Algemene natuurwetenschappen

Transcriptie

1 Correctievoorschrift VWO 2017 Algemene natuurwetenschappen Tijdvak 1 Woensdag 24 mei uur College-examen schriftelijk VF-0301-s-17-1-c 1

2 Algemene natuurwetenschappen (uitsluitingen E1, F3) 1 Voor het antwoord op een open vraag worden alleen gehele punten toegekend tot het maximum vermeld in het antwoordmodel. Het minimum aantal punten is 0. Bij meerkeuzevragen wordt óf 0 punten óf het maximum aantal punten toegekend. 2 Bij een meerkeuzevraag wordt alleen de hoofdletter die hoort bij de juiste keuzemogelijkheid goed gerekend. Indien meer dan één letter als antwoord gegeven is worden geen scorepunten toegekend. 3 Indien de corrector meent dat het antwoordmodel van een meerkeuzevraag een fout of onvolkomenheid bevat, dan beoordeelt hij of zij het werk van de kandidaten alsof toets en antwoordmodel juist zijn. Zij/hij stelt het CvTE op de hoogte van de fout of onvolkomenheid. Het is niet toegestaan zelfstandig af te wijken van het antwoordmodel. Met een eventuele fout wordt bij de definitieve normering van het examen rekening gehouden. 4 Indien een open vraag gedeeltelijk juist beantwoord is wordt een deel van de maximale score toegekend in overeenstemming met het antwoordmodel. Onleesbaarheid, onjuist taalgebruik, onjuiste spelling van vakwoorden of onduidelijke formulering leidt tot aftrek c.q. niet toekennen van punten. 5 Indien een antwoord op een open vraag niet in het antwoordmodel voorkomt en dit antwoord op vakinhoudelijke gronden als juist beoordeeld kan worden, moeten scorepunten worden toegekend naar analogie of in de geest van het antwoordmodel. 6 Indien in een antwoord een gevraagde verklaring, uitleg of berekening ontbreekt dan wel foutief is, worden 0 punten toegekend, tenzij in het antwoordmodel anders is aangegeven. 7 Indien meer antwoorden (redenen, voorbeelden e.d.) gegeven worden dan gevraagd, worden uitsluitend de eerst gegeven antwoorden beoordeeld tot maximaal het gevraagde aantal. 8 Een antwoord mag één cijfer meer of minder bevatten dan op grond van de nauwkeurigheid van de verstrekte gegevens verantwoord is. Bij grotere (on)nauwkeurigheid hoeft echter geen punt te worden afgetrokken. 9 Een fout mag in de uitwerking/redenering/berekening van een open vraag maar één keer worden aangerekend tenzij daardoor de vraag aanzienlijk wordt vereenvoudigd en/of in het antwoordmodel anders is vermeld. Een zelfde fout in verschillende vragen wordt telkens opnieuw aangerekend tenzij in het antwoordmodel anders is vermeld. 10 In het antwoordmodel geeft het teken - scheiding aan tussen verschillende antwoordelementen. 11 In het antwoordmodel geeft het teken / scheiding aan tussen verschillende juiste mogelijkheden. 12 In het antwoordmodel wordt met (...) een deel aangegeven dat niet in het antwoord van de kandidaat hoeft voor te komen. 13 In het antwoordmodel wordt eventueel met onderstreping een deel aangegeven dat in het antwoord van de kandidaat moet voorkomen. 14 Voor deze toets kunnen maximaal 49 punten worden behaald. Het CvTE stelt een omzetting van score naar cijfer vast. Cesuur bijv.: N = 1, d.w.z. cijfer = x score/49 2

3 Correctiemodel Nr Dom Antwoord Tot R T1/T 2 I 1 C2 Ze krijgen vrouwelijke geslachtskenmerken (bijv. melkklieren). 2 C2 Jonge vrouwelijke ratten (van dezelfde stam) worden gedurende 5 dagen 2 x daags gedompeld in olijfolie zonder de UV-filter (maar met evenveel van een neutrale stof). 3 C2 Voorbeelden van juiste antwoorden: - het gaat niet om medicijnen die mensen kunnen genezen, maar om een zonnebrandcrème; - je kunt ook minder in de zon gaan zitten; - er zijn ook testmethoden zonder dieren. 4 C2 Voorbeelden van juiste antwoorden: - het is belangrijk om te weten of de ingrediënten van zonnebrandcrème veilig zijn / geen stoffen bevatten die gevaar opleveren voor de gezondheid van de mens; - geslachtshormonen in zonnebrandcrème kunnen zeer ernstige gevolgen hebben, alleen onderzoek aan dieren geeft de gevolgen op levende organismen aan, bijvoorbeeld onderzoek aan cellen o.i.d. is niet voldoende. 5 D1 Het juiste antwoord bevat de volgende twee elementen: - Aan het eind van de zomer is de concentratie veel lager dan aan het eind van de winter. 1p - Door de (uitbundige) plantengroei in de lente/zomer is veel koolstofdioxide omgezet bij de fotosynthese / daarna neemt opname planten af doordat planten naar de winterperiode toe blad verliezen. 1p 6 D1 Het juiste antwoord bevat de volgende twee elementen: - De oceanen hebben een deel van de toename opgenomen of: er is een deel opgeslagen in gesteente. 1p - Planten hebben een deel opgenomen. 1p 7 C1 Bij Q komt het licht meer van een bepaalde richting, bij P meer van boven / wordt er geen licht aangeboden. 1p Bij Q is de lichtintensiteit groter dan bij P / bij P wordt geen licht aangeboden. 1p 8 C1 B 9 C1 C 10 D2 65 miljoen jaar geleden (tabel 94A) 11 D2 Paleo betekent oud, een paleo-klimatoloog onderzoekt dus het klimaat in het verleden. 12 D2 De aarde is meer dan 4 miljard jaar oud, dan is 55 miljoen jaar kort geleden. 13 D2 Voorbeelden van juiste antwoorden: Vulkaanuitbarstingen, verbranding van bos of veen, oxidatie of vrijkomen van methaan, meteoriet inslag. Per juist antwoord 1p 14 D2 Kennis over het PETM kan gebruikt worden om huidige klimaatveranderingen / gevolgen hoge CO 2 -concentraties te begrijpen. 3

4 Nr Dom Antwoord Tot R T1/T 2 I 15 E2 1 miljoen L benzine staat gelijk aan 100/66 x 10 6 L ethanol = 1,52 x 10 6 L. 1p 1 stengel geeft 100 ml = 0,1 L, dus om 1,52 x 10 6 L ethanol te krijgen, zijn er 1,52 x 10 7 stengels nodig. 1p Dus 1,52 x 10 7 L/ 5 = 3 x 10 c m 2 = 3 x 10 6 / 10 4 = 303 ha. 1p E2 C 6 H 12 O C 2 H 5 OH + 2CO 2 17 D1 De koolstof in fossiele brandstof is afkomstig van CO 2 dat miljoenen jaren geleden is opgenomen uit de atmosfeer, terwijl de koolstof van biobrandstoffen zeer recent is opgenomen uit de atmosfeer. 1p Biobrandstoffen zijn hierdoor CO 2 -neutraal en fossiele brandstoffen niet. 1p 18 D2 Voorbeelden van juiste antwoorden zijn: - De technologieën voor tweede generatie biobrandstoffen leiden tot aanzienlijk minder uitstoot van koolstofdioxide dan eerste generatie. - Tweede generatie biobrandstoffen worden gemaakt van afval en gaan dus niet ten koste van voedsel. - Voor eerste generatie biobrandstof is veel landbouwgrond nodig. Als alle fossiele brandstoffen moeten worden vervangen is er te weinig landbouwgrond voor voedsel. Per juist antwoord 1p, max 2p. 19 D2/E2 C/H verhouding bio-ethanol = 2/6 = 0,33 C/H verhouding benzine = 8/18 = 0,44 1p Als de C/H-verhouding groter is, dan heb je in verhouding meer koolstof en dus ook meer CO 2 bij verbranding. Bio-ethanol is dus duurzamer. 1p 20 F1 De planeten en manen bewegen in één vlak, evenwijdig aan het vlak waarin de planeten bewegen. 1p Vanaf de aarde gezien zie je de manen dus op één lijn met Jupiter. 1p 21 F1 C 22 F1 Maan R in 10 8 m T in dagen R 3 T 2 R 3 / T 2 Io 4,22 1,77 74,9 3,13 23,9 Europa 6,709 3, ,0 12,60 23,96 Ganymedes 10,70 7, ,27 23,90 Callisto 18,83 16, ,56 23,85 R en T goed ingevuld 2p, per fout koppel 1p aftrek. Afronden van Binaswaarden tot 3 significante cijfers niet aanrekenen. 23 F1 R 3 en T 2 goed ingevuld. 1p Het quotiënt van R 3 en T 2 berekend met juiste grootheden. 1p Kepler had gelijk, want R 3 /T 2 is een constante. 1p (T 2 /R 3 berekenen is ook goed.) C3 DNA-onderzoek (fingerprinting) 4

5 Nr Dom Antwoord Tot R T1/T 2 I 25 C3 Meer jongen, dus meer genen van die mannetjes in de volgende generatie. 26 C3 Jongen uit groep 1 hebben later meer nakomelingen dan jongen van groep E2 10 µm = 1, m. 28 E2 D 29 E2 n Op een lotusblad blijft geen water liggen, dus is het droog als het niet regent. 1p Zonder water kan een parasiet zich niet ontwikkelen / vermeerderen / de plant binnendringen. 1p 30 E2 In de badkamer kunnen zich op een vochtige wand schimmels ontwikkelen. 1p Met een lotuscoating is dat niet meer mogelijk. 1p Of: Water blijft niet aan de wand hangen en verdampt dus niet op de wand, 1p dus geen kalkaanslag. 1p TOTAAL Bronnen: Eigen tekeningen (figuur 1 en 2) (figuur 3) (figuur 4) (figuur 5) (figuur 6 links) (figuur 6 rechts) (figuur 7) (figuur 8) 5