Aanvraaggegevens. Ingediende aanvraag/melding. Aanvraagnummer Uw referentiecode Ingediend op

Transcriptie

1 Gegevens bevoegd gezag Referentienummer Datum ontvangst Formulierversie Aanvraaggegevens Ingediende aanvraag/melding Aanvraagnummer Aanvraagnaam tijdelijke 150kV-verbinding DW380kV bij Etten Uw referentiecode Ingediend op Soort procedure Onbekend Projectomschrijving Opmerking - Aanvraag omgevingsvergunning voor het in bedrijf hebben van de tijdelijke 150 kv-verbinding nabij Etten van 7 juli tot en met 15 december Gefaseerd Blokkerende onderdelen weglaten Persoonsgegevens openbaar maken Kosten openbaar maken Nee Nee Nee Nee Bijlagen die later komen - Bijlagen n.v.t. of al bekend - Bevoegd gezag Naam: Gemeente Oude IJsselstreek Bezoekadres: Staringstraat BN Gendringen Postadres: Postbus AA Gendringen Telefoonnummer: Faxnummer: adres: Website: info@oude-ijsselstreek.nl Datum aanvraag: 23 januari 2017 Aanvraagnummer: Pagina 1 van 2

2 Overzicht bijgevoegde modulebladen Aanvraaggegevens Aanvragergegevens Locatie van de werkzaamheden Werkzaamheden en onderdelen Handelen in strijd met regels ruimtelijke ordening Handelen in strijd met regels ruimtelijke ordening Bijlagen Kosten Datum aanvraag: 23 januari 2017 Aanvraagnummer: Pagina 2 van 2

3 Formulierversie Aanvrager bedrijf 1 Bedrijf KvK-nummer Vestigingsnummer Statutaire naam Handelsnaam TenneT TSO B.V. TenneT TSO B.V. 2 Contactpersoon Geslacht Man Vrouw Voorletters Voorvoegsels - Achternaam Functie Adviseur 3 Vestigingsadres bedrijf Postcode 6812AR Huisnummer 310 Huisletter - Huisnummertoevoeging - Straatnaam Woonplaats Utrechtseweg Arnhem 4 Correspondentieadres Postbus 718 Postcode Plaats 6800 AS Arnhem 5 Contactgegevens Telefoonnummer Faxnummer adres Datum aanvraag: 23 januari 2017 Aanvraagnummer: Pagina 1 van 1

4 Formulierversie Locatie 1 Kadastraal perceelnummer Burgerlijke gemeente Kadastrale gemeente Kadastrale sectie Oude IJsselstreek M Gendringen Kadastraal perceelnummer 2632 Bouwplannaam - Bouwnummer - Gelden de werkzaamheden in deze aanvraag/melding voor meerdere adressen of percelen? Specificatie locatie Ja Nee zie kaart bijlage 2 voor alle betreffende percelen 2 Eigendomssituatie Eigendomssituatie van het perceel Uw belang bij deze aanvraag U bent eigenaar van het perceel U bent erfpachter van het perceel U bent huurder van het perceel Anders In bedrijf houden tijdelijke hoogspanningsverbinding t.b.v. stroomvoorziening Achterhoek. Met eigenaren zijn gebruiksovereenkomsten afgesloten. Datum aanvraag: 23 januari 2017 Aanvraagnummer: Pagina 1 van 1

5 Formulierversie Handelen in strijd met regels ruimtelijke ordening 1 Handelen in strijd met regels ruimtelijke ordening Met welke regels voor ruimtelijke ordening zijn de voorgenomen werkzaamheden in strijd? Beschrijf hoe en in welke mate de voorgenomen werkzaamheden in strijd zijn met de regels voor ruimtelijke ordening. Beschrijf het huidige gebruik van de gronden of het bouwwerk. Beschrijf het beoogde gebruik van de gronden of het bouwwerk. Beschrijf de gevolgen van het beoogde gebruik voor de ruimtelijke ordening. Is het beoogde gebruik tijdelijk van aard? Bestemmingsplan Beheersverordening Exploitatieplan Regels op grond van de provinciale verordening Regels op grond van een AMvB Regels van het voorbereidingsbesluit zie toelichting bijgevoegde brief zie toelichting bijgevoegde brief zie toelichting bijgevoegde brief zie toelichting bijgevoegde brief Ja Nee Hoeveel hele jaren duurt het gebruik? Hoeveel maanden duurt het gebruik? Hebt u een rapport nodig waarin de archeologische waarde van het terrein dat zal worden verstoord in voldoende mate is vastgelegd? Wordt er afgeweken van het exploitatieplan? 0 6 Ja Nee Ja Nee Datum aanvraag: 23 januari 2017 Aanvraagnummer: Bevoegd gezag: Gemeente Oude IJsselstreek Pagina 1 van 1

6 Formulierversie Bijlagen Formele bijlagen Naam bijlage Bestandsnaam Type Datum ingediend Bijlage2_overzichtskaart- _mast30-36_pdf Bijlage1_rap_magneetveld_mast30_36_pdf Bijlage1_rap_m- agneetveld_mast- 30_36-.pdf Gegevens Handelen in strijd met regels ruimtelijke ordening Gegevens Handelen in strijd met regels ruimtelijke ordening Bijlage3_Notitie_pdf Bijlage3_Notitie.pdf Gegevens Handelen in strijd met regels ruimtelijke ordening Bijlage2_overzichtskaart_mast pdf Brief_aanvraag_mast _O-IJ_get_pdf Brief_aanvraag_mast _O-IJ_get.pdf Gegevens Handelen in strijd met regels ruimtelijke ordening Status document In behandeling In behandeling In behandeling In behandeling Datum aanvraag: 23 januari 2017 Aanvraagnummer: Pagina 1 van 1

7 Postbus 718, 6800 AS Arnhem, Nederland het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Oude IJsselstreek T.a.v. De heer Postbus AA GENDRINGEN DATUM 23 januari 2017 ONZE REFERENTIE BEHANDELD DOOR TELEFOON DIRECT AANTAL BIJLAGEN 3 BETREFT Aanleg 380/150 kv-verbinding Doetinchem-Wesel; aanvraag omgevingsvergunning voor het in bedrijf hebben van de tijdelijke 150 kv-verbinding nabij Etten van 7 juli tot en met uiterlijk 15 december 2017 Geacht College, Om de uitvoering van het project Doetinchem-Wesel 380 mogelijk te maken, verleende u ons met uw besluit van 23 april 2015 (kenmerk W ) onder meer vergunningen voor de aanleg van een tijdelijke 150 kv-verbinding nabij Etten. Deze tijdelijke 150 kv-verbinding werd in gebruik gesteld op 7 juli Aan onze aanvraag voor de vergunningen voor deze tijdelijke 150kV-verbinding lag een uitvoeringsplanning voor de realisatie van het DW380-project ten grondslag, die erin voorzag dat de tijdelijke 150 kv-verbinding voor 7 juli 2017 weer buiten gebruik zou worden gesteld. Als gevolg van onvoorziene omstandigheden moest deze uitvoeringsplanning worden gewijzigd; thans wordt ervan uitgegaan dat de tijdelijke 150 kv-verbinding mogelijk tot en met uiterlijk 15 december 2017 in gebruik moet blijven. Tegen deze achtergrond verzoeken wij u, in verband met het bepaalde in de artikelen 8.4 en 8.5 van het Inpassingsplan DW380 Doetinchem-Voorst, met deze aanvraag om een omgevingsvergunning voor het tot en met uiterlijk 15 december 2017 in werking hebben van de tijdelijke 150 kv-verbinding bij Etten. Wij lichten de aanvraag als volgt toe. Ter beperking van het aantal kilometers bovengrondse hoogspanningsverbindingen worden nieuwe en bestaande hoogspanningsverbindingen gecombineerd waar dat mogelijk is. Naast andere maatregelen wordt in dat verband als onderdeel van het DW380-project, de 150 kv-verbinding Doetinchem-Ulft-Dale van Langerak tot nabij de Klein Saleminkdijk (tussen Silvolde en Sinderen) in de masten van de nieuwe 380 kvverbinding Doetinchem-Wesel opgehangen, zodat dit deel van deze 150 kv-verbinding kan worden afgebroken. Eén en ander komt het landschap tussen Sinderen en Doetinchem ten goede en maakt een einde aan de dichte benadering van woningen met een hoogspanningsverbinding, in uw gemeente onder meer in het buitengebied en bij Etten, Ulft en Silvolde. TenneT TSO B.V. Bezoekadres Utrechtseweg 310, Arnhem Postadres Postbus 718, 6800 AS Arnhem Factuuradres Postbus 428, 6800 AK Arnhem Handelsregister Arnhem Telefoon Fax Internet

8 TenneT TSO B.V. DATUM 23 januari 2017 ONZE REFERENTIE PAGINA 2 van 5 In dit verband zijn drie punten bepalend bij de aanleg van de nieuwe 380/150 kv-verbinding. De 150 kv-verbinding Doetinchem-Ulft-Dale-Winterswijk - ten eerste - is essentieel voor de elektriciteitsvoorziening van de Achterhoek en kan niet gemist worden. In de tweede plaats moest deze verbinding onder meer bij Etten ten dele worden weggebroken omdat de nieuwe 380/150 kv-verbinding in het tracé van de bestaande verbinding wordt gebouwd. Met de tijdelijke 150 kv-verbinding bij Etten wordt de elektriciteitsvoorziening van de Achterhoek in stand gehouden. Het is - ten derde - niet mogelijk de elektriciteitsvoorziening van de Achterhoek via de 150 kv-verbinding Doetinchem-Zutphen-Lochem-Borculo-Winterwijk-Dale te verzorgen en de 150 kv-verbinding Doetinchem- Ulft-Dale uit bedrijf te nemen. Dit ogenschijnlijke alternatief biedt - naar de Netcode - onvoldoende storingsreserve om - anders dan zeer tijdelijk, na bijvoorbeeld een calamiteit - de elektriciteitsvoorziening van de Achterhoek te verzorgen. Het gebruik van de tijdelijke 150 kv-verbinding bij Etten moet dan ook worden voortgezet tot de nieuwe 150 kv-verbinding c.a. tussen Doetinchem en Dale - die tot mast 45 met de nieuwe 380 kv-verbinding wordt gecombineerd - is afgebouwd, beproefd en in gebruik gesteld. De mogelijk latere uitbedrijfname van de tijdelijke verbinding is ingeleid door twee onvoorziene omstandigheden bij de uitvoering van het DW380-project, waarvan de samenhangende gevolgen niet in de bouwplanning kunnen worden opgevangen. Enerzijds zijn de zogenoemde omloopbretellen later dan voorzien beschikbaar voor montage aan de nieuwe 380/150 kv hoekmasten. Met omloopbretellen worden de draden (geleiders) van de hoogspanningsverbinding aan de hoekmasten gemonteerd en daarlangs geleid. Het ontwerp en de fabricage daarvan zijn verlaat nadat wij besloten daarbij veiligheidshalve rekening te houden met recent elders opgedane ervaringen. De latere montage van de omloopbretellen heeft tot gevolg, dat de geleidermontage en de daarop volgende werkzaamheden vertraging oplopen. Anderzijds is het gereedkomen van de vakken van de nieuwe verbinding tussen de Zeddamseweg (N335) en de A18 verlaat. Met het oog op de gebleken bouwkundige staat van een gemeentelijk monument in de nabijheid van één van de hier te bouwen masten, is besloten hier de mastfundatie niet te onderheien, maar 'te schroeven'. Deze werkwijze vroeg meer tijd waardoor de mast later gereed zal komen. Het later gereedkomen van deze mast vertraagt de geleidermontage en de daaropvolgende werkzaamheden eveneens. Beide vertragingen in de geleidermontage werken feitelijk door in de afbouw van de nieuwe 150 kvverbinding en in het aansluitend daarop beproeven en in gebruik nemen daarvan. Ze leiden bovendien tot het inzicht dat het om eventueel verder onvoorzien op te vangen zeer wenselijk is dat de maximale gebruiksduur van de tijdelijke verbindingen niet te krap is. Wij hebben onderzocht of de vertragingen en eventueel verder onvoorzien met maatregelen in de sfeer van de bouw-organisatie en de -planning op te vangen zijn, dat wil zeggen met de inzet van meer manschappen en meer materieel. Dat blijkt niet in voldoende mate het geval. Om de nieuwe verbindingen zo spoedig mogelijk gereed te hebben wordt de uitvoering nu al met maximale inzet gedaan. Meer manschappen en materieel voor het volgens vaste volgordes uit te voeren werk leiden tot optimale werkprocessen noch uitvoeringsplanningen die realistisch zodanig 'sluiten' dat de tijdelijke 150 kv-verbinding alsnog voor 7 juli 2017

9 TenneT TSO B.V. DATUM 23 januari 2017 ONZE REFERENTIE PAGINA 3 van 5 buiten gebruik te stellen is. Het is tegen deze achtergrond dat wij op grond van artikel 8.5 van het Inpassingsplan DW380 Doetinchem- Voorst een omgevingsvergunning aanvragen voor het in gebruik hebben van de tijdelijke 150 kv-verbinding bij Etten in de periode van 7 juli tot en met uiterlijk 15 december Het gebruik van de tijdelijke verbinding zal zoveel als in het werk mogelijk blijkt, eerder dan 15 december worden beëindigd. Volledigheidshalve zij tenslotte het volgende vermeld. Voor de tijdelijke 150 kv-verbinding bij het Waalse Water, die deels in uw gemeente en deels in de gemeente Montferland ligt, doen wij separaat vergelijkbare aanvragen bij uw college en bij Burgemeester en Wethouders van Montferland. Gebruik van de tijdelijke 150 kv-verbinding in de periode 7 juli tot en met 15 december 2017 is omgevingsvergunningplichtig in verband met het bepaalde in het Inpassingsplan; de andere vergunningen en dergelijke die u 23 april 2015 (kenmerk W ) verleende staan niet aan de langere aanwezigheid van de tijdelijke verbinding in de weg. Hetzelfde geldt voor de vergunningen e.d. die de andere bevoegde gezagen voor de tijdelijke 150kV-verbinding verleenden. De privaatrechtelijke kaders met de eigenaren en gebruikers van de betrokken gronden laten het verlengde gebruik van de tijdelijke verbinding eveneens toe. Wij zijn inmiddels met de eigenaren en gebruikers in gesprek over de veranderde uitvoeringsplanning en de gevolgen daarvan. Op grond van artikel 8.5 van het Inpassingsplan DW380 Doetinchem-Voorst, kan de gevraagde vergunning worden verleend, mits wordt voldaan aan het voorzorgsbeleid. Het voorzorgsbeleid is in artikel 1.36 van het Inpassingsplan gedefinieerd als het advies van de toenmalige Staatssecretaris van VROM d.d. 3 oktober 2005, kenmerk SAS/ en aanvullende brief van de toenmalige Minister van VROM d.d. 4 november 2008 (kenmerk DGM/ ) met betrekking tot gezondheidsaspecten van elektromagnetische velden. Dit beleid behelst kort samengevat een advies aan onder meer gemeenten en netbeheerders om zoveel als redelijkerwijs mogelijk is te vermijden dat er nieuwe situaties ontstaan waarbij kinderen langdurig verblijven in het gebied rond bovengrondse hoogspanningsverbindingen waarbinnen het jaargemiddelde magneetveld hoger is dan 0,4 microtesla (de magneetveldzone). Het gaat hierbij om woningen, scholen, crèches en kinderopvangplaatsen met bijbehorende erven en buitenspeelplaatsen (aangeduid als gevoelige bestemmingen). De berekeningsmethode voor het bepalen van de ligging van de magneetveldzone is vastgelegd in de Handreiking van het RIVM. In bijlage 1 treft u de naar de actuele Handreiking berekende magneetveldzone voor de tijdelijke 150 kv-verbinding aan. Om zoveel als redelijkerwijs mogelijk is, te vermijden dat er gevoelige bestemmingen nabij de tijdelijke 150 kv-verbinding ontstaan, zullen wij de zogenoemde klokgetallen van de tijdelijke 150 kv-verbinding aanpassen.

10 TenneT TSO B.V. DATUM 23 januari 2017 ONZE REFERENTIE PAGINA 4 van 5 Dat wil zeggen, dat schakelingen binnen de verbinding zullen worden veranderd, zodat de stromen zich zo over de geleiders van de hoogspanningsverbinding verdelen, dat de breedte van de magneetveldzone wordt geminimaliseerd. Zoals uit bijlage 1 blijkt, is sprake van één gevoelige bestemming: het perceel Etten, Ulftsestraat 27 valt gedeeltelijk in de magneetveldzone. Wij hebben overwogen of er naast het aanpassen van de klokgetallen in redelijkheid andere maatregelen te treffen zijn waardoor de overlap van de magneetveldzone met het perceel verder kan worden verkleind. In theorie zijn die mogelijke maatregelen het verleggen van het tracé, het verhogen van de masten of het ter plekke als kabel (op of onder maaiveld) uitvoeren van de tijdelijke verbinding. Ten aanzien van alle drie de mogelijkheden geldt - zie bijlage 3 - dat daarvoor aanmerkelijke veranderingen tegen hoge kosten in de tijdelijke verbinding moeten worden aangebracht en dat de feitelijke uitvoerbaarheid van de noodzakelijke werkzaamheden ontbreekt, respectievelijk zeer bezwaarlijk is tegen de achtergrond van de borging van de elektriciteitsvoorziening van de Achterhoek. Nu het om een tijdelijke verbinding gaat, waarvan verlengde gebruik zo nodig tot ten hoogste 15 december zal worden voortgezet en de magneetveldzone al zonder toepassing van één van de mogelijkheden een beperkt deel van het perceel beslaat, gaan wij er vanuit dat er in redelijkheid geen andere mogelijkheden zijn de overlap van de magneetveldzone met het perceel verder te verkleinen of te voorkomen. Ten aanzien van uw besluit op deze aanvraag tenslotte, is net als bij de eerdere vergunningenprocedures voor het DW380-project, ingevolge artikel 20c Elektriciteitswet, juncto artikel 2 lid 1 onder a, de rijkscoördinatieregeling van de Wet op de ruimtelijke ordening (Wro) van toepassing. Hierbij is de Minister van Economische Zaken (EZ) aangewezen voor de coördinatie. In overleg met de Minister melden wij u in dit verband het volgende. Op grond van de Wro zendt u als bevoegd gezag een afschrift van deze aanvraag aan de Minister van EZ. TenneT zal er voor zorgen dat de minister van EZ een exemplaar van de aanvraag ontvangt, zodat u de Minister geen afschrift behoeft te sturen. In reactie op de ontvangst van het afschrift van de aanvraag zal de Minister u per brief melden wanneer van u verwacht wordt het ontwerp-besluit gereed te hebben. U wordt gevraagd het ontwerp-besluit, en later het besluit, niet aan TenneT te sturen, maar aan de Minister van EZ. De aangevraagde omgevingsvergunning valt onder de rijkscoördinatieregeling voor energieprojecten (artikel 3.35 Wro). Daarom wordt op grond van art lid 4 van de Wro de uitgebreide voorbereidingsprocedure gevolgd, naar paragraaf 3.3 van de Wabo. U bent hierover geïnformeerd door de projectleider bij EZ c.q. het Bureau Energieprojecten. U kunt bij hem of haar nadere informatie over de voorbereidingsprocedure verkrijgen.

11 TenneT TSO B.V. DATUM 23 januari 2017 ONZE REFERENTIE PAGINA 5 van 5 Wij lichten de aanvraag desgewenst graag nader toe. Hoogachtend, TenneT TSO B.V. Bijlagen: 1. Movares "Berekening specifieke magneetveldzone Tijdelijke verbinding Doetinchem - Dale/Ulft Mast 29-37" kenmerk ME-WDH Versie 2.0, datum 16 januari Overzichtskaart Tijdelijke verbinding DTC-DAL 150 mast 30-36, versie RTO195-L02 & L03 RevE, datum 18 januari Notitie "Tijdelijke 150 kv-verbinding Etten, Overzichtsnotitie Uitvoeringsalternatieven Ulftsestraat", kenmerk , datum 18 januari 2017.

12

13 Bijlage 1: Onderzoek Magneetveldzone Doetinchem-Wesel 380 kv

14 Berekening specifieke magneetveldzone Tijdelijke verbinding Doetinchem - Dale/Ulft Mast ,4 μt zone met aangepaste klokgetallen 16 januari ME-WDH Versie 2.0

15 Autorisatieblad Berekening specifieke magneetveldzone Tijdelijke verbinding Doetinchem - Dale/Ulft Mast Naam Akkoord Datum Opgesteld door Gecontroleerd door Vrijgegeven door Versie historie Versie Naam Datum Korte toelichting Opstellen eerste versie Verwerking interne review Vrijgegeven versie concept Verwerken review TenneT Vrijgegeven versie definitief ME-WDH / Proj.nr. RM / vrijgegeven / Versie 2.0 / Movares Energy 1/18

16 Inhoudsopgave 1 Inleiding Achtergrond Doelstelling 3 2 Achtergrond en uitgangspunten Achtergronden zoneberekening bij bovengrondse hoogspanningslijnen Elektromagnetische velden en gezondheid Beleidsadvies met betrekking tot hoogspanningslijnen Zoneberekening Achtergronden zoneberekening bij hoogspanningskabels en hoogspanningsstations 5 3 Gegevens hoogspanningslijn Locatiegegevens Beschrijving plangebied Aanleiding berekening Algemene gegevens hoogspanningslijn Lijnnaam Mastnummer en mastlocatie Mastgeometrie Mastafstand Hoogspannings-verbinding Aantal circuits Mastweerstand en aardverspreidings-weerstand Circuitgegevens Circuitaanduiding Spanning Ontwerpbelasting Hoogspannings-verbinding Geleidergegevens Rekenstroom Positie en fase Doorhang en veldlengte Kabelgegevens 11 4 Rekenmodel 13 5 Resultaten Datum zoneberekening Gebruikte versie van de RIVM handreiking Resultaten 14 6 Literatuur 17 Colofon 18 Bijlage I: Mastbeelden 2 Bijlage II: Kabelspecificaties 10 ME-WDH / Proj.nr. RM / vrijgegeven / Versie 2.0 / Movares Energy 2/18

17 1 Inleiding Achtergrond 1.2 Doelstelling Voor de bouw van de nieuw te realiseren bovengrondse 380 kv hoogspanningsverbinding tussen Doetinchem en Wesel is een tijdelijke verbinding gerealiseerd in de bovengrondse 150 kv lijnverbinding Doetinchem Ulft/Dale. De nieuwe 380 kv verbinding kruist de 150 kv verbinding Doetinchem Ulft/Dale tussen mast 30 en mast 36. De tijdelijk gebouwde verbinding, deels bestaande uit een kabelverbinding en deels uit een lijnverbinding, leidt de bestaande 150kV verbinding om, zodat de bouw van de 380 kv lijn mogelijk wordt gemaakt. Omdat deze tijdelijke lijn mogelijk langer dan een jaar in bedrijf wordt gehouden, heeft TenneT aan Movares gevraagd om de specifieke magneetveldzone van de tijdelijke lijn verder inzichtelijk te maken. Het gaat hier in totaal om een reeks rapporten voor de volgende situaties: 1. Zone conform handreiking, huidige klokgetallen 2. Zone met gemeten stromen, huidige klokgetallen 3. Zone conform handreiking, aangepaste klokgetallen 4. Zone met prognose van stroomwaarde, met aangepaste klokgetallen Van situatie 1 is reeds een rapport beschikbaar, zie [Rapport Liandon]. Dit rapport is opgesteld door Liandon, in opdracht van TenneT. Het hier besproken rapport, is het rapport van situatie 3. Het RIVM schrijft voor de magneetveldzones te onderzoeken en zoveel mogelijk te beperken bij gevoelige locaties. De doelstelling van dit rapport is ook het vastleggen van de specifieke magneetveldzone van de tijdelijke 150 kv verbinding in de bestaande bovengrondse 150 kv hoogspanningslijn Doetinchem Ulft/Dale. Dit wordt gedaan middels de handreiking voor het berekenen van de specifieke magneetveldzones [RIVM handreiking]. De breedte van de specifieke magneetveldzone wordt voor ieder lijndeel (het stuk hoogspanningslijn tussen twee masten) berekend op 1 meter hoogte bij het laagste punt van de geleiders. De breedte van de magneetveldzone is het punt gemeten uit het hart van de hoogspanningslijn waarop de waarde van 0,4 µt voor de magnetische veldsterkte wordt bereikt. De berekende breedte van de specifieke magneetveldzone wordt hierbij afgerond op de dichts bijgelegen veelvoud van 5 meter. 1 Tekst gedeeltelijk overgenomen uit [Rapport Liandon] ME-WDH / Proj.nr. RM / vrijgegeven / Versie 2.0 / Movares Energy 3/18

18 2 Achtergrond en uitgangspunten 2.1 Achtergronden zoneberekening bij bovengrondse hoogspanningslijnen Elektromagnetische velden en gezondheid Magneetvelden kunnen het functioneren van het menselijk lichaam beïnvloeden. Boven een bepaalde waarde van de veldsterkte kunnen acute effecten optreden, zoals het zien van lichtflitsen en onwillekeurige spiersamentrekkingen. In de buurt van de elektriciteitsvoorziening gaat het om in de tijd wisselende velden met een frequentie van 50 hertz (Hz). Voor de sterkte van het magneetveld heeft de Europese Unie bij 50 Hz een referentieniveau voor leden van de bevolking van 100 microtesla aanbevolen. Beneden het referentieniveau veroorzaakt het magneetveld geen acute effecten. Bij bovengrondse hoogspanningslijnen in Nederland is de sterkte van het magneetveld op voor leden van de bevolking toegankelijke plaatsen overal lager dan 100 microtesla. Het is minder duidelijk wat de effecten van langdurige blootstelling aan lagere sterkte van het magneetveld zijn. Onderzoek in de buurt van bovengrondse hoogspanningslijnen wijst er op dat kinderen die dicht bij een dergelijke hoogspanningslijn wonen, waar het magneetveld sterker is dan verder verwijderd van de hoogspanningslijn, mogelijk extra risico op leukemie lopen. Het (mogelijk) verhoogde risico op kinderleukemie tekent zich af bij langdurige blootstelling aan magneetvelden sterker dan ergens tussen 0,2 en 0,5 microtesla Beleidsadvies met betrekking tot hoogspanningslijne n Zoneberekening Op grond van deze gegevens en uitgaande van het voorzorgsbeginsel heeft het toenmalige ministerie van VROM in 2005 een beleidsadvies met betrekking tot hoogspanningslijnen aan gemeenten, netbeheerders en provincies uitgebracht. In dat advies wordt aangeraden om zoveel als redelijkerwijs mogelijk is te vermijden dat er nieuwe situaties ontstaan waarbij kinderen langdurig verblijven in het gebied rond bovengrondse hoogspanningslijnen waarbinnen het jaargemiddelde magneetveld hoger is dan 0,4 microtesla (de magneetveldzone). Het beleidsadvies is in 2008 verduidelijkt. De manier waarop deze magneetveldzone kan worden berekend, is vastgelegd in de Handreiking van het RIVM. Om een berekeningsmethode voor de in het beleidsadvies aangegeven magneetveldzone op te kunnen stellen, zijn enkele vereenvoudigingen van het hoogspanningsnet aangenomen. Vereenvoudigingen zijn onvermijdelijk omdat de volledige karakteristieken van de stroom niet altijd en overal in het hoogspanningsnet bekend zijn. Een eerste vereenvoudiging is dat er voor elk circuit met één stroom wordt gerekend. Deze rekenstroom is een schatting voor de maximale, jaargemiddelde stroom die nu of in de toekomst kan optreden. Een tweede vereenvoudiging is dat de stroom door de bliksemdraden (en andere geleiders in de buurt van de hoogspanningslijn zoals buisleidingen, vangrails en silo s) niet in de berekening wordt meegenomen. Een derde vereenvoudiging is dat de specifieke magneetveldzone, waar mogelijk, wordt voorgesteld door rechte lijnen evenwijdig aan de hoogspanningslijn. Een gevolg van deze aannames is dat een berekening volgens deze Handreiking niet de werkelijke sterkte van het magneetveld op een bepaalde locatie op een bepaald tijdstip (zoals die met een momentane meting bepaald zou kunnen worden) weergeeft. Een berekening volgens de Handreiking legt een toekomstgerichte specifieke magneetveldzone vast die past binnen het beleidsadvies met betrekking tot hoogspanningslijnen. 2 Tekst overgenomen uit de [RIVM handreiking]. ME-WDH / Proj.nr. RM / vrijgegeven / Versie 2.0 / Movares Energy 4/18

19 2.2 Achtergronden zoneberekening bij hoogspanningskabels en hoogspanningsstations 3 In 2005 heeft het toenmalige ministerie van VROM (nu het ministerie van Infrastructuur en Milieu) - op basis van het voorzorgsbeginsel - een advies voor het hoogspanningslijnenbeleid aan gemeenten, netbeheerders en provincies uitgebracht. In dat advies worden gemeenten en netbeheerders geadviseerd zoveel als redelijkerwijs mogelijk is te voorkomen dat er in de buurt van bovengrondse hoogspanningslijnen nieuwe situaties ontstaan waar kinderen langdurig worden blootgesteld aan magnetische veldsterkten die jaargemiddeld boven 0,4 microtesla liggen. De handreiking van het RIVM legt de manier vast om deze zone waar het magnetische veld gemiddeld over een jaar boven de 0,4 microtesla ligt, verder aangeduid als specifieke magneetveldzone, zo eenduidig en transparant mogelijk te berekenen. Het hoogspanningslijnenbeleid, en daarmee ook de handreiking, is uitsluitend van toepassing op bovengrondse hoogspanningslijnen. Bij de voorbereiding van de Randstad 380 kv verbinding is door het toenmalige ministerie van Economische Zaken en het toenmalige ministerie van VROM besloten om bij de ondergrondse delen en hoogspanningstations behorende tot de Randstad 380 kv verbinding aan te sluiten bij het hoogspanningslijnenbeleid zoals dat geformuleerd is voor bovengrondse hoogspanningslijnen. Netbeheerder TenneT en enkele adviesbureaus die berekeningen volgens de handreiking van het RIVM kunnen uitvoeren, hebben met het oog op uniformering van de berekeningswijze aanvullende afspraken gemaakt over de te hanteren rekenmethodiek. Om tot deze afspraken te komen is er overleg gevoerd op 3 juni, 12 juli en 18 november Het RIVM was daarbij als secretaris betrokken en heeft de gemaakte afspraken vastgelegd. 3 Tekst overgenomen uit [RIVM notitie] ME-WDH / Proj.nr. RM / vrijgegeven / Versie 2.0 / Movares Energy 5/18

20 3 Gegevens hoogspanningslijn 3.1 Locatiegegevens Beschrijving plangebied 4 In deze paragraaf zijn de gegevens die betrekking hebben op de locatie van de hoogspanningslijn weergegeven. De tijdelijke verbinding in de 150 kv lijn Doetinchem Ulft/Dale is hoofdzakelijk opgebouwd uit een tijdelijke bovengrondse lijn, maar bestaat ook gedeeltelijk uit een kabelverbinding. Deze kabelverbinding wordt gelegd tussen portaal 4 (P4) en portaal 5 (P5). Het overige deel van de verbinding tussen mast 30 en mast 36 bestaat uit een tijdelijke lijn. Tussen mast 30 en mast 31van de bestaande 150 kv lijn is een aftakking gerealiseerd, middels plaatsing van juk P4, waar de bestaande lijn op is afgespannen. Vervolgens is er op maaiveld een kabelverbinding gerealiseerd tussen juk P4 en juk P5. Bij juk P5 gaat de tijdelijke verbinding over in een bovengrondse lijn en volgt het tracé weergegeven in figuur 1. Na mast T9 gaat de tijdelijke lijn weer over in de bestaande lijn vanaf mast 36. Figuur 1 Tracé tijdelijke lijn Doetinchem Ulft/Dale (150 kv) Op een tijdelijke mast kan één circuit worden gespannen. Om beide circuits van de bestaande bovengrondse 150 kv lijn te kunnen omleiden, staan er steeds twee tijdelijke masten naast elkaar Aanleiding berekening 3.2 Algemene gegevens hoogspanningslijn Lijnnaam De aanleiding van de berekening is het bepalen van de specifieke magneetveldzone van deze tijdelijke lijn. Aangezien de lijn naar alle waarschijnlijkheid langer dan een jaar in bedrijf zal zijn is een magneetveldzoneberekening gewenst. Tevens zal dit rapport dienen als ondersteuning bij de vergunningsaanvraag. In deze paragraaf zijn de algemene gegevens van de hoogspanningslijn, waarvoor de berekening wordt uitgevoerd, weergegeven. De berekening van de magneetveldzone wordt uitgevoerd voor de onderstaande hoogspanningslijn. 4 Tekst overgenomen uit [Rapport Liandon] ME-WDH / Proj.nr. RM / vrijgegeven / Versie 2.0 / Movares Energy 6/18

21 Lijnnaam: Doetinchem Ulft/Dale 150 kv Mastnummer en mastlocatie De berekening van de magneetveldzone wordt uitgevoerd voor de lijndelen die worden begrensd door de volgende masten. De tijdelijke verbinding bestaat uit dubbele masten met elk 1 circuit, en tussen portaal 4 en 5 een kabelverbinding. De mastlocaties zijn weergegeven in Rijksdriehoekcoördinaten, zie Tabel 1. Tabel 1: Mastnummer en mastlocatie in Rijksdriehoekcoördinaten. Mastnummer Circuit DTC-Dale (L) Circuit DTC-Ulft (R) X [m] Y[m] X [m] Y[m] 29 (Gecombineerd) , , , ,7 30 (Gecombineerd) , , , ,4 P , , , ,9 P , , , ,1 T , , , ,0 T , , , ,7 T , , , ,8 T , , , ,9 T , , , ,3 T , , , ,8 T , , , ,0 T , , , ,9 T , , , ,6 36 (Gecombineerd) , , , ,7 37 (Gecombineerd) , , , , Mastgeometrie De mastgeometrie voor de betreffende masten is zoals in de onderstaande Tabel 2 is weergegeven. De tekeningen van de mastbeelden zijn weergegeven in bijlage I bij dit rapport. Tabel 2: Mastgeometrie. Mastnummer Mastbeeld 29 S+0 30 S+0 P4 J2 P5 J2 T1 A6 T2 S7 T3 A7 T4 S6 T5 S7 T6 A7 T7 S6 T8 S6 T9 A7 ME-WDH / Proj.nr. RM / vrijgegeven / Versie 2.0 / Movares Energy 7/18

22 36 HA+0 37 HAK Mastafstand Hoogspanningsverbinding De afstand tussen de masten is weergegeven in tabel 4 in paragraaf Hierin is de veldlengte de afstand tussen de twee masten. De hoogspanningslijn is samengesteld uit de hieronder genoemde verbindingen. Bij een combinatielijn zijn er meerdere verbindingen in de hoogspanningslijn aanwezig. Tijdelijke verbindingen: DTC DALE (L) en DTC ULFT (R), als onderdeel van Doetinchem-Dale/Ulft150, als onderdeel van Doetinchem-Wesel Aantal circuits De hoogspanningslijn betreft het onderstaande aantal circuits: Aantal Circuits: Mastweerstand en aardverspreidingsweerstand Bij de berekening conform de handreiking wordt uitgegaan van een oneindige mastweerstand en een oneindige aardverspreidingsweerstand. 3.3 Circuitgegevens Circuitaanduiding In deze paragraaf zijn de gegevens van de circuits, waarvoor de berekening wordt uitgevoerd, weergegeven. De betreffende circuits van de hoogspanningslijn hebben de volgende naam en kleurcodering: Circuit: DTC DALE (L) Zwart. Circuit: DTC ULFT (R) Wit Spanning De spanning van de hoogspanningslijn is zoals hieronder aangegeven. Spanning: 150 [kv] Ontwerpbelasting De ontwerpbelasting van de hoogspanningslijn is zoals hieronder aangegeven. Ontwerpbelasting: 248 [MVA] per circuit Hoogspanningsverbinding Voor de circuits van de hoogspanningsverbinding is hieronder aangegeven tot welke verbinding de afzonderlijke circuits behoren. Voor een combinatielijn zullen de verschillende circuits tot andere hoogspanningsverbindingen horen. Circuit: DTC DALE (L), hoogspanningsverbinding: Doetinchem-Dale/Ulft150 en Doetinchem-Wesel380. Circuit: DTC ULFT (R), hoogspanningsverbinding: Doetinchem-Dale/Ulft150 en Doetinchem-Wesel Geleidergegevens In deze paragraaf zijn de gegevens van de geleiders, waarvoor de berekening wordt uitgevoerd, weergegeven Rekenstroom ME-WDH / Proj.nr. RM / vrijgegeven / Versie 2.0 / Movares Energy 8/18

23 De rekenstroom van de hoogspanningslijn is een schatting van de in de toekomst maximaal te verwachten jaargemiddelde stroomsterkte. Deze schatting wordt gebaseerd op de ontwerpbelasting. De, bij de ontwerpbelasting behorende, ontwerpstroom wordt bepaald met de formule: Met: S ontw = ontwerpvermogen in [VA] (zie paragraaf 3.3.3); U ontw = ontwerpspanning in [V] (zie paragraaf 3.3.2); I ontw = ontwerpstroom in [A]. Ontwerpstroom: 955 [A] per circuit. Om jaargemiddelde stroom door een circuit te schatten en om rekening te houden met toekomstige groei in de belasting van het hoogspanningsnet, wordt voor de circuits van deze hoogspanningslijn met een spanning van 150 kv uitgegaan van een rekenstroom van 50% van de ontwerpstroom. Rekenstroom: 478 [A]. In onze berekeningen wordt uitgegaan van één stroomrichting voor beide circuits, omdat uit de bedrijfsvoeringgegevens van TenneT blijkt dat de stromen vrijwel altijd dezelfde richting hebben. Dit is conform de handreiking van de RIVM (hoofdstuk stroomrichting) [RIVM handreiking] Positie en fase In de onderstaande Tabel 3 zijn de positie en de fasehoeken van iedere geleider in de mast weergegeven. In deze situatie wordt gewerkt met aangepaste klokgetallen en een standaard rekenstroom. Tabel 3: Positie en fase van de circuits. Mastnr. Circuit Fasepositie Klokgetal Rekenstroom Boven 12 Dtc Dale (L) Midden 8 30 Onder 4 Boven 12 Dtc Ulft (R) Midden 4 Onder 8 Buiten 4 Dtc Dale (L) Midden 8 P4 Binnen 12 Binnen 12 Dtc Ulft (R) Midden 4 Buiten 8 Buiten 12 P5 Dtc Dale (L) Midden 4 Binnen 8 Dtc Ulft (R) Buiten 8 ME-WDH / Proj.nr. RM / vrijgegeven / Versie 2.0 / Movares Energy 9/18

24 T1 T2 T3 T4 T5 T6 T7 T8 Dtc Dale (L) Dtc Ulft (R) Dtc Dale (L) Dtc Ulft (R) Dtc Dale (L) Dtc Ulft (R) Dtc Dale (L) Dtc Ulft (R) Dtc Dale (L) Dtc Ulft (R) Dtc Dale (L) Dtc Ulft (R) Dtc Dale (L) Dtc Ulft (R) Dtc Dale (L) Dtc Ulft (R) Midden 4 Binnen 12 Boven 8 Midden 4 Onder 12 Boven 12 Midden 4 Onder 8 Boven 8 Midden 4 Onder 12 Boven 12 Midden 4 Onder 8 Boven 8 Midden 4 Onder 12 Boven 12 Midden 4 Onder 8 Boven 8 Midden 4 Onder 12 Boven 12 Midden 4 Onder 8 Boven 8 Midden 4 Onder 12 Boven 12 Midden 4 Onder 8 Boven 8 Midden 4 Onder 12 Boven 12 Midden 4 Onder 8 Boven 8 Midden 4 Onder 12 Boven 12 Midden 4 Onder 8 Boven 8 Midden 4 Onder 12 Boven 12 Midden 4 ME-WDH / Proj.nr. RM / vrijgegeven / Versie 2.0 / Movares Energy 10/18

25 T9 36 Dtc Dale (L) Dtc Ulft (R) Dtc Dale (L) Dtc Ulft (R) Onder 8 Boven 8 Midden 4 Onder 12 Boven 12 Midden 4 Onder 8 Boven 8 Midden 4 Onder 12 Boven 12 Midden 4 Onder Doorhang en veldlengte De doorhang van de geleiders per veld is zoals is weergegeven in de onderstaande Tabel 4. De doorhang is bepaald bij een geleidertemperatuur van 15 C. De veldlengte is de afstand tussen twee opvolgende masten. Tabel 4: Doorhang en veldlengte. Veld Veldlengte [m] Doorhang [m] Van mast Naar mast DTC DALE (L) DTC ULST (R) Bij 15 C ,10 314,10 8,93 30 P4 129,23 129,50 9,55 P4 P5 236,17 241,24 n.v.t. P5 T1 139,00 138,51 0,3 T1 T2 147,00 147,06 0,65 T2 T3 111,10 109,80 1,4 T3 T4 122,62 121,42 3,7 T4 T5 149,99 149,90 0,55 T5 T6 176,64 174,36 3,1 T6 T7 199,52 197,35 5,0 T7 T8 201,96 201,96 3,45 T8 T9 223,81 221,97 3,15 T ,87 169,29 1, ,38 265,38 4, Kabelgegevens Kabeltype: EYAK rvlwd 87 / 150kV 1*1200Alrm (zie Bijlage II) Rekenstroombelasting: Nominale frequentie: 50 Hz Legconfiguratie: Driehoek Fase-Fase afstand: Strak tegen elkaar aan Dekking boven kabel: Kabel ligt op maaiveld Aantal circuits: 2 Faseconfiguratie: conform figuur 2. Kabelloop: conform figuur 3. ME-WDH / Proj.nr. RM / vrijgegeven / Versie 2.0 / Movares Energy 11/18

26 Figuur kv kabels tussen P4 en P5, ligging op maaiveld Figuur 3 Kabelloop conform GIS systeem, 150 kv kabelverbinding tussen P4 en P5 ME-WDH / Proj.nr. RM / vrijgegeven / Versie 2.0 / Movares Energy 12/18

27 4 Rekenmodel De berekening van de specifieke magneetveldzone is uitgevoerd met het simulatieprogramma SimspoG. Dit simulatieprogramma SimspoG is door Movares ontwikkeld, en is door het RIVM aangemerkt als bureau waarvan bekend is dat het ervaring heeft met zoneberekeningen volgens de handreiking. Voor het uitrekenen van de specifieke magneetveldzones is er gebruik gemaakt van een 2D-model. Conform de RIVM (hoofdstuk 3.1 Rekenmodellen) kan er voor parellelle lijnen een 2D-model worden gebruikt. Het magneetveld contour is worst-case bepaald daar waar de doorhang het grootst is. ME-WDH / Proj.nr. RM / vrijgegeven / Versie 2.0 / Movares Energy 13/18

28 5 Resultaten 5.1 Datum zoneberekening 5.2 Gebruikte versie van de RIVM handreiking De berekening van de magneetveld zone is uitgevoerd op De berekening van de magneetveldzone is uitgevoerd aan de hand van de [RIVM handreiking] versie Resultaten De resultaten van de berekening van de specifieke magneetveldzone zijn weergegeven in de onderstaande Tabel 5. Tabel 5: Breedte van de specifieke magneetveldzone. Hoogspanningslijn: Doetinchem naar Ulft/Dale Veld Afstand specifieke magneetveldzone tot het hart van de twee circuits in [m] Mastnummers Dtc - Dale (L) Dtc - Ulft (R ) 30-P P4-P5 5 5 P5-T T1-T T2-T T3-T T4-T T5-T T6-T T7-T T8-T T De resultaten van de berekening van de specifieke magneetveldzone zijn grafisch weergegeven in de onderstaande figuur. Het betreft een bovenaanzicht waarbij de specifieke magneetveldzone in het lichtblauw wordt weergegeven. In het groen is de lijn Doetinchem-Ulft (R) weergegeven en in het oranje is de lijn Doetinchem-Dale (L) weergegeven. Verder zijn in de beige kleur de gevoelige bestemmingen te zien. In het geval van deze situatie valt slechts een klein gedeelte van deze gevoelige bestemmingen binnen de specifieke magneetveldzone. Dit gedeelte is te zien in figuur 5. Het betreft hier een klein gedeelte van een perceel zonder dat de bewoonbare gedeelten hieronder vallen. ME-WDH / Proj.nr. RM / vrijgegeven / Versie 2.0 / Movares Energy 14/18

29 Figuur 4: Bovenaanzicht specifieke magneetveldzone. ME-WDH / Proj.nr. RM / vrijgegeven / Versie 2.0 / Movares Energy 15/18

30 Figuur 5 Tussen mast T5 en T6 ligt een gevoelige bestemming binnen de 0,4 microtesla zone. ME-WDH / Proj.nr. RM / vrijgegeven / Versie 2.0 / Movares Energy 16/18

31 6 Literatuur [Rapport Liandon] [RIVM handreiking] [RIVM notitie] Rapportage specifieke magneetveldzone tijdelijke lijn Doetinchem Ulft, Bert van Veen, Liandon, d.d. 26 juli 2016, documentnummer: RTO400LWVV Handreiking voor het berekenen van de specifieke magneetveldzone bij bovengrondse hoogspanningslijnen, G Kelfkens, MJM Pruppers, RIVM, versie 4.1, d.d. 26 oktober Notitie 'Afspraken over de rekenmethodiek voor de magneetveldzone bij ondergrondse kabels en hoogspanningsstations behorende tot de Randstad 380 kv verbinding', RIVM, 3 november Op te vragen bij het RIVM via hoogspanningslijnen@rivm.nl. ME-WDH / Proj.nr. RM / vrijgegeven / Versie 2.0 / Movares Energy 17/18

32 Colofon Opdrachtgever TenneT TSO B.V. Uitgave Movares Nederland B.V. Movares Energy Daalseplein GW Utrecht Telefoon Ondertekenaar Projectnummer RM Kenmerk ME-WDH , Movares Nederland B.V. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Movares Nederland B.V. ME-WDH / Proj.nr. RM / vrijgegeven / Versie 2.0 / Movares Energy 18/18

33 Bijlage I: Mastbeelden In deze bijlage zijn de verschillende mastbeelden weergegeven zoals deze zijn ontvangen van de netbeheerder. Onderstaande uit [Rapport Liandon]. Figuur 6 Mastbeeld, S6 draagmast tijdelijke lijn

34 Figuur 7 Mastbeeld, A6 trekmast tijdelijke lijn

35 Figuur 8 Mastbeeld, S7 draagmast tijdelijke lijn

36 Figuur 9 Mastbeeld, A7 trekmast tijdelijke lijn

37 Figuur 10 Mastbeeld, juk J2 tijdelijke lijn

38 Figuur 11 Mastbeeld, vakwerkmast type S+0

39 Figuur 12 Mastbeeld, vakwerkmast type 150 kv HAK+0

40 Figuur 13 Mastbeeld, vakwerkmast type 150 kv HA+0

41 Bijlage II: Kabelspecificaties

42 Bijlage 2: Overzichtskaart Doetinchem-Wesel 380 kv

43 Doetinchem Wes el 380kV TijdelijkeverbindingDTC-DAL150mas t Legenda!( Bestaande mast Gemeentegrens 2321 Bestaande 150kV bovengronds 3074! Tijdelijke mast Tijdelijke Kabel (op maaiveld) Tijdelijke verbinding RIP grens bestemming L-HVVO Kadastraal perceel !( P4!! P5!! T1!! T2!! T3!! Gemeente Oude IJsselstreek T4!! T5!! T6!! T7!! T8!! !! 1062 T !( Doetinchem Wes el 380kV Versie Schaal Kenmerk Braamt Zeddam Lengel 's-heerenberg Azewijn Netterden 1:6.000 Gaanderen Etten Terborg Varsselder RTO195-L02 & L03 RevE _Tijdelijke_lijn Silvolde Ulft Bontebrug Aa-strang Gendringen Datum Formaat Westendorp m. Tijdelijke150kV-verbinding bijeten A3 Boven-Slinge Sinderen Aan deze tekening kunnen geen rechten worden ontleend. TenneT TSO B.V.

44 Bijlage 3: Notitie uitvoeringsalternatieven Doetinchem-Wesel 380 kv

45 NOTITIE AAN DATUM REFERENTIE VAN 18 januari ONDERWERP Tijdelijke 150kV-verbinding Etten - Overzichtsnotitie uitvoeringsalternatieven Ulftsestraat TER BESLUITVORMING TER INFORMATIE Inleiding Om het beslag van de magneetveldzone van de tijdelijke 150 kv-verbinding bij Etten op het perceel Ulftsestraat 27 te verkleinen zullen de klokgetallen van de verbinding worden geoptimaliseerd. Figuur: tijdelijke 150 kv-verbinding Etten bij Ulftsestraat 27; 0,4 µt-zone obv geoptimaliseerde klokgetallen Het figuur toont, dat de magneetveldzone op basis van geoptimaliseerde klokgetallen een klein deel van de tuin van het perceel Ulftsestraat 27 beslaat en dat de woonbebouwing buiten de zone blijft. Naast het optimaliseren van de klokgetallen zijn drie fysieke maatregelen denkbaar in de uitvoering van de verbinding nabij het perceel waarmee het beslag van de magneetveldzone verder verkleind kan worden: 1. Verhogen van de masten 2. Verleggen van de verbinding in zuidoostelijke richting

46 TenneT TSO B.V. DATUM 18 januari 2017 REFERENTIE PAGINA 2 van 4 3. Als kabel uitvoeren van de verbinding. Hieronder zijn deze maatregelen kort beschreven en wordt bij "Afweging" samengevat om welke redenen afgezien wordt van het treffen daarvan. 1. Verhogen masten Door naast het veranderen van de klokgetallen van de verbinding de masten 5 en 6 te verhogen met meter, kan de magneetveldzone op maaiveld zodanig worden versmald, dat het perceel Ulftsestraat 27 daardoor niet meer wordt geraakt. Verhoging van deze masten vereist verzwaring van de masttuien en er zullen nieuwe extra klapankers moeten worden geslagen, zodat het ruimtebeslag op maaiveld van de masten 5 en 6 wordt vergroot. Het vergrote ruimtebeslag en de uitvoering van het werk passen niet in de verworven vergunningen en de met de eigenaren gesloten overeenkomsten. Met de aanschaf en de plaatsing van de verhoogde masten c.a. zal totaal k gemoeid zijn. Met het ontwerp en de levertijd van de masten en toebehoren is minimaal 15 weken gemoeid, zodat de periode waarin 'de ombouw' van de tijdelijke verbinding plaats kan vinden om voor 7 juli 2017 gereed te kunnen zijn ca. 9 weken bedraagt. De tijdelijke verbinding - waarmee de elektriciteitsvoorziening van de Achterhoek nu wordt verzorgd - kan enkel zeer kortstondige perioden uit bedrijf waarbij met korte teruggave-periodes moet worden gerekend. Om de masten 5 en 6 te kunnen verhogen is juist een serie van lange uitbedrijfstellingsperioden van de tijdelijke verbinding nodig. Het verhogen is daarom feitelijk niet goed uitvoerbaar. 2. Verleggen verbinding Door, naast het optimaliseren van de klokgetallen, de masten 5 en 7 in een rechte lijn met elkaar te verbinden kan het hart van de verbinding in zuidelijke richting worden verschoven, zodat de verbinding op grotere afstand van Ulftsestraat 27 komt te liggen en dichter bij het perceel Scholtendijk 1. Beide percelen blijven dan buiten door de aanpassing van de klokgetallen verkleinde magneetveldzone. De masten 5 en 7 zullen dan door hoekmasten moeten worden vervangen. In theorie is de afstand tussen de masten 5 en 7 niet te groot om met één mast te overbruggen en zou mast 6 daartoe verplaatst kunnen worden. Echter de 'nieuwe' opstelruimte voor mast 6 is, als gevolg van de dichte benadering van de Ulftsestraat, te klein. De verlegging van de verbinding vergt daarom ook twee nieuwe masten: Mast 6A ten zuiden van de Ulftsestraat en mast 6B ten noorden daarvan. Enkele van de eiken bij de aansluiting van de Scholtendijk op de Ulftseweg zouden gekapt moeten worden. De ter plaatse veranderde uitvoering van de verbinding past mogelijk niet in het IP gereserveerde tracé en zeker niet in de verworven vergunningen en in de met de eigenaren gesloten overeenkomsten. Met de aanschaf en de plaatsing van de nieuwe masten c.a. zal totaal k gemoeid zijn. Het ontwerp en de levertijd van de masten en toebehoren vragen minimaal 21 weken. Mede als gevolg daarvan is de periode waarin 'de ombouw' van de tijdelijke verbinding plaats kan vinden om voor 7 juli 2017 gereed te kunnen zijn, beperkt tot ca. 4 weken.

47 TenneT TSO B.V. DATUM 18 januari 2017 REFERENTIE PAGINA 3 van 4 De tijdelijke verbinding - waarmee de elektriciteitsvoorziening van de Achterhoek nu wordt verzorgd - kan enkel zeer kortstondige perioden uit bedrijf genomen worden waarbij met korte teruggave-periodes moet worden gerekend. Voor het verleggen van de verbinding is juist een serie van lange uitbedrijfstellingsperioden van de tijdelijke verbinding nodig. Ook het verleggen is daarom feitelijk niet goed uitvoerbaar. 3. Als kabel uitvoeren van de verbinding Door, naast het optimaliseren van de klokgetallen, de verbinding tussen de masten 5 en 6 te vervangen door een kabel (zoals bij het Waalse Water: op maaiveld, af te dekken) is hier van een magneetveldzone als bedoeld in het voorzorgsbeleid niet langer sprake. De breedte van de in dat geval te berekenen 0,4 µt-zone zou in de praktijk tot enkele meters worden teruggebracht en die zone zou dan buiten het perceel Ulftsestraat 27 blijven. Om de Ulftsestraat met de kabels te kruisen, zijn boringen nodig. De masten 5 en 6 of 7 zouden als opstijgpunten moeten worden uitgevoerd. De ter plaatse veranderde uitvoering van de verbinding past mogelijk in het IP gereserveerde tracé. De veranderde uitvoering past zeker niet in de verworven vergunningen en in de met de eigenaren gesloten overeenkomsten. Met de aanschaf en de realisatie van deze optie is totaal k gemoeid. Met het ontwerp en de levertijd van de opstijgpunten en de kabel c.a. is minimaal 30 weken gemoeid. Als gevolg daarvan is de periode waarin 'de ombouw' van de tijdelijke verbinding plaats kan hebben te kort om voor 7 juli 2017 gereed te kunnen zijn. De optie is niet uitvoerbaar. Afweging Het gebruik van de tijdelijke 150 kv-verbinding zal ten hoogste tot en met medio december 2017 worden verlengd. (De tijdelijke verbindingen zullen gelet op de gebruiksovereenkomsten uiterlijk op 31 december 2017 zijn verwijderd. Er wordt gerekend met een tijdsbeslag voor het verwijderen van de tijdelijke verbinding van minimaal twee weken. Zo rekenend vindt buitengebruikstelling van de verbinding medio december plaats). Het voorzorgsbeleid vraagt er om zoveel als redelijkerwijs mogelijk te voorkomen dat nieuwe gevoelige bestemmingen ontstaan. De klokgetallen van de verbinding zullen worden aangepast, waarmee het ruimtebeslag van de op basis van het voorzorgbeleid te berekenen magneetveldzone op het perceel Ulftsestraat 27 wordt geminimaliseerd en de woonbebouwing geheel buiten de zone komt te liggen. De mogelijkheden om de zone verder zo aan te passen, dat het perceel Ulftsestraat 27 geheel buiten de zone blijft, zijn hierboven op hoofdlijnen beschreven.