Notitie Reserves en voorzieningen

Transcriptie

1 Notitie Reserves en voorzieningen 1. Inleiding In de Financiële Verordening 2013 is vastgelegd dat het college tenminste één keer per raadsperiode een geactualiseerde nota reserves en voorzieningen aan de raad aanbiedt. In 2010 hebben wij dit voor het laatst gedaan (raad van 16 december 2010). Daarnaast hebben wij in de Zomernota 2012 in kader van de Agenda van Herstel in ruime mate aandacht geschonken aan de reserves en voorzieningen. Hieronder lichten wij toe, waarom wij nu opnieuw een beknopte actualisatie hebben opgesteld. 2. Aanleiding De Rekenkamercommissie Apeldoorn heeft in haar onderzoeksrapport Jaarstukken 2012 aan de raad een aantal aanbevelingen gedaan. Aanbeveling 5 luidt als volgt: Verzoek het college om een actualisatie van de nota reserves en voorzieningen en weeg daarbij de voor- en nadelen af van een voortzetting van de rentesystematiek. De commissie kwam tot deze aanbeveling in de context van de ingrijpende wijziging van de reserves als gevolg van de Zomernota. Ons college heeft de aanbeveling overgenomen en uw raad toegezegd in 2013 een actuele nota reserves en voorzieningen aan te zullen bieden. Vanwege vele andere prioriteitvragende werkzaamheden is uitvoering hiervan vertraagd. Zoals aangegeven zijn in de Zomernota de algemene reserve, de bestemmingsreserves en de voorzieningen nadrukkelijk tegen het licht gehouden. Deze doorlichting heeft geleid tot het opheffen van een aantal bestemmingsreserves, terwijl wij bij andere bestemmingsreserves hebben onderbouwd waarom deze in stand dienen te blijven. Hiermee vond impliciet een actualisering plaats van de nota reserves en voorzieningen uit Wij zien de voorliggende notitie dan ook als een update, waarbij onze reactie op de aanbeveling van de Rekenkamercommissie het belangrijkste onderdeel is In deze notitie gaan wij achtereenvolgens in op uitleg van de begrippen, de context van onze reservepositie anno 2013, het beleid ten aanzien van reserves, de systematiek van rentetoerekening aan reserves en de afspraken rond reserves waar het gaat om resultaatbestemming van de jaarrekening. We sluiten af met een aantal voorstellen. 3. Begripsbepaling Het wettelijk kader voor reserves en voorzieningen is vastgelegd in het besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV), aangevuld met notities van de commissie BBV en lokaal in onze Financiële Verordening. Op bijlage 1 hebben wij een uitgebreide beschrijving van de begrippen en de functies van reserves en voorzieningen opgenomen. 4. Context reservepositie In voorgaande nota s over reserves en voorzieningen presenteerden wij een overzicht waaruit bleek hoe onze reservepositie zich verhield tot andere ( ) gemeenten. Een dergelijk overzicht biedt nu geen meerwaarde, omdat uw raad de afgelopen jaren vanwege de tekorten op de grondexploitatie en het financieel gezond maken van onze meerjarenbegroting genoodzaakt was om een substantieel deel van de reserves ter dekking in te zetten. We willen ons beperken tot een kort resumé van de reserve- en voorzieningenpositie van de gemiddelde Gelderse gemeenten per 1 januari 2013 en die van Apeldoorn. 1

2 Algemene reserves bestemmingsreserves voorzieningen Gelderland gemiddeld Apeldoorn -/ Als we via MPB vooruitkijken naar de situatie per 31 december 2017 dan laat de doorrekening van de reserves zien dat de negatieve algemene reserve verbetert tot per inwoner terwijl onze bestemmingsreserves afnemen tot 300 per inwoner. Opvallend is de naar verhouding beperkte omvang van onze voorzieningen. Wij hebben gekeken op welke wijze andere gemeenten die opbouwen. Het verschil met Apeldoorn zit vooral in: - de boekhoudkundige presentatie van de voorzieningen voor dubieuze debiteuren en voor verlies grondexploitatie. Wij brengen die voorzieningen in mindering op de betreffende boekwaarde (netto benadering), terwijl andere gemeenten kiezen voor een bruto benadering; - waar wij egalisatiereserves hebben voor bijvoorbeeld afvalstoffenheffing en afkoopsommen begraven, hebben andere gemeenten dit onder een voorziening gebracht. Reserves en voorzieningen hebben o.m. een bufferfunctie voor het opvangen van risico s. Wij verwijzen hierbij naar de paragraaf Weerstandsvermogen van de MPB , waaruit blijkt dat wij gedurende een aantal jaren een negatieve weerstandscapaciteit hebben. Dit wordt vooral veroorzaakt door de bij de Zomernota 2012 ingestelde reserve inlopen tekort grondbedrijf. Onze reservepositie is na 2009 dan ook sterk gewijzigd. Onderstaande grafiek toont dat nog eens duidelijk aan. Algemene reserve en bestemmingsreserves gemeente Apeldoorn x 1 miljoen Bestemmingsreserves Algemene reserve Beleid ten aanzien van reserves In het recente verleden zijn met uw raad afspraken gemaakt over beleid en beheer rond reserves en voorzieningen. Uitgangspunt is dat wij zo weinig mogelijke aparte bestemmingsreserves creëren en zo veel mogelijk de algemene reserve inzetten als instrument voor integrale afweging en risico opvang. U gaat over het instellen en wijzigen van reserves. Ons college gaat over de vorming en het opheffen van voorzieningen. Voor wat betreft de laatste is het wijzigen van doel en bestemming niet toegestaan, zolang sprake is van een toekomstige verplichting die de basis was voor het instellen van de voorziening. Vanaf 2007 wordt niet aan alle bestemmingsreserves rente toegerekend. Vanuit de interne financieringsfunctie berekenen we die wel, maar deze bespaarde rente (we hoeven er niet extern 2

3 voor te lenen) voegen we toe aan de algemene reserve. Verderop in deze notitie komen wij uitgebreid op dit onderwerp terug. a. algemene reserve Op basis van de doorrekening van de algemene reserve in de MPB bereikt deze reserve in 2023 de met u afgesproken noodzakelijke omvang van 15 miljoen. Onderdeel van deze afspraken betreft het toevoegen aan de algemene reserve van alle financiële voordelen die zich gedurende het jaar aandienen. Het spreekt voor zich dat wij willen vasthouden aan deze beleidslijn, waarbij wij kansen om de noodzakelijke omvang van de algemene reserve eerder te bereiken dan in 2023 uiteraard zullen aangrijpen. Op 1 januari 2014 bedraagt de algemene ca. 15 miljoen, maar door onttrekkingen ten behoeve van de eerste jaarschijven van de MPB daalt de omvang tot bijna 2 miljoen in 2017 om daarna weer op te lopen. b. negatieve reserves Negatieve reserves zijn niet toegestaan, behalve waar het reserves betreft die gekoppeld zijn aan tarieven of heffingen. In dat geval is een negatieve stand toegestaan, mits de gemeente kan aantonen dat de reserve binnen 10 jaar weer positief is. Op grond van BBV bepalingen moet een gemeente negatieve bestemmingsreserves toerekenen aan de algemene reserve. Wij verwachten dat op 31 december 2014 drie reserves een negatieve stand hebben: reserve inlopen tekort grondbedrijf egalisatiereserve bouwleges reserve afkoopsommen begraven In de Zomernota 2012 heeft u besluiten genomen over het inlopen van het tekort op het grondbedrijf. Via structurele bezuinigingen is budgetruimte gecreëerd om vanaf 2013 jaarlijks 6,4 miljoen toe te voegen aan genoemde reserve waardoor na 10 jaar dit tekort is weggewerkt. De egalisatiereserve bouwleges is door het sterk afnemen van bouwaanvragen negatief geworden. In de MPB is besloten om voor 2014 deze reserve ten laste van de algemene middelen met 1,75 miljoen aan te vullen. In de loop van 2014 ontvangt u van ons een separaat voorstel gericht op uitvoering van de Omgevingswet en verbonden daaraan het structureel gezond maken van de reserve. Dit laatste geldt eveneens voor de reserve afkoopsommen begraven. Weliswaar heeft u met de MPB een incidentele storting in deze reserve van gedaan, maar structureel blijft sprake van een onevenwichtigheid tussen voeding een aanwending van de reserve. Wij leggen in 2014 een voorstel aan u voor over de exploitatie van begraafplaatsen. c. bestemmingsreserves In de Zomernota 2012 zijn de bestemmingsreserve nadrukkelijk beoordeeld. Dit heeft toen geleid tot het opheffen van een aantal reserves, waaronder vrijwel alle kapitaallastenreserves. Deze reserves, gevoed door eigen middelen, dienen ter (gedeeltelijke) dekking van de structurele kapitaallasten die voortvloeien uit vaak grote investeringen. Ten opzichte van de Zomernota zijn weinig veranderingen te melden. Wij hebben eerder in deze notitie aangegeven dat voor ons het uitgangspunt van zo beperkt mogelijk aantal bestemmingsreserves leidend blijft. U ontvangt van ons dan ook geen voorstel om nieuwe bestemmingsreserves in te stellen. Wel refereren wij aan uw besluitvorming ten aanzien van het herstelplan wegen. U heeft in dat kader onze aanbeveling overgenomen om een (egalisatie)reserve wegenonderhoud in te stellen. Deze reserve wordt gevoed door niet uitgegeven budgetten voor onderhoud wegen en bruggen ten behoeve van hogere uitgaven in de volgende jaren. De vaststelling van de Jaarrekening 2014 is het formele moment om de reserve Wegenonderhoud in te stellen. Daarnaast hebben wij in de paragraaf grondbeleid van de MPB aangegeven de bestaande systematiek van bovenwijkse werken te willen evalueren. Het instellen van een bestemmingsreserve maakt mogelijk deel uit van die evaluatie. 3

4 Voor wat betreft het (maatschappelijk) vastgoed zal in kader van het opstellen van een Meerjaren Perspectief Vastgoed 2014 overwogen worden of het instellen van een reserve Vastgoedbedrijf zinvol is. Hier komen wij dan te zijner tijd separaat bij uw raad terug. Concernreserve bedrijfsvoering Wij kennen al een aantal jaren een reserve bedrijfsvoering. U heeft daarvoor in 2009 de kaders en de maximumomvang van de reserve vastgesteld. De directieraad heeft besloten om de spelregels ten aanzien van de reserve sterk te vereenvoudigen: - de reserve wordt gevoed door verschillen op de eenheidskostenplaatsen jaarlijks te verrekenen met de reserve bedrijfsvoering uitgezonderd de dekkingsverschillen op de uren; - de reserve mag alleen worden ingezet voor knelpunten in de bedrijfsvoering; - de directieraad beslist over de stortingen in en onttrekkingen aan de reserve. Tevens stelt de directieraad voor om de maximumomvang van de reserve, die nu op bijna 4 miljoen is gesteld te verlagen. Als in de Jaarrekening 2013 een aantal verplichtingen ten laste van de bedrijfsvoeringsreserve zijn afgewikkeld kan het maximum van de reserve worden verlaagd naar 2 miljoen. Voor alle duidelijkheid: voor frictiekosten vanuit de reorganisatie is een aparte voorziening beschikbaar. De bedrijfsvoeringsreserve wordt hiervoor niet gebruikt. 6. Voorzieningen Wij hebben op dit moment 8 voorzieningen en dat is een beperkt aantal als we dat vergelijken met andere gemeenten. Hieronder de voorziening renterisico van 1 miljoen, waarvan wij in de TuRap hebben aangegeven dat deze in de Jaarrekening 2013 kan vrijvallen. Voor de overige voorzieningen zijn geen wijzigingen te melden in zowel de aard van de toekomstige verplichtingen als de noodzakelijke omvang van de voorziening. Mogelijk dat de voorziening onderhoud vastgoed wordt uitgebreid met onderhoudsverplichtingen die nu nog een verantwoordelijkheid van Accres, Orpheus en Coda zijn. Wij zullen u hierover separaat informeren. 7. Toerekening rente aan reserves We rekenen tot nu toe rente toe aan onze reserves omdat deze dienen als intern financieringsmiddel. Voor 2014 is deze rente 1,75%, behalve voor de algemene reserve grondbedrijf waar we 4% aan toerekenen 1. Aan de kapitaallastenreserves rekenen we hetzelfde rentepercentage toe als aan de betreffende investering. De interne rente komt, net als de rente over geleend geld, ten laste van alle producten die in de MPB zijn opgenomen. In 2007 heeft u besloten deze interne rente alleen nog aan reserves toe te rekenen als de reserve concrete bestedingsverplichtingen kent en waarbij rentetoevoeging noodzakelijk is om aan die verplichtingen te kunnen voldoen. Sindsdien wordt dat deel van de berekende rente rechtstreeks toegevoegd aan de algemene reserve. Aan een aantal bestemmingsreserves wordt nog wel rente toegerekend, waaronder de BROA, de reserve Riolering en de reserve Bereikbaarheid Binnenstad. Per saldo gaat het om 1,3 miljoen rentetoevoeging, waarbij de algemene reserve, de BROA en de algemene reserve Grondbedrijf het leeuwendeel voor hun rekening nemen. Jaarlijks voegen we ca van de interne rente als structureel dekkingsmiddel toe aan de exploitatie. a. voor- en nadelen huidige rentesystematiek In de Jaarrekening 2012 was sprake van een forse afwijking in de rentecomponent bij de reserves als gevolg van uw besluitvorming in de Zomernota. Dit was voor de Rekenkamercommissie aanleiding tot een aanbeveling aan uw raad om ons college te verzoeken de voor- en nadelen van de huidige rentesystematiek via een actualisatie van de nota reserves en voorzieningen af te wegen. De huidige systematiek van rente berekenen over eigen reserves kent voor- en nadelen. 1 Dit is onderdeel van het langjarige financieringsarrangement met het grondbedrijf. Over het geïnvesteerd vermogen van het grondbedrijf rekenen we eveneens 4% toe. 4

5 Voordelen Bedrijfseconomisch zuiver beeld in die zin dat volledige rentetoerekening aan producten plaats vindt. (Gratis geld bestaat niet) Nadelen Vanwege inschatting van de omvang van de reserves ten tijde van de MPB voorbereiding is er in de tussentijdse rapportage en in de jaarrekening grote kans op verschillen. Verschillen die uitsluitend het gevolg zijn van de gekozen toerekeningsmethodiek van interne rente en niet van reële voor- en nadelen. De toelichting in de rekening en tussentijdse rapportage is daardoor (nodeloos) complex. Automatische inflatiecorrectie van reserves Rentetoevoeging aan reserves, die samenhangen met retributies of heffingen, betekent voor de burgers dat zij op langere termijn iets lagere tarieven hoeven te betalen Automatische inflatiecorrectie wordt toegepast terwijl dat niet altijd nodig is Reserves worden via rente aangevuld, waarbij de toevoeging afhankelijk is van de toevallige omvang van de reserve per 1 januari. De huidige systematiek leidt tot een ingewikkelde berekening waarbij in zekere mate sprake is van rondpompen van geld. Het op peil brengen van de algemene reserve, zoals ons college en u hebben afgesproken, en het op peil houden van een aantal bestemmingsreserves kan ook worden bereikt zonder interne renteberekening. De rente over de externe financieringsmiddelen (geld wat we lenen) blijft ten laste van de beleidsproducten komen. Alles overwegende zijn wij van daarom van mening dat de nadelen van het berekenen van rente over de eigen reserves groter zijn dan de voordelen. De gevolgen van een wijziging van de systematiek worden hieronder beschreven en zijn per saldo budgettair neutraal. b. gevolgen voor de algemene reserve In de Zomernota 2012 hebben wij op basis van de Agenda voor Herstel afspraken met u gemaakt over het weer op peil brengen van de algemene reserve. Die afspraken staan niet ter discussie. Daarom zullen wij de automatische toevoeging van de rente aan de algemene reserve die nu in de MPB is opgenomen in de MPB vervangen door (expliciete) stortingen vanuit de exploitatie ten gunste van de algemene reserve. Ook voor de reserve Inlopen tekort Grondbedrijf, die feitelijk onderdeel is van de algemene reserve, verandert er niets. c. gevolgen voor huidige bestemmingsreserves Wij hebben voor de bestemmingsreserves gekeken naar de impact van deze beleidswijziging. Soms is deze gering gelet op de beperkte omvang van het rentebedrag, zoals bij de reserves Riolering, Afkoopsommen begraven en Bereikbaarheid Binnenstad. Bij de reserve Riolering en Afkoopsommen begraven is deels sprake van een spaarfunctie; uit de tariefopbrengsten van nu worden ook toekomstige investeringen betaald. Aan dat gespaarde deel wordt straks geen rente meer toegerekend. De (geringe) rentecomponent komt ten gunste van de algemene middelen. De (toekomstige) uitgaven worden daardoor voor de volle 100% uit tariefopbrengsten bekostigd. Voor wat betreft de opbrengst rioolrechten hebben wij geïnformeerd bij Stichting Rioned of dit ook juridisch houdbaar is. Dat is het geval zeker als wij in geval van een negatieve reserve de negatieve rente ook ten laste van de algemene middelen brengen. Tot nu toe wordt bijvoorbeeld een negatieve reserve Afkoopsommen begraven nog belast met negatieve rente, waardoor het tekort nog groter wordt. Dat is na 1/1/2015 niet meer het geval. De reserve Onderwijshuisvesting kent via de exploitatie een eigen spaarfunctie door indexering van dat deel van de algemene uitkering dat correspondeert met onderwijshuisvesting. De rentetoevoeging aan deze reserve die daarnaast plaatsvindt kan dan ook achterwege blijven 5

6 zonder dat dit ten koste gaat van de afspraken die wij in de Kaderstelling onderwijshuisvesting met u hebben gemaakt. Voor de BROA heeft de gewijzigde systematiek wel effect. De reserve mag niet negatief worden, waardoor er projecten geschrapt of versoberd moeten worden. Dat vinden wij uiteraard een ongewenste ontwikkeling en om die te vermijden zullen wij jaarlijks bij de actualisatie van de BROA bezien welke aanvulling ten laste van de algemene middelen noodzakelijk is. Deze wordt dan in de begroting bestaand beleid verwerkt en expliciet via de MPB aan u voorgelegd. Wij zullen de reserves ieder jaar bij de nieuwe MPB monitoren of ze nog toereikend zijn voor het beoogde doel. d. uitzonderingen Voor twee reserves zijn er naar onze opvatting argumenten om de bespaarde rente voorlopig toch te blijven toevoegen aan de betreffende reserve. Dit geldt voor de: Kapitaallastenreserve Slim huisvesten. Kapitaallastenreserves worden ingesteld in geval van investeringen met economisch nut, waarbij geldt dat gemeenten eigen middelen niet in mindering mogen brengen op de investering, maar wel kunnen onderbrengen in een bestemmingsreserve. Vanuit deze reserve vinden jaarlijks bijdragen plaats ter dekking van de kapitaallasten. We kennen nog twee kapitaallastenreserves: voor Slim Huisvesten (Transformatieplan) en de Brinkparkgarage. Op de Brinkparkgarage gaan wij hieronder nader in. Wij handhaven voorlopig de Kapitaallastenreserve Slim Huisvesten, maar willen bij de integrale afweging voor de MPB nagaan of er mogelijkheden zijn om deze op te heffen. Er zal dan echter structurele budgetruimte gevonden moeten worden om het wegvallen van de bijdrage aan de exploitatie op te kunnen vangen. Algemene reserve grondbedrijf De toerekening van rente maakt deel uit van het langjarige financieringsarrangement van 4% dat voor het grondbedrijf is afgesloten. Daarbij is afgesproken dat het rentepercentage dat toegerekend wordt aan het geïnvesteerd vermogen gelijk is aan het rentepercentage voor de reserve. Het financieringsarrangement loopt tot Wij stellen voor de afspraken met het grondbedrijf nu niet te wijzigen. Bij een nieuw financieringsarrangement kan de toerekening van rente aan de reserve Grondbedrijf heroverwogen worden. e. gevolgen voor de algemene dienst (exploitatie) Op de begrotingsprogramma s worden alle producten iets goedkoper omdat we geen rente meer toerekenen aan de reserves. Dat scheelt zoals eerder aangegeven ca. 1,3 miljoen per jaar. Wij merken hierbij op dat de rentetoevoeging aan reserves op zich veel hoger is, maar nog een aantal jaren wordt gedempt door het tekort van de reserve Inlopen tekort grondbedrijf. Over dat tekort moeten we (negatieve) rente berekenen, tot dat de reserve in 2022 op 0 is uitgekomen. De vrijval van netto 1,3 miljoen levert geen vrij besteedbaar budget op maar is nodig om de algemene reserve conform afspraak weer op peil te krijgen, de financieringsafspraak met het grondbedrijf uit te voeren en de BROA en de kapitaallastenreserve Slim Huisvesten te voeden. 8. Opheffen reserves Wij overwegen de reserve de Haere en de kapitaallastenreserve Brinkparkgarage op te heffen. De reserve de Haere is van financieel-technische aard en hangt samen met de boekwaarde van standplaatsen op de Haere, nadat in 2010 de corporaties wel beheer en exploitatie van de woonwagenlocatie hebben overgenomen, maar niet de grond. De reserve heeft als doel tekorten op te vangen vanwege mogelijk tegenvallende opbrengsten uit de verkoop van standplaatsen. De reserve Brinkparkgarage is gevoed met de investeringsbijdrage van het Kadaster. Deze bijdrage kan echter ook in mindering worden gebracht op de bruto investering. Hierdoor dalern de kapitaallasten en is de kapitaallastenreserve niet meer nodig. Wij zullen u in geval van opheffen van deze reserves een separaat voorstel doen. 6

7 9. Reserves en resultaatbestemming jaarrekening In beginsel worden de afwijkingen tussen geraamde en werkelijke mutaties in de reserves zichtbaar in het resultaat voor bestemming van de jaarrekening. Slechts bij uitzondering worden die afwijkingen direct (voor bestemming) in de jaarrekening verwerkt. Wij zijn van mening dat ons beleid, waarbij we afwijkingen bij reserves rechtstreeks in de jaarrekening verwerken, onverkort kan worden voortgezet mits die passen binnen de door uw raad vastgestelde kaders, Vanzelfsprekend is het dan onze plicht om die afwijkingen toe te lichten. De werkwijze per categorie reserves hebben wij vastgelegd in de nota reserves en voorzieningen Wij stellen hier geen aanpassing voor en verwijzen u naar bijlage 2 waarin de afspraken worden herhaald. Omdat na 2010 het aantal reserves sterk is afgenomen hebben wij op deze bijlage ook de categorie indeling geactualiseerd. 10. Resumé voorstellen Resumerend stellen wij u op basis van deze notitie het volgende voor: per 1 januari 2015 geen rente meer berekenen over de algemene en de bestemmingsreserves behoudens de in deze notitie genoemde uitzonderingen; de vrijval die in de algemene dienst ontstaat door minder rentelasten aanwenden voor het op peil krijgen van de algemene reserve en het op peil houden van een beperkt aantal bestemmingsreserves; na de jaarrekening 2013 de maximumomvang van de concernreserve bedrijfsvoering te verlagen tot 2 miljoen; 7

8 B IJ L A G E 1 Nadere uitleg van de begrippen Reserves De reserves worden gerekend tot het eigen vermogen van de gemeente. In het BBV worden twee soorten reserves onderscheiden: algemene reserve en bestemmingsreserves. De algemene reserve is de reserve waar door de raad geen bestemming aan is gegeven; deze reserve dient om risico s in algemene zin op te vangen (bufferfunctie). Aan een bestemmingsreserve is door de raad wel een bepaalde bestemming gegeven. Reserves zijn echter geen financiële verplichtingen in de letterlijke zin van het woord. Algemeen geldt dat indien de bestemming door de raad kan worden gewijzigd er sprake is van een (bestemmings) reserve; zodra dit niet kan is sprake van een voorziening. Negatieve reserves zijn niet toegestaan m.u.v. reserves die samenhangen met opbrengsten uit tarieven, zoals rioolrechten en afvalstoffenheffing. In dat geval moet er zicht zijn op het weer op niveau brengen van de betreffende reserve. De raad is bevoegd tot het instellen van reserves en beslist over onttrekkingen aan of stortingen in reserves. De raad kan op elk gewenst moment de bestemming van een reserve wijzigen. Voorzieningen Voorzieningen maken onderdeel uit van het vreemd vermogen van de gemeente en worden vooral gevormd vanwege: - concrete verplichtingen en verliezen waarvan de omvang is in te schatten; - op de balansdatum bestaande risico`s met betrekking tot bepaalde verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijk is te schatten; - bijdragen van derden niet zijnde andere overheden - die aan een specifiek doel besteed moeten worden en nog niet zijn besteed. Als de omvang van de verplichtingen onvoldoende concreet te maken is, dan komen deze als risico terug in de paragraaf weerstandsvermogen. Het college is verplicht om een voorziening in te stellen als zich een situatie, zoals hierboven aangegeven, aandient. Via het vaststellen van de MPB besluit de raad tot storting in de voorziening; het college gaat over het aanwenden van de voorziening. De functies van reserves en voorzieningen Reserves en voorzieningen hebben een aantal functies: a) de bestedingsfunctie De bestemmingsreserves en voorzieningen zijn ingesteld met een bepaald doel. Er is in dat geval sprake van een bestedingsfunctie, waarbij het gereserveerde bedrag gebruikt wordt ter dekking van toekomstige lasten; b) de financieringsfunctie Investeringsuitgaven dienen (langlopend) te worden gefinancierd. Dit kan in de vorm van eigen vermogen (via de reserves) dan wel vreemd vermogen (geleend geld). In het eerste geval heeft de gemeente eerst gespaard en lenen wij als het ware van onszelf in plaats van derden; c) de bufferfunctie Hiermee kunnen onverwachte tegenvallers worden opgevangen. De algemene reserve is in principe bedoeld als buffer voor het opvangen van risico s. d) de egalisatiefunctie Hiermee ontstaat een spreiding van uitgaven over de jaren heen en worden pieken en dalen in het resultaat en in de tarieven voorkomen. De reserve Onderwijshuisvesting en de reserve riolering zijn hiervan voorbeelden. e) de inkomensfunctie Door aanwending van reserves en voorzieningen voor de financiering van investeringen wordt bespaard op de aan externe financiers te betalen rentelasten. De (bespaarde) rente over de reserves kan als dekkingsmiddel ten gunste van de meerjarenbegroting worden gebracht. 8

9 B IJ L A G E 2 Reserves en resultaatbestemming Voor wat betreft afwijkingen tussen de geraamde en de werkelijke toevoegingen en onttrekkingen aan bestemmingsreserves stellen wij bij de jaarrekening de volgende werkwijze voor: de categorie standaardreserves verwerken in het resultaat na bestemming; de categorie kapitaallastenreserves verwerken in het resultaat na bestemming als sprake is van afwijkingen per kapitaallastenreserve > 200,000; de categorie egalisatiereserves verwerken in het rekeningsresultaat voor bestemming; de categorie specifieke reserves verwerken in het rekeningsresultaat na bestemming als bij de BROA en Bereikbaarheid Binnenstad sprake is van een overschrijding of een onderuitputting op een project > , de categorie specifieke reserves verwerken in het rekeningsresultaat na bestemming als bij reserve Onderwijshuisvesting sprake is van een overschrijding of een onderuitputting van de kaderstelling Integraal huisvestingsplan > ; de categorie overlopende projecten verwerken in het resultaat voor bestemming, hiermee worden gelden van jaar t overgeheveld naar jaar t+1; Indeling bestemmingsreserves naar categorie 1. standaard reserves Aandelenkapitaal Teuge Stelpost locaties woonwagenbewoners BTW Compensatiefonds Schilderonderhoud openbare verlichting Sportactiviteiten Kunsttoepassingen Topsportevenementen Huisvesting Algemene reserve grondbedrijf De Haere 2. kapitaallastenreserves Kapitaallastenreserve Transformatieplan/Slim huisvesten Brinkparkgarage 3. egalisatiereserves Egalisatiereserve bouwleges Riolering Huisvuilrechten Afkoopsommen begraven Wegenonderhoud Vernieuwen bomenbestand 4. specifieke reserves BROA (Ontwikkeling Apeldoorn) Onderwijshuisvesting (incl. huurbeleid BSO) Bereikbaarheid Binnenstad Overlopende projecten Concernreserve bedrijfsvoering Bedrijfsvoering Griffie 9