Staatsbosbeheer Ruyslaan AZ De Koog. De Hoge Berg. Het Oude Land van Texel. Wandelen. Fietsen

Transcriptie

1 Staatsbosbeheer Ruyslaan AZ De Koog T Wandelen Fietsen De Hoge Berg Het Oude Land van Texel

2 Het Oude Land van Texel Vijftien meter rijst De Hoge Berg op boven de zeespiegel. Daarmee is de berg het hoogste punt van het Oude Land van Texel jaar geleden drukte een gletsjer deze stuwwal van keileem op, die zich uitstrekt van Oost tot Den Hoorn. Hier is een bijzonder cultuurlandschap ontstaan: schapenweiden omzoomd door tuinwallen, met schapenboeten en drinkkolken. Al jaar leven hier mensen. Wandelen via de buurtweggetjes tussen tuinwallen is een uitstekende manier om dit landschap te verkennen. Een bushalte is een goed startpunt voor een wandeling.

3 Bijzonder landschap Tuinwallen zijn erg mooi, maar niet altijd even handig. Daardoor verdwenen de tuinwallen in de twintigste eeuw geleidelijk. Om het kenmerkende landschap te behouden is de Hoge Berg in 1968 een landschapsreservaat geworden. Boeren zijn belangrijk bij de instandhouding. Staatsbosbeheer verpacht grond onder de voorwaarde dat het grasland blijft. Het tuinwallenlandschap komt dan het best tot zijn recht. Soms zijn aan het gebruik van de grond regels verbonden om bloemrijk grasland te ontwikkelen. Het onderhouden van tuinwallen is tijdrovend en dus kostbaar, daarom krijgen de boeren hiervoor subsidie. Tuinwallen Het heeft geen zin op de Hoge Berg sloten te graven, die zouden leeg staan. Hout was er vroeger niet; Texel heeft pas sinds 1898 bos. Om toch percelen af te kunnen grenzen stapelde men graszoden op elkaar tot tuinwallen. Aan de planten die er op groeien is ongeveer te zien hoe oud een tuinwal is. Vijf jaar na aanleg zijn er planten als biggekruid, reigersbek, duizendblad en hazenpootje te vinden. Na tien jaar komen rolklaver en het beschermde grasklokje, na twintig jaar muizenoortje en pas na dertig jaar zandblauwtje, eikvaren en Engels gras. Om deze rijkdom te behouden is maaien of begrazen van de wallen nodig. tuinwallen en uit het klein streepzaad op nieuwe. Graafbijen nestelen graag op kale delen van de tuinwal, vooral aan de zonkant. Boeten en kolken Schapenboeten hebben een rechte kant naar het oosten. Zo kon hooi in de luwte vanaf de wagen worden opgeborgen. Drinkkolken liggen op plekken waar leem in de ondergrond zit, zodat er water in blijft staan. Kikkers en salamanders weten de kolken te vinden. Het Doolhof Behalve verschillende hakhoutbosjes ligt op de Hoge Berg ook een bosje dat Het Doolhof heet. Eind achttiende eeuw was ornelis Roepel zo onder de Wandelen langs tuinwallen in een typisch Texels landschap. De Texelse zandbij Dankzij de tuinwallen voelt de Texelse zandbij zich prima thuis op de Hoge Berg. Dit bijtje is te herkennen aan de rossige haren op de achterpoten. Tussen die haren verzamelt ze stuifmeel voor de larven. Dat stuifmeel haalt ze uit het muizenoortje op oudere

4 B Lage Kruuskewegje Den Burg Haffelderweg Hoge Kruuskewegje Leemkuilsweg Legenda B Half verhard Onverhard D Ruig Klaphek Wandelpad Wandelpad open van 1/7-1/4 Fietspad Bushalte Schilderweg Oudeschild B Haffelderwegje Middelwegje Slingerwegje Panoramawegje Hoge Berg Hoge Bergwegje Zuid Haffelderweg Begraafplaats Georgiërs Doolhof D Wezenputten Brakenstein Skillepaadje Elbawegje Zuid Haffel D Schansweg Waterweg Westergeest Wandelpad 1/7-1/4 Pontweg De Schans eres

5 Schilsloot en de Wezenputten In de tijd dat de rede van Texel vol schepen lag, werd de Schilsloot gebruikt voor de bevoorrading. Kleine bootjes voeren er met vaten drinkwater, afkomstig uit de putten bij boerderij Brakenstein. Het water was ijzerrijk en stond daarom bekend om zijn lange houdbaarheid. De putten werden de Wezenputten genoemd omdat de opbrengst van de waterverkoop naar het weeshuis ging. De Wezenputten zijn één van de oudste drinkwaterleveranciers van Texel. indruk van het uitzicht dat hij een stuk grond kocht, om er een lusthof voor zich en zijn familie te maken. Staatsbosbeheer beheert dit bosje nu zo natuurlijk mogelijk. Op het hoogste punt van het Doolhof ligt een trap met daaronder een steen, waarvan men zei dat hij tot Engeland reikte. De trap wordt ook wel de Zeven Pannenkoeken genoemd. Georgische begraafplaats In de nacht van 5 op 6 april 1945 begon een opstand onder de Georgische soldaten in het Duitse leger. Daarbij kwamen veel Duitsers, Georgiërs en Texelaars om. Na de oorlog werden 565 gesneuvelde Georgiërs herbegraven op een stuk land op de Hoge Berg. Informatie Staatsbosbeheer geeft meer informatie in bezoekerscentrum Duinen van Texel bij Ecomare. Hier boekt u ook excursies onder leiding van boswachters, T infobalie@ecomare.nl NHTX Staatsbosbeheer auteursrechten voorbehouden Tekst: Staatsbosbeheer Redactie: Henk van den Brink Fotografie: Staatsbosbeheer, E. van der Spek Topondergrond TDK Nederland