Discussiestuk Regiogemeenten Noordwest Friesland: Huisvesting Arbeidsmigranten ( )

Transcriptie

1 Discussiestuk Regiogemeenten Noordwest Friesland: Huisvesting Arbeidsmigranten ( ) Inleiding Mensen die naar Nederland migreren voor arbeid is niets nieuws onder de zon. Vaak wordt aangenomen dat de toestroom iets van de laatste tijd is, echter Europa is altijd een continent geweest met een zeer mobiele bevolking. Vele mensen zijn verhuisd van een gebied met een slecht presterende economie naar regio s waar het beter ging. Daar waar het werk(aanbod) ligt. Deze (tijdelijke) arbeidsmigranten zijn echter ook nodig, omdat de huidige bevolking de vraag naar arbeid niet volledig dekt. Werkloosheid op een deel van de arbeidsmarkt voorkomt niet, dat op een ander deel van die markt tekorten zijn. Werklozen zijn meestal niet in staat om de vacatures voor zeer gespecialiseerde arbeid te vervullen. Ook zijn zij nauwelijks bereid om te werken in bepaalde minder aantrekkelijke banen voor ongeschoolden. Ergo, werklozen en arbeidsmigranten zijn niet per definitie op zoek naar dezelfde banen. Dit laatste betekent dat het huisvestingsbeleid rekening dient te houden met de vraag naar huisvesting van arbeidsmigranten, of deze nu tijdelijk dan wel permanent hier werken. In het onderhavige discussiestuk Huisvesting Arbeidsmigranten proberen de regiogemeenten Harlingen, Het Bildt, Ferwerderadiel, en Franekeradeel middels maatwerk en de handhaving daarvan per gemeente te komen tot een adequaat huisvestingsbeleid voor de arbeidsmigranten. 1

2 Huidige situatie Op dit moment hebben gemeenten in het algemeen weinig weet waar de arbeidsmigranten verblijven. De beantwoording van deze vraag is ook niet relevant. Wel relevant is, hoe de regiogemeenten de huisvesting van arbeidsmigranten faciliteert. Indien hiervoor een passende wijze per gemeente is gevonden, dient een gezamenlijk handhavingsbeleid van de regiogemeenten én de verantwoordelijkheid van de werkgevers en uitzendbureau s zorg te dragen voor de juiste sturing van de arbeidsmigranten richting hun huisvesting. Uiteraard zullen de regiogemeenten altijd een kleine groep arbeidsmigranten blijven houden, die in de illegale bewoning verkeren (onbereikbare kern). Echter, het grootste gedeelte van de arbeidsmigranten zal kunnen worden gehuisvest in legale wooneenheden op de daartoe aangewezen locatie(s) én middels handhaving ook daartoe, indien nodig, gedwongen worden. Wijze van huisvesting Handhaving (uitvoeringssfeer) Onbereikbare kern arbeidsmigranten Uniforme handhaving regiogemeenten (regels) Gezamenlijke communicatie (controles + omwonenden) Toekomstbeeld De gemeente Franekeradeel ontwikkelt in gezamenlijkheid met de provincie Fryslân en Dienst Landelijk Gebied (DLG) ten zuiden van Sexbierum een groot glastuinbouwgebied, waarbij 200 hectare glastuinbouwgebied wordt toegevoegd aan het huidige areaal. Dit zal naar verwachting leiden tot een sterke toename van het aantal arbeidsmigranten. De gemeente vindt dat de arbeidsmigranten als tijdelijke inwoners, net als haar permanente inwoners, gebruik moeten kunnen maken van een goed verblijfsaanbod. De vraag is hoe hier op het gebied van volkshuisvesting op een adequate manier kan worden ingesprongen. Verondersteld wordt dat het om een toename van minimaal 200 extra seizoensarbeiders zal gaan. De verwachting is dat het eerste gedeelte van het glastuinbouwgebied (lees: de kassen) in 2010 gereed zal zijn voor gebruik. 2

3 I. Is de huisvesting van arbeidsmigranten een probleem? De gemeente Franekeradeel kent net als veel andere gemeenten een toestroom van arbeidsmigranten ten behoeve van de industrie, electrotechniek, tuinbouw e.d. De vraag is of deze toestroom van buitenlandse arbeidsmigranten zorgt voor een huisvestingsprobleem in de gemeente Franekeradeel. De eerste indruk is dat de nu reeds aanwezige en werkzame arbeidsmigranten zich prima kunnen huisvesten in de gemeente Franekeradeel. De huidige huisvesting van arbeidsmigranten leidt momenteel niet tot problemen én in een aantal gevallen dienen particulieren zelf bouwaanvragen in ten behoeve van deze doelgroep. De handhaving is momenteel wel een probleem, omdat de arbeidsmigranten worden gehuisvest in woningen, die volgens het bestemmingsplan bestemd zijn als wonen. Met de huisvesting van bijvoorbeeld 4 arbeidsmigranten in een woning wordt juridisch gezien niet voldaan aan de bestemming wonen, omdat onder wonen wordt verstaan het bewonen door één huishouden. Vanuit de afdeling Bouwen en Milieu komt het signaal dat steeds meer aanvragen worden ingediend om huidige woningbouwfuncties te mogen wijzigen in logies/logeerinrichtingen. Deze bouwaanvragen in zowel de dorpen als de stad Franeker hebben betrekking op de huisvesting van arbeidsmigranten. Indien de bestemming, conform verzoek, wordt gewijzigd blijft het aantal woningen wel gelijk, het gebruik is echter anders waardoor de gemeente juridisch gezien deze woningen onttrekt aan de woningvoorraad van de gemeente. Andere initiatieven zorgen voor een andere niet formele functiewijziging in het gebruik van een gebouw (hetgeen niet oneigenlijk is, echter wel leidt tot een veranderende doelgroep), zoals bijvoorbeeld hotel De Harmonie in Sexbierum dat is opgekocht door een ondernemer die hier arbeidsmigranten wil huisvesten. Ook hier rest de vraag of de gemeente dit als een probleem ervaart. De arbeidsmigranten vormen in ieder geval economisch gezien een wezenlijk onderdeel van de gemeentelijke economie, waarbij ook de gemeente gebaat is bij een goede huisvesting van deze doelgroep. Op de vraag of de gemeente Franekeradeel momenteel een probleem heeft met betrekking tot de huisvesting van arbeidsmigranten is het antwoord tweeledig: 1. Qua hoeveelheid beschikbare woningen is dit momenteel geen probleem. 2. Qua hoeveelheid beschikbare woningen met betrekking tot de bijbehorende formeel juridisch juiste bestemming kent de gemeente wel een probleem. Dit heeft te maken met twee zaken: a) De definitie van een huishouden. Van een huishouden wordt alleen gesproken als sprake is van continuïteit in de samenstelling van de bewoners en van onderlinge verbondenheid. Bij arbeidsmigranten is dit niet het geval. b) Het gebruik van andere gebouwen voor verblijfsbestemming, die hiervoor niet geschikt én bedoeld zijn. Omdat nu sprake is van een oneigenlijk gebruik van bijvoorbeeld stacaravans/recreatiewoningen/verhuren van woningen door particulieren. Deze strijdigheid vormt een probleem, omdat de gemeente de plicht heeft om de bestemming te handhaven. Niet alleen bij een (ingediend) verzoek daartoe, echter ook omdat het college het tegengaan van strijdig gebruik heeft bestempeld als de hoogste prioriteit. In de toekomst kan door niet te handelen de recreatieve functie van de stacaravans en de recreatiewoningen verdwijnen en raken beiden vol met arbeidsmigranten, waardoor de extra toestroom van arbeidsmigranten op die locaties niet meer opgevangen kan worden. Door dit 3

4 strijdig gebruik vervalt tevens de functie Recreatie, hetgeen de particuliere eigenaren niet wenselijk vinden. Een actueel voorbeeld hiervan betreft het recreatiepark Barradeel in Tzummarum. Momenteel worden daar seizoensarbeiders gehuisvest, hetgeen leidt tot wrevel op het park. Vanuit het park wordt de gemeente dan ook gevraagd te handhaven. Daarnaast kan het strijdig gebruik ook een onwenselijke herinvulling/verplaatsing van de oorspronkelijke functie gaan plaatsvinden, omdat de ondernemer zijn oude markt ook wil blijven bedienen. Mocht de extra toestroom van arbeidsmigranten qua huisvesting niet meer opgevangen kunnen worden én de gemeente geen actie onderneemt, dan is de kans groot dat veel arbeidsmigranten verdwijnen in illegale huisvestingsvormen. Door het opstellen van spelregels, in gezamenlijkheid met alle betrokken partijen, kan worden getracht om de illegale huisvestingsvormen tegen te gaan. Verder zijn naar schatting van uitzendbureau AB Fryslân (d.d ) na uitbreiding van de glastuinbouw Sexbierum tussen de 200 en 300 tijdelijke arbeidsmigranten extra werkzaam in regio. Conclusie: de gemeente Franekeradeel voorziet een toekomstig huisvestingsprobleem met betrekking tot arbeidsmigranten indien nu geen spelregels worden opgesteld hoe deze arbeidsmigranten kunnen worden opgevangen. Delen andere gemeenten de bovenstaande conclusie ten aanzien van hun eigen gemeente? Reactie regiogemeenten (Harlingen, Het Bildt en Ferwerderadiel): De gemeente Harlingen laat weten dat huisvesting van arbeidsmigranten nog niet speelt in Harlingen. De gemeenten Het Bildt en Ferwerderadiel geven aan dat huisvesting van arbeidsmigranten wel aan de orde is, echter niet als probleem wordt ervaren. Wel zijn alle gemeenten van mening, dat de vesting van arbeidsmigranten op een adequate wijze en minimaal binnen het wettelijke kader (woningwet) dient te worden geregeld. Het Bildt merkt op, dat in haar gemeente strijdig gebruik van functies voorkomt. Het strijdige gebruik van functies doet zich in Het Bildt echter niet voor in de functie Recreatie. De gemeente Harlingen is voorstander van clustering op één locatie. Zo staat op de weg naar Sexbierum (Hearewei) een pension, die arbeidsmigranten opvangt en wil uitbreiden. Het college van Harlingen kan hiermee akkoord gaan, mits het landschappelijk inpasbaar is. II. Tijdelijke arbeidsmigranten vs structurele arbeidsmigranten Om een beter onderscheid tussen de structurele en tijdelijke arbeidsmigranten te maken, kan als basis de instelling waarmee de arbeidsmigranten naar de gemeenten komen worden gebruikt. Hierbij kenmerken de structurele arbeidsmigranten zich door zich voor langere tijd in de regio te willen vestigen, zich in willen schrijven, bereid zijn om nederlands te leren en hun gezin meenemen dan wel op korte termijn willen laten overkomen. De tijdelijke arbeidsmigranten werken in de regio voor het geld én keren na hun contractperiode vervolgens terug naar het land van herkomst. De term seizoensarbeid dekt momenteel de lading niet meer helemaal. Gedurende het hele jaar zijn tijdelijke werknemers nodig. Deze werknemers zijn derhalve structureel aanwezig en 4

5 hebben dus ook een structurele huisvestingsbehoefte. Ervaring leert dat de structurele arbeidsmigranten de formele weg wel vinden naar reguliere huisvesting. Deze groep is binnen de huidige contingentering tot 2016 opvangbaar. Daarnaast kennen sommige bedrijfstakken piekperioden in hun arbeidsbehoefte en worden extra tijdelijke werknemers aangetrokken, die tijdelijke huisvesting nodig hebben. De meeste gemeenten constateren dat de meeste tijdelijke (buitenlandse) werknemers, waarbij zich de huisvestingsproblematiek voordoet, niet langer dan vier tot zes maanden in de gemeente verblijven. Het zijn echter deze tijdelijke arbeidsmigranten voor de seizoensarbeid, die een huisvestingsoplossing behoeven. Momenteel zijn voor deze arbeidsmigranten formeel alleen pensions en hotels beschikbaar. Deze huisvestingsvormen zijn in de regio echter weinig aanwezig én worden meestal ook als te duur in gebruik beschouwd door de arbeidsmigranten en werkgevers. Uitgangspunten bij het tijdelijk huisvesten van buitenlandse werknemers zijn: 1. zorgen voor een goede huisvesting qua veiligheid en welzijn 2. het vinden van het optimale evenwicht tussen aantallen te huisvesten migranten en het maatschappelijke draagvlak van de locatie. Essentieel voor dit draagvlak is de aanwezigheid van een adequaat beheer, dat gevoerd zou moeten worden én de verantwoordelijkheid is of zou moeten zijn van de betreffende ondernemer. Het bovenstaande roept een tweetal vragen (spelregels) op: Hoe moet dit worden opgevangen? Waar en op welke wijze dient de opvang plaats te vinden? Het vervolg betreft de eerste aanzet ter beantwoording van deze vragen. III. Fundamentele huisvestingskeuze Alvorens het huisvestingvraagstuk van arbeidsmigranten verder onderzocht wordt, moet de gemeente (en ook de ondernemer) drie fundamentele huisvestingkeuzes maken: 1. grootschalige dan wel kleinschalige huisvesting; 2. in de stad, in de dorpen of in het buitengebied; 3. welke functiewijziging(en) en/of bestemmingswijziging(en) worden toegestaan/wenselijk geacht. Ad 1. Grootschalig vs kleinschalig Uit oogpunt van (kosten)efficiency zijn grotere voorzieningen te verkiezen boven kleinere. De voorzieningen worden hierdoor goedkoper en het beheer en onderhoud kan centraal worden geregeld. Voordeel van kleinschalige huisvesting is dat de groep overzichtelijk kan worden geplaatst in een woonhuis en de sociale controle, welzijn en verantwoordelijkheid zal hierdoor naar verwachting hoger zijn. Tevens zijn woonhuizen sneller beschikbaar dan grootschalige complexen. Ad 2. Buitengebied Huisvesting van arbeidsmigranten in het buitengebied is niet wenselijk vanwege het grotendeels ontbreken van omgangsmogelijkheden met de plaatselijke bevolking/autochtonen in de ver verspreide gemeenschap. De sociale functie speelt met betrekking tot positieve opname in de leefgemeenschap een grote rol én daarom dient gefocust te worden op zowel de stad Franeker als de dorpen. 5

6 Stad In de stad Franeker zouden net als in Harlingen en Leeuwarden arbeidsmigranten grootschalig kunnen worden opgevangen. Het huisvesten van arbeidsmigranten in de stad Franeker zal de sociale interactie tussen arbeidsmigranten en niet-arbeidsmigranten waarschijnlijk gemakkelijker laten verlopen vanwege het stadse karakter, waarbij de hoeveelheid arbeidsmigranten niet direct de overhand heeft op de plaatselijke bevolking. Dorp In de dorpen dient rekening gehouden te worden met de geringere omvang van de gemeenschap en dient kleinschaliger te worden gedacht. In Sexbierum kan een groot aantal arbeidsmigranten bijvoorbeeld zorgen voor een onevenwichtige bevolkingsverdeling. Ad 3. Functiewijziging/bestemmingswijziging Bij functiewijziging(en) dan wel bestemmingswijziging(en) dient de gemeente zelf vast te stellen welke functies wel en welke niet gewijzigd mogen worden. Wil de gemeente haar woningvoorraad beschermen of is een gedeeltelijke onttrekking hiervan aan de woningmarkt acceptabel. Mogen in leegstaande boerderijen arbeidsmigranten worden ondergebracht of dient dit type woning beschermd te worden door alleen het feitelijk gebruik als (bedrijfs)woning toe te staan. IV. Spelregels voor huisvesting arbeidsmigranten Voor de mogelijke spelregels zijn hier twee voorbeeld beleidsroutes omschreven, die voortkomen uit paragraaf III waarin elke gemeente voor zichzelf dient te bepalen hoe de arbeidsmigranten gehuisvest zullen worden. Route I: Spreiden & Mengen Voor het huisvesten van de arbeidsmigranten in de stad en de dorpen dienen spelregels te worden opgesteld. Bijvoorbeeld hoeveel procent toevoeging van huisvesting kan ten behoeve van arbeidsmigranten in een dorp, waarbij misschien wel een verdere verdieping van de procentuele toevoeging van huisvesting per straat nodig kan zijn. Algemeen lijkt een procentuele toevoeging van de huisvesting voor arbeidsmigranten van 1 % per stad en dorp te billijken. Per huisvestingsvorm kunnen zo n 4 arbeidsmigranten wonen. Dit betekent dat een dorp met een omvang van zo n 700 woningen 28 arbeids-migranten kan huisvesten. Een stad met een omvang van zo n 5500 woningen kan 220 arbeidsmigranten huisvesten. Een toevoeging van dit procentuele aantal leidt niet tot een onevenredige verstoring van de huidige leefgemeenschap én bevordert waarschijnlijk ook beter de integratie van de arbeidsmigranten. Route II: Concentreren/clusteren in stad en beperkt in directe werkomgeving Bij deze beleidsroute wordt gekozen om een deel van de arbeidsmigranten in het werkgebied zelf onder te brengen. De resterende arbeidsmigranten zullen allen in één groot complex dan wel in enkele grotere complexen (van bijvoorbeeld 80 tot 100 arbeidsmigranten) worden opgevangen in de stad. Hierdoor is de handhaving van de leefregels eenvoudiger dan bij Route I, vanwege het beperkt aantal huisvestingslocaties. Naar aanleiding van het bovenstaande is het de vraag hoe de omliggende gemeenten aankijken tegen de beschreven routes. Worden deze gedeeld? Zijn nog andere routes in beeld? Welke route geniet de voorkeur? 6

7 Geen huisvesting van arbeidsmigranten toestaan op recreatieparken, bed & brochje en minicampings De bestemming die de recreatieparken (Bloemketerp Franeker en recreatiepark Barradeel, bed & brochje en minicampings) hebben, hebben tot doel om indirect economische inkomsten te genereren voor de stad en een positieve uitstraling voor het imago van de stad/omgeving te verbeteren dan wel te versterken. Reactie regiogemeenten (Harlingen, Het Bildt en Ferderweradiel): De gemeente Ferwerderadiel denkt aan het opstellen van een straalwerking, waarbij binnen 50 meter van een woning waarin arbeidsmigranten gehuisvest zijn geen andere arbeidsmigrantenhuisvesting is toegestaan. De keuze stad versus dorp gaat niet op voor de overwegende plattelandsgemeenten Het Bildt en Ferwerderadiel. De gemeente Harlingen ondersteunt het gedeelte van route II om binnen het beoogde glastuinbouwgebied huisvestingslocatie(s) voor de arbeidsmigranten te bieden. De gemeente Het Bildt spreekt zich uit voor Route I, waarbij de structurele arbeidsmigranten een huisvestingsplaats wordt geboden in de dorpen. Daarnaast voelt Het Bildt ook veel voor de insteek van de gemeente Ferwerderadiel. Rol woningcorporaties De woningcorporaties hebben aangegeven een rol te willen spelen op het gebied van huisvesting van arbeidsmigranten, omdat zij hiervoor goed geëquipeerd zijn. Het is de vraag of het huisvesten van de arbeidsmigranten exclusief kan worden toegewezen aan de woningcorporaties, omdat zij de huisvesting ook volgens de af te spreken regels zullen gaan doen. Waar mogelijk zal de gemeente Franekeradeel de woningcorporaties hier haar rol laten vervullen. Het is juridisch echter de vraag of dit wel kan. Verder ligt de expliciete vraag aan de woningcorporaties voor of zij zich herkennen in de hiervoor beschreven rol én zo ja op welke wijze zij hier invulling aan willen geven. (Landelijke) huisvestingsnorm Vanuit VROM wordt aangegeven dat bij huisvesting van arbeidsmigranten voorop dient te staan dat het om verantwoorde, veilige en hygiënische woonruimten moet gaan, die voldoen aan de bestaande regelgeving. Aan de minimale veiligheids- en kwaliteitseisen kan niet worden getornd. Bij goede huisvesting kan worden gedacht aan het volgende: Voldoende oppervlak per werknemer (10-12 m2) met enige privacy (1 à 4 personen per woning). Afsluitbare kast. Kookgelegenheid en sanitaire voorzieningen. Afhankelijk van de ligging en de nabije omgeving: enige buitenruimte. Nabij winkels, voorzieningen en vermaak. In de bebouwde kom of in de kernrandzone. Lage verbruiksvergoeding. Dagelijks beheer met goede afspraken (ter voorkoming van overlast voor omwonenden). (Brand-)veiligheid: goede electrische voorzieningen, afspraken over het koken of roken in slaapvertrekken, (toegankelijke vluchtroutes). 7

8 Als voorbeeld voor de spelregels worden de normen van AB Fryslân met betrekking tot huisvesting voor de arbeidsmigranten genoemd. Deze zouden doorgelegd kunnen worden aan een ieder die voor huisvesting van arbeidsmigranten wil zorgen. De vraag is hoe deze spelregels er uit zien. Wat is het verschil ten aanzien van de norm, die het ministerie van VROM (zie hierboven) hanteert. Rol werkgevers/uitzendbureau s (bijvoorbeeld AB Fryslân) Van de werkgevers en uitzendbureau s en andere externe partijen wordt verwacht, dat eerst met de gemeente wordt overlegd of de beoogde huisvestingslocatie(s) voor de arbeidsmigranten in overeenstemming is met het gemeentelijk beleid, alvorens tot toewijzing van huisvesting wordt overgegaan. Toetsingskader voor de marktpartijen De (potentiële) verblijfsaanbieders voor de arbeidsmigranten dienen, alvorens verblijfsruimte aan te bieden aan de arbeidsmigranten, eerst een officiële aanvraag in te dienen bij de gemeente. De gemeente zal op basis van toetsingscriteria (voldoen aan de gestelde regelgeving met betrekking tot woonruimten, locatie vallend binnen de gekozen route en blijvend binnen de vastgestelde norm van het aantal arbeidsmigranten per stad/dorp) elk verzoek beoordelen. Hierbij is het moment van aanvraag bepalend indien de norm aantallen worden overschreven. Toetsingskader overgangsrecht Marktpartijen die reeds huisvesting bieden aan arbeidsmigranten worden opgeroepen om voor een vast te stellen datum dit schriftelijk te melden bij de gemeente. De aangemelde verblijfsplaatsen door marktpartijen worden per verblijfsplaats getoetst aan de regelgeving. Voldoet de verblijfsplaats aan de wettelijke regelgeving dan wordt de verblijfslocatie goedgekeurd én wordt de bestemming middels een vrijstellingsvergunning wettelijk geschikt gemaakt voor deze doelgroep. Mocht de verblijfsplaats niet voldoen aan de wettelijke regelgeving dan wordt de verblijfsplaats afgewezen én zal handhaving volgen. Bij het niet aanmelden door marktpartijen van verblijfsplaatsen voor arbeidsmigranten voor de gestelde einddatum verworden deze verblijfsplaatsen tot illegale verblijfsplaatsen én zal bij constatering van dit illegale gebruik handhaving volgen. De spelregels dienen uiteindelijk het voorgenomen beleid ten aanzien van de huisvesting van arbeidsmigranten te bewerkstelligen en een zekere mate van sturing te geven door de gemeente hieraan. V. Wet- en regelgeving en handhaving Welke route de gemeente ook voorstaat, het uitgangspunt dient te zijn dat na een gekozen route de gemeente stringent handhaaft op huisvestingsvormen, die afwijken van de gekozen route. Hierin is eveneens de rol van zowel de werkgever(s), woningcorporaties, uitzendbureau s (bijvoorbeeld AB Fryslân) en andere betrokken externe partijen van groot belang om de arbeidsmigranten zowel preventief als dwingend de juiste route met betrekking tot (het verkrijgen van) huisvesting voor te leggen. 8

9 Met betrekking tot illegale huisvesting blijft het voor alle routes even lastig om te handhaven, waarbij zal worden gehandhaafd conform het Piep -principe. Indien de gemeente een klacht ontvangt van de burger/de omgeving met betrekking tot illegale huisvesting, zal de gemeente deze klacht ter plaatse onderzoeken. Bij gebleken illegale huisvesting zal de gemeente direct handhavend optreden. Een ander aandachtspunt hierbij is dat ook met de omliggende gemeenten gecommuniceerd moet worden om te voorkomen dat overloop van arbeidsmigranten plaatsvindt bij deze stringente handhaving. Samenwerking op dit gebied is regionaal nodig ter voorkoming van deze overloop. Daarbij is het ook wenselijk om de gemeente Menaldumadeel (die ook te maken heeft met het huisvestingsvraagstuk voor arbeidsmigranten) dit discussiestuk toe te sturen om te komen tot één overkoepelende vorm van handhaving. Nadat alle keuzes gemaakt en vastgelegd zijn volgt de uiteindelijke uitvoering. Hieruit voort vloeit ook een stuk toezicht. In de praktijk zal het in eerste instantie noodzakelijk zijn om handhavend op te treden tegen eigenaren van bouwwerken, die momenteel onderdak aanbieden aan arbeidmigranten op plaatsen in strijd met het vastgestelde beleid. De diverse bestemmingsplannen bieden hiervoor een handvat. Overtreders zullen door middel van een lichte brief worden benaderd, dan wel worden uitgenodigd voor een persoonlijk gesprek. Mocht dit niet tot het gewenste effect leiden dan kan worden overgegaan tot het starten van een handhavingsprocedure. Reactie regiogemeenten (Harlingen, Het Bildt en Ferwerderadiel): Vanuit Het Bildt wordt aangegeven dat de behoefte bestaat om een periodiek gezamenlijk overleg te hebben op ambtelijk niveau, waarin de regiogemeenten elkaars ervaringen op het gebied van handhaving kunnen delen en waar mogelijk elkaar kunnen helpen. VI. Huisvesting binnen het Woonplan De huisvesting van de arbeidsmigranten is een nieuw fenomeen voor zover het ingebed dient te worden in het huidige volkshuisvestingsbeleid. Deze verblijfsbehoefte is van een dusdanige aard dat een toerekening aan het huidige wooncontingent van de gemeente geen recht zou doen. Deze doelgroep is niet meegenomen in het contingenteringsverhaal van de provincie en zal derhalve ook niet vermengd moeten worden in het gemeentelijke beleid hieromtrent. Een aparte toedeling lijkt in deze gerechtvaardigd. VII. Sociale component Hoe kunnen de arbeidsmigranten zo goed mogelijk worden opgevangen in hun nieuwe werkomgeving op het gebied van omgangsvormen met de buurt, scholing, gezondheid, vrije tijdsbesteding, sport e.d. Om de arbeidsmigranten te kunnen begeleiden (indien nodig), dient informatie beschikbaar te zijn over de te bedienen doelgroep. Welke nationaliteit(en) heeft/hebben de arbeidsmigrant(en). Met de beschikbaarheid van deze informatie kan een bereikbaarheidssysteem (bijvoorbeeld door een communicatie-/consultatiebureau voor deze doelgroep op te richten) worden ontwikkeld, die voorlichting verzorgd ten aanzien van de diverse hierboven genoemde gebieden. Tevens zou dit systeem een brug kunnen slaan tussen de arbeidsmigranten en de locale gemeenschap. De vraag is wie pakt deze uitdaging op? Is dit de verantwoordelijkheid van de werkgever? Reactie regiogemeenten (Harlingen, Het Bildt en Ferwerderadiel): De gemeente Het Bildt vindt dat dit onderdeel een gezamenlijke verantwoordelijkheid is van de werkgevers, gemeenten en dorpsbelangen. 9

10 VIII. Communicatie Bij alle bovenstaande facetten dient aandacht te zijn voor de wijze van communicatie. Communicatie met de huisvesters, de werkgevers, uitzendbureau s en de omwonenden rondom de (beoogde) huisvesting. Het betreft hier het creëren van bewustwording, bevorderen van een goede verstandhouding, het initiëren en realiseren van huisvesting, het binnen beleidskaders mogelijk maken van wet- en regelgeving ten behoeve van de (beoogde) huisvesting. Op welke wijze wordt het beoogde huisvestingsbeleid voor arbeidsmigranten gecommuniceerd naar de gemeenschap. Het vroegtijdig betrekken van de inwoners van de dorpen en de stad Franeker betekent een goede en gedegen voorbereiding, waarin ook de afdelingen communicatie van alle betrokken partijen een rol zouden kunnen spelen. 10