KERTO - RIPA TECHNISCHE RICHTLIJNEN. Metsä Wood

Transcriptie

1 KERTO - RIPA TECHNISCHE RICHTLIJNEN Metsä Wood

2 INHOUDSOPGAVE Kerto-Ripa... 2 Toepassing... 4 Opbouw... 6 Statica Bouwfysica Voorbeeldopbouwen Planning en fabricage Duurzaamheid De in dit rapport verstrekte adviezen (alsmede de daarbij behorende gegevens, berekeningen, tekeningen, schema s en andere informatie) zijn gebaseerd op verschillende voorlopige aannames en worden vrijblijvend verstrekt. Hoewel de door ons verstrekte adviezen met de grootst mogelijke zorg zijn opgesteld, benadrukken wij dat het slechts indicatieve adviezen betreft. Wij wijzen erop dat de door ons verstrekte adviezen, voorafgaand aan een specifieke toepassing in een constructie of situatie, te allen tijde dienen te worden getoetst door een daartoe bevoegde deskundige zoals een constructeur. Wij bieden geen enkele garantie of waarborg ten aanzien van de deugdelijkheid en/of geschiktheid van de door ons verstrekte adviezen. Metsä Wood Holland en/of Metsa Group en/of hun werknemers aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, die voortvloeit uit of in enig opzicht samenhangt met het gebruik of de toepassing van de door ons verstrekte adviezen op welke wijze dan ook. 2016, Metsä Wood

3 KERTO-RIPA Kerto-Ripa elementen worden zowel bij nieuwbouw als bij renovatie ingezet voor daken en verdiepingsvloeren. Woningen, appartementen, optopprojecten, scholen, hallen, kantoren en andere commerciële en openbare gebouwen worden er mee gebouwd. Dit innovatieve bouwsysteem kan optimaal worden afgestemd op de eisen van de opdrachtgever, architect of aannemer. Door de modulaire opbouw zijn brandwerendheid, comfort, veiligheid, thermische en akoestische isolatie, optimaal en te allen tijde gegarandeerd. Kerto-Ripa bestaat uit Kerto ribben en één Kerto dekplaat ( Ripa T ) of twee dekplaten ( Ripa Box ). De onderdelen zijn volledig constructief verlijmd, waardoor een zeer stijf geheel ontstaat. De gecertificeerde lijmtechniek maakt zeer grote overspanningen (tot 20m!) mogelijk. PRESTATIE Kerto-Ripa elementen zijn, afhankelijk van de opbouw, geschikt voor vrije overspanningen tot 20 meter. Dit concept met hoge toegevoegde waarde combineert meerdere functies: o trillingsarme draagconstructie o stabiliteitsschijf o ruimte voor aanbrengen installaties o luchtdichting o thermische isolatie o brandwering FLEXIBILITEIT AKOESTIEK AFWERKING Kerto-Ripa kan worden toegepast met een basisconstructie van hout, metselwerk, beton of staal. Lengte en prestaties kunnen worden afgestemd op de eisen van de opdrachtgever, architect, constructeur of aannemer. In de ribben kunnen grote sparingen (tot de halve ribhoogte!) voor installaties worden aangebracht. In het kader van levensloopbestendigheid kan later de gebruiksfunctie gemakkelijk worden aangepast. Er is een brede keus aan geluidsisolerende voorzieningen mogelijk, zowel op, in, als onder het element. Zie meer op pagina X, Kerto-Ripa Sonans Op de vloer kunnen diverse soorten afwerkingen, zowel nat als droog, worden aangebracht. Bijvoorbeeld: anhydriet, cementdekvloer of zwevende vloer van gipsvezelplaat. Omwille van brandwerende, akoestische en/of decoratieve redenen kunnen verschillende soorten plafonds onder Kerto-Ripa worden gemonteerd. BOUWSNELHEID Snelle en eenvoudige montage door de prefab constructie. Door prefabricage een uniforme kwaliteit en reductie van faalkosten. Door de grote afmetingen van de elementen kan men snel een groot oppervlak dichtleggen: tot 1000 m2 per dag. De bouwplaats blijft schoon en droog. LICHT VAN GEWICHT De Kerto-Ripa elementen zijn tenminste 5x lichter dan kanaalplaatvloeren. Hierdoor is een minder zware draagconstructie en fundering nodig. Er kan gebruik worden gemaakt van lichter bouwmaterieel, zoals bijvoorbeeld kranen. KERTO-RIPA FAST, LIGHT & GREEN 3

4 OVERSPANNINGEN OVERSPANNINGEN Met Kerto-Ripa dakelementen kunnen met een geringe hoogte en een relatief lichte constructie grote overspanningen behaald worden. Hoogtewinst kan daarnaast behaald worden door installaties tussen en door de ribben aan te brengen. Ook kan de zogenaamde plaatoplegging worden toegepast, waarbij de krachten puur via de bovenplaat worden afgedragen. In onderstaande tabel kan eenvoudig afgelezen worden welke hoogte u krijgt bij een specifiek overspanning. Metsä Wood biedt online ook handige tools aan om zelf een dimensionering te bepalen. Voor een eerste dimensionering is op een tool te vinden. Voor een uitgebreidere berekening is de Finnwood rekensoftware beschikbaar ( TOEPASSINGEN VLOEREN Kerto-Ripa kan gebruikt worden als vloerelement. De hoge sterkte en stijfheid hebben gunstige effecten op de dimensionering, de mogelijke overspanningen en het trillingsgedrag. Een aantal opbouwen is op pagina 19 te vinden. DAKEN Kerto-Ripa kan gebruikt worden als dakelement. Grote overspanningen zijn hiermee eenvoudig mogelijk. Bij kortere overspanningen kunnen al gauw meervelds overspanningen gemaakt worden, wat een gunstig effect heeft op de dimensionering. Een aantal opbouwen is op pagina 19 te vinden. HOOGTE (MM) MAX. OVERSPANNING (M) KERTO-RIPA FAST, LIGHT & GREEN

5 BIJZONDERE DAKAFWERKINGEN De hoge sterkte en stijfheid van het basiselement maakt Kerto-Ripa uitermate geschikt voor allerlei bijzondere dakafwerkingen. Een tweetal voorbeelden is hieronder weergegeven. Vraag naar de mogelijkheden. Kerto-Ripa dak met PV cellen Kerto-Ripa groendak (mos-sedum, gras) KLIMAATKLASSE Kerto-Ripa elementen mogen in klimaatklasse 1 en 2 worden toegepast, zoals gespecificeerd in Eurocode 5. Dit betekent binnen of beschut buiten (i.e. geen directe inregening). Het product dient ten alle tijden beschermd te worden tegen directe weersinvloeden door gebruik te maken van bijvoorbeeld folies. In uitzonderlijke gevallen is een tijdelijke blootstelling aan water geen probleem, zolang zich er niet langdurig plassen op het element kunnen vormen. Het element moet daarna altijd weer voldoende kunnen drogen. Het is aan te raden om bij blootstelling aan vochtig weer het houtvochtgehalte van de bovenplaat te controleren: deze moet onder de 15% blijven. KERTO-RIPA FAST, LIGHT & GREEN 5

6 OPBOUW Kerto-Ripa is opgebouwd uit een aantal elementen. De platen zijn gemaakt van Kerto-Q. Het merendeel van de vezels ligt hierbij in de overspanningsrichting van het element. De dwarsfineer helpt hier met de spreiding van (punt-)lasten. De ribben zijn gemaakt van Kerto-S. Het geheel is met een gecertificeerd proces en onder volledig gecontroleerde omstandigheden verlijmd, waardoor de samenwerking tussen ribben en plaat volledig is. Deze verlijming geeft het element een stijfheid van vaak wel twee keer die van een genagelde of verschroefde oplossing met hetzelfde hout. Zowel de platen als ribben zijn van een volle lengte, waardoor er geen inherent zwakke plekken zijn. Er zijn twee typen basiselementen KERTO-RIPA T Een enkele Kerto-Q bovenplaat met Kerto-S ribben DWARSSCHOTTEN Aan beide einden van de elementen bevinden zich Kerto kopschotten. Deze schotten voorkomen het omklappen van de ribben en kunnen in bepaalde gevallen gebruikt worden als oplegging. Extra tussenschotten kunnen aangebracht worden om de kipstabiliteit te vergroten bij bijvoorbeeld lange, hoge, licht belaste dakelementen, ter verbetering van het trillingsgedrag of ter plaatse van hijspunten van lange elementen. AFMETINGEN Eén van de sterke punten van Kerto-Ripa is het feit dat het element geheel naar wens kan worden ontworpen. Op deze manier kan altijd de optimale balans tussen afmetingen en constructieve vereiste worden gevonden. Kerto-Ripa elementen zijn standaard 2400mm breed. Mocht het wenselijk zijn, dan zijn smallere maten ook mogelijk, waarbij het raadzaam is een fractie van een volle plaat als uitgangspunt te nemen, i.e. 2500, 2400 of 1820mm. Ook afwijkende passtukken zijn geen probleem. De maximale lengte van een Kerto-Ripa element is 20m. De boven- en onderplaat hebben meestal een dikte van 25, 31, 37 of 43mm. De ribben zijn 39, 45, 51, 57, 63, 69 of 75mm dik en tussen de 100 en 600mm hoog. Over het algemeen worden Kerto-Ripa vloeren met 5 ribben uitgevoerd en Kerto-Ripa daken met 3, 4 of 5 ribben, bij een breedte van 2400mm. KERTO-RIPA BOX Een Kerto-Q boven- en onderplaat met Kerto-S ribben 6 KERTO-RIPA FAST, LIGHT & GREEN

7 Lengte max Plaatdikte: Ribhoogte: Plaatdikte: Ribbreedte: Plaatbreedte: (std. 2400) Dimensionering Kerto-Ripa Hoek max. 10 Mogelijk verloop in hoogte (niet standaard, overleg hiervoor met Metsä Wood) MAATTOLERANTIES De maattoleranties bij een vochtgehalte van 10±2% zijn in onderstaande tabel weergegeven. MAAT TOLERANTIE Hoogte ±5,0mm of 1,5% (de kleinste) Breedte ±0,5% Lengte ±5,0mm KERTO-RIPA FAST, LIGHT & GREEN 7

8 VORMSTABILITEIT Onder normale omstandigheden, zijn er geen schadelijke vervormingen te verwachten door variatie in luchtvochtigheid. De variatiecoëfficiënten i.v.m. de vormvastheid of dimensiestabiliteit van Kerto zijn als volgt te berekenen: ΔL = Δω * αh * L waar ΔL de verleninging of verkorting is, Δω de verandering in vochtgehalte (in %), L de originele lengte en αh de vormstabiliteit-coëfficiënt, welke in onderstaande tabel is weergegeven. KERTO-S (RIB) KERTO-Q (PLAAT) Dikte 0,0024 m/m.% vocht 0,0024 m/m.% vocht Breedte 0,0032 m/m.% vocht 0,0003 m/m.% vocht Lengte 0,0001 m/m.% vocht 0,0001 m/m.% vocht Deze waarden kunnen gebruikt worden om de vormstabiliteit van het gehele Ripa element te bepalen. Bij een eerste ontwerp kan uitgegaan worden van een voeg van 2 à 3mm per plaat. 8 KERTO-RIPA FAST, LIGHT & GREEN

9 KERTO-RIPA FAST, LIGHT & GREEN 9

10 OPLEGGINGEN RIBOPLEGGING 1 De eenvoudigste oplegging. Hier ligt het element op de ribben. Het kopschot zorgt alleen voor de stabiliteit. PLAATOPLEGGING Deze complexe oplossing maakt integratie in een dun pakket mogelijk. Hier wordt het element aan de bovenplaat opgehangen. Deze oplossing is veelal sturend voor de dimensionering. Raadpleeg hiervoor Metsä Wood. RIBOPLEGGING 2 Een variant op de oplegging hierboven. Ook hier ligt het element op de ribben. Deze ribben hebben zo meer opleglengte dan voorgaande variant. Een rij schotten zorgt voor de stabiliteit. ONDERLINGE KOPPELING Om gelijk vervormingsgedrag te garanderen, worden de Kerto-Ripa elementen onderling gekoppeld. Dit gebeurt gewoonlijk met diagonale schroeven. De detaillering van de naden dient zo te zijn dat deze aan zowel constructieve, bouwfysische (damptransport, evt. waterdichting) en brandtechnische (voorkomen inbranding ribben) eisen voldoen. Hierbij moet rekening gehouden worden met de toleranties. Het zwelen krimpgedrag van de elementen mag eveneens geen schadelijke spanningen veroorzaken. Dit wordt voorkomen door een goede detaillering. Aanbevolen wordt een tussenruimte van 2 à 3mm tussen de elementen. Bij een niet constructieve aansluiting tussen de randbalk en een langsgevel wordt 10mm tussenruimte aanbevolen. KOPSCHOTOPLEGGING Door een ophang-verbinding tussen kopschot en ribben, kan het element op het kopschot gelegd worden. Deze oplossing is veelal sturend voor de dimensionering. Raadpleeg hiervoor Metsä Wood. 10 KERTO-RIPA FAST, LIGHT & GREEN

11 UITERLIJK De vuren fineren waar het Kerto uit bestaat hebben een natuurlijke uitstraling: wit tot geelbruin met een vlampatroon en donkere noesten. Om de 1,8 of 2,5m is er een overgang tussen twee fineren, welke aan de zichtbare zijde met een kleurloze verlijming is gerealiseerd. Ter plekke van de ribben bevinden zich verzonken nagels of schroeven. KWALITEIT De elementen zijn CE gemarkeerd op het hoog niveau (1). Dit houdt in dat het hele fabricageproces en een steekproef van de produkten continu gecontroleerd worden, zowel intern als extern door gecertificeerde instellingen. De CE markering geeft aan dat de elementen voldoen aan de European Technical Approval van het element (ETA-07/0029). In dit document zijn veel van de technische eigenschappen op Europees niveau vastgelegd, gebaseerd op uitgebreide proefnemingen en analyse van de elementen. Metsä Wood doet, in samenwerking met Europese onderzoeksinstituten en universiteiten, veel onderzoek naar Kerto-Ripa en de toepassing hiervan. Al het onderzoek wordt door gecertificeerde instanties als VTT (Technical Research Centre of Finland) geverifieerd en goedgekeurd, wat heeft geleid tot een betrouwbaar, efficiënt en flexibel systeem. EXTRA INFORMATIE:FORMALDEHYDE De elementen zijn voor het overgrote deel van natuurlijk materialen gemaakt. Hout heeft een bewezen gunstige invloed op het binnenklimaat. De enige gereguleerde stof die vrijkomt is formaldehyde. Overal om ons heen komen wij deze formaldehyde in de lucht tegen: in de stad, op het platteland en midden op zee. Door het gebruik van lijm en hout geeft Kerto ook een zekere formaldehyde emissie. De emissie is 0,005mg/m 2 /h. Dit is een factor 10 lager dan wordt vereist voor de classificatie E1, in overeenstemming met EN Het materiaal voldoet daarmee (ruim) aan de Europese eisen. KERTO-RIPA FAST, LIGHT & GREEN 11

12 STATICA ALGEMEEN Kerto-Ripa elementen kunnen gebruikt worden als vloer- of dakelement. De elementen ontlenen hun sterkte en stijfheid aan de combinatie van het sterke en stijve Kerto basismateriaal in combinatie met de gecertificeerde lijmtechniek. Dit maakt dat Kerto-Ripa elementen grote lasten over grote overspanningen kunnen dragen. Berekeningsmethoden zijn op pagina 14 te vinden. Door de gunstige sterkte en stijfheid van de beplating, kan de schijfwerking van een vloer of dak eveneens uit de Kerto-Ripa gehaald worden, mits goed gekoppeld (zie pagina 10). KERTO-RIPA T REI30 REI60 REI90 / 120 Onderplaat 2x12,5mm gipsvezelplaat + minerale wol in plenum óf Onderplaat 12,5mm Fermacell + minerale wol in plenum (specifiek type) Onderplaat 2x18,0mm gipsvezelplaat + minerale wol in plenum óf Onderplaat2 2x12,5mm Fermacell + minerale wol in plenum (specifiek type) Opbouw in overleg met leverancier DYNAMISCH GEDRAG Aan het trillingsgedrag van vloeren worden de laatste jaren hoge eisen gesteld. Dit gedrag is een belangrijke indicator voor het comfort van de vloer. Afhankelijk van de randvoorwaarden kan deze maatgevend zijn. De hoge stijfheid in de lengte én in de dwarsrichting van Kerto-Ripa helpt hinderlijke trilling te voorkomen. BRAND Met Kerto-Ripa elementen kan voldaan worden aan hoge eisen m.b.t. brandwerendheid. Bij een T element wordt de brandwerendheid gegarandeerd door de additionele onderbeplating. Bij een Box element (zonder additionele onderbeplating) brandt de onderplaat in en dient het resterende T element apart gecontroleerd te worden. De aangegeven dikte van de gipsplaat is een eerste indicatie. Dit zal uiteindelijk altijd per project in overleg met de leverancier bepaald moeten worden. Er zijn waarden aangegeven voor standaard platen en voor platen van Fermacell. KERTO-RIPA BOX REI30 REI60 REI90 / 120 Dikte onderplaat 22mm H.o.h. ribben 600mm (5 ribben/plaat) Bij een ribhoogte 300mm is steenwol in het plenum vereist Dikte onderplaat 37mm H.o.h. ribben 600mm (5 ribben/plaat) Bij een ribhoogte 300mm is steenwol in het plenum vereist Opbouw in overleg met leverancier Kerto-Ripa is uitgebreid beproefd op brand 12 KERTO-RIPA FAST, LIGHT & GREEN

13 SPARINGEN INSTALLATIES Voor een optimaal ontwerp en resultaat is het van belang dat in een vroeg stadium de installaties / leidingen betrokken wordt bij het ontwerp. In de langs richting van de elementen is doorgaans veel ruimte aanwezig voor leidingwerk. Voor installaties in dwarsrichting kunnen de ribben eenvoudig worden voorzien van sparingen. De invloed van deze sparingen kunnen worden berekend met de Kerto documentatie (beschikbaar op Metsä Wood.nl), waarbij de Kerto-S ribben als gewone balken worden beschouwd. De sparingen mogen hier maximaal ca. 70% van de hoogte van de ribben beslaan. Dit is doorgaans geen probleem, maar moet wel altijd door een constructeur gecontroleerd worden. GROTE VLOER- EN DAKSPARINGEN Door de hoge mate van flexibiliteit in het ontwerp van Kerto-Ripa elementen kunnen sparingen in vloeren (en daken) waar nodig vaak eenvoudig opgelost worden zonder zware hulpconstructies. Waar nodig kunnen bredere of dubbele ribben toegepast worden teneinde andere elementen op te kunnen hangen. Deze andere elementen kunnen vaak aan de kopbalken met schuine schroeven of balkschoenen bevestigd worden. Zo kan eenvoudig bijvoorbeeld een trapsparing gerealiseerd worden. Horizontaal kunnen er eveneens gaten gemaakt worden. Installaties kunnen eenvoudig in Kerto-Ripa geïntegreerd worden. Voorbeeld van een trapsparing bestaande uit 3 Kerto-Ripa elementen, zonder losse raveelbalken. Let op de verzwaarde rib. KERTO-RIPA FAST, LIGHT & GREEN 13

14 CONSTRUCTIEVE BEREKENINGEN Om tot een juiste dimensionering van elementen te komen stelt Metsä gratis tools ter beschikking. Natuurlijk kan er ook handmatig een berekening worden uitgevoerd. KERTO-RIPA SCHUIF ( Een online tool om snel tot een eerste indicatie te komen. Te gebruiken door opdrachtgevers, aannemers en architecten FINNWOOD 2.4 REKENSOFTWARE Door Metsä ontwikkelde rekensoftware met een grote mate van ontwerpvrijheid. Met name gericht op ingenieurs. Dit programma rekent op basis van de Eurocode. Finnwood 2.4 is een gratis programma voor de berekening van houten dragende elementen. Met het programma kunnen vloerbalken, gordingen, sporen en kolommen in diverse materialen als Kerto, gezaagd hout en Finnjoist worden berekend. Daarnaast kunnen er ook in één richting overspannende Kerto- Ripa en Kerto vloeren, daken en wanden mee worden berekend. Het programma biedt de mogelijkheden om met alle materialen van Metsä Wood snel tot een betrouwbaar en optimaal ontwerp te komen. 14 KERTO-RIPA FAST, LIGHT & GREEN

15 HANDMATIGE BEREKENING Kerto-Ripa elementen kunnen met behulp van de Eurocode handmatig getoetst worden op alle gedragingen, inclusief het trillingsgedrag. Daarbovenop is er recent (internationaal goedgekeurd) onderzoek door Metsä Wood, universiteiten en onderzoeksinstellingen als VTT en SBR. KARAKTERISTIEKE EIGENSCHAPPEN KERTO-S 21-90mm KERTO-Q 27-69mm De rekenmethoden zijn relatief complex, gezien de anisotropiteit van het materiaal en de hoge mate van optimalisatie in de opbouw. Het laatste houdt in dat het maatgevende ontwerpmechanisme per situatie sterk kan verschillen. Opbouwen zijn vaak zo gekozen dat veel van deze mechanismen dicht bij elkaar liggen qua uitnuttingsgraad. Dit geeft overigens wel aan dat het een zeer efficiënt systeem is. Zaken waar bij de berekening in ieder geval aan gedacht moet worden, zijn de volledige samenwerking tussen plaat en ribben, de meewerkende breedte van de beplating en de (rol)schuifspanningen op de naad tussen plaat en ribben. Hieronder zijn de algemene eigenschappen van Kerto weergegeven ter eerste handreiking voor een handmatige berekening / controle. EIGENSCHAPPEN VAN KERTO GEMIDDELDE EIGENSCHAPPEN YOUNG S MODULUS 21-90mm 27-69mm Evenwijdig aan vezel, langs E0,mean,// N/mm N/mm 2 Evenwijdig aan vezel, dwars E0,mean, 2000 N/mm 2 Haaks op vezel, op de rand E90,edge,mean 430 N/mm N/mm 2 Haaks op vezel, op het vlak E90,flat,mean 130 N/mm N/mm 2 AFSCHUIFMODULUS Op de rand G0,edge,mean 600 N/mm N/mm 2 Op het vlak G0,flat,mean 600 N/mm 2 GEWICHT Gewicht ρmean 510 kg/m kg/m 3 BUIGSTERKTE Op de rand (300mm) fm,0,edge,k 44,0 N/mm 2 32,0 N/mm 2 Volume effect parameter s 0,12 0,12 Vlak, langsrichting fm,0,flat,k,// 50,0 N/mm 2 36,0 N/mm 2 Vlak, dwarsrichting fm,0,flat,k, 8,0 N/mm 2 TREKSTERKTE Parallel aan vezel ft,0,k 35,0 N/mm 2 26,0 N/mm 2 Haaks op vezel, op de rand ft,90,edge,k 0,8 N/mm 2 6,0 N/mm 2 Haaks of de vezel, op het vlak DRUKSTERKTE ft,90,flat,k Evenwijdig aan vezel fc,0,k 35,0 N/mm 2 26,0 N/mm 2 Haaks op vezel, op de rand fc,90,edge,k 6,0 N/mm 2 9,0 N/mm 2 Haaks of de vezel, op het vlak fc,90,flat,k 1,8 N/mm 2 1,8 N/mm 2 SCHUIFSTERKTE Op de rand fv,0,edge,k 4,1 N/mm 2 4,5 N/mm 2 Op het vlak fv,0,flat,k 2,3 N/mm 2 1,3 N/mm 2 ELASTICITEITSMODULUS Evenwijdig aan vezel, langs E0,k N/mm N/mm 2 Haaks op vezel, op de rand E90,edge,k 350 N/mm N/mm 2 Haaks op vezel, op het vlak E90,flat,k 100 N/mm N/mm 2 AFSCHUIFMODULUS Op de rand G0,edge,k 400 N/mm N/mm 2 Op het vlak G0,flat,k 400 N/mm 2 DICHTHEID Dichtheid ρk 480 kg/m kg/m 3 KERTO-RIPA FAST, LIGHT & GREEN 15

16 BOUWFYSICA THERMISCHE ISOLATIE Vanwege de lage warmtegeleiding van het Kerto (haaks op de rand Kerto-S: 0,12W/m/K, haaks op vlak Kerto-Q: 0,11W/m/K) en de grote holle ruimtes in het element, kunnen Kerto-Ripa elementen met een hoge Rc waarde eenvoudig gerealiseerd worden. De holle elementen kunnen gevuld worden met allerlei soorten thermische isolatie. Glaswol, steenwol, houtwol en harde isolatie hebben alleen hun specifieke eigenschappen. THERMISCHE MASSA De Kerto-Ripa elementen hebben van zichzelf een relatief lage thermische massa. Deze absorberen hierdoor weinig energie tijdens het afkoelen of opwarmen van een gebouw. Dit betekent bijvoorbeeld dat er in de zomer veel minder koelingscapaciteit nodig is om de constructie naar een gewenste temperatuur af te koelen. Accumulatie over een lange periode van warmte wordt zo ook vermeden. Dit kan de benodigde klimaatbeheersingsinstallatie in capaciteit beperken. Mocht het gewenst zijn dan kan er massa toegevoegd worden in de opbouw, door bijvoorbeeld beton of met grind gevulde honingraten in de opbouw mee te nemen. AKOESTISCHE ISOLATIE De mate van akoestische isolatie van een Kerto-Ripa vloer of dak is afhankelijk van de totale opbouw. Het is goed mogelijk om hoge akoestische isolatiewaarden te behalen, tot ver boven het vereiste niveau van een woningscheidende vloer. De opleggingen kunnen zodanig gedetailleerd worden, met bijvoorbeeld zachte oplegmaterialen, dat flankerend geluid beperkt wordt. Metsä Wood adviseert ten alle tijden een bouwfysisch bureau te raadplegen bij het kiezen van een opbouw voor een specifiek project. Sonans beplating AKOESTISCHE ABSORPTIE Om de akoestiek in een grote ruimte te verbeteren, kan het gewenst zijn om de Kerto-Ripa elementen te voorzien van een Sonans akoestische beplating. Kenmerkend is de perforatie van Ø 10 # 20mm. Achter de beplating bevindt zich een isolatiemateriaal. Deze Sonans beplating heeft een gewogen geluidsabsorptiecoëfficiënt van 0,75. Dit betekent dat de plaat zo n 75% van het ingevallen geluid absorbeert. Vraag voor verdere informatie naar het productblad. Verderop in dit document zijn voorbeeldopbouwen te vinden. LUCHTDICHTHEID Een constructie met Kerto-Ripa elementen, inclusief de verbindingen tussen de elementen, voorziet voldoende in de luchtdichtheid in relatie met het beoogde gebruik. Hierbij zijn het beperken van warmtestromen, tocht en het risico op condensatie meegenomen. 16 KERTO-RIPA FAST, LIGHT & GREEN

17 DAMPDICHTHEID Het Kerto heeft een zekere dampdichtheid. Dit moet meegenomen worden bij het maken van een bouwfysische berekening. Maatregelen zoals een aparte damprem of het moeten ventileren van de holtes kunnen in specifieke gevallen nodig zijn om condensatie binnen dakelementen te voorkomen. De bijbehorende μ-factoren zijn in de tabel hieronder weergegeven. Dit zijn formeel gecertificeerde waarden volgens gestandaardiseerde proeven. De afhankelijkheid van houtvochtgehalte en de temperatuur zijn niet meegenomen. KERTO-S KERTO-Q In de richting van de dikte In de richting van de breedte 82 9,5 In de langsrichting 3,9 4,7 Dampweerstandfactor μ VLOERVERWARMING NAT Het is mogelijk om vloerverwarming op te nemen in een in het werk gestorte betonnen zwevende dekvloer. Om het weglopen van water (en het nat worden van de Ripa) te voorkomen tijdens het storten, dient er een goede waterdichting aangebracht te worden tussen de isolatielaag en het beton. DROOG Kerto-Ripa kan eenvoudig van vloerverwaming worden voorzien door gebruik te maken van droge systemen. Een droog systeem heeft een snellere respons, is efficiënter en weegt doorgaans ook minder dan een nat systeem. Het lage gewicht vraagt gelijk om een minder zware Ripa vloer. KERTO-RIPA FAST, LIGHT & GREEN 17

18 KERTO-RIPA SONANS Kerto-Ripa Sonans dakelementen worden ingezet voor het overspannen van grote vrije ruimtes in zowel nieuwbouw als renovatie. Zwembaden, theaters, scholen, hallen, kantoren en andere commerciële of openbare gebouwen worden ermee overkapt. Deze houten kanaalplaten worden per project afgestemd op de eisen van de opdrachtgever, architect, constructeur en aannemer. De geperforeerde onderzijde verbetert het akoestisch comfort in de ruimte en heeft een warme en pure esthetiek. Kerto-Ripa Sonans bestaat uit Kerto ribben, een Kerto dekplaat aan de onderzijde is een geperforeerde Kerto onderplaat bevestigd met daarachter een akoestische isolatie. OPBOUW Kerto-Ripa elementen hebben een standaardbreedte van 2400mm. De lengte is afhankelijk van de onderconstructie en kan geleverd worden tot 20m. De geperforeerde Kerto onderzijde heeft een standaardperforatie van Ø 10 op een grid van 20x20mm 2 en is opgebouwd uit segmenten van 2400x595mm. Andere afmetingen, perforaties of zelfs sleuven zijn mogelijk. Elk paneel is rondom voorzien van een facetrand. De achterzijde is voorzien van een zwarte of gekleurde firetdoek met daarachter een akoestische isolatie van 50mm. De panelen kunnen fabrieksmatig transparant en op kleur afgelakt worden, wat een zeer glad oppervlak geeft. Ook behouden de panelen zo hun kleur en zijn ze gemakkelijk te onderhouden. Op de bouwplaats hoeft er ook geen hoogwerker meer aan te pas te komen; de geperforeerde plaat vormt direct de eindafwerking. Brandvertragende behandelingen (B- s1, d0) zijn mogelijk in overleg. De geperforeerde onderzijde bestaat uit vuren fineren. Het rustieke, industriële DNA wordt gereflecteerd in het oppervlak. Vraag naar de reeds gerealiseerde referentieprojecten of kwaliteitsomschrijvingen om een duidelijk beeld te krijgen van de uitstraling. AKOESTIEK Door de perforaties in de onderzijde kan een geluidsabsorptiecoëfficiënt behaald worden van 0,75 (klasse C). De exacte absorptiecurve hangt af van de gekozen opbouw. Hieronder een voorbeeld met een luchtspouw. Absorptie α s Frequentie f (Hz) 18 KERTO-RIPA FAST, LIGHT & GREEN

19 VOORBEELDOPBOUWEN Als er eisen met betrekking tot de akoestische isolatie, thermische isolatie en / of de brandwerendheid worden gesteld aan de elementen kan het wenselijk zijn additionele lagen toe te passen boven, in en onder de Ripa elementen. Een van de grote krachten van Ripa is de vrijheid. Kerto-Ripa kan precies zo gemaakt worden dat deze aan uw eisen voldoet. Hieronder is een aantal voorbeelden aangegeven. De aangegeven prestaties van deze Ripa opbouwen dient slechts ter indicatie. De waarden van de akoestische prestaties zijn laboratoriumwaarden en gebaseerd op proeven door gecertificeerde instanties, zoals TNO en naar de Nederlandse schalen vertaald. De originele dempinggrafieken zijn bij Metsä Wood aan te vragen. Geadviseerd wordt om uiteindelijk altijd een bouwfysisch bureau te raadplegen om per project te kunnen oordelen wat de eisen zijn en welke opbouw hiervoor gewenst is. Brandwerendheid wordt op pagina 12 toegelicht. KERTO-RIPA VLOEROPBOUW VOORBEELD 1 OPBOUW CONTACTGELUID LUCHTGELUID BRANDWERENDHEID AK.ABSORPTIE GEWICHT 325mm KRT-2400x25-5x45x300 27mm Stalen veerregels 12,5mm Gipsvezelplaat 12,5mm Gipsvezelplaat L n,w I co,lab R w I lu,lab α w (ex. Ripa) 58 ~1 (1) 60 ~7 (2) 30 min. - ca. 30kg/m2 KERTO-RIPA FAST, LIGHT & GREEN 19

20 KERTO-RIPA VLOEROPBOUW VOORBEELD 2 OPBOUW CONTACTGELUID LUCHTGELUID BRANDWERENDHEID AK.ABSORPTIE GEWICHT 25mm Zwevende gipsvezelplaat 20mm Houtvezelisolatie 325mm KRT-2400x25-5x45x300 90mm Minerale wol 27mm Stalen veerregels 12,5mm Gips(karton)plaat L n,w I co,lab R w I lu,lab α w (ex. Ripa) 57 ~2 (1) >65 >~12 (2) 20 min. - ca. 45kg/m2 KERTO-RIPA VLOEROPBOUW VOORBEELD 3 OPBOUW CONTACTGELUID LUCHTGELUID BRANDWERENDHEID AK.ABSORPTIE GEWICHT 25mm Zwevende gipsvezelplaat 20mm Houtvezelisolatie 30mm Grind in honingraatstructuur 325mm KRT-2400x25-5x45x300 90mm Minerale wol 27mm Stalen veerregels 12,5mm Gips(karton)plaat L n,w I co,lab R w I lu,lab α w (ex. Ripa) 41 ~18 (1) >65 >~12 (2) 20 min. - ca. 90kg/m2 20 KERTO-RIPA FAST, LIGHT & GREEN

21 KERTO-RIPA VLOEROPBOUW VOORBEELD 4 OPBOUW CONTACTGELUID LUCHTGELUID BRANDWERENDHEID AK.ABSORPTIE GEWICHT 25mm Zwevende gipsvezelplaat 20mm Houtvezelisolatie 30mm Grind in honingraatstructuur 325mm KRT-2400x25-5x45x300 90mm Minerale wol 27mm Stalen veerregels 12,5mm Gipsvezelplaat 12,5mm Gipsvezelplaat L n,w I co,lab R w I lu,lab α w (ex. Ripa) 35 ~24 (1) >65 >~12 (2) 30 min. - ca. 110kg/m2 KERTO-RIPA VLOEROPBOUW VOORBEELD 5 OPBOUW CONTACTGELUID LUCHTGELUID BRANDWERENDHEID AK.ABSORPTIE GEWICHT 50mm Cement- of anhydrietdekvloer 20mm Contactgeluidsisolatieplaat, s'=11mn/m3 60mm Betonnen tegels 325mm KRT-2400x25-5x45x300 90mm Minerale wol 27mm Stalen veerregels 12,5mm Gips(karton)plaat L n,w I co,lab R w I lu,lab α w (ex. Ripa) 37 ~22 (1) >65 >~12 (2) 20 min. - ca. 265kg/m2 KERTO-RIPA FAST, LIGHT & GREEN 21

22 KERTO-RIPA VLOEROPBOUW VOORBEELD 6 OPBOUW CONTACTGELUID LUCHTGELUID BRANDWERENDHEID AK.ABSORPTIE GEWICHT 350mm 90mm 20mm KRT-2400x25-5x45x300 Minerale wol Sonans L n,w I co,lab R w I lu,lab α w (ex. Ripa) ,65 à 0,75 ca. 15kg/m2 KERTO-RIPA VLOEROPBOUW VOORBEELD 7 OPBOUW CONTACTGELUID LUCHTGELUID BRANDWERENDHEID AK.ABSORPTIE GEWICHT 25mm 20mm 30mm 350mm 90mm Zwevende gipsvezelplaat Houtvezelisolatie Grind in honingraatstructuur KRB-2400x25-5x45x x25 Minerale wol L n,w I co,lab R w I lu,lab α w (ex. Ripa) 65 ~-6 (1) >60 >~7 (2) 30 min. - ca. 80kg/m2 22 KERTO-RIPA FAST, LIGHT & GREEN

23 KERTO-RIPA VLOEROPBOUW VOORBEELD 8 OPBOUW CONTACTGELUID LUCHTGELUID BRANDWERENDHEID AK.ABSORPTIE GEWICHT 50mm 20mm 60mm 362mm 90mm Cement- of anhydrietdekvloer Contactgeluidsisolatieplaat, s'=11mn/m3 Betonnen tegels KRB-2400x25-5x45x x37 Minerale wol L n,w I co,lab R w I lu,lab α w (ex. Ripa) 48 ~11 (1) 67 ~14 (2) 60 min. - ca. 260kg/m2 KERTO-RIPA VLOEROPBOUW VOORBEELD 9 OPBOUW CONTACTGELUID LUCHTGELUID BRANDWERENDHEID AK.ABSORPTIE GEWICHT 50mm Cement- of anhydrietdekvloer 20mm Contactgeluidsisolatieplaat, s'=11mn/m3 60mm Betonnen tegels 362mm KRB-2400x25-5x45x x37 90mm Minerale wol 27mm Stalen veerregels 12,5mm Gipsvezelplaat 12,5mm Gipsvezelplaat L n,w I co,lab R w I lu,lab α w (ex. Ripa) 45 ~14 (1) >65 >~12 (2) 90 min. - ca. 290kg/m2 KERTO-RIPA FAST, LIGHT & GREEN 23

24 KERTO-RIPA DAKOBOUW VOORBEELD 1 OPBOUW CONTACTGELUID LUCHTGELUID BRANDWERENDHEID AK.ABSORPTIE GEWICHT Dakbedekking 285mm KRT-2400x25-4x45x mm Minerale wol Damprem 27mm Stalen veerregels 12,5mm Gips(karton)plaat I co,lab R w I lu,lab α w (ex. Ripa) min. - ca. 15kg/m2 KERTO-RIPA DAKOBOUW VOORBEELD 2 OPBOUW CONTACTGELUID LUCHTGELUID BRANDWERENDHEID AK.ABSORPTIE GEWICHT 285mm 100mm 50mm 20mm Dakbedekking KRT-2400x25-4x45x260 Minerale wol Damprem Minerale wol Sonans Opmerkingen: (1) Benadering ter vergelijking met de oude Nederlandse prestatie-eis, gebaseerd op vuistregel: Ico,lab 59 - Ln,w (2) Benadering ter vergelijking met de oude Nederlandse prestatie-eis, gebaseerd op vuistregel: Ilu,lab Rw - 53 L n,w I co,lab R w I lu,lab α w (ex. Ripa) ,65 à 0,75 ca. 15kg/m2 24 KERTO-RIPA FAST, LIGHT & GREEN

25 PLANNING EN FABRICAGE Metsä Wood voorziet graag in gericht advies voor uw eigen projecten. Wij hebben de kennis om actief mee te denken en kunnen door ons brede scala aan producten en oplossingen u helpen om tot een optimaal ontwerp te komen. Door jaren van opereren in de Nederlandse en Belgische markt heeft Metsä Wood Holland een breed netwerk aan ervaren constructeurs, architecten, installatie-advisieurs en aannemers door heel Nederland en België. Wij helpen u graag om geschikte partijen te vinden om samen met u een project aan te gaan. Daarnaast ondervindt u het voordeel van het feit dat Metsä Wood in heel Europa actief is in de bouw. Wij kunnen eenvoudig schakelen over de grenzen. BEREKENING EN TEKENWERK De ontwerpberekeningen kunnen door elke constructeur gemaakt worden. Metsä Wood geeft indicaties en helpt bij het maken van een ontwerp. Voor de uitwerking werkt Metsä Wood samen met een aantal leveranciers. Deze dragen zorg voor de definitieve berekeningen. In deze brochure is een aantal standaard Kerto-Ripa opbouwen te vinden om architect en adviseurs te helpen bij het ontwerp. De definitieve berekeningen, productietekeningen en legplannen worden door de leverancier gemaakt. VERWERKING De Kerto-Ripa elementen dienen zo veel mogelijk droog opgeslagen en verwerkt te worden, net als regulier hout. De elementen moeten goed vrij van de grond worden gehouden, zoveel mogelijk horizontaal en onderstopt met een afdoende aantal ondersteuningen. Om beschadiging te voorkomen tijdens opslag en verwerking, moeten de elementen afgeschermd worden tegen regen, vuil en excessieve bezonning. Korte blootstelling aan regen hoeft geen probleem te zijn. De elementen dienen daarna wel eerst gedroogd en geïnspecteerd te worden op schade. In het werk kunnen de elementen nog verder bewerkt worden met gangbaar gereedschap voor hout. Extra behandelingen van de elementen met bijvoorbeeld schimmelwerende middelen of het maken van sparingen kunnen invloed hebben op de constructieve eigenschappen en dienen daarom overlegd te worden.

26 DUURZAAMHEID Vergeleken met de meeste andere bouwmaterialen verbruikt duurzaam geproduceerd hout veel minder grondstoffen en energie. Het houdt CO 2 vast en draagt direct bij aan vermindering van de wereldwijde klimaatverandering. Daarbij is hout het enige hernieuwbare constructieve basismateriaal in de bouw. Houten constructies zijn daarbij ook licht van gewicht (ongeveer 1/5 van dat van beton) en vragen daardoor maar een lichte fundering. 1m 3 hout Directe opslag Substitutie effect 0.9 t CO t CO 2 = 2 t CO2 LEVENSLOOP VAN KERTO Kerto komt van bomen uit duurzaam beheerde bossen (al het hout van Metsä Wood is PEFC gecertificeerd). Het wordt in moderne fabrieken geproduceerd, welke draaien op eigen restproducten. Kerto is een dusdanig hoogwaardig materiaal dat het meerdere malen ingezet kan worden gedurende zijn levenscyclus. Ook kunnen Kerto-Ripa elementen worden gedemonteerd en een tweede of derde leven krijgen in een ander project. Binnen het denkpatroon van een circulaire economie past dit product uitstekend. De hoge sterkte en stijfheid en de goede mogelijkheden voor het aanbrengen van sparingen zorgen er voor dat een Ripa element voor veel doeleinden gebruikt kan worden. Kerto-Ripa past dan ook goed in het IFD (Industrieel, Flexibel, Demontabel) concept. Aan het einde van het leven van Kerto kan het materiaal eenvoudig verbrand worden. De verlijming van Kerto is zo dat de ontsnapte gassen bij verbranding in een verbrandingsoven exact gelijk zijn aan die van onbewerkt hout.. Het CO 2 komt vrij en zal weer vastgelegd worden door de volgende generatie fijnsparren. De as wordt over het bos uitgestrooid als mest voor de bomen. Zo is de cirkel gesloten. Metsä Wood heeft veel onderzoek gedaan naar de duurzaamheid van haar materiaal en laat u graag de harde getallen achter een mooi verhaal zien. Een uitgebreide LCA (Life Cycle Analysis) is beschikbaar. Bron: Dr A. Frühwald, University of Hamburg, Centre for Wood Science and Technology, okt Een ander vergelijkend onderzoek geeft ook een helder beeld: Bron: Tratec/SCA, Materials Production and Construction, sep H CO 2 EMISSIES In cijfers: de productie van 1m 3 hout veroorzaakt 1,1 ton minder CO 2 uitstoot dan een vergelijkbare hoeveelheid staal, beton of plastic. Daarbij is er nog eens 0,9 ton CO 2 opgeslagen in de 1 m 3 hout zelf. De totale besparing door voor hout te kiezen is bij elkaar bijna 2 ton CO 2! 26 KERTO-RIPA FAST, LIGHT & GREEN

27 (c) Metsä Wood 01/2017 Schumanpark 9c 7336AM Apeldoorn, The Netherlands T: +31 (0) KERTO-RIPA FAST, LIGHT & GREEN 27