Breuken met een minisom onderwijs
|
|
- Diana Timmermans
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Gouden rekenlessen Breuken met een minisom onderwijs In de groepen 6, 7 en 8 staat het werken met breuken op het programma. De meeste knelpunten die kinderen hierbij ervaren, doen zich ieder jaar opnieuw voor. Ze zijn voorspelbaar en dit is goed nieuws. Want wat voorspelbaar is, kun je misschien voorkomen. Met een goede voorbereiding en een minisom gaat dit beslist lukken. Praxisbulletin 3 november 207 Op basisschool De Dobbelaer is de koffiepauze aangebroken. Leerkracht Margje van groep 8 heeft vanochtend rekenles gegeven en ze zegt tijdens het schillen van een appeltje: Wat zijn die breuken toch lastig. De collega s knikken instemmend. Het is ieder jaar hetzelfde, zegt Margje. Een som zoals 2 : 8 is voor kinderen zó moeilijk. Dan zeg ik tegen de kinderen dat delen door een breuk gelijk is aan vermenigvuldigen met het omgekeerde, maar dat levert vaak nieuwe problemen op. Wanneer ze deze regel goed toepassen, begrijpen ze niet wat ze hebben gedaan. Ze zijn Vincent Klabbers Vincent Klabbers is als docent rekenen-wiskunde verbonden aan Hogeschool de Kempel in Helmond. Hij verzorgt landelijk workshops en trainingen over verschillende vormen van beeldbegeleiding. beeldbegeleiding.info 9
2 2 Kunnen de kinderen twee breuken met verschillende noemers gelijknamig maken? verbaasd dat er 2 uitkomt. Op den duur vergeten ze ook nog wanneer dit omkeren van de breuk is toegestaan. Ze doen het dan ook wanneer het beslist niet mag. Het gesprek duurt niet lang, want de pauze is kort. Wel doet Walter van groep 7 nog snel het voorstel om dit gesprek te vervolgen tijdens de bovenbouwvergadering. Bovenbouwoverleg Walter heeft de opleiding rekencoördinator gedaan en neemt de leiding in het gesprek over de knelpunten die kinderen kunnen ervaren bij breukenopgaven. Hij stelt voor om de voorbeeld-som 2 van Margje nader te onderzoeken. Walter zegt dat hij bij dit soort rekenwerk een rijtje met vragen in zijn hoofd heeft dat hij systematisch afwerkt (geleerd op de cursus tot rekencoördinator). Die vragen, over deelsommen met twee breuken, staan hieronder op basis van inhoud bij elkaar: Weten de kinderen wat een breuk is? Weten de kinderen wat de betekenis is van een teller en een noemer? Weten de kinderen het verschil tussen gelijknamigheid en gelijkwaardigheid? Kunnen de kinderen twee breuken met verschillende noemers gelijknamig maken? Kunnen de kinderen de kale som representeren met concreet materiaal? Weten de kinderen wat een deling is? Kunnen de kinderen een passende context bedenken in de vorm van een verhaaltje of een tekening? Kunnen de kinderen de kale som representeren in een model, zoals een lege getallenlijn, een rechthoekmodel of een groepjesmodel? Kunnen kinderen verwoorden welke oplossingsstrategie passend is bij de som? Kunnen de kinderen het antwoord schatten op basis van getalbegrip? Vragen de kinderen zich af of het gevonden antwoord aansluit bij de gemaakte schatting? Vragen de kinderen zich af wat de uitkomst betekent in een fictieve context? Minisom De collega s van Walter zijn onder de indruk. Volgens Margje is het probleem in haar groep vooral dat de kinderen niet weten wat de besproken deelsom betekent. Wat zou de werkelijkheid kunnen zijn die past bij deze som? Ze hebben er geen idee van. Elle vertelt dat ze in zo n situatie een minisom aanbiedt. Dat is een rekenopgave met gemakkelijke getallen, waarbij de kern van het rekenwerk gelijk blijft. Bij 2 : 8 kun je de som 2 : 3 aanbieden. Dus even terug naar de wereld van gehele getallen. Hoeveel keer past 3 in 2? Hoeveel keer kan ik uit een zak met twaalf knikkers een groepje pakken van drie knikkers? Vertaald naar de breukensom is de vraag hoeveel keer ik een stuk ter grootte van 8 taart kan uitdelen wanneer ik anderhalve taart heb. Of je zegt dat je anderhalve liter limonade hebt en bekers met een inhoud van een achtste liter. Hoeveel bekers kan ik vullen? Walter knikt. Mooie contexten, maar het zijn wel allebei voorbeelden van opdelen. Met twaalf knikkers en drie kinderen kun je nog een context bedenken waarbij sprake is van een 20 Breukenonderwijs met een minisom
3 context knelpunt minisom materiaal model reflectie op strategie reflectie op uitkomst Inzicht verwerven met een minisom verdeling. Nu is dit minder van belang, omdat bij de genoemde deling met breuken een context met opdelen het meest voor de hand ligt. De vragen van Walter en de tips van Elle vullen elkaar aan. Dit is te zien in het bovenstaande schema. Margje voelt zich echt geholpen. Walter benadrukt nog het belang van reflectie en aandacht voor de strategie. Juist omdat de minisom zo eenvoudig is, kun je gemakkelijk vergeten om vragen te stellen over de manier waarop je de som uit hebt gerekend. Het is leerzaam om dit wel te doen. Door de eenvoud van de minisom kun je onmiddellijk zien of de benoemde strategie correct is en effectief. Het inzicht dat je dan verwerft, kun je inzetten bij het oplossen van een som die moeilijker is. Voorbehoud Voor kinderen die onvoldoende inzicht hebben in wat een breuk is, is de uitleg over wat een deling is te moeilijk. Of liever gezegd, nog niet aan de orde. Het inzicht verwerven in wat optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen met breuken werkelijk betekent, heeft alleen zin wanneer kinderen begrip hebben van wat een breuk is. Wanneer aan deze voorwaarde nog niet is voldaan, blijft ook de minisom nog even achterwege. Leerdoel voor kinderen Een leerling in de bovenbouw van een basisschool moet 2 kunnen oplossen op verschillende niveaus. Het kind moet de som als het ware kunnen vertalen in een verhaaltje, maar ook in een model. Bij de afzonderlijke getallen en bij de bewerking als geheel moet het kind kunnen aangeven wat de kale som in de concrete werkelijkheid om ons heen kan betekenen. Pas dan kun je spreken van betekenisvol leren en van werkelijk begrip. Het leerproces is dan duurzaam en kan een leven lang mee. Ontwerpen met vuistregels Werk aan inzicht met een minisom Deze vuistregel is krachtig en breed toepasbaar. Met een minisom kun je inzicht verwerven. De kern van het rekenprobleem in de minisom is gelijk aan de kern van het rekenprobleem in de opgave waarover een kind is gestruikeld. De getallen zijn verkleind en/of het niveau van handelen is aangepast. De minisom wordt uitgewerkt in een context, maar ook in modellen en zo mogelijk in concreet materiaal. Zo ontstaat inzicht in de aard van een rekenprobleem. Dit inzicht is de basis voor het oplossen van een rekenvraag met een meer complexe verschijningsvorm. De minisom wordt uitgewerkt in een context, maar ook in modellen en zo mogelijk in concreet materiaal. Zo ontstaat inzicht in de aard van een rekenprobleem. Praxisbulletin 3 november 207 2
4 Analyseer een knelpunt met kennis van de leerlijn Dit is voorwaardelijk om de juiste vragen te stellen wanneer een knelpunt zich voordoet. Een knelpunt voor kinderen analyseren, veronderstelt dat u een vragenlijstje in uw hoofd hebt. U zet het in zoals een arts die een diagnose moet stellen. Bedenk dat een automonteur ook zo te werk gaat wanneer een auto niet wil starten. Kennis van zaken is een voorwaarde om dit te kunnen. Voor een leerkracht is dit kennis van tussendoelen en leerlijnen. Stop met het herhalen van uitleg en kom met plan B Als leerkracht hebt u goed nagedacht over de leerstof en de uitleg die u geeft. Omdat u weet of denkt te weten dat uw uitleg klopt en de kern raakt, houdt niets u tegen om dezelfde uitleg opnieuw te geven. Onderken tijdig wanneer uw uitstekende uitleg bij die ene leerling niet het gewenste effect heeft. Schakel over op plan B en benader het rekenprobleem op een andere manier. Getallenlijn 2 = 2 Competentiegevoel Het uitwerken van 2 : 8 op de manier die hier beschreven is, lijkt een heel gedoe te zijn en bovendien tijdrovend. Misschien denkt u nu dat de kinderen tijdens een rekenles zo te weinig sommen afkrijgen. En is het wel een haalbare kaart om alle kinderen de hier genoemde deling te leren oplossen? Toch is het maken van hele rijen sommen van hetzelfde type slechts af en toe zinvol. Wanneer je echt begrijpt wat een breuk is en wat een deling met twee breuken in werkelijkheid voor kan stellen, is het niet nodig om heel veel te oefenen. En wanneer deze inzichten ontbreken, gaat het oefenen zonder veel fouten te maken niet lukken. Bedenk dat de genoemde som weinig rekenwerk vraagt wanneer je een juiste context of een getallenlijn met boogjes voor je ziet. De kans dat je tot het juiste antwoord komt en gewoon kunt zien dat 2 als antwoord correct is, neemt toe. Een leerkracht die zo onderwijs geeft, creëert inzicht en heeft kinderen in de groep die zeggen: Ik kan rekenen! Eerdere vuistregels In de eerste drie edities van Praxisbulletin jaargang 34 (206) is een artikelreeks over gouden rekenlessen verschenen. Daarin zijn ook steeds vuistregels besproken voor het ontwerpen van krachtig rekenonderwijs. In die artikelen zijn de volgende negen vuistregels aan de orde gekomen: Focus op het ontwikkelen van inzicht. Maak onderscheid tussen het hoofddoel van de les en de bijvangst. Wissel docent-sturing en leerling-sturing af. Zorg met pre-teaching voor het juiste referentiekader. Benut de kracht van de groep. Benut de kracht van beperking. Gebruik de kracht van emotie. Zet onderwijs in de week. Mathematiseer. U kunt deze artikelen in hun geheel terugvinden op praxisbulletin.nl Er zijn meer manieren om deze deling te representeren op een getallenlijn. 22 Breukenonderwijs met een minisom
5 Praxisbulletin Hét praktische vakblad voor basisonderwijs en speciaal onderwijs Volg maandelijks de laatste onderwijsontwikkelingen en ontvang kant-en-klare lesideeën via het magazine en online! Praxisbulletin Home Archief Abonnement Nieuwsbrief Contact Word nu abonnee en ontvang het themanummer (over wetenschap en technologie) t.w.v. 9,95 gratis! Praktisch maandblad en website voor basis- en speciaal onderwijs 7Praxisbulletin praxisbulletin.nl maart 207 jaargang 34 Een abonnement bestaat uit: 9 nummers per jaar Een extra dik themanummer in het voorjaar Toegang tot voor extra lesmateriaal Dit alles voor maar 84,50 per schooljaar Mail voor een abonnement naar infopraxis@prbulletin.nl of bel (o.v.v. OVM)
Kind-leergesprek. met
... zorgverbreding team esprekken inderen met Dit is deel 1 uit een driedelige serie over het voeren van gesprekken met kinderen. Kind-leergesprek Laten we eerlijk zijn: in veel gesprekken die de leerkracht
Nadere informatieCursus Rekenspecialist. Amarantis tweede bijeenkomst 8 mei 2012 Monica Wijers
Cursus Rekenspecialist Amarantis tweede bijeenkomst 8 mei 2012 Monica Wijers Een rekenspelletje vooraf Canadees vermenigvuldigen De krant krant krant krant Doelen Kennismaking met huidige rekendidactiek
Nadere informatieReken uit en Leg uit 3e bijeenkomst maandag 11 februari 2013 monica wijers en vincent jonker
Reken uit en Leg uit 3e bijeenkomst maandag 11 februari 2013 monica wijers en vincent jonker deel 0 WAT DEDEN WE DE 2E KEER? samengevat Rekenbeter Lastige breuken (aan de hand van een opgave)
Nadere informatieExpertcursus Proeftuin Rekenen Eerste bijeenkomst woensdag 11 mei 2016 vincent jonker en monica wijers
Expertcursus Proeftuin Rekenen Eerste bijeenkomst woensdag 11 mei 2016 vincent jonker en monica wijers Programma 1. Opzet 2. Product van deze cursus 3. Thema 1: Leerlijnen en breuken 4. Thema 2: Methode
Nadere informatiebasiscursus rekenen tweede bijeenkomst Woensdag 14 oktober 2015 vincent jonker, monica wijers
basiscursus rekenen tweede bijeenkomst Woensdag 14 oktober 2015 vincent jonker, monica wijers Programma in vijf bijeenkomsten 1. Referentiekader rekenen domeinen, niveaus 2. Rekendidactiek, basisschool
Nadere informatieCursus Rekenspecialist. Amarantis tweede bijeenkomst 18 januari 2011
Cursus Rekenspecialist Amarantis tweede bijeenkomst 18 januari 2011 Doelen Kennismaking met huidige rekendidactiek in het basisonderwijs Niveaus van oplossen en rol van modellen Kolomsgewijs rekenen en
Nadere informatieHet Breukenboek. Leer beter rekenen met breuken Voor leerlingen vanaf het voortgezet onderwijs. Ingrid Lundahl
Het Breukenboek Leer beter rekenen met breuken Voor leerlingen vanaf het voortgezet onderwijs Ingrid Lundahl Breuken inleiding In dit hoofdstuk leer je wat breuken zijn, hoe je breuken moet vereenvoudigen
Nadere informatieCursus rekenen in de bbl tweede bijeenkomst woensdag 14 december 2011 vincent jonker
Cursus rekenen in de bbl tweede bijeenkomst woensdag 14 december 2011 vincent jonker volkskrant, 14 december 2011 een kale 4 2/5 x 2 1/2 Hoe leg je het uit? Programma in drie bijeenkomsten 1. Referentiekader
Nadere informatieReken uit en Leg uit 3e bijeenkomst 28 oktober 2014 monica wijers en vincent jonker
Reken uit en Leg uit 3e bijeenkomst 28 oktober 2014 monica wijers en vincent jonker Programma 1e deel: 5 keer 1. Getallen en bewerkingen 2. Hoofdrekenen, schattend rekenen, rekenmachine 3. Breuken en
Nadere informatieReken zeker: leerlijn breuken
Reken zeker: leerlijn breuken B = breuk H = hele HB = hele plus breuk (1 1/4) Blauwe tekst is theorie uit het leerlingenboek. De breuknotatie in Reken zeker is - anders dan in deze handout - met horizontale
Nadere informatieTOELICHTING REKENEN MET BREUKEN
TOELICHTING REKENEN MET BREUKEN 1 2 3 11628_rv_wb_breuken_bw.indd 2 13-11-12 23:2611628_rv_wb_breuken_bw.indd 3 13-11-12 23:27 4 5 6 Rekenvlinder Rekenen met breuken Toelichting Uitgeverij Zwijsen B.V.,
Nadere informatiebasiscursus rekenen tweede bijeenkomst woensdag 31 oktober 2012 vincent jonker
basiscursus rekenen tweede bijeenkomst woensdag 31 oktober 2012 vincent jonker Hoe lang is de Costa Concordia? even een wat makkelijker foto Hoe lang is de Costa? Overleg in groepjes hoe je dit probleem
Nadere informatieCursus Rekenspecialist. Amarantis - Leusden tweede bijeenkomst 1 februari 2011
Cursus Rekenspecialist Amarantis - Leusden tweede bijeenkomst 1 februari 2011 een laatste 4 2/5 x 2 1/2 Vier bijeenkomsten De kaders De rekendidactiek De praktijk Verdiepingsonderwerpen Programma Huiswerk
Nadere informatiehavo/vwo: vooral breuken en bèta, maar met ruimte voor meer en anders Vincent Jonker Freudenthal Instituut
havo/vwo: vooral breuken en bèta, maar met ruimte voor meer en anders Vincent Jonker Freudenthal Instituut 0 PROGRAMMA Programma 1. Even rekenen 2. Breuken in uw vak 3. Breuken, kunnen ze het nog? 4. Breuken
Nadere informatieVerdiepingsmodule Getallen Tweede bijeenkomst maandag 8 april 2013 monica wijers en vincent jonker
Verdiepingsmodule Getallen Tweede bijeenkomst maandag 8 april 2013 monica wijers en vincent jonker Programma Breuken PPON Leerlijn Didactiek van bewerkingen Breuken en kommagetallen in het echt Kommagetallen
Nadere informatieCursus Rekenspecialist. Amarantis tweede bijeenkomst 12 oktober 2010
Cursus Rekenspecialist Amarantis tweede bijeenkomst 12 oktober 2010 programma Huiswerk Artikel Hoofdrekenen of andere activiteit Didactiek basisonderwijs Potpourri van activiteiten Karakterisering realistische
Nadere informatieCursus Rekenspecialist. Amarantis tweede bijeenkomst 25 oktober 2011 Monica Wijers
Cursus Rekenspecialist Amarantis tweede bijeenkomst 25 oktober 2011 Monica Wijers Een rekenspelletje vooraf Canadees vermenigvuldigen Tafelweb Trek lijntjes tussen sommen die bij elkaar horen en leg uit
Nadere informatieZwakke rekenaars sterk maken
Zwakke rekenaars sterk maken Bijeenkomst 5 28 september 2011 monica wijers, ceciel borghouts Freudenthal Instituut Programma vandaag Diagnostiek Presentatie Welke onderwerpen in kaart? Voorbeelden Werken
Nadere informatieInstructie voor Docenten. Hoofdstuk 14 VERDER REKENEN MET KOMMAGETALLEN
Instructie voor Docenten Hoofdstuk 14 VERDER REKENEN MET KOMMAGETALLEN Instructie voor docenten H14: VERDER REKENEN MET KOMMAGETALLEN DOELEN VAN DIT HOOFDSTUK: Leerlingen leren via verschillende manieren
Nadere informatieCursus voor Rekenondersteuners rekenen de 3 e slag. Bijeenkomst 3 28 februari 2012 Ceciel Borghouts & Monica Wijers Freudenthal Instituut
Cursus voor Rekenondersteuners rekenen de 3 e slag Bijeenkomst 3 28 februari 2012 Ceciel Borghouts & Monica Wijers Freudenthal Instituut deel 0 EVEN DE KRANT 1. Huiswerk Programma 16 februari doen
Nadere informatie1.3 Rekenen met pijlen
14 Getallen 1.3 Rekenen met pijlen 1.3.1 Het optellen van pijlen Jeweetnuwatdegetallenlijnisendat0nochpositiefnochnegatiefis. Wezullen nu een soort rekenen met pijlen gaan invoeren. We spreken af dat bij
Nadere informatieVervolgcursus Rekenen. bijeenkomst 3 12 januari 2012 vincent jonker, monica wijers Freudenthal Instituut
Vervolgcursus Rekenen bijeenkomst 3 12 januari 2012 vincent jonker, monica wijers Freudenthal Instituut Programma 12 januari 1. Pas op de plaats 2. Huiswerk 3. Breuken Didactiek Wat wel en wat niet? Hoe
Nadere informatiebasiscursus rekenen tweede bijeenkomst Woensdag 5 november 2013 vincent jonker
basiscursus rekenen tweede bijeenkomst Woensdag 5 november 2013 vincent jonker Hoe lang is de Costa Concordia? Brief OCW aan Tweede Kamer (5-11-2013) even een wat makkelijker foto Programma in vijf
Nadere informatie2 REKENEN MET BREUKEN 3. 2.3 Optellen van breuken 6. 2.5 Aftrekken van breuken 9. 2.7 Vermenigvuldigen van breuken 11. 2.9 Delen van breuken 13
REKENEN MET BREUKEN. De breuk. Opgaven. Optellen van breuken 6. Opgaven 8. Aftrekken van breuken 9.6 Opgaven 9.7 Vermenigvuldigen van breuken.8 Opgaven.9 Delen van breuken.0 Opgaven. Een deel van een deel.
Nadere informatie8000-4000=4000 900-600=300 90-90 =0 7-8= 1 tekort! 4000 + 300+0-1 = 4299
Rekenstrategieën Voor de basisbewerkingen optellen en aftrekken, vermenigvuldigen en delen en voor het rekenen met breuken en rekenen met decimale getallen, wordt een overzicht gegeven van rekenstrategieën
Nadere informatieChecklist Rekenen Groep 3. 1. Tellen tot 20. 2. Getallen splitsen. Hoe kun je zelf het tellen controleren?
Checklist Rekenen Groep 3 1. Tellen tot 20 Als kleuters, in groep 1 en groep 2, zijn de kinderen bezig met de zogenaamde voorbereidende rekenvaardigheid. Onderdelen hiervan zijn ordenen en seriatie. Dit
Nadere informatieAandachtspunten. blok 7, les 1 blok 7, les 3 blok 7, les 6 blok 7, les 8 blok 7, les 11 blok 9, les 1
Aandachtspunten 291 Aandachtspuntenlijst 3, bij blok 7, 8 en 9 1 Getalbegrip. Het kind ziet de structuur niet tussen getallen boven en beneden 1 miljoen. uitspreken en opschrijven van grote getallen boven
Nadere informatieHoofdstuk 9: NEGATIEVE GETALLEN
1 H9. Negatieve getallen Hoofdstuk 9: NEGATIEVE GETALLEN 1. Wat moet ik leren? (handboek p. 53 57) 9.1 Getallen onder 0 Het verschil verwoorden tussen positieve en negatieve getallen. Weten dat we 0 zowel
Nadere informatieHoofdstuk 3: NEGATIEVE GETALLEN
1-6 H3. Negatieve getallen Hoofdstuk 3: NEGATIEVE GETALLEN 1. Wat moet ik leren? (handboek p. 96 123) 3.1 Positieve en negatieve getallen Het verschil verwoorden tussen positieve en negatieve getallen.
Nadere informatieREKENVAARDIGHEID BRUGKLAS
REKENVAARDIGHEID BRUGKLAS Schooljaar 008/009 Inhoud Uitleg bij het boekje Weektaak voor e week: optellen en aftrekken Weektaak voor e week: vermenigvuldigen Weektaak voor e week: delen en de staartdeling
Nadere informatieOpleiding docent rekenen MBO. 28 mei zesde bijeenkomst Groep 4 ROCmn
Opleiding docent rekenen MBO 28 mei zesde bijeenkomst Groep 4 ROCmn Inhoud 1. ERWD Ceciel Borghouts 2. PorFolio vragen nav inhoudsopgave 3. Lunch 4. Breuken 5. Onderzoek 6. Vooruitblik afsluitende bijeenkomst
Nadere informatieCursus rekendidactiek. Bijeenkomst 2 13 november 2012 monica wijers, vincent jonker Freudenthal Instituut
Cursus rekendidactiek Bijeenkomst 2 13 november 2012 monica wijers, vincent jonker Freudenthal Instituut starter http://www.youtube.com/watch?v=omyuncki7ou Rekenen uit de krant Rekenen uit je hoofd Welke
Nadere informatieOntwikkeld door: Bronja Versteeg (projectleider), Jolanda Jager en Martha de Vries. ISBN: 9076824274
Ontwikkeld door: Bronja Versteeg (projectleider), Jolanda Jager en Martha de Vries. ISBN: 9076824274-2 - Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE 3 INLEIDING 4 DOELEN 4 WERKWIJZE 4 BESCHRIJVING VAN DE LEERLIJNEN 6
Nadere informatieDeel A. Breuken vergelijken
Deel A Breuken vergelijken - - 0 Breuken en brokken (). Kleur van elke figuur deel. Doe het zo nauwkeurig mogelijk.. Kleur van elke figuur deel. Doe het telkens anders.. Kleur steeds het deel dat is aangegeven.
Nadere informatieHandleiding. Reken-wiskundemethode voor het primair onderwijs. Katern 1S en 1F
I Handleiding Reken-wiskundemethode voor het primair onderwijs Katern 1S en 1F Handleiding bij de katernen 1F en 1S 1 In 2010 hebben de referentieniveaus een wettelijk kader gekregen. Basisscholen moeten
Nadere informatieBrochure. Remediërend Rekenprogramma Breuken deel 1 en 2
Brochure Remediërend Rekenprogramma Breuken deel 1 en 2 Het remediërend rekenprogramma Breuken is geschikt voor leerlingen van - groep 6, 7 en 8 van het primair onderwijs - het speciaal basisonderwijs
Nadere informatieCursus Rekenen. Albeda tweede bijeenkomst 10 mei 2011
Cursus Rekenen Albeda tweede bijeenkomst 10 mei 2011 volkskrant, 10 mei 2011 volkskrant, 9 mei 2011 meter millimeter micrometer nanometer 10 0 10-3 10-6 10-9 deel 0 WAT GAAN WE DOEN VANDAAG? 12 cursisten
Nadere informatieGetallen 1 is een computerprogramma voor het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip).
Getallen 1 Getallen 1 is een computerprogramma voor het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip). Doelgroep Rekenen en Wiskunde Getallen 1 Getallen 1 is geschikt voor groep 7 en 8 van de basisschool
Nadere informatieKernbegrippen Kennisbasis wiskunde Onderdeel breuken
Kernbegrippen Kennisbasis wiskunde Onderdeel breuken De omschreven begrippen worden expliciet genoemd in de Kennisbasis. De begrippen zijn in alfabetische volgorde opgenomen. Breuk Een breuk is een getal
Nadere informatieVoorbeeld van een diagnostische toets bij de getrapte verwerking van de tekenregels (eerste jaar A-stroom)
Bijlage 1 Voorbeeld van een diagnostische toets bij de getrapte verwerking van de tekenregels (eerste jaar A-stroom) Deze diagnostische toets is gebaseerd op de kennis vanuit het basisonderwijs en bestaat
Nadere informatieWISo. Handleiding breukendoos. www.zwiso.be. Inhoud breukendoos. Gebruik van de breukendoos. Inzicht in breuken
Handleiding breukendoos Inhoud breukendoos De breukendoos bevat: - metalen breukenbord met vermelding van het geheel en de stambreuken van t.e.m. en ruimte voor de kommagetallen- en de procentstrook -
Nadere informatieIk tel tot 10! Volgens Bartjens Studentendag vrijdag 15 april 2016. Rekendag voor Pabo-studenten Thema: Ik tel tot 10!
Volgens Bartjens Studentendag vrijdag 15 april 2016 Ik tel tot 10! Wat: Rekendag voor Pabo-studenten Thema: Ik tel tot 10! Plaats: CPS, Amersfoort (8 min. lopen vanaf NS Amersfoort-Schothorst) Wanneer:
Nadere informatieOpleiding docent rekenen MBO. 12 maart 2015 Zesde bijeenkomst
Opleiding docent rekenen MBO 12 maart 2015 Zesde bijeenkomst Inhoud 1 onderzoek 2 breuken 3 je leukste rekenles Onderzoek tussenstand Wanneer? Wat? 2: 11 december Onderwerp en groep kiezen, onderzoeksvraag
Nadere informatieSamenvatting van Resultaat met rekenen. Bakker, Gerrits en Theil, CPS, 2012
Samenvatting van Resultaat met rekenen Bakker, Gerrits en Theil, CPS, 2012 Lesvoorbereiding en evaluatie 1. Bepaal lesdoel en onderwijsbehoefte leerling(en) (wat hebben de leerlingen nodig om op de leerlijn
Nadere informatieOpleiding docent rekenen MBO. Groep 1 1 november 2013 Vijfde bijeenkomst
Opleiding docent rekenen MBO Groep 1 1 november 2013 Vijfde bijeenkomst Onderdeel van domein getallen BREUKEN Waarom breuken? Moeilijk Kost veel onderwijscjd Nut is onduidelijk Wat wel en niet moet is
Nadere informatieCursus Rekencoördinatoren
Cursus Rekencoördinatoren ROC Albeda College 15 mrt 2012 Bijeenkomst 5 Monica Wijers, Vincent Jonker, Freudenthal Instituut Een boek DE KRANT staatsschuld programma Terugblik en huiswerk Breuken Inventarisatie
Nadere informatieRondom Rekenen VO/MBO. Op weg naar topdocenten rekenen mbo. Thema 1: De eigenheid van de mbo-student Een mbo-leerling heeft geen achterstand rekenen
Rondom Rekenen VO/MBO Op weg naar topdocenten rekenen mbo Thema 1: De eigenheid van de mbo-student Een mbo-leerling heeft geen achterstand rekenen + (inspireert me tot actie) * Dit wil ik bespreken! *
Nadere informatieThematisch werken voor beginners
... wereldoriëntatie team Thematisch werken voor beginners Zonder meteen uw lesmethodes overboord te gooien of grote investeringen te doen, kunt u thematisch werken door zaakvakken te combineren met taal
Nadere informatieDomeinbeschrijving rekenen
Domeinbeschrijving rekenen Discussiestuk ten dienste van de Expertgroep Doorlopende Leerlijnen Rekenen en Taal auteur: Jan van de Craats 11 december 2007 Inleiding Dit document bevat een beschrijving van
Nadere informatieTafels bloemlezing. Inhoud 1
Tafels bloemlezing Leer- en oefenboek 49 bladzijden. Hier zie je de hele pdf, waarin veel geschrapt is, maar waarin je een prima indruk krijgt hoe deze methode is opgebouwd. Dit is een methode die niet
Nadere informatieOuderbijeenkomst Rekenen
Ouderbijeenkomst Rekenen Breuken Breuken, procenten en kommagetallen horen bij elkaar. Vooraf Ga ik te snel, geef het aan Ga ik te langzaam, geen het aan Heeft u vragen, stel ze. op stil/tril a.u.b. Wat
Nadere informatieVan context naar som. Henk Logtenberg. Juni 2012
Van context naar som Henk Logtenberg Juni 2012 Doel van deze interactieve workshop Aan het einde van de workshop zijn de deelnemers in staat: 1. Met behulp van het rekenwerkgesprek een eerste identificatie
Nadere informatieLeerroutes Passende Perspectieven Alles telt groep 5 blok 1
Leerroutes Passende Perspectieven Alles telt groep 5 blok Legenda kleuren Getalbegrip Optellen en aftrekken Vermenigvuldigen en delen Verhoudingen Meten Meten Tijd Meten Geld Meetkunde Verbanden Legenda
Nadere informatieGroep 7, blok 1, week 1 Passende Perspectieven, leerroute 3
Groep 7, blok 1, week 1 Passende Perspectieven, leerroute 3 LES 1 LES 2 LES 3 LES 4 LES 5 (tot 1000 en boven 1000 getallen herkennen, benoemen en noteren) (tot 1000) (1/10) (1/2 en 1/5) (10 cm = 0,10 m,
Nadere informatieHet protocol ERWD. Rekenproblemen voorkomen door te werken aan betekenisverlening. Cathe No<en 6 maart 2015
Het protocol ERWD Rekenproblemen voorkomen door te werken aan betekenisverlening Cathe No
Nadere informatieRekenverbeterplan Basisschool Crescendo: algemeen
Rekenverbeterplan Basisschool Crescendo: algemeen Visie Doel Concreet te bereiken In het schooljaar 2011-2012 Uitgangspunten Concrete actiepunten Het rekenverbeterplan richt zich op: het optimaliseren
Nadere informatieEen krachtige leeromgeving (2)
REKENEN EN WISKUNDE groep team Doelgericht rekenonderwijs Auteur: Vincent Klabbers, hogeschooldocent rekenen en wiskunde op hogeschool De Kempel in Helmond Een krachtige leeromgeving (2) Driedelige serie
Nadere informatie2. Optellen en aftrekken van gelijknamige breuken
1. Wat is een breuk? Een breuk Een breuk is een verhoudingsgetal. Een breuk geeft aan hoe groot een deel is van een geheel. Stel een taart is verdeeld in stukken. Je neemt 2 stukken van de taart. Je hebt
Nadere informatiedidactische vaardigheden rekenen ROC Albeda secretarieel & administratief
didactische vaardigheden rekenen ROC Albeda secretarieel & administratief bijeenkomst 1 30 november 2011 monica wijers, ceciel borghouts Freudenthal Instituut Programma vervolgcursus Didactische vaardigheid
Nadere informatieREKENZWAK VMBO-MBO. Lonneke Boels - Christelijk Lyceum Delft Rekencoördinator, docent rekenen, technator RT-praktijk Alaka rekenen basisschool en pabo
REKENZWAK VMBO-MBO Lonneke Boels - Christelijk Lyceum Delft Rekencoördinator, docent rekenen, technator RT-praktijk Alaka rekenen basisschool en pabo Oorzaken rekenproblemen En wat kun je eraan doen? Oorzaak
Nadere informatieHet Breukenboekje. Alles over breuken
Het Breukenboekje Alles over breuken breuken breukentaal tekening getal een hele 1 een halve een kwart een achtste ½ of ½ ¼ of ¼ ⅛ of ⅛ 3 breuken breukentaal tekening getal een vijfde ⅕ of ⅕ een tiende
Nadere informatieHoe leer ik kinderen rekenen in groep 3 en 4? Weekschema PABWJ314X1 2015-2016
Hoe leer ik kinderen rekenen in groep 3 en 4? Weekschema PABWJ314X1 2015-2016 Cursusdoelen 1. De student heeft kennis van getalfuncties, inzicht in de telrij, (structuur van) getallen en getalrelaties
Nadere informatieDeel C. Breuken. vermenigvuldigen en delen
Deel C Breuken vermenigvuldigen en delen - 0 Sprongen op de getallenlijn. De sprongen op de getallenlijn zijn even groot. Schrijf passende breuken of helen bij de deelstreepjes. 0 Welk eindpunt wordt bereikt
Nadere informatieDIDACTISCH GROEPSPLAN
SBO De Boei DIDACTISCH GROEPSPLAN GROEP: Kof LEERKRACHT(EN): Anke Heijs/Margriet Wouda VAKGEBIED: Rekenen PERIODE: Jan.-juni Samenstelling van de groep: Stimulerende factoren: Belemmerde factoren: Beginsituatie:
Nadere informatieRekendidactiek van ffrekenen in beeld
Rekendidactiek van ffrekenen in beeld De doelgroep van ffrekenen is (jong)volwassenen die beter willen worden in functioneel rekenen. Deze (jong)volwassenen in onze maatschappij hebben een zeer diverse
Nadere informatieRekenen in het VO. 9 december 2013
Rekenen in het VO 9 december 2013 Eén boek, vijf delen: Visie en organisatie (h 1 t/m 4) Rekenen (h 5 t/m 9) Afstemmen (h 10 t/m 13) Begeleiding (h 14 t/m 17) Onderzoek (h 18 en h 19) Kern: Goed rekenonderwijs
Nadere informatieZwakke rekenaars sterk maken
Zwakke rekenaars sterk maken Bijeenkomst 3 9 maart 2011 monica wijers, ceciel borghouts Freudenthal Instituut In de planning Hoe geef je lessen vorm waarin je rekening houdt met zwakke rekenaars? De volgende
Nadere informatieVervolgcursus Rekenen Eerste bijeenkomst woensdag 16 januari 2013 vincent jonker
Vervolgcursus Rekenen Eerste bijeenkomst woensdag 16 januari 2013 vincent jonker krant Feminisering van het onderwijs... Wie doen er mee? mbo (ROC Nijmegen) Paula Hillenaar Irene Jansen Harry Janssen
Nadere informatiePanamaconferentie Verbanden herkennen en begrijpen. verhoudinge n. vermenigvuldigen. optellen. gestructureer d tellen.
domeinkennis rekenen/wiskunde Verbanden herkennen en begrijpen Kern ontwikkeling rekenvaardigheid vergelijken ordenen optellen vermenigvuldigen verhoudinge n manipuleren/veranderen voorstellen tellen gestructureer
Nadere informatieZwakke rekenaar in het MBO
Welkom Zwakke rekenaar in het MBO 23 januari 2014 Ceciel Borghouts info@borghoutsrekenadvies.nl Kennismaking Agenda Over welke studenten hebben we het? Een indruk. Problemen in kaart m.b.v. twee observatiemodellen
Nadere informatie1. Optellen en aftrekken
1. Optellen en aftrekken Om breuken op te tellen of af te trekken maak je de breuken gelijknamig. Gelijknamig maken wil zeggen dat je zorgt voor 'gelijke noemers': Om de breuken met 'derden' en 'vijfden'
Nadere informatieInstructies zijn niet alleen visueel, maar ook auditief, met hoogkwalitatief ingesproken geluid (geen computerstem).
Getallen 3 Doelgroep Getallen 3 is bedoeld voor leerlingen in klas 3-5 van de havo, klas 3-6 van het vwo en in mbo 3&4. Het programma is bijzonder geschikt voor groepen waarin niveauverschillen bestaan.
Nadere informatieZwakke rekenaar in het MBO
Welkom Zwakke rekenaar in het MBO 27 september 2013 Ceciel Borghouts Inleiding Agenda Uitgangspunten, visie, feiten Afstemmen: Onderwijsbehoeften van zwakke rekenaars in beeld: 2 observatiemodellen Drieslagmodel
Nadere informatieBreuken met letters WISNET-HBO. update juli 2013
Breuken met letters WISNET-HBO update juli 2013 De bedoeling van deze les is het repeteren met pen en papier van het werken met breuken. Steeds wordt bij gebruik van letters verondersteld dat de noemers
Nadere informatieOpleiding docent rekenen MBO. 28 februari zesde bijeenkomst Groep 3
Opleiding docent rekenen MBO 28 februari zesde bijeenkomst Groep 3 Inhoud 1. Verbanden en de drieslag 2. Portfolio over het huiswerk 3. Lunch 4. Breuken uit de methode 5. Lesopzet en beste lesideeën 6.
Nadere informatieOverig nieuws Hulp ouders bij rekenen deel 3.
Overig nieuws Hulp ouders bij rekenen deel 3. Het rekenonderwijs van tegenwoordig ziet er anders uit dan vroeger. Dat komt omdat er nieuwe inzichten zijn over hoe kinderen het beste leren. Vroeger lag
Nadere informatieTOELICHTING BETEKENIS GEVEN AAN BREUKEN
TOELICHTING BETEKENIS GEVEN AAN BREUKEN 1 2 3 Rekenvlinder_betekenis_geven_aan_breuken.indd 2 27-06-13 21:57 4 5 6 13226_rv_wb_betekenis_geven_aan_breuken_bw.indd 3 04-07-13 17:26 liter 1 0 Rekenvlinder
Nadere informatieRekenWijzer, uitwerkingen hoofdstuk 2 Gebroken getallen
Uitwerkingen 2. Kennismaken met breuken 2.. Deel van geheel Opdracht B 8 deel. ( deel + 8 deel). Opdracht 2 C 5 deel Opdracht C Driehoek C past in driehoek A. Aangezien driehoek A deel is van de tekening,
Nadere informatieRekenen in het MBO. 11 maart 2014
Rekenen in het MBO 11 maart 2014 Eén boek, vijf delen: Visie en organisatie (h 1 t/m 4) Rekenen (h 5 t/m 9) Afstemmen (h 10 t/m 13) Begeleiding (h 14 t/m 17) Onderzoek (h 18 en h 19) Kern: Goed rekenonderwijs
Nadere informatieHet onderzoeken van problemen met vermenigvuldigen en delen? Zo doe je dat!
Het onderzoeken van problemen met vermenigvuldigen en delen? Zo doe je dat! Mariska van der Vliet-de Keizer 10 december 2014 Doel van de bijeenkomst Een direct inzetbaar document om het vermenigvuldigen
Nadere informatieDeel B. Breuken. optellen en aftrekken
Deel B Breuken optellen en aftrekken - 0 0 Parten optellen 0 tablet chocola klok. Vul in: tablet tablet... stukjes uur uur... minuten - tablet - uur Vul passende breuken in. Schrijf de breuken op zijn
Nadere informatieDECEMBER 2017 Lisa Jansen-Scheepers HET DRIESLAGMODEL
DECEMBER 2017 Lisa Jansen-Scheepers HET DRIESLAGMODEL Hoe het drieslagmodel kan worden ingezet ter ondersteuning van het getalbegrip in de realistische rekenles. Het belangrijkste doel van school is niet
Nadere informatieOnderzoek naar en praktijk van de Vertaalcirkel als middel tot professionalisering van pabodocenten en rekenspecialisten
Onderzoek naar en praktijk van de Vertaalcirkel als middel tot professionalisering van pabodocenten en rekenspecialisten Rekenspecialisten: Aletta Wattimena, Annelies de Boer, Jos Salet, Lieke van Meer,
Nadere informatie3.2 Basiskennis. 3.2.1 De getallenlijn. 3.2.2 Symbolen, tekens en getallen. 92 Algebra. Inhoofdstuk1zijnaandeordegeweest: Het=teken. =staat.
92 Algebra 3.2 Basiskennis Inhoofdstuk1zijnaandeordegeweest: 3.2.1 De getallenlijn... -5-4 -3-2 -1 0 1 2 3 4 5... 3.2.2 Symbolen, tekens en getallen Het=teken 5+2+3=10 = geeft aan dat wat links van = staat,
Nadere informatieRekenen in het MBO
Rekenen in het MBO 1 2 Wat komt aan de orde? Actuele ontwikkelingen Rekenen in het MBO waarom eigenlijk? Rekenen in het MBO belangrijke aandachtspunten Rekenen in het MBO actuele ontwikkelingen waarom
Nadere informatieinhoud Dyscalculie Rekenproblemen Presentatie_gebruikersdag_najaar2013 1 Onderhoudsproblemen
inhoud Rekenblokken voor de zwakke rekenaar Over wie hebben we het? Welke problemen zijn er zoal? Wat is er aan te doen? Rekenproblemen Dyscalculie Onderhoudsproblemen Beschikbaarheidsproblemen Ernstige
Nadere informatieDe waarde van een plaats in een getal.
Komma getallen. Toen je net op school leerde rekenen, wist je niet beter dan dat getallen heel waren. Dus een taart was een taart, een appel een appel en een peer een peer. Langzaam maar zeker werd dit
Nadere informatieVeel voorkomende rekenproblemen; preventie en interventie. Arlette Buter
Veel voorkomende rekenproblemen; preventie en interventie Arlette Buter 1 Inhoud Schoolbrede preventieve maatregelen Rekenproblemen bij: n Verlenen van betekenis aan getallen en bewerkingen n Hardnekkig
Nadere informatieGetallen 1 is een programma voor het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip).
Getallen 1 Getallen 1 is een programma voor het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip). Doelgroep Rekenen en Wiskunde Getallen 1 Getallen 1 is geschikt voor groep 7 en 8 van de basisschool
Nadere informatieBasiscursus Rekenen. ROC Nijmegen
Basiscursus Rekenen ROC Nijmegen Monica Wijers, Vincent Jonker Freudenthal Instituut Krant Eenvijfde van alle gewervelde diersoorten wordt met uitsterven bedreigd, en dit aantal neemt snel toe. Nog 20
Nadere informatieRekenen: vroeger en nu! Karin Lukassen Suzanne Sjoers
Rekenen: vroeger en nu! Karin Lukassen Suzanne Sjoers Rekenen: vroeger en nu! Colofon Titel Rekenen: vroeger en nu! Auteurs Karin Lukassen, Suzanne Sjoers Vormgeving APS, Marije Koopmans Foto s Shutterstock
Nadere informatieReken uit en Leg uit Eerste bijeenkomst maandag 14 mei 2012 monica wijers en vincent jonker
Reken uit en Leg uit Eerste bijeenkomst maandag 14 mei 2012 monica wijers en vincent jonker hoeveel totaal? pleziervaartuigen deel 0 WIE ZIJN WIJ Wie doen er mee? Marjolein Bos Marja Bosch George Cooke
Nadere informatieEen onderzoek naar fouten die leerlingen maken bij het uitvoeren van een leertaak.
Programma overzicht Wat is een foutenanalyse? Doel foutenanalyse Voorwaarden Statistische & didactische analyse Diagnostisch gesprek Rekenen-wiskunde Taal Een onderzoek naar fouten die leerlingen maken
Nadere informatieBeeldbegeleiding als opleidingsdidactiek. Vincent Klabbers Hogeschool de Kempel
Beeldbegeleiding als opleidingsdidactiek Vincent Klabbers Hogeschool de Kempel Context Keuzetraject rekenen-wiskunde voor vierdejaars studenten Opleidingsonderwijs K3-fase Accenten 1. Keuzetraject rekenen-wiskunde
Nadere informatieRekenfolder o.b.s. Henri Dunant groep 7
Extra informatie blok 1 Rekenfolder o.b.s. Henri Dunant groep 7 Bij getallen en bewerkingen verkennen de kinderen in dit blok o.a. de getallen tot 100.000 met behulp van de getallenlijn. Verder komen er
Nadere informatieVeel voorkomende rekenproblemen: preventie en interventie. 4 februari 2015. Arlette Buter
Veel voorkomende rekenproblemen: preventie en interventie 4 februari 2015 Arlette Buter 1 Inhoud Schoolbrede preventieve maatregelen Preventie en interventie bij: Verlenen van betekenis aan getallen en
Nadere informatieCluster rekenen/wiskunde & didactiek. Verantwoording module Breuken, procenten, kommagetallen en verhoudingen Pagina 1
Verantwoording module Breuken, procenten, kommagetallen en verhoudingen 2014-2015 Pagina 1 Inhoudsopgave: Inleiding: blz. 3 Module omschrijving: blz. 4 Toetsmatrijs: blz. 5 Cesuur: blz. 6 College 1: blz.
Nadere informatieStart u met zwiso in verschillende leerjaren tegelijkertijd?
Start u met zwiso in verschillende leerjaren tegelijkertijd? Start u met zwiso in verschillende leerjaren tegelijkertijd? Geef dan eventueel aan het begin van het schooljaar enkele lessen uit het voorafgaande
Nadere informatieTussendoelen domein GETALLEN, subdomein Getalbegrip
Tussendoelen domein GETALLEN, subdomein Getalbegrip HELE GETALLEN kan de telrij opzeggen tot ten minste 20. kan vanuit elk getal tot 20 verder tellen en vanuit elk getal onder 10 terugtellen. herkent en
Nadere informatie