Raadsvoorstel. Datum raadsavond Wordt later ingevuld Programma Duurzaamheid en Mobiliteit Onderwerp Grondwaterbeleidsplan 2012 t/m 2014

Transcriptie

1 Raadsvoorstel Datum raadsavond Wordt later ingevuld Programma Duurzaamheid en Mobiliteit Onderwerp Grondwaterbeleidsplan 2012 t/m 2014 Samenvatting Dit voorstel geeft aan waarom de intrede van een grondwaterbeleidsplan noodzakelijk is. Door allereerst terug in de tijd te gaan en te beschouwen wat er in de afgelopen jaren in Hoogeveen is gebeurd, wordt de aanleiding voor dit plan duidelijk. Daarna wordt omschreven hoe het plan zal gaan dienen in de komende planperiode, begeleid door het beoogde resultaat en de uitwerking van de financiële invloed van het grondwaterbeleidsplan. Voorgesteld Besluit 1. Vaststellen van het Grondwaterbeleidsplan 2012 t/m 2014 Aanleiding Met de Wet verankering en bekostiging van gemeentelijke watertaken (kortweg Wet gemeentelijke watertaken) is per 1 januari 2008 de gemeentelijke grondwaterzorgplicht in werking getreden. Op 22 december 2009 is deze wet geïntegreerd in de nieuwe Waterwet. De gemeente dient invulling te geven aan de grondwaterzorgplicht. De zorgplicht wordt in artikel 3.6 lid 1 van de Waterwet als volgt omschreven: - De gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders dragen zorg voor het in het openbaar gemeentelijke gebied treffen van maatregelen teneinde structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken, voor zover het treffen van die maatregelen doelmatig is en niet tot de zorg van het waterschap of de provincie behoort. Ten aanzien van grondwater in Hoogeveen geldt de volgende ambitie: - De gemeente Hoogeveen wil de aanwezige structurele grondwateroverlast gaan verminderen en daarnaast voorkomen dat toekomstige grondwateroverlast gaat ontstaan. Bij grondwateroverlast wil de gemeente waar mogelijk meewerken aan oplossingen. Ook wil de gemeente een duidelijk aanspreekpunt zijn voor burgers en bedrijven betreffende grondwaterproblematiek en vragen over het grondwater. De gemeente heeft ten aanzien van het ondiepe grondwater een regiefunctie. Met het grondwaterbeleidsplan legt de gemeente vast hoe er de komende jaren (de periode ) met grondwater en grondwateroverlast wordt omgegaan. Pagina 1 van 5

2 Stand van zaken tot nu toe: In Hoogeveen speelt al decennia lang het probleem van hoge grondwaterstanden in het stedelijk gebied. Met name de zuidelijke helft van Hoogeveen heeft hier mee te maken, maar ook andere vlekken in wijken en dorpen hebben er last van. Het grootste probleem is grondwater in de kruipruimtes van woningen en in tuinen/perkjes. Dit zorgt voor onbegaanbare kruipruimtes en/of tuinen, met allerlei vormen van vochtproblematiek (met name in de woning) tot gevolg. In de wijk Wolfsbos worden deze problemen ook ervaren, alleen is er in dit gebied bij neerslag veel sneller sprake van overlast. Bij veel woningen staan kruipruimtes permanent onder water en zijn tuinen langer drassig dan in andere gebieden. Dit heeft te maken met een in de bodem aanwezige ondiepe veenlaag die voorkomt dat regenwater af kan stromen de bodem in. Hierdoor wijkt Wolfsbos af van andere gebieden. Voor de afdeling beheer binnen de gemeente wordt in natte periodes het onderhoud in groenvoorzieningen, speeltuinen met reguliere onderhoudsmachines ernstig bemoeilijkt en is soms zelfs onmogelijk. Met de komst van de Wet gemeentelijke watertaken en daarmee de verankering van de zorgplicht voor hemel- en grondwater, heeft de gemeente vooruitlopend op dit grondwaterbeleidsplan een aantal stappen genomen: Resumé: : Pilotproject drainage Tapuitlaan (Wolfsbos). Aanleg van een drainagesysteem in openbaar gebied, met de mogelijkheid voor particulieren om aan te sluiten : Aanleg grondwatermeetnet. 75 peilbuizen in stedelijk gebied meten elk uur de grondwaterstand. Tevens wordt de neerslag nauwkeurig geregistreerd om te bekijken welke invloed deze heeft op de bodem en grondwaterstand : Evaluatie Pilotproject drainage Tapuitlaan: Hierin is een jaar na aanleg geanalyseerd wat de invloedssfeer van drains is in Wolfsbos en bekeken of overlast verminderd is door de drains : Oprichting waterloket Allerlei informatie over o.a. grondwater. Klachtenregistratie over grondwater via het waterloket : Uitvoerige (digitale) enquêtes in delen van Wolfbos. Hoge respons en hierdoor probleemgebied nog beter in kaart : Aanvullend grondwateronderzoek in Wolfsbos om eventuele oplossingen beter af te kunnen stemmen op de situatie : Opstellen rapportage inventarisatie grondwatervoorzieningen. Dit rapport geeft aan wat in het verleden allemaal is aangelegd om grondwater in de gemeente te bestrijden. De komende planperiode De gemeente gaat met het grondwaterbeleidsplan in de planperiode , invulling geven aan de grondwaterzorgplicht zoals deze is genoemd in de Waterwet. Het plan geeft aan hoe de gemeente omgaat met grondwater op haar eigen perceel, maar ook welke maatregelen zij wel en niet treft op particulier terrein. Door in het plan de kaders voor de komende jaren vast te leggen kan met een aantal doelgerichte acties kan nog beter en efficiënter ingesprongen worden op de huidige grondwateroverlast. De manier waarop wateroverlast wordt benaderd en bekeken heeft te maken met een verweven structuur van structureel, doelmatig en verantwoordelijkheid. In onderstaande beslisboom is de te hanteren benadering weergegeven: Pagina 2 van 5

3 Beoogd resultaat Het beoogd resultaat is een gemeentelijk grondwaterbeleidsplan, voor de periode van 2012 t/m De doelstellingen richten zich op het efficiënt verhelpen van structurele grondwateroverlast in stedelijk gebied door grondwateraandachtsgebieden aan te wijzen. In dit beleidsplan wordt vastgelegd wat structurele grondwateroverlast is. Tevens worden de aangewezen grondwateraandachtsgebieden en de invulling van de grondwaterzorgplicht vastgelegd. Daarnaast wordt een deel van de wijk Wolfsbos als maatwerkgebied aangemerkt en kan daarmee per direct gefaseerd worden aangepakt. Oplossingen De voorkeursoplossing is het vaststellen van het Grondwaterbeleidsplan Pagina 3 van 5

4 Argumentatie 1. Het Grondwaterbeleidsplan 2012 t/m 2014 beschrijft de beleidsvoornemens en maatregelen voor de omgang met grondwater in stedelijk gebied. 2. Met het Grondwaterbeleidsplan 2012 t/m 2014 wordt invulling gegeven aan de grondwaterzorgplicht, zoals weergegeven in de Waterwet. 3. Het beleidsplan geeft invulling aan de termen structurele overlast en doelmatigheid bij maatregelen. Hiermee wordt bepaald wanneer er sprake is van structurele overlast door grondwater en wanneer en óf de gemeente Hoogeveen in actie komt bij grondwaterproblematiek. 4. Door in het plan een voorkeursvolgorde voor maatregelen tegen overlast te hanteren voor zowel nieuw als bestaand stedelijk gebied wordt vastgelegd in welke volgorde grondwatertechnische maatregelen worden uitgevoerd. Deze volgorde is opgebouwd vanuit het duurzaamheidsprincipe. Deze voorkeursvolgorde is juridisch onderbouwd. Deze onderbouwing is als bijlage toegevoegd. 5. oor onderzoek, metingen en op basis van klachten zijn in stedelijk gebied van Hoogeveen en de dorpen verschillende gebieden met mogelijke overlast aangewezen, zogenaamde grondwateraandachtsgebieden. In deze gebieden wordt in de planperiode verder onderzoek gedaan in de vorm van peilbuismetingen, doorlatenheidsmetingen en enquêtes. Voor de gebieden waarin grondwater daadwerkelijk een structurele overlastsituatie veroorzaakt, wordt een gebiedsplan met maatregelen opgesteld dat kan worden meegenomen bij andere werken zoals rioolvernieuwing of herprofilering. 6. In een grootschalig grondwater-, bodem- en omgevingsonderzoek in Wolfsbos zijn 4 deelgebieden gedifferentieerd. In het deelgebied De Wulp, De Plevier, De Kievit en de zuidelijke punt van de Roerdomplaan is de grondwatersituatie nu, maar feitelijk al ruim 30 jaar van overlastgevend karakter. Dit gebied valt binnen de criteria van structurele grondwateroverlast. Dit gebied wordt aangemerkt als maatwerkgebied. Dit betekent dat in dit gebied maatregelen getroffen kunnen worden, zonder daavoor te hoeven wachten op een rioolvernieuwing of herinrichting. Deze zaken staan namelijk pas over 15 à 20 jaar op het programma. 7. Bij de vaststelling van het vgrp is aangegeven dat de egalisatie reserve dusdanig wordt afgebouwd dat er voldoende financiële ruimte beschikbaar blijft om extra kosten als gevolg van maatregelen in het kader van de aanpak van grondwateroverlast op te vangen. De verwachte eindstand van egalisatie reserve riolering bedraagt eind ,9 miljoen. Er is daarmee voldoende financiële ruimte aanwezig om de kosten van de extra acties uit het grondwaterbeleidsplan op te vangen. Tijdpad Na het vaststellen van het beleidsplan zal in 2012 een start gemaakt worden met de uitvoering van de genoemde acties (hoofdstuk 5.4). Tevens zal in 2012 een start worden gemaakt met de uitvoering van de voorbereidende werkzaamheden voor oplossingen in het maatwerkgebied binnen Wolfsbos. Verder zal de focus in eerste instantie gelegd worden op het onderzoeken van de grondwateraandachtsgebieden. In navolging van deze onderzoeken zal indien nodig een gebiedsgericht plan worden opgesteld. Dit traject loopt tot en met het einde van de planperiode. Ook met het opstellen van een drainagebeheerplan, met bijbehorende standaard en beheersysteem zal in 2012 een start gemaakt worden. Communicatie Dit voorjaar wordt een enquête gestuurd naar alle inwoners van de grondwateraandachtsgebieden. Uit de resultaten wordt een prioriteringslijst gemaakt waar uit blijkt welke gebieden als eerste verder onderzocht moeten worden, welke gebieden minder prioriteit hebben en welke gebieden we als aandachtsgebied kunnen laten vallen. Als bij verder onderzoek blijkt dat voor het gebied maatregelen nodig zijn, wordt een gebiedgerichtplan opgesteld, dat kan worden uitgevoerd wanneer er ook andere werkzaamheden (zoals herstrating, rioleringsvernieuwing) plaatsvindt. Pagina 4 van 5

5 Ook wordt in 2012 gestart met het vinden van een oplossing voor de overlast in het zuidelijk deel van de Roerdomplaan, de Kievit, de Wulp en de Plevier in Wolfsbos. Zodra deze oplossing en bijkomende werkzaamheden bekend zijn wordt uitvoerig gecommuniceerd met de betrokken bewoners. Financiële gevolgen In het grondwaterbeleidsplan is aangegeven welke acties moeten worden uitgevoerd om de grondwaterambitie te realiseren en daarmee invulling te geven aan de grondwaterzorgplicht. Exploitatiekosten uitvoering grondwaterbeleidsplan De exploitatiekosten voor het uitvoeren van onderzoek en het beheer en onderhoud van het grondwatermeetnet, de drainage en het waterloket bedragen tijdens de planperiode van het - +grondwaterbeleidsplan (2012 t/m 2014) in totaal ,--. Van deze exploitatiekosten is reeds ,-- opgenomen in het vgrp voor onderhoud van het grondwatermeetnet en onderhoud van de drainage in de Tapuitlaan. Deze kosten zijn meegenomen in de totale jaarlijkse exploitatie riolering voor de jaren 2012 t/m In de exploitatie riolering 2012 t/m 2014 daarentegen is nog geen rekening gehouden met de exploitatiekosten van de overige acties uit het grondwaterbeleidsplan, in totaal ,-- ( ,- minus ,--). In februari 2010 is het verbreed gemeentelijk rioleringsplan vastgesteld, inclusief het bijbehorende kostendekkingsplan. Uitgangspunt is dat de rioolheffing t/m 2014 op het zelfde niveau blijft van 147 per heffingseenheid en dat de reserve wordt afgebouwd danwel wordt ingezet voor maatregelen uit de stedelijke wateropgave, waaronder de aanpak van grondwateroverlast. De verwachte stand van de reserve egalisatie riolering bedraagt eind ,9 miljoen. Gezien de ontwikkeling van de reserve egalisatie riolering is er in 2012 t/m 2014 voldoende financiële ruimte aanwezig om de totale kosten van ,-- voor de extra acties uit grondwaterbeleidsplan op te vangen. Monitoring en evaluatie De uitvoering van het plan wordt gemonitord door elk jaar te rapporteren in het operationeel jaarprogramma van het vgrp. Aan het einde van de planperiode in 2014 zal een evaluatie plaatsvinden. De daaruitvolgende acties zullen worden geïntegreerd in het in 2014 op te stellen vgrp Hoogeveen, Burgemeester en Wethouders van Hoogeveen, de secretaris, de burgemeester, G.H. DE VRIES K.B. LOOHUIS Pagina 5 van 5