Kaart- en atlasvaardigheden

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Kaart- en atlasvaardigheden"

Transcriptie

1 Kaart- en atlasvaardigheden Deel 1: kaartvaardigheden Klas 2 Naam:.. Klas:..

2 Voorwaarden aan een goede kaart In het verleden en tegenwoordig worden vaak kaarten gebruikt. 1. Noem 4 redenen waarom je een kaart zou gebruiken. Een goede kaart begint met een titel. In een titel vind je vaak een onderwerp of thema. Soms wordt dit ook nog aan gevuld met de naam van het afgebeelde gebied. De titel van de onderstaande kaart is: vluchtelingen. De gebiedsaanduiding ontbreekt, maar je weet vast welk gebied dit is! Het aardige is dat je blijkbaar in je hoofd al de vorm van Afrika ziet en weet dit is Afrika. Om een kaart goed te kunnen lezen dien je te weten wat de kleuren en symbolen betekenen. Deze betekenis kun je terug vinden in de legenda. De legenda kan soms onder of naast de kaart staan. Onder of boven een kaart staat meestal een rechthoekig vlak met verschillende kleuren en symbolen. Het is raadzaam deze kleuren eerst goed te bekijken zodat je bij bestudering van een kaart direct een indruk krijgt van het gebied. Hiernaast zie je een kaart uit de atlas. In de linker-onderhoek staat een uitleg van de symbooltjes op een kaart. 2. a. Wat betekent de meest dikke pijl?.. b. Hoe donkerder de kleur, hoe.. (maak deze zin af!) c. Wat betekent een zwart vierkantje?

3 Een kaart geeft de werkelijkheid altijd verkleind weer. We noemen deze verkleining de schaal. Een goede kaart heeft altijd een schaal. Bij elke kaart hoort een schaalgetal te staan. Dat is een getal dat weergeeft hoe vaak de werkelijkheid verkleind is. Hierbij wordt altijd in centimeters gerekend. Op de kaart van de vorige pagina is de schaal 1: Dit wil dus zeggen dat 1 cm op de kaart (is 75 miljoen!) centimeter in het echt is. Het grote probleem is dat niemand zich een voorstelling kan maken van 75 miljoen centimeter. Het klinkt erg ver! 1 cm = cm Centimeter 1 cm = dm Decimeter 1 cm = m Meter 1 cm = dam Decameter 1 cm = hm Hectometer 1 cm = 750 km Kilometer Hoe ver het precies is, zie je in de tabel. 1 cm op kaart is dus in werkelijkheid 750 km. Het is heel handig om deze tabel uit je hoofd te leren. Want dan maak je namelijk geen fouten. Met de volgende opdrachten gaan we hier even mee oefenen. 3. Bereken de volgende afstanden a cm = km b cm = km c cm =..cm d cm = dm e m =.....km f dm = m g dm = km 4. Pak nu de atlas voor je en beantwoord de volgende vragen met behulp van kaart 13. a. Wat is de schaal van deze kaart? b. Meet de afstand in centimeters tussen Helmond en Delft? c. Wat is de werkelijke afstand tussen Helmond en Delft? 5. Pak nu kaart 54/55 voor je (de grote kaart) uit de atlas. a. Wat is de schaal van deze kaart? b. Meet de afstand in centimeters tussen Amsterdam en Parijs? c. Wat is de werkelijke afstand tussen Amsterdam en Parijs? 6. Pak nu kaart 110/111 voor je (de grote kaart) uit de atlas. a. Wat is de schaal van deze kaart? b. Meet de afstand in centimeters tussen Amsterdam en Tokyo? c. Wat is de werkelijke afstand tussen Amsterdam en Tokyo?

4 Andersom kan natuurlijk ook gerekend worden. Stel je weet helemaal niet wat de schaal op een kaart is, maar je kunt wel met een liniaal meten en je weet ook de werkelijke afstand dan kun je de schaal uitrekenen. In de tekening hiernaast staan enkele van de hoogste gebouwen ter wereld weer gegeven. Maar wat is de schaal? 7. a. Meet in centimeters de hoogte van de Burj Dubai in Dubai. b. De hoogte van de Burj is 828 m. Hoeveel centimeter is dat? c. De hoogte in centimeters is dus eigenlijk centimeter. Hoe kan ik nu de schaal uitrekenen? d. Wat is de schaal nu: o 1: o 1: o o 1: De Eiffeltoren in Parijs is ongeveer 300 meter hoog. Een gepensioneerde ingenieur bouwde hem verkleind na. Het werd een torentje van 3 meter. Hoeveel keer heeft hij de Eiffeltoren verkleind? Hiernaast zie je een kaart van Nederland. De schaal is alleen onbekend! a. Meet in centimeters de afstand tussen de plaatsen Amsterdam en Den Helder? b. De werkelijke afstand tussen Amsterdam en Den Helder is 65 km. Bereken de schaal van deze kaart.

5 Een andere manier om de schaal weer te geven zie vaak terug op internet of in de krant. Het kaartje hiernaast is een kaartje van Haïti, dat kort na de grote aardbeving op internet verscheen. Links onder in het kaartje zie je een zwart/wit geblokt balkje staan: een schaalstok. 10. Waarom is het voor een krant vaak handiger om een schaalstokje te gebruiken dan een schaalgetal?..... De wereld is een heel groot gebied en als je er een kaart van maakt dus sterk verkleind. Je noemt een wereldkaart daarom ook wel een kleinschalige kaart. Het schaalgetal is dus heel groot, want de werkelijkheid is sterk verkleind. Op een wandelkaart zijn veel details groot afgebeeld. Dit wordt dan ook wel een grootschalige kaart genoemd. De kaart is dus weinig verkleind en het schaalgetal dus niet zo groot (tot 1:50.000). 11. Lees de bovenstaande tekst over klein en grootschalige kaarten. Zijn de onderstaande beweringen goed of fout? Hoe groter het schaalgetal, hoe meer de werkelijkheid is verkleind. Goed / fout In een klas hangen een wereldkaart en een kaart van Europa. De wereldkaart heeft het grootste schaalgetal. Goed / fout Schaal 1:1 wil zeggen dat de afbeelding precies even groot is als de werkelijkheid. Goed / fout 12. In een boek zie je twee kaarten staan. Kaart A heeft een schaal van 1:5000. De schaal van kaart B is 1: a. Kruis de juiste antwoorden aan. Bij kaart A denk je aan: Plattegrond van een huis Kaart van een woonwijk Kaart van Nederland Bij kaart B denk je aan: Plattegrond van de school Kaart van Europa Wereldkaart b. Schaal 1:5000 noem je grootschalig / kleinschalig Schaal 1: is grootschalig / kleinschalig

6 13. Stel je voor: Je bent met je moeder op reis in Duitsland. Jij leest kaart en je moeder rijdt. Plotseling begint er een rood lampje te knipperen om aan te geven dat de benzine bijna op is. Je moeder zegt dat ze nog ongeveer 60 km kunnen rijden. Hoe ver is het volgende tankstation? De schaal is:, 1cm op de kaart is dus in werkelijkheid.km. De afstand tot het tankstation is ongeveer cm. Dat is dus..km. Jullie halen het dus wel / niet. Bij het maken van kaarten is er ook de afspraak dat er een windroos op de kaart aangegeven staat. Deze geeft altijd de richting van het noorden aan. Is er op een kaart geen windroos te vinden, dan is de bovenzijde van de kaart altijd richting het noorden gekeerd. 14. Bekijk bron 1. Op kaarten moet duidelijk zijn wat boven en wat onder. Vul aan: Het noorden is de bovenkant van de de kaart; het zuiden is de van de kaart. Het oosten ligt rechts op de kaart en het westen ligt op de kaart. 15. Hiernaast zie te een windroos. Noord (N), oost (O), zuid (Z)en west (W) zijn de vier windstreken. Schrijf deze in de windroos. Tussen N en O ligt N.O. schrijf in de windroos de tussenwindstreken. Zet het Noorden en Zuiden steeds voorop. 16. Soms is het voor kaartenmakers gemakkelijker om het noorden niet bovenaan te tekenen. Kijk de onderstaande kaart van Italië. Dan staat er altijd een noordpijl op de kaart, die het.. aangeeft.

7 Kaart- en Kaart- en atlasvaardigheden, klas 2 atlasvaardigheden Deel 2: atlasvaardigheden Klas 2

8 Soorten kaarten in de atlas De kaarten in de atlas kun je in vier groepen verdelen: Overzichtskaarten van Noord-, Midden- en Zuid-Nederland. Staatkundige en natuurkundige overzichtskaarten. Thematische kaarten. Topografische kaarten. Hoe zien die kaarten er uit? En wat is het verschil? In dit hoofdstuk bekijken we elke kaartsoort apart. Overzichtskaarten van Nederland De grote kaart van Nederland is in drieën gesplitst en te vinden op de pagina s 14 tot en met 19. De kleuren op deze kaarten vertellen hoe de bodem wordt gebruikt. Je kunt er bijvoorbeeld uit aflezen waar akkers, bossen of industriegebieden zijn. Wat de kleuren op de kaart betekenen, vind je in de legenda onder de kaart. 1. Overijssel kun je vinden op kaart 17. Bijna het gehele gebied is lichtgroen gekleurd. Waarvoor wordt de bodem in dit gebied vooral gebruikt? 2. Neem kaart voor je. Meneer Timmerman komt te laat op school. Ik reed in mijn woonplaats achter een tractor en kar met een hoop koeien, moppert hij. Wat is de woonplaats van meneer Timmerman waarschijnlijk? (kijk naar het grondgebruik!) o Wijchen (F1) o Vinkel (E2) o Boekel (F2) 3. Hieronder staan foto s van vier verschillende vormen van bodemgebruik. Schrijf in de vakjes onder de foto s de kleur die deze gebieden op de kaart hebben. Gebruik de legenda onder de overzichtskaarten van Nederland.

9 Staatkundige overzichtskaarten Op staatkundige overzichtskaarten heeft ieder land (en soms zelfs iedere provincie) een eigen kleur. Gemeente-. Provinciale- en landsgrenzen zijn heel duidelijk weergegeven. 4. Neem kaart voor je. Wat geven de grote gekleurde gebieden op deze kaart aan? 5. Hoofdsteden herken je aan de manier waarop de plaatsnaam geschreven is. Hoe worden de hoofdsteden van de provincies in kaart aangegeven? Kruis het goede antwoord aan. o De namen van de hoofdsteden zijn vet gedrukt. o De namen van de hoofdsteden zijn met hoofdletters aangegeven. o De namen van de hoofdsteden zijn onderstreept. 6. Neem kaart 91 voor je. Wat is de hoofdstad van: Senegal. Angola.. Zuid-Afrika heeft drie hoofdsteden. Welke twee kun je vinden in de atlas? 7. Bij de plaatsen op kaart 79 staan rondjes en vierkantjes met verschillende grootte en kleur. Waarom is dat? o Dat heeft te maken met het aantal inwoners van elke plaats. o Dat geeft aan hoe belangrijk een plaats is. o Dat vertelt of het een provinciehoofdstad of de hoofdstad van een land is. Natuurkundige overzichtskaarten De kleuren die je op natuurkundige overzichtskaarten ziet, geven de hoogte van het landschap aan. Om je beter op de kaart te kunnen oriënteren, zijn de landsgrenzen ingetekend. Enkele belangrijke plaatsen staan met een stip aangegeven. De legenda staat steeds bij de kaart en heeft de vorm van een lange gekleurde balk. De kleuren geven niet alleen de hoogte van het land aan, maar ook de diepte van de zee. Pak kaart ( ) erbij. Vergelijk die kaart eens met die op pagina ( ), dan zie je het verschil. De eerste kaart is een natuurkundige kaart. 8. Neem kaart voor je. Welke hoogte heeft het gebied ten zuiden van München? Tussen. en.. meter. 9. Neem kaart 70 voor je. Welke hoogte heeft hetzelfde gebied volgens deze kaart? Tussen. en.. meter. 10. Waarom wordt de hoogte op deze kaarten verschillend aangegeven? o Op kaart 70 staat een kleiner gebied, zodat de kaart preciezer kan zijn. o De kaart gaat uit van de gemiddelde hoogte van het gebied. o Als je meer kleuren gebruikt, is de kaart beter leesbaar.

10 Reliëf en reliëftekening Binnen één hoogtegebied is de kleur hetzelfde. Dat wil niet zeggen dat er geen hoogteverschil binnen het gebied is. Sterke hoogteverschillen laten kaartenmakers zien door de schaduwkant van de bergen met een grijze kleur in te tekenen. Hoogteverschillen worden ook wel reliëf genoemd en de ingetekende bergschaduwen heten ook wel reliëftekening. 11. Neem kaart 90 voor je. Het werelddeel Afrika bestaat grotendeels uit vlakke hooglanden. In welk deel vind je nog de meeste echte bergen (reliëf)? Noord, Oost, Zuid of West? 12. Op kaart 52 staan donker groene gebieden. Wat betekent de kleur donker groen op deze kaart? 13. Neem kaart 52 voor je. Waar bevinden zich de hoogst gelegen delen van Nederland? Op natuurkundige kaarten staan nog veel meer aanduidingen. Neem kaart 98 voor je. Hoe heet het hoogste punt van de Rocky Mountains?. Dit punt is..meter hoog. 15. Hoe diep is de Golf van Mexico, kaartvak H6/7,I6/7? Het diepste punt is -.. meter en dus -..km. 16. Wat kun je zeggen over het landschap in kaartvak J6? o Dit bestaat uit laagland. o Dit is een vlak hoogland. o Dit is een gebergte met veel hoogteverschillen (reliëf). 17. Neem pagina 78 voor je. Op de grens van India, Nepal en China liggen allemaal witte vlekken. Wat zijn dat? o gletsjers o meren o hoogvlaktes Gecombineerde overzichtskaarten Van sommige gebieden vind je in de atlas zowel een staatkundige als een natuurkundige kaart. Niet alle gebieden kunnen zo uitgebreid aan de orde komen, de atlas zou dan veel te dik worden. Daarom vind je van veel landen een kaart waarop niet alleen landennamen, grenzen en hoofdsteden zijn weergegeven maar ook hoogteverschillen en reliëf. In zo n kaart is informatie uit een staatkundige en een natuurkundige kaart dus gecombineerd. Én zo n kaart heet een gecombineerde overzichtskaart. 18. Neem kaart 80 voor je. Omcirkel het juiste antwoord. Op deze kaart kun je wel / niet zien wat de hoofdsteden zijn. Op deze kaart kun je wel / niet de landsgrenzen zien. Elk land heeft wel / niet een andere kleur. Deze kaart is een natuurkundige / staatkundige / gecombineerde overzichtskaart. 19. Neem kaart 94 voor je. De hoofdstad van Marokko is?... Welk Europees land ligt ten noorden van Marokko?.. Welke zeestraat ligt tussen beide landen?

11 20. Waar liggen de hoogste delen van Marokko? o in het noorden o aan de kust o het midden o in het zuiden Thematische kaarten Op thematische kaarten wordt informatie gegeven over een speciaal onderwerp (een thema). De informatie wordt meestal gegeven in de vorm van Iijntjes, kleurvlakken, cirkels of pictogrammen (kleine tekeningen op de kaart). In De atlas vind je bijvoorbeeld themakaartjes over klimaat, bevolking, toerisme en milieu. 21. Bekijk kaart 27. Deze themakaart laat vier thema s van Nederland zien. Wat zijn de thema s? 1) 2) 3) 4) 22. Op sommige thematische kaarten wordt de informatie weergegeven met behulp van pictogrammen. Neem pagina 63 voor je. Op deze pagina staan vier themakaarten. Op welke kaart wordt gebruik gemaakt van pictogrammen? Omcirkel de kaartnummers. A B C D 23. Gebruik kaart 67A. Bij welke stad kun jij het meeste neerslag verwachten? o Antwerpen o Charleroi o Bastogne o Luik 24. Themakaartjes kun je goed gebruiken als je een werkstuk gaat maken. Nick en Liene doen voor aardrijkskunde onderzoek naar de multiculturele samenleving in Nederland. Zij gebruiken daarbij pagina van de atlas. a. Informatie over godsdienst vinden ze op themakaart: Wat is de grootste godsdienst onder de gelovigen in Nederland?:. b. Informatie over Asielzoekers vinden ze op themakaart:... In welke provincie vind je het minste asielzoekers?:. Waarom zouden daar de minste asielzoekers zijn?:. c. Welke provincie heeft de meeste allochtonen?:.. Op welke kaart vinden ze deze informatie?: d. In welk deel van Nederland wonen de minste Marokkanen?: Op welke kaart vinden ze deze informatie?: Waarom wonen in dat deel van Nederland de minste allochtonen?:.. e. Hoeveel Turkse allochtonen wonen er in het centrum van Den Haag?:..

12 Topografische kaarten Topografische kaarten zijn grootschalige kaarten die een zeer nauwkeurig beeld van de werkelijkheid geven. Je kunt er veel details op waarnemen. Op pagina 7 en 30 vind je ze. 25. Neem kaart 30A3 voor je. Welke uitspraken kun je doen met behulp van deze topografische kaart van stad en platteland? a. Op deze kaart kun je precies zien hoeveel boerderijen er op staan. Waar / niet waar b. Op deze kaart kun je zien hoe alle straten heten. Waar / niet waar c. Op deze kaart kun je precies zien wanneer de huizen gebouwd zijn. Waar / niet waar 26. Wat laat kaart 7C zien? o Waarvoor het land rond het Muiderslot wordt gebruikt. o Hoe de omgeving van het Muiderslot is ontstaan. o Waar het Muiderslot ligt. 27. Hieronder zie je enkele kaartfragmenten. Kruis de juiste kaartsoort aan onder elke kaart. 28. Wat staat wél op een natuurkundige kaart maar niet op een staatkundige kaart? o Namen van landen, steden en gebieden. o Hoe hoog het land ligt. o Grenzen tussen landen. 29. Waaraan herken je een staatkundige kaart? o De kleuren vertellen hoe hoog het land ligt o De grenzen zijn rode lijnen o Ieder land heeft een aparte kleur

13 30. Wat vertellen de kleuren op de overzichtskaart van Nederland? Omcirkel het juiste antwoord. hoogte / provincies / bodemgebruik Kaart- en atlasvaardigheden, klas Welke kaarten worden gecombineerd in de gecombineerde overzichtskaart? Omcirkel de juiste antwoorden. natuurkundige kaart /thematische kaart / overzichtskaart /staatkundige kaart Ruimte voor aantekeningen:

14 Kaart- en Kaart- en atlasvaardigheden, klas 2 atlasvaardigheden Deel 3: zoeken in de atlas Klas 2

15 Zoeken in de atlas Er zijn verschillende manieren om te zoeken in de atlas. Het hangt er een beetje van af wat je wil weten. In het komende deel vind je een aantal verschillende zoekmechanismen. Onderdeel in de atlas: Op welke pagina: Doel: Bladwijzer Schutblad voor Als je snel een kaart zoekt over een gebied waarvan je de ligging al kent, gebruik je de bladwijzer. Lijst van alle landen van de wereld 146 Als je informatie wilt over een land, zoals de vlag, oppervlakte, aantal inwoners enzovoorts. Zaakregister 151 Als je een thematische kaart zoekt over een bepaald onderwerp kun je hier op alfabetische volgorde alle onderwerpen vinden. Vervolgens kijk je in welk gebied jouw onderwerp valt Landenregister 153 Als je een kaart zoekt over een land, gebruik je het landenregister. Namenregister 154 Om een kaart te zoeken waar een plaats, rivier, gebergte enzovoorts op staat. 1. Zoek de kaart van bladzijde 58. Bij de kaart staan 3 dingen die heel belangrijk zijn bij het lezen van een kaart: a. de titel van de kaart:. b. de legenda van de kaart (wat staat er in?): c. de schaal van de kaart:. 2. Aan de schaal van de kaart kun je zien hoe groot het gebied is dat op de kaart staat. Neem de kaart uit de vorige vraag. Vul aan: één centimeter op de kaart is in werkelijkheid.km. 3. Zoek op kaart kaartvak I4 + Elbrus. Wat betekent + op deze natuurkundige overzichtskaart.. 4. Er staan nogal wat rare plaatsnamen in het namenregister. Zoek het namenregister in de atlas en zoek op waar Ouagadougou ligt. Noteer het kaartnummer en kaartvak.. 5. Ga naar de kaart die je hebt gevonden. Noteer of Ouagadougou een plaats is, een meer, een rivier, een berg of een weg. Noteer ook in welk land het ligt.. Naast het opzoeken van informatie over plaatsen, rivieren, bergen, landen enzovoorts kun je ook informatie over heel veel andere zaken vinden. Bijvoorbeeld over milieu, toerisme, industrie, ontwikkelingslanden, vulkanen en andere zaken. Je zoekt op thema of onderwerp. 6. Zoek kaart 119. Noteer de 2 titels die bij de kaartjes horen. 1). 2).

16 7. Nogmaals kaart 119. Zoek op welke taal het meeste gesproken word in Zuid-Amerika.. Stel je wilt iets weten over toerisme in Turkije, maar je weet niet waar je moet zoeken. Je kunt dan via het zaakregister snel bij de juiste kaart terecht komen. 8. Zoek het zaakregister achter in de atlas en noteer op welke pagina s het staat.. 9. Zoek bij toerisme naar het kaartnummer van toerisme in Turkije. Noteer dit kaartnummer Ga naar de kaart en bekijk de kaart goed. Kijk ook naar de tekst die erbij staat. Noem de belangrijkste vakantiebestemming in Turkije Doe het nu helemaal zelf: zoek op wat het klimaat van Suriname is Zoek uit in welke stad het grootste dierenpark van Zuid-Holland ligt. Welke kaart heb je gebruikt?. 13. Zoek ten slotte op waar het dorpje Holwierde ligt. Noteer de naam van de dichtstbijzijnde stad van dit dorpje.. Ruimte voor aantekeningen:

17 Kaart- en atlasvaardigheden Deel 4: geografische ligging Klas 2

18 Geografische ligging Stel, je vaart als kapitein op zee met een groot vrachtschip. Het stormt en je schip komt in moeilijkheden. Je zend een SOS-signaal uit naar andere schepen zodat je gered kan worden. Maar ja, probleem! Hoe vertel je waar je bent? Als je zegt 3000 km ten oosten van New York, dan is het gebied dat je noemt zo groot dat ze je weken aan het zoeken zijn. Tegen die tijd ben je dus al gezonken. Om nu toch te kunnen vertellen waar je bent, kun je de geografische ligging gebruiken. De geografische ligging is een unieke cijfercode voor elke plek op aarde. GPS (Global Positioning System) en een navigatiesysteem zoals TomTom (voor in de auto) maken er gebruik van. Je gaat nu leren hoe je de geografische ligging van een plek op aarde moet opzoeken. Het plaatje links laat het Noordelijk Halfrond zien. Dat is het gedeelte van de aarde ten noorden van de evenaar. We zeggen nu dat de evenaar op 0 ligt De Noordpool ligt op 90 Noorderbreedte (NB) en de Zuidpool op 90 Zuiderbreedte (ZB). De lijnen in de tekening liggen dan op verschillende breedtegraden.

19 Leuk, maar wat heb je eraan? Immers, als je zegt dat je op 51 NB woont (zoals wij in Heesch) dan weet je nog niet of dat dan in Amerika, Japan, Europa of Rusland ligt. Daarom hebben ze het volgende gedaan: Naast breedtegraden bestaan er lengtegraden. Als 0 is Greenwich genomen (een voorstad van Londen). We kennen Westerlengte (WL) en Oosterlengte (OL). Ga je vanaf de Greenwich-lijn naar het Westen dan kom je op Westerlengte, totdat je precies aan de andere kant van de aarde komt. Daar gaat Westerlengte over in Oosterlengte. Ga nu in je atlas naar pagina Probeer daarin het graadnet te herkennen. De getallen langs de kaart spreken voor zichzelf. Het graadnet is alle lijnen Noord-Zuid en Oost-West samen. Het graadnet stelt ons in staat alle plekken op de aarde een precieze locatie te geven. Nog preciezer dan graden ( ) zijn minuten. Één minuut () is 1/60ste deel van één graad. Er zitten dus 60 minuten in één graad. De kaart van Nederland (pagina 14 t/m 19 van de atlas) geeft dit duidelijk weer. Nog één ding: Gebruik de kaart waarop je de plek (plaats, berg, rivier etc.) kunt zien. Dat is dus de kaart met het kleinste schaalgetal. Bijvoorbeeld: De ligging van Parijs zoek je op de kaart van Frankrijk en niet Europa- staatkundig! 1. Zoek de volgende plaatsen op in je atlas en noteer de geografische locaties in graden nauwkeurig. a. Tokyo. NB en OL b. Parijs. NB en. OL c. Montevideo. ZB en. WL 2. en nu helemaal zelf: a. Havana. en. b. Kaapstad. en. c. Melbourne. en. 3. Bekijk de 30ste Noorderbreedtegraad van oost naar west. Je hebt verschillende kaarten nodig om de volgende vraag te beantwoorden: Welk van de volgende steden ligt niet op de 30ste Noorderbreedtegraad? Streep die stad door: New Orleans / Wuhan / Singapore / Cairo / Casablanca. 4. Welke bergen liggen op de volgende locaties: a. 31 NB en 8 WL b. 33 ZB en 70 WL. c. 28 NB en 86 OL d NB en 6 00 OL 5. Noteer de locaties van de volgende Nederlandse plaatsen in graden en minuten nauwkeurig. a. Hoogeveen. NB. OL b. Roermond. NB. OL c. Winterswijk. NB. OL d. Veenendaal. NB. OL 6. Bereken met behulp van de schaal de afstand tussen de 51 - en 52 Noorderbreedtegraad. Antwoord:. km

20 7. Noteer nu de eerste letter van de plaatsen op de volgende locaties. Let op: soms moet je even goed zoeken naar de stad die er wordt bedoeld!!!!! NB en 28 OL (het eiland) NB en 5 30 OL (de stad) NB en 5 50 OL (de stad) NB en 70 WL (het eiland) 5 34 NB en 109 OL (de stad) NB en 5 40 OL (de stad) NB en 100 OL (het eiland) NB en 155 WL (het eiland) NB en 82 WL (het nationaal park (N.P.) NB en 25 OL (de stad) NB en 125 OL (de stad) ZB en 178 OL (de kaap) NB en 27 OL (de stad) NB en 20 WL (de berg) NB en 3 OL (de stad) NB en 17 OL (de stad) NB en 7 OL (de stad) NB en 35 OL (de stad) Ruimte voor aantekeningen:

Atlasvaardigheden. Sjaak van der Lee. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/52822

Atlasvaardigheden. Sjaak van der Lee. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/52822 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Sjaak van der Lee 03 september 2017 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/52822 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.

Nadere informatie

Atlasvaardigheden. banner. Sjaak van der Lee. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Atlasvaardigheden. banner. Sjaak van der Lee. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. banner Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Sjaak van der Lee 03 september 2017 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/52822 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van

Nadere informatie

1. Geef de titels van de kaarten die horen bij de bladzijden van de Grote Bosatlas.

1. Geef de titels van de kaarten die horen bij de bladzijden van de Grote Bosatlas. Atlasvaardigheden Kaarten en gegevens over landen zoek je op in een atlas. Maar hoe gebruik je ook alweer een atlas? Hoe vind je snel de juiste gegevens en informatie? De ster-vragen zijn iets moeilijker.

Nadere informatie

Kwt opdracht atlas gebruik

Kwt opdracht atlas gebruik Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Erik van Wijngaarden 22 september 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/65793 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.

Nadere informatie

KWT opdracht Atlas gebruik

KWT opdracht Atlas gebruik Auteur Erik van Wijngaarden Laatst gewijzigd 22 September 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/65793 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

Atlasvaardigheden basisbosatlas

Atlasvaardigheden basisbosatlas banner Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres be27a44e45ff7ed43d44f850cbe6362fe6796097@magis.weredi21gv 13 september 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/74289 Dit

Nadere informatie

Ten noorden van de evenaar ligt het noordelijk halfrond. Ten zuiden daarvan het zuidelijk halfrond.

Ten noorden van de evenaar ligt het noordelijk halfrond. Ten zuiden daarvan het zuidelijk halfrond. Rekenen aan de aarde Introductie Bij het vak aardrijkskunde wordt de aarde bestudeerd. De aarde is een bol. Om te bepalen waar je je op deze bol bevindt zijn denkbeeldige lijnen over de aarde getrokken,

Nadere informatie

Atlas. Mens en Maatschappij GG. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Atlas. Mens en Maatschappij GG. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur Mens en Maatschappij GG Laatst gewijzigd 05 October 2015 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/66448 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

Opdracht Aardrijkskunde Atlasopdracht

Opdracht Aardrijkskunde Atlasopdracht Opdracht Aardrijkskunde Atlasopdracht Opdracht door een scholier 2510 woorden 4 november 2016 6,1 14 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde 1 De juiste kaart vinden Er zijn vier verschillende soorten kaarten,

Nadere informatie

Atlasgebruik 53e hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Atlasgebruik 53e hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 18 August 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/76064 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van

Nadere informatie

Atlasgebruik 53e hv123

Atlasgebruik 53e hv123 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 18 august 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie https://maken.wikiwijs.nl/76064 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van

Nadere informatie

Er zijn 3 soorten kaarten

Er zijn 3 soorten kaarten Er zijn 3 soorten kaarten 1 Overzichtskaarten Onder te verdelen in: A topografische kaarten B natuurkundige kaarten C staatkundige kaarten 2 Navigatiekaarten 3 Thematische kaarten 1 Overzichtskaarten Op

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde samenvatting aardrijkskunde de geo H1 havo/vwo

Samenvatting Aardrijkskunde samenvatting aardrijkskunde de geo H1 havo/vwo Samenvatting Aardrijkskunde samenvatting aardrijkskunde de geo H1 havo/vwo Samenvatting door een scholier 1195 woorden 22 oktober 2012 4,3 30 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo 1.1 Op reis

Nadere informatie

Atlasvaardigheden T-excellent. Udens College. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Atlasvaardigheden T-excellent. Udens College. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur Udens College Laatst gewijzigd 21 June 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/73874 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

INHOUD 1 WAAR LIGT HET? 2 WAAR KOMT HET VANDAAN? 3 EUROPA

INHOUD 1 WAAR LIGT HET? 2 WAAR KOMT HET VANDAAN? 3 EUROPA INHOUD 1 WAAR LIGT HET? Hoe ziet de aarde eruit? 6-7 Hoe vind je de weg op aarde? 8-9 Afstanden 10-11 De zes continenten 12-13 Oceanen en zeeën 14-15 Waar leven walvissen en haaien? 16-17 De grootste rivieren

Nadere informatie

Atlasgebruik 53e vmbo12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/77321

Atlasgebruik 53e vmbo12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/77321 Auteur VO-content Laatst gewijzigd 25 juli 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/77321 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Werken met De Grote BOSATLAS E D I T I E T W E E Ë N V I J F T I G

Werken met De Grote BOSATLAS E D I T I E T W E E Ë N V I J F T I G Werken met De Grote BOSATLAS E D I T I E T W E E Ë N V I J F T I G Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Algemene inhoud blz. 3 Hoofdstuk 2 Achterschutblad/bladwijzer blz. 3 Hoofdstuk 3 Register blz. 4 Hoofdstuk 4

Nadere informatie

Groep 7/8. 0 Hoofstuk. Groep 7/8

Groep 7/8. 0 Hoofstuk. Groep 7/8 0 Hoofstuk 1. Globe of kaart 2. Over tekens en kleuren 3. Schaal: Van groot naar klein 4. Over richtingen 5. Kaarten in soorten 6. De wegenkaart 7. Maak je eigen weerkaart 1 Globe of kaart 1. Hieronder

Nadere informatie

Atlasgebruik 53e vmbo12

Atlasgebruik 53e vmbo12 banner Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 25 juli 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/77321 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van

Nadere informatie

Een kaart wordt op schaal getekend. Dat is een verkleining van de werkelijkheid.

Een kaart wordt op schaal getekend. Dat is een verkleining van de werkelijkheid. VAN KLEIN NAAR GROOT België is verdeeld in meerdere kleine plaatsen. Er zijn gehuchten, dorpen, deelgemeenten, gemeenten, steden, provincies en gewesten. België behoort tot werelddeel Europa. Op een provinciekaart

Nadere informatie

Eindtoets hoofdstuk 1

Eindtoets hoofdstuk 1 WERELDWIJS 1 VMBO-BK 1 DE WERELD ONTDEKKEN MET DE ATLAS EINDTOETS Eindtoets hoofdstuk 1 1 Hoe zoek je in de atlas? Noteer het juiste hulpmiddel. Kies uit: het namenregister de bladwijzer het zaakregister.

Nadere informatie

Vaardigheden - Atlasgebruik. VO-content StudioVO. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Vaardigheden - Atlasgebruik. VO-content StudioVO. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content StudioVO 14 August 2013 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/45002 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

6,9. Samenvatting door een scholier 1093 woorden 21 september keer beoordeeld. Aardrijkskunde HFD 1 1. Schaalniveaus

6,9. Samenvatting door een scholier 1093 woorden 21 september keer beoordeeld. Aardrijkskunde HFD 1 1. Schaalniveaus Samenvatting door een scholier 1093 woorden 21 september 2016 6,9 12 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Wereldwijs HFD 1 1 Schaalniveaus Inzoomen: Dichter naar het aardoppervlak, details worden

Nadere informatie

Aardrijkskunde gaat over gebieden. Een gebied of regio is een stuk van het aardoppervlak.

Aardrijkskunde gaat over gebieden. Een gebied of regio is een stuk van het aardoppervlak. Boekverslag door Mark 1257 woorden 13 februari 2015 3.8 21 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo H1: Wat is aardrijkskunde B1 Op de wereld zijn grote verschillen, bijvoorbeeld in een woestijn

Nadere informatie

5.1 De kaart van Nederland

5.1 De kaart van Nederland LB 0-5. De kaart van Nederland Wat betekent dit bord, denk je? Welke zin hoort bij welk woord? Trek lijnen. Een schaalstok...... geeft de vier windrichtingen op de kaart aan. Een legenda...... geeft aan

Nadere informatie

De Geo. 1 hv Aardrijkskunde voor de onderbouw. Antwoorden hoofdstuk 1. www.degeo-online.nl. 1ste druk

De Geo. 1 hv Aardrijkskunde voor de onderbouw. Antwoorden hoofdstuk 1. www.degeo-online.nl. 1ste druk De Geo 1 hv Aardrijkskunde voor de onderbouw Antwoorden hoofdstuk 1 www.degeo-online.nl 1ste druk De Geo, aardrijkskunde voor de onderbouw van hv - Docentenhandleiding 1 HV 1 ThiemeMeulenhoff Utrecht/Zutphen,

Nadere informatie

De Geo. 1 th Aardrijkskunde voor de onderbouw. Antwoorden hoofdstuk 1. www.degeo-online.nl. 1ste druk

De Geo. 1 th Aardrijkskunde voor de onderbouw. Antwoorden hoofdstuk 1. www.degeo-online.nl. 1ste druk De Geo 1 th Aardrijkskunde voor de onderbouw Antwoorden hoofdstuk 1 www.degeo-online.nl 1ste druk De Geo, aardrijkskunde voor de onderbouw van th - Docentenhandleiding 1 TH 1 ThiemeMeulenhoff Utrecht/Zutphen,

Nadere informatie

Eindtoets hoofdstuk 1

Eindtoets hoofdstuk 1 WERELDWIJS 1 VMBO-TH 1 WERELDEN ONTDEKKEN MET DE ATLAS EINDTOETS Eindtoets hoofdstuk 1 1 Hoe zoek je in de atlas? Noteer het juiste hulpmiddel. Kies uit: register van topografische namen [namenregister]

Nadere informatie

Module atlasvaardigheden en kaartlezen Klas 1VHBO en KGT

Module atlasvaardigheden en kaartlezen Klas 1VHBO en KGT Module atlasvaardigheden en kaartlezen Klas 1VHBO en KGT Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Aad Bak 27 August 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/63883 Dit lesmateriaal

Nadere informatie

Eindtoets hoofdstuk 1

Eindtoets hoofdstuk 1 WERELDWIJS 1 VMBO-KGT 1 DE WERELD ONTDEKKEN MET DE ATLAS EINDTOETS Eindtoets hoofdstuk 1 1 Hoe zoek je in de atlas? Noteer het juiste hulpmiddel. Kies uit: het namenregister de bladwijzer het zaakregister.

Nadere informatie

St. Scouting St. Franciscus Wijchen

St. Scouting St. Franciscus Wijchen (Land)kaarten Een kaart geeft ons een schat aan informatie over de omgeving waarin we op pad zijn. Maar om al die informatie te kunnen gebruiken moet je natuurlijk wel weten waar je het kunt vinden. Daarom

Nadere informatie

kilometer hectometer decameter meter decimeter centimeter milimeter km hm dam m dm cm mm

kilometer hectometer decameter meter decimeter centimeter milimeter km hm dam m dm cm mm Op een plattegrond van een stad, maar ook op de landkaart van Nederland worden allerlei wegen kleiner afgebeeld. Omdat je niet de werkelijke maten op papier kunt zetten, maak je gebruik van een schaal.

Nadere informatie

Module atlasvaardigheden en kaartlezen Klas 1 BK

Module atlasvaardigheden en kaartlezen Klas 1 BK Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Aad Bak 02 september 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/65323 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs

Nadere informatie

Samen op één wereldbol. 1. Geschiedkundige personen.

Samen op één wereldbol. 1. Geschiedkundige personen. 1. Geschiedkundige personen. In de Middeleeuwen was de algemene gedachte dat de aarde plat was. Wanneer je lang genoeg zou varen dan zou je van de aarde vallen.. Toch wisten de oude Grieken al lang dat

Nadere informatie

Jouw wereld op de kaart. werkblad. VMBO tl, HAVO, VWO klas 1

Jouw wereld op de kaart. werkblad. VMBO tl, HAVO, VWO klas 1 Jouw wereld op de kaart werkblad VMBO tl, HAVO, VWO klas 1 Jouw wereld op de kaart WERKBLAD Recht zo die gaat! Varen op de kaart van Mercator Deze tentoonstelling gaat over Mercator, een beroemde kaartenmaker

Nadere informatie

Module atlasvaardigheden en kaartlezen Klas 1 BK

Module atlasvaardigheden en kaartlezen Klas 1 BK Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Aad Bak 02 September 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/65323 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein

Nadere informatie

De Geo. 1 th Aardrijkskunde voor de onderbouw. Antwoorden hoofdstuk ste druk

De Geo. 1 th Aardrijkskunde voor de onderbouw. Antwoorden hoofdstuk ste druk De Geo 1 th Aardrijkskunde voor de onderbouw Antwoorden hoofdstuk 1 www.degeo-online.nl 1ste druk De Geo, aardrijkskunde voor de onderbouw van th - Docentenhandleiding 1 TH 1 ThiemeMeulenhoff Utrecht/Zutphen,

Nadere informatie

Landkaarten en coördinaten

Landkaarten en coördinaten Landkaarten en coördinaten Wat is nu eigenlijk een landkaart? Nou, hou je vast. Op een landkaart staat op een plat vlak een verkleind en toegelicht beeld van een bepaald deel van het aardoppervlak afgedrukt.

Nadere informatie

LEERWERKBOEK. 2F Meten en meetkunde. Les Schaal

LEERWERKBOEK. 2F Meten en meetkunde. Les Schaal LEERWERKBOEK 2F Meten en meetkunde Les Schaal 1 REKENBLOKKEN LES 1 SCHAAL EVEN OEFENEN LENGTEWEETJES 10 10 10 10 10 10 km hm dam m dm cm mm : 10 : 10 : 10 : 10 : 10 : 10 1 Reken om naar de andere maat.

Nadere informatie

Wat zie jij op het plaatje? Schrijf het vehaal af. De golf was zo hoog als een. Er staan heel veel huizen onder

Wat zie jij op het plaatje? Schrijf het vehaal af. De golf was zo hoog als een. Er staan heel veel huizen onder Lees het verhaal van de aardbeving. Stel je voor: de aarde beweegt. De lampen schudden heen en weer. Je hele huis schudt heen en weer. Het huis stort in! Alles is kapot. Dat kan gebeuren bij een aardbeving.

Nadere informatie

2 Landschapszones op aarde SO 1

2 Landschapszones op aarde SO 1 Aardrijkskunde 1 havo/vwo 2 Landschapszones op aarde SO 1 Deze toets bestaat uit tien vragen: open vragen en meerkeuzevragen. Ook zijn er vragen waarbij de atlas (Grote Bosatlas, editie 54) nodig is. Bij

Nadere informatie

BEGELEID ZELFSTANDIG LEREN GESCHIEDENIS

BEGELEID ZELFSTANDIG LEREN GESCHIEDENIS BEGELEID ZELFSTANDIG LEREN GESCHIEDENIS BZL 1-30 september 2007 WERKBRIEF Naam: Klas: Legende individueel per twee in groep Nr: Verplichte opdracht Vrije opdracht Correctie met sleutel Pc nodig BZL 1 Werken

Nadere informatie

Leerdoelen. Wat is GPS? Na het uitwerken van deze werkbladen...

Leerdoelen. Wat is GPS? Na het uitwerken van deze werkbladen... Wiskunde en Cultuur 2-4 (vervangingsopdracht) Volkan Bugur (0871018) & Alejandra Figuera (0835166) Docent: S. Garst Datum: 2 juni 2014 Leerdoelen Na het uitwerken van deze werkbladen... weet je waar de

Nadere informatie

Eindtoets hoofdstuk 1

Eindtoets hoofdstuk 1 WERELDWIJS 1 HAVO/VWO 1 DE WERELD ONTDEKKEN MET DE ATLAS EINDTOETS Eindtoets hoofdstuk 1 1 a Wat zijn de belangrijkste onderdelen die een cartograaf op een kaart tekent? windrichting, 1..., 2..., 3. b

Nadere informatie

PERIODESCHRIFT AARDRIJKSKUNDE EUROPA EN DE WERELD

PERIODESCHRIFT AARDRIJKSKUNDE EUROPA EN DE WERELD PERIODESCHRIFT AARDRIJKSKUNDE EUROPA EN DE WERELD HET KLIMAAT Het klimaat is, zo luidt de officiële definitie, het gemiddelde weer over een periode van 30 jaar. Dat wil zeggen dat het klimaat in een bepaald

Nadere informatie

Ontwerp Paper 2 Bijlage 4

Ontwerp Paper 2 Bijlage 4 Ontwerp Paper 2 Bijlage 4 Gijs Bos - 10137157 Utrecht, 130404 De volgende pagina s bevatten de opdrachten waarmee de leerlingen tijdens de workshops aan de slag gaan. Workshop atlasvaardigheden 1: Kaartselectie

Nadere informatie

1 Kun je aan planten zien wat je aan moet?

1 Kun je aan planten zien wat je aan moet? 1 Kun je aan planten zien wat je aan moet? Hoofdstuk 1 Les 1 Zoek het op Bij de evenaar staat de zon hoog. Het is er warm en daardoor verdampt het water. Die warme damp stijgt op en koelt af: dan gaat

Nadere informatie

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - AARDRIJKSKUNDE ANTWOORDEN

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - AARDRIJKSKUNDE ANTWOORDEN ZAND BOVEN WATER LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - AARDRIJKSKUNDE Rotterdam is de belangrijkste haven van Europa. Steeds meer containers, grondstoffen en andere spullen worden via Rotterdam

Nadere informatie

Werkkatern 6 Welkom in onze provincie

Werkkatern 6 Welkom in onze provincie 1 Les 1 en 2 Mijn provincie 1 Mijn provincie op kaart Voer eerst volgende opdrachten uit op de kaart van je provincie - Kleur de gemeente waarin je school staat rood - Kleur je provinciehoofdstad geel,

Nadere informatie

1 Zet in de goede volgorde. Van klein naar groot.

1 Zet in de goede volgorde. Van klein naar groot. Herhaling Ω groep 5 Ω Aardrijkskunde (blad 1) Zoek de pagina in het lesboek. Lees de tekst en bekijk de foto of tekening. Maak dan de vraag. pagina 2 en 3 1 Zet in de goede volgorde. Van klein naar groot.

Nadere informatie

Taak 1 opdracht 1. Taak 1 opdracht 2. Taak 2. Groot-Brittannië en Frankrijk s E 16/17. de bevolkingsdichtheid in de Ardennen t B 7

Taak 1 opdracht 1. Taak 1 opdracht 2. Taak 2. Groot-Brittannië en Frankrijk s E 16/17. de bevolkingsdichtheid in de Ardennen t B 7 KOPIEERBLAD 1a les 2 - zelfcorrectie jeugdatlas oude versie Taak 1 opdracht 1 Groot-Brittannië en Frankrijk s E 16/17 de bevolkingsdichtheid in de Ardennen t B 7 het reliëf in Zuid-Amerika n W 31 Vul op

Nadere informatie

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING Naam: Spilstyns Angélique Campus Heverlee Hertogstraat 178 3001 Heverlee Tel. 016 375600 www.khleuven.be Vakkencombinatie: AA - ENG Stagebegeleider DLO:

Nadere informatie

5.1 De kaart van Nederland

5.1 De kaart van Nederland LB 40-4 5. De kaart van Nederland Wat betekent dit bord, denk je? Je rijdt de provincie Utrecht in. Welke zin hoort bij welk woord? Trek lijnen. Een schaalstok...... geeft de vier windrichtingen op de

Nadere informatie

Aardrijkskunde hoofdstuk 3 paragraaf 1

Aardrijkskunde hoofdstuk 3 paragraaf 1 Aardrijkskunde hoofdstuk 3 paragraaf 1 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Irene van Hensbergen 31 January 2014 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/48842 Dit lesmateriaal

Nadere informatie

deel B Vergroten en oppervlakte

deel B Vergroten en oppervlakte Vergroten en verkleinen - wiskunde deel B Vergroten en oppervlakte Als je een figuur door een fotokopieerapparaat laat vergroten dan worden alle afmetingen in de figuur met dezelfde factor vermenigvuldigd.

Nadere informatie

WERKBLAD. Naam: Namen van de andere leerlingen uit jouw groepje:

WERKBLAD. Naam: Namen van de andere leerlingen uit jouw groepje: Jouw wereld op de kaart WERKBLAD Groep 7 en 8 Recht zo die gaat! Varen op de kaart van Mercator Deze tentoonstelling gaat over Mercator, een beroemde kaartenmaker uit de 16de eeuw. Zijn wereldkaart wordt

Nadere informatie

e-book: gebonden versie: e-book: gebonden versie: Chris Oxlade

e-book: gebonden versie: e-book: gebonden versie: Chris Oxlade Chris Oxlade Chris Oxlade Anita Ganeri Anita Ganeri Boeken in deze serie e-book: 978-94-6175-825-5 gebonden versie: 978-90-5566-931-8 e-book: 978-94-6175-822-4 gebonden versie: 978-94-6175-285-7 e-book:

Nadere informatie

Werkkatern 6 Welkom in onze provincie

Werkkatern 6 Welkom in onze provincie 1 Les 1 en 2 Mijn provincie Naam: Klas: 1 Mijn provincie op kaart Voer eerst volgende opdrachten uit op de kaart van je provincie - Kleur de gemeente waarin je school staat rood - Kleur je provinciehoofdplaats

Nadere informatie

Webkwestie Turkije. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/69193

Webkwestie Turkije. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/69193 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Koen Sibbel 22 november 2015 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/69193 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van

Nadere informatie

PROJECT. schaalrekenen. aardrijkskunde en wiskunde 1 vmbo-t/havo. naam. klas

PROJECT. schaalrekenen. aardrijkskunde en wiskunde 1 vmbo-t/havo. naam. klas schaalrekenen PROJECT aardrijkskunde en wiskunde 1 vmo-t/havo naam klas Auteurs Femke Trap José Spaan Bonhoeffer College, Castricum 2006 EPN, Houten, The Netherlands. Behoudens de in of krachtens de Auteurswet

Nadere informatie

plattegronden van delft

plattegronden van delft plattegronden van delft Deze toren is op 9 februari 2011 vijftien meter opgeschoven. Op heel oude plattegronden kun je ook al terugvinden. deze Bagijnetoren (zo heet hij) Een plattegrond wijst je de weg

Nadere informatie

Tochttechnieken Cursus Coördinatie Bijlage cursus 5

Tochttechnieken Cursus Coördinatie Bijlage cursus 5 Tochttechnieken Cursus Bijlage cursus 5 Door: Maurits Westerik Jong Nederland De Lutte. December 2008 Inhoudsopgave 1. Kompas... 3 2. Kaarten... 4 3. Coördinaten... 5 4. Kruispeiling... 6 Jong Nederland,

Nadere informatie

Onderwijsassistent REKENEN BASISVAARDIGHEDEN

Onderwijsassistent REKENEN BASISVAARDIGHEDEN Onderwijsassistent REKENEN BASISVAARDIGHEDEN Verhoudingstabel Wat zijn verhoudingen Rekenen met de verhoudingstabel Kruisprodukten Wat zijn verhoudingen * * * 2 Aantal rollen 1 2 12 Aantal beschuiten 18

Nadere informatie

ZONNELOPER N N WWW.EU-UNAWE.ORG/NL WWW.ASTRONOMIE.NL 52 NL. 90 NOORDPOOL maart. juni juli. aug. sept. okt. mei. april. feb

ZONNELOPER N N WWW.EU-UNAWE.ORG/NL WWW.ASTRONOMIE.NL 52 NL. 90 NOORDPOOL maart. juni juli. aug. sept. okt. mei. april. feb 40 N VALAB N ZONNELOPER NW NO STAND VAN DE ZON IN GRADEN BOVEN DE HORIZON 10 20 W O 30 50 60 ZW ZO 70 Z 52 NL BREEDTEGRAAD 80 70 60 50 40 30 20 10 0 EVENAAR KALENDER NE zomerzonnewende mei april juni juli

Nadere informatie

Jouw wereld op de kaart. werkblad. VMBO tl, HAVO, VWO klas 1

Jouw wereld op de kaart. werkblad. VMBO tl, HAVO, VWO klas 1 Jouw wereld op de kaart werkblad VMBO tl, HAVO, VWO klas 1 Jouw wereld op de kaart WERKBLAD Recht zo die gaat! Varen op de kaart van Mercator Deze tentoonstelling gaat over Mercator, een beroemde kaartenmaker

Nadere informatie

Slagharen op de kaart

Slagharen op de kaart 2 Slagharen op de kaart Docentenhandreiking slagharen op de kaart 1800 1850 1900 1950 2000 Samenvatting In deze les gaan leerlingen als cartograaf aan de slag. Een cartograaf maakt ruimtelijke informatie

Nadere informatie

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING Naam: Lene Wuyts Campus Heverlee Hertogstraat 178 3001 Heverlee Tel. 016 375600 www.khleuven.be Vakkencombinatie: Aardrijkskunde/Biologie Stagebegeleider

Nadere informatie

Voorbeeld toetsen aardrijkskunde

Voorbeeld toetsen aardrijkskunde Voorbeeld toetsen aardrijkskunde Afbuigers havo Gebieden en schaalniveaus 1. Uit een toespraak van de minister van financiën a. Welke schaalniveaus kun je uit de tekst van de minister halen? "Het gaat

Nadere informatie

Richtingen, coördinaten en oriënteren

Richtingen, coördinaten en oriënteren 1 Richtingen, coördinaten en oriënteren Amundsenvendel Ermelo 2001 H USKY PUBLICATIES E r m e l o Pagina 2 Pagina 11 Inhoudsopgave Richtingen 3 De kaart schaal 4 Plaatsbepaling op de kaart het coördinatensysteem

Nadere informatie

klas: toezicht: lokaal: vakleerkracht: 3 STWB BELLM 3 STWC BELLM Vraag 1: Vul de letters aan van dit éénvoudig kaartje ( noteer ze rechts )

klas: toezicht: lokaal: vakleerkracht: 3 STWB BELLM 3 STWC BELLM Vraag 1: Vul de letters aan van dit éénvoudig kaartje ( noteer ze rechts ) leerkracht: Bellinkx vak: Aardrijkskunde Datum : lesuren: klas: toezicht: lokaal: vakleerkracht: 3 STWB BELLM 3 STWC BELLM Leerlingen mogen gebruiken: kleurtjes Ik heb aan mijn examen gewerkt tot uur Mijn

Nadere informatie

Kijk op kaarten! Titels in deze serie:

Kijk op kaarten! Titels in deze serie: Kijk op kaarten! Titels in deze serie: HB: 978-94-6175-096-9 EB: 978-94-6175-903-0 HB: 978-94-6175-095-2 EB: 978-94-6175-902-3 HB: 978-94-6175-094-5 EB: 978-94-6175-901-6 Over de schrijfster Melanie Waldron

Nadere informatie

Schaal. Met behulp van de werkelijke grootte en de afgebeelde grootte kun je de schaal berekenen.

Schaal. Met behulp van de werkelijke grootte en de afgebeelde grootte kun je de schaal berekenen. Schaal Hieronder staat een afbeelding van het raam van het van Gogh-museum waardoor een inbreker zou zijn ontsnapt. Een advocaat voert aan dat door het gat in de ruit zijn client niet heeft kunnen ontsnappen,

Nadere informatie

e-book: gebonden versie: e-book: gebonden versie: Chris Oxlade

e-book: gebonden versie: e-book: gebonden versie: Chris Oxlade Chris Oxlade Chris Oxlade Anita Ganeri Anita Ganeri Boeken in deze serie e-book: 978-94-6175-825-5 gebonden versie: 978-90-5566-931-8 e-book: 978-94-6175-822-4 gebonden versie: 978-94-6175-285-7 e-book:

Nadere informatie

focusthema 2 1 Werkkatern 2 Wegwijs in mijn atlas en mijn land

focusthema 2 1 Werkkatern 2 Wegwijs in mijn atlas en mijn land 5e leerjaar 1 Werkkatern 2 Wegwijs in mijn atlas en mijn land Les 1 De atlas verkennen Naam: Klas: 1 Van foto naar kaart Opdracht 1 Bekijk de figuren 1 tot 5 op pagina 16 van het handboek. Vul aan met

Nadere informatie

Werkblad Meander Thema 5: Over de grens

Werkblad Meander Thema 5: Over de grens Werkblad Meander Thema 5: Over de grens 5.1 Inpakken en wegwezen Trek een lijn naar het goede plaatje. Vragen: 1. Waarom gaat de vrouw in Zuid-Afrika werken? In Afrika is veel werk voor een kinder dokter..

Nadere informatie

Oriënteren Kaart en Kompas

Oriënteren Kaart en Kompas Oriënteren Kaart en Kompas Om veilig de weg te kunnen vinden in onbekend gebied, is het handig kennis van navigatie met kaart en kompas te hebben. Om het insigne Oriëntatie in de wacht te slepen, moet

Nadere informatie

WERKBLAD. (Naam leerling) (Naam medeleerlingen)

WERKBLAD. (Naam leerling) (Naam medeleerlingen) Jouw wereld op de kaart WERKBLAD Groep 7 en 8 Recht zo die gaat! Varen op de kaart van Mercator Deze tentoonstelling gaat over Mercator, een beroemde kaartenmaker uit de 16de eeuw. Zijn wereldkaart wordt

Nadere informatie

OPDRACHTEN bij de FIETSEXCURSIE van het project MOOI HOOGLAND-WEST!

OPDRACHTEN bij de FIETSEXCURSIE van het project MOOI HOOGLAND-WEST! ietsroute Hoogland West OPDRACHTEN bij de FIETSEXCURSIE van het project MOOI HOOGLAND-WEST! 5 4 6 3 2 1 Let op het verkeer en zet je fiets goed aan de kant! Mooi Hoogland-West! 1 Bolle akker locatie 1

Nadere informatie

Werkblad Meander Thema 1: Onderweg

Werkblad Meander Thema 1: Onderweg Werkblad Meander Thema 1: Onderweg 1.1 Vakantiebestemmingen Schrijf 1, 2, 3, 4, 5, en 6 1. De reis start in Nederland 2. België is klein, dat gaat snel 3. Frankrijk is groot, pffff.wat duurt het lang!!

Nadere informatie

naam WERKBLAD in de buurt van de school Bekijk de buurt waar de school staat. Probeer de vragen te beantwoorden.

naam WERKBLAD in de buurt van de school Bekijk de buurt waar de school staat. Probeer de vragen te beantwoorden. WERKBLAD in de buurt van de school Bekijk de buurt waar de school staat. Probeer de vragen te beantwoorden. Ga het vragen. Zoek in boeken en op internet. Schrijf de antwoorden op. Zoek er plaatjes bij.

Nadere informatie

Op reis door de kaarten

Op reis door de kaarten Op reis door de kaarten Cartograf-Wie?? Wist je dat Welkom in de tentoonstelling Formatting Europe! Een wat moeilijke titel die meer uitleg vraagt Deze tentoonstelling gaat over de cartografie van Europa.

Nadere informatie

Noem de letters H t/m J en zeg welke oceaan het is. H = de Grote Oceaan (Stille Oceaan), I = de Atlantische Oceaan, J = de Indische Oceaan

Noem de letters H t/m J en zeg welke oceaan het is. H = de Grote Oceaan (Stille Oceaan), I = de Atlantische Oceaan, J = de Indische Oceaan Thuistopo. Noem de letters A t/m G en zeg welk werelddeel het is. A = Noord-Amerika, B = Europa, C = Azië, D = Zuid-Amerika, E = Afrika, F = Australië, G = Zuidpool/Antarctica Noem de letters H t/m J en

Nadere informatie

Zet een cirkel om de woorden die je met een hoofdletter schrijft

Zet een cirkel om de woorden die je met een hoofdletter schrijft : regelwoord hoofdletter: 1. begin van de zin 2. voornaam en achternaam 3. namen uit de aardrijkskunde Zet een cirkel om de woorden die je met een hoofdletter schrijft koningin beatrix eindhoven kilometer

Nadere informatie

Studieplanner leerlingen NAAM: Datum Weekopdracht. Doel en in: klaar Week 1 Week 2 Leren leren : Tekst 1 lezen tot aan het plaatje met de

Studieplanner leerlingen NAAM: Datum Weekopdracht. Doel en in: klaar Week 1 Week 2 Leren leren : Tekst 1 lezen tot aan het plaatje met de Studieplanner leerlingen NAAM: Opgegev Benodigde Datum Weekopdracht Doel en in: materialen klaar Week 1 Week 2 Leren leren : Tekst 1 lezen tot aan het plaatje met de ministers. Opdrachtenboekje 5 Markeer

Nadere informatie

X BASISLES LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - GESCHIEDENIS ANTWOORDEN OPDRACHTEN MAASVLAKTE 2

X BASISLES LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - GESCHIEDENIS ANTWOORDEN OPDRACHTEN MAASVLAKTE 2 X BASISLES LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - GESCHIEDENIS ANTWOORDEN MAASVLAKTE 2 X De haven van Rotterdam x werd te klein, omdat we steeds meer goederen bestellen uit verre landen. Daarom

Nadere informatie

Toets_Hfdst13_Topografie

Toets_Hfdst13_Topografie Toets_Hfdst13_Topografie Vragen Samengesteld door: visign@hetnet.nl Datum: 31-1-2017 Tijd: 11:14 Samenstelling: Geowijzer Vraag: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21,

Nadere informatie

Toelatingsexamens en Ondersteunend Onderwijs

Toelatingsexamens en Ondersteunend Onderwijs VOORBLAD VOORBEELDEXAMEN 2015 Vak: Rekenkunde (voorbeeldexamen) De volgende hulpmiddelen zijn toegestaan bij het examen: geen Aantal vragen: 20 Aantal pagina s: 4 Bijlage(n): antwoorden oefentoets Beoordeling

Nadere informatie

Toets_Geowijzer_hfdst1

Toets_Geowijzer_hfdst1 Toets_Geowijzer_hfdst1 Vragen Samengesteld door: visign@hetnet.nl Datum: 31-1-2017 Tijd: 11:01 Samenstelling: Geowijzer Vraag: 2, 3, 4, 5, 7, 9, 11, 12, 12, 13, 13, 13, 14, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20,

Nadere informatie

Stad en Land hv onderbouw WERKBLAD

Stad en Land hv onderbouw WERKBLAD kenmerken Stad en Land hv onderbouw WERKBLAD Opdracht 1 Bekijk de foto. Wat zie je? Schrijf je eerste indruk op: Streep nu door wat NIET van toepassing is op deze foto: platteland stad nieuw oud centrum

Nadere informatie

Web van begrippen. Tijdsduur Het maken van de opdracht: 50 minuten Het nabespreken van de opdracht: 20 minuten (voor vraag 3 t/m 5)

Web van begrippen. Tijdsduur Het maken van de opdracht: 50 minuten Het nabespreken van de opdracht: 20 minuten (voor vraag 3 t/m 5) Web van begrippen Tijdsduur Het maken van de opdracht: 50 minuten Het nabespreken van de opdracht: 20 minuten (voor vraag 3 t/m 5) Inleiding In thema 1 begin je de wereld te verkennen aan de hand van de

Nadere informatie

TASTBARE TIJD, LEIDSCHE RIJN

TASTBARE TIJD, LEIDSCHE RIJN TASTBARE TIJD, LEIDSCHE RIJN WERKBLAD Tijdlaag tot 1000 Thema: verdwenen rivieren en de Limes 1. Ligt landgoed De Haar binnen het projectgebied? o ja o nee 2. Wat is zavel? 3. Zet de woorden zand, zavel

Nadere informatie

Reader oriëntatietechnieken

Reader oriëntatietechnieken Reader oriëntatietechnieken Inhoud 1. Schaal 2. Legenda 3. Coördinatenstelsels 4. Soorten kompassen 5. Declinatiecorrectie 6. Inclinatie 7. Kaart op het noorden leggen 8. Looprichting bepalen 9. Koers

Nadere informatie

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING Naam: Nele Mertens Campus Heverlee Hertogstraat 178 3001 Heverlee Tel. 016 375600 www.khleuven.be Vakkencombinatie: Aardrijkskunde - Biologie Stagebegeleider

Nadere informatie

BZL WISKUNDE Naam: Klas:

BZL WISKUNDE Naam: Klas: BZL WISKUNDE Naam: Klas: Ruimtelijk Inzicht en driehoeksmeting in een Rechthoekige driehoek Doel van de taak Zelfstandig de geziene leerstof in verband met rechthoekige driehoeken gebruiken in het vlak

Nadere informatie

1. Je gaat zo meteen een tekst lezen. Tijdens het lezen ga je vragen stellen. Lees eerst de uitleg.

1. Je gaat zo meteen een tekst lezen. Tijdens het lezen ga je vragen stellen. Lees eerst de uitleg. Tekst lezen en vragen stellen 1. Je gaat zo meteen een tekst lezen. Tijdens het lezen ga je vragen stellen. Lees eerst de uitleg. Als je een tekst leest, kun je vragen stellen over de tekst. Dan begrijp

Nadere informatie

Zon, aarde en maan. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/87197

Zon, aarde en maan. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/87197 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 16 december 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/87197 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs

Nadere informatie

Opgave 3 Opbouw en afbraak van de Schotse Hooglanden

Opgave 3 Opbouw en afbraak van de Schotse Hooglanden Eindexamen vwo aardrijkskunde 214-I Aarde Opgave 3 Opbouw en afbraak van de Schotse Hooglanden Bestudeer de bronnen 1 tot en met 3 uit het bronnenboekje die bij deze opgave horen. Gebruik bron 3a en de

Nadere informatie

Opdracht 2.1 a t/m c. Er zijn veel mogelijkheden. De vorm hoeft dus niet gelijk te zijn om toch een vierkant van dezelfde grootte te krijgen.

Opdracht 2.1 a t/m c. Er zijn veel mogelijkheden. De vorm hoeft dus niet gelijk te zijn om toch een vierkant van dezelfde grootte te krijgen. Uitwerkingen hoofdstuk Gebroken getallen. Kennismaken met breuken.. Deel van geheel Opdracht. a t/m c. Er zijn veel mogelijkheden. De vorm hoeft dus niet gelijk te zijn om toch een vierkant van dezelfde

Nadere informatie

Werkblad Naut Thema 5: Weer en klimaat

Werkblad Naut Thema 5: Weer en klimaat Werkblad Naut Thema 5: Weer en klimaat 5.1 Wordt het warm vandaag Lees het verhaal Wat is het weer? Kijk naar de boom Kijk naar de muts en de wanten Wat denk jij? Is het koud? In de zomer is het warm In

Nadere informatie

Examen HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 2 woensdag 21 juni uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Gebruik De Grote Bosatlas, 54e druk.

Examen HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 2 woensdag 21 juni uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Gebruik De Grote Bosatlas, 54e druk. Examen HAVO 2017 tijdvak 2 woensdag 21 juni 13.30-16.30 uur aardrijkskunde Bij dit examen hoort een bijlage. Gebruik De Grote Bosatlas, 54e druk. Dit examen bestaat uit 32 vragen. Voor dit examen zijn

Nadere informatie