1. Inleiding Er komen nieuwe financiële regels aan, PGB consulteert achterban via informatiemiddag

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "1. Inleiding Er komen nieuwe financiële regels aan, PGB consulteert achterban via informatiemiddag"

Transcriptie

1 U leest in dit verslag: 1. Inleiding Er komen nieuwe financiële regels aan, PGB consulteert achterban via informatiemiddag 2. Actualiteit Ruud Degenhardt (bestuursvoorzitter PGB) gaat in op recente ontwikkelingen 3. De nieuwe financiële regels Eric Mathijssen (Ortec Finance) geeft uitleg 4. De dilemma s en voorlopige standpunten van PGB Maarten Jansen en Arnold Verplancke (bestuursleden PGB) geven toelichting op: a. De taken en bevoegdheden van pensioenfonds en sociale partners b. Uitgangspunten bij besluitvorming van PGB c. Het premiebeleid d. Het minimumniveau voor toeslagverlening e. De toeslagambitie f. Het kortingsbeleid g. Keuze tussen inhalen van gemiste toeslag of extra toeslag 5. Vervolg Hoe nu verder? 1

2 1. Inleiding In het huidige pensioensysteem kunnen pensioenfondsen hun doelstelling onvoldoende waarmaken, namelijk de toegezegde pensioenen uitkeren en indien mogelijk laten meestijgen met de prijzen. Om het stelsel op korte en middellange termijn duurzamer te maken, zijn nieuwe financiële spelregels gemaakt: het nieuwe Financieel Toetsingskader (verder: nieuwe FTK). Zowel de Tweede Kamer als de Eerste Kamer is hiermee akkoord. De regels gaan op 1 januari 2015 in. Pensioenfondsen hebben dan nog een half jaar de tijd om hun beleid en fondsdocumenten aan te passen. Zet met ons het pensioencontract in de steigers Het nieuwe FTK heeft gevolgen voor de pensioenregelingen die PGB voor sociale partners en werkgevers uitvoert. Om sociale partners en opdrachtgevers te informeren en betrekken bij de aanpassing van het uitvoeringsreglement en de uitvoeringsovereenkomsten hield PGB op 27 november 2014 een pensioeninformatiebijeenkomst in Spant! in Bussum. Het motto was Zet met ons het nieuwe pensioencontract in de steigers. PGB toetste op de bijeenkomst de voorlopige standpunten van het bestuur over onderdelen van het financieel beleid zoals premie-, toeslag- en kortingsbeleid. In Bussum waren zo n 100 belangstellenden aanwezig. Daarvan vertegenwoordigden 58% de werkgevers 35% de werknemers en 7% de gepensioneerden. De vertegenwoordiging per sector: Onder vrijwillig verstaan we de vrijwillig aangesloten bedrijven uit bijvoorbeeld de sectoren uitgeverijen, chemie, etcetera. Keuzes maken Er is veel gebeurd sinds de vorige informatiebijeenkomst over het nieuwe FTK in september 2013, aldus dagvoorzitter Arnold Verplancke (bestuurslid PGB). Toen werd gediscussieerd over een keuze tussen een nominaal of een reëel pensioensysteem. Inmiddels is een nieuw kader door de Tweede Kamer aanvaard met minder ingrijpende keuzes. Ook hield PGB eind vorig jaar een groot onderzoek naar risicobereidheid: hoe denken deelnemers over risico s en zekerheid bij beleggen? Deelnemers ook de gepensioneerde blijken in meerderheid wat meer risico te willen nemen om de kans op indexatie te verhogen. Daarom gaat PGB zijn beleid op dit punt aanpassen, aldus Verplancke. In zijn welkomstwoord legde hij verder uit dat PGB, samen met sociale partners en aangesloten bedrijven, door het nieuwe FTK een aantal keuzes moet maken. Die gaan over het premiebeleid, het verlenen van toeslagen en het korten van de pensioenen. 2

3 2. Actualiteit Maar eerst praatte bestuursvoorzitter Ruud Degenhardt de aanwezigen bij over de ontwikkelingen bij het pensioenfonds. PGB heeft dankzij de Wet versterking bestuur pensioenfondsen nu tien bestuursleden (eerst negen), een verantwoordingsorgaan met nieuwe verantwoordelijkheden en een raad van toezicht. De pensioenregelingen van PGB worden aangepast aan de fiscale grenzen (Witteveen). De verlaging van de pensioenopbouw met ingang van 2015 heeft voor een aantal regelingen grote gevolgen. Omdat er nu een maximum van euro is gesteld aan het pensioengevend salaris, peilde PGB de belangstelling voor een netto-pensioenregeling onder werkgevers. Die is gering. Daarom heeft het bestuur besloten vooralsnog geen netto opbouw te gaan aanbieden. Er komt wel een risicoverzekering voor partnerpensioen bij overlijden en premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid. Werkgevers krijgen hierover in de eerste helft van december informatie. Andere ontwikkelingen in vogelvlucht: De dekkingsgraad van PGB komt niet echt in beweging ondanks de goede rendementen (13% per eind september). Dat komt door de lage rente. PGB onderzoekt op verzoek van sociale partners of er een combinatie kan worden gemaakt van een uitkeringsovereenkomst met een premieovereenkomst (DB/DC). Bij de uitvoeringsorganisatie is een nieuw pensioenadministratiesysteem in gebruik genomen. In 2014 zijn meerdere nieuwe aansluitingen tot stand gekomen. PGB is nog met meerdere branches en bedrijven in gesprek en verwacht net zoals in de afgelopen jaren ook in 2015 beheerst te kunnen groeien in een consoliderende markt. 3. De nieuwe financiële regels Eric Mathijssen (Ortec Finance) zette in zijn presentatie uiteen: waarom nieuwe spelregels nodig zijn, welke maatregelen worden voorgesteld, wat de gevolgen zijn voor pensioenfondsen, en of dit voldoende is voor de toekomst. Waarom zijn nieuwe spelregels nodig? De spelregels zijn nodig voor een stabiele ontwikkeling van de pensioenen, een stabiele premie, het mogelijk maken van beleggingen gericht op het bereiken van een pensioen met toeslag en meer contractuele duidelijkheid vooraf. Het stelsel is echter niet eenvoudiger geworden, aldus Mathijssen. In eenvoudige taal uitleggen hoe het zit, wordt lastiger. Welke maatregelen worden voorgesteld? Pensioenfondsen moeten voortaan binnen tien jaar kunnen toegroeien naar hun streefdekkingsgraad. De maatregelen staan in een herstelplan nieuwe stijl waarbij elk jaar tien jaar vooruitgekeken wordt. Dat streefniveau van vereist eigen vermogen ligt hoger (tussen 125% en 130%) dan nu het geval is. 3

4 Wat zijn de gevolgen voor pensioenfondsen? - De kans op een verlaging van de pensioenen ( korten ) wordt kleiner, maar dat geldt ook voor de kans op een pensioen met toeslag ( indexeren ). Je geeft pas een toeslag als je die volgens berekening ook in de toekomst kunt geven. De omvang van de korting of toeslag wordt kleiner. - Als een pensioenfonds niet binnen tien jaar zijn streefdekkingsgraad kan bereiken, moeten de pensioenen worden verlaagd. Deze verlaging mag worden uitgesmeerd over maximaal tien jaar. Als een fonds onder de 90% dekkingsgraad zakt, kan het onder normale omstandigheden niet in tien jaar op het vereiste niveau uitkomen en zal het de pensioenen moeten verlagen. Een fonds mag niet langer dan vijf jaar aaneengesloten onder een minimum voorgeschreven niveau van ongeveer 105% zitten. Ook dan moet de pensioenen worden verlaagd. - Toeslagen mogen worden gegeven vanaf een dekkingsgraad van 110%. Ze moeten wel toekomstbestendig zijn, dus ook naar verwachting in de toekomst kunnen worden gegeven. Per dekkingsgraadpunt kan (als vuistregel) ongeveer 0,1% aan toeslag worden verleend. Bij een dekkingsgraad van 115% zou dan 0,5% kunnen worden gegeven. Daarnaast kan vanaf circa 130% een extra toeslag of inhaaltoeslag worden verstrekt. Ook dan moet het toekomstbestendig zijn. Maximaal 20% procent van de dekkingsgraad boven het vereist eigen vermogen mag daarvoor worden gebruikt. Als dat niveau op 130% ligt en de actuele dekkingsgraad is 135% mag er dus 1% (135% - 130% = 5 * 20%) aan extra toeslag of inhaaltoeslag worden besteed. Pensioenfondsen kunnen kiezen of zij met hun ambitie de prijsontwikkeling willen volgen of een vaste maatstaf gebruiken van bijvoorbeeld 2%. Als de werkelijke prijsinflatie lager is dan de lange termijnverwachting van 2%, dan kan bij een vaste toeslagambitie meer toeslag worden gegeven. Is de inflatie hoger dan 2%, dan kan bij een vaste toeslagambitie minder toeslag worden gegeven. Toelichting: Ligt de dekkingsgraad onder de circa 90% dan zal een pensioenfonds tot verlaging van de pensioenen moeten overgaan. Dat wordt weergegeven door de lichtgroene lijn. Als de dekkingsgraad zich tussen de circa 90% en 110% beweegt, gebeurt er niets: er wordt niet gekort en er worden geen toeslagen verstrekt. In de grafiek is dat weergegeven met een zwarte stippellijn. Vanaf een niveau van 110% kunnen de pensioenen worden verhoogd. In de grafiek is de ontwikkeling te zien bij een prijsontwikkeling van 1% en 3%. Is dit voldoende voor de toekomst? Eric Mathijssen vraagt zich af of de nieuwe spelregels robuust genoeg zijn voor de lange termijn. Deze nieuwe regels geven geen antwoord op de toenemende arbeidsmobiliteit en de roep om individualisering en keuzevrijheid. Maar als hiermee de bestaande solidariteit behouden kan blijven, kan het nieuwe FTK een mooie succesformule worden, aldus Mathijssen. 4

5 4. De dilemma s en voorlopige standpunten van PGB Maarten Jansen (bestuurder PGB) gaf in zijn inleiding een overzicht van de keuzemogelijkheden voor pensioenfondsen en de voorlopige standpunten van het bestuur van PGB. Na zijn presentatie werd onder leiding van dagvoorzitter Verplancke gepeild hoe de aanwezigen over de dilemma s en voorlopige standpunten dachten. In deze samenvatting is dit per onderdeel samengevoegd, vanaf punt c. Het premiebeleid. Daaraan voorafgaand legde Maarten Jansen uit hoe het zit met de verantwoordelijkheden van sociale partners en pensioenfonds. Ook legde hij uit wat de uitgangspunten waren van het bestuur bij de besluitvorming. A. Wat zijn de taken en bevoegdheden van pensioenfonds en sociale partners? Sociale partners gaan over de inhoud van de pensioenregeling, type overeenkomst (uitkerings- of premieovereenkomst) en de pensioenpremie die zij met elkaar overeenkomen. Dat zijn de harde afspraken die met het pensioenfonds worden gemaakt. Wat wordt overeengekomen, wordt ook uitgevoerd. Verder worden met het pensioenfonds onder meer afspraken gemaakt over het ambitieniveau van de toeslagverlening (gewenste koopkracht) en de (risico)houding ten aanzien van het beleggen van de premie en het pensioenvermogen. Dat zijn minder harde afspraken. De realisatie ervan hangt ook af van de ontwikkeling van de financiële markten en economische omstandigheden. Vanaf 2015 zal PGB de afspraken die voortkomen uit het nftk formeel vastleggen in zijn contracten. 5

6 B. Uitgangspunten bij besluitvorming Het bestuur had de volgende uitgangspunten en overwegingen bij het bepalen van de voorlopige standpunten: Aansluiten bij resultaten onderzoek risicobereidheid Mede op verzoek van sociale partners is eind 2013 een onderzoek uitgevoerd onder circa deelnemers, gewezen deelnemers en pensioengerechtigden (verder: deelnemers). Daaruit bleek dat de drie groepen gemiddeld iets meer risico met de beleggingen willen nemen. Het bestuur heeft na het uitvoeren van een studie naar de optimale beleggingsmix besloten om geleidelijk 5% meer in aandelen te gaan beleggen. De returnportefeuille (aandelen en alternatieve beleggingen) beslaat met ingang van % van het vermogen. Dat was 50% in Verder wordt het renterisico voor een kleiner deel afgedekt. Dat lag op 50% en wordt nu geleidelijk 45%. Uit de studie naar de optimale beleggingsmix blijkt dat de verwachte koopkracht over 15 jaar gemeten hierdoor minimaal zou kunnen uitkomen op 90%. De effecten van de strengere financiële regels zijn hierin al verwerkt. NB: Door de wijziging van het beleggingsbeleid werkt het nieuwe FTK voor PGB gunstiger uit dan voor een gemiddeld fonds. Door iets meer risico te nemen in de beleggingsportefeuille en geen extra buffers meer aan te houden boven op de extra zekerheid die de overheid aanbrengt, kan PGB de maatregelen van de overheid meer dan compenseren. Bij PGB neemt de koopkracht onder normale omstandigheden voor iedereen zelfs iets toe. Geen grote schokken Uit het onderzoek naar risicobereidheid bleek dat deelnemers de voorkeur hadden voor een grotere kans op een kleine korting dan een kleinere kans op een grote korting. Generatie-evenwicht Het bestuur streeft ernaar om die combinatie van maatregelen te nemen die ten opzichte van de huidige koopkracht de kleinste verschillen tussen generaties laat zien. Meer zekerheid De overheid vraagt in het nftk meer zekerheid van pensioenfondsen. Er komen strengere regels voor verlaging en verhoging. Dan behoeven pensioenfondsen niet nog meer zekerheid in bouwen. 6

7 C. Het premiebeleid De nieuwe financiële spelregels brengen weinig verandering in het premiesysteem. Hoe is het nu? Het beleid van PGB is erop gericht om een premie vast te stellen die over een langere periode kan worden gehandhaafd. Sinds enige tijd staat de premie voor de basisregeling op 19,5%. In de basisregeling zit 1,75% opbouw ouderdomspensioen, 35% opbouw partnerpensioen, 35% partnerpensioen op risicobasis, 14% wezenpensioen en maximale premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid van 70%. Op basis van de huidige financiële omstandigheden kan de bijdrage voor de pensioenregelingen die PGB uitvoert in 2015 constant blijven. PGB berekent de premie voor uitvoering van de pensioenregelingen van aangesloten branches en bedrijven naar rato van de vastgestelde prijs per eenheid pensioen. In overleg met sociale partners is afgesproken dat de premie geen stuurinstrument is. Dus bij een tekort blijft dit middel buiten beschouwing. Bij onderdekking moet de premie wel wettelijk verplicht bijdragen aan herstel van de dekkingsgraad. Hoe wordt het straks? Een stabiele premie blijft ook onder het nieuwe FTK mogelijk. Een fonds kan kiezen hoe zij de premie wil dempen (door rentemiddeling of verwacht rendement). Bij een tekortsituatie hoeft de premie straks niet meer bij te dragen aan herstel. Wel is duidelijk dat de inkoop van pensioen duurder wordt. Dat komt door de vergrijzing en de nieuwe financiële regels maar vooral door de lage rentestand. Als de rente niet stijgt, zal de premie in 2016 moeten stijgen. Het bestuur wil hierover tijdig (aan het eind van het tweede kwartaal van 2015) meer duidelijkheid geven. Voorlopig standpunt en afweging Het bestuur stelt voor om gezien het feit dat de overheid geen ingrijpende wijzigingen aanbrengt in het premiesystematiek het bestaand beleid van een stabiele premie te handhaven. De werkgever/ deelnemer weet van te voren wat zijn pensioenlasten zijn en wordt niet van het ene op het andere jaar verrast met grote veranderingen. Dat brengt met zich mee dat niet jaarlijks met een fluctuerende premie de bodem wordt gezocht. Uitkomst peiling De aanwezigen op de pensioeninformatiemiddag waren veelal dezelfde mening toegedaan. Ruim 96% geeft de voorkeur aan een stabiele premie. D. Het minimumniveau voor toeslagverlening Hoe is het nu? Pensioenfondsen mogen nu toeslag verlenen vanaf een dekkingsgraad van 105%. Onder de nieuwe financiële spelregels mag dat pas vanaf 110%. Voor de meeste fondsen in Nederland betekent dit dat ze langer moeten wachten voor ze een toeslag kunnen verlenen. Bij PGB is dat niet zo. PGB verleent (als een van de weinige fondsen die dat doen) pas toeslag vanaf 115%. Hoe wordt het straks? Het bestuur overweegt om de grens voor toeslagverlening met ingang van 1 januari 2015 te verlagen van 115% naar 110%. De redenen daarvoor zijn dat: er al wettelijk meer buffers moeten worden aangehouden, en er een lagere rekenrente wordt gebruikt voor de dekkingsgraad. 7

8 Een extra buffer is daarom niet nodig, volgens het bestuur. Het voordeel voor deelnemers van PGB is dat de koopkracht daardoor eerder toeneemt. Het nadeel is dat er niet nog meer buffers zijn om tegenvallers in de beleggingen of levensverwachting op te vangen. Uitkomst peiling Desgevraagd is ruim 90% van de aanwezigen het met het bestuur eens, dat verlaging van het niveau waarop toeslagverlening kan worden gestart, wenselijk is. Voor de levensverwachting wordt dan niet extra gereserveerd. De nieuwe spelregels brengen meer zekerheid met zich mee. E. Toeslagambitie Bij het bepalen van een toeslagregeling is ook de ambitie van belang. Een pensioenfonds kan kiezen tussen een koppeling aan de prijsontwikkeling (relatieve index) of een vaste index van bijvoorbeeld 2%. De ambitie moet in beide gevallen toekomstbestendig zijn. Hoe dit uitwerkt bij een dekkingsgraad van 120 of 130% is in onderstaand schema te zien: Hoe wordt het straks? Het bestuur wil serieuze toeslagen kunnen verstrekken zodra dat mogelijk is. Aangezien de inflatie de komende jaren naar verwachting beneden de 2% blijft, geeft het bestuur de eerste jaren de voorkeur aan een vaste toeslagambitie van 2%. Zodra de inflatie zou gaan stijgen, wat gezien de Europese monetaire politiek niet de verwachting is, kan overwogen worden om het toeslagmechanisme aan te passen en over te stappen op koppeling aan de prijsontwikkeling. Door een vaste toeslagambitie zal de koopkracht naar verwachting de eerste jaren sneller toenemen. Uitkomst peiling Van de aanwezigen had een meerderheid van 65% een voorkeur voor een vaste index. Daarmee werd het voorlopig standpunt van het bestuur gevolgd. F. Kortingsbeleid Hoe is het nu? In het huidige beleid moeten de pensioenen worden verlaagd als de dekkingsgraad van een pensioenfonds drie jaar aaneengesloten onder de circa 105% ligt. De verlaging is dan zo groot dat direct het niveau van 105% wordt bereikt. Dat heeft bij menig pensioenfonds tot forse kortingen geleid. PGB heeft tot nu toe geen kortingen hoeven door te voeren. Hoe wordt het straks? Onder het nieuwe FTK behoren forse kortingen tot het verleden. Pensioenfondsen met een financieel tekort moeten net als nu een herstelplan opstellen. Pensioenfondsen geven in zo n plan aan hoe zij binnen 10 jaar op de streefdekkingsgraad denken uit te kunnen komen. Zolang er sprake is van een tekort wordt zo n plan elk jaar ververst. Er wordt dan telkens weer 10 jaar vooruitgekeken. Als de dekkingsgraad een niveau bereikt waarop niet binnen 10 jaar de streefdekkingsgraad kan worden bereikt, dan moet een korting worden doorgevoerd. Ook als de dekkingsgraad zich vijf jaar aaneengesloten onder de 105% bevindt, moet er worden gekort. Kortingen hoeven niet meer ineens te worden toegepast maar mogen worden uitgesmeerd over maximaal 10 jaar. De consequentie 8

9 daarvan is dat er geen grote kortingen meer zullen voorkomen. Wel ontstaat er een grotere kans op een kleinere korting. Het bestuur stelt voor om de maximale wettelijke uitsmeerperiode van 10 jaar ook te benutten. De meerderheid van de deelnemers en pensioengerechtigden koos daarvoor in het risicobereidheidsonderzoek. Het sluit ook aan bij het overheidsbeleid van een gelijkmatige ontwikkeling van de pensioenen. Het gaat dan om een gelijkmatige verlaging, maar ook om een gelijkmatige verhoging. Uitkomst peiling Van de aanwezigen had een meerderheid van ruim 72% een voorkeur voor het uitsmeren van de verlaging over de maximale periode van 10 jaar. Deze voorkeur bestaat sterker onder werknemers (82%) en onder pensioengerechtigden (100%) dan onder werkgevers (64%). G. Keuze tussen inhalen van gemiste toeslagen of extra toeslag Hoe is het nu? PGB kan net als de meeste andere fondsen de laatste jaren de pensioenen niet meer verhogen. Ook dit jaar behoort een verhoging van de pensioenen niet tot de mogelijkheden. Toeslagen zijn geen recht voor de deelnemers, maar het fonds streeft er wel naar ze te verlenen indien dat mogelijk is. De dekkingsgraad is ondanks de hoge rendementen niet echt van zijn plaats gekomen. De dekkingsgraad was op 31 december 104,8 procent, en is nu 105,5 procent (eind november 2015). De achterstand (gemiste toeslagen) is inmiddels opgelopen tot zo n 14 procent. Volgens de huidige richtlijn kunnen achterstanden worden ingehaald vanaf een dekkingsgraad van 150%, indien dat binnen 20 jaar na het ontstaan van de achterstand zou lukken. De kans op een inhaaltoeslag is daardoor erg klein. De kans om binnen de komende 15 jaar een inhaaltoeslag (ter grootte van 3,5%) te verlenen is 18%. Hoe wordt het straks? De ruimte om een inhaaltoeslag te verlenen of om te compenseren voor kortingen wordt onder het nieuwe FTK begrensd. Vanaf een niveau van circa 130% mag slechts 20% van de ruimte daarboven worden gebruikt voor een inhaaltoeslag. Dus als de dekkingsgraad op 135% staat, mag 5 x 20% = 1% aan inhaaltoeslag worden besteed. Bovendien moeten de achterstanden op persoonsniveau worden bijgehouden in verband met mogelijke fiscale bovenmatigheid (dat wil zeggen dat iemand meer pensioen opbouwt dan fiscaal is toegestaan). Dat is administratief nauwelijks uitvoerbaar of tegen hoge kosten. De kans op een inhaaltoeslag (ter grootte van 1,2% )onder het nieuwe FTK is becijferd op 13%. De kansen op een inhaaltoeslag worden dus niet alleen kleiner, ook de omvang wordt kleiner ingeschat. In het nieuwe FTK kunnen de inhaaltoeslagen worden vervangen door extra toeslagen. PGB heeft daarom laten uitrekenen hoe de koopkracht zich ontwikkelt in drie scenario s: a. de verwachte toeslag op basis van het huidige FTK, b. toeslag met inhaalindexatie in het nieuwe FTK, en c. toeslag met extra toeslag in het nieuwe FTK. 9

10 Toelichting: de blauwe lijn laat zien dat onder de huidige spelregels de eerste 4 tot 5 jaar geen toeslag hoeft te worden verwacht. De groene lijn die grotendeels onder de bruine lijn verscholen gaat, laat zien dat bij PGB onder de nieuwe financiële spelregels rond 2017 de eerste toeslag kan verlenen. Over 10 jaar kan de inhaaltoeslag gedeeltelijk worden verstrekt. De bruine lijn laat een iets hogere koopkracht zien maar de groene en bruine lijn ontlopen elkaar niet veel. Omdat inhaalindexaties zeer hoge uitvoeringskosten met zich mee brengen en de koopkracht net zo goed uitpakt voor deelnemers bij extra indexatie, stelt het bestuur voor om het inhalen van toeslagen te laten vervallen en in plaats daarvan extra toeslagen te gaan verlenen. Daarbij moet worden aangetekend dat er jarenlang andere verwachtingen zijn gewekt, omdat de niet toegekende toeslagen altijd zijn gecommuniceerd. Uitkomst peiling Van de aanwezigen sprak bijna 90% een voorkeur uit voor het systeem waarbij het inhaalbeleid wordt vervangen door een systeem van extra toeslagen. Vooral de werknemers (89%) en de werkgevers (94%) volgden de voorkeur van het bestuur. De aanwezige pensioengerechtigden waren verdeeld. 5. Vervolg: hoe nu verder? De uitkomsten van de pensioeninformatiebijeenkomst zijn begin december in het bestuur geëvalueerd en doorgesproken met het verantwoordingsorgaan. Het bestuur gaat nu overleggen met de sociale partners van de drie verplichtgestelde regelingen. U wordt geïnformeerd over de uitkomst hiervan. Het nieuwe financiële beleid wordt vervolgens uitgewerkt in reglementen, overeenkomsten, toeslagregeling, herstelplan enzovoorts. De wetgeving gaat in per 1 januari 2015 en de aanpassingen moeten voor 1 juli 2015 zijn doorgevoerd. Deelnemers en werkgevers worden via de website, digitale nieuwsbrieven en pensioenmagazine PGB Beeld ingelicht. 10

Pensioeninformatiebijeenkomst over herstelplan 2009

Pensioeninformatiebijeenkomst over herstelplan 2009 Pensioenbijeenkomst herstelplan 2009 Pensioenfonds voor de Grafische Bedrijven (PGB) over herstelplan 2009 juli 2009 Inleiding Waarom 5 pensioenbijeenkomsten? ernstige situatie met grote gevolgen voor

Nadere informatie

Brochure Toeslagverlening

Brochure Toeslagverlening Brochure Toeslagverlening Toeslagverlening Waarom toeslagverlening? Toeslag is een manier om te zorgen dat de pensioenen hun koopkracht behouden. Toeslag wordt ook wel indexatie genoemd. Door pensioenen

Nadere informatie

Nieuwe pensioenregeling vanaf 1 januari 2015. Jan Raaijmakers Aad van der Tak Michel Stok Voorzitter Manager Pensioenfonds Extern actuarieel adviseur

Nieuwe pensioenregeling vanaf 1 januari 2015. Jan Raaijmakers Aad van der Tak Michel Stok Voorzitter Manager Pensioenfonds Extern actuarieel adviseur Nieuwe pensioenregeling vanaf 1 januari 2015 Jan Raaijmakers Aad van der Tak Michel Stok Voorzitter Manager Pensioenfonds Extern actuarieel adviseur Agenda 1. Rol klankbordgroep 2. Waarom een nieuwe pensioenregeling?

Nadere informatie

Toeslagverlening. Versie

Toeslagverlening. Versie Toeslagverlening Versie 23-02-2017 Versie 23-02-2017 Toeslagverlening Waarom toeslagverlening? Toeslag is een manier om te zorgen dat de pensioenen hun koopkracht behouden. Toeslag wordt ook wel indexatie

Nadere informatie

Herstelplan ultimo 2016

Herstelplan ultimo 2016 Stichting Pensioenfonds NIBC Herstelplan ultimo 2016 16 juni 2017 - samenvatting (1) - Het Pensioenfonds NIBC (PF NIBC) verkeert sinds 30 juni 2015 in een tekort situatie en daarom dient jaarlijks het

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013

Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013 Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur

Nadere informatie

Brochure. Toeslagverlening

Brochure. Toeslagverlening Brochure Toeslagverlening Toeslagverlening Waarom toeslagverlening? Toeslag is een manier om te zorgen dat de pensioenen hun koopkracht behouden. Toeslag wordt ook wel indexatie genoemd. Door pensioenen

Nadere informatie

Toeslagverlening. Versie

Toeslagverlening. Versie Toeslagverlening Versie 07-10-2016 Versie 07-10-2016 Toeslagverlening (indexatie) Waarom toeslagverlening? Toeslag is een manier om te zorgen dat de pensioenen hun koopkracht behouden. Toeslag wordt ook

Nadere informatie

Extra informatie pensioenverlaging

Extra informatie pensioenverlaging Extra informatie pensioenverlaging Wat is de invloed van de verlaging op mijn netto pensioen? Als u nog niet met pensioen bent, kunnen we u nu niet zeggen hoe uw netto pensioen

Nadere informatie

Toeslagverlening. Versie

Toeslagverlening. Versie Toeslagverlening Versie 25-02-2016 Versie 25-02-2016 Toeslagverlening (indexatie) Waarom toeslagverlening? Toeslag is een manier om te zorgen dat de pensioenen hun koopkracht behouden. Toeslag wordt ook

Nadere informatie

Deutsche Bank Nederland Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland

Deutsche Bank Nederland Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland In deze nieuwsbrief Voorwoord Wat betekenen de nieuwe pensioenmaatregelen voor u? De informatie in dit document is eigendom van en mag noch in haar geheel noch gedeeltelijk van. Page 2 of 5 Voorwoord In

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst voor Nalco 24 januari 2019

Informatiebijeenkomst voor Nalco 24 januari 2019 Informatiebijeenkomst voor Nalco 24 januari 2019 Agenda Wie zijn wij Jaarverslag 2017 kerncijfers Ontwikkeling van de dekkingsgraad van het pensioenfonds Financiële spelregels voor pensioenfondsen - Kortingen

Nadere informatie

Update! WIJZIGINGEN PENSIOENREGELING PER 1 JANUARI 2015. bpfhibin.nl

Update! WIJZIGINGEN PENSIOENREGELING PER 1 JANUARI 2015. bpfhibin.nl Update! bpfhibin.nl stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de handel in bouwmaterialen December 2014 Kunt u uw werknemers uitleggen wat er per 1 januari 2015 is veranderd aan hun pensioen? WIJZIGINGEN

Nadere informatie

Toeslag- verlening Uitgave mei 2015

Toeslag- verlening Uitgave mei 2015 Toeslagverlening Uitgave mei 2015 Disclaimer De in deze brochure verstrekte informatie van Stichting Pensioenfonds DSM Nederland, gevestigd te Heerlen (het pensioenfonds ) is van algemene aard, uitsluitend

Nadere informatie

Deelnemersbijeenkomst

Deelnemersbijeenkomst Deelnemersbijeenkomst Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland 2 juli 2015 1 Agenda Opening 2014 Financiën: Dekkingsgraad en financiële situatie Henk nftk Henk Herstelplan Henk Beleggingsbeleid Bert

Nadere informatie

RESULTATEN ENQUÊTE CONSULTATIE NIEUW FTK ACTUARIEEL. Vraag 1

RESULTATEN ENQUÊTE CONSULTATIE NIEUW FTK ACTUARIEEL. Vraag 1 RESULTATEN ENQUÊTE CONSULTATIE NIEUW FTK ACTUARIEEL Vraag 1 Onder het huidige FTK krijgen pensioenfondsen te maken met de zogenaamde beleggings -spagaat: aan de ene kant kan er weinig risico worden genomen

Nadere informatie

KWARTAALBERICHT PENSIOENFONDS PGB

KWARTAALBERICHT PENSIOENFONDS PGB DERDE KWARTAAL 2014 Hoofdpunten: Dekkingsgraad daalt van 106,6 procent naar 104,8 procent Rendement in derde kwartaal 2014: 3,8 procent Premie basisregeling blijft gelijk, premie extra partnerpensioen

Nadere informatie

De dekkingsgraad van het Pensioenfonds is bijna elke maand anders. Dat komt vooral door de rentestand en onze beleggingsopbrengsten.

De dekkingsgraad van het Pensioenfonds is bijna elke maand anders. Dat komt vooral door de rentestand en onze beleggingsopbrengsten. Nieuwsbrief Ballast Nedam Pensioenfonds September 2013 Tijd voor een nieuwsbrief van uw Pensioenfonds. Er gebeurt veel in de Nederlandse pensioenwereld; dat kan u bijna niet zijn ontgaan. In onze vorige

Nadere informatie

Brochure. Toeslagverlening

Brochure. Toeslagverlening Brochure Toeslagverlening Toeslagverlening Waarom toeslagverlening? Toeslag is een manier om te zorgen dat de pensioenen hun koopkracht behouden. Toeslag wordt ook wel indexatie genoemd. Door pensioenen

Nadere informatie

OWASE Pensioenforum 26 juni 2013. 3 juli 2013 OWASE. Welkom. bij

OWASE Pensioenforum 26 juni 2013. 3 juli 2013 OWASE. Welkom. bij Welkom OWASE Pensioenforum 26 juni 2013 OWASE 3 juli 2013 bij Pensioenfonds en solidariteit: één voor allen, allen voor één! www.owase.nl PFO20130626/20130703 2 Programma Pensioenforum De bedoeling van

Nadere informatie

Nieuwsbrief. Herstelplan. In dit nummer. oktober 2015. Waar ging het ook alweer over?

Nieuwsbrief. Herstelplan. In dit nummer. oktober 2015. Waar ging het ook alweer over? Nieuwsbrief oktober 2015 Herstelplan In de nieuwsbrieven van juli (over o.a. het nieuwe Financieel ToetsingsKader nftk ) en augustus 2015 (over beleggen) informeerden we u al eerder over de eisen die De

Nadere informatie

30 september /LJ/AH. FNV-beleid bij vaststellen van de pensioenpremie. FNV-beleid bij vaststellen van de pensioenpremie

30 september /LJ/AH. FNV-beleid bij vaststellen van de pensioenpremie. FNV-beleid bij vaststellen van de pensioenpremie Postadres Postbus 9208, 3506 GE Utrecht Team Pensioenen T 0900 9690 (lokaal tarief) F 030 66 30 000 wwwfnvbondgenotennl Datum 30 september 2015 008/LJ/AH Onderwerp FNV-beleid bij vaststellen van de pensioenpremie

Nadere informatie

Sociale Partners en Pensioen

Sociale Partners en Pensioen Sociale Partners en Pensioen door Harry Govers Delft, 11 november 2014 Heerlen, 12 november 2014 Zwolle, 14 november 2014 Onderwerpen Witteveen kader. In te voeren per 1 jan 2015 nieuw Financieel Toetsingskader

Nadere informatie

Toelichting. Uniform Pensioenoverzicht 2015. Uitkeringsovereenkomst

Toelichting. Uniform Pensioenoverzicht 2015. Uitkeringsovereenkomst Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2015 Uitkeringsovereenkomst Actieve deelnemer Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft inzicht in uw inkomen dat u van Hagee

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit. Oktober 2013

Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit. Oktober 2013 Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur de pensioenregeling

Nadere informatie

Pensioenregeling 2015 en nieuw FTK

Pensioenregeling 2015 en nieuw FTK Pensioenregeling 2015 en nieuw FTK Gevolgen voor jouw pensioen bij PPF APG Henk Bruins Actuarieel adviseur PPF APG Informatiebijeenkomsten 28-30 oktober Agenda 1. Witteveen 2: versobering toekomstige pensioenopbouw

Nadere informatie

Een overzicht van de kerncijfers vindt u op <pagina 8 en 9> van het volledige jaarverslag.

Een overzicht van de kerncijfers vindt u op <pagina 8 en 9> van het volledige jaarverslag. 12 vragen over het jaarverslag 2013 De hoofdpunten uit het jaarverslag van Stichting Pensioenfonds voor Verloskundigen (SPV) behandelen we aan de hand van 12 vragen en antwoorden. Een volledig exemplaar

Nadere informatie

Mijn Pensioen. Pensioen is meer! Onderwerpen van vandaag 23/11/2015. Mijn Pensioen (1) Hoe ziet mijn pensioen eruit?

Mijn Pensioen. Pensioen is meer! Onderwerpen van vandaag 23/11/2015. Mijn Pensioen (1) Hoe ziet mijn pensioen eruit? Mijn Pensioen Pensioen is meer! Oktober / november 2015 Onderwerpen van vandaag Mijn Pensioen (1) Hoe ziet mijn pensioen eruit? Mijn Pensioenfonds (2) Jaarverslag 2014 Hoe is het pensioenfonds georganiseerd?

Nadere informatie

Bijlage 3 Het Financieel Crisisplan

Bijlage 3 Het Financieel Crisisplan Bijlage 3 Het Financieel Crisisplan Dit financieel crisisplan is geschreven in het kader van artikel 145 van de Pensioenwet. Het crisisplan maakt deel uit van de beschrijving van de beheerste en integere

Nadere informatie

Aanpassing pensioenregeling een must. Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM

Aanpassing pensioenregeling een must. Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM Aanpassing pensioenregeling een must Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM 1 Aanpassing pensioenregeling een must Inhoud Marcel Brussee: Achtergrond wijzigingen

Nadere informatie

Nieuwsbrief van uw pensioenfonds

Nieuwsbrief van uw pensioenfonds KIX code Nieuwsbrief van uw pensioenfonds Deelnemers Pensioenreglement I Zeist, december 2014 1. Financiële positie PNB is stabiel 2. Uw pensioenpremie in 2015 3.

Nadere informatie

Toelichting wetsvoorstel aanpassing financieel toetsingskader. Juni 2014

Toelichting wetsvoorstel aanpassing financieel toetsingskader. Juni 2014 Toelichting wetsvoorstel aanpassing financieel toetsingskader Juni 2014 Inhoudsopgave Wetsvoorstel aanpassing FTK Beleidsdekkingsgraad Premievaststelling Toekomstbestendig indexeren Inhaalindexatie Hersteltermijn

Nadere informatie

Verslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016

Verslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016 Verslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016 Op woensdagmiddag 9 maart, aansluitend aan de jaarbijeenkomst van de Vereniging Gepensioneerden Getronics (VGG), organiseerde Stichting Voorzieningsfonds Getronics

Nadere informatie

RBS pensioen update. Van premie tot pensioen

RBS pensioen update. Van premie tot pensioen RBS pensioen update Van premie tot pensioen Hoe is uw pensioen opgebouwd? Waarom zitten veel pensioenfondsen nu in de problemen? Hoe ziet de toekomst van pensioen in Nederland eruit? In deze RBS Pensioen

Nadere informatie

Herstelplan ultimo 2017

Herstelplan ultimo 2017 Stichting Pensioenfonds NIBC Herstelplan ultimo 2017 3 juli 2018 - samenvatting (1) - Het Pensioenfonds NIBC (PF NIBC) verkeert sinds 30 juni 2015 in een tekort situatie en daarom dient jaarlijks het Herstelplan

Nadere informatie

Bijlage 3 Het Financieel Crisisplan

Bijlage 3 Het Financieel Crisisplan Bijlage 3 Het Financieel Crisisplan Dit financieel crisisplan is geschreven in het kader van artikel 145 van de Pensioenwet. Het crisisplan maakt deel uit van de beschrijving van de beheerste en integere

Nadere informatie

Stichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014. Stand van zaken SVG. 1 van 20

Stichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014. Stand van zaken SVG. 1 van 20 Stichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014 Stand van zaken SVG 1 van 20 Programma Pensioenfonds SVG Wat speelt er rond de pensioenen? Financiële positie SVG Kortingsmaatregel Vooruitblik 2014-2015

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland

Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland Human Resources Stichting Pensioenfonds Nederland Toelichting Witteveenkader II en nieuw Financieel Toetsingskader 30 september 2014 kantoor Amsterdam Identifier Presentatie Seminar DNB 28 en 30 mei 2013

Nadere informatie

Strengere regels voor pensioenfondsen

Strengere regels voor pensioenfondsen Pensioenflits Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie + Verkort jaarverslag November 2015 De Pensioenflits is een uitgave van uw Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie

Nadere informatie

Pensioenbijeenkomst. 22 maart 2018

Pensioenbijeenkomst. 22 maart 2018 Pensioenbijeenkomst 22 maart 2018 Programma Welkom! Het fonds - mensen en cijfers* Financiële positie en beleid* Pensioenregeling en keuzes Actualiteiten 5 minuten 15 minuten 10 minuten 5 minuten Vragen?

Nadere informatie

Toeslagverlening Uitgave mei 2015

Toeslagverlening Uitgave mei 2015 Toeslagverlening Uitgave mei 2015 Disclaimer De in deze brochure verstrekte informatie van Stichting Pensioenfonds Sabic, gevestigd te Sittard (het pensioenfonds ) is van algemene aard, uitsluitend indicatief

Nadere informatie

Een nieuwe pensioenregeling

Een nieuwe pensioenregeling Een nieuwe pensioenregeling De pensioenregeling van Pensioenfonds voor de Accountancy wordt per 1 januari 2015 aangepast. Het bestuur heeft inmiddels de hoofdlijnen van de nieuwe regeling vastgesteld.

Nadere informatie

Nieuwsbrief van uw pensioenfonds

Nieuwsbrief van uw pensioenfonds KIX code Nieuwsbrief van uw pensioenfonds Pensioengerechtigden en voormalige deelnemers Pensioenreglement I en II Zeist, december 2014 1. Financiële positie PNB is

Nadere informatie

CRISISPLAN - SAMENVATTING

CRISISPLAN - SAMENVATTING CRISISPLAN - SAMENVATTING MAATREGELEN ALS DE FINANCIËLE POSITIE IN GEVAAR IS 1 juli 2015 Inleiding Dit crisisplan beschrijft wat het Algemeen Bestuur gaat doen als het Pensioenfonds in een crisissituatie

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst deelnemers SPF 2016

Informatiebijeenkomst deelnemers SPF 2016 Informatiebijeenkomst deelnemers SPF 2016 1 Programma Agenda 1. Pensioenbewustzijn 2. Governance SPF 3. SPF 2015 4. SPF 2016 Q1 (recente ontwikkelingen) 5. Slotopmerkingen en rondvraag 2 1. Pensioenbewustzijn:

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst deelnemers SPF april 2015

Informatiebijeenkomst deelnemers SPF april 2015 Stichting Pensioenfonds SPF Informatiebijeenkomst deelnemers SPF april 2015 Programma 1. Pensioenbewustzijn 2. SPF 2014 3. SPF 2015 4. Rondvraag 2 Pensioenbewustzijn via collectieve communicatie Website:

Nadere informatie

Datum Briefnummer Behandeld door Doorkiesnummer 15-2-2012 20120215 N.W. Dijkhuizen 630

Datum Briefnummer Behandeld door Doorkiesnummer 15-2-2012 20120215 N.W. Dijkhuizen 630 Pensioenfonds Productschappen Bezoekadres Laan van Zuid Hoorn 165 2289 DD Rijswijk Postadres Postbus 3042 2280 GA Rijswijk Telefoon 070 4138630 Fax 070 4138650 E-mail info@pbodnl Website wwwpbodnl KvK

Nadere informatie

Deelnemersbijeenkomst Stichting Jan Huysman Wz fonds 27 September 2016

Deelnemersbijeenkomst Stichting Jan Huysman Wz fonds 27 September 2016 Deelnemersbijeenkomst Stichting Jan Huysman Wz fonds 27 September 2016 1 1: OPENING & AGENDA Opening Notulen deelnemersvergadering 2015 Deelnemersvergadering juli 2016 Samenstelling bestuur en verantwoordingsorgaan

Nadere informatie

Uniform Pensioenoverzicht 2019 Stand per: 31 december 2018

Uniform Pensioenoverzicht 2019 Stand per: 31 december 2018 Uniform Pensioenoverzicht 2019 Stand per: 31 december 2018 Uw persoonlijke gegevens Mevrouw C.M. Voorbeeld Geboren op: 17 september 1964 Werkgever: Example Kliniek Klantnummer: 640917999 Uw partner D.

Nadere informatie

Verkort jaarverslag

Verkort jaarverslag Verkort jaarverslag 2014 1 Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Meubelindustrie en Meubileringsbedrijven Hoe deed ons pensioenfonds het in 2014? Waar hield het bestuur zich mee bezig? En wat waren

Nadere informatie

Pensioenbijeenkomst. 11 maart 2019

Pensioenbijeenkomst. 11 maart 2019 Pensioenbijeenkomst 11 maart 2019 Programma 1. Het bestuur 2. Pensioen in Nederland 3. De pensioenregeling 4. Over het fonds 2 1 Het bestuur Els Janssen Onafhankelijk voorzitter Vanaf juli 2018 Werkgever

Nadere informatie

1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen?

1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? 1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? Het pensioenfonds staat er financieel niet goed voor. De twee belangrijkste oorzaken: 1. Nederlanders worden steeds ouder. Met name de laatste

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Lloyd s Register Nederland

Stichting Pensioenfonds Lloyd s Register Nederland Stichting Pensioenfonds Lloyd s Register Nederland Algemene Deelnemersvergadering 8 oktober 2018 Working together for a safer world Agenda 1) Opening en mededelingen 2) Ingekomen stukken 3) Herbenoeming

Nadere informatie

Nieuws. Gezond maar alert. Pensioenfonds IN DIT NUMMER: Verkort jaarverslag. De financiële situatie van het pensioenfonds verbeterde in 2017.

Nieuws. Gezond maar alert. Pensioenfonds IN DIT NUMMER: Verkort jaarverslag. De financiële situatie van het pensioenfonds verbeterde in 2017. Pensioenfonds Verkort jaarverslag Gezond maar alert De financiële situatie van het pensioenfonds verbeterde in 2017. Nieuws IN DIT NUMMER: Augustus 2018 Hierdoor was het mogelijk de opgebouwde pensioenen

Nadere informatie

WAT SPEELT ER ROND UW PENSIOEN BIJ SPUN?

WAT SPEELT ER ROND UW PENSIOEN BIJ SPUN? WAT SPEELT ER ROND UW PENSIOEN BIJ SPUN? Bijeenkomst voor pensioengerechtigden Dick Vis, voorzitter Stichting Pensioenfonds Urenco Nederland 20 september 2016 Agenda 1. Samenvatting jaarverslag 2015 2.

Nadere informatie

Indexatie-IQ, voor een transparant en stabiel pensioen.

Indexatie-IQ, voor een transparant en stabiel pensioen. Indexatie-IQ, voor een transparant en stabiel pensioen. De Bazel 24 mei 2012 Het Pensioenakkoord Drie delen: - De AOW-leeftijd - Pensioen in de tweede pijler - Ouderenparticipatie Wat is de aanleiding?

Nadere informatie

Pensioenfonds Robeco. Populair Jaarverslag 2014

Pensioenfonds Robeco. Populair Jaarverslag 2014 Pensioenfonds Robeco Populair Jaarverslag 2014 2014 was een bewogen jaar voor Pensioenfonds Robeco door de sterk dalende rente en de veranderende wet- en regelgeving. In het jaarverslag blikken wij als

Nadere informatie

Wat verwachten deelnemers van PGB van hun pensioen..

Wat verwachten deelnemers van PGB van hun pensioen.. Wat verwachten deelnemers van PGB van hun pensioen.. Deelnemers van PGB zijn bereid om met hun pensioen risico te lopen in het belang van grotere kans op indexering. Zelfs iets meer dan PGB nu in de beleggingsportefeuille

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE. Datum Betreft Financiële positie pensioenfondsen

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE. Datum Betreft Financiële positie pensioenfondsen > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333

Nadere informatie

Uw persoonlijke gegevens De heer X. Deelnemer Geboren op: 2 januari 1972 Deelnemersnummer: Uw partner Y. Partner Geboren op: 5 februari 1975

Uw persoonlijke gegevens De heer X. Deelnemer Geboren op: 2 januari 1972 Deelnemersnummer: Uw partner Y. Partner Geboren op: 5 februari 1975 pagina 1 van 7 Uniform Pensioenoverzicht 2019 Stand per: 1 januari 2019 Uw persoonlijke gegevens De heer X. Deelnemer Geboren op: 2 januari 1972 Deelnemersnummer: 999999 Relatienummer: xyz123456 Uw partner

Nadere informatie

Rabobank Pensioenfonds bruto uitkeringsovereenkomst 1 januari ,00% Deeltijd pensioengevend salaris: ,00 Deeltijd franchise:

Rabobank Pensioenfonds bruto uitkeringsovereenkomst 1 januari ,00% Deeltijd pensioengevend salaris: ,00 Deeltijd franchise: pagina 1 van 6 Uniform Pensioenoverzicht 2018 Stand per: 1 januari 2018 Uw persoonlijke gegevens De heer X. Deelnemer Geboren op: Deelnemersnummer: Uw partner Y. Partner Geboren op: 2 januari 1972 999999

Nadere informatie

Via deze brief krijgt u verdere (achtergrond)informatie over de huidige situatie en wat dit voor uw pensioen betekent.

Via deze brief krijgt u verdere (achtergrond)informatie over de huidige situatie en wat dit voor uw pensioen betekent. Naam Adres Postcode + woonplaats Land ONDERWERP: SITUATIE PENSIOENFONDS ROCKWOOL EN MOGELIJKE VERLAGING VAN UW PENSIOEN BIJLAGEN: EVALUATIEMOMENTEN IN HERSTELPLAN, ONTWIKKELING DEKKINGSGRAAD, DEKKINGSGRAAD

Nadere informatie

Presentatie met uitleg per slide

Presentatie met uitleg per slide Presentatie met uitleg per slide 1 Terug- en vooruitblik In het principe cao-akkoord van december 2012 hebben we afspraken gemaakt over de noodzaak van een nieuwe en toekomstbestendige pensioenregeling

Nadere informatie

Deelnemersbijeenkomst

Deelnemersbijeenkomst Deelnemersbijeenkomst Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland 18 november 2014 13 oktober 2010 Deelnemersbijeenkomst Agenda Opening 2013 Financiën: Dekkingsgraad en financiële situatie Henk Beleggingsbeleid

Nadere informatie

Principeakkoord cao-pensioenregeling Q&A Intern

Principeakkoord cao-pensioenregeling Q&A Intern Voor publicatie op de websites van de vakorganisaties en Mijn PostNL Algemeen Is het echt nodig om de pensioenregeling aan te passen? Ja. De fiscale wetgeving voor pensioen wijzigt. Dit betreft met name

Nadere informatie

KWARTAALBERICHT PENSIOENFONDS PGB

KWARTAALBERICHT PENSIOENFONDS PGB TWEEDE KWARTAAL 2014 Hoofdpunten: dekkingsgraad stijgt van 105,8 procent naar 106,6 procent rendement in tweede kwartaal 2014 5,0 procent raad van toezicht en verantwoordingsorgaan nieuwe stijl van start

Nadere informatie

HOOFDLIJNEN HERSTELPLAN PGB 2009-2014 MAART 2009 PENSIOENFONDS VOOR DE GRAFISCHE BEDRIJVEN

HOOFDLIJNEN HERSTELPLAN PGB 2009-2014 MAART 2009 PENSIOENFONDS VOOR DE GRAFISCHE BEDRIJVEN HOOFDLIJNEN HERSTELPLAN PGB 2009-2014 MAART 2009 PENSIOENFONDS VOOR DE GRAFISCHE BEDRIJVEN VOORWOORD HERSTELPLAN PGB 2009-2014 Al genomen maatregelen: meer zekerheid in beleggingsbeleid Premieverhoging:

Nadere informatie

Pensioenactualiteiten en ontwikkelingen bij PGB

Pensioenactualiteiten en ontwikkelingen bij PGB Presentatie voor ledenraad KVGO Ruud Degenhardt 29 mei 2013 Pensioenactualiteiten en ontwikkelingen bij PGB Inhoud Inhoud PGB Financieel Pensioenactualiteiten Wet Versterking Pensioenfondsbestuur Ontwikkeling

Nadere informatie

HALLO ALLEMAAL LIKE BPF SCHILDERS OP FACEBOOK WAT DE DEKKINGSGRAAD ONS VERTELT 2. WAT IS ER VERANDERD IN 2016? Wijzigingen pensioenregeling 4

HALLO ALLEMAAL LIKE BPF SCHILDERS OP FACEBOOK WAT DE DEKKINGSGRAAD ONS VERTELT 2. WAT IS ER VERANDERD IN 2016? Wijzigingen pensioenregeling 4 Pensioen voor pensioengerechtigdenblad maart 2016 WAT DE DEKKINGSGRAAD ONS VERTELT 2 Online klantenpanel GEZOCHT: MENSEN MET EEN MENING! 3 WAT IS ER VERANDERD IN 2016? Wijzigingen pensioenregeling 4 BELEGGEN

Nadere informatie

WOORD VOORAF. Beste deelnemers,

WOORD VOORAF. Beste deelnemers, WOORD VOORAF Beste deelnemers, Voor u ligt de pensioenkrant 2015 van Stichting Pensioenfonds B&S ( het Pensioenfonds ). Hiermee willen wij u informeren over de gebeurtenissen en ontwikkelingen van de afgelopen

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst voor aangesloten werkgevers. April 2012

Informatiebijeenkomst voor aangesloten werkgevers. April 2012 Informatiebijeenkomst voor aangesloten werkgevers April 2012 Agenda Kenmerken SPNG Aanleiding Uitgangspunten en ondernomen stappen Wijzigingen in de regeling en premie Intermezzo: de pensioendriehoek Stappen

Nadere informatie

Het verbeterde financieel toetsingskader (ftk) Zeist, 26 juni 2014

Het verbeterde financieel toetsingskader (ftk) Zeist, 26 juni 2014 Het verbeterde financieel toetsingskader (ftk) Zeist, 26 juni 2014 Wat doet het ftk? Wat zit er in de pot? Wat is er beloofd? Generatiebalans FTK = beheersingssysteem Indicator Nominale dekkingsgraad

Nadere informatie

reëel financieel toetsingskader (FTK2)

reëel financieel toetsingskader (FTK2) nominaal financieel toetsingskader (FTK1) - bestaande contract - nominale contract - uitkeringsovereenkomst - onderscheid tussen nominale opbouw en indexatie - 2,5% onderdekkingskans maatstaf voor nominale

Nadere informatie

Nieuwsbrief van uw pensioenfonds

Nieuwsbrief van uw pensioenfonds KIX code Nieuwsbrief van uw pensioenfonds Deelnemers Pensioenreglement II Zeist, december 2014 1. Financiële positie PNB is stabiel 2. Uw pensioenpremie in 2015 3.

Nadere informatie

Najaarsbijeenkomst Vereniging Senioren ING Regio Rotterdam/Zeeland

Najaarsbijeenkomst Vereniging Senioren ING Regio Rotterdam/Zeeland Najaarsbijeenkomst Vereniging Senioren ING Regio Rotterdam/Zeeland Peter de Bruijne Voorzitter Bestuur Pensioenfonds ING 31 oktober 2013 QR code website Pensioenfonds ING Agenda Financiële situatie Klanttevredenheid

Nadere informatie

Sociale Partners en pensioen

Sociale Partners en pensioen Sociale Partners en pensioen Onderwerpen Witteveen kader. In te voeren per 1 jan 2015 Verwerken in pensioncontract nieuwe Financieel Toetsings Kader per 1 juli 2015 Naar een nieuw pensioenstelsel via de

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds AT&T Nederland. 9 Financieel crisisplan. 9.1 Inleiding. 9.2 Beschrijving crisissituatie

Stichting Pensioenfonds AT&T Nederland. 9 Financieel crisisplan. 9.1 Inleiding. 9.2 Beschrijving crisissituatie 9 Financieel crisisplan 9.1 Inleiding SPAN heeft als doel om de pensioenregeling van AT&T Global Network Services Nederland B.V. (hierna AT&T of ) zoals die gold tot 1 januari 2014 uit te voeren. Het primaire

Nadere informatie

Belanghebbendenvergadering. 24 september 2015

Belanghebbendenvergadering. 24 september 2015 Belanghebbendenvergadering 24 september 2015 Agenda 1. Opening 2. Actuele ontwikkelingen Ballast Nedam N.V. 3. Jaarverslag 2014 4. Nieuwe pensioenregelgeving en herstelplan 5. Toekomst pensioenfonds 6.

Nadere informatie

CPB Notitie. Samenvatting. Ministerie van SZW. Datum: 30 januari 2017 Betreft: Effecten van bodem in rekenrente voor pensioenfondsen

CPB Notitie. Samenvatting. Ministerie van SZW. Datum: 30 januari 2017 Betreft: Effecten van bodem in rekenrente voor pensioenfondsen CPB Notitie Aan: Ministerie van SZW Datum: 30 januari 2017 Betreft: Effecten van bodem in rekenrente voor pensioenfondsen Centraal Planbureau Bezuidenhoutseweg 30 2594 AV Den Haag Postbus 80510 2508 GM

Nadere informatie

CPB Notitie. Samenvatting. Ministerie van SZW. Aan: Datum: 30 januari 2017 Betreft: Effecten van bodem in rekenrente voor pensioenfondsen

CPB Notitie. Samenvatting. Ministerie van SZW. Aan: Datum: 30 januari 2017 Betreft: Effecten van bodem in rekenrente voor pensioenfondsen CPB Notitie Aan: Ministerie van SZW Datum: 30 januari 2017 Betreft: Effecten van bodem in rekenrente voor pensioenfondsen Centraal Planbureau Bezuidenhoutseweg 30 2594 AV Den Haag Postbus 80510 2508 GM

Nadere informatie

NOTITIE. aan : bestuur PGB van : bestuursbureau datum : 19 september 2013 betreft : verslag pensioeninformatiemiddag status : ter informatie

NOTITIE. aan : bestuur PGB van : bestuursbureau datum : 19 september 2013 betreft : verslag pensioeninformatiemiddag status : ter informatie Postbus 7855-1008 CA Amsterdam - Zwaansvliet 3 Telefoon 020 5418418 - www.pensioenfondspgb.nl NOTITIE aan : bestuur PGB van : bestuursbureau datum : 19 september 2013 betreft : verslag pensioeninformatiemiddag

Nadere informatie

Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010

Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010 Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010 Agenda 1. Opening, mededelingen en ingekomen stukken 2. Pensioenregeling uitgevoerd door BNPF 3. Vergelijking andere pensioenfondsen 4. Herstelplan

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst

Informatiebijeenkomst Stichting Pensioenfonds DHV Informatiebijeenkomst 24 september 2013 2013 Royal HaskoningDHV, All rights reserved Alleen voor intern gebruik Agenda Opening Jaarverslag 2012 Paul Canisius Actuele ontwikkelingen

Nadere informatie

Herstelplan PME 2015. Vastgesteld door het algemeen bestuur op 25 juni 2015

Herstelplan PME 2015. Vastgesteld door het algemeen bestuur op 25 juni 2015 Herstelplan PME 2015 Vastgesteld door het algemeen bestuur op 25 juni 2015 1 PME Herstelplan 2015 dekkingraadsjabloon inclusief onderbouwing Dit document bevat het dekkingsgraadsjabloon dat deel uitmaakt

Nadere informatie

Pensioenfonds Update September 2013

Pensioenfonds Update September 2013 Pensioenfonds Update September 2013 nr 15 september 2013 pagina 1 INHOUD 1. Voorwoord van de voorzitter 1 2. Toeslagverlening per 1 juli 2013 3 3. Dekkingsgraad gehaald in Q2 2013 3 4. Toeslagenbeleid

Nadere informatie

Pensioenfonds B&S. Pensioenkrant Pensioen fonds B&S

Pensioenfonds B&S. Pensioenkrant Pensioen fonds B&S Pensioenfonds B&S Pensioenkrant 2014 Pensioen fonds B&S I n h o u d s o p g a v e Woord vooraf... 4 1. Jaarverslag 2013 in hoofdijnen... 5 2. Dekkingsgraad 2014... 7 3.Nieuw pensioenstelsel 2015... 8

Nadere informatie

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 DERDE KWARTAAL 2015

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 DERDE KWARTAAL 2015 KWARTAALVERSLAG DERDE KWARTAAL 2015 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 30 september 2015 bedroeg 112,6% Het rendement van 1 juli tot en met 30 september 2015 bedroeg -1,6% Het pensioenvermogen

Nadere informatie

WELKOM. Algemene Vergadering voor Deelnemers en Gepensioneerden 14 september 2016

WELKOM. Algemene Vergadering voor Deelnemers en Gepensioneerden 14 september 2016 WELKOM Algemene Vergadering voor Deelnemers en Gepensioneerden 14 september 2016 Agenda Opening Nieuws vanuit het bestuur Hoe staat het fonds ervoor? Pensioen: wat is er gewijzigd en wat betekent dat?

Nadere informatie

Huidige stand van zaken nftk. drs. Lonneke Thissen AAG

Huidige stand van zaken nftk. drs. Lonneke Thissen AAG Huidige stand van zaken nftk drs. Lonneke Thissen AAG juli 2014 1. Huidige stand van zaken nftk Wetsvoorstel naar de Raad van State op 4 april 2014 Gebaseerd op nominaal kader - De komende tijd wordt gekeken

Nadere informatie

Het Financieel Toetsingskader wijzigt

Het Financieel Toetsingskader wijzigt Het Financieel Toetsingskader wijzigt Wat zijn de consequenties en welke keuzes kunt u maken? Dit document is gebaseerd op het wetsvoorstel van 25 juni 2014 Copyright 2014 Sprenkels & Verschuren. Geen

Nadere informatie

Pensioen aanvullende pensioenregelingen. Wat krijg je in onze aanvullende regelingen? Extra ouderdomspensioen. Laag 1.

Pensioen aanvullende pensioenregelingen. Wat krijg je in onze aanvullende regelingen? Extra ouderdomspensioen. Laag 1. Pensioen 1-2-3 aanvullende pensioenregelingen Werk je bij een werkgever die bij ons is aangesloten, dan bouw je automatisch ouderdomspensioen bij ons op in de basispensioenregeling. Daarnaast kan je werkgever

Nadere informatie

Verkort jaarverslag 2017 Pensioenfonds Cargill

Verkort jaarverslag 2017 Pensioenfonds Cargill Verkort jaarverslag 2017 Pensioenfonds Cargill Pensioenfonds Cargill 2017 in beeld Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen van 2017 van Pensioenfonds Cargill? U leest het in dit verkort jaarverslag. Financiële

Nadere informatie

Pensioenfonds DSM Nederland

Pensioenfonds DSM Nederland Pensioenfonds DSM Nederland door Ton de Boer op verzoek van VDP 12-12-2016 Pensioenfonds DSM Nederland 1 AGENDA 1. Inleiding 2. Huidige situatie a) Financieel b) Uitkomsten deelnemersonderzoek c) Besluiten

Nadere informatie

PRINCIPE-AKKOORD PENSIOEN VOOR DE TECHNIEK

PRINCIPE-AKKOORD PENSIOEN VOOR DE TECHNIEK PRINCIPE-AKKOORD PENSIOEN VOOR DE TECHNIEK Werknemers- en werkgevers-organisaties in de Metaal en Techniek en Metalektro, samenwerkend in de Stichting Vakraad Metaal en Techniek en de Stichting Raad van

Nadere informatie

Verklaring beleggingsresultaten en verlaging pensioenen

Verklaring beleggingsresultaten en verlaging pensioenen Verklaring beleggingsresultaten en verlaging pensioenen Het bestuur van Stichting Pensioenfonds Randstad heeft medio februari 2014 moeten besluiten tot het doorvoeren van een pijnlijke maatregel. Om de

Nadere informatie

Fusie goede keuze: lagere kosten, lagere premie

Fusie goede keuze: lagere kosten, lagere premie In dit nummer Fusie goede keuze: lagere kosten, lagere premie Uw pensioenregeling in 2018 Invloed van veranderingen in uw leven op uw pensioen Geef uw mening over Pensioenfonds Notariaat Beleggingen Pensioenfonds

Nadere informatie

Extra nieuwsbrief. De positie van het pensioenfonds. Mei 2012. Waarom een extra nieuwsbrief?

Extra nieuwsbrief. De positie van het pensioenfonds. Mei 2012. Waarom een extra nieuwsbrief? Mei 2012 Extra nieuwsbrief Waarom een extra nieuwsbrief? De positie van pensioenfondsen krijgt voortdurend veel aandacht in de media. De berichten over pensioenen zijn vaak complex en de laatste tijd nogal

Nadere informatie

Eerste Kamer der Staten-Generaal

Eerste Kamer der Staten-Generaal Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2015 2016 33 972 Wijziging van de Pensioenwet, de Wet verplichte beroepspensioenregeling en de Invoerings- en aanpassingswet Pensioenwet in verband met aanpassing

Nadere informatie