1 GEBALANSEERDE CHEMIESE VERGELYKINGS

Transcriptie

1 Eenheid INHOUDSOPGAWE Bladsy A KWANTITATIEWE CHEMIE 11 Eenheid 1 GEBALANSEERDE CHEMIESE VERGELYKINGS Chemiese formules en poli-atomiese ione 11 Oefening Gebalanseerde chemiese reaksievergelykings 19 Oefening Interpretasie van reaksie-vergelykings Wet van konstante samestelling Wet van behoud van massa Wet van volumeverhouding in gasreaksies 24 Eksperiment 1 25 Eksperiment 2 25 Oefening 3 27 Opsomming van Eenheid 1 29 Breinkaarte van Eenheid 1 30 Eenheid 2 KWANTITATIEWE ASPEKTE Mol-konsep Mol Molêre massa 33 Oefening Verwantskap tussen mol, massa en molêre massa 36 Oefening Molêre gasvolume Avogadro se wet Molêre volume in gebalanseerde reaksievergelykings 40 Oefening Konsentrasie van oplossings Oplossings Berekeninge Standaardoplossing 45 Praktiese demonstrasie Verdunning 46 Oefening Stoïglometriese berekeninge Berekeninge gebaseer op gebalanseerde vergelykings Beperkte reaktanse Massa neerslag gevorm tydens neerslagreaksie Persentasie opbrengs 60 Eksperiment Toepassings 65 Oefening 8 66 Opsomming van Eenheid 2 79 Breinkaarte van Eenheid 2 82 B CHEMIESE BINDINGS 83 Eenheid 1 INTRAMOLEKULÊRE BINDINGS 83

2 1.1 Chemiese bindings Bindingsmodelle Kovalente binding Ioniese binding Metaalbinding Elektronegatiwiteit 85 Aktiwiteit Reuse-kovalente strukture Reuse-ioniese strukture 92 Oefening 9 92 Opsomming van Eenheid 1 96 Breinkaarte van Eenheid 1 98 Eenheid 2 INTERMOLEKULÊRE KRAGTE Soorte intermolekulêre kragte Ioon-dipoolkragte Dipool-dipoolkragte Geïnduseerde dipoolkragte (dispersie- of Londonkragte Waterstofbindings Verskil tussen intermolekulêre kragte en intramolekulêre bindings 105 Oefening Kook- en smeltpunte 108 Eksperiment Oefening Opsomming van Eenheid Breinkaarte van Eenheid C ENERGIEVERANDERING EN TEMPO VAN REAKSIES 115 Eenheid 1 ENERGIEVERANDERING IN REAKSIES Ekso- en endotermiese reaksies Breking en vorming van bindings Aktiveringsenergie Geaktiveerde kompleks Energieprofiel vir reaksies Katalisators 119 Eksperiment Oefening Opsomming van Eenheid Breinkaarte van Eenheid Eenheid 2 TEMPO VAN REAKSIES Wat is reaksietempo? Wat is nodig om reaksies te laat plaasvind? Faktore wat reaksietempo beïnvloed Aard van reaktanse Konsentrasie 140 Eksperiment Toestand van verdeeldheid (reaksieoppervlakte) 144 Eksperiment Temperatuur 147 Eksperiment 8 147

3 2.3.5 Katalisator 149 Eksperiment Oefening Maxwell-Boltzmann-verspreiding Temperatuurverandering Konsentrasie Katalisator 161 Oefening Eksperimentele bepaling van reaksietempo Kleurverandering Volume en massaveranderinge Temperatuurveranderinge Verandering in ph Troebelheid 168 Eksperiment Eksperiment Eksperiment Eksperiment Oefening Opsomming van Eenheid Breinkaarte van Eenheid D CHEMIESE EWEWIG 189 Eenheid 1 EWEWIG Verskillende sisteme Dinamiese ewewig Fisiese veranderinge Chemiese reaksies Ewewigstoestande Katalisator Ewewigskonstante 195 Oefening Berekeninge van ewewigskonsentrasies 202 Oefening Opsomming van Eenheid Breinkaarte van Eenheid Eenheid 2 TOEPASSING VAN EWEWIGSBEGINSEL Dinamiese chemiese ewewigsisteem Le Chatelier se beginsel Dinamiese chemiese ewewig in oplossings 223 Eksperiment Eksperiment Oefening Ewewig- en reaksietempografieke Ewewig in n geisoleerde sisteem Reaktanse verander Produkte verander Temperatuur verander Druk verander Katalisator 245 Oefening

4 2.5 Industriële chemiese prosesse Haberproses Kontakproses Ostwaldproses 258 Oefening Opsomming van Eenheid Breinkaarte van Eenheid E SURE EN BASISSE Eienskappe Sure Basisse 277 Aktiwiteit Suur-basisteorieë Arrhenius Brønsted-Lowry Mono- en poliprotiese sure 280 Oefening Amfoliete Sterk en swak sure en basisse Sure Basisse Gekonsentreerde en verdunde sure en basisse Ewewigskonstantes K a -waardes K b -waardes Verwantskap tussen K a - en K b -waardes Onderskeid tussen sterk en swak sure ph Geleidingsvermoë Reaksietempo 288 Oefening Water Outoïonisasie Ioonproduk, K w ph-skaal Indikators 295 Oefening Reaksies van sure Suur-metaalreaksies Suur-metaaloksiedreaksies Suur-metaalhidroksiedreaksies Suur-metaalkarbonaatreaksies Neutralisasie-reaksies 302 Eksperiment Eksperiment Eksperiment Eksperiment Hidrolise 312 Oefening

5 13 Titrasie Wat is n titrasie? Hoe word titrasie uitgevoer? Berekeninge 322 Eksperiment Eksperiment Oefening Opsomming van Eenheid 334 Breinkaarte van Eenheid 336 F ELEKTROCHEMIE 337 Eenheid 1 REDOKSREAKSIES Oksidasie en reduksie Halfreaksies 338 Eksperiment Eksperiment Oefening Opsomming van Eenheid Breinkaarte van Eenheid Eenheid 2 ELEKTROCHEMIESE SELLE Soorte elektrochemiese selle Galvaniese of voltaïese selle Soutbrug Selnotasie 361 Oefening Elektrolitiese selle Elektrolise van n gesmelte ioniese stof Elektrolise van n ioniese oplossing 370 Eksperiment Oefening Toepassings van elektrolise 380 Oefening Standaard elektrode potensiale Standaardtoestande Standaardwaterstofelektrode 399 Eksperiment Voorspelling van selpotensiaal 403 Oefening Verhouding van stroom en potensiaalverskil tot tempo en ewewig Stroom en reaksietempo Potensiaalverskil en ewewig 412 Oefening Opsomming van Eenheid Breinkaarte van Eenheid G ORGANIESE CHEMIE 423 Eenheid 1 ORGANIESE VERBINDINGS Uniekheid van koolstof Organiese molekulêre strukture 424 Eksperiment Isomere 433

6 Oefening IUPAC-benaming en -formules Alkane 441 Oefening Alkene 446 Oefening Alkielhaliede (haloalkane) 452 Oefening Alkohole 456 Oefening Karboksielsure Esters 460 Aktiwiteit Oefening Opsomming van Eenheid Breinkaarte van Eenheid Eenheid 2 STRUKTUURVERWANTSKAPPE EN FISIESE EIENSKAPPE Kookpunte Smeltpunte Viskositeit Oplosbaarheid 480 Oefening Opsomming van Eenheid Breinkaarte van Eenheid Eenheid 3 ORGANIESE CHEMIESE REAKSIES Verbranding Bereiding van esters 495 Eksperiment Oefening Substitusie-reasies Alkane na haloalkane Haloalkane (alkielhaliede) na alkohole Addisie-reaksies Hidrohalogenering Halogenering Hidrasie Hidrogenasie Toepassing van addisie-reaksies Eliminasie Dehidrohalogenering Dehidrering Kraking 513 Oefening Opsomming van Eenheid Breinkaarte van Eenheid Oefening Inligtingsbladsye 548 Bronnelys 551