Rapportage Jongerenpanel - Internationaal onderwijs

Transcriptie

1 Rapportage Jongerenpanel - Internationaal onderwijs februari 2013 JongerenPanel - Internationaal onderwijs 1

2 Inleiding Tussen 3 en 20 januari 2013 hebben de leden van het JongerenPanel van de gemeente Leiden vragen beantwoord over internationaal onderwijs. 280 jongeren tussen 12 en 22 jaar hebben de vragenlijst ingevuld. Dat is een respons van 40%. In deze rapportage staan de resultaten. De onderwerpen die aan de orde komen zijn: beheersing van talen aanbod van internationaal onderwijs op school / studie beoordeling van aanbod van internationaal onderwijs op school / studie taalles is de vrije tijd (momenteel / in het verleden / in de toekomst) Overigens is over hetzelfde onderwerp ook een peiling gehouden onder het LeidenPanel met Leidenaren vanaf 18 jaar. Daarvan is een aparte rapportage beschikbaar. 2 JongerenPanel - Internationaal onderwijs

3 Beheersing van talen Aan de jongeren is gevraagd welke talen zij beheersen en op welk niveau. In onderstaande tabel staan de talen weergegeven die door minimaal twee panelleden minstens een beetje worden gesproken. Beheersing van verschillende talen Een beetje Redelijk Gevorderd Vloeiend Totaal Nederlands 0% 2% 6% 92% 100% Engels 4% 23% 46% 26% 100% Duits 53% 28% 5% 2% 88% Frans 53% 26% 6% 0% 85% Spaans 18% 4% 1% 0% 23% Latijn 3% 3% 3% 0% 8% (oud) Grieks 3% 1% 2% 0% 6% Chinees 5% 1% 0% 0% 6% Japans 2% 0% 0% 0% 3% Arabisch 1% 0% 0% 1% 3% Russisch 3% 0% 0% 0% 3% Italiaans 2% 0% 0% 0% 2% Indonesisch 1% 0% 0% 0% 2% Turks 2% 0% 0% 0% 2% Zweeds 2% 0% 0% 0% 2% Portugees 0% 1% 0% 0% 1% Noors 0% 0% 0% 0% 1% Pools 0% 0% 0% 0% 1% Als we nader kijken naar de drie meest gesproken vreemde talen (Engels, Duits en Frans) dan zien we in de hiernavolgende tabellen de volgende verschillen tussen de opleidingen. (Het gaat om de opleiding die de panelleden momenteel volgen, 14 panelleden volgen momenteel geen onderwijs). We onderscheiden vier onderwijssoorten: 1. Voortgezet onderwijs (vo). Dit is voortgezet onderwijs exclusief vwo. 2. Voorbereidend wetenschappelijk onderwijs (vwo). 3. Beroepsonderwijs (bo). Dit is middelbaar en hoger beroepsonderwijs samen. 4. Wetenschappelijk onderwijs (wo). Beheersing Engels naar opleiding Niet Een beetje Redelijk Gevorderd Vloeiend Totaal 1. vo 0% 15% 35% 38% 13% 100% 2. vwo 0% 0% 21% 58% 21% 100% 3. bo 0% 0% 36% 47% 18% 100% 4. wo 0% 0% 13% 43% 44% 100% Totaal 0% 4% 23% 46% 26% 100% Beheersing Duits naar opleiding Niet Een beetje Redelijk Gevorderd Vloeiend Totaal 1. vo 35% 42% 21% 2% 0% 100% 2. vwo 3% 44% 43% 9% 3% 100% 3. bo 11% 67% 18% 2% 2% 100% 4. wo 8% 59% 26% 5% 2% 100% Totaal 12% 53% 28% 5% 2% 100% JongerenPanel - Internationaal onderwijs 3

4 Beheersing Frans naar opleiding Niet Een beetje Redelijk Gevorderd Vloeiend Totaal 1. vo 23% 44% 27% 4% 2% 100% 2. vwo 4% 44% 46% 6% 0% 100% 3. bo 31% 58% 7% 4% 0% 100% 4. wo 9% 63% 22% 6% 0% 100% Totaal 15% 53% 26% 6% 0% 100% Wat opvalt is dat Duits en Frans het best beheerst worden door vwo leerlingen. De voor de hand liggende reden is dat Frans en Duits meestal een aantal leerjaren verplichte vakken zijn op het vwo. Als we aannemen dat wo studenten ook allemaal vwo hebben gedaan, is het waarschijnlijk dat de beheersing van Frans en Duits wegzakt. De beheersing van Engels blijft wel op niveau en wordt zelfs iets beter. Aanbod van internationaal onderwijs op school / studie Gevraagd is of (een deel van) de lessen in een andere taal worden gegeven en of de schriftelijke lesstof (deels) in een andere taal is. De andere taal is vrijwel altijd Engels. De vo en vwo leerlingen die aangeven dat een deel van de lessen / lesstof in een andere taal is, volgen vaak tweetalig onderwijs. Bij wo studenten is de lesstof vaak in het Engels. Ook in het beroepsonderwijs is de schriftelijke lesstof vaak (deels) in een andere taal. Het gaat bij deze vraag niet om de lessen Engels, Duits Frans e.d. In welke taal worden de lessen gegeven? Geheel Nederlands Deels andere taal Geheel andere taal 1. vo 85% 13% 2% 2. vwo 79% 18% 4% 3. bo 71% 24% 4% 4. wo 25% 61% 14% Welke taal heeft de schriftelijke lesstof? Geheel Nederlands Deels andere taal Geheel andere taal 1. vo 85% 13% 2% 2. vwo 71% 25% 4% 3. bo 44% 49% 7% 4. wo 6% 56% 38% Vervolgens is de vraag gesteld: Wat wordt op jouw school of bij jouw studierichting aangeboden op het gebied van internationaal onderwijs, volg je het nu en/of heb je het gevolgd? Er werden vijf mogelijkheden voorgelegd. Vreemde taal als verplicht vak Wordt aangeboden Volgt het nu Heeft het gevolgd 1. vo 54% 52% 46% 2. vwo 79% 78% 75% 3. bo 36% 20% 33% 4. wo 6% 5% 4% 4 JongerenPanel - Internationaal onderwijs

5 Vreemde taal als keuzevak Wordt aangeboden Volgt het nu Heeft het gevolgd 1. vo 56% 19% 29% 2. vwo 59% 25% 29% 3. bo 13% 0% 4% 4. wo 35% 5% 12% Uitwisseling Wordt aangeboden Volgt het nu Heeft het gevolgd 1. vo 19% 2% 6% 2. vwo 53% 11% 19% 3. bo 7% 2% 4% 4. wo 53% 4% 10% Buitenlandse stage Wordt aangeboden Volgt het nu Heeft het gevolgd 1. vo 2% 0% 0% 2. vwo 9% 3% 1% 3. bo 53% 2% 2% 4. wo 73% 2% 4% Studierichting speciaal gericht op buitenland Wordt aangeboden Volgt het nu Heeft het gevolgd 1. vo 0% 0% 0% 2. vwo 3% 0% 0% 3. bo 9% 2% 0% 4. wo 23% 6% 9% Beoordeling van aanbod internationaal onderwijs op school / studie Ongeveer driekwart van de schoolgaande en studerende panelleden vindt het belangrijk om tijdens hun opleiding les te krijgen in vreemde talen. Leerlingen in het voortgezet onderwijs (excl. vwo) vinden het iets minder belangrijk. Voor ongeveer de helft is het aanbod aan internationaal onderwijs van belang bij de keuze voor een (vervolg) opleiding. Dat verschilt niet veel per opleidingsniveau. Vind je het belangrijk om op school les te krijgen in vreemde talen? Heel belangrijk Belangrijk Neutraal Onbelangrijk Heel onbelangrijk Geen mening 1. vo 17% 38% 31% 6% 2% 6% 2. vwo 35% 41% 20% 3% 0% 1% 3. bo 27% 56% 13% 2% 2% 0% 4. wo 41% 39% 8% 4% 1% 8% Totaal 32% 42% 17% 4% 1% 4% JongerenPanel - Internationaal onderwijs 5

6 Hoe belangrijk is het aanbod aan internationaal onderwijs bij jouw keuze voor een (vervolg)opleiding? Heel belangrijk Belangrijk Neutraal Onbelangrijk Heel onbelangrijk Geen mening 1. vo 4% 44% 23% 17% 0% 13% 2. vwo 13% 36% 31% 8% 4% 9% 3. bo 11% 42% 20% 13% 7% 7% 4. wo 20% 35% 22% 11% 6% 5% Totaal 14% 38% 24% 11% 5% 8% Jongeren zijn over het algemeen tevreden over de kwaliteit van de taallessen die in het kader van hun opleiding worden gegeven. Intensievere Engelse lessen worden het vaakst (30%) genoemd als aspect dat nog kan worden verbeterd. Bij Meer vreemde talen wordt Spaans het meest genoemd. Wat vind je van de kwaliteit van de taallessen op jouw school of studie? Uitstekend Goed Voldoende Matig Slecht Geen mening 1. vo 6% 46% 35% 8% 4% 0% 2. vwo 10% 61% 23% 5% 1% 0% 3. bo 2% 22% 31% 16% 7% 22% 4. wo 8% 25% 9% 1% 2% 56% Totaal 7% 39% 21% 6% 3% 23% Wat vind je dat er op jouw school of bij jouw studierichting kan worden verbeterd op het gebied van internationaal onderwijs? Meer vreemde talen Uitwisselingsmogelijkheden Tweetalig onderwijs Intensievere Engelse lessen 1. vo 13% 25% 19% 21% 2. vwo 19% 28% 14% 35% 3. bo 9% 18% 9% 44% 4. wo 2% 19% 3% 28% Totaal 10% 21% 10% 30% Jongeren gaven ook nog zelf ideeën om talenonderwijs op hun school of studie te verbeteren. Spontane ideeën wat er verbeterd kan worden in het onderwijs Betere docenten Betere focus op het echt leren spreken ipv grammatica Bij Frans kan onze lerares nauwelijks Nederlands, dus als je iets niet snapt dan kan ze het heel moeilijk uitleggen. Corresponderen via /brieven met iemand die een andere taal spreekt. Docenten die geen Engels spreken Docenten mededelen dat ze moeten vragen of iedereen NL spreekt en zo niet in het Engels les te geven. Erkende stages in het buitenland & gemakkelijker in het buitenland colleges kunnen volgen (past namelijk nu niet goed in het lesrooster) Lessen die meer interactief zijn Kwaliteit van de vreemde taal lessen moet veel meer omhoog Meer informatievoorziening Buitenlandmogelijkheden en duidelijker/zichtbaarder voor studenten Meer kans op meerdere (intensievere) colleges per week Meer uren les 6 JongerenPanel - Internationaal onderwijs

7 Minder Duits. Je moet 2 hoofdstukken doen per proefwerk Misschien zal de universiteit studenten meer bewust moeten maken van hun mogelijkheden betreffende het leren van vreemde talen. Ik weet enkel door mijn vriend (een Zwitserse Erasmusprogram student) dat ik bij het Academisch Talencentrum een talencursus kan volgen, hij heeft daar al een eerste cursus Nederlands afgerond. Eind januari begin ik daar ook met een cursus Frans. Mogelijkheden tot Engelse bijscholing voor leerlingen die naar het buitenland willen Mogelijkheid tot verdieping in Engels en Duits Ook in de bovenbouw les in het Engels kunnen krijgen, maar dat ligt meer aan de overheid omdat we van hen in het Nederlands eindexamen moeten doen. Professionelere Duitse lessen Professionelere taal lessen, zoals Duits, Spaans etc Professionelere/intensievere Nederlands lessen Professionelere / intensievere Duitse en Spaanse lessen Sommige docenten spreken zeer gebrekkig Engels Studiereis Taalavonden (film; discussie) Uitstapjes op taalgebied Verplichte lessen academisch Engels Voor mensen die moeite hebben met Engelse literatuur lezen of in het Engels schrijven; bijles. Taalles in de vrije tijd Momenteel Aan de leden van het JongerenPanel is gevraagd of ze momenteel in hun vrije tijd taalles volgen. 16% van de jongeren zegt dit te doen, vooral jarigen. De meest geleerde taal is Engels. 41% van de jongeren die een vreemde taal leren volgt Engels. Vervolgens staan Spaans en Frans bovenaan. In onderstaande tabel is het percentage genomen van de jongeren die een vreemde taal leren. De aantallen zijn klein. Bij Chinees, Indonesisch en Noors gaart het om 2 respondenten. Opvallend is dat de meeste jongeren die een taal volgen dit in de vorm van zelfstudie doen. Volg je momenteel taalles in je vrije tijd? Welke taal leer je? (meer antwoorden mogelijk) Leeftijd Ja Taal % van jongeren die taal leren jaar 26% Engels 41% jaar 11% Spaans 24% jaar 14% Frans 22% Totaal 16% Nederlands 15% Duits 9% Arabisch 9% Russisch 7% Japans 7% Chinees 4% Indonesisch 4% Noors 4% JongerenPanel - Internationaal onderwijs 7

8 Waar leer je momenteel een taal? (meer antwoorden mogelijk) Op school / studie na lestijd 30% Cursus in Leiden 15% Cursus elders in Nederland 0% Cursus of summerschool in het buitenland 4% Anders (meestal zelfstudie ) 59% In het verleden Een kwart van alle panelleden heeft in het verleden een vreemde taal geleerd. Ook hier staan Engels en Spaans bovenaan. In de tabel staan alle talen die door minimaal twee respondenten worden genoemd. Heb je in het verleden taalles gevolgd in je vrije tijd? Welke taal leerde je? (meer antwoorden mogelijk) Leeftijd Ja Taal % van jongeren die taal leerden jaar 22% Engels 25% jaar 19% Spaans 21% jaar 33% Duits 10% Totaal 25% Nederlands 8% Frans 8% Italiaans 7% Chinees 6% Japans 6% Arabisch 4% Zweeds 4% Turks 3% Russisch 3% Hebreeuws 3% Indonesisch 3% Portugees 3% Waar heb je in het verleden een taal geleerd? (meer antwoorden mogelijk) Op school / studie na lestijd 32% Cursus in Leiden 7% Cursus elders in Nederland 4% Cursus of summerschool in het buitenland 20% Anders (meestal zelfstudie ) 42% 8 JongerenPanel - Internationaal onderwijs

9 In de toekomst In totaal is 45% + 37% = 82% van de jongeren (enigszins) geïnteresseerd in het leren van een vreemde taal in de vrije tijd. Spaans, Frans en Engels zijn de favoriete talen. Over de manieren waarop men dat zou willen doen denken de jongeren verschillend. Een cursus in Leiden, op school/studie na lestijd of juist een summerschool in het buitenland worden vaak genoemd. Wat de kosten betreft denken de meeste jongeren aan een bedrag rond de 100 euro jarigen hebben er vaak geen idee van. Zou je het interessant vinden om in je vrije tijd een taal te leren? Welke taal zou je willen leren? (meer antwoorden mogelijk) Leeftijd Ja Misschien Taal % jaar 28% 44% Spaans 42% jaar 54% 31% Frans 34% jaar 51% 35% Engels 32% Totaal 45% 37% Duits 23% Chinees 12% Italiaans 8% Russisch 8% Japans 4% Arabisch 4% Turks 2% Nederlands 2% Zweeds 1% Pools 1% Indonesisch 1% Portugees 1% Hebreeuws 1% Grieks 1% Waar heb je in het verleden een taal geleerd? (meer antwoorden mogelijk) Op school / studie na lestijd 33% Cursus in Leiden 50% Cursus elders in Nederland 6% Cursus of summerschool in het buitenland 33% Anders 8% Weet ik niet 18% Hoeveel zou je per jaar willen betalen? Leeftijd < > 350 weet ik niet % 22% 2% 0% 5% 49% % 47% 5% 3% 4% 18% % 40% 21% 8% 4% 11% Totaal 19% 38% 11% 4% 4% 23% JongerenPanel - Internationaal onderwijs 9

10 Tot slot Aan het eind van de vragenlijst is aan de jongeren gevraagd of ze nog ideeën of suggesties hadden op het gebied van internationaal onderwijs. Hieronder volgen alle gegeven antwoorden. Heb je nog een idee of suggestie voor ons op het gebied van internationaal onderwijs? Beter Engels, en duidelijker aan het begin aangeven en uitleggen wat tto (voor de helft Engelse vakken) want op onze school kon je dat kiezen in het eerste maar was weinig over duidelijk. Bied scholarships aan voor het leren van Europese talen. Zo laat je zien dat je Europa stimulerend te werk gaat in Leiden. Dit zou weer tot subsidies van de overheid kunnen leiden. Bij zo veel mogelijk scholen de keuze voor tweetalig onderwijs aanbieden, dit is heel leerzaam en ook is het heel handig om zo beter een taal te kunnen beheersen. daarbij staan bijvoorbeeld het Cambridge examen of het DELF examen mooi op je cv. Een beetje betere leraren zou wel helpen. Er moeten meer vreemde talen worden gegeven. Bij mij op school wordt Spaans gegeven omdat dit een vrij internationale taal is. Ik vind dat dat op elke school moet worden gegeven of een andere internationale taal. Ik denk dat Engels een hele belangrijke taal is om te kunnen maar het lijkt me een heel goed idee om meerdere keuzevakken te hebben zoals Italiaans Spaans chinees etc. en op Da Vinci bij top uur ook voor talen kunnen kiezen. Ik heb zelf op de middelbare school tweetalig onderwijs gevolgd en dit helpt mij enorm bij het lezen van mijn Engelse studieboeken en bij de communicatie in het buitenland. Ik vind het goed als scholen hier ook aan meedoen, omdat Engels een belangrijke voertaal is over de hele wereld. Ik heb zelf vroeger op het (voortgezet) speciaal onderwijs gezeten. Daar werd nauwelijks iets gedaan aan onderwijs in het Engels. Zeker op de basisschoolleeftijd werd daar niets aan gedaan. Later op het VSO (havo/vwoniveau) wel, maar te weinig gestructureerd. Er werd te weinig klassikaal les gegeven. Ook waren de gebruikte lesmethoden te veel gericht op een communicatieve verwerving van de vreemde taal. Er werd te weinig een fundament gelegd door eerst te beginnen met woordenschatverwerving, grammatica en het schrijven van korte teksten. In plaats daarvan werd ik overladen met teksten en opdrachten die ik moest maken met behulp van zogeheten leesstrategieën. Ik vind dat een didactische misser. Ik denk dat het beter is om eerst te beginnen met het fundament en later pas met het oefenen van bijvoorbeeld leesstrategieën. Ik beheers de Engelse taal redelijk, maar dat is denk ik niet dankzij het onderwijs dat ik vroeger heb genoten. Door de toenemende globalisering is het veel makkelijker geworden om, mits je de basis onder de knie hebt, buiten het onderwijs om Engels te leren. Ik vind dat als je zelf een bepaalde taal wilt leren, dat dat ook mogelijk moet kunnen zijn. Welke taal het ook is. Ik vind onder andere ook dat er meerdere docenten moeten komen die een bepaalde taal spreken. ik vind dat Spaans op meer scholen in moet worden gevoerd. Op Da Vinci, Visser het Hooft en Rijnlands is dat namelijk al zo. Jammer dat andere scholen achterblijven, want ook landelijk is deze trend er. Ook vind ik dat meer scholen een Cambridge diploma mogelijkheid moeten bieden. Ik zou graag meer uitwisselingen met hebt buitenland zien. 't liefst met ook met lessen in het buitenland. Dit is nu niet zo... Ik zou het leuk vinden als er wat meer 'vreemde' talen of 'uitwisselingen' plaats vonden. Spaans of Chinees lijkt mij wel heel erg grappig en leuk om te leren bijvoorbeeld. Daar kan wel wat verbetering in! Informatievoorziening beter en meer zichtbaar. Ik denk dat er nu al vele mogelijkheden zijn tot het volgen van allerlei verschillende taalcursussen. Hier is men, en ook ik, echter niet altijd van op de hoogte. "Door de bomen het bos niet meer zien..." informeren over taalreizen en over taalstudies Intensievere lessen op school. Betaalbare cursussen aanbieden voor studenten of beginnende werknemers. Internationale initiatieven subsidiëren! Jullie doen het nu al maar ga er meer door; Lagere drempel om vanuit de middelbare school/uni bijspijkercursussen in Spaans te doen, veel tweetalig onderwijs. Laat kinderen eerder op de basisschool kennis maken met de internationale talen, zodat het tweetalig onderwijs, dat sommige scholen aanbieden, niet verloren gaat Leerlingen leren veel beter een vreemde taal wanneer de docent een native speaker is, of de taal vloeiend en vrijwel accentloos beheerst. De leerlingen leren zo beter de intonatie en zinsstructuur herkennen, en het ver- 10 JongerenPanel - Internationaal onderwijs

11 staan kost zo minder moeite. Leerlingen moeten meer gemotiveerd worden om in het buitenland te gaan studeren Leuke, vlotte en vooral jonge leraren. Leraren die op een leuke manier je een taal kunnen leren. Iemand die enthousiast is over die taal en je bereid is om je zo goed mogelijk te helpen. Leraren die het maar doen voor de kost zijn behoorlijk saai en demotiverend. Het maakt het leren leuker als er een goede docent voor de klas staat! Meer aandacht besteden aan het uitspreken van de talen op scholen Meer begeleiding, er wordt veel van je gevraagd. Weinig getoetst of je de stof daadwerkelijk beheerst. En stel je loopt ergens vast in de stof dat er een mogelijkheid is tot behandeling, uitleg. Mijn laatste suggestie zijn flashcards. Deze zijn bewezen het leren te versnellen en beter beheersen. Meer financiële ondersteuning voor studenten die een stage volgen in het buitenland of tijdelijk in het buitenland studeren. Minder Duits. Misschien zou het helpen als er ook cursussen werden gegeven die speciaal voor jongeren waren. Dat trekt denk ik wat meer jongeren aan. Moedig het aan. Het is zo belangrijk voor de persoonlijke en werkgerelateerde ontwikkeling om andere talen, culturen, landen en dergelijke te leren begrijpen. Nee, ik vind dat er prima wordt lesgegeven in vreemde talen. Niet echt, alles is zo wel goed. Ons chinees leren. Ik denk dat China (bijna) net zo belangrijk gaat worden als Engeland en Amerika. Dan is het handig om ook een beetje chinees te kunnen! Op de middelbare school (nog) meer aandacht geven aan de Engelse taal, aangezien alles steeds internationaler wordt. Overal meer Engels. Probeer taalcursussen voor een schappelijke prijs voor jongeren aan te bieden die echt de motivatie hebben een taal te willen leren. Spaans erbij als taal. Stel middelbare scholen (havo/vwo) verplicht om Engels op een hoger niveau te gaan geven. Het huidige niveau sluit niet aan bij het hoger onderwijs. De toenemende integratie van Europa maakt het noodzakelijk dat mensen meerdere talen goed gaan beheersen, niet alleen maar de vastgestelde vakantie-zinnetjes die werden aangeleerd in Frans en Duits op de middelbare school. Het was een verspilling van tijd: doe het goed of doe het niet. Taal niet verplicht stellen. Sommige mensen hebben nu eenmaal geen taalknobbel. Verder misschien al aanbieden op de basisschool. De talen die ik aangeboden kreeg op de basisschool beheers ik goed. De talen die ik vanaf de middelbare school heb gekregen (Frans zelfs 6 jaar) beheers ik tot op heden niet of slecht. Vooral op middelbare scholen is het erg waardevol om de internationalisering te stimuleren, aangezien op universiteiten mogelijkheden genoeg zijn om jezelf daar in te verdiepen en verbeteren wanneer je daar prijs op stelt. Ik heb zelf het tweetalig gymnasium gevolgd in Gorinchem en spreek, lees en schrijf Engels op near-native niveau. Dat is erg waardevol, zeker ook voor je vervolgopleiding zoals ik nu al merk. Daarom: stimuleer het volgen van tweetalig onderwijs en internationaliseringprogramma s zoals aangeboden door bijvoorbeeld het Europees Platform op Leidse middelbare scholen. Werken met verschillende niveaus, zodat mensen kunnen instromen op het niveau dat ze aankunnen. Dit zorgt voor uitdaging en mogelijkheden. Zorgen dat de docenten zelf ook voldoende de taal spreken... Zorgen dat je in het Engels eindexamen mag/kan doen, zodat je dus i.p.v. 3 jaar tweetalig onderwijs 6 jaar tweetalig onderwijs kan volgen. Zou echt heel erg leuk, fijn en handig zijn!! JongerenPanel - Internationaal onderwijs 11

12 Gemeente Leiden Afdeling Strategie en Onderzoek Serie Statistiek 2013 / 06a 12 JongerenPanel - Internationaal onderwijs