Slib, algen en primaire productie monitoren met satellietbeelden

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Slib, algen en primaire productie monitoren met satellietbeelden"

Transcriptie

1 Slib, algen en primaire productie monitoren met satellietbeelden Pilot Eems-Dollard Charlotte Schmidt Dienst Water, Verkeer en Leefomgeving Afd. Kennis- en Innovatiemanagement

2 Aanleiding NSO-SBIR-call Taken van Waterbeheer, waaronder waterkwaliteitsbeheer Voldoen aan Natura2000 en Kaderrichtlijn Water Monitoring van ecologische en chemische toestand en trends In Eems-estuarium behoefte aan monitoring van o.a.: Slibconcentratie/troebelheid Lichtcondities Concentratie van pelagische algen Dichtheid aan Benthische algen op droogvallende platen Temperatuur Primaire productie, pelagisch en benthisch 2 RWS INFORMATIE -

3 Maar huidige monitoring is niet vlakdekkend, lage resolutie Eems-estuarium heeft sterke variatie in tijd en ruimte door: getij, storm, invloed Eems-rivier, seizoen 10-minuutwaarden (rood) en daggemiddelde waarden (zwart) - 14 dagen, periode 21/11/2015-5/12/2015 meetpaal Eemshaven 3 RWS INFORMATIE -

4 Wens van Vlakdekkende monitoring met hoge resolutie middeling binnen deelgebieden Hoge meetfrequentie, jaarrond, middeling binnen periodes Zijn satellietbeelden de oplossing? Doel van dit traject: methodiekontwikkeling 4 RWS INFORMATIE -

5 Volgende stap in apart traject Berekening van bruto primaire productie Vastlegging van CO 2 door algen onder invloed van licht in groei PP = f (algen, licht, nutriënten, temperatuur, droogvalduur) Onderscheid in Benthische productie op droogvallende platen Pelagische productie in het water 5 RWS INFORMATIE -

6 NSO SBIR call Lever dataproducten obv satellietdata over een heel jaar over het gehele Eems-estuarium tot aan de waddeneilanden Dataproducten: 1. Temperatuur wateroppervlak 2. Instraling 3. SPM 4. CDOM 5. Lichtverzwakking k d 6. Biomassa pelagische algen Chla 7. Temperatuur droogvallende platen 8. Sedimenttype 9. Biomassa benthische microalgen En geef daarbij de betrouwbaarheid aan 6 RWS INFORMATIE -

7 Gebied Interessegebied voor vlakdekkende monitoring 4 deelgebieden zijn onderscheiden: Dollard Middengebied Buitengebied Noordzee Buitengebied Middengebied Dollard 7 RWS INFORMATIE -

8 Velddata Meetpalen: continu Vaste Locaties: tweewekelijks één monster per locatie 8 RWS INFORMATIE -

9 Meetpalen Eemshaven Vanaf september 2014 YSI 6600v2 op NAP- 1,92 m Troebelheid Chlorofyl Fluorescentie Temperatuur Waterstand Elke minuut een waarneming Knock veldsituatie Troebelheid Temperatuur 5min gem 9 RWS INFORMATIE -

10 Troebelheid (NTU) meetpaal bij Eemshaven 10-minuutwaarden (rood) en daggemiddelde waarden (zwart) een jaar, periode 15/7/2015-6/7/2016, logaritmische schaal 10 RWS INFORMATIE -

11 Datasets meetpalen Meetpaal Eemshaven Vanaf sept 2014 Van RWS Via RWS (Observator) Troebelheid, Chlorofyl, Fluorescentie, Temperatuur Waterstand Knock Meetpaal Knock Van BfG, Bundesanstalt für Gewässerkunde Via RWS (Deltares) Troebelheid, temperatuur, waterstand 11 RWS INFORMATIE -

12 Datasets 4 MWTL-meetlocaties Via informatiehuis Water Variabelen Zwevend stof/slib, CONCTTE [mg/l] Temperatuur T [ C] Doorzicht ZICHT [dm] chlorofyl-a CHLFa [ug/l] Rottumerplaat 3 km uit de kust Huibertgat oost Dataset t/m 2015 online, 2016 pm Bocht van Watum Groote Gat noord 12 RWS INFORMATIE -

SBIR Satellietdatagebruik voor monitoring van waterkwaliteits-variabelen t.b.v. het berekenen van de primaire productie in het Eems-estuarium

SBIR Satellietdatagebruik voor monitoring van waterkwaliteits-variabelen t.b.v. het berekenen van de primaire productie in het Eems-estuarium Netherlands Space Office Centre Court gebouw Prinses Beatrixlaan 2 2595 AL DEN HAAG info@spaceoffice.nl Nota van Inlichtingen SBIR Satellietdatagebruik voor monitoring van waterkwaliteits-variabelen t.b.v.

Nadere informatie

SBIR 1 Oproep Satellietdatagebruik voor monitoring van waterkwaliteitsvariabelen t.b.v. het berekenen van de primaire productie in het Eems-estuarium

SBIR 1 Oproep Satellietdatagebruik voor monitoring van waterkwaliteitsvariabelen t.b.v. het berekenen van de primaire productie in het Eems-estuarium SBIR 1 Oproep Satellietdatagebruik voor monitoring van waterkwaliteitsvariabelen t.b.v. het berekenen van de primaire productie in het Eems-estuarium Openingsdatum: 26 april 2017 Sluitingsdatum: 24 mei

Nadere informatie

Functioneren van het voedselweb in het Eems estuarium onder gemiddelde en extreme omstandigheden

Functioneren van het voedselweb in het Eems estuarium onder gemiddelde en extreme omstandigheden Functioneren van het voedselweb in het Eems estuarium onder gemiddelde en extreme omstandigheden Victor N. de Jonge, november 2013 Het Eems estuarium vormt ecologisch gezien één groot geheel, maar dat

Nadere informatie

estuarium, met zicht op verbetering

estuarium, met zicht op verbetering Problemen in het Eems-estuarium estuarium, met zicht op verbetering Uit deze presentatie mag niets worden gebruikt of gereproduceerd zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de eerste auteur v.n.de.jonge@planet.nl

Nadere informatie

Wageningen IMARES. Overzicht bestaande werkzaamheden. Bert Brinkman

Wageningen IMARES. Overzicht bestaande werkzaamheden. Bert Brinkman Overzicht bestaande werkzaamheden Bert Brinkman Lopende projecten (1) NWO-ZKO: Draagkracht Waddenzee en Noordzee-kustzone (IMARES / NIOZ / NIOO / SOVON / RUG /...) BO-project: Draagkracht en vogels (LNV;

Nadere informatie

Memo. Inleiding. Opzet berekeningen

Memo. Inleiding. Opzet berekeningen Memo Aan Bart Grasmeijer Van Thijs van Kessel Aantal pagina's 7 Doorkiesnummer +31 (0)88 33 58 239 E-mail thijs.vankessel @deltares.nl Onderwerp notitie specieverspreiding Eemshaven Inleiding Deze beknopte

Nadere informatie

Monitoring baggerverspreiding Eemshaven: Data-analyse vaste en langdurige meetopstelling. Fase 3: baggerperiode november 2011 - februari 2012

Monitoring baggerverspreiding Eemshaven: Data-analyse vaste en langdurige meetopstelling. Fase 3: baggerperiode november 2011 - februari 2012 Monitoring baggerverspreiding Eemshaven: Data-analyse vaste en langdurige meetopstelling Fase 3: baggerperiode november 2011 - februari 2012 Inhoud 1 Inleiding 1 1.1 Algemene inleiding 1 1.2 Voorgaande

Nadere informatie

Primaire Productie in de Waddenzee

Primaire Productie in de Waddenzee Workshop Onderzoek Mosselkweek Natuurbeheer 19 februari 2009 Primaire Productie in de Waddenzee ZKO-Draagkracht IN PLACE onderzoeksproject Katja Philippart Koninklijk Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek

Nadere informatie

Is de draagkracht van de Oosterschelde voor schelpdieren bereikt?

Is de draagkracht van de Oosterschelde voor schelpdieren bereikt? Is de draagkracht van de Oosterschelde voor schelpdieren bereikt? Pauline Kamermans, Wouter van Broekhoven, Luca van Duren, Sven Ihnken, Henrice Jansen, Jacco Kromkamp, Sairah Malkin, Tim Schellekens,

Nadere informatie

Biotamonitoring door RWS

Biotamonitoring door RWS Biotamonitoring door RWS Andrea Houben RWS WVL RWS Monitoring MWTL waterkwantiteit Waterkwaliteit chemie, biologie en afval Bodemhoogte Projecten Waterkwaliteitsbewaking 2 14 February 2014 Water management

Nadere informatie

Volkerak-Zoommeer. Data-analyse Blauwalgen en Quagga mosselen

Volkerak-Zoommeer. Data-analyse Blauwalgen en Quagga mosselen Volkerak-Zoommeer Data-analyse Blauwalgen en Quagga mosselen Marc Weeber, Tineke Troost, Lilith Kramer, Meinard Tiessen, Menno Genseberger, Pascal Boderie, Arno Nolte Onderzoeksvragen Is de blauwalgenbloei

Nadere informatie

Summary and samenvatting

Summary and samenvatting Samenvatting Dit proefschrift, met als titel Dik Water en Vloeibaar Zand Optische eigenschappen en methoden van remote sensing voor de extreem troebele Waddenzee onderzoekt in hoeverre data van het satelliet

Nadere informatie

PRESENTATIES concentratiedag E&E in balans. 12 maart 2015

PRESENTATIES concentratiedag E&E in balans. 12 maart 2015 PRESENTATIES concentratiedag E&E in balans 12 maart 2015 Samenhang in ons werk voor de Eems Michiel Firet (PRW), 12 maart 2015 De 4 pijlers vd Eemsregio (inter)nationale normen kustveiligheid (inter)nationale

Nadere informatie

Programma. SBIR Ruimtevaart (Mark Loos, NSO) Toelichting SBIR-proces (Mark Hoogbergen, RVO) De vraag vanuit RWS (Charlotte Schmidt, RWS)

Programma. SBIR Ruimtevaart (Mark Loos, NSO) Toelichting SBIR-proces (Mark Hoogbergen, RVO) De vraag vanuit RWS (Charlotte Schmidt, RWS) Programma 14:00u: 14:05u: 14:20u: 14:45u: 15:15u: 15:45u: Opening SBIR Ruimtevaart (Mark Loos, NSO) Toelichting SBIR-proces (Mark Hoogbergen, RVO) De vraag vanuit RWS (Charlotte Schmidt, RWS) Afsluitende

Nadere informatie

Projectnummer: B02047.000031.0100. Opgesteld door: dr.ir. B.T. Grasmeijer. Ons kenmerk: 077391437:0.3. Kopieën aan:

Projectnummer: B02047.000031.0100. Opgesteld door: dr.ir. B.T. Grasmeijer. Ons kenmerk: 077391437:0.3. Kopieën aan: MEMO ARCADIS NEDERLAND BV Hanzelaan 286 Postbus 137 8000 AC Zwolle Tel +31 38 7777 700 Fax +31 38 7777 710 www.arcadis.nl Onderwerp: Gevoeligheidsanalyse effecten baggerspecieverspreiding (concept) Zwolle,

Nadere informatie

Eilanden en biotische veranderingen in zee. Dr. ir. M.J. Baptist

Eilanden en biotische veranderingen in zee. Dr. ir. M.J. Baptist Eilanden en biotische veranderingen in zee Dr. ir. M.J. Baptist Megasuppletie Zandmotor Megasuppleties kunnen in de vorm van een eiland of schiereiland worden uitgevoerd. Eerste ontwerp ( Kustboekje,

Nadere informatie

Verzuring van de Noordzee: oorzaken, gevolgen, en perspectief

Verzuring van de Noordzee: oorzaken, gevolgen, en perspectief Faculteit Geowetenschappen Departement Aardwetenschappen Nationaal Programma Zee- en Kustonderzoek (ZKO) Verzuring van de Noordzee: oorzaken, gevolgen, en perspectief Mathilde Hagens (Universiteit Utrecht)

Nadere informatie

Vermesting in meren en plassen,

Vermesting in meren en plassen, Indicator 18 mei 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De vermesting in de meren en plassen

Nadere informatie

Kenmerk ZKS Doorkiesnummer +31 (0)

Kenmerk ZKS Doorkiesnummer +31 (0) Memo Aan LS Van Bas van Maren Kenmerk Doorkiesnummer +31 (0)88 33 58 365 Aantal pagina's 5 E-mail bas.vanmaren @deltares.nl Onderwerp DELWAQ-Slib_Eems-Dollard_j12_v01 metadata Waterkwaliteitsmodelschematisatie

Nadere informatie

in het kader van de Samenwerkingsagenda Beheer Waddenzee 2

in het kader van de Samenwerkingsagenda Beheer Waddenzee 2 Advies Aan: Van: Bestuurlijk Platform E&E Waddenacademie Betreft: Naar een bilateraal geïntegreerd netwerk voor systeemmonitoring in het Eems estuarium; samenvattend advies en voorstel voor een innovatie-

Nadere informatie

Kenmerkende waarden. Getijgebied Datum 22 juli 2013

Kenmerkende waarden. Getijgebied Datum 22 juli 2013 Kenmerkende waarden Getijgebied 2011.0 Datum 22 juli 2013 Status Definitief Kenmerkende waarden 2011.0 Getijgebied Colofon Uitgegeven door RWS Centrale Informatievoorziening Informatie Servicedesk Data

Nadere informatie

Vermesting in meren en plassen

Vermesting in meren en plassen Indicator 16 december 2008 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De vermesting in de meren en

Nadere informatie

Maatregelverkenning. Economie en Ecologie in balans. Petra Dankers 08 november 2013

Maatregelverkenning. Economie en Ecologie in balans. Petra Dankers 08 november 2013 Maatregelverkenning Economie en Ecologie in balans Petra Dankers 08 november 2013 Kader Eerste bijeenkomst Programma Rijke Waddenzee in juni veel maatregelen geidentificeerd Royal HaskoningDHV heeft in

Nadere informatie

Ecologische kwaliteit oppervlaktewater, 2009

Ecologische kwaliteit oppervlaktewater, 2009 Indicator 2 maart 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De ecologische kwaliteit van het

Nadere informatie

Vermesting in meren en plassen,

Vermesting in meren en plassen, Indicator 14 september 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De vermesting in de meren

Nadere informatie

Toestandsevaluatie Natuur 2015 (T2015)

Toestandsevaluatie Natuur 2015 (T2015) Toestandsevaluatie Natuur 2015 (T2015) Belangrijkste toestand en trend resultaten thema s waterkwaliteit, leefomgeving, fauna en flora Opzet Evaluatie natuurlijkheid hoofdlijnen Thema waterkwaliteit Thema

Nadere informatie

Inventarisatie van het sublitorale wilde mosselbestand in de westelijke Waddenzee in het voorjaar van 2009

Inventarisatie van het sublitorale wilde mosselbestand in de westelijke Waddenzee in het voorjaar van 2009 onderzoek en advies mariene ecologie, visserij en schepldierkweek Elkerzeeseweg 77 4322 NA Scharendijke tel./fax: 0111-671584 GSM: 06-44278294 e-mail: marinx@zeelandnet.nl RAPPORT 2009.79 - CONCEPT Inventarisatie

Nadere informatie

Slib en primaire productie in het Eems-estuarium. Een samenvatting van vier jaar meten, modelleren, kennis bundelen en verwerven

Slib en primaire productie in het Eems-estuarium. Een samenvatting van vier jaar meten, modelleren, kennis bundelen en verwerven Slib en primaire productie in het Eems-estuarium Een samenvatting van vier jaar meten, modelleren, kennis bundelen en verwerven COLOFON Dit rapport is een gezamenlijk product van Deltares, Imares en Rijkswaterstaat

Nadere informatie

De Marker Wadden als proeftuin

De Marker Wadden als proeftuin De Marker Wadden als proeftuin Wat kunnen we leren van Marker Wadden? Ruurd Noordhuis Markermeer: problematiek, oorzaken en remedie Problematiek: Slecht imago Markermeer Staat van Instandhouding Natura

Nadere informatie

Tijdelijke droogval als waterkwaliteitsmaatregel. Roos Loeb, Fons Smolders, Esther Lucassen, Jeroen Frinsel, Rick Kuiperij, e.a.

Tijdelijke droogval als waterkwaliteitsmaatregel. Roos Loeb, Fons Smolders, Esther Lucassen, Jeroen Frinsel, Rick Kuiperij, e.a. Tijdelijke droogval als waterkwaliteitsmaatregel Roos Loeb, Fons Smolders, Esther Lucassen, Jeroen Frinsel, Rick Kuiperij, e.a. In samenwerking met: Waterschap Hunze en Aa s Wetterskip Fryslan Staatsbosbeheer

Nadere informatie

algemeen Deze bijlage is een detaillering van de beschrijving actuele waterkwaliteit die in paragraaf 2.9. is opgenomen

algemeen Deze bijlage is een detaillering van de beschrijving actuele waterkwaliteit die in paragraaf 2.9. is opgenomen algemeen Deze bijlage is een detaillering van de beschrijving actuele waterkwaliteit die in paragraaf 2.9. is opgenomen 2. Waterkwaliteit De zomergemiddelden voor 2008 van drie waterkwaliteitsparameters

Nadere informatie

Hoe is verbetering van het systeem mogelijk?

Hoe is verbetering van het systeem mogelijk? Hoe is verbetering van het systeem mogelijk? Z.B. Wang, J.C. Winterwerp, D.S. van Maren, A.P. Oost Deltares & Technische Universiteit Delft 18 Juni 2013 Inhoud Het probleem Sediment huishouding Voortplanting

Nadere informatie

Kenmerk ZKS Doorkiesnummer +31 (0)

Kenmerk ZKS Doorkiesnummer +31 (0) Memo Aan LS Van Arno Nolte Kenmerk Doorkiesnummer +31 (0)88 33 58 430 Aantal pagina's 5 E-mail arno.nolte @deltares.nl Onderwerp Delft3D-FLOW_Eems-Dollard_j12_v01 metadata Waterkwaliteitsmodelschematisatie

Nadere informatie

Bijlage 1.3 Bodemdaling in het Eems-Dollardgebied in relatie tot de morfologische ontwikkeling

Bijlage 1.3 Bodemdaling in het Eems-Dollardgebied in relatie tot de morfologische ontwikkeling Bijlage 1.3 Bodemdaling in het Eems-Dollardgebied in relatie tot de morfologische ontwikkeling........................................................................................ H. Mulder, RIKZ, juni

Nadere informatie

IMPRESSSIE VERSLAG sessie: Monitoring what s new? KIMA CONGRES 18 april

IMPRESSSIE VERSLAG sessie: Monitoring what s new? KIMA CONGRES 18 april IMPRESSSIE VERSLAG sessie: Monitoring what s new? KIMA CONGRES 18 april 2019 - Tijdens de sessie gaan we in gesprek met de deelnemers over monitoren in het algemeen en citizense science/participatieve

Nadere informatie

BIJLAGE. bij. Richtlijn van de Commissie

BIJLAGE. bij. Richtlijn van de Commissie EUROPESE COMMISSIE Brussel, 17.5.2017 C(2017) 2842 final ANNEX 1 BIJLAGE bij Richtlijn van de Commissie tot wijziging van Richtlijn 2008/56/EG van het Europees Parlement en de Raad wat betreft de indicatieve

Nadere informatie

Inhoud. Bestaande situatie en trends Veldonderzoek Griesberg Opzet modellen en eerste simulaties Voorstel alternatieven

Inhoud. Bestaande situatie en trends Veldonderzoek Griesberg Opzet modellen en eerste simulaties Voorstel alternatieven Conclusies Historische kaarten 1812-1949: grootschalige morfologische veranderingen door natuurlijke aanpassingen, landaanwinning Dollard en baggerwerk Oost Friesche Gaatje (tijdschaal 100 jaar) Afgelopen

Nadere informatie

Actuele vullingsgraad bodem. Kennisdag Zoetwater 15 mei 2018

Actuele vullingsgraad bodem. Kennisdag Zoetwater 15 mei 2018 Actuele vullingsgraad bodem Kennisdag Zoetwater 15 mei 2018 Belang van bodemberging voor waterbeheer Neerslag Verdamping Bodemvocht Bodemberging bodemfysische eigenschappen Onverzadigde bodem Waterstand

Nadere informatie

Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & bedreigingen

Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & bedreigingen Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & bedreigingen IRO/CEDA lezing Bert Wilbrink (ministerie EZK) Suzanne Lubbe (RWS) 12 maart 2019 Inhoud presentatie Visie overheid op ecologische impact bouw

Nadere informatie

Vermesting in meren en plassen,

Vermesting in meren en plassen, Indicator 13 april 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De vermesting in de meren en plassen

Nadere informatie

VNSC Onderzoeksprogramma 2014-2017

VNSC Onderzoeksprogramma 2014-2017 VNSC Onderzoeksprogramma 2014-2017 Joost Backx Werkgroep O&M Marcel Taal Uitdagingen Onderzoeksagenda Slib Getij Natuur & Samenwerken Inhoud Structuur VNSC (Werkgroepen O&M en Evaluatie Beleid en Beheer)

Nadere informatie

C OMES HET LICHTKLIMAAT EN DE SCHELDEBODEM IN BEWEGING

C OMES HET LICHTKLIMAAT EN DE SCHELDEBODEM IN BEWEGING HET LICHTKLIMAAT EN DE SCHELDEBODEM IN BEWEGING Oorsprong van Estuarien Zwevend Materiaal Schelde Estuarium Westerschelde Beneden Zeeschelde Boven-Zeeschelde Noordzee Schelde Rivier terug naar de rivier

Nadere informatie

Goedemiddag, mijn naam is Marc Philippart, ik ben functioneel beheerder van de operationele water verwachting systemen bij Rijkswaterstaat en ik ga

Goedemiddag, mijn naam is Marc Philippart, ik ben functioneel beheerder van de operationele water verwachting systemen bij Rijkswaterstaat en ik ga Goedemiddag, mijn naam is Marc Philippart, ik ben functioneel beheerder van de operationele water verwachting systemen bij Rijkswaterstaat en ik ga jullie meenemen in nieuwe mogelijkheden om informatie

Nadere informatie

Visstand meren (M14/M27) en de KRW

Visstand meren (M14/M27) en de KRW Visstand meren (M14/M27) en de KRW Met het oog op SGBP II 2016-2021, III 2022-2027 Donderdag 25 september 2014 Roelof Veeningen, cluster Gegevensbeheer 1 - Monitoring - Analyse - Prognose - Maatregelen

Nadere informatie

Kwaliteit oppervlaktewater, 2009

Kwaliteit oppervlaktewater, 2009 Indicator 6 maart 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De meeste waterlichamen voldoen

Nadere informatie

Werk aan de grote wateren

Werk aan de grote wateren Werk aan de grote wateren Op weg naar duurzaam beheer en ecologische kwaliteit Water. Wegen. Werken. Rijkswaterstaat. Transitie naar duurzaam waterbeheer Vispassages, natuurlijke oevers, aanpak van verontreinigende

Nadere informatie

Midwintertelling van zee-eenden in de Waddenzee en Nederlandse kustwateren in november 2014 en januari 2015

Midwintertelling van zee-eenden in de Waddenzee en Nederlandse kustwateren in november 2014 en januari 2015 Ministerie van Infrastructuur en Milieu Centrale Informatievoorziening Midwintertelling van zee-eenden in de Waddenzee en Nederlandse kustwateren in november 2014 en januari 2015 Floor A. Arts, Sander

Nadere informatie

Energie uit Water. - Hype of Kans - Marcel Bruggers Deltares 29 april 2010

Energie uit Water. - Hype of Kans - Marcel Bruggers Deltares 29 april 2010 Energie uit Water - Hype of Kans - Marcel Bruggers Deltares 29 april 2010 Duurzame Energie uit Water Laagverval waterkracht Aquatische biomassa Golfenergie Thermische energie uit de zee Getij-energie bassin/

Nadere informatie

Effect van herintroductie van getij op waterkwaliteit en ecologische toestand van het Grevelingenmeer

Effect van herintroductie van getij op waterkwaliteit en ecologische toestand van het Grevelingenmeer Effect van herintroductie van getij op waterkwaliteit en ecologische toestand van het Scenarioberekeningen ten behoeve van de MIRT-Verkenning drs. A.J. Nolte C. Spiteri Ph.D. 1201650-000 Deltares, 2011

Nadere informatie

Gedragscode voor veilig varen door windparken 3. Doorlaat Brouwersdam brengt getij terug 8. Grevelingenmeer: topeisen 50 cm getij 10

Gedragscode voor veilig varen door windparken 3. Doorlaat Brouwersdam brengt getij terug 8. Grevelingenmeer: topeisen 50 cm getij 10 Nieuwsbrief Regioteam Delta Noord Secretariaat: wg.deltanoord@watersportverbond.com Redactie: Kees van der Ree. Bijdragen naar keesvdree@gmail.com Nieuwsbrief, verschijnt verschillende keren per jaar.

Nadere informatie

Hydrobiologische Monitoring

Hydrobiologische Monitoring Opzet presentatie Hydrobiologische Monitoring Dille Wielakker & Jos Spier Wat is Hydrobiologie? Historie van de Hydrobiologie Monitoringsmethodieken Belang van standaardisatie Door Bureau Waardenburg bv

Nadere informatie

ph-dynamiek Noordzee

ph-dynamiek Noordzee Royal Netherlands Institute for Sea Research ph-dynamiek Noordzee historische metingen, inzichten en perspectief dr. Steven van Heuven (NIOZ) prof.dr. Gert-Jan Reichart (NIOZ) met bijdragen van: prof.dr.

Nadere informatie

Aanbesteding VVEN. Toelichtingsbijeenkomst

Aanbesteding VVEN. Toelichtingsbijeenkomst Toelichtingsbijeenkomst 11-12-2015 Toelichtingsbijeenkomst 11 december 2015 Aanbesteding zaak 31110917: Vaarwegverruiming Eemshaven (VVEN) Noordzee & Marconi Kwelderlandschap Delfzijl (MKD) Perceel 1:

Nadere informatie

2 3 4 5 6 7 8 9 10 12,999,976 km 9,136,765 km 1,276,765 km 499,892 km 245,066 km 112,907 km 36,765 km 24,159 km 7899 km 2408 km 76 km 12 14 16 3 6 11 1 12 7 1 2 5 4 3 9 10 8 18 20 21 22 23 24 25 26 28

Nadere informatie

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 12,999,976 km 9,136,765 km 1,276,765 km 499,892 km 245,066 km 112,907 km 36,765 km 24,159 km 7899 km 2408 km 76 km 12 14 16 1 12 7 3 1 6 2 5 4 3 11 9 10 8 18 20 21 22 23 24 26 28 30

Nadere informatie

PMR monitoring: H1110 (permanent overstroomde zandbanken)

PMR monitoring: H1110 (permanent overstroomde zandbanken) PMR monitoring: H1110 (permanent overstroomde zandbanken) 1 oktober Vlissingen Ingrid Tulp, Johan Craeymeersch, Vincent Escaravage (NIOZ), Nicola Tien, Cindy van Damme H1110: benthos en vis Verwachting:

Nadere informatie

Scenariostudie natuurperspectief Grevelingen

Scenariostudie natuurperspectief Grevelingen Scenariostudie natuurperspectief Grevelingen Tom Ysebaert, Marijn Tangelder, John Janssen, Arno Nolte, Brenda Walles, Jeroen Wijsman Kennisdag Grevelingen en Volkerak, 14 juni 2018 Doel studie Het doel

Nadere informatie

Negende werkatelier Marconi Tussenrapportage onderzoeksresultaten en afronden intentieverklaring

Negende werkatelier Marconi Tussenrapportage onderzoeksresultaten en afronden intentieverklaring Negende werkatelier Marconi Tussenrapportage onderzoeksresultaten en afronden intentieverklaring 4 september 2012 11.30-14.00 uur Brasserie Ziel, Delfzijl Arjen Bosch www.delaar.com Hans Punter www.hanspunter.nl

Nadere informatie

Meebewegen met de natuur Naar een rijke en gezonde EemsDollard. In Einklang mit der Natur Hin zu einem gesunden und fruchtbaren Ems-Dollart- Gebiet

Meebewegen met de natuur Naar een rijke en gezonde EemsDollard. In Einklang mit der Natur Hin zu einem gesunden und fruchtbaren Ems-Dollart- Gebiet Meebewegen met de natuur Naar een rijke en gezonde EemsDollard In Einklang mit der Natur Hin zu einem gesunden und fruchtbaren Ems-Dollart- Gebiet version dezember 2010 Meebewegen met de natuur naar een

Nadere informatie

Monitoringsrapportage HHNK Ben Eenkhoorn IB, Cluster Onderzoek

Monitoringsrapportage HHNK Ben Eenkhoorn IB, Cluster Onderzoek Monitoringsrapportage HHNK 2018 Ben Eenkhoorn IB, Cluster Onderzoek Aanleiding rapportage Beleidsrapportage: alleen realisatie maatregelen Geen doel op zichzelf Thermometerfunctie Indicatoren voor alle

Nadere informatie

Riegman & Starink. Consultancy

Riegman & Starink. Consultancy Riegman & Starink Consultancy Huidige vegetatie Knelpunt analyse Fysisch Chemisch Milieu Fysisch Chemisch Milieu Gewenste vegetatie -Voor alle KRW typen -Voor eigen gekozen plantengemeenschap Chemie 1

Nadere informatie

De Gouden Ham. Onderzoek blauwalgen. Rapportage : September 2007.

De Gouden Ham. Onderzoek blauwalgen. Rapportage : September 2007. Drema Waterbehandeling BV Daltonstraat 16 3316 GD Dordrecht The Netherlands Tel: 0031 78 618 40 11 Fax:0031 78 618 77 80 www.drema.nl Onderzoek blauwalgen De Gouden Ham Rapportage : September 2007. Ten

Nadere informatie

Meten in de Waddenzee

Meten in de Waddenzee Meten in de Waddenzee Bestand tegen superstorm De waterkeringen langs de Waddenzee moeten bestand zijn tegen een superstorm die gemiddeld eens in de 4000 jaar kan optreden. Om de sterkte van de waterkering

Nadere informatie

edna als alternatief voor de Passieve Vismonitoring

edna als alternatief voor de Passieve Vismonitoring edna als alternatief voor de Passieve Vismonitoring De toepassing van de edna methode in stromend water Wouter Patberg - 9 april 2015 - Vissennetwerk Inleiding edna de edna methode in een notendop e staat

Nadere informatie

Kenmerk ZKS Doorkiesnummer Onderwerp DELWAQ-Algen_Westerschelde_j06_v01 metadata Waterkwaliteitsmodelschematisatie

Kenmerk ZKS Doorkiesnummer Onderwerp DELWAQ-Algen_Westerschelde_j06_v01 metadata Waterkwaliteitsmodelschematisatie Memo Aan LS Van Anna de Kluijver Kenmerk Doorkiesnummer +088 335 812 2 Aantal pagina's 6 E-mail anna.dekluijver @deltares.nl Onderwerp DELWAQ-Algen_Westerschelde_j06_v01 metadata Waterkwaliteitsmodelschematisatie

Nadere informatie

KRW Nieuwkoopse plassen. van A(alscholvers) tot Z(udde) Marieke Desmense en Gustaaf van Wijk

KRW Nieuwkoopse plassen. van A(alscholvers) tot Z(udde) Marieke Desmense en Gustaaf van Wijk KRW Nieuwkoopse plassen van A(alscholvers) tot Z(udde) Marieke Desmense en Gustaaf van Wijk Opbouw van deze presentatie Het probleem: jaren 80 tot KRW Wat meten we? Wat ziet Natuurmonumenten? Keuze maatregelen

Nadere informatie

Ecologische doelstelling

Ecologische doelstelling Nevengeulen langs de grote rivieren Leren van de praktijk Margriet Schoor Oost Nederland Platform beek- en rivierherstel Vreugderijkerwaard, oktober 2009 14 december 2011 Waarom nevengeulen? Hoofdgeul

Nadere informatie

Oppervlaktewater in Nederland

Oppervlaktewater in Nederland Indicator 20 januari 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Nederland heeft een grote verscheidenheid

Nadere informatie

edna en monitoring van trek- en estuariene vissen in het NZK Bas van den Boogaard & Martijn Dorenbosch

edna en monitoring van trek- en estuariene vissen in het NZK Bas van den Boogaard & Martijn Dorenbosch edna en monitoring van trek- en estuariene vissen in het NZK Bas van den Boogaard & Martijn Dorenbosch Opbouw presentatie Visgemeenschap in het NZK: (Bas van den Boogaard) - monitoring en visserijtechnieken,

Nadere informatie

RICHTLIJNEN. (Voor de EER relevante tekst)

RICHTLIJNEN. (Voor de EER relevante tekst) L 125/27 RICHTLIJNEN RICHTLIJN (EU) 2017/845 VAN DE COMMISSIE van 17 mei 2017 tot wijziging van Richtlijn 2008/56/EG van het Europees Parlement en de Raad wat betreft de indicatieve lijsten van elementen

Nadere informatie

Kenmerk ZKS Doorkiesnummer +31 (0) Onderwerp SWAN_Eems-Dollard_j12_v01 metadata Waterkwaliteitsmodelschematisatie

Kenmerk ZKS Doorkiesnummer +31 (0) Onderwerp SWAN_Eems-Dollard_j12_v01 metadata Waterkwaliteitsmodelschematisatie Memo Aan LS Van Bas van Maren Kenmerk Doorkiesnummer +31 (0)88 33 58 365 Aantal pagina's 5 E-mail bas.vanmaren @deltares.nl Onderwerp SWAN_Eems-Dollard_j12_v01 metadata Waterkwaliteitsmodelschematisatie

Nadere informatie

Henrice Jansen, 27 Januari, schelpdierconferentie

Henrice Jansen, 27 Januari, schelpdierconferentie Mosselkweek & Natuur KOMPRO Henrice Jansen, 27 Januari, schelpdierconferentie Aad Smaal, Pauline Kamermans, Karin Troost, Margriet v Asch, Marnix v Stralen, Jacob Capelle, Sander Glorius,..,.. Overzicht

Nadere informatie

Monitoring van doorzicht en gerelateerde parameters in het Markermeer-IJmeer

Monitoring van doorzicht en gerelateerde parameters in het Markermeer-IJmeer Monitoring van doorzicht en gerelateerde parameters in het Markermeer-IJmeer Monitoring van doorzicht en gerelateerde parameters in het Markermeer-IJmeer Ruurd Noordhuis & Meinte Blaas 1221256-000 Deltares,

Nadere informatie

III.1. Algemeen Deze bijlage is een detaillering van de beschrijving van de actuele waterkwaliteit die in paragraaf 2.10.

III.1. Algemeen Deze bijlage is een detaillering van de beschrijving van de actuele waterkwaliteit die in paragraaf 2.10. III.1. Algemeen Deze bijlage is een detaillering van de beschrijving van de actuele waterkwaliteit die in paragraaf 2.10. is opgenomen III.2. Waterkwaliteit De meetpunten van het chemische meetnet liggen

Nadere informatie

Toestand en trend MNLSO- en KRW-meetlocaties. Janneke Klein Joachim Rozemeijer, Nanette van Duijnhoven, Sibren Loos, Joost van den Roovaart

Toestand en trend MNLSO- en KRW-meetlocaties. Janneke Klein Joachim Rozemeijer, Nanette van Duijnhoven, Sibren Loos, Joost van den Roovaart Toestand en trend MNLSO- en KRW-meetlocaties Janneke Klein Joachim Rozemeijer, Nanette van Duijnhoven, Sibren Loos, Joost van den Roovaart Opbouw presentatie Context: eutrofiëring Meetnet Nutriënten Landbouw

Nadere informatie

Aanleveren en verwerken meetgegevens 2019 in het zwemwaterportaal.

Aanleveren en verwerken meetgegevens 2019 in het zwemwaterportaal. 1 Aanleveren en verwerken meetgegevens 2019 in het zwemwaterportaal. Inleiding. Het zwemwaterportaal is er op gericht zwemmers van aangewezen zwemlocaties van actuele informatie te voorzien via www.zwemwater.nl.

Nadere informatie

ABSTRACTS. Sessie natuur 2. Sessie natuur 1. Vogels en hun habitat: waarom kiezen onze doelsoorten (niet) voor de Schelde?

ABSTRACTS. Sessie natuur 2. Sessie natuur 1. Vogels en hun habitat: waarom kiezen onze doelsoorten (niet) voor de Schelde? Sessie natuur 1 Vogels en hun habitat: waarom kiezen onze doelsoorten (niet) voor de Schelde? Moderator: Erika Van den Bergh (INBO) Sprekers: Gunther Van Ryckegem (INBO) en Dick de Jong (ex-rijkswaterstaat)

Nadere informatie

Leven in het sediment: teledetectie van benthische ecologie van intergetijdengebieden

Leven in het sediment: teledetectie van benthische ecologie van intergetijdengebieden D. van der al, T. Ysebaert, P. M.J. Herman Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNA), Centrum voor Estuariene en Mariene Ecologie Leven in het sediment: teledetectie van benthische ecologie van intergetijdengebieden

Nadere informatie

Slib in de Eems-Dollard

Slib in de Eems-Dollard Fred Haarman Maart 2019 Slib in de Eems-Dollard Van probleem naar kans Achtergrond Ecologische knelpunten Eems-Dollard: Overgangszones land-water (en zoet-zout) zijn verloren gegaan Troebelheid toegenomen

Nadere informatie

Hoe een watersysteemanalyse leidt tot slibmaatregelen

Hoe een watersysteemanalyse leidt tot slibmaatregelen Hoe een watersysteemanalyse leidt tot slibmaatregelen Welke vragen krijgen we als kwaliteitsbeheerders/ecologen? Onderliggende problemen met waterkwaliteit en ecologie Hoe beantwoorden we deze vragen?

Nadere informatie

WORKSHOP: Bronnenanalyse: een uitdaging voor de regio!

WORKSHOP: Bronnenanalyse: een uitdaging voor de regio! WORKSHOP: Bronnenanalyse: een uitdaging voor de regio! Welke vragen dienen beantwoord te worden in de regio voor de volgende generatie SGBP s? Hoe worden beschikbare informatie en kennis zo goed mogelijk

Nadere informatie

IMARES Wageningen UR. Schatting van de primaire productie in de Waddenzee in de laatste drie decennia. Roel Riegman

IMARES Wageningen UR. Schatting van de primaire productie in de Waddenzee in de laatste drie decennia. Roel Riegman Schatting van de primaire productie in de Waddenzee in de laatste drie decennia Roel Riegman Technisch Rapport project Meerjarige effect- en productiemetingen aan MZI's in de Westelijke Waddenzee en Oosterschelde

Nadere informatie

RAAK PRO Zilte Productie. Introductie. Project bijeenkomst 31 01 2014 NIEUWSBRIEF 2 JUNI 2014

RAAK PRO Zilte Productie. Introductie. Project bijeenkomst 31 01 2014 NIEUWSBRIEF 2 JUNI 2014 RAAK PRO Zilte Productie NIEUWSBRIEF 2 JUNI 2014 Introductie Het project RAAK PRO Zilte Productie is in september 2014 van start gegaan. O.a. door middel van nieuwsbrieven willen wij u op de hoogte houden

Nadere informatie

Monitoring Systeem Water

Monitoring Systeem Water Minrsterre van Verkeer en Wa tervlar DirectoraatGeneraal Rijkswaterstaat Drenst Getrjdewatererr Monitoring Systeem Water u ONITORING SYSTEEM WATER, EEN SYSTEEM VAN NIVEAU AAHet Monitoring Systeem Water

Nadere informatie

Kansen voor waterplanten langs de Rijntakken. 18 oktober 2012 Gerben van Geest Deltares

Kansen voor waterplanten langs de Rijntakken. 18 oktober 2012 Gerben van Geest Deltares Kansen voor waterplanten langs de Rijntakken 18 oktober 2012 Gerben van Geest Deltares Opbouw presentatie - Achtergrond; - Vergelijking situatie jaren vijftig met recente jaren; - Verschillen in peildynamiek;

Nadere informatie

De Gouden Ham. Onderzoek blauwalgen. Rapportage : Augustus 2007.

De Gouden Ham. Onderzoek blauwalgen. Rapportage : Augustus 2007. Drema Waterbehandeling BV Daltonstraat 16 3316 GD Dordrecht The Netherlands Tel: 0031 78 618 40 11 Fax:0031 78 618 77 80 www.drema.nl Onderzoek blauwalgen De Gouden Ham Rapportage : Augustus 2007. Ten

Nadere informatie

Slib van Afbraakprodukt tot Grondstof en van Voedingsstof tot Brandstof. Piet Hoekstra Geowetenschappen Waddenacademie

Slib van Afbraakprodukt tot Grondstof en van Voedingsstof tot Brandstof. Piet Hoekstra Geowetenschappen Waddenacademie MUDWELL Slib van Afbraakprodukt tot Grondstof en van Voedingsstof tot Brandstof Piet Hoekstra Geowetenschappen Waddenacademie Oerol College 19 juni 2019 - Aanvang 13.30 u. MUDWELL - Teresa van Dongen Leeuwarden,

Nadere informatie

Epilimnion 100. Waterkwaliteit in Diepe Putten: Voorbeelden uit Rijnlands beheersgebied. Dood/mineralisatie. Primaire productie.

Epilimnion 100. Waterkwaliteit in Diepe Putten: Voorbeelden uit Rijnlands beheersgebied. Dood/mineralisatie. Primaire productie. Waterkwaliteit in Diepe Putten: oorbeelden uit Rijnlands beheersgebied Bruce Michielsen en Harm Gerrits Temperatuurgradient vs diepte Rijnlands Diepe Putten. Hoe onderscheiden DP n zich van overig water?

Nadere informatie

Case Noorder IJplas. Workshop Zon op Water 23 mei 2019

Case Noorder IJplas. Workshop Zon op Water 23 mei 2019 Case Noorder IJplas Workshop Zon op Water 23 mei 2019 Case Noorder IJplas Noorder IJplas - initiatief van bedrijfsleven - Noorder IJplas moet een ecopark worden - kansen - maatschappelijk belang - Vergunningverlening:

Nadere informatie

Suspensietransport in de waterloop

Suspensietransport in de waterloop Suspensietransport in de waterloop Wat willen we weten? Elin Vanlierde Universiteit Gent Vakgroep Geologie en Bodemkunde Sedimentaire Geologie en Ingenieursgeologie Wat willen we weten? Doelstellingen

Nadere informatie

CMW rapport 17 januari 2017 Commissie Monitoring Westerschelde (CMW)

CMW rapport 17 januari 2017 Commissie Monitoring Westerschelde (CMW) CMW rapport 17 januari 2017 Commissie Monitoring Westerschelde (CMW) Datum: 17/01/2017 Locatie: Bergen op Zoom Betreft: Derde Verruiming Schelde: Voortgangsrapport data 2014-2015 (8 december 2016) Onze

Nadere informatie

Plastics: ontwikkelingen internationaal en activiteiten RWS

Plastics: ontwikkelingen internationaal en activiteiten RWS Plastics: ontwikkelingen internationaal en activiteiten RWS Frederieke Knopperts Water, Verkeer en Leefomgeving Inhoud Beleidskader: Kaderrichtlijn Mariene Strategie Internationale samenwerking: OSPAR

Nadere informatie

De natuur vanuit verschillend perspectief wetgeving, ecologie, remote sensing

De natuur vanuit verschillend perspectief wetgeving, ecologie, remote sensing De natuur vanuit verschillend perspectief wetgeving, ecologie, remote sensing Anne Schmidt 13 januari 2005 Waar gaat deze presentatie over? Kader: WOT-programma Informatievoorziening Natuur Centrale vraag:

Nadere informatie

Bijlage E Verschillen met MER 2009

Bijlage E Verschillen met MER 2009 Verruiming Vaarweg Eemshaven-Noordzee Milieueffectrapport 9 december 2013 Bijlage E Verschillen met MER 2009 In deze bijlage zijn de verschillen tussen het MER van 2009 en voorliggend MER beschreven. De

Nadere informatie

Ministerie van Verkeer en Waterstaat Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat Rijksinstituut voor Kust en Zee/RIKZ. L. Peperzak (31) (0)

Ministerie van Verkeer en Waterstaat Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat Rijksinstituut voor Kust en Zee/RIKZ. L. Peperzak (31) (0) Werkdocument Ministerie van Verkeer en Waterstaat Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat Rijksinstituut voor Kust en Zee/RIKZ Aan Veerse Meer projectgroep Contactpersoon Doorkiesnummer L. Peperzak (31) (0)

Nadere informatie

Toepassingen primaire productie model Schelde

Toepassingen primaire productie model Schelde Toepassingen primaire productie model Schelde Doelstelling van deze notitie De Vlaams-Nederlandse Schelde Commissie (VNSC) ontwikkelt binnen Onderzoek en Monitoring (O&M) kennis t.b.v. beleid op en beheer

Nadere informatie

Bert Bellert, Waterdienst. 5 september 2011

Bert Bellert, Waterdienst. 5 september 2011 Ammonium in de Emissieregistratie?! Natuurlijke processen, antropogene bronnen en emissies in de ER Bert Bellert, Waterdienst Ammonium als stof ook in ER??: In kader welke prioritaire stoffen, probleemstoffen,

Nadere informatie

Toestand van het watersysteem januari 2019

Toestand van het watersysteem januari 2019 Toestand van het watersysteem januari 2019 Vlaanderen is milieu Documentbeschrijving Titel Toestand van het watersysteem - januari 2019 Samenstellers VMM, Afdeling Operationeel Waterbeheer Dienst Hoogwaterbeheer,

Nadere informatie

De prestatie-indicatoren genoemd in de presentaties maken onderdeel uit van de begroting 2017, welke is geagendeerd voor de VV van november 2016.

De prestatie-indicatoren genoemd in de presentaties maken onderdeel uit van de begroting 2017, welke is geagendeerd voor de VV van november 2016. De prestatie-indicatoren genoemd in de presentaties maken onderdeel uit van de begroting 2017, welke is geagendeerd voor de VV van november 2016. Mede ook naar aanleiding van de presentaties in de commissies,

Nadere informatie