmetrie (b.v. atomen, H, armonisce oscillator, aromatisce koolwaterstoffen) zijn niet alle overgangen toegestaan. De regels die aangeven wanneer (M x ) 0 worden selectieregels genoemd. Tenslotte kunnen we opmerken dat in deze bescouwing alleen de belangrijkste bijdrage tot H^ storing meegenomen is, nl. de elektrisce veldsterkte en et dipoolmoment van et molecule. In de praktijk dragen diverse andere mecanismen tot de overgangswaarscijnlijkeid bij, zoals oger elektrisce momenten (quadrupoolmoment, etc.) en de magnetisce component van de elektromagnetisce straling. Deze geven ecter steeds aanleiding tot relatief zwakke intensiteiten.
5 -- IX <> De grondtoestand van een -elektron systeem wordt bescreven met de configuratie aā. Door bestralen met lict van gescikte frequentie kunnen we et systeem in een enkelaangeslagen toestand brengen, waarin de orbitals a en b elk enkel bezet zijn. De elektronspins kunnen dan singlet-gekoppeld zijn (golffunctie ( ab! ab ) ) dan wel triplet-gekoppeld (golffunctie ( ab + ab ), ab, ab ); (zie oofdstuk V). De singlet toestand ligt in energie boven de triplet toestand. Toon aan dat de overgang van de grondtoestand naar de singlet-toestand toegestaan is, mits <a x b> 0, terwijl de overgang naar de triplet-toestand (spin) verboden is. Dit is de basis voor de verscijnselen fluorescentie en fosforescentie. <3> De eigenfuncties ψ v (x) van de armonisce oscillator zijn afwisselend even (v=0,,4,6,..) en oneven (v=,3,5,...) van x. Toon aan dat overgangen waarbij Δv= (dus van even naar even of van oneven naar oneven) symmetrie verboden zijn. Hint:. De operator M^ x = e x^ is oneven
Tentamen. Kwantumchemie & Fysica (4051QCHFY-1314FWN) Datum: 10 April Tijd/tijdsduur: 3 uur
Tentamen Kwantumchemie & Fysica (4051QCHFY-1314FWN) Datum: 10 April 2014 Tijd/tijdsduur: 3 uur Docent(en) en/of tweede lezer: Dr. F.C. Grozema Prof. dr. L.D.A. Siebbeles Dit tentamen bestaat uit 5 opgaven:
Nadere informatie-- V HOOFDSTUK V STORINGSREKENING
-- V - 1 - HOOFDSTUK V STORINGSREKENING Storingsrekening is een in eerste benadering goedkopere methode dan variatierekening. Indien de storingsreeks convergeert, is het in principe net zo exact als variatierekening.
Nadere informatieTentamen Inleiding Quantumchemie (MST1171)
Datum: 3 April 7 Tentamen Inleiding Quantumchemie (MST1171) *** Schrijf duidelijk je naam, je Leidse studienummer en studierichting op je antwoordblad *** *** Het tentamen bestaat uit vijf opgaven. Maak
Nadere informatieVoorbeeld Tentamen Quantumchemie II
voorbeeld-tentamens - - Voorbeeld Tentamen Quantumchemie II -- L e e s d e o p g a v e n z o r g v u l d i g. L i c h t a l U w a n t w o o r d e n t o e. opgave (20 pnt.) We behandelen het vlakke vierkante
Nadere informatieQuantum Chemie II 2e/3e jaar
Quantum Chemie II e/3e jaar Universiteit Utrecht Faculteit Bèta Wetenschappen Departement Scheikunde Vakgroep Theoretische Chemie 008 Het college Quantumchemie wordt met wisselende omvang en naam, al sinds
Nadere informatieTentamen QCB juni 2007, 9:00-12:00 uur, A. van der Avoird
Aantal pagina s: 6 1 Tentamen QCB 3 27 juni 2007, 9:00-12:00 uur, A. van der Avoird Vraagstuk 1 1a. Teken een MO energieschema (correlatiediagram) van het molecuul O 2, uitgaande van de atomaire niveau
Nadere informatieTentamen Chemische Binding NWI-MOL056 Prof. dr. ir. Gerrit C. Groenenboom, HG00.304/065, 17:30-20:30/21:30, 6 feb 2014
Tentamen Chemische Binding NWI-MOL056 Prof. dr. ir. Gerrit C. Groenenboom, HG00.304/065, 17:30-20:30/21:30, 6 feb 2014 Vraag 1: Moleculaire orbitalen diagram voor NO 1a. MaakeenMOdiagramvoorNO,inclusiefdecoreMOs.
Nadere informatieTentamen Quantum Mechanica 2
Tentamen Quantum Mechanica 9 juni 5 Het tentamen bestaat uit 4 opgaven, waarmee in totaal 9 punten zijn te verdienen. Schrijf op elk vel dat je inlevert je naam, voorletters en studentnummer.. (a) (5 punten)
Nadere informatieTentamen QCB 3. 12 juli 2005, 9:00-12:00 uur, A. van der Avoird
Aantal pagina s: 5 1 Tentamen QCB 3 12 juli 2005, 9:00-12:00 uur, A. van der Avoird Vraagstuk 1 Het molecuul NH heeft een triplet grondtoestand. N heeft atoomnummer 7, en we nemen aan dat de 1s en 2s electronen
Nadere informatie-- I HOOFDSTUK I INLEIDING TOT ENKELE QUANTUMMECHANISCHE BEGRIPPEN
-- I - 1 - HOOFDSTUK I INLEIDING TOT ENKELE QUANTUMMECHANISCHE BEGRIPPEN Inleiding Op basis van de klassieke mechanica kunnen het bestaan van stabiele atomen en de vorming van moleculen niet verklaard
Nadere informatieVerstrooiing aan potentialen
Verstrooiing aan potentialen In deze notitie zullen we verstrooiing beschouwen aan model potentialen, d.w.z. potentiaal stappen, potentiaal bergen en potentiaal putten. In de gebieden van de potentiaal,
Nadere informatieBiofysische Scheikunde: NMR-Spectroscopie
De Scalaire Koppeling Vrije Universiteit Brussel 13 maart 2012 Outline 1 De Invloed van Andere Kernen 2 Outline 1 De Invloed van Andere Kernen 2 Opnieuw Ethanol (1) Met een nauwkeuriger NMR-instrument
Nadere informatieQUANTUM FYSICA 1 3NB50. donderdag 28 oktober uur. Dit tentamen omvat 2 opgaven.
1 QUANTUM FYSICA 1 3NB5 donderdag 8 oktober 1 14. 17. uur Dit tentamen omvat opgaven. Bij ieder onderdeel wordt aangegeven wat de maximale score is op een schaal van 1 punten. Het formuleblad voor dit
Nadere informatie(Permitiviteit van vacuüm)
TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Tentamen Stralingsfysica (3D) d.d. maart 9 van 4: 7: uur Vul de presentiekaart in blokletters in en onderteken deze. Gebruik van boek, aantekeningen of notebook is niet
Nadere informatieTentamen QCB augustus 2005, 14:00-17:00 uur, A. van der Avoird
Aantal pagina s: 5 1 Tentamen QB 3 9 augustus 005, 14:00-17:00 uur, A. van der Avoird Vraagstuk 1 et B atoom heeft grondtoestand 1s s p en het atoom grondtoestand 1s, dus het molecuul B heeft vier valentie-elektronen.
Nadere informatieTentamen Chemische Binding NWI-MOL056 Prof. dr. ir. Gerrit C. Groenenboom, HG00.068, 30 aug 2013
Tentamen Chemische Binding NWI-MOL056 Prof. dr. ir. Gerrit C. Groenenboom, HG00.068, 30 aug 013 Vraag 1: Valence bond theorie voor CH In de grondtoestand heeft het methyleen radicaal CH een H-C-H bindingshoek
Nadere informatieUitwerking Chemische Binding NWI-MOL056 Prof. dr. ir. Gerrit C. Groenenboom, HAL 1, 12:30-15:30, 7 nov 2013
Uitwerking Chemische Binding NWI-MOL056 Prof. dr. ir. Gerrit C. Groenenboom, HAL 1, 12:30-15:30, 7 nov 2013 Vraag 1: Moleculaire Orbitalen (MO) diagram voor N 2 1a. Maak een MO diagram voor N 2, inclusief
Nadere informatie7. Hoofdstuk 7 : De Elektronenstructuur van Atomen
7. Hoofdstuk 7 : De Elektronenstructuur van Atomen 7.1. Licht: van golf naar deeltje Frequentie (n) is het aantal golven dat per seconde passeert door een bepaald punt (Hz = 1 cyclus/s). Snelheid: v =
Nadere informatieTentamen QCB 3. 7 juli 2006, 9:00-12:00 uur, A. van der Avoird
Aantal pagina s: 5 1 Tentamen QCB 3 7 juli 2006, 9:00-12:00 uur, A. van der Avoird Vraagstuk 1 Het Be atoom heeft grondtoestand 1s 2 2s 2, dus het molecuul BeH 2 heeft vier valentie-elektronen: twee van
Nadere informatieTentamen Quantum Mechanica 2
Tentamen Quantum Mechanica 9 juni 5 Het tentamen bestaat uit 4 opgaven, waarmee in totaal 9 punten zijn te verdienen. Schrijf op elk vel dat je inlevert je naam, voorletters en studentnummer.. (a) (5 punten)
Nadere informatieKwantummechanica HOVO cursus. Jo van den Brand Lecture 3: 6 oktober 2016
Kwantummechanica HOVO cursus Jo van den Brand Lecture 3: 6 oktober 2016 Copyright (C) VU University Amsterdam 2016 Overzicht Algemene informatie Jo van den Brand Email: jo@nikhef.nl 0620 539 484 / 020
Nadere informatieANTWOORDEN EN UITWERKINGEN TENTAMEN QUANTUMMECHANICA 2 VAN 8 JUNI e +" 1 = 1. e (" )=(k BT )
ANTWOORDEN EN UITWERKINGEN TENTAMEN QUANTUMMECHANICA VAN 8 JUNI ) (Andere antwoorden zijn niet noodzakelijk (geheel) incorrect) (a) Volgens het Pauli-principe kunnen fermionen zich niet in dezelfde quantumtoestand
Nadere informatieTentamen Quantum Mechanica 2
Tentamen Quantum Mechanica mei 16 Het tentamen bestaat uit 4 opgaven, waarmee in totaal 6 punten zijn te verdienen. Schrijf op elk vel dat je inlevert je naam, voorletters en studentnummer. 1. (a) (4 punten)
Nadere informatieTentamen Numerieke Wiskunde dinsdag, 28 januari 2014,
Tentamen Numerieke Wiskunde dinsdag, 8 januari 04, 3.30 6.30. Zet op ieder vel dat je inlevert je naam en op et eerste vel bovendien nog je studentnummer.. Je mag et dictaat gebruiken, de uitwerkingen
Nadere informatieKwantummechanica HOVO cursus. Jo van den Brand Lecture 4: 13 oktober 2016
Kwantummechanica HOVO cursus Jo van den Brand Lecture 4: 13 oktober 2016 Copyright (C) VU University Amsterdam 2016 Overzicht Algemene informatie Jo van den Brand Email: jo@nikhef.nl 0620 539 484 / 020
Nadere informatieOpgave 1 Golven op de bouwplaats ( 20 punten, ) Een staalkabel met lengte L hangt verticaal aan een torenkraan.
TECHNISCHE UNIVERSITEIT DELFT Faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica Opleiding Elektrotechniek EE1200-B - Klassieke en Kwantummechanica - deel B Hertentamen 13 maart 2014 14:00-17:00 Aanwijzingen:
Nadere informatieFluorescentie. dr. Th. W. Kool, N.G. Schultheiss
1 Fluorescentie dr. Th. W. Kool, N.G. Schultheiss 1 Inleiding Deze module volgt op de module de Broglie. Het detecteren van kosmische straling in onze ski-boxen geschiedt met behulp van het organische
Nadere informatieTENTAMEN ELEKTROMAGNETISME (3D020)
TENTAMEN ELEKTROMAGNETIME (3D020) 21 juni 1999, 14.00 17.00 uur UITWERKING 1 Op de geleider bevindt zich een totale lading. De lengte van de geleider (een halve cirkel) is gelijk aan πr. y d ϕ R P x Voor
Nadere informatieNuclear Magnetic Resonance
Nuclear Magnetic Resonance Spectroscopy (Kernspinresonantie spectroscopie) 1 Toepassingen van NMR-spectroscopie Structuuropheldering van (vaak) organische verbindingen Identificatie van onbekende stoffen
Nadere informatieCommutatie-relaties voor impulsmoment
Commutatie-relaties voor impulsmoment Inleiding De operatoren voor impulsmoment in de quantum-mechanica zijn gedefiniëerd door de volgende commutatierelaties: i, j = i hε ijk k, 1) met ε ijk het evi-civita
Nadere informatieUITWERKING. Thermodynamica en Statistische Fysica (TN ) 3 april 2007
UITWERKIG Thermodynamica en Statistische Fysica T - 400) 3 april 007 Opgave. Thermodynamica van een ideaal gas 0 punten) a Proces ) is een irreversibel proces tegen een constante buitendruk, waarvoor geldt
Nadere informatieAnalyse: vraagstuk van Kepler
Analyse: vraagstuk van Kepler Deel : Afleiden tweede wet (wet der perken) Redelijk simpel. Uit de bewegingsvergelijking volgt dat =. Dit impliceert dat = =. Als je weet dat de tangentiële component van
Nadere informatie-- III De variatiemethode berust voor de grondtoestand op het volgende theorema:
-- III - 1 - HOOFDSTUK III VARIATIEREKENING Alleen voor enele zeer eenvoudige systemen an de Schrödinger Vergeliing exact worden opgelost, in alle andere gevallen moeten benaderingen worden toegepast.
Nadere informatieUitwerkingen van het Tentamen Moleculaire Simulaties - 8C Januari uur
Uitwerkingen van het Tentamen Moleculaire Simulaties - 8C030 25 Januari 2007-4.00-7.00 uur Vier algemene opmerkingen: Het tentamen bestaat uit 6 opgaven verdeeld over 3 pagina s. Op pagina 3 staat voor
Nadere informatieBiofysische Scheikunde: NMR-Spectroscopie
Inleiding & Kernmagnetisme Vrije Universiteit Brussel 19 maart 2012 Outline 1 Overzicht en Context 2 3 Outline 1 Overzicht en Context 2 3 Doelstelling Eiwitten (en andere biologische macromoleculen) Functionele
Nadere informatieVoorbeeld 1: Oneindig diepe potentiaalput
Voorbeeld : Oneindig diepe potentiaalput In de onderstaande figuren bevindt zich een deeltje in een eendimensionale ruimte tussen x 0 en x a. Binnen dat gebied is de potentiële energie van het deeltje
Nadere informatie(iii) intervallen, bijvoorbeeld afgesloten intervallen zoals D = [0, 1] := {x en halfopen intervallen zoals D = (0, 1] := {x R 0 < x 1},
Hoofdstuk II Calculus Les Differentiatie van functies Waarscijnlijk eeft iedereen wel een idee ervan wat een functie is, maar voor de duidelijkeid zal et andig zijn om de meest belangrijke begrippen na
Nadere informatieJe mag Zorich deel I en II gebruiken, maar geen ander hulpmiddelen (zoals andere boeken, aantekeningen, rekenmachine etc.)!
Tentamen Analyse II. Najaar 6 (.1.7) Toelicting: Je mag Zoric deel I en II gebruiken, maar geen ander ulpmiddelen (zoals andere boeken, aantekeningen, rekenmacine etc.)! Als je bekende stellingen gebruikt
Nadere informatieVraag 1: Ne-He en Ne-He +
Uitwerking tentamen chemische binding, MOL056, 4 januari 01 1 (Uitwerking versie 4 januari 01, dr. ir. Gerrit C. Groenenboom) Vraag 1: Ne-e en Ne-e + De elektronenconfiguratie van e is 1s en die van Ne
Nadere informatieTECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN. Tentamen Stralingsfysica (3D100) d.d. 9 januari 2008 van 9:00 12:00 uur
TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Tentamen Stralingsfysica (3D d.d. 9 januari 8 van 9: : uur Vul de presentiekaart in blokletters in en onderteken deze. Gebruik van boek, aantekeningen of notebook is niet
Nadere informatieGeleid herontdekken van de golffunctie
Geleid herontdekken van de golffunctie Nascholingscursus Quantumwereld Lodewijk Koopman lkoopman@dds.nl januari-maart 2013 1 Dubbel-spleet experiment Er wordt wel eens gezegd dat elektronen interfereren.
Nadere informatieSpeciale functies. 2.1 Exponentiële functie en natuurlijke logaritme
Wiskunde voor kunstmatige intelligentie, 006 Les Speciale functies We ebben in de vorige les een aantal elementaire functies bekeken en iervoor gezien oe we deze functies kunnen afleiden. In wezen waren
Nadere informatieTENTAMEN ELEKTROMAGNETISME (8N010)
TENTAMEN ELEKTROMAGNETISME (8N010) Opmerkingen: 1. Dit tentamen bestaat uit 4 vragen met in totaal 19 deelvragen. Elke deelvraag levert 3 punten op. 2. Het is toegestaan gebruik te maken van bijgeleverd
Nadere informatieElektrodynamica in actie. Charles Mathy
Elektrodnamica in actie Carles Mat Knettergek Elektrodnamica is niet alleen je aait een kat en et knettert. Het gaat om ele sterke kracten, zie Bernard Mooij werkcollege docent oor elektromagnetisme in
Nadere informatieWhat does it all mean?
What does it all mean? Nogmaals tweespleten experiment Ter herinnering: golffunctie voor enkele spleet elektron wordt alleen aangetroffen bij één spleet golffunctie voor twee spleten elektron kan bij beide
Nadere informatie1E HUISWERKOPDRACHT CONTINUE WISKUNDE
E HUISWERKOPDRACHT CONTINUE WISKUNDE Uiterste inleverdatum dinsdag oktober, voor het begin van het college N.B. Je moet de hele uitwerking opschrijven en niet alleen het antwoord geven. Je moet het huiswerk
Nadere informatieSymmetrie en behoudswetten spelen een belangrijke rol in de beschrijving en het begrip van interacties tussen elementaire deeltjes.
Symmetrie en behoudswetten spelen een belangrijke rol in de beschrijving en het begrip van interacties tussen elementaire deeltjes. Interacties zullen plaats grijpen voor zover ze kinematisch toegelaten
Nadere informatieVoorbeeldexamenopgaven VWO Correctievoorschrift Quantumwereld Natuurkunde
Voorbeeldexamenopgaven VWO Correctievoorscrift Quantumwereld Natuurkunde Voorbeeldexamenopgaven Quantumwereld natuurkunde vwo Laserpulsen maximumscore 3 6 uitkomst: T 4,5 0 s voorbeeld van een berekening:
Nadere informatieHet Zeemaneffect. Folkert Nobels 1 *, Bas Roelenga Theorie. Contents. Inleiding
Natuurkundig practicum 3 2013-2014 Het Zeemaneffect Folkert Nobels 1 *, Bas Roelenga 1 Abstract In dit experiment wordt met behulp van het Zeemaneffect de waarde van het Bohrmagneton bepaald. Dit is gedaan
Nadere informatieKwantummechanica HOVO cursus. Jo van den Brand Lecture 2: September 29, 2016
Kwantummechanica HOVO cursus Jo van den Brand Lecture 2: September 29, 2016 Copyright (C) VU University Amsterdam 2016 Overzicht Algemene informatie Jo van den Brand Email: jo@nikhef.nl 0620 539 484 /
Nadere informatieBekijk nog een keer het stelsel van twee vergelijkingen met twee onbekenden x en y: { De tweede vergelijking van de eerste aftrekken geeft:
Determinanten Invoeren van het begrip determinant Bekijk nog een keer het stelsel van twee vergelijkingen met twee onbekenden x en y: { a x + b y = c a 2 a 2 x + b 2 y = c 2 a Dit levert op: { a a 2 x
Nadere informatieANTWOORDEN TENTAMEN. Van Quantum tot Materie
ANTWOORDEN TENTAMEN Van Quantum tot Materie Prof. Dr. C. Gooijer en Prof. Dr. R. Griessen Januari 13, 2005 18.30-21.30 KC 137 Dit schriftelijk tentamen bestaat uit 6 opdrachten. Na de titel van elk opdracht
Nadere informatieTentamen TCl l8 januari 2008' 9-12uur, zaal Cl (Gorlaeus).
I Tentamen TCl l8 januari 2008' 9-12uur, zaal Cl (Gorlaeus). 1. Basisinzichten Geef van de onderstaande beweringen aan of zewaar of niet waar zijn (er hoeven geen argumenten gegeven te worden; het mag
Nadere informatieNuclear Magnetic Resonance
Nuclear Magnetic Resonance Spectroscopy (Kernspin resonantie spectroscopie) Toepassingen van NMR spectroscopie Structuuropheldering van (vaak) organische verbindingen Identificatie van onbekende stoffen
Nadere informatieTentamen QCB 3. 30 augustus 2006, 14:00-17:00 uur, A. van der Avoird
Aantal pagina s: 6 1 Tentamen QCB 3 30 augustus 2006, 14:00-17:00 uur, A. van der Avoird Vraagstuk 1 Neem het molecuul CH 2 met het C atoom in de oorsprong, de beide H atomen in het xy-vlak en de x-as
Nadere informatieBuiging van een belaste balk
Buiging van een belaste balk (Modelbouw III) G. van Delft Studienummer: 0480 E-mail: gerardvandelft@email.com Tel.: 06-49608704 4 juli 005 Doorbuigen van een balk Wanneer een men een balk op het uiteinde
Nadere informatieSymmetrie en behoudswetten spelen een belangrijke rol in de beschrijving en het begrip van
Symmetrie en behoudswetten spelen een belangrijke rol in de beschrijving en het begrip van interacties ti tussen elementaire deeltjes. Interacties ti zullen plaats grijpen voor zover ze kinematisch toegelaten
Nadere informatieImpulsmoment en spin: een kort resumé
D Impulsmoment en spin: een kort resumé In deze appendix worden de relevante aspecten van impulsmoment en spin in de kwantummechanica op een rijtje gezet. Dit is een kort resumé van de stof die in het
Nadere informatieAntwoorden Tentamen Fysica van de Vaste Stof woensdag 2 maart 2011, uur
Antwoorden Tentamen ysica van de Vaste Stof woensdag 2 maart 2011, 14.00 17.00 uur 1. ermigassen in astrofysica (3 + 4 +3 = 10) a. Gegeven dat de massa van de zon M z = 2 x 10 30 kg is (voornamelijk waterstof),
Nadere informatieCorrectievoorschrift Schoolexamen Moderne Natuurkunde
Correctievoorschrift Schoolexamen Moderne Natuurkunde Natuurkunde 1, VWO 6 9 maart 004 Tijdsduur: 90 minuten Regels voor de beoordeling: In zijn algemeenheid geldt dat het werk wordt nagekeken volgens
Nadere informatieAlgemeen: Beargumenteer je antwoorden. Vermeld zowel de gebruikte basisformules als de tussenstappen in de afleiding.
3NC0 Gecondenseerde materie 0 Tentamen, april 0 lgemeen: eargumenteer e antwoorden Vermeld zowel de gebruite basisformules als de tussenstappen in de afleiding Mogeli te gebruien formules: De Fermi-Dirac
Nadere informatieQuantum Tunneling. Rob Hesselink. Maart Introductie 2. 2 De Schrödingervergelijking 2. 3 Eigentoestanden van de barrière 3
Quantum Tunneling Rob Hesselink Maart 08 Inhoudsopgave Introductie De Schrödingervergelijking 3 Eigentoestanden van de barrière 3 4 Methode: Ψx, t 4 5 Resonantie 5 6 Appendix 6 Figuur : Een -dimensionale
Nadere informatieUitwerkingen tentamen 8C080 - april 2011
Uitwerkingen tentamen 8C8 - april 211 Opgave 1. Mutual information Gegeven zijn twee 3D datasets van dezelfde patient, nl. een CT scan en een MRI scan van het hoofd. Grid im1 RandomInteger 1, 4, 5, 5,
Nadere informatieJohan Bonekamp, Lans Bovenberg, Theo Nijman, Bas Werker
Joan Bonekamp, Lans Bovenberg, Teo Nijman, Bas Werker occasional-06 / 2016 Actergrondnotitie: Herverdelingseffecten van verscillende projectierentes in verbeterde premieregelingen vanuit aanspraken Joan
Nadere informatieTRILLINGEN EN GOLVEN HANDOUT FOURIER
TRILLINGEN EN GOLVEN HANDOUT FOURIER Cursusjaar 2009 / 2010 2 Inhoudsopgave 1 FOURIERANALYSE 5 1.1 INLEIDING............................... 5 1.2 FOURIERREEKSEN.......................... 5 1.3 CONSEQUENTIES
Nadere informatieHet tweespletenexperiment EN DE RELATIE TUSSEN HET INTERFERENTIEPATROON EN DE BREEDTE VAN DE SPLEET
Het tweespletenexperiment EN DE RELATIE TUSSEN HET INTERFERENTIEPATROON EN DE BREEDTE VAN DE SPLEET Nikki van Doesburg, Anoir Koolhoven Natuurkunde A6A, A6B 04/03/2018 Inhoud Overzicht van formules...
Nadere informatieElementaire Deeltjesfysica
Elementaire Deeltjesfysica FEW Cursus Jo van den Brand & Tjonnie Li 1 December, 2009 Structuur der Materie Inhoud Inleiding Deeltjes Interacties Relativistische kinematica Lorentz transformaties Viervectoren
Nadere informatieBiofysische Scheikunde: NMR-Spectroscopie
Puls/FT-NMR Spindynamica & Puls/FT-Spectroscopie Vrije Universiteit Brussel 17 april 2012 Puls/FT-NMR Outline 1 Puls/FT-NMR 2 Outline Puls/FT-NMR 1 Puls/FT-NMR 2 Quantumbeschrijving van een Spin-1/2 Larmorprecessie
Nadere informatie168 HOOFDSTUK 5. REEKSONTWIKKELINGEN
168 HOOFDSTUK 5. REEKSONTWIKKELINGEN 5.7 Vraagstukken Vraagstuk 5.7.1 Beschouw de differentiaalvergelijking d2 y d 2 = 2 y. (i) Schrijf y = a k k. Geef een recurrente betrekking voor de coëfficienten a
Nadere informatieSupersymmetric Lattice Models. Field Theory Correspondence, Integrabillity T.B. Fokkema
Supersymmetric Lattice Models. Field Theory Correspondence, Integrabillity T.B. Fokkema De gecondenseerde materie is een vakgebied binnen de natuurkunde dat tot doel heeft om de fysische eigenschappen
Nadere informatieSchriftelijk examen 2e Ba Biologie Fysica: elektromagnetisme 2011-2012
- Biologie Schriftelijk examen 2e Ba Biologie 2011-2012 Naam en studierichting: Aantal afgegeven bladen, deze opgaven niet meegerekend: Gebruik voor elke nieuwe vraag een nieuw blad. Zet op elk blad de
Nadere informatieTECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Technische Natuurkunde
TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Technische Natuurkunde Uitwerking Tentamen Quantumfysica van 15 april 010. 1. (a) De ket α is een vector in de Hilbertruimte H, en de bra β een co-variante vector
Nadere informatieTentamen WISN101 Wiskundige Technieken 1 Ma 2 nov :30 16:30
Tentamen WISN Wiskundige Technieken Ma nov 5 3:3 6:3 Normering voor 4 pt vragen (andere vragen naar rato): 4pt Goed begrepen en goed uitgevoerd, eventueel met enkele onbelangrijke rekenfoutjes. 3pt Grote
Nadere informatieXXX INTERNATIONALE NATUURKUNDE OLYMPIADE PADUA, ITALIË THEORIE-TOETS
XXX INTERNATIONALE NATUURKUNDE OLYMPIADE PADUA, ITALIË THEORIE-TOETS 22 juli 1999 70 --- 13 de internationale olympiade Opgave 1. Absorptie van straling door een gas Een cilindervormig vat, met de as vertikaal,
Nadere informatieIndicatie van voorkennis per les Algemene relativiteitstheorie Docent: Dr. H. (Harm) van der Lek
Indicatie van voorkennis per les Algemene relativiteitstheorie Docent: Dr. H. (Harm) van der Lek Dit document bevat niet alleen voorkennis in de zin dat moet u al gehad hebben en kennen, maar ook in de
Nadere informatieTENTAMEN ELEKTROMAGNETISME (3D020)
TENTAMEN ELEKTOMAGNETISME (3D2) 11 augustus 23, 14. 17. uur UITWEKING 1 Op de geleider bevin zich een totale lading. De lengte van de geleider (een halve cirkel) is gelijk aan π. y d ϕ P x Voor de ladingsdichtheid
Nadere informatieHoofdstuk 3: Licht. Natuurkunde VWO 2011/2012. www.lyceo.nl
Hoofdstuk 3: Licht Natuurkunde VWO 2011/2012 www.lyceo.nl Hoofdstuk 3: Licht Natuurkunde 1. Mechanica 2. Golven en straling 3. Elektriciteit en magnetisme 4. Warmteleer Rechtlijnige beweging Trilling en
Nadere informatie3.5 t/m 3.7 ΟΣ ΜΟΙ ΠΟΥ ΣΤΩ ΚΑΙ ΚΙΝΩ ΤΗΝ ΓΗΝ 1
3.5 t/m 3.7 ΟΣ ΜΟΙ ΠΟΥ ΣΤΩ ΚΑΙ ΚΙΝΩ ΤΗΝ ΓΗΝ 1 De wetten van Newton verklaren e beweging van een voorwerp aan e an van e kracten ie op at voorwerp werken (zie oofstuk 4): 1 e wet van Newton is constant
Nadere informatie-- VII - 1 -- HOOFDSTUK VII AB INITIO BEREKENINGEN IN DE PRAKTIJK
-- VII - 1 -- HOOFDSTUK VII AB INITIO BEREKENINGEN IN DE PRAKTIJK Basis sets Omdat we zowel in de Hartree-Fock als in de CI methode de LCAO-MO benadering gebruiken moeten we bij het opzetten van zo'n berekening
Nadere informatieVerticale bewegingen ABC ABC
Verticale bewegingen Bepaling divergentie J.C. Bellamy eeft een objectieve metode ontwikkeld om de divergentie te berekenen uit drie windwaarnemingen. Hebben we windwaarnemingen op meerdere niveau s (uit
Nadere informatieTENTAMEN. Thermodynamica en Statistische Fysica (TN )
TENTAMEN Thermodynamica en Statistische Fysica (TN - 141002) 25 januari 2007 13:30-17:00 Het gebruik van het diktaat is NIET toegestaan Zet op elk papier dat u inlevert uw naam Begin iedere opgave bovenaan
Nadere informatieElementaire Deeltjesfysica
Elementaire Deeltjesfysica FEW Cursus Jo van den Brand 24 November, 2008 Structuur der Materie Inhoud Inleiding Deeltjes Interacties Relativistische kinematica Lorentz transformaties Viervectoren Energie
Nadere informatieWiskunde voor relativiteitstheorie
Wiskunde voor relativiteitstheorie HOVO Utrecht Les 1: Goniometrie en vectoren Dr. Harm van der Lek vdlek@vdlek.nl Natuurkunde hobbyist Overzicht colleges 1. College 1 1. Goniometrie 2. Vectoren 2. College
Nadere informatieVoor kleine correcties (in goede benadering) geldt:
Antwoorden tentamen stralingsfysica 3D100 d.d. 25 juni 2010 (Antwoorden onder voorbehoud van typefouten) a) In de opstelling van Franck en Hertz worden elektronen versneld. Als de energie van een elektron
Nadere informatienatuurkunde vwo 2017-II
natuurkunde vwo 07-II Rookmelder maximumscore 3 38 39 9 0 9 U+ n U 4 4 0 94 95 Pu Am+ e inzicht dat in de eerste reactie een neutron links van de pijl staat inzicht dat in de tweede reactie een elektron
Nadere informatieQuantummechanica voor jong en oud. Gerard Nienhuis Huygens Laboratorium Universiteit Leiden
Quantummechanica voor jong en oud Gerard Nienhuis Huygens Laboratorium Universiteit Leiden Klassieke natuurkunde fysische objecten: materie en straling; materie bestaat uit deeltjes met massa, straling
Nadere informatieEindexamen vwo wiskunde B pilot 2014-II
Eindeamen vwo wiskunde B pilot 04-II Formules Goniometrie sin( t u) sintcosu costsinu sin( t u) sintcosu costsinu cos( t u) costcosu sintsinu cos( t u) costcosu sintsinu sin( t) sintcost cos( t) cos t
Nadere informatieTentamen Elektromagnetisme (NS-103B)
Tentamen Elektromagnetisme (NS-03B) woensdag april 00 5:00 8:00 uur Het gebruik van literatuur of een rekenmachine is niet toegestaan. U mag van onderstaande algemene gegevens gebruik maken. Bij de opgaven
Nadere informatieHet berekenbare Heelal
Het berekenbare Heelal 1 BETELGEUSE EN HET DOPPLEREFFECT HET IS MAAR HOE JE HET BEKIJKT NAAR EEN GRENS VAN HET HEELAL DE STRINGTHEORIE HET EERSTE BEREKENDE WERELDBEELD DE EERSTE SECONDE GUT, TOE, ANTROPISCH
Nadere informatieWiskunde voor relativiteitstheorie
Wiskunde voor relativiteitstheorie Utrecht Les : Goniometrie en vectoren Dr. Harm van der Lek vdlek@vdlek.nl Natuurkunde hobbyist verzicht colleges. College. Goniometrie 2. Vectoren 2. College 2. Matrixen
Nadere informatie1. Langere vraag over de theorie
1. Langere vraag over de theorie a) Bereken, vertrekkend van de definitie van capaciteit, de capaciteit van een condensator die bestaat uit twee evenwijdige vlakke platen waarbij de afstand tussen de platen
Nadere informatieExamen G0O17E Wiskunde II (3sp) maandag 10 juni 2013, 8:30-11:30 uur. Bachelor Geografie en Bachelor Informatica
Examen GO7E Wiskunde II (3sp maandag juni 3, 8:3-:3 uur Bachelor Geografie en Bachelor Informatica Auditorium De Molen: A D Auditorium MTM3: E-Se Auditorium MTM39: Sh-Z Naam: Studierichting: Naam assistent:
Nadere informatieUitwerking Tentamen Klassieke Mechanica I Dinsdag 10 juni 2003
Uitwerking Tentamen Klassieke Mechanica I Dinsdag juni 3 OPGAE : de horizontale slinger θ T = mg cosθ mg m mg tanθ mg a) Op de massa werken twee krachten, namelijk de zwaartekracht, ter grootte mg, en
Nadere informatieHoofdstuk 7: Stelsels eerste orde lineaire differentiaalvergelijkingen
Hoofdstuk 7: Stelsels eerste orde lineaire differentiaalvergelijkingen Bij het vak Lineaire Algebra hebben we reeds kennis gemaakt met stelsels eerste orde lineaire differentiaalvergelijkingen We hebben
Nadere informatieWiskunde 2 voor kunstmatige intelligentie (BKI 316) Bernd Souvignier
Wiskunde 2 voor kunstmatige intelligentie (BKI 316) Bernd Souvignier najaar 2004 Deel I Voortgezette Analyse Les 1 Complexe getallen Iedereen weet, dat kwadraten van getallen positieve getallen zijn. Dat
Nadere informatieQubits Een andere invalshoek voor kwantummechanica in het secundair onderwijs
Qubits Een andere invalshoek voor kwantummechanica in het secundair onderwijs Mark Fannes Hans Bekaert Geert Verschoren Mieke De Cock woensdag 28 oktober 2015 Specifieke Lerarenopleiding Natuurwetenschappen:
Nadere informatieStelsels differentiaalvergelijkingen
Stelsels differentiaalvergelijkingen Stelsels homogene differentiaalvergelijkingen We bekijken in deze paragraaf stelsels homogene differentiaalvergelijkingen: x (t x (t x (t x (t x n(t A Voorbeeld x +
Nadere informatieQuantumvloeistoffen voor electronen en koude atomen
Quantumvloeistoffen voor electronen en koude atomen Kareljan Schoutens Instituut voor Theoretische Fysica Universiteit van Amsterdam VIVA FYSICA ---- 23 januari 2004 quantumvloeistoffen voor electronen
Nadere informatieTentamen. Elektriciteit en Magnetisme 1. Woensdag 22 juni :00-12:00. Schrijf op elk vel uw naam en studentnummer. Schrijf leesbaar.
Tentamen Elektriciteit en Magnetisme 1 Woensdag 22 juni 211 9:-12: Schrijf op elk vel uw naam en studentnummer. Schrijf leesbaar. Maak elke opgave op een apart vel. Dit tentamen bestaat uit 4 vragen. Alle
Nadere informatieTENTAMEN WISKUNDIGE BEELDVERWERKINGSTECHNIEKEN
TENTAMEN WISKUNDIGE BEELDVERWERKINGSTECHNIEKEN Vakcode: 8D020. Datum: Vrijdag 26 maart 2004. Tijd: 14.00 17.00 uur. Plaats: MA 1.41 Lees dit vóórdat je begint! Maak iedere opgave op een apart vel. Schrijf
Nadere informatie