Inhoud. 1 De Microcontroller 1. 2 De taal C C in het kort Functies 31

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Inhoud. 1 De Microcontroller 1. 2 De taal C C in het kort Functies 31"

Transcriptie

1 Inhoud 1 De Microcontroller Embedded Systemen De architectuur van de microprocessor en de microcontroller Geheugens en geheugenstructuur Harvard-architectuur RISC en CISC De keuze voor een microcontroller De taal C Hello World Het compilatietraject Compilers Foutmeldingen C in het kort Variabelen, declaraties en initialisatie Datatypen Samengestelde datatypen: arrays en strings Rekenkundige bewerkingen Afdrukken Voorwaardelijke opdrachten Herhalingsopdrachten Voorbeelden Functies Verdeel en heers De opbouw van een functie Formele en actuele parameters De scope van functies en variabelen Call by reference Blokschema s, stroomdiagrammen, pseudocode en algoritmes Voorbeeld: cijferprogramma Het verschil tussen == en = Functies en programmeervaardigheden

2 vi 5 In- en uitvoer Geformatteerde uitvoer Geformatteerde invoer Voorbeeld: invoer gegevens cijferprogramma Ongeformatteerde in- en uitvoer Alternatief voor het invoerprobleem Argumenten doorgeven aan een programma Declaratie en het gebruik van strings Voorwaardelijke opdrachten Het if-statement: de if-vorm De bloktoewijzing Het if-statement: de if-else vorm Het nesten van if-statements Het if-statement: de if-else-if vorm Het switch-statement Definities en macro s De conditionele operator Herhalingsopdrachten De for-lus De komma-operator De while-lus De do-while-lus of do-lus Het break-statement en het continue-statement Structuur en Opmaak Commentaar Opmaak Naamgeving Datatypen en Operatoren Gehele getallen Typecasting bij gehele getallen Gebroken getallen Typecasting bij gebroken getallen Constanten bij gebroken getallen Hexadecimaal, octaal en binair Rekenkundige operatoren Het karaktertype char en de speciale karakters Boolean De relationele bewerkingen Logische operatoren Bitbewerkingen Verkorte schrijfwijze bij toekenningen Bewerkingsvolgorde operatoren Voorbeeld: afdrukken binaire waarden Meer over operatoren, datatypen en declaraties

3 vii 10 Arrays De getallen van Fibonacci en de Gulden Snede Berekenen getallen van Fibonacci en de Gulden Snede Declaraties van arrays Toewijzingen bij arrays Lezen buiten het bereik van een array Schrijven buiten het bereik van een array Meerdimensionale arrays De driehoek van Pascal Berekening driehoek van Pascal en getallen van Fibonacci Dynamische geheugenallocatie Pointers Declaraties van pointers Toewijzingen met pointers Rekenen met pointers Fouten met pointers Getallen van Fibonacci en Gulden Snede met pointers Toepassingen pointers Voorbeelden met pointers Dynamische geheugenallocatie bij eendimensionale arrays VLA: variable length array Dynamische geheugenallocatie bij tweedimensionale arrays Strings Declaratie van en toekenningen aan strings Op veilige wijze strings gebruiken Stringfuncties Array van strings Advanced C Lezen en schrijven naar bestanden Recursie Pointers naar functies Samengestelde datatypes Datastructuren Functies met een variabele argumentenlijst Preprocessoropdrachten of compiler directives De Xmega De opbouw van de Xmega De behuizing van de Xmega De geheugenorganisatie bij de Xmega De systeemklok en klokopties Het programmeren van de Xmega De ontwikkelomgeving voor de Xmega

4 viii 15 Generieke IO De schakeling voor Led Blink De generieke IO van de Xmega De software voor Led Blink Led Blink met _delay_ms Bitbewerkingen Led Blink in de Xmega-stijl De generieke IO als ingang gebruiken Het aan- en uitzetten van een led met een drukknop Contactdender Hardwarematige antidendermaatregelen Softwarematige antidendermaatregelen Interrupts Het interruptmechanisme De interrupts en het interruptmechanisme bij de Xmega Een voorbeeld met externe interrupt Timer/counters Een tijdvertraging maken met een timer/counter Een antidenderalgoritme met een externe interrupt en TCC Groepsconfiguratie, groepsmasker, groepspositie, bitmasker en bitpositie Displays De ledbar Aansturing leds Een tweedimensionale ledarray of dotmatrix Cijfers afbeelden op een dotmatrix Cijfers afbeelden op een dotmatrix met interrupt en timer Cijfers afbeelden op een dotmatrix met de gegevens in flash Een 4-digit 7-segmentdisplay aansturen Het uitlezen van zes drukknoppen Conclusie Liquid Crystal Display Het aansluiten van een HD44780 op de Xmega Het karaktergeoriënteerde display op basis van HD Toepassing LCD met 8-bit modus en tijdvertraging Toepassing met bewegende tekst Toepassing LCD met 4-bit modus en busy flag Toepassing met een LCD-bibliotheek Geformatteerd afdrukken op een LCD Het weergeven van gebroken getallen op een LCD

5 ix 19 Analog-to-Digital Converter Analoog-digitaalconversie De opbouw van de ADC bij de Xmega De conversiemethoden Fouten bij AD-conversie Toepassing: handmatige unsigned single ended conversie Toepassing: handmatige signed single ended conversie Toepassing: handmatige conversie met differentiële modus Toepassing: differentiële conversie met een interrupt Toepassing: differentiële conversie op vaste tijdstippen Toepassing: differentiële conversie in de freerunningmodus Kalibratie van de ADC Resumé ADC UART Opbouw USART en het instellen van baudsnelheid Instelling protocol Ontvangen en verzenden van data Het versturen van karakters via de UART Het ontvangen, converteren en versturen van karakters Toepassing met gebruik van een interrupt Het gebruik van een circulaire buffer Circulaire buffers bij de communicatie met een UART De USART-driver van Atmel en een bijbehorende wrapper Het versturen van getallen via de UART Het creëren van een stream voor printf en scanf Seriële communicatie SPI Toepassing: aansturing van een extern EEPROM via de SPI Toepassing: aansturing van een schuifregister via een SPI De USART als SPI I2C I2C of TWI voor de Xmega Eenvoudige I2C-bibliotheek voor de Xmega in mastermodus Toepassing: eenvoudige I2C-bibliotheek bij een DS Levelshifting voor I2C De TWI-masterdriver van Atmel De TWI-slavedriver van Atmel Resumé TWI Pulsbreedtemodulatie De timer/counters van de Xmega Bespreking PWM-mogelijkheden De single-slope-modus: intensiteitsregeling voor een led De single-slope-modus: intensiteitsregeling voor een rgb-led De dual-slope-modus: een robotwagen met DC-motoren De dual-slope-modus: aansturing servomotor

6 x 22.7 AWeX: advanced waveform extension De frequentiemodus: het afspelen van muziek Nog meer Xmega Digitaal-analoogconverter Analoge comparator Input capture Het kloksysteem van de Xmega De realtime-counter Het EEPROM De slaapstanden De mogelijkheden om de Xmega128a4u te herstarten Watchdog Het atomic block Bijlagen A Stroomdiagrammen 443 A.1 Symbolen voor een stroomdiagram A.2 Programmacode representeren met flowcharts B RS C JTAG 455 D CMOS 459 D.1 De MOS-transistor als schakelaar D.2 De CMOS-inverter D.3 CMOS-logica D.4 De D-latch D.5 De D-flipflop D.6 De tristatebuffer en de tristate-inverter D.7 De transmissiepoort D.8 De pulluptransistor en de pulldowntransistor D.9 De schmitttrigger E Headerbestanden 473 F Application notes 481 G ASCII 483 H Xmega-bord 485 Index 487

Inhoud. 1 De Microcontroller 1. 2 De taal C C in het kort Functies 31

Inhoud. 1 De Microcontroller 1. 2 De taal C C in het kort Functies 31 Inhoud 1 De Microcontroller 1 1.1 Embedded Systemen............................ 1 1.2 De architectuur van de microprocessor en de microcontroller. 4 1.3 Geheugens en geheugenstructuur...................

Nadere informatie

Inhoud. 1 De Microcontroller 1. 2 De taal C Declaraties Functies In- en uitvoer Voorwaardelijke opdrachten 41

Inhoud. 1 De Microcontroller 1. 2 De taal C Declaraties Functies In- en uitvoer Voorwaardelijke opdrachten 41 Inhoud 1 De Microcontroller 1 1.1 Embedded Systemen............................ 1 1.2 De architectuur van de microprocessor en de microcontroller. 4 1.3 Geheugens en geheugenstructuur...................

Nadere informatie

Arduino CURSUS. door Willy - 09-juni-2017

Arduino CURSUS. door Willy - 09-juni-2017 Arduino CURSUS door Willy - w2@skynet.be, 09-juni-2017 OVERZICHT (1) OVERZICHT (2) Historiek Microcontroller (1) Microcontroller (2) Specificaties - Arduino UNO bord Specificaties - ATmega328P chip LET

Nadere informatie

Java. Basissyllabus. Egon Pas

Java. Basissyllabus. Egon Pas Java Basissyllabus Egon Pas 2011 BeanPole bvba Gasmeterlaan 92-9000 Gent BTW BE 472.902.516 Tel: + 32 9 224 42 17 Fax: + 32 9 223 62 88 www.beanpole.be info@beanpole.be 1 Programmeren 1.1 Hoe werkt een

Nadere informatie

212 Generieke IO De generieke IO als ingang gebruiken

212 Generieke IO De generieke IO als ingang gebruiken 1 Generieke IO 1.7 De generieke IO als ingang gebruiken De generieke IO kan ook gebruikt worden als ingang om signalen te lezen. Een basaal voorbeeld is een schakeling met een drukknop en een led. Als

Nadere informatie

continue in een for, while of do lus herhaalt de lus vroegtijdig. De volgende herhaling wordt onmiddellijk begonnen.

continue in een for, while of do lus herhaalt de lus vroegtijdig. De volgende herhaling wordt onmiddellijk begonnen. Hoofdstuk 3: controlestructuren instructies en blokken Naar elke instructie staat een ; Instructies worden door de haakjes {} in een block samengevat. if else if ( expression) statement1; else statement2;

Nadere informatie

int main() { int m; m = power(2,3) /* berekent 2^3 en geeft de resultaat naar m terug */ }

int main() { int m; m = power(2,3) /* berekent 2^3 en geeft de resultaat naar m terug */ } 1 Functies ( ) voorbeeld: int power(int base, int n) int i, p; p = 1; for ( i=1, i

Nadere informatie

Javascript oefenblad 1

Javascript oefenblad 1 Leer de basis van Javascript. Javascript oefenblad 1 Niels van Velzen Javascript oefenblad 1 Pagina 2 Inleiding Javascript is niet altijd even makkelijk. Vooral aan het begin is het even wennen hoe de

Nadere informatie

Visual Basic.NET. Visual Basic.NET. M. den Besten 0.3 VB. NET

Visual Basic.NET. Visual Basic.NET. M. den Besten 0.3 VB. NET Visual Basic.NET M. den Besten 0.3 VB. NET Inhoud Voorwoord Deel 1 Visual Basic.NET 1.1 Inleiding...13 1.2 De programmeertaal Visual Basic.NET...14 1.3 Microsoft Visual Basic 2010 Express Edition...15

Nadere informatie

Microcontrollers. en de taal C. Wim Dolman. vierde druk

Microcontrollers. en de taal C. Wim Dolman. vierde druk Microcontrollers en de taal C vierde druk Wim Dolman Informatie over dit boek en andere uitgaven kunt u verkrijgen bij: Wim Dolman info@dolman-wim.nl http://mic.dolman-wim.nl/ Microcontrollers en de taal

Nadere informatie

De Arduino-microcontroller in de motorvoertuigentechniek (4)

De Arduino-microcontroller in de motorvoertuigentechniek (4) De Arduino-microcontroller in de motorvoertuigentechniek () E. Gernaat (ISBN 978-90-7930--6) De Atmel ATmega38/P microcontroller. Uitvoering De ATmega38 is een microprocessor van de Amerikaanse firma ATMEL

Nadere informatie

15.8 De generieke IO als ingang gebruiken

15.8 De generieke IO als ingang gebruiken 1.8 De generieke IO als ingang gebruiken 13 1.8 De generieke IO als ingang gebruiken De generieke IO kan ook gebruikt worden als ingang om signalen te lezen. Een basaal voorbeeld is een schakeling met

Nadere informatie

Een korte samenvatting van enkele FORTRAN opdrachten

Een korte samenvatting van enkele FORTRAN opdrachten Een korte samenvatting van enkele FORTRAN opdrachten Inhoud 1 Introductie 3 2 De structuur van een FORTRAN programma 3 3 Datatypen, variabelen en declaraties 3 4 Expressies-volgorde van uitwerking 4 5

Nadere informatie

Voorwoord Inleiding tot de microcontrollertechniek Toepassingsgebieden van microcontrollers 14

Voorwoord Inleiding tot de microcontrollertechniek Toepassingsgebieden van microcontrollers 14 Inhoud Voorwoord 11 1 Inleiding tot de microcontrollertechniek 13 1.1 Toepassingsgebieden van microcontrollers 14 1.2 Wat is een microcontroller? 16 1.2.1 Microcontroller-geheugen 18 1.2.2 De RISC-architectuur

Nadere informatie

Deel 1: Arduino kennismaking. Wat is een microcontroller, structuur van een programma, syntax,

Deel 1: Arduino kennismaking. Wat is een microcontroller, structuur van een programma, syntax, Deel 1: Arduino kennismaking Wat is een microcontroller, structuur van een programma, syntax, Wat is een microcontroller Wat is een microcontroller? Microcontroller = kleine dedicated computer. - Beperkt

Nadere informatie

Wat is Arduino? Arduino = microprocessor (Atmel)

Wat is Arduino? Arduino = microprocessor (Atmel) Intro tot Arduino Wat is Arduino? Volgens de website: Arduino is an open-source electronics prototyping platform based on flexible, easy-to-use hardware and software. It's intended for artists, designers,

Nadere informatie

Syntax- (compile), runtime- en logische fouten Binaire operatoren

Syntax- (compile), runtime- en logische fouten Binaire operatoren Inhoud Syntax- (compile), runtime- en logische fouten Binaire operatoren Operaties op numerieke datatypen Evaluatie van expressies, bindingssterkte Assignment operaties en short-cut operatoren Controle

Nadere informatie

Tentamen Programmeren in C (EE1400)

Tentamen Programmeren in C (EE1400) TU Delft Tentamen Programmeren in C (EE1400) 5 april 2012, 9.00 12.00 Faculteit EWI - Zet op elk antwoordblad je naam en studienummer. - Beantwoord alle vragen zo nauwkeurig mogelijk. - Wanneer C code

Nadere informatie

Arduino. HCC Vlaanderen - Mechelen 7 februari 2011. Luc De Cock

Arduino. HCC Vlaanderen - Mechelen 7 februari 2011. Luc De Cock Arduino HCC Vlaanderen - Mechelen 7 februari 2011 Luc De Cock Inhoud Wat is Arduino? Wat hebben we nodig? Arduino IDE Voorbeelden Extra tools Uitbreidingen Wat is Arduino? Open source electronica platform

Nadere informatie

Week 2 : Hoofdstukken 2 en 6; extra stof: inleiding pointers

Week 2 : Hoofdstukken 2 en 6; extra stof: inleiding pointers Week 2 : Hoofdstukken 2 en 6; extra stof: inleiding pointers Hoofdstuk 6: Beslissingen: if-statement en switch-statement. Inleiding: Condities zijn waar (true) of onwaar (false) In C staat het int-getal

Nadere informatie

Tentamen Programmeren in C (EE1400)

Tentamen Programmeren in C (EE1400) TU Delft Tentamen Programmeren in C (EE1400) 3 feb. 2012, 9.00 12.00 Faculteit EWI - Zet op elk antwoordblad je naam en studienummer. - Beantwoord alle vragen zo nauwkeurig mogelijk. - Wanneer C code gevraagd

Nadere informatie

Debugging in embedded en native systemen met GDB

Debugging in embedded en native systemen met GDB Debugging in embedded en native systemen met GDB A.M. ten Doesschate July 15, 2015 Abstract Een korte beschrijving : intro gebruik met welke tools en hulpmiddelen van de GDB setup en een summier aantal

Nadere informatie

Objective-C Basis. 23 april 2005, Eindhoven Patrick Machielse

Objective-C Basis. 23 april 2005, Eindhoven Patrick Machielse Objective-C Basis 23 april 2005, Eindhoven Patrick Machielse patrick@hieper.nl Algemeen // extensies Objective-C code in bestanden met.m extensie // commentaar moet! /* Alles hiertussen wordt genegeerd

Nadere informatie

Microcontrollers Week 1 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw INLMIC/2014-2015

Microcontrollers Week 1 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw INLMIC/2014-2015 Microcontrollers Week 1 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw INLMIC/2014-2015 Computersysteem Een systeem dat rekenkundige operaties, data manipulaties en beslissingen kan uitvoeren, aan de hand

Nadere informatie

Programmeren in Java les 3

Programmeren in Java les 3 4 september 2015 Deze les korte herhaling vorige week loops methodes Variabelen Soorten variabelen in Java: integer: een geheel getal, bijv. 1,2,3,4 float: een gebroken getal, bijv. 3.1415 double: een

Nadere informatie

EmSE presentatie. Starten met de ATtiny2313: Een RGB powerled driver Kees Moerman, 13 juli 2010

EmSE presentatie. Starten met de ATtiny2313: Een RGB powerled driver Kees Moerman, 13 juli 2010 EmSE presentatie Starten met de ATtiny2313: Een RGB powerled driver Kees Moerman, 13 juli 2010 Het probleem Ik wil een LED controller maken Voor zelfgemaakte RGB power-led lampjes Om aan mijn thuisnetwerk

Nadere informatie

Programmeren in C++ (deel 1)

Programmeren in C++ (deel 1) FHT&L MODULE BESCHRIJVING Programmeren in C++ (deel 1) PRO4 Samenstelling: Cees van Tilborg, Thijs Dorssers Datum: september 2011 Versie: 1h Titel: Programmeren in C++ Identificatie Progresscode: PRO4

Nadere informatie

Digitale technieken Microprocessoren

Digitale technieken Microprocessoren Digitale technieken Microprocessoren ir. Patrick Colleman Inhoudstafel Inhoudstafel. Afkortingen. Inleiding - voorwoord 1 Hoofdstuk 1 : Voorstelling van getallen en karakters. 2 1.1 Voorstelling van binaire

Nadere informatie

Microcontrollers Introductie INLMIC Jesse op den Brouw INLMIC/2014-2015

Microcontrollers Introductie INLMIC Jesse op den Brouw INLMIC/2014-2015 Microcontrollers Introductie INLMIC Jesse op den Brouw INLMIC/2014-2015 Microcontroller Uit Wikipedia A microcontroller (sometimes abbreviated µc or uc) is a small computer on a single integrated circuit

Nadere informatie

Index. Symbolen. , 108 _BV, bitvalue, 208

Index. Symbolen. , 108 _BV, bitvalue, 208 Index Symbolen!, 108!=, 26, 103, 107 ", 13, 37, 151 " versus, 152 #, flag, 51, 105, 288, zie ook format specifier #, operator, 187 ##, operator, 187 %, format specifier, zie format specifier %, modulus,

Nadere informatie

EE1400: Programmeren in C BSc. EE, 1e jaar, , 2e college

EE1400: Programmeren in C BSc. EE, 1e jaar, , 2e college EE1400: Programmeren in C BSc. EE, 1e jaar, 2012-2013, 2e college Arjan van Genderen, Computer Engineering 20-11-2012 Delft University of Technology Challenge the future Agenda A.s. woensdagmiddag 14.00

Nadere informatie

UNIVERSITEIT ANTWERPEN FACULTEIT WETENSCHAPPEN DEPARTEMENT WISKUNDE-INFORMATICA OBERON CODE CONVENTIONS

UNIVERSITEIT ANTWERPEN FACULTEIT WETENSCHAPPEN DEPARTEMENT WISKUNDE-INFORMATICA OBERON CODE CONVENTIONS UNIVERSITEIT ANTWERPEN FACULTEIT WETENSCHAPPEN DEPARTEMENT WISKUNDE-INFORMATICA OBERON CODE CONVENTIONS Laatste aanpassing: 15 oktober 2003 Inhoudsopgave 1 Bestandsnamen 3 2 Organizatie Bestanden 3 3 Indentatie

Nadere informatie

Arduino Zuid-Limburg Workshop 2

Arduino Zuid-Limburg Workshop 2 1 Arduino Zuid-Limburg Workshop 2 Leren door doen Juni 2016 - slides voor Arduino workshop Zuid-Limburg 2 In deze workshop Minder focus op de programmeertaal zelf Voorbeelden als basis gebruiken Tonen

Nadere informatie

Peripheral Interface Controllers. BRAC clubavond 5-105 PE2WDO

Peripheral Interface Controllers. BRAC clubavond 5-105 PE2WDO Peripheral Interface Controllers -10 PE2WDO Programma Introductie Wat is een PIC Wat heb je nodig om te beginnen Praktijkopdrachten: Voorbeeld met uitleg Opdrachten pag. 2 Wat is een PIC Programmable Intelligent

Nadere informatie

Index. Symbolen. , 151 versus ", 152

Index. Symbolen. , 151 versus , 152 Index Symbolen!, 108!=, 26, 103, 107 ", 13, 37, 151 " versus, 152 #, flag, 51, 105, 288, zie ook format specifier #, operator, 187 ##, operator, 187 %, format specifier, zie format specifier %, modulus,

Nadere informatie

Projectwerk microcontrollers:

Projectwerk microcontrollers: Projectwerk microcontrollers: Doel van het labo Kenmerken van microcontrollers bestuderen Zelfstandig bestuderen van onbekende componenten aan de hand van technische documentatie (datasheets, schema s,

Nadere informatie

Hoofdstuk 19. Embedded systemen

Hoofdstuk 19. Embedded systemen Hoofdstuk 19 Embedded systemen 1 r0 r1 r2 r3 r4 r5 r6 r7 r8 r9 r10 r11 r12 r13 r14 r15(pc) NZCV CPSR Figuur 19.1: ARM-programmeermodel. Byte 0 Byte 1 Byte 2 Byte 3 Byte 3 Byte 2 Byte 1 Byte 0 Figuur 19.2:

Nadere informatie

Wat is een busverbinding?

Wat is een busverbinding? Wat is een busverbinding? gemeenschappelijke verbinding tussen CPU, geheugen en I/O-schakelingen onderscheid tussen: databus/adresbus/controlbus intern/extern serieel/parallel unidirectioneel/bidirectioneel

Nadere informatie

18 Embedded systemen 1

18 Embedded systemen 1 18 Embedded systemen 1 r0 r1 r2 r3 r4 r5 r6 r7 r8 r9 r10 r11 r12 r13 r14 r15(pc) NZCV CPSR Figuur 18.1 ARM-programmeermodel Byte 0 Byte 1 Byte 2 Byte 3 Byte 3 Byte 2 Byte 1 Byte 0 Figuur 18.2 Endian conversie

Nadere informatie

, 80, 81, 107, 115, 125

, 80, 81, 107, 115, 125 Index Symbolen!, 80, 125!=, 39, 76, 80 ", 13, 28, 167 " versus, 168 #, flag, 75, 76, 233, zie ook format specifier %, format specifier, zie format specifier %, modulus, 79, 113, zie ook rekenkundige bewerking

Nadere informatie

MICPRG 15 januari 2014. Toets: Theorie:

MICPRG 15 januari 2014. Toets: Theorie: Werkvormen MICPRG MICPRG-co1 + MICPRG-pr1 = 84SBU. 14 uurtheorie. 14 uur practicum. 14 uurtoets+ voorbereiding 42 uur zelfstudie = 6 uur/week zelfstudie! Toets: Theorie: MICPRG Les1 Schriftelijke toets

Nadere informatie

Toets In2305-ii Embedded Programming Dinsdag 28 November 2006, 15:45-16:30

Toets In2305-ii Embedded Programming Dinsdag 28 November 2006, 15:45-16:30 Toets In2305-ii Embedded Programming Dinsdag 28 November 2006, 15:45-16:30 Teneinde misverstanden over de syntactische geldigheid van code fragmenten in dit tentamen te voorkomen, zal altijd worden gesproken

Nadere informatie

Presentatie op bijeenkomst van EmSE: Embedded Systems Eindhoven

Presentatie op bijeenkomst van EmSE: Embedded Systems Eindhoven EmSE presentatie Home Control: waar ben ik Presentatie op bijeenkomst van EmSE: Embedded Systems Eindhoven Ad-hoc presentatie aan de hand van een project waar ik nog mee bezig ben... Nog niet alles is

Nadere informatie

Vakgroep CW KAHO Sint-Lieven

Vakgroep CW KAHO Sint-Lieven Vakgroep CW KAHO Sint-Lieven Objecten Programmeren voor de Sport: Een inleiding tot JAVA objecten Wetenschapsweek 20 November 2012 Tony Wauters en Tim Vermeulen tony.wauters@kahosl.be en tim.vermeulen@kahosl.be

Nadere informatie

Jörg R. Hörandel Afdeling Sterrenkunde http://particle.astro.ru.nl/goto.html?prog1516

Jörg R. Hörandel Afdeling Sterrenkunde http://particle.astro.ru.nl/goto.html?prog1516 Jörg R. Hörandel Afdeling Sterrenkunde http://particle.astro.ru.nl/goto.html?prog1516 1 Jörg R. Hörandel Afdeling Sterrenkunde http://particle.astro.ru.nl/goto.html?prog1516 2 wiskunde om 8:45 in HG00.023

Nadere informatie

4 Invoer en uitvoer. 4.1 Toegang tot de standaardbibliotheek

4 Invoer en uitvoer. 4.1 Toegang tot de standaardbibliotheek 4 Invoer en uitvoer Strikt genomen maken invoer- en uitvoerfaciliteiten geen deel uit van de taal C, zoals dat in FORTRAN wel het geval is, waar de statements READ en WRITE als deel van de taal zijn gedefinieerd.

Nadere informatie

De AT90CAN microprocessor van ATMEL in de motorvoertuigentechniek (4)

De AT90CAN microprocessor van ATMEL in de motorvoertuigentechniek (4) De AT90CAN microprocessor van ATMEL in de motorvoertuigentechniek (4) Timloto o.s. / E. Gernaat / ISBN 978-90-79302-06-2 Op dit werk is de Creative Commens Licentie van toepassing. Uitgave: september 2012

Nadere informatie

Instructies en blokken

Instructies en blokken Herhaling 1 Instructies en blokken Naar elke instructie staat een ; puntkomma Verschillende instructies worden door de accolades in een block samengevat. Een blok is het zelfde als een enkele instructie.

Nadere informatie

De AT90CAN microprocessor van ATMEL in de motorvoertuigentechniek (3)

De AT90CAN microprocessor van ATMEL in de motorvoertuigentechniek (3) De AT90CAN microprocessor van ATMEL in de motorvoertuigentechniek (3) Timloto o.s. / E. Gernaat / ISBN 978-90-79302-06-2 Op dit werk is de Creative Commens Licentie van toepassing. Uitgave: september 2012

Nadere informatie

6,1. Samenvatting door een scholier 1809 woorden 28 oktober keer beoordeeld. Informatica

6,1. Samenvatting door een scholier 1809 woorden 28 oktober keer beoordeeld. Informatica Samenvatting door een scholier 1809 woorden 28 oktober 2005 6,1 16 keer beoordeeld Vak Methode Informatica Turing informatica samenvatting. hst3: algoritme:een beschrijving van stappen die gedaan moeten

Nadere informatie

De Arduino-microcontroller in de motorvoertuigentechniek (3)

De Arduino-microcontroller in de motorvoertuigentechniek (3) De Arduino-microcontroller in de motorvoertuigentechniek (3) E. Gernaat (ISBN 978-90-79302-11-6) 1 In- en uitgangssignalen van microprocessoren 1.1 Overzicht signalen Informatie van en naar een microprocessor

Nadere informatie

ES1 Project 1: Microcontrollers

ES1 Project 1: Microcontrollers ES1 Project 1: Microcontrollers Les 5: Timers/counters & Interrupts Timers/counters Hardware timers/counters worden in microcontrollers gebruikt om onafhankelijk van de CPU te tellen. Hierdoor kunnen andere

Nadere informatie

Een topprogrammeur in het OO programmeren is Graig Larman. Hij bedacht de volgende zin:

Een topprogrammeur in het OO programmeren is Graig Larman. Hij bedacht de volgende zin: Java Les 2 Theorie Beslissingen Algemeen Net als in het dagelijks leven worden in software programma s beslissingen genomen, naast het toekennen van waarden aan variabelen zijn beslissingen één van de

Nadere informatie

De Arduino-microcontroller in de motorvoertuigentechniek (2)

De Arduino-microcontroller in de motorvoertuigentechniek (2) De Arduino-microcontroller in de motorvoertuigentechniek (2) E. Gernaat (ISBN 978-90-79302-11-6) 1 Procescomputer 1.1 Microprocessoren algemeen De informatie-verwerking zoals is behandeld, is vrijwel geheel

Nadere informatie

Interface Technieken. Roggemans M. 2012

Interface Technieken. Roggemans M. 2012 Interface Technieken Roggemans M. 2012 Evaluatie Begrijpen leerstof Figuren kunnen verklaren/uitleggen Kritische kijk op technologie (info van het internet) Basiskennis analoge 1 Herbekijk leerstof en

Nadere informatie

LabVIEW 8.5. Voor beginners. Adriaan Brebels

LabVIEW 8.5. Voor beginners. Adriaan Brebels LabVIEW 8.5 Voor beginners Adriaan Brebels Dat dit boek het begin kan zijn van een wereld die opengaat... 2 Inhoudstabel Beginnerscursus LabVIEW 8.5 INHOUDSTABEL BEGINNERSCURSUS LABVIEW 8.5... 3 GEBRUIKTE

Nadere informatie

VAN HET PROGRAMMEREN. Inleiding

VAN HET PROGRAMMEREN. Inleiding OVERZICHT VAN HET PROGRAMMEREN Inleiding Als je leert programmeren lijkt het nogal overweldigend om die eerste stappen te doorworstelen. Er zijn dan ook heel wat programmeertalen (Java, Ruby, Python, Perl,

Nadere informatie

Tentamen Programmeren in C (EE1400)

Tentamen Programmeren in C (EE1400) TU Delft Faculteit EWI Tentamen Programmeren in C (EE1400) 28 jan 2011, 9.00 12.00 - Zet op elk antwoordblad je naam en studienummer. - Beantwoord alle vragen zo nauwkeurig mogelijk. - Wanneer C code gevraagd

Nadere informatie

VAN HET PROGRAMMEREN. Inleiding. Het spiraalmodel. De programmeertaal. vervolgens de berekening van het totale bedrag, incl. BTW:

VAN HET PROGRAMMEREN. Inleiding. Het spiraalmodel. De programmeertaal. vervolgens de berekening van het totale bedrag, incl. BTW: OVERZICHT VAN HET PROGRAMMEREN Inleiding Als je leert programmeren lijkt het nogal overweldigend om die eerste stappen te doorworstelen. Er zijn dan ook heel wat programmeertalen (Java, Ruby, Python, Perl,

Nadere informatie

Labo digitale technieken

Labo digitale technieken .. Het gebied "elektronica" is reeds geruime tijd onderverdeeld in twee specialiteiten, namelijk de analoge en de digitale technieken. Binnen analoge schakelingen gebeurt de signaalverwerking met lineaire

Nadere informatie

De AT90CAN microprocessor van ATMEL in de motorvoertuigentechniek (2)

De AT90CAN microprocessor van ATMEL in de motorvoertuigentechniek (2) De AT90CAN microprocessor van ATMEL in de motorvoertuigentechniek (2) Timloto o.s. / E. Gernaat / ISBN 978-90-79302-06-2 Op dit werk is de Creative Commens Licentie van toepassing. Uitgave: september 2012

Nadere informatie

Voorbeeldtentamen Inleiding programmeren (IN1608WI), Oktober 2003, , Technische Universiteit Delft, Faculteit EWI, Afdeling 2.

Voorbeeldtentamen Inleiding programmeren (IN1608WI), Oktober 2003, , Technische Universiteit Delft, Faculteit EWI, Afdeling 2. Voorbeeldtentamen Inleiding programmeren (IN1608WI), Oktober 2003, 14.00-15.30, Technische Universiteit Delft, Faculteit EWI, Afdeling 2. Dit tentamen bestaat uit twee delen. Deel 1 (14.00-14.45, gesloten

Nadere informatie

SYNTRA-WEST. Initiatiecursus JAVA. Deel

SYNTRA-WEST. Initiatiecursus JAVA. Deel SYNTRA-WEST Initiatiecursus JAVA Deel Syntra-West Syntra-West (vroeger Vormingsinstituut West-Vlaanderen) Doorniksesteenweg 220 8500 Kortrijk Tel. 056/26.02.00 Fax 056/22.81.07 i Inhoudsopgave SYNTRA-WEST...

Nadere informatie

Leren Programmeren met Visual Basic 6.0 Les 3+4. Hoofdstuk 4 : De Selectie

Leren Programmeren met Visual Basic 6.0 Les 3+4. Hoofdstuk 4 : De Selectie Leren Programmeren met Visual Basic 6.0 Les 3+4 Hoofdstuk 4 : De Selectie Visual Basic 6.0 1 Basisstructuren (herhaling) Sequentie (HK2) : Alle opdrachten gewoon na mekaar uitvoeren. Hier worden geen keuzes

Nadere informatie

Accelerometer project 2010 Microcontroller printje op basis van de NXP-LPC2368

Accelerometer project 2010 Microcontroller printje op basis van de NXP-LPC2368 Accelerometer project 2010 Microcontroller printje op basis van de NXP-LPC2368 Handleiding bij het gebruik van een microcontroller in het Accelerometerproject (Project II) Er zijn speciaal voor het Accelerometerproject

Nadere informatie

Vogelaar Electronics DRAFT DelphiStamp VE08201

Vogelaar Electronics DRAFT DelphiStamp VE08201 1 Vogelaar Electronics Dorpsstraat 90 3751 ES Bunschoten Netherlands Telefoon +31 (0)33 2980727 Fax +31 (0)847 115096 E-mail info@vogelaar-electronics.com DS_intro.doc 19-07-2005 DRAFT DelphiStamp VE08201

Nadere informatie

Hoofdstuk 4. Digitale techniek

Hoofdstuk 4. Digitale techniek Hoofdstuk 4 Digitale techniek 1 A C & =1 F Figuur 4.1: Combinatorische schakeling. A C & & F A = & F C Figuur 4.2: Drie-input AND. A C _ >1 & F Figuur 4.3: Don t care voorbeeld A? F Figuur 4.4: Onbekende

Nadere informatie

Inductiemeter via de parallelle poort

Inductiemeter via de parallelle poort K.T.A.1-Gent "De Lindenlei" Lindenlei 38 9000 Gent Tel: 09.225.33.04 en 09.225.43.42 Fax: 09.225.52.88 Geïntegreerde proef Inductiemeter via de parallelle poort Naam: Michaël Clinckspoor Richting: Industriële

Nadere informatie

Arrays. Complexe datastructuren. Waarom arrays. Geen stijlvol programma:

Arrays. Complexe datastructuren. Waarom arrays. Geen stijlvol programma: Geen stijlvol programma: Complexe datastructuren Arrays vijf verschillende variabelen voor iets dat als één rij getallen bestempeld wordt; onbruikbaar wanneer het over meer getallen (bijvoorbeeld ) gaat.

Nadere informatie

INHOUD. Over de auteur... 5 Over de technisch beoordelaar... 5 DANKWOORD 13 INLEIDING 15

INHOUD. Over de auteur... 5 Over de technisch beoordelaar... 5 DANKWOORD 13 INLEIDING 15 INHOUD Over de auteur... 5 Over de technisch beoordelaar... 5 DANKWOORD 13 INLEIDING 15 Voor wie is dit boek... 16 Noot voor de lezer.... 17 Kenmerken... 17 Indeling van deze tekst... 18 Gebruikte tekstopmaak...

Nadere informatie

2 Algemene opbouw van een computersysteem

2 Algemene opbouw van een computersysteem Procescomputer E. Gernaat 1 Microprocessoren algemeen Informatie-verwerking zoals behandeld is momenteel vrijwel geheel overgenomen door microprocessoren. Wanneer we voortborduren op het idee van combinatorische

Nadere informatie

Inhoud Auteurs IV Woord vooraf V

Inhoud Auteurs IV Woord vooraf V VII Inhoud Auteurs IV Woord vooraf V 1 Inleiding tot de automatiseringstechniek 13 1.1 Inleiding 13 1.2 Digitale en analoge automatisering 15 1.3 Uitvoerorganen 17 1.3.1 Hydraulische uitvoerorganen 17

Nadere informatie

Een typisch programma in C en C++ bestaat uit een aantal onderdelen:

Een typisch programma in C en C++ bestaat uit een aantal onderdelen: Eerste stappen in C. Een typisch programma in C en C++ bestaat uit een aantal onderdelen: /* Alles wat op meerdere lijnen staat zoals hier is commentaar. */ // Dit is commentaar op 1 lijn. Geldig tot einde

Nadere informatie

17 Operaties op bits. 17.1 Bitoperatoren en bitexpressies

17 Operaties op bits. 17.1 Bitoperatoren en bitexpressies 17 Operaties op bits In hoofdstuk 1 is gezegd dat C oorspronkelijk bedoeld was als systeemprogrammeertaal om het besturingssysteem UNIX te implementeren. Bij dit soort toepassingen komt het voor dat afzonderlijke

Nadere informatie

Lab Webdesign: Javascript 3 maart 2008

Lab Webdesign: Javascript 3 maart 2008 H5: OPERATORS In dit hoofdstuk zullen we het hebben over de operators (of ook wel: operatoren) in JavaScript waarmee allerlei rekenkundige en logische bewerkingen kunnen worden uitgevoerd. Daarbij zullen

Nadere informatie

Arduino Programmeer handleiding

Arduino Programmeer handleiding Arduino Programmeer handleiding G.L.J. Quellhorst V 2.0 Juni 2 0 14 Dit is een kopie van het arduino programming notebook vertaald naar het Nederlands. Arduino Programmeer handleiding Deze informatie is

Nadere informatie

Jörg R. Hörandel Afdeling Sterrenkunde

Jörg R. Hörandel Afdeling Sterrenkunde Jörg R. Hörandel Afdeling Sterrenkunde http://particle.astro.ru.nl/goto.html?prog1415 1 Jörg R. Hörandel Afdeling Sterrenkunde http://particle.astro.ru.nl/goto.html?prog1415 2 Alle studenten moeten op

Nadere informatie

DDS chips. DDS = Direct Digital (frequency) Synthesis. Output = sinusvormig signaal. Maximum frequentie = ½ klokfrequentie

DDS chips. DDS = Direct Digital (frequency) Synthesis. Output = sinusvormig signaal. Maximum frequentie = ½ klokfrequentie www.arduino.cc Arduino en DDS DDS chips DDS = Direct Digital (frequency) Synthesis Output = sinusvormig signaal Maximum frequentie = ½ klokfrequentie Frequentie bepaald door tuning word Grootste fabrikant:

Nadere informatie

Universiteit van Amsterdam FNWI. Voorbeeld van tussentoets Inleiding programmeren

Universiteit van Amsterdam FNWI. Voorbeeld van tussentoets Inleiding programmeren Universiteit van Amsterdam FNWI Voorbeeld van tussentoets Inleiding programmeren Opgave 1: Wat is de uitvoer van dit programma? public class Opgave { static int i = 0 ; static int j = 1 ; int i = 1 ; int

Nadere informatie

Tweede workshop Arduino

Tweede workshop Arduino Tweede workshop Arduino In deze workshop zal veel gewerkt worden met voorbeelden die meegeleverd worden met de Arduino IDE. Deze zijn te vinden onder het menu File >Examples. Oefening 1 - Seriële communicatie

Nadere informatie

PROS1E1 Gestructureerd programmeren in C Dd/Kf/Bd

PROS1E1 Gestructureerd programmeren in C Dd/Kf/Bd Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Toekenning- en herhalingsopdrachten (for loop)... 2 2.1 De wet van Ohm... 3 2.2 De spaarrekening... 3 2.3 De transformator... 3 3 Keuze- en herhalingsopdrachten (if, switch,

Nadere informatie

Inleiding microcontrollers. Week 1 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw (met dank aan Ben Kuiper) INLMIC/

Inleiding microcontrollers. Week 1 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw (met dank aan Ben Kuiper) INLMIC/ Inleiding microcontrollers Week 1 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw (met dank aan Ben Kuiper) INLMIC/2018-2019 Microcontroller Uit Wikipedia: A microcontroller (sometimes abbreviated µc or

Nadere informatie

Microcontrollers. 8051 based microcontroller ADuC832 from Analog Devices. 12/2011 Roggemans M. (MGM)

Microcontrollers. 8051 based microcontroller ADuC832 from Analog Devices. 12/2011 Roggemans M. (MGM) Microcontrollers 8051 based microcontroller ADuC832 from Analog Devices 12/2011 Roggemans M. (MGM) LES 1 Doelstellingen: situering vak, afspraken labo en evaluatie toelichten concept embedded oplossing

Nadere informatie

Arduino. projecten voor gevorderden. Dr. Günter Spanner. Elektor International Media BV postbus ZG Susteren

Arduino. projecten voor gevorderden. Dr. Günter Spanner. Elektor International Media BV postbus ZG Susteren Arduino projecten voor gevorderden Dr. Günter Spanner Elektor International Media BV postbus 11 6114 ZG Susteren www.elektor.nl Inhoud 1 Inleiding 9 1.1 Het Arduino-project 10 1.2 Opzet en doelgroep 10

Nadere informatie

Multiplexers en demultiplexers MULTIPLEXERS

Multiplexers en demultiplexers MULTIPLEXERS Pa EO/ICT Kim - dep. IWT Multiplexers en demultiplexers MU transmissie DEMU merikaans symbool multiplexer merikaans symbool demultiplexer ingangen uitgang ingang uitgangen controle controle MU/DEMU DIGITE

Nadere informatie

9 Meer over datatypen

9 Meer over datatypen 9 Meer over datatypen We hebben al gezien dat het gebruik van symbolische constanten de leesbaarheid van een programma kan verbeteren. Door een geschikte naam (identifier) voor een constante te definiëren,

Nadere informatie

In- en uitgangssignalen van microprocessoren

In- en uitgangssignalen van microprocessoren In- en uitgangssignalen van microprocessoren E. Gernaat 1 Overzicht signalen Informatie van en naar een microprocessor kan parallel of seriëel gebeuren. Bij parallel-overdracht zal elke lijn (draad) een

Nadere informatie

4EE11 Project Programmeren voor W. College 2, , Blok D Tom Verhoeff, Software Engineering & Technology, TU/e

4EE11 Project Programmeren voor W. College 2, , Blok D Tom Verhoeff, Software Engineering & Technology, TU/e 4EE11 Project Programmeren voor W College 2, 2008 2009, Blok D Tom Verhoeff, Software Engineering & Technology, TU/e 1 Onderwerpen Terugblik Functies Organisatie (architectuur) van programma s Arrays Structuren

Nadere informatie

EE1400: Programmeren in C BSc. EE, 1e jaar, , 3e college

EE1400: Programmeren in C BSc. EE, 1e jaar, , 3e college EE1400: Programmeren in C BSc. EE, 1e jaar, 2012-201, e college Arjan van Genderen, Computer Engineering 4-12-2012 Delft University of Technology Challenge the future Hoorcollege Arrays, Pointers en Strings

Nadere informatie

Interfacetechnieken Studiehandleiding

Interfacetechnieken Studiehandleiding Interfacetechnieken Groep : ES2, ES3D Peter Bijl 1 September 2014 Inhoud 1 Inleiding... 3 1.1... Voorkennis... 3 1.2... Doelstellingen... 3 2 Beschrijving en beoordeling... 4 2.1... Hoofdfase voltijd...

Nadere informatie

1 Inleiding Installatie 21. WAMP met Apache Friends 23. XAMPP starten en controleren 26. LAMP 32 De installatie ongedaan maken 33

1 Inleiding Installatie 21. WAMP met Apache Friends 23. XAMPP starten en controleren 26. LAMP 32 De installatie ongedaan maken 33 0DD&) QO( l 1 Inleiding 13 De betekenis van PHP 14 Voorkennis 15 Wat dit boek niet biedt 15 PHP 5 - Een routebeschrijving door dit boek 1 5 Zo kunt u de weg vinden 17 Een dankwoord van de auteur 18 Copyright

Nadere informatie

Lab Webdesign: Javascript 11 februari 2008

Lab Webdesign: Javascript 11 februari 2008 H3: HERHALINGSLUSSEN EN LOGICA Om de voorbeelden niet nodeloos lang te maken, zullen we in het vervolg niet altijd de SCRIPT-tags en de HTML-commentaarregels herhalen. Om de JavaScript-opdrachten --de

Nadere informatie

Hoofdstuk 7: Werken met arrays

Hoofdstuk 7: Werken met arrays Programmeren in Microsoft Visual Basic 6.0, lessenserie voor het voortgezet onderwijs HAVO/VWO David Lans, Emmauscollege, Marnix Gymnasium Rotterdam, januari 2004 Hoofdstuk 7: Werken met arrays 7.0 Leerdoel

Nadere informatie

delay(1000); // Eén seconde pauze digitalwrite(pin, LOW); // zet 'pin' uit delay(1000); // Eén seconde pauze }

delay(1000); // Eén seconde pauze digitalwrite(pin, LOW); // zet 'pin' uit delay(1000); // Eén seconde pauze } Structuur Arduino De basisstructuur van de Arduino programmeertaal is erg simpel. Het bestaat uit minstens twee gedeeltes (blokken). Deze twee gedeeltes (blokken), of functies vormen een aantal statements

Nadere informatie

Programmeermethoden. Recursie. week 11: november kosterswa/pm/

Programmeermethoden. Recursie. week 11: november kosterswa/pm/ Programmeermethoden Recursie week 11: 21 25 november 2016 www.liacs.leidenuniv.nl/ kosterswa/pm/ 1 Pointers Derde programmeeropgave 1 Het spel Gomoku programmeren we als volgt: week 1: pointerpracticum,

Nadere informatie

Zelftest Inleiding Programmeren

Zelftest Inleiding Programmeren Zelftest Inleiding Programmeren Document: n0824test.fm 22/01/2013 ABIS Training & Consulting P.O. Box 220 B-3000 Leuven Belgium TRAINING & CONSULTING INLEIDING BIJ DE ZELFTEST INLEIDING PROGRAMMEREN Deze

Nadere informatie

Inleiding Digitale Techniek. Week 7 Schuifregisters Jesse op den Brouw INLDIG/2013-2014

Inleiding Digitale Techniek. Week 7 Schuifregisters Jesse op den Brouw INLDIG/2013-2014 Inleiding Digitale Techniek Week 7 Schuifregisters Jesse op den Brouw INLDIG/213-214 Schuifregisters In de digitale techniek en met name in de digitale communicatie wordt veel gebruik gemaakt van seriële

Nadere informatie

EM2 Microcontroller Project. LED cube

EM2 Microcontroller Project. LED cube EM2 Microcontroller Project LED cube Door: Dennis Koster Klas: Tc202 Studentnummer: 536496 Docent: Jan Derriks & Ruud Slokker Versie 1.0 (12-1-2009) Inhoudsopgave Inleiding 3 De onderdelen 4 t/ m 6 Het

Nadere informatie

Programmeren en programmeertalen - 3

Programmeren en programmeertalen - 3 Inleiding De taal C is tussen 1969 en 1973 ontwikkeld, met als hoofddoel de programmatie van systeemsoftware. Het is uiteindelijk een bijzonder populaire taal geworden, waarvoor op elke mogelijke computerarchitectuur

Nadere informatie

Vragen deel 0. Wat moet je kennen/kunnen na dit deel? Begrippen verklaren en uitleggen:

Vragen deel 0. Wat moet je kennen/kunnen na dit deel? Begrippen verklaren en uitleggen: De onderstaande vragen moet je kunnen beantwoorden om uw examen goed te kunnen oplossen. De antwoorden vind je in de cursus. Zorg ervoor dat je volledige antwoorden formuleert en een vlot doorlopend verhaal

Nadere informatie