U I T S P R A A K

Transcriptie

1 U I T S P R A A K van het College van beroep voor de examens van de Universiteit Leiden inzake het beroep van XXX, appellante tegen het Bestuur van de Faculteit der Geesteswetenschappen, verweerder 1. Ontstaan en loop van het geding Bij besluit van 30 augustus 2011 heeft de Examencommissie Religious Studies namens verweerder aan appellante een negatief advies gegeven met betrekking tot de voortzetting van de opleiding Godgeleerdheid, waaraan krachtens artikel 7.8b, derde lid, van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek ( WHW ) een afwijzing is verbonden. Bij brief van 5 september 2001, ingekomen op 6 september 2011, heeft appellante tegen dit besluit administratief beroep ingesteld. Ter onderbouwing van haar administratief beroep heeft appellante aangevoerd dat zij in het afgelopen studiejaar door persoonlijke omstandigheden gehinderd was in haar studie, vooral door faalangst. Voorts geeft zij aan gehinderd te zijn door de onduidelijke situatie die was ontstaan over de status van het negatief studieadvies voor de opleiding Godgeleerdheid aan het begin van het studiejaar Op 30 augustus 2010 ontving zij een negatief bindend eindadvies en op 27 september 2010 heeft verweerder haar bericht dat dit negatief advies ten onrechte was uitgebracht. Zij heeft zich voor 1 september 2010 ingeschreven voor de opleiding Wereldgodsdiensten. Haar inschrijving voor de opleiding Godgeleerdheid is gehandhaafd. Zij meent zich toen te hebben uitgeschreven voor de opleiding Wereldgodsdiensten. Desondanks heeft zij de verplichte vakken van deze opleiding gevolgd waarvoor zij zich reeds had ingeschreven. Zij geeft aan vier van deze vakken met goed gevolg te hebben afgerond. Het vijfde vak heeft zij niet gehaald. De punten (5 ects) die voor dit laatste vak waren te behalen had zij ook kunnen gebruiken voor de opleiding Godgeleerdheid. Zij heeft 35 ects behaald in de afgelopen twee studiejaren. Op 29 september 2011 heeft appellante een reactie op het verweerschrift ingediend waarin zij de punten die zij eerder naar voren heeft gebracht toelicht en benadrukt dat zij een Secretariaat: Rapenburg 70 Postbus RA Leiden Telefoon Fax

2 Blad 2/7 ongewilde moeilijke start van het tweede jaar heeft gehad. Verder geeft zij aan dat zij de herkansing voor het vak Christendom niet heeft kunnen maken en dat zij dit met een doktersverklaring heeft gemeld bij de studiecoördinator (brief van appellante, d.d. 27 juni 2011, gericht aan de studieadviseur). Op 26 september 2011 is een verweerschrift ingediend. Daarin geeft verweerder aan dat appellante sinds het studiejaar staat ingeschreven voor de deeltijdopleiding Godgeleerdheid. Na een negatief studieadvies in juni 2010 heeft zij zich voor het studiejaar ingeschreven voor de deeltijdopleiding Wereldgodsdiensten. Zij heeft zich niet uitgeschreven voor de opleiding Godgeleerdheid. Op 27 september 2010 bleek het negatief studieadvies ten onrechte te zijn uitgebracht omdat appellante als deeltijdstudent staat ingeschreven. Voor deze groep geldt dat het definitieve studieadvies aan het einde van het tweede jaar van inschrijving wordt uitgebracht. Pas op dat moment moet zijn voldaan aan de 40 ects eis. In augustus 2011 heeft appellante niet de vereiste hoeveelheid studiepunten behaald voor de opleiding Godgeleerdheid zodat aan haar een negatief studieadvies is uitgebracht. In het eerste semester van 2009 heeft appellante twee vakken behaald. De resultaten, in de daarop volgende periode, voor de andere vakken zijn in meerderheid pas na een of meer herkansingen behaald. Verzoeken van appellante om bepaalde vakken te mogen compenseren of vervangen door een ander vak zijn afgewezen. Voor de opleiding Wereldgodsdiensten is het eindadvies nu nog niet aan de orde. Verweerder is van oordeel dat de kans van slagen bij appellante groter zal zijn bij het volgen van de opleiding Wereldgodsdiensten. Op 11 oktober 2011 is een reactie op de aanvulling van appellante ingediend. Daarin is toegelicht dat het compenseren van cijfers alleen is toegestaan met het volle cijfer vijf en dus niet met het cijfer 4,8 zoals bij appellante het resultaat is. Bovendien zou ook met een eventuele compensatie niet zijn voldaan aan het vereiste aantal studiepunten. Verder zijn de aangevoerde persoonlijke omstandigheden in de afgelopen twee jaar niet gemeld bij de studentenpsycholoog of studentendecaan, aldus verweerder. Het beroep is op 26 oktober 2011 behandeld tijdens een openbare zitting van een kamer uit het College, waarop appellante, met bericht van afwezigheid, niet in persoon is verschenen. Namens verweerder is XXX, voorzitter van de examencommissie Religious Studies, ter zitting verschenen. De voorzitter merkt op dat het besluit een gebrek heeft in die zin dat uit de ondertekening niet blijkt dat het besluit is genomen namens het bestuur van de faculteit. Hij licht toe dat op grond van de WHW het bestuur van de faculteit bevoegd is te besluiten over het verbinden van een afwijzing aan een bindend studieadvies. Deze bevoegdheid is, blijkens het faculteitsreglement gemandateerd aan de examencommissie. Het mandaat moet evenwel blijken uit de ondertekening van het BSA-besluit.

3 Blad 3/7 De voorzitter geeft aan dat het besluit - in lijn met de jurisprudentie van het College - om deze reden zal worden vernietigd en dat appellante nog een jaar zal kunnen studeren. Aan het eind van het lopende (derde) studiejaar zal opnieuw een bindend studieadvies besluit kunnen worden uitgebracht. Verweerder geeft in reactie hierop aan niet op de hoogte te zijn van de genoemde situatie, het uit te zullen zoeken en voor de komende besluiten te zullen zorgdragen voor een juiste ondertekening. Verweerder informeert naar de gevolgen voor de andere BSA-zaken die nog onder behandeling zijn en vraagt of zij op de hoogte kan worden gesteld of voor deze zaken al dan niet een zitting zal worden gehouden. Voor de BSA-besluiten waartegen geen beroep is ingesteld heeft de onbevoegde ondertekening geen gevolgen. 2. De overwegingen ten aanzien van de ontvankelijkheid Appellante heeft tijdig beroep ingesteld tegen het besluit van 30 augustus Het beroepschrift voldoet ook overigens aan de daaraan ingevolge de Algemene wet bestuursrecht en de WHW gestelde eisen, zodat het administratief beroep ontvankelijk is. 3. De overwegingen ten aanzien van het geschil Bij het in administratief beroep bestreden besluit is aan appellante een negatief studieadvies gegeven met betrekking tot de voorzetting van de bacheloropleiding Godgeleerdheid, waaraan krachtens artikel 7.8b, derde lid, van de WHW een afwijzing is verbonden. Het verbinden van een afwijzing aan het negatief studieadvies betekent dat de inschrijving van appellante voor deze opleiding aan de Universiteit Leiden wordt beëindigd en zij zich gedurende vier jaren niet opnieuw voor deze opleiding aan deze universiteit kan inschrijven. Het College dient overeenkomstig artikel 7.61, tweede lid, van de WHW te beoordelen of de bestreden beslissing al dan niet in strijd is met het recht. Ingevolge artikel 7.8b, eerste lid, eerste volzin, van de WHW brengt het instellingsbestuur van een bekostigde universiteit of hogeschool uiterlijk aan het einde van diens eerste jaar van inschrijving voor de propedeutische fase van een voltijdse of duale bacheloropleiding aan een student advies uit over de voortzetting van zijn studie binnen of buiten de bacheloropleiding. In geval van een deeltijdse bacheloropleiding regelt het instellingsbestuur het tijdstip waarop het advies wordt uitgebracht.

4 Blad 4/7 Ingevolge artikel 7.8b, derde lid, van de WHW kan het instellingsbestuur aan een advies bedoeld in het eerste of tweede lid ten aanzien van opleidingen die daartoe door het instellingsbestuur zijn aangewezen, binnen het in het tweede lid bedoelde tijdvak doch niet eerder dan tegen het einde van het eerste jaar van inschrijving, een afwijzing verbinden. Deze afwijzing kan slechts worden gegeven, indien de student naar het oordeel van het instellingsbestuur, met inachtneming van zijn persoonlijke omstandigheden, niet geschikt moet worden geacht voor de opleiding, doordat zijn studieresultaten niet voldoen aan de vereisten die het bestuur daaromtrent heeft vastgesteld. Het instellingsbestuur kan aan de afwijzing een termijn verbinden. Het instellingsbestuur kan de afwijzing uitstrekken tot die opleidingen die met de desbetreffende opleiding het propedeutisch examen gemeen hebben. Het instellingsbestuur kan van de bevoegdheid krachtens dit lid slechts gebruik maken, indien het in de propedeutische fase van de desbetreffende opleiding zorgt voor zodanige voorzieningen dat de mogelijkheden voor goede studievoortgang zijn gewaarborgd. Ingevolge artikel 7.13, eerste lid, van de WHW stelt het instellingsbestuur voor elke door de instelling aangeboden opleiding of groep van opleidingen een onderwijs- en examenregeling vast. Ingevolge artikel 7.13, tweede lid, aanhef en onder f, van de WHW worden - voor zover thans van belang - in de onderwijs- en examenregeling, onverminderd het overigens in deze wet terzake bepaalde, ten minste de nadere regels geregeld, bedoeld in de artikelen 7.8b, zesde lid. Ingevolge artikel van de Onderwijs- en examenregeling bacheloropleiding 2010 van de Faculteit der Geesteswetenschappen (hierna: de OER ) krijgt in het jaar van zijn of haar eerste inschrijving elke student schriftelijk advies over de voortzetting van zijn of haar opleiding. Voor informatie over het aantal malen dat en de tijdstippen waarop dit gebeurt, alsmede voor de consequenties die daaraan worden of kunnen worden verbonden, zij verwezen naar de Regeling bindend studieadvies Universiteit Leiden, zoals die geldt in het betrokken studiejaar. Ingevolge artikel van de OER worden de studieadviezen uitgebracht onder verantwoordelijkheid van de examencommissie van de opleiding. Ingevolge artikel 33, derde lid, onderdeel i, van het Reglement van de Faculteit der Geesteswetenschappen heeft een examencommissie, met inachtneming van de Wet en van hetgeen hieromtrent is bepaald in de desbetreffende Onderwijs- en examenregeling, tot taak het namens het faculteitsbestuur uitbrengen van een (bindend) studieadvies. Uit artikel 7.8b, van de WHW, gelezen in samenhang met artikel 7.13, eerste lid, van de WHW volgt dat in eerstvermelde bepaling onder instellingsbestuur dient te worden

5 Blad 5/7 verstaan het faculteitsbestuur. Het College verstaat de artikelen van de OER en 33, derde lid, onderdeel i, van het Reglement van de Faculteit der Geesteswetenschappen, aldus dat daarmee slechts tot uitdrukking wordt gebracht dat het faculteitsbestuur een besluit heeft genomen aan de examencommissie mandaat te verlenen als bedoeld in afdeling van de Awb tot het namens haar uitbrengen van een (bindend)studieadvies. Indien de examencommissie op basis van dit mandaat aan een student een studieadvies uitbrengt en daaraan al dan niet een afwijzing verbindt, dient dit besluit ingevolge artikel 10:10 van de Awb te vermelden dat het namens het faculteitsbestuur is genomen. Zoals het College meermaals heeft overwogen, is het besluit aan een student een negatief studieadvies te geven en daaraan een afwijzing te verbinden één van de verstrekkendste besluiten die verweerder kan nemen. Een dergelijk besluit heeft immers niet alleen tot gevolg dat de inschrijving van de student voor de desbetreffende opleiding aan de Universiteit Leiden wordt beëindigd, maar ook dat de student zich gedurende vier jaren niet opnieuw voor deze opleiding kan inschrijven. Bij het voorbereiden, nemen én bekendmaken van een dergelijk besluit mag dan ook de hoogste mate van zorgvuldigheid worden verwacht. Het faculteitsbestuur dan wel de examencommissie aan wie mandaat is verleend, is daarvoor primair verantwoordelijk. Het bestreden besluit vermeldt dat het namens de examencommissie Religious Studies is ondertekend door de voorzitter van de examencommissie. Hierin wordt in strijd met artikel 10:10 van de Awb niet vermeld dat het besluit door de examencommissie is genomen namens het faculteitsbestuur. Dit leidt ertoe dat het besluit onder gegrondverklaring van het beroep moet worden vernietigd. Het College is er in het vorige collegejaar eerstmaals mee geconfronteerd dat binnen bijna alle faculteiten bij het voorbereiden, nemen en bekendmaken van BSA-besluiten al dan niet opzettelijk structureel in strijd met de wet gehandeld werd. Deels was dit het gevolg van automatiseringsproblemen met betrekking tot de bekendmaking van het besluit, deels bleek echter ook bij het nemen van het besluit een handelwijze te worden gehanteerd die in strijd is met de wet. Duidelijk was evenwel dat aan alle gedurende dat collegejaar genomen BSA-besluiten een tot vernietiging leidend bevoegdheidsgebrek kleefde. Besluiten waarbij aan studenten een negatief studieadvies wordt gegeven, kunnen, los van het feit of daaraan al dan niet een afwijzing wordt verbonden, evenwel tot en met uiterlijk 31 augustus van het desbetreffende collegejaar genomen worden. Nu op het moment dat door het College op het beroep wordt beslist deze beslistermijn over het algemeen is verstreken, is de examencommissie, na de vernietiging van het besluit door het College niet meer bevoegd namens het faculteitsbestuur een nieuw besluit te nemen. Er bestaat derhalve voor de examencommissie geen mogelijkheid (meer) het door het College geconstateerde gebrek te herstellen. Dit kan dit er toe leiden dat studenten aan wier kwaliteiten de studie binnen een redelijke termijn succesvol af te ronden in zodanige mate

6 Blad 6/7 wordt getwijfeld dat het faculteitsbestuur het aangewezen vond aan het negatief studieadvies een afwijzing te verbinden, hun studie kunnen voortzetten, ook indien het besluit op inhoudelijke gronden de toets aan het recht kan doorstaan. Deze studenten leggen daarmee een ongerechtvaardigd beslag op schaarse onderwijsmiddelen. Het College heeft nadat het voormelde gebreken had geconstateerd, getracht een evenwicht te vinden tussen enerzijds de evidente belangen van de student en anderzijds voormelde belangen van de universiteit. Dit heeft ertoe geleid dat indien aan het negatief studieadvies een afwijzing is verbonden, omdat de desbetreffende student het propedeutisch examen niet binnen twee jaren heeft behaald, het College zal onderzoeken of grond bestaat de rechtsgevolgen van het vernietigde besluit in stand te laten. Voor die gevallen waarin aan het eind van het jaar van eerste inschrijving bij voltijdstudenten of aan het eind van het tweede jaar van inschrijving bij deeltijdstudenten, aan het negatief studieadvies een afwijzing is verbonden, bestaat voor zodanig onderzoek evenwel geen aanleiding. Het faculteitsbestuur heeft in die gevallen immers nog de mogelijkheid aan het eind van het tweede dan wel van het derde inschrijvingsjaar een afwijzing aan het negatief studieadvies te verbinden, zodat voormelde onaanvaardbare gevolgen zich in die gevallen minder doen gevoelen. Voor appellante geldt dat zij als deeltijdstudente, ter voorkoming van een negatief BSAbesluit, aan het eind van het studiejaar de propedeutische fase van de opleiding Godgeleerdheid moet hebben afgerond. Voor het - onderzoek naar het - instandlaten van de rechtsgevolgen van het vernietigde besluit bestaat reeds daarom geen grond. Nu het College ook overigens niet is gebleken van andere feiten of omstandigheden die tot een andersluidend oordeel zouden moeten leiden, dient het bestreden besluit onder gegrondverklaring van het beroep te worden vernietigd. Dit betekent dat appellante de opleiding Godgeleerdheid aan de Universiteit Leiden in elk geval dit collegejaar kan voortzetten.

7 Blad 7/7 4. De beslissing Het College van beroep voor de examens van de Universiteit Leiden, gezien artikel 7.61 van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek, I. verklaart het beroep gegrond; II. vernietigt het besluit van 30 augustus 2011; III. verstaat dat afschrift van deze uitspraak wordt gezonden aan de directeur van Expertisecentrum SOZ. Aldus vastgesteld op 15 november 2011 door een kamer uit het College van beroep voor de examens, bestaande uit mr. O. van Loon (voorzitter), mr. M.B. de Boer, dr. J.J.G.B. de Frankrijker, prof.dr. E.M. Noordijk en E. Wies (leden), in tegenwoordigheid van de secretaris van het College, mr. M.A.C. de Boer. mr. O. van Loon voorzitter mr. M.A.C. de Boer secretaris Voor eensluidend afschrift, Verzonden op: