Positieve penetratie cognities en optimisme bij vrouwen met dyspareunie

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Positieve penetratie cognities en optimisme bij vrouwen met dyspareunie"

Saskia de Koning
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Positieve penetratie cognities en optimisme bij vrouwen met dyspareunie ELS PAZMANY, PHD INSTITUUT VOOR FAMILIALE EN SEKSUOLOGISCHE WETENSCHAPPEN, KU LEUVEN DISCLOSURE: DIT ONDERZOEK WERD MOGELIJK GEMAAKT DOOR EEN KU LEUVEN- POSTDOCTORAAL MANDAAT TOEGEKEND AAN ELS PAZMANY 25 NOVEMBER 2016

2 INHOUD I. Inleiding II. Onderzoeksdoel- en methoden III. Resultaten IV. Discussie en conclusie V. Aanbevelingen voor de praktijk

3 I. Inleiding Dyspareunie = pijn bij het vrijen Verouderde term sinds DSM-5 (2013) Genito-pelvische pijn/penetratiestoornis Bij vrouwen alle leeftijden U-verband met leeftijd premenopauzale vrouwen (< 45j): 5,3-19% Percentage Dyspareunie Leeftijd (jaren) Provoked Vestibulodynia (PVD) = pijn uitgelokt door lichte aanraking aan de ingang van de vagina afwezigheid aanwezigheid van lichamelijke, medische oorzaken Hendrickx & Enzlin, 2013; Mitchell et al, 2013; APA, 2013; Traen & Stigum, 2010

4 I. Inleiding ProvokedVestibulodynia (PVD) meest voorkomende oorzaak voor dyspareunie < 45j pijn treedt ook op in niet-seksuele context > 6 mnd pijnintensiteit: chronische, onverklaarbare pijn 0 10 momenteel geen duidelijke medische behandeling seksuele distress (last/lijden) impact op emotionele, seksuele en relationele welzijn 7

5 I. Inleiding Multifactoriële etiologie en geassocieerde factoren Biomedische factoren Psychologische factoren Dyspareunie Seksuele factoren Relationele/ interpersoonlijke factoren van Lankveld et al., 2010; Wesselmann, 2014; Bergeron et al., 2014; Graham et al., 2015

6 I. Inleiding Multifactoriële etiologie en geassocieerde factoren Biomedische factoren Psychologische factoren Dyspareunie Seksuele factoren Relationele/ interpersoonlijke factoren van Lankveld et al., 2010; Wesselmann, 2014; Bergeron et al., 2014; Graham et al., 2015

7 I. Inleiding Onderzoek naar de cognitieve-affectieve factoren bij dyspareunie/vulvodynie FOCUS OP NEGATIEVE FACTOREN Catastrophizing neiging om uit te vergroten, erger te maken, focus op negatieve consequenties Anxiety, Fear of pain angst en angst voor de pijn Hypervigilance, Attentional bias aandachtsgevoeligheid voor gezondheid en pijn-gerelateerde informatie o.a. Meana & Binik, 1994; Brauer et al, 2009; Khandker et al, 2011; Payne et al, 2005; Desrochers et al, 2009; Meana & Lykins, 2009

8 De vicieuze cirkel van dyspareunie/uitgelokte vestibulodynie Spano & Lamont (1975) Ter Kuile et al. (2010) Onderhoudende psychoseksuele factoren van dyspareunie/uitgelokte vestibulodynia

9 I. Inleiding Tot op heden weinig tot geen onderzoek naar POSITIEVE psychologische factoren bij vrouwen met dyspareunie Uitzondering: positieve penetratie cognities geassocieerd met meer seksuele tevredenheid en beter seksueel functioneren* positieve psychologische factoren (optimisme) geassocieerd met minder pijn** en betere gezondheid*** *Anderson et al, 2016; **Hanssen et al, 2013; Rasmussen et al, 2009; Goodin & Bulls, 2013

10 II. Onderzoeksdoel- en methoden Online vragenlijstonderzoek Data verzameling in het kader van promotieonderzoek Cognitieve-affectieve factoren Partner- en relatiefactoren Online: dec 2010 mei 2011 Beloning: filmticket

11 II. Onderzoeksdoel- en methoden Onderzoeksdoel: verband POSITIEVE COGNITIES Positieve penetratie cognities (Vaginale penetratie en cognitie vragenlijst, subschaal positieve penetratie cognities*) bv. penetratie zal een fijn gevoel geven bv. penetratie is een moment van intimiteit met mijn partner Optimisme (Pain Cognition List, subschale Optimism**) bv. door mijn instelling voel ik mezelf opgewassen tegen mijn pijn bv. ik denk dat ik mijn pijn positief kan beïnvloeden en PIJN, SEKSUEEL FUNCTIONEREN en SEKSUELE DISTRESS? (Visueel analoge schaal, Female Sexual Function Index***, Female Sexual Distress Scale****) *Klaassen & ter Kuile, 2010; ** Vlaeyen et al, 2004; ***Rosen et al, 2000; ter Kuile et al 2006, 2009****Derogatis et al, 2002; ter Kuile et al, 2006, 2009

12 II. Onderzoeksdoel- en methoden Deelnemers onderzoek POSITIEVE COGNITIES 193 vrouwen met dyspareunie (gem. leeftijd: 25 jaar) pijnintensiteit gem 6.85 (op een schaal van 0-10) bachelor diploma 61% relatieduur 1-5j 57% pijnklachten sinds 1-5j 55% N = 423 vrouwen met dyspareunie met partner Exclusie-criteria blanco en onvolledige vragenlijst menopausaal N = 193 vrouwen met dyspareunie met partner

13 III. Resultaten

14 III. Resultaten Positieve penetratie cognities Optimisme PIJN SEKSUEEL FUNCTIONEREN SEKSUELE DISTRESS Gecontrolleerd voor relatieduur en catastroferen

15 IV. Discussie en conclusie Resultaten in overeenstemming met Bevindingen in pijn-literatuur ** Bevindingen in de gezondheidsliteratuur*** positieve cognities en betere uitkomsten door aandacht voor pijn? catastroferen? Beperkingen Geen causale verbanden mogelijk obv vragenlijstonderzoek Zelfgerapporteerde dyspareunie bij vrouwen die seksueel actief zijn Verder onderzoek: Inclusie van vrouwen met dyspareunie die niet meer seksueel actief zijn Experimenteel onderzoek naar de invloed van positieve cognitief-affectieve factoren op de pijn *Anderson et al, 2016; **Hanssen et al, 2013; ***Rasmussen et al, 2009; Goodin & Bulls, 2013

16 V. Aanbevelingen voor de praktijk Naast reduceren van negatieve gedachten Ook aanmoedigen van positieve cognities (optimisme, positieve penetratie cognities, aanvaarding, enz.) = In lijn met huidige cognitief-gedragsmatige en mindfulness- gebaseerde behandelingen

17 DANK aan Prof. dr. Paul Enzlin IFSW, KU Leuven Prof. dr. Sophie Bergeron WSHL, Université de Montréal Prof. dr. Erick Janssen Prof. dr. Luk Gijs dr. Lies Hendrickx IFSW, KU Leuven IFSW, KU Leuven IFSW, KU Leuven

Vergelijkbare documenten

Pijn bij het vrijen: state-of-the-art

Context Centrum voor relatie-, gezins- en sekstherapie Team Sekstherapie Pijn bij het vrijen: state-of-the-art Dyspareunie: state-of-the-art Inleiding Paul Enzlin Psychosociale aspecten van dyspareunie