Besluit van de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet.

Transcriptie

1 BESLUIT Besluit van de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet. Zaaknummer 1925/ Tyco - Philips Projects I. MELDING 1. Op 17 mei 2000 heeft de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit een melding ontvangen van een voorgenomen concentratie in de zin van artikel 34 van de Mededingingswet. Hierin is medegedeeld dat Tyco International Limited (hierna: Tyco) voornemens is zeggenschap te verkrijgen, in de zin van artikel 27, onder b, van de Mededingingswet, over Philips Projects. Van de melding is mededeling gedaan in Staatscourant 100 van 24 mei Naar aanleiding van de mededeling in de Staatscourant zijn geen zienswijzen van derden naar voren gebracht. Ambtshalve zijn vragen gesteld aan verschillende marktpartijen. II. PARTIJEN 2. Tyco staat aan het hoofd van een internationale groep van ondernemingen. Tyco is actief op de volgende gebieden: (i) productie en distributie van wegwerpartikelen voor medische toepassingen, (ii) het produceren, installeren en onderhouden van systemen voor brandmelding en -bestrijding en van beveiligingssystemen, (iii) de productie en distributie van producten voor 'flow control' (verkeersregulering) en (iv) het ontwerpen en produceren van een breed scala van elektrische en elektronische componenten. 3. Philips Projects is een divisie van Koninklijke Philips Electronics N.V. (hierna: Philips). Het bedrijf van Philips Projects wordt gevoerd onder verschillende, op nationaal niveau opererende, dochterondernemingen van Philips. Philips Projects is actief op de volgende gebieden: installeren en onderhouden van systemen op het gebied van beveiliging, 'flow control' (verkeersregulering), milieubeheersing, en uitvoer en ondersteuning van integrale systeemoplossingen op deze gebieden. III. DE GEMELDE OPERATIE 4. De gemelde operatie betreft een serie van activa/passiva-transacties, van land tot land gesloten door diverse dochterondernemingen. De transactie zal worden beheerst door een raamovereenkomst. De algemene bepalingen en voorwaarden staan in een 'Letter of Intent' d.d. 16 februari 2000 en een 'Variation Letter' d.d. 20 april 2000, beide door partijen overgelegd. De transactie omvat activa, personeel, goodwill, klantenbestanden en lopende contracten.

2 IV. TOEPASSELIJKHEID VAN HET CONCENTRATIETOEZICHT 5. De gemelde operatie is een concentratie in de zin van artikel 27, onder b, van de Mededingingswet. De hierboven, onder punt 4, omschreven transactie leidt er toe dat Tyco zeggenschap verkrijgt over Philips Projects. 6. Betrokken ondernemingen, in de zin van het Besluit vaststelling formulieren Mededingingswet (Staatscourant 1 van 2 januari 1998), zijn Tyco en Philips Projects. 7. Uit de bij de melding ter beschikking gestelde omzetgegevens blijkt dat de gemelde concentratie binnen de werkingssfeer van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht valt. V. BEOORDELING A. Relevante markten Relevante productmarkten Opvatting partijen 8. Volgens partijen zijn er twee benvloede markten: de markt voor wederverkoop en installatie van elektronische beveiligingssystemen en de markt voor onderhoud van deze systemen. Zij stellen dat de markt voor brandmelding- en bestrijdingsystemen, waarop alleen Tyco actief is, een afzonderlijke markt is. Dergelijke systemen dienen een ander doel en zijn voor de gebruiker niet substitueerbaar met andere beveiligingsystemen, zoals systemen voor inbraakbescherming, aldus partijen. Zij verwijzen ook naar beschikkingspraktijk van de Europese Commissie. 9. Ten aanzien van elektronische beveiligingssystemen maken partijen een nader onderscheid tussen (i) productie en apparatuur en onderdelen, (ii) wederverkoop en installatie en (iii) onderhoud. Tyco en Philips Projects zijn beide actief op het gebied van wederverkoop en installatie van elektronische beveiligingssystemen en op het gebied van onderhoud. 10. Ten aanzien van wederverkoop en installatie van beveiligingssystemen concentreert Tyco zich op kleinere projecten, waarbij integratie van verschillende systemen naar haar schatting niet meer dan [][1]% vertegenwoordigt van de projecten waarbij zij betrokken is. Philips Projects concentreert zich op grotere projecten, waarbij het ontwerpen en programmeren van software en het management van het project een aanzienlijk deel van de dienstverlening vormen; naar haar schatting maakt integratie ongeveer []% uit van de aanneemsom van de projecten waarbij zij is betrokken. Volgens partijen zijn hun activiteiten derhalve complementair, omdat het een ander soort dienstverlening betreft, andere soorten projecten en andere klanten. Meer in het bijzonder zijn beide partijen actief op het gebied van de 'closed circuit television' (CCTV), een specifiek soort beveiligingssysteem. Ook hier geldt dat Tyco gespecialiseerd is in kleinschalige systemen (circa [] camera's) en Philips Projects in grote ([] camera's of meer). Voor zover Tyco bekend hebben beide partijen nooit geboden voor hetzelfde project.

3 11. Wat betreft onderhoud van beveiligingssystemen geldt, dat Philips Projects vaak voorziet in onderhoud van de beveiligingssystemen die zij heeft genstalleerd, als onderdeel van haar algehele dienstverlening. Tyco ondervindt ten aanzien van haar kleinere projecten heviger concurrentie van lokale onderhoudsbedrijven, aldus partijen. Beoordeling 12. Met partijen kan worden aangenomen dat brandmeldings- en - bestrijdingssystemen voor afnemers niet substitueerbaar zijn met andere beveiligingssystemen.[2] Ook de andere soorten beveiligingssystemen zullen onderling niet zonder meer substitueerbaar zijn, afhankelijk van de behoeften van afnemers. Hierbij kan onder meer worden gedacht aan uiteenlopende technieken en de uiteenlopende benodigde omvang van systemen. Dergelijke onderscheidingen kunnen van belang zijn ten aanzien van de distributie en verkoop van systemen, maar ook ten aanzien van installatie en onderhoud. Ondervraagde marktpartijen maken onder meer onderscheid tussen 'gewone' en omvangrijke projecten. Omvangrijke systemen worden al bij de bouw van een pand gentegreerd, maken veelal gebruik van een interne beveiligingsbeambte in plaats van een externe centrale en worden veelal niet via dealers maar rechtstreeks geleverd en genstalleerd. 13. Anderzijds leveren, installeren en onderhouden veel ondernemingen diverse soorten systemen en bestaat bij met name grotere afnemers behoefte aan een pakket van systemen.[3] Met name ten aanzien van installatie en onderhoud van relatief eenvoudige beveiligingssystemen is ook denkbaar dat aanbieders binnen afzienbare termijn en tegen afzienbare kosten kunnen overstappen naar andere systemen. 14. In het onderhavige geval kan een nauwkeurige marktafbakening achterwege blijven. Voor de beoordeling van de gevolgen van de concentratie maakt dit geen verschil (zie punten 19-22). Relevante geografische markten Opvatting partijen 15. Volgens partijen is de door hen gedentificeerde benvloede markt voor wederverkoop en installatie van elektronische beveiligingssystemen op het niveau van grote projecten, waarop Philips Projects opereert, mogelijk mondiaal. Gegeven bepaalde nationaal bepaalde concurrentieparameters zijn evenwel ook nationale markten denkbaar. Op het niveau waarop Tyco opereert, betreft het nationale markten. De markt voor onderhoud van elektronische beveiligingssystemen is nationaal. Het belang van geografische nabijheid ten opzichte van de klant is hierbij doorslaggevend, aldus partijen. Beoordeling 16. Het is aannemelijk dat ten aanzien van verkoop en installatie van beveiligingssystemen in het algemeen op een grotere geografische schaal wordt geconcurreerd als het gaat om de acquisitie van zeer grote projecten, dan wanneer het gaat om kleine projecten. Of dit met zich meebrengt dat hieromtrent aparte geografische markten moeten worden afgebakend op basis van de omvang en aard van projecten kan in het midden blijven, zoals dit ook

4 geldt voor de productmarktafbakening in dit verband. 17. Zowel ten aanzien van verkoop als ten aanzien van installatie en onderhoud van beveiligingssystemen geldt dat voor de beoordeling van de gevolgen van de concentratie de exacte geografische dimensie van de markt (en) in het midden kan blijven. Gezien de activiteiten van partijen is er ten aanzien van deze concentratie in ieder geval geen reden om een beoordeling te maken op een kleiner niveau dan nationaal (zie punten 19-22). B. Gevolgen van de concentratie Opvatting partijen 18. Partijen schatten dat zij, voor zover ze in Nederland op dezelfde markt actief zijn, geen gezamenlijk marktaandeel hebben dat de 15% overschrijdt. Zij merken op dat het feit dat het zogenaamde 'biedmarkten' betreft, waarop gewoonlijk concurrerende aanbiedingen worden gevraagd van een aantal bieders, het berekenen van marktaandelen bemoeilijkt. Het gezamenlijk marktaandeel wereldwijd is tevens in ieder geval lager dan 15%, aldus partijen. Beoordeling 19. De door partijen overgelegde gegevens maken het aannemelijk dat het gezamenlijk marktaandeel van partijen, ongeacht de geografische marktafbakening, kleiner is dan 15%. 20. Voorts kan in dit verband ook enig gewicht worden toegekend aan het gegeven dat partijen voor een belangrijk deel actief zijn op verschillende markten, dan wel marktsegmenten. Het gegeven dat partijen bij hun weten nog nooit op dezelfde offerteaanvraag hebben geboden indiceert eveneens dat de concrete impact van de overname gering is. Ook ondervraagde marktpartijen verwachten mede om deze reden weinig gevolgen van de concentratie. 21. Verder kan er nog op worden gewezen dat er nationaal en internationaal diverse sterke concurrenten actief zijn, zoals Varel, Lips, Siemens, Williams en Securitas. Marktpartijen noemen met name Varel als een in Nederland sterk aanwezige onderneming. Ook is van belang dat de wijze waarop op deze markt gewoonlijk wordt geconcurreerd, namelijk door het uitbrengen van concurrerende offertes, de mededinging bevordert en aan afnemers ook enige countervailing power verschaft. Afnemers van elektronische beveiligingssystemen (dan wel installatie- en/of onderhoudsdiensten) zijn veelal bedrijven en instellingen waarvan mag worden verwacht dat zij tot op zekere hoogte in staat zijn de diverse concurrenten tegen elkaar uit te spelen. Dit geldt te meer voor afnemers van de omvangrijke systemen waar Philips Projects in gespecialiseerd is, mede omdat aannemelijk is dat zij in een groter geografisch gebied offertes kunnen aanvragen. 22. Voor zover er een verticale relatie bestaat tussen de activiteiten van partijen in Nederland, is de concentratie in dit licht evenmin problematisch. Partijen hebben in dit verband opgemerkt dat Tyco nmaal diensten heeft verleend als onderaannemer in een project van Philips Projects. Marktpartijen wijzen er in dit verband op dat projectontwikkelaars weliswaar zullen proberen hun 'eigen' systemen en dergelijke te gebruiken, maar dat zeker bij grote

5 projecten (op welk gebied Philips Projects met name actief is) de laagste prijs toch doorslaggevend is. Het komt dan ook vaak voor dat men 'andermans' producten of diensten gebruikt. Veel opdrachten worden ook openbaar aanbesteed. VI. CONCLUSIE 23. Na onderzoek van deze melding is de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit tot de conclusie gekomen dat de gemelde operatie binnen de werkingssfeer valt van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht. Hij heeft geen reden om aan te nemen dat als gevolg van die concentratie een economische machtspositie kan ontstaan of worden versterkt die tot gevolg heeft dat een daadwerkelijke mededinging op de Nederlandse markt of een deel daarvan op significante wijze wordt belemmerd. 24. Gelet op het bovenstaande deelt de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit mede dat voor het tot stand brengen van de concentratie waarop de melding betrekking heeft geen vergunning is vereist. Datum: 7 juni 2000 w.g. A.W. Kist Directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit Tegen dit besluit kan degene, wiens belang rechtstreeks bij dit besluit is betrokken, binnen zes weken na bekendmaking van dit besluit een gemotiveerd beroepschrift indienen bij de arrondissementsrechtbank te Rotterdam, sector bestuursrecht, Postbus 50951, 3007 BM, Rotterdam [1] Vertrouwelijke gegevens zijn aangeduid met []. [2] De Europese Commissie heeft hier eveneens op gewezen. Zie zaak IV/M.913, Siemens Electrowatt, beschikking van 18 november [3] De Europese Commissie signaleert in dit verband ook een integratietendens ten aanzien van de verschillende (deel)markten. Aan de inhoud van deze pagina's kunt u geen rechten ontlenen.

6