Nawoord Rekenkamercommissie (rkc) op de bestuurlijke reactie.

Transcriptie

1 Nawoord Rekenkamercommissie (rkc) op de bestuurlijke reactie. De rkc heeft de reactie van het college gelezen en geeft hieronder haar reactie op de noties van het college. Dit is als volgt opgebouwd. Eerst de tekst uit het rapport, met eens cna de passage van het college en daarna de reactie van de rkc. Het belastingbeleid van de gemeente Utrechtse Heuvelrug is beleidsarm (beperkte visie, uitgangspunten, doelstellingen en onderbouwing van de gemaakte keuzes), niet actueel en op onderdelen onvoldoende concreet. Reactie van de rkc op bestuurlijke reactie De bestuurlijke reactie en het rapport zijn beiden waar. Doordat de gemeente Utrechtse Heuvelrug het beleid in de beleidsnotitie en in alle opvolgende begrotingen verwerkt is het beleid deels verouderd, versnipperd en op punten tegenstrijdig. Hierdoor is het voor burgers, raadsleden en medewerkers van de gemeente moeilijker om het beleid ten aanzien van de gemeentelijke belastingen te bestuderen en te beoordelen.

2 Doordat het beleid onvoldoende concreet is 1, is de sturende werking van het beleid ook beperkt. Een voorbeeld hiervan is de belastingdruk. In 2011 is aangegeven dat deze niet uit de pas mag lopen (wat dit concreet inhoudt is niet aangegeven). In 2014 is echter besloten de OZB belasting te verhogen met ongeveer 10%. Doordat dit niet in het beleid wordt verwerkt is ook minder duidelijk dat hiermee wordt gebroken met het staande beleid. Daarnaast is het belastingbeleid (en de bijbehorende rapportages) primair gericht op de opbrengsten van de belastingen en wordt er beperkt een relatie gelegd met de visie op de wenselijke hoogte van de belastingen. Hiermee is de onderbouwing van de gemaakte keuzes beperkt. De P&C-cyclus van de gemeente Utrechtse Heuvelrug biedt onvoldoende handvatten om goed te kunnen sturen op de uitvoering van het belastingbeleid In de tussentijdse bestuurlijke rapportage (zie reactie college) wordt enkel gerapporteerd over de opbrengsten (realisatie ten opzichte van begroting en eventuele bijstelling van de begroting). Er wordt niet gerapporteerd over andere thema s zoals lastendruk en kostendekkendheid van de leges. Hiermee geeft de P&C-cyclus geen compleet inzicht in de mate waarin beleidsdoelstellingen worden gehaald. Het college geeft de raad onvoldoende inzicht in de consequenties van haar beleidskeuzes; dit vormt een beperking voor het maken van afgewogen beleidskeuzes door de raad. 1 Er is benoemd dat de belastingdruk niet uit de pas mag lopen. Er is echter niet benoemd ten opzichte van wat (bv omliggende gemeenten) de belastingdruk niet uit de pas mag lopen. Daarnaast is niet benoemd onder welke omstandigheden van dit uitgangspunt kan worden afgeweken.

3 Ten aanzien van de rapportage over de kostendekkendheid: De leges in titel 1,2 en 3 zijn geen van allen kostendekkend. Dat de tarieven voor de leges in titel 1 voor het merendeel door het rijk worden vastgesteld (en niet door de raad) doet niets af aan het feit dat het college de raad niet informeert over de gerealiseerde kostendekkendheid, of de (on)haalbaarheid van 100% kostendekkendheid. Het college geeft over de kostendekkendheid van de leges in titel 2 het volgende aan: de raad werd geïnformeerd over de voortgang van een verbetertraject. Deze informatie had zowel betrekking op inkomsten en uitgaven en indirect dus ook de mate van kostendekkendheid. Hieruit blijkt dat deze

4 rapportage over de kosten en opbrengsten dus niet structureel is (maar incidenteel in het kader van het verbetertraject) en dat de kostendekkendheid niet expliciet wordt gerapporteerd. Ten aanzien van de woonlasten en de rangorde in Coelo: De gemeente draagt argumenten aan voor het gebruik van de netto woonlasten. Als op basis hiervan ervoor gekozen zou worden om de bruto en de netto woonlasten te rapporteren zou dit een logische argumentatie zijn. Maar de burgers worden geconfronteerd met de bruto woonlasten en niet de netto woonlasten. Door enkel over de netto woonlasten te rapporteren aan de raad is de belastingdruk/ woonlasten voor de burger niet inzichtelijk 2. Ten aanzien van het niet verwerken van de ambtelijke reactie over de bruto/ netto woonlasten: Wij hebben gemeend de opmerking dat er naast de rangorde op absolute woonlasten ook een rangorde bestaat waarin ook de korting op de algemene uitkering voor de gemeente betrokken is, zodanig te verwerken dat duidelijk is welke rangorde wij presenteren en waarom. Wij van mening dat het absolute bedrag wat de burger betaalt van belang is en een berekening waarin ook zaken als onbenutte belastingcapaciteit en de korting die er op de algemene uitkering plaatsvindt voor de burger niet zo relevant is. Wij hebben er daarom voor gekozen om die rangorde te blijven vermelden en in een voetnoot te onderbouwen waarom wordt vastgehouden aan de bruto woonlasten. Actualiseer en complementeer het belastingbeleid. Formuleer een actuele, concrete visie op en uitgangspunten voor het heffen en innen van gemeentelijke belastingen. Voorbeeld hiervan is de (ontwikkeling van de) lastendruk voor inwoners Het college kan een andere kijk hebben op de wenselijkheid van deze aanbeveling dan de rekenkamer. We adviseren de raad en het college om over deze aanbeveling van gedachten te wisselen en gezamenlijk te besluiten hoe met deze aanbeveling wordt omgegaan. 2 Bruto woonlasten zijn de woonlasten die de burgers betalen. De netto woonlasten zijn gecorrigeerd voor de onbenutte belastingcapaciteit (de uitkering van het gemeentefonds wordt gekort op basis van de beschikbare belastingcapaciteit/ De hoogte van het OZB areaal).

5 Stel een (vaste) regiefunctionaris aan De reactie van het college sluit aan bij de aanbeveling in het rapport. Verbeter de planning en control-cyclus(verbeter het onderwerp belastingen in de P& cyclus) Deze aanbeveling gaat breder dan de inhoud van de informatie die aan de raad verstrekt wordt. We doelen hier bijvoorbeeld ook op de tijdigheid van de levering van documenten in de P&C-cyclus en de mate waarin de ambtelijke organisatie voorzien wordt van managementinformatie om daarmee te kunnen sturen. Het onderzoek richt zich primair op 2015, waarin de raad in diverse moties heeft aangegeven de P&C cyclus strakker te willen plannen (om daarmee haar rol beter te kunnen vervullen). Deze moties zijn aangenomen, maar omdat de focus van het onderzoek niet op 2016 is gericht, is niet onderzocht of de planning van de P&C cyclus vanaf 2016 is verbeterd. Daarnaast gaat deze aanbeveling over de mate waarin er binnen de ambtelijke organisatie gestuurd kan worden op de uitvoering van het beleid. Door de gemeente is aangegeven dat in de periode van het onderzoek de P&C cyclus niet op orde was en dat het verbeteren hiervan onderdeel is van het project Financieel Gezonde Huishouding. Dit project zou in 2016 en 2017 moeten worden gerealiseerd. Een einddatum is niet bekend. Geef helder inzicht in de uitkomst van het belastingbeleid (o.a. de mate van kostendekkendheid)

6 Het rapport heeft als focus 2015 (aangevuld met 2014 en 2016). In deze periode was de kostendekkendheid van de leges geen onderdeel van een standaardrapportage (binnen de ambtelijke organisatie of aan college of raad). Het klopt dat de gemeenten verplicht zijn om vanaf 2017 conform de aangepaste voorschriften uit het BBV te rapporteren over o.a. de mate van kostendekkendheid en dat daarmee voldaan wordt aan de aanbeveling. Wees als raad kritisch op de inhoud en tijdigheid van informatie De rkc neemt kennis van het standpunt van het college en laat dit punt over aan de raad.