OT rotterdam speelt TUIN. familievoorstelling (6+) naar het boek De Prinses van de Moestuin, van Annemie en Margriet Heymans

Transcriptie

1 OT rotterdam speelt TUIN familievoorstelling (6+) naar het boek De Prinses van de Moestuin, van Annemie en Margriet Heymans LESBRIEF bij de voorstelling TUIN een voorstelling voor leerlingen van groep 5 en 6 discipline LITERATUUR OT rotterdam, Coolhaven 96-98, 3024 AG Rotterdam tel info@ot-rotterdam.nl

2 INHOUD LESBRIEF De voorstelling Tuin blz. 3 Schoolvoorstellingen Tuin blz. 4 Theatermaker Gerrit Timmers blz. 5 OT rotterdam blz. 6 Het boek: De Prinses van de Moestuin blz. 7 Lessuggesties blz. 8 2

3 De voorstelling TUIN De voorstelling Tuin is een bewerking van het boek De prinses van de moestuin van Annemie & Margriet Heymans. Het verhaal gaat over drie mensen. Een vader en twee kinderen, een dochter (Hanna) en een zoontje (Lutje Matte). Waar is dan de moeder? De moeder die leeft niet meer. Ze is twee jaar, drie maanden, een week, vijf dagen, 2 uur en 23 minuten dood geleden dood gegaan. Alle drie denken ze nog veel aan haar. Dus gaat het verhaal eigenlijk over vier mensen. Hanna en Lutje Matte wonen met hun vader in een huis met een grote ommuurde tuin. Sinds mamma dood is, moet Hanna het huishouden doen. En pappa luistert eigenlijk niet meer naar zijn kinderen; hij begraaft zich in zijn papieren. Van verdriet en boosheid gaat Hanna in mamma s verwilderde moestuin wonen. Via briefjes vraagt zij haar broertje om meubels te brengen uit de verboden kamer van haar moeder, waardoor de tuin beetje bij beetje een nieuw huis wordt. Tot op de dag van de grote storm, als alles anders wordt, en een vader, Hanna en Lutje Matte elkaar weer terug vinden. De voorstelling Tuin is oorspronkelijk geproduceerd door O.T. Theater & Opera O.T. en ging in première op 3 september Omdat de voorstelling veel goede en enthousiaste reacties kreeg, is de voorstelling meerdere seizoenen gespeeld. Op 1 januari 2013 is O.T. Theater & Opera O.T. gestopt met alle activiteiten, omdat het gezelschap geen subsidie meer kreeg. In juni 2013 werd OT rotterdam opgericht als opvolger van O.T. Theater & Opera O.T. Sinds 20 januari 2014 heeft OR rotterdam een eigen studio en werkruimtes aan de Coolhaven in Rotterdam waar voorstellingen worden geproduceerd en gepresenteerd. de pers over TUIN (2006) Tuin is een verbluffende familievoorstelling met minuscule poppetjes in een prachtig decor [en] In Tuin valt alles op zijn plek en na afloop wil je het liefst weer terug, om het nog een keer te zien Trouw 2006 Tuin kent een bijzondere, sterke atmosfeer. Dromerig en nuchter, uitbundig en ingetogen; daartussen vinden de makers een goede balans. Volkskrant 2006 ( ) de middelen die Gerrit Timmers toevoegt om het verhaal op het toneel tot leven te wekken zijn een klasse apart. [en] Liefdevol beeldtheater over gemis en troost [en] Erg knap en inspiratievol, voor groot en klein AD Rotterdam

4 Schoolvoorstellingen TUIN Samen met het KC-R organiseert OT rotterdam, naast vijf voorstellingen voor algemeen publiek, ook 11 schoolvoorstellingen in de studio aan de Coolhaven. Samen met uw klas / school bezoekt u één van deze voorstellingen. Workshopprogramma Na de voorstelling krijgen de leerlingen workshops aangeboden. Tijdens het project nemen de kinderen een kijkje in de uitvergrote kamers van het poppenhuis dat ze op het toneel zagen. De kinderen kunnen terecht komen in de kamer van de vader of in de verborgen tuin. Op verschillende plaatsen in de studio zijn speciale kamers ingericht. In deze kamers van het huis is er een workshopdocent die dieper op de inhoud en werkwijze van de voorstelling ingaat. Verschillend van elkaar en in kleine groepjes volgen de kinderen twee workshops waar de nadruk ligt op taal en spel. 4

5 Theatermaker GERRIT TIMMERS Hieronder ziet u alvast een foto uit de voorstelling TUIN.Hierin speelt theatermaker Gerrit Timmers met Lutje Matte en de hond. Gerrit Timmers is ook één van de oprichters van OT rotterdam, maar daar leest u verderop meer. Foto Bas Czerwinski Theatermaker Gerrit Timmers werd getroffen door dit verhaal over gemis en troost. Zijn zelfgemaakt miniatuurdecors, de sprekende poppen en live videobeelden spelen een grote rol in deze toneelbewerking voor een jong publiek. Gerrit Timmers maakte in het verleden meerdere inventieve bewerkingen van jeugdboeken, bijvoorbeeld van William Steig: Abels eiland en Dominiek, beide met gebruik van live video. Voor de familievoorstelling Schildpad met Roos en Mes (O.T., okt. / nov. 2005) ontwierp Gerrit het decor. Voor dit ontwerp won hij de Zilveren Krekel In 2012 maakte hij de familievoorstelling De betoverde dingen op basis van de opera L enfant et les sortilèges van Ravel. Ook hierin speelde poppen de hoofdrollen. TUIN Bewerking/vormgeving Eindregie Spelers Uitvoering poppen Licht Gerrit Timmers Mirjam Koen Gerrit Timmers, Laura Johannes Jacqueline de Maat Gijs Kuijpers 5

6 Over OT rotterdam OT rotterdam vindt haar oorsprong in Onafhankelijk Toneel, een collectief van theatermakers en beeldend kunstenaars dat zich in 1973 in Rotterdam vestigde op uitnodiging van de gemeente Rotterdam. Vanaf 1985 brachten artistiek leiders Gerrit Timmers, Mirjam Koen en Ton Lutgerink onder de naam O.T. Theater & Opera O.T. voorstellingen op het gebied van toneel, dans, performance, muziektheater en opera. Ook andere theatermakers waren sindsdien voor kortere of langere tijd aan O.T. verbonden. Het gezelschap werd structureel gesubsidieerd door het rijk en de gemeente Rotterdam. Per 1 januari 2013 werd de subsidie van rijk en gemeente beëindigd. In juni 2013 werd OT rotterdam opgericht op de fundamenten van O.T. Theater & Opera O.T. OT rotterdam brengt toneelvoorstellingen, muziektheater, workshops en instant activiteiten. Onze drijfveren zijn: menselijke maat, empathie, blijven nadenken, gewoon doorgaan, ruimte bieden, ruimte opeisen, samenwerkingen aangaan, risico s nemen en het publiek verleiden om samen met ons boven het maaiveld van het alledaagse uit te stijgen. Toegankelijkheid, kwaliteit, kwetsbaarheid en eigenzinnigheid zijn voor ons belangrijke begrippen. We zijn ervan overtuigd dat in een zichzelf respecterende democratie de intensiteit, intimiteit en zeggingskracht van theater onmisbaar is. Gerrit Timmers en Mirjam Koen maken producties die te zien zijn in de eigen werkruimte of in de theaters in het land. Daarnaast nodigen zij incidenteel artists in residence uit met wie ze zich verbonden voelen. In de voorstellingen wordt inventief gebruik gemaakt van verschillende disciplines en wordt vaak live video toegepast. Bij het maken van de voorstelling TUIN werkten Mirjam Koen en Gerrit Timmers intensief samen. De educatie bij de voorstelling TUIN is bedacht en wordt deels uitgevoerd door Els van der Jagt, die jarenlang als hoofd educatie verbonden was aan O.T. Theater & Opera O.T. Foto Pepijn Lutgerink Meer informatie over OT rotterdam vindt u op: 6

7 Het boek: DE PRINSES VAN DE MOESTUIN Het boek van Annemie en Margriet Heymans is uitgegeven in Annemie Heymans is de schrijver van het boek, haar zus, Margriet Heymans, verzorgde de illustraties. Enkele illustraties uit het boek: In 1992 heeft het boek de Zilveren Griffel gewonnen. Een jaar later won het boek de Nienke van Hichtum-prijs. In het juryrapport stond onder andere: De bekroning van dit schitterend uitgegeven boek is immers niet slechts gelegen in de tekst, maar minstens evenzeer in de prachtige tekeningen, die een integrerend bestanddeel uitmaken van het verhaal. Zonder tekeningen bestáát het verhaal niet eens! Op het eerste gezicht lijkt er slechts sprake te zijn van een ingetogen, ontroerend verhaal over kinderen (Hanna en Lutje Matte) die na de dood van hun moeder min of meer aan hun lot worden overgelaten. Hun vader bemoeit zich niet of nauwelijks met hen. De prinses van de moestuin laat zich echter ook lezen als een aangrijpend psychologisch verslag van de verwerking van verlies. 7

8 Lessuggesties Hieronder staan enkele lessuggesties van lessen die u zelf op school kunt doen. In de lesideeën komen o.a. de volgende vakgebieden aan de orde: taal, schrijven, lezen, theater, muziek, techniek en beeldende vorming. Deze lesideeën zijn leuk om uit te voeren als inleiding en/of evaluatie en verwerking op uw bezoek in de klas. Een voorbeeld van een theaterles: Emoties Verdrietig is een emotie. Een emotie geeft weer hoe je je voelt: verliefd, bezorgd, blij, eenzaam... Emoties kun je spelen. VERDRIETIG ACTEREN OPWARMEN Iedereen staat in de ruimte. Draai je hoofd los. Beweeg je schouder op en neer. Beweeg je schouders naar voren, naar achter. De billen naar achter naar voren, naar achter. Heupen naar links, heupen naar rechts. Knie omhoog, been uittrappen naar links. Knie omhoog, been uitrappen naar rechts. Hardlopen op de plaats, zachtjes beginnen en steeds sneller. Ga staan, maak met je handen je kaken en lippen los. Briesen als een paard, sissen als een slang, snuiven als een TEKST OEFENEN Leer de volgende tekst uit de voorstelling die Lutje Matte zegt. Ik vind het niet eerlijk. Alle kinderen hebben vrij behalve mij. En alle kinderen hebben een moeder maar ik niet. Als mama er was had ik wel mogen spelen. En nu zoekt Hanna een boek voor mij. En Hanna doet altijd wat papa zegt. MET EMOTIE praten Ben je zelf wel eens verdrietig? Wanneer? Hoe ben je verdrietig? Huil je hard, zacht. Huil je van binnen, ziet iedereen je tranen? doen Probeer de tekst op verschillende manieren te zeggen. Zorg dat je verstaanbaar blijft. 1 Een traantje wegpinken tijdens de tekst. 2 Snotteren tijdens de tekst, 3 De tekst snikkend zeggen 8

9 4 Brullend of blèrend spreken 5 Janken, jengelen of gieren. SPELEN Maak groepjes van vier kinderen: drie acteurs en een regisseur. De regisseur kiest drie manieren om de teksten te zeggen. Hij verdeelt die onder de acteurs. De acteurs gaan het repeteren. Behalve eventuele tranen en geluid moeten ze ook op bewegingen letten. Ondertussen bedenkt de regisseur een plak voor de drie spelers: naast elkaar, ze komen de klas binnen APPLAUS Na de repetitie, spelen jullie de stukjes voor de rest van de klas. Op het einde van jullie voorstelling, doe je samen een stap naar voren en buigen. TIP Er bestaan verschillende trucjes om te gaan huilen. Snij bijvoorbeeld een ui in stukjes en houd deze onder je gezicht. Stiekem doen! Je kunt ook tijgerbalsem onder je ogen smeren. Niet in je ogen! Je kunt je ogen ook gewoon nat maken met water. Niet te veel! Je neus snuiten staat ook heel echt. Met een zakdoek! Een voorbeeld van een muziekles: MUZIEK Bij een theatervoorstelling wordt veel gebruik gemaakt van muziek. Soms hoor je aan de muziek of iemand boos, verdrietig of blij is. Soms hoor je aan de muziek of iets heel spannends gaat gebeuren. Soms geeft de muziek rust om te kijken. Van welke muziek word jij vrolijk? En welke muziek draai je als je boos bent? Welke muziek maakt je verdrietig? Neem die muziek mee naar school. Het is leuk om de muziek met klasgenootjes te vergelijken. Worden zij ook vrolijk? Misschien niet. Hoe zou dat komen? OM TE DOEN Welke muziekje van jezelf of van je klasgenootjes past het best bij de volgende zinnetjes uit de voorstelling TUIN? Doe je het muziekje voor, tijdens of na de tekst? 9

10 Je kunt het ook spelen. Kies dan kinderen die de tekst doen. Jij zorgt voor de muziek en bent de geluidstechnicus. Net zoals Tjalling bij de voorstelling Tuin. Tjalling is de geluidstechnicus bij Tuin. Verhaal 1: Lutje Matte zit met een boek voor zijn neus en een pen in zijn mond af en toe neemt hij hem er uit en roept kwaad: Alle kinderen hebben vrij, behalve mij. Verhaal 2: Lutje leest stiekem het briefje van Hanna. In de verboden kamer staat een Mand. Die heb ik nodig. Breng hem naar de sloot. Ga dan meteen weer naar huis. P.S. De sleutel ligt onder de mat. P.S.S. Niet aan vader laten lezen!!! Hanna Verhaal 3: Er was eens een koning en koningin die iedere dag tegen elkaar zegden: Hadden we maar een kindje. Toen gebeurde het volgende Verhaal 4: Koos kom terug, je mag niet over de sloot. Dat is veel te gevaarlijk. Nou ja, moet hij het zelf maar weten. Gatsie Koos! Kijk nou wat je doet! Ga weg met die vieze poten! Ik blijf aan de gang! Verhaal 5: Later word ik, denk ik, zangeres. Dan ga ik alle liedjes zingen die ik van mama heb geleerd. Als je zangeres wilt worden, moet je veel oefenen. Dus heb ik de piano nodig. Een voorbeeld van een beeldende les: TEKENEN Maak een van Hanna en Lutje Matte een portret (= tekening van iemands gezicht en nek). Nodig Stevig papier of karton om op te tekenen. Potloden of stiften met verschillende kleuren. Je fantasie. Werkwijze Doe je ogen dicht en stel je voor hoe Hanna en Lutje Matte eruit zien Hebben ze een rond hoofd of juist ovaal? 10

11 Hoe is hun haar? Welke kleur ogen hebben ze? En hun neus? Hebben ze dikke kaken of niet? Hoe zijn hun lippen? Hebben ze een smalle nek of net niet? Vergeet hun oren niet. Wat maakt hen anders dan een ander kindje? Tips Maak een mooie lijst rond de portretten. Je kunt je tekening helemaal in zwart/wit maken Je kunt de portretten ook alleen met potlood maken. Hoe is het als Hanna in kleur is en Lutje Matte zwart/wit Zoek t uit en fantaseer er op los Leg alle tekeningen naast elkaar. Welke verschillen ontdek je Onafhankelijk Toneel, afdeling O.T. educatie Els van der Jagt, Wim Staessens en Jeroen Bakker (stagiaire) 11