Woonzorgwijzer. Doelgroepen in beeld. Kees Leidelmeijer

Transcriptie

1

2 Woonzorgwijzer Doelgroepen in beeld Kees Leidelmeijer

3 PRESTATIEAFSPRAKEN Jaarlijkse afspraken tussen gemeenten, corporaties en huurdersorganisaties over o.a.: nieuwbouw van sociale huurwoningen betaalbaarheid van de woningen kwaliteit en duurzaamheid van de woningen huisvesting van specifieke doelgroepen

4 SPECIFIEKE DOELGROEPEN Nadruk op het meervoud: Niet alleen de doelgroep (van het volkshuisvestingsbeleid) Maar specifieke groepen die: zijn aangewezen op de sociale huur en die specifieke eisen stellen aan: woning woonomgeving voorzieningen (w.o. welzijn) zorg en ondersteuning

5 GEEN BUSINESS AS USUAL Er verandert veel: Vergrijzing Extramuralisering Welvaartsontwikkeling (babyboomgeneratie) Ambulantisering (psychiatrie) Participatiebeleid Decentralisaties sociaal domein

6 BEKENDE GROEPEN, NIEUWE VRAGEN Ouderen: Door vergrijzing meer ouderen, ook in sociale huur? Door extramuralisering meer zelfstandig wonende ouderen met flinke beperkingen, maar: Wat is de problematiek waar ze mee te maken hebben? Waar wonen ze, waar willen ze wonen? Wat is er nodig om zelfstandig te blijven wonen?

7 NIEUWE GROEPEN, NIEUWE VRAGEN Mensen met psychiatrische problematiek: Door ambulantisering meer zelfstandig wonende mensen uit instellingen en uit beschermd/begeleid wonen, maar: Wat is de problematiek waar ze mee te maken hebben? Waar wonen ze, waar willen ze wonen? Wat is er nodig om zelfstandig te gaan/blijven wonen?

8 WOONZORGWIJZER 1 Twee sporen: 1. Groepen en randvoorwaarden: Welke groepen kun je onderscheiden en wat hebben ze nodig om extramuraal te kunnen (gaan/blijven) wonen? 2. Omvang en lokalisering Hoeveel mensen met vergelijkbare eisen en wensen zijn er in een specifiek gebied? 1 We houden ons aanbevolen voor een betere naam!

9 WOONZORGWIJZER Onderscheid in veel groepen - mensen met: Chronische aandoeningen en ziekten met mobiliteitsbeperkingen: Hart- en vaatziekten, gewrichtsaandoeningen, COPD enz. Dementie Psychiatrische problematiek angst en stemmingsstoornissen beschermd/begeleid wonen doelgroep (verwarde personen) Laaggeletterdheid (incl. probl. sociale redzaamheid) Visuele beperking Auditieve beperking Verstandelijke handicap

10 WAT VOEGT DE WOONZORGWIJZER TOE? INHOUD namelijk, inzicht in: Waar de verschillende groepen wonen: gebied (sub-buurtniveau) typen woningen Hoe ze zijn samengesteld, o.a. leeftijden samenstelling huishoudens etniciteit sociaal economische positie (SES) Wat hun noden zijn: redzaamheidsprofiel

11 Voorbeeld: kans op verwarde personen Buurten aantal aandeel 1 Korvel 230 1,9% 2 Het Zand 200 1,8% 3 Centrum 180 2,8% 4 Groenewoud 110 1,5% 5 Broekhoven 100 1,4% 6 De Reit 90 1,5% 7 De Hasselt 90 1,5% 8 Stokhasselt-Noord 90 1,3% 9 Wandelbos-Noord 80 1,3% 10 Trouwlaan 80 1,8%

12 Voorbeeld: Wat weten we van de groep? (factsheet) Groot aandeel mannen, alleenstaand Jongere leeftijdsgroepen (vooral begeleid wonen-deel) Wel vaker met enige opleiding, maar bijna altijd zonder werk Laagste inkomens Grootste deel in de sociale huur (ook deel particuliere huur) Hoge woonquotes, ondanks laagste huurniveaus Concentratie in buurten met mindere leefbaarheid

13 Voorbeeld: redzaamheidsprofielen

14 En wat kun je er dan mee? 1 Weten waar je moet zijn (welke groepen, kun je waar verwachten?) 2 Dilemma s en opgaven in beeld (lokale oplossingen gevraagd) Vaak geen werk en meestal weinig geld: Sterk aangewezen op de sociale huur Slecht met geld omgaan schulden en huurachterstanden waarschijnlijk Behoefte aan structuur in dagbesteding Voorzieningen in de wijk (vrijwilligers), leerwerkplaatsen Maar men zal daar zelf niet achteraan (activering) Hebben episodes waarin het mis gaat en overlast e.d. ontstaat Signalering gewenst: snel op- en afschalen van de ondersteuning Wonen vaker in gebieden met mindere leefbaarheid Veel prikkels, grotere kans op afglijden Sociaal netwerk?

15 Maakt ook zichtbaar dat succesvol beleid geen zaak is van één partij, maar van velen: Verhuurders (huisvesting, toewijzing), Buren en buurtbewoners (signalering), Gemeente (begeleiding, participatie versterken, voorliggende voorzieningen), GGZ flexibiliteit in op- en afschalen, enz. Prestatieafspraken voor zelfstandige huisvesting van doelgroepen gaan over meer dan wonen alleen.

16 WAT VOEGT DE WOONZORGWIJZER TOE? Uniforme methode en definities voor geheel Nederland: Goede vergelijkbaarheid Benchmark-functie Aantallen op laag schaalniveau = houvast Aanvulling op bestaande instrumenten, zoals: Monitor Sociaal domein Zorg op de Kaart Monitor Langdurige Zorg Lokale instrumenten Basis voor gesprek over lokale oplossingen

17

18 Woonzorgwijzer Workshop WoON Congres 2016 Netty van Triest, senior-projectleider 1

19 Van tehuis naar thuis Toename van verwarde mensen, sluitende verzorgingshuizen, toenemende vergrijzing. Wat is in een gebied nodig om deze mensen te ondersteunen? Beleid gemeenten en partners: Van wonen en ruimtelijke ordening tot budgetbeheer en voorliggende wijkvoorzieningen. 2

20 Wat er moet gebeuren: drie opgaven a) Vraag en aanbod in beeld b) Integrale benadering wonen, zorg en welzijn c) Het bevorderen van samen- en zelfredzaamheid

21 Woonzorgwijzer - Instrument: vraagzijde en randvoorwaarden in gebied op kaart - Aanleiding instrument - Waarom nuttig voor een gemeente en lokale partners? - Toelichting op instrument 4

22 Opbouw workshop Opening en introductie Presentatie RIGO, Kees Leidelmeijer Interview gemeente Tilburg Han Te Brummelstroete Discussie over gebruikswaarde 5

23 Kies! Wij hebben goed inzicht in wat in onze gemeente nodig is om zorg-doelgroepen thuis te laten wonen 6

24 Aanleiding: twee verkenningen Zicht op de woningvoorraad voor zorgdoelgroepen door Platform31 Een Woonzorg(welzijn)wijzer door Rigo Zoekend naar wat er nodig is Onzekerheid over uitkomsten prognoses Alleen ontsluiten data en info onvoldoende, behoefte bij gemeenten aan: scenariotool, lokale beleidsopgave in kaart vraag en aanbod wonen & zorg nu en in toekomst, uniformiteit in methoden, een keurmerk 7

25 Projectaanpak Ontwerp instrument 1. Indeling en vaststelling zelfredzaamheids beperkingen Externe begeleidingscommissie VWS, VNG, Actiz/Aedes twee test gemeenten: Amsterdam en Tilburg 2. Omschrijving randvoorwaarden Door: data-onderzoek en interviews deskundigen Kritische meelezers: experts Leyden Academy on vitality and aging, RUG, SCP, Raad voor Volksgezondheid en samenleving, RIVM, Nivel. 8