Dickde Bie, De interactieve methode die in dit boek wordt beschreven, is ontstaan vanu it werken in de praktijk van creatieve therapie met groepen

Transcriptie

1 Interactief

2 Methodisch werken is het kenmerk bij uitstek van de professionele beroepsbeoefenaar, dat wil zeggen: doelgericht, planmatig, syste mat isch gebruikmaken van een methode, een werkwijze of een methodiek. De reeks Methodisch werken biedt student en beroepsbeoefenaar inzicht door de beschrijving van achtergronden, betekenis en concrete toepassing van methodisch werken. leder deel uit de reeks presenteert een of meer methoden, werkwijzen dan wel een methodiek (samenhangend geheel van inzichten inzake het professioneel handelen). Het gaat steeds om een min of meer afgeronde wijze van werken die betrekk ing heeft op uitvoerend werk met cliënten, op onderzoek en rapportage of op het werken in een organisat ie. De reeks biedt studiemateriaal voor de schol ing en bijscholing van studenten en beroepsbeoefenaren op het terrein van de sociaalagogische beroepspraktijk. Iedere publicatie beschrijft de achtergronden en theorie van de methode, werkwijze of methodiek, mede op bas is van uitgebreide praktijkvoorbeelden (cases). De interactieve methode die in dit boek wordt beschreven, is ontstaan vanu it werken in de praktijk van creatieve therapie met groepen. De interactieve methode als benaming is een samenvoeging van de woorden 'interactie' en 'actief. Cliënten in creatieve therapie zijn actief, werken met elkaar en zijn daardoor in interactie met het materiaal en met anderen. Dickde Bie, onderwijskundig adviseur, trainer en publicist

3 I NTE RACTI E F Frans Beelen en Marianne Oelers Creatieve therapie met groepen Tweede, geheel herziene druk Bohn Stafleu Van Loghum Houten/Diegem. 2000

4 2000 Bohn Stafleu Van Loghum, Houten Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagenin een geautomatiseerd gegevensbestand. of openbaargemaakt, in enige vormof op enige wijze,hetzijelektronisch, mechanisch,doorfotokopieën. opnamen,of enig anderemanier,zondervoorafgaande schriftelijke toestemming vande uitgever. Voorzover hetmakenvankopieënuit deze uitgaveis toegestaanop grondvanartikel réb Auteurswet '9'2 johet Besluit van 20 juni [974, Stb, 3;'. zoals gewijzigd bij Besluit van 23 augustus '98;. Stb, 47[ en artikel '7 Auteurswet '9'2, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3 ;'. 2'3 KBHoofddorp). Voor het overnemen van (een) gedeelte(n)uit deze uitgavein bloemlezingen,readersen anderecompilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912)dientmen zichtotde uitgeverte wenden. ISBN '3 28)3 6 NURm Ontwerp omslag en binnenwerk: Bottenheft. Marijenkampen Illustraties: Sacha Muller Eerste druk. '989 Tweede druk, eerste oplage 2000 Tweede druk, tweede oplage 2004 Tweede druk, derde oplage 2007 Bohn Stafleu van Loghum Het Spoor 2 Postbus GA Houten

5 Woord vooraf bij de tweede druk De interactieve methode is ontstaan vanuit het werken in de praktijk van creatieve therapie met groepen. Het werken met materiaal is in creatieve therapie een vast gegeven. Wanneer we in dit boek de term 'materiaal' gebruiken bedoelen we dan ook heel concreet het beeldend materiaal: klei, hout, metaal, textiel, papier, verf enzovoort. Het begrip interactie staat in onze methode centraal. De kracht van de onderlinge hulp is een belangrijk middel bij het oplossen van problemen. De groepsleden kunnen elkaars positieve en negatieve voorbeeld zijn, geven elkaar inzicht en worden door elkaar geconfronteerd met hun eigen gedrag. De interactieve methode als benaming is een samenvoeging van de woorden 'interactie' en 'actief'. Cliënten in creatieve therapie zijn actief, werken met elkaar en zijn daardoor in interactie met het materiaal en met anderen. In het eerste hoofdstuk introduceren we de methode aan de hand van een praktijkvoorbeeld. Ook in de andere hoofdstukken gebruiken we praktijkvoorbeelden om de tekst te verhelderen. Wij baseren ons daarbij steeds op dezelfde groep. De gegevens van de personen uit deze groep zijn niet gebaseerd op een bestaande groep of op bestaande personen. De beschrijving van de groep is echter opgebouwd uit een veelheid van creatieve therapieprocessen waarin op elkaar lijkende gebeurtenissen plaatsvonden. De groepsleden zijn denkbeeldig, gebaseerd op verschillende ervaringen uit ons werk. De gebeurtenissen in de groep zijn geselecteerd op het onderwerp van het betreffende hoofdstuk. De groepsleden worden geïntroduceerd op bladzijde 16 en 17. De in dit boek beschreven methode is bedoeld voor mensen die als creatief therapeut werkzaam zijn in de therapeutische en agogische sector. De methode is bruikbaar voor open en gesloten groepen, heterogene en homogene groepen. Ze kan toegepast worden bij volwassenen en kinderen, zowel in langdurende als in kortdurende behandelingen en in verschillende settings, zoals jeugdpsychiatrie, LOM- en ZMOK-scholen, en volwassenenpsychiatrie. Daarnaast is de methode bruikbaar voor de agogisch therapeutische benaderingen in de verstandelijk-gehandicaptenzorg en de geriatrie. 5

6 De eerste versie werd in 1989 geschreven door de huidige auteurs in samenwerking met Sacha Muller, [anneke Graamans, Milja Stapel en Jocé Hassing. In onderling overleg is besloten dat de huidige auteurs de herziening helemaal voor hun rekening zouden nemen. Praktijkervaringen met de methode en het gebruik van het boek op de initiële opleidingen voor creatieve therapie maakten duidelijk dat het noodzakelijk was de beschrijving van de methode te verbeteren en meer te onderbouwen, terwijl de uitgangspunten beschreven in de eerste versie hun geldigheid hadden behouden. In alle hoofdstukken komen we tot uitbreiding en verdere precisering van de theorie. De toepassing van de theoretische principes wordt inzichtelijk door het gebruik van meer praktijkvoorbeelden. Het boek bestaat uit twee delen. In het eerste deel wordt de interactieve methode uiteengezet. Het tweede deel bevat een aantal opdrachten die toegepast kunnen worden volgens de interactieve methode. 6

7 Inhoud Deel I Interactieve methode 9 De interactieve methode: introductie 11 De interactie '9 Het materiaal 29 4 Ervarend leren 4 ' Werken met de groep 47 6 Introductie en handleiding bij de opdrachten 55 Deel z Opdrachten 65 Opdrachten 67 Literatuur '35 Over de auteurs '37