Practicum: Fysische en Chemische Technologie. DE DESTILLATIE KOLOM
|
|
- Laurens Bram de Wit
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Practicum: Fysische en Chemische Technologie. DE DESTILLATIE KOLOM Auteur: N.M. Leurs Revisie: T. Schmeetz/ D. Dijkstra Versie: 1.3 Datum: Augustus 2010
2 Inhoud 1. Inleiding Doel Theorie Opstelling De kolom Dest-star Voorbereiding opstart van de destillatiekolom Bedrijven van de destillatiekolom Uit bedrijf nemen van de destillatiekolom Uitvoering van experiment De destillatie Bijlage 1 Veiligheid Bijlage 2 Meetstaat destillatie Destillatie Kolom Pagina 2 van 13 Versie 1.3
3 1. Inleiding Aan het project van destillatiekolom bij Hogeschool Zuyd kunnen verschillende proeven door de student uitgevoerd worden. Een van deze opdrachten wordt hier beschreven. Het doel van deze opdrachten is om de theorie, eventueel reeds opgedaan in de theorie, te toetsen aan de praktijk. Hierdoor wordt meer kennis en vaardigheid opgedaan betreffende het onderwerp scheiden op basis van verschil van kookpunten (vluchtigheid). In de procesindustrie heb je vaak te maken met vloeistofmengsels die je moet scheiden. Je kunt een vloeistofmengsel scheiden met behulp van destillatie. Aardolie is een mengsel van meer dan honderd verschillende vloeistoffen. In een raffinaderij destilleren ze de aardolie, zodat we een aantal fracties krijgen. In een fractie zitten verschillende vloeistoffen met ongeveer hetzelfde kookpunt. Zo verkrijgen we benzine, stookolie en andere fracties. Ook sterke drank, zoals cognac, maken we door te destilleren. De grondstof voor cognac is wijn. De hoofdbestanddelen van wijn zijn water en alcohol. In een destilleerderij laat met de wij in een ketel koken. Alcohol heeft een lager kookpunt dan water. De kookdamp is rijker aan alcohol dan de vloeistof die in de ketel achter blijft. De damp laten we condenseren. Het condensaat, eindproduct, is rijker aan alcohol dan wijn. Men noemt dit dan ook `gedestilleerd`. Destillatie is een scheidingsmethode die gebruik maakt van het verschil in de vluchtigheid van stoffen Doel - Het scheiden van een mengsel van 2 of meer stoffen die verschillende kookpunten hebben. Destillatie Kolom Pagina 3 van 13 Versie 1.3
4 2. Theorie Wat is destillatie en rectificatie? Destilleren: Scheiden op basis van verschil van kookpunten (vluchtigheid) Rectificeren: Een bepaalde manier van herhaald destilleren Koken: Zuivere stoffen hebben een kookpunt Mengsels hebben een kooktraject Binair mengsel: 2 componenten (als 1 component bekend is, dan is de andere component te berekenen) Destilleren Destilleren is een scheidingsmethode. Bij destillatie gaat het om de vluchtigheid van de vloeibare stoffen. Een mengsel van vloeistoffen wordt aan de kook gebracht. De stof met het laagste kookpunt verdampt als eerste. Door deze damp te koelen, wordt de damp weer vloeibaar. Deze vloeistof wordt opgevangen. De opgevangen vloeistof is bijna een zuivere stof. Als de destillatie te lang duurt verdampt het grootste deel van het mengsel. De kans bestaat dat er dan meerdere stoffen verdampen. Wordt dit deel opgevangen in de zelfde bak als de vloeistof die als eerste verdampt dan krijg je opnieuw een mengsel. Het is dus noodzakelijk om verschillende keren een klein beetje op te vangen. Deze verschillende hoeveelheden worden fracties genoemd. Met behulp van een ander onderzoek kan je dan uitzoeken welke fracties zuivere stoffen zijn. Op deze manier kan bepaald worden om welke stof het gaat. Soms liggen de kookpunten van de stoffen dicht bij elkaar. Het lukt dan niet om in een keer een zuivere stof te krijgen. Om het scheiden dan beter te laten verlopen kan gebruik worden gemaakt van een zogenaamde vigreux. Een andere naam voor vigreux is spijkeropzet (zie afb.1). Om een volledige scheiding door destillatie te verkrijgen, mag de damp die eerst condenseert alleen deeltjes (moleculen) bevatten van de component met het laagste kookpunt (de vluchtigste component van het mengsel). Dit kan alleen zeer dicht benaderd worden wanneer de kookpunten van de te scheiden componenten voldoende ver uit elkaar liggen. Als vuistregel kan gesteld worden dat bij een gewone destillatie dit kookpuntsverschil minimaal 25 C moet bedragen. Zelfs in deze gevallen bevat het destillaat ook deeltjes (moleculen) van de minder vluchtige componenten van het mengsel en is de scheiding nooit volledig. In de praktijk wordt gebruikgemaakt van gefractioneerde destillatie, een techniek met een hoger scheidend vermogen. Hiermee is het mogelijk om scheidingen te verkrijgen van vloeistofmengsels waarbij het verschil in kookpunt van de samenstellende componenten merkelijk kleiner is dan 25 C. Een perfecte scheiding van het mengsel is ook met deze techniek niet mogelijk. Destillatie Kolom Pagina 4 van 13 Versie 1.3
5 Deze efficiëntere scheiding wordt verkregen door tussen de destilleerkolf en de koeler (Liebig-koeler) een fractioneerkolom, de zogenaamde Vigreux-kolom, te plaatsen. Dergelijke kolom is een buis gevuld met glazen bolletjes of staafjes of is een buis waarvan de wanden voorzien zijn van vele instulpingen (zie illustratie). De opstijgende damp wordt bij deze techniek bijgevolg verplicht door deze kolom te gaan. Door de lagere temperatuur hoger in de fractioneerkolom condenseert het dampmengsel. De opstijgende damp moet, om de condensator te bereiken, door neerdruppelend condensaat gaan. Door innig contact van de deeltjes (moleculen) van de opstijgende damp met neervallend condensaat, kunnen enkel de deeltjes (moleculen) van de stof met het laagste kookpunt hogerop komen. Bij gevolg, hoe hoger in de kolom, des te rijker de damp aan deeltjes (moleculen) van de vluchtigste component is. Indien de samenstellende vluchtige componenten de wet van Raoult volgen, dan geldt voor de totale dampspanning boven het mengsel P tot = X 1 P 01 + X 2 P 02. De bijdrage van iedere component is recht evenredig met de molfractie X van deze component vermenigvuldigd met zijn dampspanning in zuivere toestand P 0. Dit is een geval van een ideaal mengsel dat door destillatie zeer goed kan gescheiden worden. De scheiding zal des te vollediger zijn naarmate de kookpunten verder uit elkaar liggen. Onderstaande figuur geeft het samenstellingsverloop van een mengsel van twee componenten dat de wet van Raoult volgt. In de ordinaat orden de kookpunten aangegeven van de zuivere componenten van het mengsel (T 1 en T 2 ). Beide punten zijn verbonden door twee krommen die het verloop geven van respectievelijk de samenstelling van het vloeistof- (onderste kromme) en het dampmengsel (bovenste kromme). De abcis geeft de samenstelling van het mengsel weer. Destillatie Kolom Pagina 5 van 13 Versie 1.3
6 Een mengsel met molfractie van component 1 gelijk aan 0.75 (X 1 = 0.75) en van component 2 gelijk aan 0.25 (X 2 = 0.25) zal koken bij een temperatuur Ta. De onderste kromme geeft de samenstelling weer van de vloeistoffase. Voor dit mengsel is dit het punt a op deze kromme. De dampfase hiermee in evenwicht heeft als samenstelling a, waarvan de molfracties voor beide componenten respectievelijk X 1 = 0.54 en X 2 = 0.46 bedragen. Hieruit volgt dat de damp rijker wordt aan de vluchtigste component 2. Wordt de damp met deze samenstelling gecondenseerd, dan is het aldus verkregen mengsel aangerijkt aan de vluchtigste component. Dit stelt een stap in het destillatieproces voor. De dampfase die in evenwicht is met de vloeistofsamenstelling b, heeft de samenstelling b met als molfracties X 1 = 0.32 en X 2 = Bij afkoeling wordt een vloeistof verkregen met deze samenstelling c. Dit is de tweede destillatiestap. Bij elke destillatiestap neemt bijgevolg de molfractie van de vluchtigste component (component 2) steeds verder toe. Bij de gefractioneerde destillatie is het aantal doorlopen destillatiestappen veel groter dan bij een gewone destillatie. Wordt Raoult s wet niet gevolgd, dan treden er afwijkingen op. Deze afwijkingen worden veroorzaakt door verschillen in interacties tussen de moleculen in het mengsel. Men spreekt van positieve afwijkingen indien de totale dampspanning bij een bepaalde samenstelling van het mengsel hoger ligt dan de partiële druk van de zuivere componenten. In dit geval is de aantrekkingskracht tussen de moleculen van beide componenten kleiner dan de aantrekking tussen identieke moleculen binnen iedere component afzonderlijk. Dit resulteert in een mengsel met een lager kookpunt dan dat van de zuivere componenten. Bij negatieve afwijkingen is het andersom. Destillatie Kolom Pagina 6 van 13 Versie 1.3
7 Onderstaande figuur geeft een kookpuntsdiagram voor een twee componentenmengsel met een positieve afwijking. Een voorbeeld is de destillatie van het mengsel water/ethanol. In dit geval wordt van een azeotrope destillatie gesproken, waarbij een azeotroop mengsel verkregen wordt. Zoals hierboven gesteld, treedt in het kookpuntdiagram een punt op dat een lager kookpunt T d (78.2 C) heeft dan de kookpunten van resp. water T 1 (100 C) en ethanol T 2 (78.3 C) en waarvoor de samenstelling in de vloeistoffase gelijk is aan de samenstelling van de gasfase. Dit betekent dat het mengsel zich in dit punt als een zuivere stof gedraagt. Immers, daar de samenstelling van de dampfase gelijk is aan de samenstelling van de vloeistoffase, kan dit mengsel niet verder gescheiden worden. De samenstelling van het water/ethanol mengsel bedraagt in dit punt d respectievelijk 4 vol.% water (X 1 = 0.04). en 96 vol.% ethanol (X 2 = 0.96). In het voorbeeld van het tranparant ST07 wordt van wijn vertrokken. Wijn heeft een ethanolgehalte van iets meer dan tien percent. Door gefractioneerde destillatie wordt een mengsel verkregen dat 96 vol.% ethanol en 4 vol.% water bevat. Voor het verkrijgen van 100 vol.% ethanol moet het bovenvermelde mengsel verder behandeld worden met een droogmiddel, bv. CaCl 2. Bij de destillatie van de meeste mengsels is de scheiding niet zo volledig. Het effect van de scheiding door destillatie hangt voornamelijk af van de relatieve vluchtigheid α. Als de relatieve vluchtigheid van een mengsel groot is, kunnen we een redelijk zuiver destillaat krijgen. Destillatie Kolom Pagina 7 van 13 Versie 1.3
8 3. Opstelling 3.1. De kolom Koelwater Condensor Koelwater Topproduct Bodemproduct Koelwater Bodemproduct Destillatie Kolom Pagina 8 van 13 Versie 1.3
9 3.2. Dest-star 1 De temperatuur bodemproduct regeling. 2 Reflux verhoudingen. 3 Aan/uit. 4 Start knop, zodra de aan/uit schakelaar omgezet wordt, klinkt er een alarm, betekend dat er direct op de start knop gedrukt moet worden. 5 De temperatuur van de top. 6 De drie temperaturen: 1 T bodem 2 T midden 3 T top 7 Met vacuüm, wordt niet gebruikt. Destillatie Kolom Pagina 9 van 13 Versie 1.3
10 3.3. Voorbereiding opstart van de destillatiekolom 1. Controleer of de afsluiters van de opstelling dicht staan; 2. Open de koelwaterafsluiters (niet te ver openen) van de condensor en productkoeler; 3. Schakel de meet en regelapparatuur in; 4. Denk eraan er wordt maar een kwarts element gebruikt!!! Het apparaat dest-star kan niet meer vermogen aan. 5. Zet de refractometer en de dichtheidsmeter aan zodat deze warm kunnen worden Bedrijven van de destillatiekolom 1. In het begin als de temperatuur van de top constant blijft iedere 10 minuten de temperatuur meten en monsters nemen van bodem en top product.(dichtheid en brekingsindex, waarom alle twee?) 2. Breng het mengsel in de kolf langzaam aan de kook. (power op maximale Wattage); 3. Wacht tot de dampfase bovenin de kolom is; 4. Breng de kolom op Power op 900 W; 5. Laat het systeem hierna nog voor 20 minuten stabiel worden. 6. Controleer gedurende de werkzaamheden de temperaturen en de samenstelling van het top- en bodemproduct Uit bedrijf nemen van de destillatiekolom 1. Schakel de verwarmingselementen uit; 2. Overleg met de begeleider wat met het eindproduct moet worden gedaan; 3. Schakel alle apparatuur uit; 4. Schakel de koeling uit als de kolom op de omgevingstemperatuur is. Destillatie Kolom Pagina 10 van 13 Versie 1.3
11 4. Uitvoering van experiment 4.1. De destillatie 1. Neem een bodemmonster en een topmonster; 2. Neem de bodemtemperatuur en toptemperatuur op bij het nemen van de monsters; 3. Bepaal de dichtheden van de monsters (bodem en top) 4. Herhaal de monstername en temperatuuropname na 5 minuten. Waarom? 5. Zet de top op continue productafvoer. 6. Neem na elke 10 minuten of na elke temperatuurverloop van 4 C monsters (bodem en top) 7. Neem bij elke monstername de bijbehorende bodemtemperatuur en toptemperatuur en de dichtheid op; 8. Vul de meetstaat in bij elke meting 9. Maak een rapport met conclusies (meetstaat en grafieken) 10. Hoe zuiver heb je het product gekregen? 11. Waarom krijg je geen 100 % zuiver product? 12. Bepaal bij elke meting de massa % ethanol? Destillatie Kolom Pagina 11 van 13 Versie 1.3
12 Bijlage 1 Veiligheid In de opstelling voor rectificeren wordt met ethanol en water gewerkt. Bestudeer, alvorens met ethanol te gaan werken, de chemiekaart. Persoonlijke beschermingsmiddelen die moeten worden gedragen: handschoenen (ethanol bestendig); veiligheidsbril;. De apparatuur is op verschillende plaatsen beveiligd. Rondom de batchdestillatie opstelling is een lekbak aangebracht. De lekbak moet voorkomen dat bij een eventuele glasbreuk, lekkage of morsen, ethanol en water kan worden verspreid door de hal. Bij alle storingen waarbij brandgevaar, lekkage en/of rioolverlies kan of zal optreden, direct de betreffende leraar waarschuwen. Controleer de aanwezigheid en plaats van de blusapparaten. Boven de opstelling is een centraal afzuigsysteem aangebracht. Destillatie Kolom Pagina 12 van 13 Versie 1.3
13 Bijlage 2 Meetstaat destillatie Tijdstip T 1 ( C) T 2 ( C) T 3 ( C) nd 20 Top ρ top nd 20 bodem ρ bodem Destillatie Kolom Pagina 13 van 13 Versie 1.3
Practicum: Fysische en Chemische Technologie. WARMTEWISSELAAR (Groot)
Practicum: Fysische en Chemische echnologie. WARMEWISSELAAR (Groot) Auteur: N.M. Leurs Revisie:. Schmeetz/ D. Dijkstra Versie: 1.3 Datum: augustus 2010 Laboratorium Procestechnologie Inhoud 1. Inleiding...
Nadere informatieHoofdstuk 2. Scheidingsmethoden. J.A.W. Faes (2019)
Hoofdstuk 2 Scheidingsmethoden J.A.W. Faes (2019) Hoofdstuk 2 Scheidingsmethoden Paragrafen 2.1 Soorten mengsels 2.2 Scheiden van mengsels 2.3 Indampen en destilleren 2.4 Rekenen aan oplossingen Practica
Nadere informatieUitwerkingen Basischemie hoofdstuk 1
Uitwerkingen Basischemie hoofdstuk 1 Opgave 1.1 Opgave 1.2 Opgave 1.3 Opgave 1.4 Stofeigenschappen en zintuigen Noem 4 stofeigenschappen die je met je zintuigen kunt waarnemen? Fysische constanten a. Methaan
Nadere informatieProjectbeschrijving. Introductie. Leerdoelen project. Voorkennis
Projectbeschrijving Introductie In dit project ga je weer in duo s aan de slag. De planning en volgorde van de opdrachten kun je voor een deel zelf bepalen, dus een goede overall planning en beheersing
Nadere informatieVerslag Scheikunde scheidingsmethoden
Verslag Scheikunde scheidingsmethoden Verslag door Chocolaatje 1906 woorden 23 oktober 2017 7,9 23 keer beoordeeld Vak Scheikunde EXP. 3,2. hoe kun je een suspensie van krijt in water scheiden? Bezinken
Nadere informatieWat hebben ze met elkaar te maken?
Destillaties op het practicum Fysische chemie normale destillatie vacuümdestillatie destillatie met Vigreux Wat hebben ze met elkaar te maken? stoomdestillatie Reflectiecollege door Ben Erné (UHD) Doel
Nadere informatieCHEMIE. Weet wat je drinkt als je nog rijden moet!!! Een practicum over alcohol. Prof. dr. Wanda Guedens Lic. Monique Reynders
CHEMIE Weet wat je drinkt als je nog rijden moet!!! Een practicum over alcohol 2007 Universiteit Hasselt Introductie Weet wat je drinkt als je nog rijden moet! 1 In de chemie is een alcohol een koolstofverbinding
Nadere informatieOpgave 1 Een ideaal gas is een gas waarvan de moleculen elkaar niet aantrekken en bovendien als puntmassa s opgevat kunnen worden.
Uitwerkingen Een ideaal gas is een gas waarvan de moleculen elkaar niet aantrekken en bovendien als puntmassa s opgevat kunnen worden. Opmerking: in een ideaal gas hebben de moleculen wel een massa. Alleen
Nadere informatieOefenvragen Hoofdstuk 2 Scheidingsmethoden antwoorden
Oefenvragen Hoofdstuk 2 Scheidingsmethoden antwoorden Vraag 1 Zet een kruisje in de tabel bij de juiste scheidingsmethode(n). Er kan meer dan één antwoord per stelling goed zijn. De component met de grootste
Nadere informatieTENTAMEN SCHEIDINGSPROCESSEN
TENTAMEN SCHEIDINGSPROCESSEN Vooraf: Zet Uw naam op alle papieren (ook de losse pagina s met figuren etc.) die U denkt in te leveren. Vergeet niet de uitgewerkte figuren in Bijlage 1, 2 en 3 in te leveren.
Nadere informatie5.7. Boekverslag door S woorden 26 oktober keer beoordeeld. Scheikunde
Boekverslag door S. 1928 woorden 26 oktober 2009 5.7 45 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Nova Scheikunde H1: 1.1 OUDE MATERIALEN: Natuurlijke materialen: materialen die je in de omgeving/ in de natuur
Nadere informatieIntroductie. Ook hier geldt de gouden aanpak: Oriënteren Analyseren Plannen - Uitvoeren Evalueren
Introductie In deze periode ga je aan de slag met twee projecten die deels gelijktijdig uitgevoerd worden. In deze projectwijzer staat Destillatie centraal. Het project Destillatie loopt de gehele 8 lesweken.
Nadere informatieExamen C.I.T. - Eerste zit 2002-2003. Theorie
Examen C.I.T. - Eerste zit 2002-2003 Theorie Geef van alle grootheden de betekenis en de dimensie!!! 1. Destillatie Deze vraag handelt over een multicomponentrectificatie. - Definieer de begrippen sleutelcomponenten
Nadere informatieAntwoorden hoofdstuk 3
Antwoorden hoofdstuk 3 1. Drie voorbeelden van een verbinding zijn water, een zout en bijvoorbeeld ammoniak. 2. Kaliumbromide een zuivere stof omdat kalium en broom in een verbinding zitten. 3. Hier vind
Nadere informatieFysische Chemie Werkcollege 5: Binaire mengsels-oplosbaarheid
Fysische Chemie Werkcollege 5: Binaire mengsels-oplosbaarheid Vraag Gegeven is de volgende cis-trans isomerisatiereactie Et: C 2 H 5, Pr: C 3 H 5 ): cis-ethc=chprg) trans-ethc=chprg) Met H 0 300 = -3.8
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1. Par1 Nieuwe stoffen, nieuwe materialen
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 Samenvatting door C. 1158 woorden 24 juni 2016 8,1 45 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Nova Scheikunde H1 Par1 Nieuwe stoffen, nieuwe materialen Oude materialen
Nadere informatieFasen: de die toestanden waarin je water (en veel andere stoffen) kunt tegenkomen.
Samenvatting door een scholier 873 woorden 2 maart 2016 7,6 37 keer beoordeeld Vak Methode NaSk Nova Hoofdstuk 3 1. fasen en fase-overgangen Water komt voor als: - vaste stof (ijs) - vloeistof (vloeibaar
Nadere informatieAardolie. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/60572
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Emiel D 30 oktober 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/60572 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatieProf. dr. Wanda Guedens Mevr. Monique Reynders
2 Inhoud 1. Protocol ph-meting van bier... 3 2. Protocol bepaling alcoholgehalte in bier... 4 Gefractioneerde destillatie versus gewone destillatie... 4 Uitvoering gefractioneerde destillatie... 4 VERSLAG
Nadere informatieNatuurscheikunde H1 Par1 nieuwe stoffen nieuwe materialen
Samenvatting door een scholier 1368 woorden 3 november 2004 6 217 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Nova Natuurscheikunde H1 Par1 nieuwe stoffen nieuwe materialen Natuurlijke materialen: Hout (bak)steen
Nadere informatieHoofdstuk 4: Dampen 4.1 AGGREGATIETOESTANDEN SMELTEN EN STOLLEN SMELTPUNT. Figuur 4.1: Smelten zuivere stof
Hoofdstuk 4: Dampen 4.1 AGGREGATIETOESTANDEN 4.1.1 SMELTEN EN STOLLEN SMELTPUNT Wanneer we een zuivere vaste stof (figuur 4.1) verwarmen zal de temperatuur ervan stijgen. Na enige tijd wordt de vaste stof
Nadere informatieInhoud. Scheidingsmethoden (onder- en bovenbouw)... 2 Massaspectrometrie(bovenbouw)... 3
Scheidingsmethoden Samenvattingen Je kunt bij een onderwerp komen door op de gewenste rubriek in de inhoud te klikken. Wil je vanuit een rubriek terug naar de inhoud, klik dan op de tekst van de rubriek
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 Scheikunde 3 havo
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 Scheikunde 3 havo Samenvatting door een scholier 1366 woorden 12 november 2012 6,2 17 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal 1.1 Bij scheikunde hou je
Nadere informatieUitwerkingen. T2: Verbranden en Ontleden, De snelheid van een reactie en Verbindingen en elementen
Uitwerkingen T2: Verbranden en Ontleden, De snelheid van een reactie en Verbindingen en elementen 2008 Voorbeeld toets dinsdag 29 februari 60 minuten NASK 2, 2(3) VMBO-TGK, DEEL B. H5: VERBRANDEN EN ONTLEDEN
Nadere informatieExact periode 4.2. Tweedegraads vergelijkingen Destilleren t-test boxplot
Eact periode 4.? Tweedegraads vergelijkingen Destilleren t-test boplot! 1 act periode 4. 4 Op zoek naar de onbekende 4.1 Wat wiskundigen willen. In veel problemen bij chemie of natuurkunde gaat het om
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 2
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 2 Samenvatting door S. 580 woorden 27 januari 2014 5,5 3 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Samenvatting Rep Hfst. 2 Water is bijzonder, dat komt door
Nadere informatieExact periode Youdenplot Krachten Druk
Exact periode 10.2 Youdenplot Krachten Druk Youdenplot. De Youdenplot wordt uitgelegd aan de hand van een presentatie. Exact Periode 10.2 2 Krachten. Een kracht kan een voorwerp versnellen of vervormen.
Nadere informatieCondensatie- en kooklijn van een binair systeem
Condensatie- en kooklijn van een binair systeem Stijn Bettens 13 december 2010 1 Inhoudsopgave 1 Praktisch gedeelte 3 1.1 stappenplan...................................... 4 1.2 TIPS..........................................
Nadere informatieSamenvatting scheikunde hoofdstuk 1 stoffen 1 tm 7 (hele hoofdstuk) + aantekeningen h3a 1.1 zwart goud (herhaling) Fossiele
Samenvatting scheikunde hoofdstuk 1 stoffen 1 tm 7 (hele hoofdstuk) + aantekeningen h3a 1.1 zwart goud (herhaling) Fossiele Aardgas, aardolie en steenkool heten ook wel fossiele brandstoffen brandstoffen
Nadere informatie7.1 Het deeltjesmodel
Samenvatting door Mira 1711 woorden 24 juni 2017 10 3 keer beoordeeld Vak NaSk 7.1 Het deeltjesmodel Een model van een stof Elke stof heeft zijn eigen soort moleculen. Aangezien je niet kunt zien hoe een
Nadere informatieOpgave 1. Opgave 2. Bereken het chloorgehalte in de droge grond in μg/kg.
Hoofdstuk 2 Monstervoorbehandeling bladzijde 1 Opgave 1 Bij de meting van chloorhoudende verbindingen in grond weeg je 2,05 g vochtige grond af. Dit wordt met aceton en petroleumether geëxtraheerd en ingedampt
Nadere informatieFysische Chemie Oefeningenles 6 Oplosbaarheid - Fasendiagrammen
Fysische Chemie Oefeningenles 6 Oplosbaarheid - Fasendiagrammen Vraag 1 Opgave Koper en nikkel zijn volledig mengbaar in zowel de vloeibare als de vaste fase. Veronderstel dat ze een ideaal vloeibaar en
Nadere informatieEen stof heeft altijd stofeigenschappen. Door hier gebruik van te maken, kun je stoffen makkelijk scheiden.
Stoffen scheiden Schrijf bij elke proef steeds je waarnemingen in je schrift. Bij het doen van experimenten is het belangrijk dat je goed opschrijft wat je hebt gedaan, zodat andere mensen jouw experiment
Nadere informatieScheidingsmethoden en mengsels
Je speelt dit spel door het blokje met het opgavenummer te leggen op het vakje met het juiste antwoordnummer. Het blokje leg je met het opgavenummer naar boven zodat je dat blijft zien. 1 Hoe heet de scheidingsmethode
Nadere informatieScheidingsmethoden methode principe voorbeeld. destilleren verschil in kookpunt wijn whiskey. filtreren verschil in deeltjesgrootte koffie
1.2 Twee of meer atoomsoorten samen vormen een molecuul : bouwsteen die bestaat uit twee of meer atomen Atoom : bouwsteen van een molecuul Stoffen Zuivere stoffen Elementen: stoffen waarvan de bouwstenen
Nadere informatieTentamen Scheidingstechnologie: MSTTSCT 01-07-201114:00-17:00
Tentamen Scheidingstechnologie: MSTTSCT 01-07-201114:00-17:00 Het tentamen bestaat uit vijf open vragen (met subvragen). Vermeld naam en studienummer op ieder ingeleverd vel. Vermeld eenheden bij numerieke
Nadere informatie-- zie vervolg volgende pagina --
PT-1 hertentamen, 13-08-2013, 9:00-12:00 Cursus: 4051PRTE1Y Procestechnologie 1 Docenten: F. Kapteijn & V. van Steijn Lees elke vraag goed door voordat je begint Schrijf op elk blad in ieder geval je naam
Nadere informatieBiologisch afbreekbaar: materialen die door de natuur afgebroken kunnen worden. Normaal plastic is niet biologisch afbreekbaar.
Samenvatting door een scholier 1450 woorden 14 januari 2019 10 1 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Nova Paragraaf 1 Natuurlijke materialen: materialen die in de omgeving worden aangetroffen (b.v.
Nadere informatieKlimaatbeheersing (2)
Klimaatbeheersing (2) E. Gernaat (ISBN 978-90-808907-6-3) Uitgave 2016 1 Natuurkundige begrippen 1.1 Warmte () Warmte is een vorm van energie welke tussen twee lichamen met een verschillende temperatuur
Nadere informatieT2: Verbranden en Ontleden, De snelheid van een reactie en Verbindingen en elementen
T2: Verbranden en Ontleden, De snelheid van een reactie en Verbindingen en elementen 2008 Voorbeeld toets dinsdag 29 februari 60 minuten NASK 2, 2(3) VMBO-TGK, DEEL B. H5: VERBRANDEN EN ONTLEDEN 3(4) VMBO-TGK,
Nadere informatieThema 2 Materiaal uit de natuur
Naut samenvatting groep 6 Mijn Malmberg Thema 2 Materiaal uit de natuur Samenvatting Drie maal water Water kan veranderen van ijs in waterdamp. En waterdamp en ijs kunnen weer veranderen in water. Water
Nadere informatieScheidingsmethoden. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Emiel D 05 November 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/60571 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatieHoofdstuk 1. Scheikunde is overal. J.A.W. Faes (2019)
Hoofdstuk 1 Scheikunde is overal J.A.W. Faes (2019) Hoofdstuk 1 Scheikunde is overal Paragrafen 1.1 Stofeigenschappen 1.2 Veiligheid 1.3 Faseveranderingen Practica Experiment 1 Hoe werkt de gasbrander?
Nadere informatieParagraaf 1: Fossiele brandstoffen
Scheikunde Hoofdstuk 2 Samenvatting Paragraaf 1: Fossiele brandstoffen Fossiele brandstof Koolwaterstof Onvolledige verbranding Broeikaseffect Brandstof ontstaan door het afsterven van levende organismen,
Nadere informatieKlimaatbeheersing (3)
Klimaatbeheersing (3) E. Gernaat (ISBN 978-90-808907-6-3) 1 Het airco-koelproces als kringloopproces 1.1 Het ph-diagram Het koelproces zoals in de auto-airco plaatsvindt maakt gebruik van de toestandsverandering
Nadere informatieTemperatuur. Verklaring voor het verschijnsel. Bij de verbranding van het aardgas ontstaat waterdamp. Deze condenseert bij het koude glas.
Practicum water verwarmen Schenk koud leidingwater in een bekerglas (voor 70% vullen). Verhit het water met een teclubrander. Houd de temperatuur van het water in de gaten met een thermometer. Noteer alle
Nadere informatieSublimatie. auteur A.J. Oostenbrink. Avans Hogeschool 2005 INHOUDSOPGAVE 6 SUBLIMATIE
Sublimatie auteur A.J. Oostenbrink Avans Hogeschool 2005 INHOUDSOPGAVE 6 SUBLIMATIE 6.1 Inleiding 2 6.2 Theoretische achtergrond 2 6.3 Vriesdrogen 4 6.4 Opgaven 5 6 Sublimatie 6.1 Inleiding Bij sublimatie
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Scheikunde Chemie overal H1 3 vwo
Samenvatting Scheikunde Scheikunde Chemie overal H1 3 vwo Samenvatting door een scholier 1193 woorden 30 oktober 2012 5,8 23 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Samenvatting Scheikunde
Nadere informatieTemperatuur. Verklaring voor het verschijnsel. Bij de verbranding van het aardgas ontstaat waterdamp. Deze condenseert bij het koude glas.
Practicum water verwarmen Schenk koud leidingwater in een bekerglas (voor 70% vullen). Verhit het water met een teclubrander. Houd de temperatuur van het water in de gaten met een thermometer. Noteer alle
Nadere informatieDocentenhandleiding. Hoofdstuk 1 Inleiding
Docentenhandleiding Over de inhoud Het boekje bij voorkeur als boekje laten afdrukken op A3 papier. De meeste repro afdelingen op school beschikken over geavanceerde apparatuur waar dit een koud kunstje
Nadere informatieEindtoets 3BTX1: Thermische Fysica. Datum: 3 juli 2014 Tijd: uur Locatie: paviljoen study hub 2 vak c & d
Eindtoets 3BTX1: Thermische Fysica Datum: 3 juli 2014 Tijd: 9.00-12.00 uur Locatie: paviljoen study hub 2 vak c & d Deze toets bestaat uit 3 opgaven die elk op een nieuwe pagina aanvangen. Maak de opgaven
Nadere informatieSamenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 3 Materialen
Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 3 Materi Samenvatting door een scholier 1210 woorden 6 april 2015 6,9 35 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Hoofdstuk 3: Materi Eigenschappen van moleculen: -Ze verschillen
Nadere informatieVoorronde Opgave 1. Opgave 2. Opgave punten. 8 punten. 9 punten. Opgaven. woensdag 6 februari
Voorronde 1991 Opgaven woensdag 6 februari Opgave 1 15 punten 1 2 3 4 Men titreert 25,0 ml ammonia met 0,100 M zoutzuur. Met behulp van een ph-meter vindt men het bijgaand diagram. Geef de reactievergelijking
Nadere informatieNaam: Klas: Versie A REPETITIE GASSEN EN DAMPEN 3 VWO
Naam: Klas: Versie A REPETITIE GASSEN EN DAMPEN 3 VWO Bij deze toets hoort een blad met enige gegevens van stoffen. OPGAVE 1 Twee Maagdenburger halve bollen zijn tegen elkaar gezet en de lucht tussen de
Nadere informatieBasisscheikunde voor het hbo ISBN e druk Uitgeverij Syntax media Hoofdstuk 1 Stoffen bladzijde 1
Hoofdstuk 1 Stoffen bladzijde 1 Opgave 1 Hoe groot zijn de smelt- en kookpunten van onderstaande stoffen (zoek op)? smeltpunt kookpunt (sublimatiepunt) a 195 K (-78 O C); 240 K (-33 O C) b 159 K (-114
Nadere informatieREFLECTIECOLLEGE DESTILLATIES DESTILLATIES FYSISCHE CHEMIE 1.DAMPDRUK & KOOKPUNT THERMOMETER 2.SAMENSTELLING VAPOR DAMP 3.WARMTETOEVOER WARMTE -BRON
REFLECTIECOLLEGE Fasenleer normale vacuüm met Vigreux Shell Raffinaderij, ernis: 44 liter / minuut Destilleren, kraken (grote moleculen breken), ontzwavelen stoom Hoofdstukken 6 & 7 Deze slides staan op
Nadere informatiefourapples news In deze editie van appel tot appelsap van appelsap tot cider van cider tot destillaat en afgewerkt product...
fourapples news Bij fourapples draait alles rond appels. We produceren... - *fourbubbels* (een cider van 4% vol. alc.) - *sweetshine* (een zoete appel likeur - 18% vol. alc.) - *sweetshine cherry* (een
Nadere informatieNaam: Klas: REPETITIE STOFFEN EN MOLECULEN VWO (versie A)
Naam: Klas: REPETITIE STOFFEN EN MOLECULEN VWO (versie A) OPGAVE 1 In de figuur hiernaast zijn de zes faseovergangen genummerd. Geef de namen van deze faseovergangen. 1: 2: 3: 4: 5: 6: OPGAVE 2 Geef de
Nadere informatienatuurkunde 1,2 Compex
Examen HAVO 2007 tijdvak 1 woensdag 23 mei totale examentijd 3,5 uur natuurkunde 1,2 Compex Vragen 1 tot en met 17 In dit deel van het examen staan de vragen waarbij de computer niet wordt gebruikt. Bij
Nadere informatie10 Materie en warmte. Onderwerpen. 3.2 Temperatuur en warmte.
1 Materie en warmte Onderwerpen - Temperatuur en warmte. - Verschillende temperatuurschalen - Berekening hoeveelheid warmte t.o.v. bepaalde temperatuur. - Thermische geleidbaarheid van een stof. - Warmteweerstand
Nadere informatieSpel Organische stoffen. Spelbord:
Spel Organische stoffen Spelbord: 1 Alkanen lossen niet op in 4 Van C5 ketens tot C18 ketens is de toestand bij kamertemperatuur vast. Fout Vloeibaar. 7 Bij een slechte verbranding van alkanen ontstaan
Nadere informatieSamenvatting NaSk Hoofdstuk 6: Stoffen en Moleculen
Samenvatting NaSk Hoofdstuk 6: Stoffen en Mol Samenvatting door een scholier 1296 woorden 9 november 2017 7,6 34 keer beoordeeld Vak Methode NaSk Natuur/scheikunde overal Paragraaf 6.1: stoffen herkennen
Nadere informatieSamenvatting Chemie Overal 3 havo
Samenvatting Chemie Overal 3 havo Hoofdstuk 1: Stoffen 1.1 Zwart goud Aardolie Aardgas, aardolie en steenkool heten ook wel fossiele brandstoffen. Bij verbranding komt veel energie vrij, maar er ontstaan
Nadere informatieNATIONALE NATUURKUNDE OLYMPIADE. Eindronde practicumtoets A. 10 juni beschikbare tijd: 2x2 uur
NATIONALE NATUURKUNDE OLYMPIADE Eindronde practicumtoets A 10 juni 2006 beschikbare tijd: 2x2 uur Bepaling van de gemiddelde grootte van poriën in een filter Inleiding Als je een koffiefilter in water
Nadere informatieKlimaatbeheersing (2)
Klimaatbeheersing (2) E. Gernaat (ISBN 978-90-808907-6-3) 1 Natuurkundige begrippen 1.1 Warmte () Warmte is een vorm van energie welke tussen twee lichamen met een verschillende temperatuur kan worden
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde H1
Samenvatting Scheikunde H1 Samenvatting door Esmee 1918 woorden 25 oktober 2015 6,4 18 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Samenvatting Chemie Overal 3 havo Hoofdstuk 1 Stoffen 1. Zwart
Nadere informatieExperiment DutchBE (Belgium) Dansende korrels - Een model voor fase-overgangen en instabiliteiten
Q2-1 Dansende korrels - Een model voor fase-overgangen en instabiliteiten (10 punten) Lees de algemene instructies in de aparte enveloppe voor je met het experiment begint. Introductie Fase-overgangen
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 + 2
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 + 2 Samenvatting door J. 1535 woorden 7 maart 2015 6,9 8 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Hoofdstuk 1 scheiden en reageren 1.2 zuivere stoffen en
Nadere informatieEXAMEN VWO SCHEIKUNDE 1980, TWEEDE TIJDVAK, opgaven
EXAMEN VWO SCHEIKUNDE 1980, TWEEDE TIJDVAK, opgaven Jood en propanon 1980-II(I) Jood lost goed op in een oplossing van kaliumjodide in water. De verkregen oplossing noemt men joodwater. In zuur milieu
Nadere informatieDampdruk, verdampingswarmte en verdampingsentropie van chloroform
Dampdruk, verdampingswarmte en verdampingsentropie van chloroform Bettens Stijn en Bronders Piet 17 november 2010 1 Inhoudsopgave 1 Praktisch Gedeelte 3 1.1 heorie........................................
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1.1 t/m 1.4
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1.1 t/m 1.4 Samenvatting door een scholier 1714 woorden 3 oktober 2010 6 10 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Pulsar chemie 1.1 Scheikunde Bron 1 scheikunde Door
Nadere informatieCapillaire gaschromatografie
1 2 3 Bij kwalitatieve analyse op basis van retentietijd methode wordt de retentietijd van de onbekende component (t r(c) ) vergeleken met de retentietijd van een z.g. standaard (t r(st) ). Indien t r(c)
Nadere informatiemengsels onderscheiden van zuivere stoffen aan de hand van gegeven of van waargenomen fysische eigenschappen;
Leergebied: zuivere stoffen Leerplannen LP Chemie 2e gr KSO GO 1.4.5 - mengsels onderscheiden van zuivere stoffen aan de hand van gegeven of van waargenomen fysische eigenschappen; 2.3 - een verzameling
Nadere informatiePracticum 1: bepalen enzymactiviteit
Practicum 1: bepalen enzymactiviteit Vragen bij de oefen- en zelftoets-module behorende bij practicum 1 Versie 2012-2013 In deze module ga je een experiment uitvoeren. In dit experiment moet je de verschillende
Nadere informatie3.0 Stof 2 www.natuurkundecompact.nl
3.0 Stof 2 www.natuurkundecompact.nl 3.1 a Water doen koken b Paraffine doen stollen 3.3 Kristal maken 3.4 a Uitzetten en krimpen (demonstratie) b Thermometer ijken 1 3.1 a Water doen koken www.natuurkundecompact.nl
Nadere informatieMengsel mix. Elieke van Sark en Liza Fredriks
Mengsel mix Elieke van Sark en Liza Fredriks 2 oktober 29 Inleiding Een chemisch bedrijf is naar ons toe gekomen met een aantal vragen over het reageren van stoffen tot andere stoffen Hierbij gaat het
Nadere informatiePT-1 tentamen, , 9:00-12:00. Cursus: 4051PRTE1Y Procestechnologie 1 Docenten: F. Kapteijn & V. van Steijn
PT-1 tentamen, 26-06-2013, 9:00-12:00 Cursus: 4051PRTE1Y Procestechnologie 1 Docenten: F. Kapteijn & V. van Steijn Lees elke vraag goed door voordat je begint Schrijf op elk blad in ieder geval je naam
Nadere informatie1ste ronde van de 19de Vlaamse Fysica Olympiade 1. = kx. = mgh. E k F A. l A. ρ water = 1,00.10 3 kg/m 3 ( θ = 4 C ) c water = 4,19.10 3 J/(kg.
ste ronde van de 9de Vlaamse Fysica Olympiade Formules ste onde Vlaamse Fysica Olympiade 7 9de Vlaamse Fysica Olympiade Eerste ronde De eerste ronde van deze Vlaamse Fysica Olympiade bestaat uit 5 vragen
Nadere informatieFysische Chemie en Kinetiek
Fysische Chemie en Kinetiek 007-008 Deeltentamen 01 8 juli 008, 14:00-17:00 Naam: Studentnummer: Dit is de enige originele versie van jouw tentamen. Het bevat dit voorblad en de opgaven. Waar nodig word
Nadere informatieFluoride na hydropyrolyse
Compendium voor monsterneming en analyse in uitvoering van het Materialendecreet en het Bodemdecreet na hydropyrolyse Versie oktober 2012 CMA/2/II/B.1 1 DOEL EN TOEPASSINGSGEBIED Deze procedure vervangt
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 + 2
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 + 2 Samenvatting door T. 1440 woorden 1 oktober 2014 4,7 4 keer beoordeeld Vak Scheikunde Hoofdstuk 1 1.2 Zuivere stoffen en mengsels Er bestaan tientallen miljoenen
Nadere informatieHet deeltjesmodel. Deeltjes en hun eigenschappen. Context 3 Zinken zweven drijven. Naam: Klas: Datum:
Naam: Klas: Datum: Het deeltjesmodel Deeltjes en hun eigenschappen Als je een stukje ijzer, goud of eender welk stof tientallen keren kon vergroten, dan zou je ontdekken dat alle stoffen gemaakt zijn van
Nadere informatieWat gaan we doen? Koken van water: wat gebeurt er ( temperatuur, energie, druk) Leren opzoeken in stoomtabellen. Diagrammen van water en stoom
Si klas 1 Pagina 1 Wat gaan we doen? dinsdag 30 januari 2018 12:43 Koken van water: wat gebeurt er ( temperatuur, energie, druk) Leren opzoeken in stoomtabellen Diagrammen van water en stoom Een stoominstallatie
Nadere informatie( ) -grafiek. blijkt dat de richtingscoëfficiënt: θ 1
QUARK_4-Thema-07/8-warmte, warmtecapaciteit Blz. 2 THEMA 8: warmtecapaciteit 1 Warmtecapaciteit van een voorwerp Definitie van warmtecapaciteit De grootte van de temperatuursverandering θis recht evenredig
Nadere informatieIntermoleculaire krachten (leerlingenversie)
1 Oriënteren Onderzoeksvraag - hypothese Intermoleculaire krachten (leerlingenversie) Hoe kun je de invloed van intermoleculaire krachten op fysische eigenschappen van stoffen nagaan en voorspellen? 2
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 2 stoffen en reacties
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 2 stoffen en reacties Samenvatting door F. 1622 woorden 22 mei 2015 6,1 40 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Nova Paragraaf 1 Gloeien, smelten en verdampen Als je
Nadere informatieH7+8 kort les.notebook June 05, 2018
H78 kort les.notebook June 05, 2018 Hoofdstuk 7 en Materie We gaan eens goed naar die stoffen kijken. We gaan steeds een niveau dieper. Stoffen bijv. limonade (mengsel) Hoofdstuk 8 Straling Moleculen water
Nadere informatiePT-1 tentamen, , 9:00-12:00. Cursus: 4051PRTE1Y Procestechnologie 1 Docenten: F. Kapteijn & V. van Steijn
PT-1 tentamen, 26-06-2013, 9:00-12:00 Cursus: 4051PRTE1Y Procestechnologie 1 Docenten: F. Kapteijn & V. van Steijn Lees elke vraag goed door voordat je begint Schrijf op elk blad in ieder geval je naam
Nadere informatieExperiment in Düppel en ons museum met de dubbele pot- of indirecte methode, tussen 1991 en 1995
Experiment in Düppel en ons museum met de dubbele pot- of indirecte methode, tussen 1991 en 1995 Vondsten bij opgravingen in o.a. Dűppel toonden grondkuilen, die duidelijk gebruikt waren om teer te winnen
Nadere informatieExact periode Gepaarde t-test. Krachten. Druk
Exact periode 10.2 Gepaarde t-test Krachten Druk 1 Exact periode 6. De gepaarde t-test De gepaarde t-test gebruik je als er door twee analisten ( of met twee methodes) aan een serie verschillende monsters
Nadere informatieVan der Waals en Wilson. N.G. Schultheiss
1 Van der Waals en Wilson N.G. Schultheiss 1 Inleiding Deze module bespreekt de werking van nevel- en bellenkamers. Dat zijn detectoren waarmee kleine deeltjes, zoals stof of kosmische straling, kunnen
Nadere informatieNaamgeving en reactievergelijkingen
Je speelt dit spel door het blokje met het opgavenummer te leggen op het vakje met het juiste antwoordnummer. Het blokje leg je met het opgavenummer naar boven zodat je dat blijft zien. 1 Wat is de formule
Nadere informatie1. WERKINGSPRINCIPE RLX
1. WERKINGSPRINCIPE RLX 1.1 Werking koffiezetgedeelte (Module 1, 5 en 6) Het koffiezetapparaat is uitgevoerd met een verwarmingsdoorstroomelement en een koudwaterreservoir van kunststof. Dit reservoir
Nadere informatieAntwoorden deel 1. Scheikunde Chemie overal
Antwoorden deel 1 Scheikunde Chemie overal Huiswerk 2. a. Zuivere berglucht is scheikundig gezien geen zuivere stof omdat er in lucht verschillende moleculen zitten (zuurstof, stikstof enz.) b. Niet vervuild
Nadere informatieHandleiding transparant waterbad VOS-12034
Handleiding transparant waterbad VOS-12034 1 3 2 Verklaring: 1. Reageerbuisrek(optioneel te gebruiken) 2. Aan/Uit schakelaar 4 5 3. LED display en bedieningspaneel 4. Actuele temperatuur 7. 6 7 8 5. Ingestelde
Nadere informatieVAN OMGEVINGSLUCHT NAAR MEDICINALE ZUURSTOF. Denise Daems Verpleegkundig specialiste ventilatie Pneumologie
VAN OMGEVINGSLUCHT NAAR MEDICINALE ZUURSTOF Denise Daems Verpleegkundig specialiste ventilatie Pneumologie Gas Lucht Zuurstof Inhoud 1. Algemeenheden 2. Fysische en chemische eigenschappen 3. Toepassingen
Nadere informatie