Toetsing en taalbeleid in het hbo. Lectoraat OGO

Transcriptie

1 Toetsing en taalbeleid in het hbo Lectoraat OGO

2 Waarom tekstbegrip toetsen? 1. Om de vraag te beantwoorden of studenten de studieboeken van hun opleiding kunnen lezen. (middel) 2. Om daarmee taalbeleid mogelijk te maken: bijv. in vorm taalondersteuning. (doel)

3 Referentiekader ERK Ontwikkeld voor MVT, toegepast op moedertaal: Bohnenn e.a. (2007), Raamwerk Nederlands: Nederlands in de (v)mboopleiding, beroep en maatschappij. s- Hertogenbosch: Cinop. Hey e.a. (2008), Taalbeleid in het MBO. Lienden: ICE.

4 Hoe leesvaardig is de Nederlandse bevolking? A1 A2 B1 B2 C1 C2

5 Hoe leesbaar is communicatie van overheid en bedrijven? A1 A2 B1 B2 C1 C2

6 Wat zijn de resultaten? 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% C1 B2 B1 A2 < A2 10% 0% west niv 1/2 west niv 3/4 noord zuid Digibo

7 De Inholland leesvaardigheidstoets Ontwikkeld door bureau ICE. De toets stelt vast: 58% van eerstejaars Inhollandstudenten zit op een lager niveau dan B2.

8 Hbo-leesvaardigheid volgens SLO 1 De instromende hbo-student: 1.Kan teksten lezen over concrete en abstracte onderwerpen die men tegenkomt in het sociale en professionele leven en in het onderwijs.

9 Hbo-leesvaardigheid volgens SLO 2 De instromende hbo-student: 2. Beschikt over een grote actieve leeswoordenschat, maar kan enige moeite hebben met weinig voorkomende idiomatische uitdrukkingen.

10 Hbo-leesvaardigheid volgens SLO 3 De instromende hbo-student: 3. Herkent en begrijpt de hoofdgedachte van de tekst.

11 Ontevredenheid met de Inholland-leesvaardigheidstoets 1 Voor de Inhollandtoets worden fragmenten gebruikt uit folders, kranten e.d. Bezwaar: Hiermee wordt niet voldaan aan het kwaliteitscriterium van authenticiteit: geen relatie met leestaken en toetstaken in het hbo.

12 De tekstbegripstoets Voor de tekstbegripstoets worden fragmenten gebruikt uit studieboeken van eerstejaarsstudenten: over economie, recht, marketingcommunicatie en bedrijfsorganisatie. Hiermee wordt voldaan aan het kwaliteitscriterium van authenticiteit.

13 Toelichting authenticiteit Studieboeken hebben specifieke eigenschappen: Definities, indelingen en modellen Belangrijkste informatie aan het begin of einde van een alinea of alineagroep Gebruik van voorbeelden en metaforen Open plekken: implicaties en inferenties ( )

14 Ontevredenheid met de Inholland-leesvaardigheidstoets 2 In de Inhollandtoets worden vragen gesteld van uiteenlopende aard: over het thema, hoofdzaken, bijzaken, over de bron en het doel van de tekst. Bezwaar: Hiermee wordt niet voldaan aan de kwaliteitseis van constructvaliditeit: het is onduidelijk wat er wordt gemeten met de toets.

15 De tekstbegripstoets In de tekstbegripstoets moet de student steeds de beste parafrase van een tekstfragment kiezen. Hiermee wordt voldaan aan de kwaliteitseis van constructvaliditeit: het is duidelijk wat er wordt gemeten met de toets.

16 Toelichting constructvaliditeit Theoretisch model (construct) van leesvaardigheid dan wel tekstbegrip: De Inhollandtoets: verzameling aspecten van algemene leesvaardigheid. De tekstbegripstoets: samenhangend model van specifieke leesvaardigheid: de student moet in staat zijn de beste parafrases van studieboekfragmenten te herkennen.

17 Toelichting constructvaliditeit Uit de literatuur blijkt dat de score op leestoetsen wordt beïnvloed door de gekozen tekst (Kamalski (2005), Van den Bergh (2006). Daarom gekozen voor fragmenten uit meer studieboeken.

18 Toetsontwerp in rondes 1 Fragmenten waarin een afgeronde gedachte of gedachtegang valt aan te wijzen. Studenten moeten de beste parafrase kiezen uit een aanbod van vier. Kan de student dat? Dan wordt dat gezien als een aanwijzing voor tekstbegrip.

19 Toetsontwerp in rondes 2 Tijdens het maken van de toets, ontstond het idee dat de toets diagnostisch zou moeten zijn. Daarom vier groepen vragen: 1 Over onderwerp van het fragment. 2 Over beste parafrase van het fragment. 3 Dergelijke vragen bij fragmenten met minder frequente woorden en uitdrukkingen. 4 Dergelijke vragen bij fragmenten met andere aspecten van academisch taalgebruik.

20 De toetsvragen, voorbeelden

21 De studenten die hebben meegedaan Studenten van de School of Economics in Diemen (58) Iets minder dan 50% mbo Bijna 35% havo 5% vwo

22 Feiten en cijfers 2010

23 Aantal vragen goed

24 Wat is de betekenis van deze algemene resultaten? Gemiddeld maakten eerstejaars studenten economie 15 van de 24 vragen goed. Wat betekent dat voor hun tekstbegrip? Wat is het minimumniveau? De toets is ook voorgelegd aan studenten van de lerarenopleiding Nederlands: die maakten gemiddeld 20 van de 24 vragen goed.

25 Vragen goed, vooropleiding

26 Vragen goed, per groep Vragen in groepen 3 en 4 zijn slechter gemaakt dan vragen in groepen 1 en 2: Groep 1: gemiddeld 4,1 vragen goed Groep 2: gemiddeld 4,5 vragen goed Groep 3: gemiddeld 2,6 vragen goed Groep 4: gemiddeld 3,0 vragen goed

27 Toetsontwerp in rondes 3

28 Vergelijking leestoets X toets tekstbegrip 100,0% 90,0% 80,0% 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% Lezen tekstbegrip 30,0% 20,0% 10,0% 0,0%

29 Tekstbegrip en studieuitval na 1 jaar ,0% 58 90,0% 80,0% 70,0% 60,0% 50,0% ,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% tekst % 100%=uitval

30 Toetsontwerp in rondes 3 De meeste fouten worden gemaakt in fragmenten waarin minder frequente woorden en uitdrukkingen en andere aspecten van academisch taalgebruik vallen aan te wijzen (groep 3 en 4). Nieuw idee: Toets academisch taalgebruik: meer items mogelijk, parallelle toetsen mogelijk, makkelijker te maken, algemeen karakter, 100% taal.

31 De kleuren van Inholland