Q&A Windsafari toekomstig windpark Almere Pampus

Transcriptie

1 Q&A Windsafari toekomstig windpark Almere Pampus MBM van der Vliet Op 20 mei 2017 is door Almeerse Wind, Nuon en de gemeente Almere een windsafari georganiseerd: bewoners hebben een bezoek gebracht aan het Alexia Windpark waar windmolens met dezelfde afmetingen staan als die zijn voorzien voor de vernieuwing van Windpark Jaap Rodenburg. Tijdens deze windsafari kon men vragen noteren. Alle vragen die tijdens de bijeenkomst zijn opgeschreven vindt u hieronder terug, met het antwoord. De vragen zijn gecategoriseerd naar onderwerp: Geluid(soverlast) Technische specificaties Locatie windmolens Proces Financiën Opbrengsten (stroom) (Milieu)effecten 1/12 Eventuele nieuwe vragen kunt u stellen via almeregeeftenergie@almere.nl. Geluid(soverlast) 1. Is het geluid van de molens een constante brom die continu hoorbaar is? Dus ook s nachts? 2. Wat is de laagste frequentie van het geluid en welke sterkte is dit? Het geluid is afhankelijk van de windsnelheid en wordt voornamelijk veroorzaakt door de wieken. Doordat de wieken ronddraaien fluctueert het geluid continu. Molens draaien ook s nachts en daarmee is er ook s nachts geluidsproductie. In de berekeningen voor het maximaal toelaatbare geluidsniveau telt de nachtperiode zwaarder mee dan de dagperiode. In principe bestaat al het geluid uit alle frequenties. Geluid onder de 10 hertz (Hz) is erg moeilijk te meten. Daarom wordt geluid bij lage frequenties vaak berekent of geëxtrapoleerd. Uit onderzoek blijkt dat het niveau van laagfrequent geluid van windmolens ver onder de gehoorgrens ligt. Voor die berekening wordt door de windturbinefabrikant naast de geluidemissie (de hoeveelheid geluid die wordt uitgestraald door een geluidbron, gemiddeld over een bepaalde periode) ook een spectrum (de toonopbouw van een geluid) meegeleverd en die wordt meestal uitgedrukt in octaafbanden beginnend bij 31,5 Hz. De geluidniveaus variëren per turbinefabrikant en zijn ook afhankelijk van de wind:

2 3. Zijn de molens lijnbron of puntbron qua geluid? 4. Welke frequentie heeft een windmolen? Bijvoorbeeld 21 Hz of 100 Hz? 5. Ik heb nu al regelmatig veel last van laagfrequente geluiden in huis (deze komen niet door apparaten van onszelf). Ik maak me veel zorgen om de toenemen hiervan. Zijn hier metingen naar gedaan? Ik wil hier meer over weten. 6. Ik merk dat het gaat om het soort geluid, niet zo zeer de db s. Het klinkt als machinaal dreunen en dit lijkt ver te dragen. Wat is hier van bekend? 7. Hoe worden de metingen gedaan en hoe wordt het gemiddelde/de norm bepaald? bij 31,5 Hz en 3m/s produceert een turbine die als representatief kan worden beschouwd 56,3 db(a) bij 31,5 Hz en 12 m/s produceert deze turbine 71,7 db(a). Altijd geldt: hoe lager de frequentie (Hz) hoe lager het geluidniveau is. Een windmolen wordt als puntbron beschouwd, al komt het geluid voornamelijk van de wieken. Door op voldoende afstand van een turbine het bronniveau te meten (de meetmethode is vastgelegd in de internationale norm NEN-EN-IEC ) mag een windturbine als puntbron beschouwd worden. Het geluid bestaat uit een hele serie frequenties, een z.g. spectrum. De frequenties die in de berekening voor geluidoverdracht worden meegenomen zijn de octaafbanden beginnend bij 31,5 Hz tot en met 8000 Hz. Al het geluid bestaat ook uit een deel laagfrequent geluid, dus het kan kloppen dat dergelijk geluid te horen is in huis. Verkeer produceert hoorbaar laag frequent geluid en industrie in sommige gevallen ook. Er is veel onderzoek gedaan naar laagfrequent geluid van windmolens. De Nederlandse overheid heeft besloten dat dit onderwerp geen extra aandacht verdient, omdat de gezondheid van burgers niet in het gevaar komt door laagfrequent geluid van windmolens. Het klopt dat de geluidniveaus van windmolens erg laag zijn, zeker in vergelijking met andere bronnen zoals vliegtuigen, wegverkeer of industrie. Er zijn meerdere onderzoeken gedaan naar de dosis/effect relatie oftewel hoe mensen het geluid van windmolens ervaren. Uit die onderzoeken blijkt dat windmolengeluid als hinderlijker wordt ervaren dan andere bronnen. Dat heeft ook te maken met hoe het windpark tot stand is gekomen. Als er veel negativiteit is ontstaan gedurende het proces hebben mensen een negatieve associatie zodra ze een windmolen horen. Daarnaast zijn er ook weersomstandigheden waarbij windmolengeluid ver draagt en meer fluctueert dan normaal en dat kan dan ineens de aandacht trekken waardoor hinder ondervonden kan worden. Zie ook site RIVM. Metingen aan het bronniveau worden gedaan volgens een internationale standaard, de NEN- EN-IEC Zo n meting legt het spectrum (de toon opbouw en niveau per octaafband) van een windturbine vast. Wat aan geluidsniveau op de gevels van woningen toelaatbaar is, is aan de wetgever van het betreffende land. In Nederland is 2/12

3 8. Wat als de windmolens er staan maar de nametingen door LBP zijn niet volgens de door de fabrikant gemelde geluidswaarden? Zijn er consequenties? 9. As de molen stilstaat, defect is, wat gebeurt er dan met het geluid? Dan draait de molen niet mee met de windrichting en vangt volop wind. Zijn hier ook geluidsmetingen van? Geluidsmetingen per afstand: 500, 1000, 1500 en per windkracht 10. Waarom toch zulke hoge molens met het risico op geluidsoverlast zo vlak bij een woonwijk? daarvoor de Lden systematiek voorgeschreven. De wettelijke grenswaarde voor windturbineprojecten is 47 Lden. De Lden is een jaargemiddelde waarde en wordt berekend als een gemiddelde waarde over de dag. Daarbij wordt ervan uitgegaan dat een dag bestaat uit 12 daguren, 4 avonduren en 8 nachturen. Voor de avonduren wordt in de berekening bij het bronniveau van de windturbine 5 db opgeteld en voor de nachtperiode wordt er 10 db bij opgeteld. Doordat het gemiddelde onder de wettelijke grenswaarde moet blijven is het effect hiervan dat de avond en de nachtperiode zwaarder meetellen in de berekening. Windmolen exploitanten zijn verplicht om bij te houden hoeveel geluid een windmolen in een jaar heeft geproduceerd. Dat wordt gedaan door de gemiddelde windsnelheid per 10 minuten te bepalen voor het hele jaar en omdat er een relatie is met windsnelheid en geluidproductie kan jaargemiddelde geluidproductie bepaald worden. In het leveringscontract met de windturbinefabrikant wordt het maximaal toelaatbare bronniveau vastgelegd. Indien wettelijke normen overschreden worden kan de turbine met een lager geluidsniveau draaien om alsnog aan de eisen te voldoen. Dat kost wel opbrengst. Bij stilstand is er geen geluidsproductie van de rotor. Afhankelijk van de oorzaak van de stilstand kunnen hulpsystemen in de gondel wel in bedrijf zijn, zoals het kruisysteem dat de rotor op de wind houdt. Het geluid daarvan is zo weinig dat het op korte afstand van de turbine al niet meer te horen is. Er zijn geen geluidsnormen voor stilstaande windmolens. Geluidmetingen bij stilstand worden niet uitgevoerd omdat het draaien van de rotor (en indien aanwezig de tandwielkast) het overheersende turbinegeluid is. Grotere turbines produceren goedkoper stroom dan kleinere. De wetgever stelt eisen aan het maximaal toelaatbare geluidsniveau op de gevels van de dichtstbijzijnde woningen. Daar moeten wij altijd binnen blijven. Voor moderne windturbines ligt de wettelijke grens (als vuistregel) op zo n 500 meter van de turbines. In dit project bedraagt de afstand tot de woningen tenminste 1500 meter, conform het beleidskader uit het programma Energie Werkt!. Daarmee is de kans op overschrijding van de normen nihil. Voorafgaand aan een vergunningaanvraag maakt een onafhankelijke expert berekeningen en een rapport om aan te tonen dat aan de wettelijke eisen voldaan kan worden (de MER-rapportage). Het bevoegd gezag (doorgaans de gemeente) controleert dat rapport. 3/12

4 11. Welke beheersmaatregelen moeten worden getroffen als het geluid van de windmolens hoger wordt dan de grenswaarde? 12. Wat is de geluidsoverlast s nachts? 13. Is er een kaart met afstanden tot de woningen en geluidscontouren beschikbaar? 14. Wat is de werkelijke afstand gemeten vanaf de woningen tot de dichtstbijzijnde windmolens in de nu bekende opstellingen (turbines 1 en 2) voor het windmolenpark? 15. Kan dit geluidsvriendelijk worden voor bewoners? 16. Opmerking: nu hoor ik ze niet en ook in de nieuwe situatie wil ik ze niet horen meter = 56 db bij matige wind 18. De hogere molens zullen meer geluid produceren, het is niet wenselijk om deze molens dichter bij de woonbebouwing te plaatsen. 19. Als de molens dichter op de woonbebouwing worden geplaatst kan het woongenot worden aangetast door het Laag Frequent geluid wat deze molens produceren. Technische specificaties 20. Welke verschillen in eigenschappen zijn er tussen de getoonde molens en de Windturbines kunnen in een z.g. stille modus draaien. Dan maken ze minder geluid, maar de elektriciteitsproductie gaat ook omlaag. Deze beheersmaatregel kan worden ingezet indien de wettelijke grenswaarden overschreden worden. Het kan nooit helemaal worden uitgesloten dat de windturbines in een voorkomend geval gehoord kunnen worden. Of dat als overlast wordt ervaren is subjectief. De wettelijke normen zijn daaraan aangepast. Het project voldoet daar ruimschoots aan. Ja, zie bijlage 1 onderaan document. De gemeente Almere eist een afstand van tenminste 1500 meter. Het project zal daaraan voldoen. De werkelijke afstand zal ingetekend worden op de plattegrond die bij de vergunningaanvraag wordt gevoegd. De afstand tussen turbine 1 en 2 en de woningen in NPW bedraagt 1680 meter in de dubbele lijn en clusteropstelling. Het kan nooit helemaal worden uitgesloten dat de windturbines in een voorkomend geval gehoord kunnen worden. Of dat als overlast wordt ervaren is subjectief. De wettelijke normen zijn daaraan aangepast. Het project voldoet daar ruimschoots aan. Voor moderne windturbines ligt de wettelijke grens (als vuistregel) op zo n 500 meter van de turbines. In dit project bedraagt de afstand tot de woningen tenminste 1500 meter. Daarmee is de kans op geluidsoverlast nihil. Zie bijlage 1 Ja, zie bijlage 1 onderaan document. De vraag of opmerking is te onduidelijk om een reactie te kunnen geven. Het is een misverstand dat hogere molens per definitie meer geluid produceren dan kleinere. In hoge mate bepalend voor de geluidsproductie is de snelheid waarmee de uiteinden van de bladen door de wind bewegen. Die snelheid is voor kleine en grote windturbines vrijwel gelijk omdat het toerental van een grote windturbine lager is. Daarnaast zal de uiteindelijke opstelling aan alle wettelijke geluidseisen voldoen. Het kan nooit helemaal worden uitgesloten dat de windturbines in een voorkomend geval gehoord kunnen worden. Of dat als overlast wordt ervaren is subjectief. De wettelijke normen zijn daaraan aangepast. Het project voldoet daar ruimschoots aan. De nieuwe molens zullen hoger zijn en een grotere rotor hebben dan de bestaande. De grotere rotor zorgt voor een forse toename van de productie van schone elektriciteit. Qua 4/12

5 molens die reeds zijn geplaatst? 21. Welke grenswaarde geldt er voor een windmolen (GBCA en tijd)? 22. Hoe hoog zijn de molens die we bezichtigd hebben? 23. Is er bij de beoogde hoogte van 150 meter obstakelverlichting nodig? Indien niet, waarom niet? 24. Waarom worden de molens 150 meter hoog? 25. Welke type windmolens zijn er? 26. Is 150 meter niet héél erg hoog? 27. Wat kost het aan CO 2 uitstoot om de molens te maken? Locatie windmolens 28. Waarom wordt de plek van de bestaande molens niet hergebruikt? 29. Waarom moeten er twee windmolens voor de bosrand worden geplaatst? 30. Brengen de twee windmolens die voor de bosrand zijn geplaatst nu echt zo veel op dat het nodig is de bewoners van de NPW zo veel nadeel toe te brengen? verschijningsvorm zullen de nieuwe windturbines lijken op de bestaande, met uitzondering van de kleur van de torens. Vraag is onduidelijk en kan daardoor niet worden beantwoord. 98 meter ashoogte, 104 meter rotordiameter, 150 meter tiphoogte. Tot 150 meter tiphoogte is er geen obstakelverlichting nodig. Dat volgt uit regels van de luchtvaart. Zowel de gemeente als de initiatiefnemers willen vermijden dat er obstakelverlichting moet worden toegepast. Hoe hoger de turbine, hoe hoger ook de gemiddelde windsnelheid is en hoe hoger de productie wordt. Door een tiphoogte te kiezen die de kaders van de overheid het meest efficiënt benut wordt de locatie optimaal gebruikt wat belangrijk is omdat locaties en groene energie schaars zijn. Hoger dan 150 meter vindt de gemeente Almere niet wenselijk, omdat dan obstakelverlichting verplicht is. Er zijn verschillende types windturbine, maar drie bladen en een buisvormige toren is de standaard voor toepassing op land. Nee, voor nieuwe windmolens geldt dat 150 meter minimaal is. Er zijn turbines op de markt met een tiphoogte van 230 meter en op de ontwerptafels liggen al turbines met een tiphoogte van 280 meter. De CO 2 productie die gepaard gaat met het fabriceren en installeren van een windturbine wordt terug verdiend in het eerste half jaar dat ze in bedrijf is. De nieuwe molens hebben grotere rotoren dan de bestaande en daarom moeten ze verder uit elkaar staan. In de praktijk wordt met 5 rotordiameters gerekend als tussenafstand tussen windturbines. Om die reden kunnen de nieuwe windmolens niet op de exacte dezelfde plek staan als de bestaande. Met Stichting Flevolandschap, de beheerder van Pampushout, is afgesproken dat er geen bos wordt gekapt ten behoeve van de windmolens. Om die reden zijn de molens in de lijn- en clusteropstelling vóór de bosrand geplaatst in plaats van in het bos. Nu wordt echter in een nieuwe participatieronde gezocht of er een alternatieve plek kan worden gevonden voor deze twee molens. Het project voldoet ruimschoots aan alle wettelijke eisen. 5/12

6 Proces 31. Is er een rapportage over de waardevermindering van de huizen? 32. Hoe zou u het vinden als ze naast uw huis komen te staan? 33. Waarom zegt de gemeente dat er geen waardevermindering is voor de huizen? 34. Waarom is Pampushout als locatie voor de windmolens gekozen? 35. Hoeveel windmolens willen jullie bouwen? 36. Kan de huidige opstelling niet blijven bestaan? 37. Hoe lang blijven de nieuwe molens staan? 38. Wie bepaalt welk type turbine er wordt gekozen? 39. In welk stadium is de besluitvorming op dit moment? Ja, zie ook vraag 33. Een windmolen direct naast een woning plaatsen kan alleen als de bewoner eigenaar is, of de betreffende woning een bedrijfswoning is die verbonden is met de windturbine. Bij het nieuwe windpark is daar overigens sprake van vanwege de minimale afstand van 1500 meter tot de dichtstbijzijnde woning. Er is een rapport beschikbaar van een onafhankelijke expert, te downloaden bij de webpagina over de locatie van het windpark. De expert concludeert dat er geen sprake is van waardevermindering. Het staat eenieder voorts vrij om een verzoek om planschade in te dienen conform de daarvoor geldende regels. De keuze is al gemaakt in 1998, nadat bleek dat molens langs de strekdam van de werkhaven onhaalbaar waren vanwege natuurwaarden. Omdat er al windmolens in het gebied staan, de ondergrondse infrastructuur voor deze molens reeds aanwezig is en er in dit gebied nog voldoende ruimte is om nieuwe windmolens te plaatsen zonder dat de wettelijke eisen worden aangetast, is er voor gekozen hier weer nieuwe windmolens te plaatsen. Dit is onderwerp van gesprek tijdens de nieuwe participatieronde. Negen windturbines is het minimum, maximum staat nog niet vast, maar de verwachting is elf. De technische en economische levensduur van de bestaande windturbines eindigen in Daarna zullen ze moeten worden verwijderd. De nieuwe windmolens blijven minimaal 15 jaar en maximaal 25 jaar staan. De verwachting is dat de molens in 2035 afgebroken moeten worden om ruimte te maken voor de verwachte woningbouwontwikkeling in Almere Pampus. De overheid stelt de kaders voor het project, de initiatiefnemer kiest (op basis van een verplichte Europese aanbesteding) het type windturbine dat binnen die kaders past. De initiatiefnemer moet wel jegens de overheid aantonen dat aan de gestelde kaders wordt voldaan. Het plan is in voorbereiding. De gemeenteraad is van mening dat het plan (op dat moment een dubbele rij windturbines) past in het vastgestelde beleid (Energie Werkt!). Provinciale Staten zijn akkoord. De vergunningen voor het windpark moeten nog worden aangevraagd. In dat stadium start de formele besluitvorming, waarbij bewoners desgewenst zienswijzen kunnen indienen en beroep kunnen aantekenen. De planning was dat de vergunningen in juli 2017 zouden 6/12

7 40. Waarom is er geen inspraak geweest? 41. Hoe zit het met de enquête? 42. Waarom het bestemmingsplan wijzigen? 43. Wat gaat er gebeuren als blijkt dat er toch een tegenstem is? 44. Kan het project nog open gebroken worden? Financiën 45. Windmolens zijn na 15 jaar rendabel en worden na 15 jaar weer weggehaald? 46. Als de molens na 15 jaar rendabel worden, waarom worden ze dan na 15 jaar weer weggehaald? Waar zit dan de winst? worden aangevraagd, maar de gemeente wil in een tweede participatieronde de opstelling van het toekomstige windpark optimaliseren. Naar verwachting worden de vergunningen dan in december 2017 aangevraagd. Omdat het plan nog niet in dat stadium is. Inspraak is mogelijk als de ontwerp omgevingsvergunning voor het tijdelijk afwijken van het bestemmingsplan ter inzage ligt. Dat zal volgens planning in februari/maart 2018 zijn. In mei en juni 2016 is er gedurende 6 weken een online raadpleging gehouden onder Almeerse bewoners. Circa 70 mensen hebben hierop gereageerd. Naar aanleiding van de uitkomst van deze enquête heeft het college van B&W haar voorkeur uitgesproken voor een windmolenpark van 9 windmolens in een dubbele lijnopstelling. Meer informatie over de enquête vindt u op deze website. In het huidige bestemmingsplan Almere Pampus zijn de toekomstige windmolens niet opgenomen. Om het nieuwe windpark planologisch mogelijk te maken, wordt een omgevingsvergunning voor het tijdelijk afwijken van het bestemmingsplan aangevraagd. Tegen de ontwerp omgevingsvergunning kunnen zienswijzen worden ingediend en tegen de definitieve vergunning kan vervolgens in beroep worden gegaan. Naar aanleiding van de zienswijzen wordt gekeken of het plan aanpassing behoeft. De zienswijzen worden getoetst aan beleidskaders en wet- en regelgeving. Het college van B&W heeft 6 juni besloten om een participatieronde te organiseren over de opstelling van het windmolenpark met bewoners uit de omliggende wijken Noorderplassen West, Poort en Muziekwijk- Noord. De bedoeling is om tot een optimalisatie van het huidige plan te komen, zodat het toekomstige windmolenpark voor zover mogelijk beter aansluit bij de wensen van omwonenden. Het plan en de business case gaan uit van een levensduur van de windturbines 15 jaar na in bedrijfstelling. De periode van 15 jaar moet als geheel een positief financieel resultaat laten zien. Geen enkel bedrijf ontwikkelt een plan dat verlies oplevert. Het plan voorziet in het verwijderen van de windturbines 15 jaar na in bedrijfstelling. De business case wordt gemaakt over de verwachte levensduur. De periode van 15 jaar moet als geheel een positief financieel resultaat laten zien. 7/12

8 47. Wanneer wordt de molen rendabel na 15 jaar? 48. Wat is de molen na 15 jaar nog waard? Wie krijgt het geld? 49. Hoeveel subsidie krijgen Nuon en AW over de hele periode? 50. Hoeveel kost het park? Opbrengst (stroom) 51. Wat is het energetisch rendement? Wat is het economisch (negatief) rendement? 52. Waarom zet de gemeente in op windmolens ten opzichte van meer rendabele duurzame energieopwekkers? 53. Waar gaat de stroom heen die opgewekt wordt, maar niet gebruikt wordt? (Milieu)effecten 54. Wat zijn de effecten op de natuur? Zie vraag 45 en 46. Te verwachten is dat de windturbines een restwaarde hebben. Hoeveel dat is, is op voorhand moeilijk te zeggen, omdat niet bekend is hoe (snel) de markt verandert. De eigenaren verkopen de molens en ontvangen de opbrengst. Dat is nog onbekend. Subsidie voor het project kan pas in 2018 aangevraagd worden en de subsidiebedragen worden pas in het eerste kwartaal van het jaar bekend gemaakt door het ministerie van Economische zaken. De laatste jaren is het steeds een productiesubsidie (dat wil zeggen dat je jaarlijks, gedurende vijftien jaar, een financiële bijdrage krijgt per geproduceerde kilowattuur die je opwekt). De verwachting is dat het systeem ook in 2018 van toepassing zal zijn. Voor negen windturbines bedraagt de totale investering circa 40 miljoen Euro. Een windmolen zet 50% van de invallende wind om in stroom. Dit laat zich vergelijken met een moderne gasgestookte centrale. Een windpark op deze locatie met negen windturbines maakt jaarlijks 77 miljoen kwh aan schone stroom. Dat komt overeen met het verbruik van circa huishoudens. Het rendement op de businesscase moet uiteindelijk positief zijn. Projecten met een negatief rendement worden niet door private partijen gerealiseerd. Het beleid zoals vastgelegd in Energie Werkt! zet in op een mix van maatregelen. Alle vormen van duurzame energieopwekking zijn keihard nodig om energieneutraal te worden als gemeente. Met alleen zonnepanelen redden we een volledig duurzame stroomvoorziening niet. We hebben in de gemeente Almere onvoldoende dakoppervlak en braakliggende gronden voor zonnevelden om de volledige stroomvoorziening met alleen zonne-energie te verduurzamen. Windenergie is bovendien een effectievere vorm van duurzame stroom en goedkoper dan zonne-energie. Zie Alle stroom die wordt opgewekt wordt geleverd aan het elektriciteitsnet en wordt gebruikt. Mocht er een overschot zijn aan elektriciteit dan wordt dat geëxporteerd of er wordt een centrale terug geregeld. Er gaat geen stroom verloren. Er zijn geen nadelige effecten te verwachten op natuurwaarden. Dit kunt u terug lezen in de 8/12

9 55. Hoe wordt omgegaan met gezondheidsklachten die mensen ervaren na de installatie? 56. Doordat de molens over een groter gebied worden geplaatst de vogels hier de dupe van gaan worden, zeker als de molens worden geplaatst dichter bij bebossing. MER-beoordeling die wordt opgesteld als de definitieve opstelling bekend is. Op basis van onderzoek, de afstand, de kenmerken van het park en onze ervaring met andere parken verwachten wij geen gezondheidsklachten. Wel zullen wij absoluut in gesprek gaan over zorgen en klachten op het moment dat het nieuwe windpark staat. De MER-rapportage zal uitwijzen welke gevolgen de windmolens hebben voor natuur en milieu. De verwachting is dat er geen onacceptabele effecten zijn voor vogels en vleermuizen. 9/12

10 Bijlage 1 geluidscontouren huidige en mogelijke toekomstige opstellingen windpark Referentiesituatie (huidige windpark) 10/12 Dubbele lijnopstelling (met dubbeldraai)

11 Dubbele lijnopstelling 11/12 Clusteropstelling (met dubbeldraai)

12 Clusteropstelling 12/12